Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w01 3/1 p. 12-17
  • Kopwe Tongeni Amwochu Limochum

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Kopwe Tongeni Amwochu Limochum
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Apochokkula Om Luku
  • Mettoch Mi Emmwenikich Ngeni Lisowu Mwaal
  • Kaeo Seni Tipisin Tafit
  • Likiitu Fan Liwinin Ach Tipis
  • Pwapwa A Pop Seni Ach Angang Ngeni Jiowa
  • Eani Lukuluk Won Ngunun Kot Lupwen A Siwil Lapalapen Manauom
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2004
  • Án King Tafit Tipis
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
  • Sia Tongeni Akkamwéchú Ach Liméch
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2015
  • Osukosuk Lón Imwen Tafit We
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
w01 3/1 p. 12-17

Kopwe Tongeni Amwochu Limochum

“Pun iei weween ewe tongen Kot, pwe sipwe alleasochisi an kewe alluk.”​—1 JON 5:3.

1. Ifa ussun manauen ekkoch aramas a sokkolo?

LOOM, loom, ewe soufos Malakai a oesini ussun eu fansoun atun fofforun noun Kot kewe aramas repwe fokkun sokko seni chokkewe rese angang ngeni Kot. Ewe soufos a makkei: “Murin oupwe tongeni alefilasefali lefilen eman chon pwung me eman aramasangau.” (Malakai 3:​18) Ena oesini a pwonuta ikenai. Kamwochun an Kot kewe alluk, kapachelong chokkewe mi weneiti limoch ren ewe fofforun lisowu lefilen mwan me fefin, ina eu alen manau mi tipatchem me pwung. Nge ena aal esap eu aal mi mecheres. Iwe, mei wor popun Jises a apasa pwe emon epwe angang weires ren an epwe kuna an amanau.​—Luk 13:23, 24.

2. Ikkefa ekkewe etipetipangau me lukun mi aweiresi kamwochun limoch?

2 Met popun a weires le amwochu limochuch? Eu popun, pun mei wor met a etipetipakich me lukun. Lon chassi, kachito, video, lisowu mwaal eu mettoch mi amwarar, apwapwa, me och mettoch a pwalo pwe emon a watte. Nge esor och poraus ussun efeiengauan ikkei foffor. (Efisus 4:​17-​19) Met aramas ra kuna a kan fis lefilen chokkewe rese pupulufengen. Ekkewe kachito won TV ra fichi an mwan me fefin chufengen ussun och minen urumot. Ese kan wor sufol me tong mi alollon. Chommong ra fen kuna me rong ena esin poraus seni le kukkunur. Pwal och, a mmen pochokkul ewe etipetip le manaueni manauer me ren ei sokkun ekiek mi mutata mettoch meinisin aramas ra mochen, me aramas repwe esiita are amangaua chokkewe rese tipeeu.​—1 Piter 4:4.

3. Ikkefa ekkewe popun chommong aramas ra lisowu mwaal?

3 Letipach mei aweiresi ach sipwe tumunu limochuch. Jiowa a forata aramas ren eu mochen mi pochokkul le pwapwaiti ewe fofforun lisowu. Ach kewe mochen a riri ngeni met sia ekieki, me lisowu mwaal a riri ngeni ewe esin ekiek ese tipeeu ngeni an Jiowa ekiek. (Jemes 1:​14, 15) Ren chok awewe, me ren eu repot seni ewe chassi British Medical Journal, chommong lein chokkewe ra keran chufengen ra fori pokiten ra chok mochen sotuni. Pwal ekkoch ra luku pwe pokiten tapir kewe ra fen fori, iwe, ra pwal mochen fori me poutalo ar limoch. Pwal ekkoch ra apasa pwe ra tumunungau chok are “ir mi ekis unnupuch lupwen ra chufengen.” Ika sipwe apwapwai Kot, sisap eani ena esin ekiek. Met sokkun ekiek epwe alisata tumunuun ach limoch?

Apochokkula Om Luku

4. Met sipwe fori ren ach sipwe amwochu limochuch?

4 Ika sipwe tumunu ach limoch, sipwe weweiti pwe manau mi limoch mi auchea. Ei poraus a tipeeu ngeni minne Paul a makkei ngeni ekkewe Chon Kraist lon Rom: “Anneta ngeni pwisin ami ewe letipen Kot mi murinno me fich me unusoch.” (Rom 12:​2, New World Translation) Ach weweiti pwe tumunuun limochuch mi auchea esap chok wewe ngeni ach silei pwe lisowu mwaal mi ngau me ren an Kot we Kapas. A lamot ach weweiti ekkewe popun lisowu mwaal mi ngau me ekkewe feioch sia kuna lupwen sia su seni. Ewe lesen mwen ei a fen awewe won ekkoch ekkena popun.

