Om Kkewe Iotek Ra Kan “Mmonleta Ussun En Minen Kek Mi Pwokkus”?
“Amwo ai iotek epwe mmonleta ussun en minen kek mi pwokkus mwen mesom.”—KÖLFEL 141:2.
1, 2. Lupwen a kek ewe incense, a liosueta met?
JIOWA KOT a alluku ngeni noun we soufos Moses pwe epwe mmonleta ewe minen kek mi pwokkus fan iten ar repwe aea lon an Israel we imwen fel mangaku. Ewe emmwen seni lang a apasa pwe epwe wor ruaanu mettoch mi pwokkus lon. (Ekistos 30:34-38) A enlet pwe ina eu mettoch mi wesewesen pwokkus.
2 Ewe Alluk fan iten eu atipeeu ewe muun Israel a kapachelong lon a era pwe epwe kek ewe incense iteiten ran meinisin. (Ekistos 30:7, 8) Aean ewe incense a ita wor och weween mi auchea? Ewer, pwe iei ewe kol ewe sou makkei kol fel a eani: “Amwo ai iotek epwe mmonleta ussun en minen kek mi pwokkus mwen mesom [Jiowa Kot], me ai eitieta pei epwe ussun ewe asorun uwaan wit lekuniol.” (Kol Fel 141:2) Lon ewe puken Pwarata, ewe apostle Jon a makkei pwe chokkewe mi nom unukkun an Kot leenien nemenem lon lang ra uwei sepi kolt mi ur ren incense. Ena poraus a apasa pwe “Iwe, ewe incense a wewe ngeni iotekin ir kkewe mi fel.” (Pwarata 5:8) Ina minne, fisien ewe incense mi pwokkus a liosueta ekkewe iotek mi murinno noun Jiowa kkewe chon angang ra kan eani le ran me le pwin.—1 Tesalonika 3:10; Ipru 5:7.
3. Met epwe alisikich le ‘ammonlata ach kkewe iotek pwe repwe ussun incense mwen mesen Kot’?
3 Ren ach sipwe eani ewe esin iotek mi murinno me ren Kot, sipwe iotek ngeni fan iten Jises Kraist. (Jon 16:23, 24) Nge ifa ussun sipwe tongeni amurinnolo ach kkewe iotek? Iwe, ach nengeni ekkoch poraus lon Paipel epwe alisikich le ammonlata ach kkewe iotek pwe epwe ussun incense mwen mesen Jiowa.—An Salomon Fos 15:8.
Iotek fan Lukuluk
4. Ifa ussun luku a ririfengen me ewe sokkun iotek mi pwung?
4 Sipwe iotek fan lukuluk fan iten ach kkewe iotek epwe feita ren Kot ussun incense mi pwokkus. (Ipru 11:6) Lupwen ekkewe elterin Kraist repwe kuna emon aramas mi samau lon pekin ngun, nge a mochen angei alillisin Paipel senir, ar “iotek fan lukuluk epwe achikara ewe emon mi samau.” (Jemes 5:15) Ach iotek fan lukuluk a kan apwapwai Semach we lon lang, iwe, pwal ach kaeo ewe Kapasen Kot fan iotek. Ewe sou makkei kol fel a eani ekiek mi murinno lupwen a eani ei kol: “Upwe eitieta pei ngeni om kkewe alluk pwe ua fen tongeer, me upwe ekkekieki om kkewe emmwen. Kopwe aitiei ewe aal mi murinno, mi mirit, me mi tipachchem, pun ua fen pwarata lukuluk lon om kkewe alluk.” (Kol Fel 119:48, 66) Sipwe ‘eitiewu pouch’ lon ach iotek fan tipetekison me pwarata ach lukuluk ren ach tipeeu ngeni an Kot kkewe alluk.
5. Met sipwe ffori ika mi nafangau miritich?
5 Sipwe era pwe ese naf ach mirit fan iten ach sipwe pwakini eu sossot. Eli sia tipemwaramwar ussun pwonutaan eu oesini lon ei fansoun. Sisap lukulukungauolo ren, nge sipwe iotek ren mirit. (Kalesia 5:7, 8; Jemes 1:5-8) Pwungun pwe sisap ekiekin kuna an Kot polueni ach iotek lon eu lapalap mi amwarar. A lamot ach sipwe pwarata pwe mi wenechar ach kkewe iotek ren ach foffori minne a ekiekin kuna seni meinisin noun kkewe aramas. A lamot ach sipwe apochokkula ach luku ren ach kakkaeo Paipel fan alillisin ekkewe puk mi kawor me ren “ewe chon angang mi tuppwol me tipachchem.” (Mattu 24:45-47; Josua 1:7, 8) A pwal lamot ach sipwe alapalo sileiach ren ach fiffiti fan tinikken ekkewe mwich noun Kot kkewe aramas ra kan eani.—Ipru 10:24, 25.
6. (a) Oukich meinisin sipwe ita miritiiti met ussun ach ei fansoun me pwonutaan an Paipel kkewe oesini? (b) Lukun ach iotek fan iten an epwe pinilo ewe it Jiowa, pwal met sipwe ffori?
6 Ikenai, ekkoch chon Kraist ra akkachocho ngeni pwisin mochenir me angang mi sokkopat, iwe, a ussun ita nge rese chuen meefi pwe sia tikeri muchuloon “ewe fansoun le sopwoloon.” (Taniel 12:4) Epwe och ika chiener kkewe chon Kraist repwe iotek pwe chokkana repwe amaarisefalli are apochokkula ar luku ekkewe pisekin annet lon Paipel pwe Kraist a poputa le nonnom le monomon lon 1914 lupwen Jiowa a seikata i ngeni ewe wis King lon lang me a nennemenem iei lein chon koputan. (Kol Fel 110:1, 2; Mattu 24:3) Oukich meinisin sipwe ita miritiiti pwe ekkewe oesini, awewe chok ren taloon lamalam mi chofona, are “Papilon mi Lapalap,” me ewe maun Kok seni Makok epwe eani ngeni noun Jiowa kkewe aramas, me an Kot selaniir atun ewe maunen Armaketon epwe tongeni muttir poputa me epwe tongeni fis lon chok fansoun mochomoch. (Pwarata 16:14, 16; 18:1-5; Isikiel 38:18-23) Ina minne, sipwe iotek ren an Kot alillis pwe sipwe nennelo lon pekin ngun. Amwo oukich meinisin sipwe tinikken le iotek pwe epwe pinilo iten Jiowa, me epwe war Muun we, me letipan epwe pwonuta won fonufan ussun an a pwonuta lon lang. Ewer, amwo sipwe pwarata ach lukuluk me anneta pwe mi wenechar ach kkewe iotek. (Mattu 6:9, 10) Enlet, amwo ir meinisin mi tongei Jiowa repwe kukkutta akkom ewe Muu me an pwung me achocho le fiti ewe angangen afalafala ewe poraus allim ukuukun ar tufich mwen warotoon ewe sopwoloon.—Mattu 6:33; 24:14.
Mwareiti Jiowa me Pwarata Ach Kilisou Ngeni
7. Me reom, met a amwarar ussun an Tafit we iotek lon 1 Kronika 29:10-13?
7 A lamot ach sipwe mwareiti Kot me pwarata ach kilisou ngeni seni letipach fan iten ach sipwe ‘ammonlata ach kkewe iotek pwe epwe ussun incense.’ King Tafit a eani ena esin iotek lupwen i me chon Israel ra awora ar liffang fan iten kautaan an Jiowa we imwen fel. Iei an Tafit iotek: “Amwo kopwe lingelo Jiowa, Koten Israel, semelapem we, seni fansoun ese kauk tori pwal fansoun ese kauk. Jiowa, en mi lapalap me manaman me ling me tekia me iteuoch seni meinisin; pun mettoch meinisin lon lang me won fonufan a nom le poum. Muum we a lap seni meinisin, Jiowa, me en ewe Emon mi atekioketa pwe kopwe mokuren mettoch meinisin. Woun fonufan me iteuoch ra popu sonuk, me ka nemeni mettoch meinisin; iwe, a wor pochokkul me manaman le poum, me poum a tufichin atekiata me apochokkula meinisin. Iwe iei, am we Kot, am aua eronuk am kilisou me aua mwareiti itom we mi ling.”—1 Kronika 29:10-13.