5. Ifa ewe popunlapen an Chon Kraist repwe mochen amwochu limochur?

5 Enletin, fan iten Chon Kraist, ach ririoch ngeni Kot, ita ina popunlapen ach sipwe su seni lisowu mwaal. Sia fen kaeo pwe Kot a fen silei met epwe efeiochukich. Ach tongei Kot epwe alisata ach oput minne mi ngau. (Kol Fel 97:10) Kot ewe emon a liffang ngenikich “meinisin sokkun liffang mi murinno, o meinisin sokkun minen liffang mi unusoch.” (Jemes 1:​17) A tongeikich. Ren ach alleasochis ngeni, sia pwaralo ach tongei me ach kilisou ren mettoch meinisin a fen fori fan itach. (1 Jon 5:3) Sise mochen aletipengaua me aosukosuka Jiowa pokiten ach ataielo an kewe alluk mi pwung. (Kol Fel 78:41) Sise mochen eani och foffor mi tongeni aitengaua an fel mi limoch me pwung. (Taitos 2:5; 2 Piter 2:2) Ren ach tumunuochu limochuch, sia apwapwai letipen ewe mi Lapalap.​—An Salomon Fos 27:11.

6. Ifa ussun ach esilei ngeni aramas ekkewe alluk ussun lisowu sia amwochu epwe alisikich?

6 Lupwen sia fen filata le amwochu limochuch, sipwe pwal kuna tumun seni ach esile filiach ngeni aramas. Esile ngeni aramas pwe en emon Chon Pwarata Jiowa me ka mochen amwochu an kewe alluk mi tekia. Fofforum epwe kku manauen inisum, iwe, epwe pwisin filiom. Met ka mochen amwochu? Om chiechioch ngeni Semom lon lang. Ina popun, kopwe affata pwe om kefil le amwochu minne mi pwung esap siwil. Kopwe aucheani om tupuni Jiowa ren om akkamwochu an kewe emmwen. (Kol Fel 64:10) Kesap sau le awewe ngeni aramas om luku ussun minne mi pwung me mwaal. Om apasawu ekkeei luku mi tongeni apochokkuloketa, tumunuk, me amwokutu ekkewe ekkoch le fori ussun we chok.​—1 Timoti 4:​12.

7. Ifa ussun ach sipwe alikiitu ach achocho le amwochu limochuch?

7 Mwirin sia fen filata le manaueni manauach me ren alluk mi tekia me sia fen esilei ngeni aramas ussun filiach, sipwe angang weires le apwonueta filiach. Ach tumunuoch lupwen sia filata chiechiach epwe alisikich. “Eman mi chiechi ngeni aramas mi tipachem epwe tipachemela,” alon ewe Paipel. Chiechi ngeni chokkewe mi eani om ekiek ussun limoch epwe apochokkulok. Ei wokisin a pwal apasa: “Nge eman mi chiechi ngeni ekewe chon tiparoch epwe feiengau.” (An Salomon Fos 13:20) Me ren ukukun om tufich, kopwe imulo seni chokkewe mi tongeni apwangapwangalo om filata le manaueni eu manau mi murinno.​—1 Korint 15:33.

8. (a) Met popun sipwe amongooni ekiekich ren mettoch mi limoch? (b) Met sipwe su seni?

8 Pwal och, a lamot ach ekkekieki won ekkewe mettoch mi enlet, mosonoson, pwung, limelimoch, tipemecheres, iteuoch me fich ngeni ach sipwe mwareitiir. (Filipai 4:8) Sia fori ren ach filiochu minne sia katon me allea me ekkewe kol sia auselinga. Ika sipwe apasa pwe puk me chassi mi ngau resap efeiengauakich, epwe ussun chok ach apasa pwe puk me chassi mi murinno resap apochokkulakich. Chechchemeni mwo pwe aramas mi tongeni muttir turulong lon ewe tipisin lisowu mwaal pokiten rese unusoch. Iwe, ekkewe puk, chassi, video me kol mi alisata ach ekkekieki ewe fofforun lisowu lefilen mwan me fefin repwe emmwen ngenikich mocheniangau, me mocheniangau epwe tongeni emmwenikich ngeni tipis. Ika sipwe amwochu limochuch, sipwe auralo ekiekich ren an Kot tipatchem.​—Jemes 3:​17.

Mettoch Mi Emmwenikich Ngeni Lisowu Mwaal

9-11. Me ren Solomon, ikkefa ekkewe foffor ra fen emmweni emon anuwol ngeni lisowu mwaal?

9 Fan chommong sia tongeni esinna tettellin ekkewe mettoch mi emmwen ngeni lisowu mwaal. Ika sia fori eu chok me leir, a weires ach sipwe chuen kul seni. Nengeni mwo ifa ussun An Salomon Fos 7:​6-​23 a awewe won ei poraus. Solomon a kuna emon anuwol “a fokun tiparoch,” are emon ese eani ekiekoch. Ewe anuwol a “pwerela won ewe al arap ngeni lepwokukun imwen eman fefin mi luangau, o fetal ngeni imwan lefaf, lupwen a pwinila o popueta le rochokich.” Ina ewe aewin mettoch a kkuf ren. Lupwen a pwinilo, letipan a emmwen ngeni efoch aal, nge atewe a silei pwe alen fin lisowu.

10 Sia sopweilo le allea: “Mwirin, ewe fefin a towu pwe epwe churi ewe alual, a ufouf ufen eman fefin mi amomo inisin o ekieki mine epwe eani atuputup ngeni.” Iwe, ewe anuwol a kuna! Epwe tongeni kul seni me feilo lon imwan, nge an fori a fen weiresilo, nge a fokkun weires pokiten an atewe mochen le amwochu minne mi pwung a fen apwangapwang. Ewe fefin a feilo me romi ewe aluwon me a mitiri. Ewe anuwol a fen etiwa an ewe fefin mitiri, me iei, lupwen ewe fefin a michi, a fokkun auselingoch: “Ikenai ua eani eu asoren kinamwe, nge a chuen wor ochai fituk seni ewe monun asor.” Futuk, pilawa mi amas, oil, me wain ra kapachelong lon ewe asorun kinamwe. (Lifitikos 19:​5, 6; 22:21; Numperis 15:​8-​10) Neman a mochen affata ngeni atewe pwe a achocho lon pekin ngun are apasa pwe a wor anan mongo me unnuman sakau lon imwan we. “Kopwe feito, sipwe pwarifengeni ach tong tori lesosor, sipwe pwapwafengen lon tong.”

11 Ese weires le esinna met a fis mwirin. “A pochokul ngeni ren an kapas amichimich.” Atewe a tapwei ewe fefin “usun chok atemwanin kow mi feila ngeni ewe leni ia epwe ninnila ie,” me ussun chok “eman machang mi salong lon eu sar.” Solomon a awesi an kapas awewe ren ekkeei kapas mi lamot: “Iwe, esap silei pwe epwe mafeiengau ren.” Ngunun are manauan mi tongeni pout seni pun “Kot epwe apungu ekkewe mi lisou o ekkewe mi mocheisou.” (Ipru 13:4) A ifa me aucheaan ei lesen fan iten mwan me fefin! Sisap poputa le kul ngeni ewe aal mi emmwen ngenikich an Kot song.

12. (a) Ifa weween ekkewe kapas “a fakun tiparoch”? (b) Ifa ussun sipwe tongeni apochokkula ach mochen le fori mettoch mi limoch?

12 Chechchemeni mwo pwe ewe anuwol lon ei poraus a “fakun tiparoch.” Sia kaeo seni ei poraus pwe an atewe ekiek, mochen, met a saani, meefian, me met a achocho ngeni, ese tipeeu ngeni met Kot a pwapwa ren. An apwangapwang le amwochu minne mi pwung a emmwen ngeni feiengau. Lon ekkeei fansoun weires atun “ekkewe ranin le sopolon,” a lamot ach sipwe angang ngeni pochokkuleloon kamwochuun minne mi pwung. (2 Timoti 3:1) Kot a fen awora met epwe alisikich. A awora ekkewe mwich ren an epwe pesekich le aleni ewe aal mi murinno me atufichi ach chiechioch ngeni chokkewe mi achocho ngeni minne sia akkangang ngeni. (Ipru 10:24, 25) Mei wor ekkewe elter lon ewe mwichefel ra eani wiisen ussun chok chon masen siip me ra asukulakich ussun ekkewe alen pwung. (Efisus 4:​11, 12) Mei wor rech an Kot we Kapas, ewe Paipel, me ena puk a emmwenikich. (2 Timoti 3:​16) Me fansoun meinisin sia tongeni tingor pwe an Kot ngun mi fel epwe akkalisikich.​—Mattu 26:41.