8. (a) Menni kapasen mwareiti lon Kol Fel 148 tori 150 a akkaewin kku letipom? (b) Ika pwe meefiach a ussun minne a mak lon Kol Fel 27:4, met sipwe ffori?
8 A ifa me lingemwararen ekkena kapas mi mwareiti Kot me pwarata kilisou ngeni! Eli esap ina ussun angochuch le kapas lon ach kkewe iotek, nge repwe pwal tongeni popu seni wesewesen letipach. Ewe puken Kol Fel a masou ren iotek mi mwareiti Kot me ewe esin mi pwarata kilisou ngeni. Lon Kol Fel 148 tori 150, a mak kapasen mwareiti Kot mi wenewenen nampa eu. Lon chommong kol fel, a mak an aramas kilisou ngeni Kot. Tafit a eani ei kol: “Eu mettoch ua fen tingor seni Jiowa. Iei ewe mettoch upwe kutta, pwe upwe tufichin nonnom lon imwen Jiowa we ranin manauei meinisin, me nennengeni lapochun Jiowa, me akkatola an we imwen fel fan kilisou.” (Kol Fel 27:4) Sipwe tipeeu ngeni ena esin iotek ren ach fiffiti meinisin ekkewe angang an Jiowa kkewe mwichefel ra kan akkeani. (Kol Fel 26:12) Ach foffori ena mettoch me ach ekkekiekifichi ewe Kapasen Kot iteiten ran epwe efisata chommong popun ach sipwe iotek ngeni Jiowa ren ach sipwe mwareiti i me pwarata ach kilisou ngeni seni wesewesen letipach.
Kutta Alillis seni Jiowa fan Tipetekison
9. Ifa ussun King Asa a iotek, me met a fis mwirin?
9 Ika kich noun Jiowa Chon Pwarata, nge sia angang ngeni ren unusen letipach, esap wor ach tipemwaramwar pwe a kan rongorong ach kkewe iotek ren alillis. (Aisea 43:10-12) Ekieki mwo King Asa lon Juta. Lon ekkewe 10 ier le poputaan an nemenem ren ukuukun 41 ier (977-937 B.C.E.), a wor kinamwe. Iwe mwirin, eu mwichen sounfiu fan nemenien Sira ewe re Itiopia a toki Juta, nge ukuukun chochoon eu million. Inaamwo ika ena mwich a mmen watte senir, nge Asa me noun kkewe sounfiu ra ssawu pwe repwe maun ngenir. Iwe nge, mwen poputaan ewe maun, Asa a tinikken le iotek. A iotek ussun an Jiowa tufichin selani aramas. Lupwen ewe king a tingor alillis, iei alon: “Am aua eani lukuluk wom, me aua ssato ren ei mwich fan itom. Jiowa, en am Kot. Kosap mut ngeni aramas mi ffor seni futuk ar repwe pochokkul le u ngonuk.” A unusen kkuf ewe mwichen sounfiu lupwen Jiowa a selani Juta fan asengesin itan we mi lap. (2 Kronika 14:1-15) Ika Kot epwe angasakichelo seni eu sossot are apochokkulakich pwe sipwe likiitu fan, a wenewenen ffat pwe a kan rongorong ach kkewe tingor fan iten alillis.
10. Lupwen sise silei ifa ussun sipwe pwakini och fitikoko, ifa ussun an King Jehosafat we iotek epwe tongeni alisikich?
10 Ika sise silei ifa ussun sipwe pwakini och fitikoko, sipwe tongeni achifoua pwe Jiowa epwe rongorong ach tingor ren alillis. A pwalo ena lon fansoun King Jehosafat lupwen a nemenem lon Juta ukuukun 25 ier, poputa seni 936 B.C.E. Lupwen ekkewe sounfiu seni Moap, Ammon, me Meun ra ekiekin maun ngeni Juta, iei an Jehosafat tingor: “Am we Kot, kosap apwonueta om apwung ngenir? Pun esor am pochokkul ngeni ei watteen mwich mi etto maun ngenikem; me ause silei met aupwe ffori, nge am mi chok nennengonuk.” Jiowa a polueni ena iotek mi pwarata tipetekison, iwe, a maun fan iten Juta ren an afitikokoi ekkewe sounfiun ekis, iwe, ra nnifengennir. Ina minne, ekkewe muu wiliorun ra niuokkus, iwe, a kinamwelo fonuen Juta. (2 Kronika 20:1-30) Ika sia osupwang ren mirit fan iten och osukosuk, sipwe tongeni appiru an Jehosafat we iotek: ‘Am ause silei met aupwe ffori, nge am mi chok nennengonuk, Jiowa.’ Eli ewe ngun mi fel epwe achema ngenikich minne a lamot seni Paipel fan iten ach sipwe pwakini ewe osukosuk, are Kot epwe tongeni alisikich lon och lapalap mi fokkun tekia seni ekiekin aramas.—Rom 8:26, 27.
11. Met sipwe tongeni kaeo ussun iotek seni ffofforun Nehemia fan iten tittin Jerusalem?
11 Eli epwe lamot ach sipwe likiitu le iotek fan iten an Kot alillis. Nehemia a ngungures, kechiu, echikifel me iotek fitu ran ussun tittin Jerusalem we mi tta me weiresin nonnomun chon Juta. (Nehemia 1:1-11) Neman an kkewe iotek a feita ren Kot ussun ewe incense mi pwokkus. Eu ran ewe kingen Persia itan Artaserksis a eisini Nehemia pokiten an meselolilen: “Met ka mochen kutta seniei?” Nehemia a apasa, “Muttir chok ua iotek ngeni ewe Koten lang.” Ena iotek mi mwoch me monomon a polu, pun mi mumuta ngeni Nehemia an epwe apwonueta mochenin ren an feilo ngeni Jerusalem pwe epwe fforsefalli tittin we mi tta.—Nehemia 2:1-8.
Mut ngeni Jises An epwe Aituk Ussun Iotek
12. Lon pwisin alom, ifa ussun kopwe awewei ekkewe lesen mi auchea lon ewe iotek fan iten emmwen Jises a eani?
12 Fan iten minen kait, a akkaewin auchea me lein ekkewe iotek meinisin mi mak lon Paipel ewe iotekin emmwen mi ussun ewe incense mi pwokkus Jises a awewei. Iei alon an Luk we Poraus Allim: “Emon me lein noun Jises kkewe chon kaeo a apasa ngeni i: ‘Samol, kopwe aiti ngenikem ifa ussun aupwe iotek, ussun Jon a pwal aiti ngeni noun kkewe chon kaeo.’ Iwe, iei alon ngenir: ‘Lupwen oupwe iotek, oupwe apasa, “Semem, amwo itom epwe pinilo. Amwo muum we epwe feito. Kopwe awora enem pilaua ran me ran me ren minne mi fichiiti eu ran. Kopwe pwal omusalo senikem tipisim kkewe, pun am aua pwal omusalo meinisin mi tipis ngenikem; me kosap emmwenikemelong lon sossot.”’” (Luk 11:1-4; Mattu 6:9-13) Sipwe kaeo ussun ena iotek, pun sap minne a mak fan iten ach sipwe apiapini, nge a mak fan iten eu minen emmwen.
13. Ifa ussun kopwe awewei lamoten ekkeei kapas, “Semem, amwo itom epwe pinilo”?
13 “Semem, itom epwe pinilo.” Noun Jiowa kkewe chon angang ra tufichin ko ngeni Jiowa Semer, nge ina eu mettoch mi fokkun auchea. Sipwe ussun ekkan semirit mi muttir kapas ngeni semer mi umoumoch ussun ar kkewe osukosuk, weween, sipwe iotek fan chommong ngeni Kot fan mennin me fairo. (Kol Fel 103:13, 14) Ach kkewe iotek epwe ita pwarata ach ekilapei iten Jiowa we an epwe pinilo pokiten ach mochen kuna pwe sokkun kapasen esiit meinisin mi chuukuta won epwe morolo. Ewer, sia mochen pwe ewe it Jiowa epwe tekia seni it meinisin, me epwe pin are fel.—Kol Fel 5:11; 63:3, 4; 148:12, 13; Isikiel 38:23.