Kaeo Seni Tipisin Tafit

13, 14. Ifa ussun King Tafit a turulong lon tipis watte?

13 A solap pwe pwal mwo nge noun Kot kewe chon angang mi fokkun achocho ra fen lisowu mwaal. Emon leir, King Tafit, me atewe a fen angang ngeni Jiowa lon tuppwol fite, fite ier. Esor tipemwaramwar pwe Tafit a fokkun tongei Kot. Iwe nge, a turutiu lon ewe alen tipis. Ussun chok ewe anuwol Solomon a awewe won, mei wor ekkoch mettoch Tafit a fori me ra fen emmwen ngeni an tipis me mwirin ekkena mettoch ra fen alapalo ewe tipis.

14 Neman Tafit a fen tori lime som ierin. Seni won osun imwan we, a kuna ewe fefin mi lioch itan Patsipa atun a tutu. A affat ngeni pwe puluwen Patsipa, Uria, a fiti ewe maun ngeni Rabba, telinimwen chon Ammon. Tafit a wato neminnewe lon imwan we ikewe ra konfengen ie. Mwirin a fitikokolo an Tafit osukosuk​—⁠neminnewe a pwopwo. Tafit a apasa pwe Uria epwe wes le maun me liwinlo ngeni imwan. A anean pwe Uria epwe konfengen me puluwan we. Iei ussun, lupwen Patsipa a nounou, aramas repwe ekieki pwe ewe monukol noun Uria. Nge Uria ese feilo lon imwan. Tafit a mochen tukumi an tipis. Iwe a tiinisefalli Uria ngeni Rabba fiti echo taropwe mi awewe ngeni ewe meilap pwe Uria epwe feilo fiu ia epwe ninniilo ie. A ina met a fis pwe Uria a malo. Tafit a puluweni Patsipa mwen aramas ra fen silei pwe a pwopwo.​—2 Samuel 11:​1-​27.

15. (a) Ifa ussun a pwalo an Tafit tipis? (b) Met Tafit a fori lupwen Natan a apwungu i?

15 A ussun ita pwe Tafit a tukumolo an tipis. Fitu maram a lo. Patsipa a nounatiu emon at. Ika Tafit a fen ekieki ei fitikoko atun a makkei Kol Fel 32, a ffat pwe mwelien letipan a osukosuk. (Kol Fel 32:​3-5) Iwe nge, Tafit ese tongeni tukumi an tipis seni Jiowa. Ewe Paipel a apasa: “Nge ewe Samol mi Lapalap a oput ewe fofor Tafit a fori.” (2 Samuel 11:27) Jiowa a tiinalo ewe soufos Natan, me Natan a angangoch le affata ngeni Tafit an tipis. Tafit a muttir pwarata pwe i ewe chon tipis me a tingormau pwe Jiowa epwe omusalo. An Tafit omusamus seni lon letipan a fen atufichi an chiechioch sefal me Kot. (2 Samuel 12:​1-13) Tafit ese u ngeni an kapwung, nge a pwaralo ewe esin ekiek Kol Fel 141:5 (NW) a awewe won: “Ika emon mi pwung epwe wichiei, epwe wewe ngeni kirokiroch, me ika epwe apwunguei, epwe ussun chok lo won mokurei, me mokurei epwe etiwa.”

16. Ifa ewe kapasen ourour me fon Solomon a awora ussun tipis?

16 Neman Solomon, noun Tafit me Patsipa nampa ruu, a fen ekieki ei fansoun osukosuk lon manauen seman we. Mwirin a makkei: “Eman aramas mi aopalo an tipis esap fefeita lon manauan, nge eman mi pwarata o likitala, Kot epwe umoumoch ngeni.” (An Salomon Fos 28:13) Ika sia turulong lon tipis watte, sipwe auselinga ei fon seni Kot. A wewe ngeni kapasen ourour me emmwen. Sipwe pwarata ach tipis ngeni Jiowa me kutta alillis seni ekkewe elter lon ewe mwichefel. Eu wiis mi lamot a nom ren ekkewe elter, repwe sotun alisi chokkewe mi tipis.​—Jemes 5:​14, 15.