14. Met weween ach sipwe iotek, “Amwo muum epwe feito”?
14 “Amwo muum epwe feito.” Ewe Muu, iei an Jiowa nemenem mi pwalo ren ewe muun Messaia lon lang, ewe mi nom le poun Noun we me chienan kkewe “chon fel.” (Taniel 7:13, 14, 18, 27; Pwarata 20:6) Epwele “war” pwe epwe maun ngeni meinisin mi u ngeni an Kot nemenem, iwe, epwe amoiirelo seni fonufan. (Taniel 2:44) Iwe, letipen Jiowa epwe pwonuta won fonufan, ussun an a fen pwonuta lon lang. (Mattu 6:10) Epwe ifa watten ewe chengel ena mettoch epwe atoto ngeni meinisin mi tuppwol le angang ngeni ewe Epinkepiisom!
15. Ach tingorei Jiowa ren “anach pilaua ran me ran” a pwarata met?
15 “Kopwe awora enem pilaua ran me ran me ren minne mi fichiiti eu ran.” Ach tittingorei Jiowa ren mongo “ran me ran” a pwarata pwe sise kan tingor chommong mettoch, nge minne chok sia tufichin manau ren ran me ran. Inaamwo ika sia kan eani lukuluk won Kot ren an alillis, nge sia pwal angang me aea minne mi pwung fan iten ach sipwe angei anach mongo me minne kkewe sipwe manau ren. (2 Tesalonika 3:7-10) Pwungun pwe sipwe pwarata ach kilisou ngeni ewe Chon Awora Alillis lon lang pun an tong, mirit, me manaman a kan awora tufichin manauach.—Fofor 14:15-17.
16. Ifa ussun sipwe tongeni kuna omusomus seni Kot?
16 “Omusalo senikem tipisim kkewe, pun am aua pwal omusalo meinisin mi tipis ngenikem.” Pokiten sise unusoch me kich chon tipis, sisap tongeni unusen apwonueta an Jiowa kkewe alluk mi unusoch. Ina minne, mi lamot ach sipwe iotek ren omusomusen tipis fan iten an Jises we asor. Nge ika sia mochen pwe ewe “Chon Auseling ngeni iotek” epwe aea aucheaan ena asor fan iten ach kkewe tipis, sipwe aier me tipemecheresin etiwa ewe fon epwe ngenikich. (Kol Fel 65:2; Rom 5:8; 6:23; Ipru 12:4-11) Pwal och, sipwe tongeni kuna an Kot omusakich ren chok ach “omusalo ekkewe mi liwinimmang senikem,” weween, ir mi tipis ngenikich.—Mattu 6:12, 14, 15.
17. Ifa weween ekkeei kapas, “Kosap emmwenikemelong lon sossot”?
17 “Kosap emmwenikemelong lon sossot.” Fan ekkoch Paipel a apasa pwe Jiowa a ffori ekkoch mettoch, nge a wesewesen wewe ngeni pwe a mutata ar repwe fis. (Rut 1:20, 21) Kot ese kan sotunikich pwe sipwe tipis. (Jemes 1:13) Sossot fan iten ffofforingau a kan popu seni ewe Tefil, futukach mi tipis, me ei fonufan. Setan ewe Sou Sossot mi achocho le paanikich pwe sipwe tipis ngeni Kot. (Mattu 4:3; 1 Tesalonika 3:5) Lupwen sia eani ei tingor, “Kosap emmwenikemelong lon sossot,” sia kan tingorei Kot pwe esap mut ngenikich ach sipwe ttur lupwen sipwe kuna sossotun ach alleasochis ngeni. I epwe tongeni emmwenikich pwe sisap alleasolap me sisap nom fan nemenien Setan, “ewe emon mi ngau.”—Mattu 6:13; 1 Korint 10:13.
Atipeeufengenni Om kkewe Ffoffor me Om kkewe Iotek
18. Ifa ussun sipwe tongeni atipeeufengenni ffofforuch me ach kkewe iotek fan iten eu pupulu me famili mi pwapwa?
18 Ewe iotek fan iten emmwen Jises a awewei a awora emmwen fan iten minne mi akkaewin lamot, nge sipwe tongeni iotek ussun mettoch meinisin, ese lifilifil. Ren chok awewe, sipwe tongeni iotek ussun ach mochen kuna pwapwa lon ach pupulu. Ren an epwe limoch ffofforuch tori ewe ranin apupulu, sipwe tongeni iotek fan iten ach sipwe nemeni letipach me ekiekich. Nge mwirin, sipwe atipeeufengenni ffofforuch me ach kkewe iotek ren ach ti senikich ekkewe puk me minen apwapwa mi limengau. Sipwe pwal uppwos fan iten ach sipwe ‘pupulu lon chok ewe Samol.’ (1 Korint 7:39; Tuteronomi 7:3, 4) Mwirin ewe ranin apupulu, a lamot ach sipwe atipeeufengenni ffofforuch me ach kkewe iotek fan iten pwapwa ren ach akkapwonueta an Kot fon. Ika sipwe nounou, esap naf ach sipwe iotek pwe repwe noun Jiowa chon angang mi tuppwol. Ukuukun ach tufich sipwe minalong lon ekiekir ekkewe poraus mi enlet ussun Kot ren ach kaeo ngenir lon Paipel me ach etir le mwichfengen lon an chon Kraist kkewe mwich.—Tuteronomi 6:5-9; 31:12; An Salomon Fos 22:6.
19. Met sipwe ffori ika sia ikkiotek ussun ach angangen afalafal?
19 Sia kan iotek fan iten ach sipwe kuna feioch lon ewe angangen afalafal? Iwe, sipwe atipeeufengenni ffofforuch me ach kkewe iotek ren ach pwarata tinikken lon ewe angangen afalafal fan iten ewe Muu. Ika sipwe iotek pwe epwe suuk ngenikich ewe aalen ach sipwe tufichin alisi pwal fitemon pwe repwe fetal won ewe aal ngeni manau esemuch, a lamot ach sipwe makkei iten meinisin mi efich ach afalafal me sipwe tipemecheresin akkota ach sipwe kaeo ngeni aramas lon imwer ussun Paipel. Epwe ifa ussun ika sia mochen afalafal full-time lon ewe wis pioneer? Iwe, sipwe ffori minne epwe tipeeu ngeni ach kkewe iotek ren ach akkalapalo ach angangen afalafal me ach fiffiti ekkewe pioneer lon ena angang. Ach ffori ena mettoch epwe pwarata pwe ffofforuch a kan tipeeu ngeni ach kkewe iotek.
20. Ena lesen mwirin ei epwe weneiti menni poraus?
20 Ika sia akkangang ngeni Jiowa fan tuppwol, sipwe tongeni achifoua pwe epwe polueni ach kkewe iotek mi tipeeu ngeni letipan. (1 Jon 5:14, 15) Enlet, sia fen kuna poraus mi auchea seni ach kaeo ekkoch me lein ekkewe iotek mi mak lon Paipel. Ena lesen mwirin ei epwe awewei pwal ekkoch emmwen seni Paipel fan asengesin ir mi mochen ‘ammonlata ar kkewe iotek pwe epwe ussun incense mwen mesen Jiowa.’
Ifa Ussun Kopwe Polueni?
◻ Pwata ach kkewe iotek epwe longuni ewe mettoch luku?
◻ Met lamoten ach mwareiti Kot me ach pwarata kilisou ngeni lon ach kkewe iotek?
◻ Pwata sipwe tongeni kutta an Jiowa alillis fan lukuluk lon iotek?
◻ Ikkefa ekkoch lesen mi auchea lon ewe iotek fan iten emmwen?
◻ Ifa ussun sipwe tongeni eani ffoffor mi tipeeu ngeni ach kkewe iotek?
[Sasing lón pekin taropwe 16]
Ussun King Jehosafat, fan ekkoch a lamot an epwe iei ussun ach iotek: ‘Am ause silei met aupwe ffori, nge am aua chok nennengonuk, Jiowa’
[Sasing lón pekin taropwe 17]
Om kkewe iotek a kan tipeeu ngeni ewe iotek fan iten emmwen Jises a awewei?