Likiitu Fan Liwinin Ach Tipis

17. Inaamwo ika Jiowa epwe omusalo ach kewe tipis nge, esap tumunukich seni met?

17 Jiowa a omusalo Tafit. Pwata? Pokiten Tafit emon mi tuppwol, pokiten a pwarata umoumoch ngeni aramas, me pokiten a fen aier lon letipan. Iwe nge, sap minne Tafit esap meefi liwinin an kewe tipis. (2 Samuel 12:​9-​14) A pwal ina ussun ikenai. Inaamwo ika Jiowa esap eriaffoua chokkewe mi aier nge, esap tumunuur seni liwinin ar kewe tipis. (Kalesia 6:7) Lisowu mwaal mi tongeni wato mufesen, pwopwon lipich, semmwenin sikepwach, me poutuloon an aramas lukuluku me sufoliiti ewe chon tipis.

18. (a) Me ren Paul, met ewe mwichefel lon Korint epwe fori ren emon a lisowu mwaal? (b) Ifa ussun Jiowa a pwarata tong me umoumoch ngeni chon tipis?

18 Ika sia fen tipis watte, sia tongeni letipechou lupwen a torikich ewe liwin. Iwe nge, esap wor och mettoch epwe eppeti ach aier ren ach sipwe chasefal ngeni Kot. Atun ewe aewin senturi, Paul a mak ngeni Chon Korint pwe repwe atowu emon seni ewe mwichefel pokiten ewe tipisin weyingngau. (1 Korint 5:​1, 13) Mwirin ewe mwan a fen aier, Paul a ereni ewe mwichefel: “Oupwe omusalo tipisin atewe, o aururu letipan.” (2 Korint 2:​5-8) Lon ei poraus Paul a makkei fan emmwenien ngun mi fel, sia kuna an Jiowa tong me umoumoch ngeni chokkewe mi aier. Chonlang ra chengel lupwen chon tipis ra aier.​—Luk 15:10.

19. Ikkefa ekkewe feioch mi tongeni pop seni letipechou pokiten tipis?

19 Inaamwo ika sia letipechou pokiten ach tipis nge, ena letipechou epwe tongeni alisata ach tumunuoch pwe ‘sisap kulsefal ngeni foforingau.’ (Hiop 36:21) Pwungun pwe, liwinin mi maras epwe eppeti ach forisefalli ewe tipis. Pwal och, Tafit a tongeni awora fon ngeni aramas ren minne a fen kaeo seni liwinin an tipis. A apasa: “Upwe aiti ngeni ekkewe mi fori ingau om kewe al, o ekkewe chon tipis repwe liwinlo reom.”​—Kol Fel 51:13.

Pwapwa A Pop Seni Ach Angang Ngeni Jiowa

20. Ikkefa ekkewe feioch seni alleasochis ngeni an Kot kewe alluk mi pwung?

20 “Pwapwa ir mi rongorong ewe kapasen Kot me foffori!” Jises a apasa. (Luk 11:​28, NW) Alleasochis ngeni an Kot kewe alluk mi pwung a wato pwapwa iei pwal tori fansoun esemuch. Ika sia fen tumunu limochuch, amwo sipwe chuen tumunuoch ren ach alamota minne Jiowa a awora ren an epwe alisikich. Ika sia fen kkuf ren lisowu mwaal, sipwe tongeni pochokkulelo ren ach sile pwe Jiowa a mochen omusalo chokkewe mi aier seni lon letiper, me sipwe apposa letipach ngeni ach sisap forsefalli ewe tipis.​—Aisea 55:7.

21 Ekisilo chok ei fonufan mi ngau epwe morolo, fengen me an kewe ekiek me foffor mi limengau. Ren ach amwochu limochuch, sipwe feioch iei pwal tori feilfeilo chok. Ewe aposel Piter a makkei: “Iei minne, ami achengicheng, are oua witiwiti ekkeei mettoch, oupwe achocho ngeni pwe oupwe nonnom fan kinamwe, o esap wor remi och sor are tikitikipwul. . . . Pokiten oua fen sinei ekkeei mettoch me lom, oupwe tumunukemi pwe oute mwalilo ren mwaliloon ekkewe aramas ingau, o turutiu seni ami likiitu.”​—2 Piter 3:​14, 17.

Kopwe Tongeni Awewei?

• Met popun tumunuun limochuch a tongeni weires?

• Ifa ussun sipwe tongeni apochokkula filiach le amwochu ekkewe alluk mi pwung mi weneiti lisowu?

• Ikkefa ekkewe lesen sipwe tongeni kaeo seni tipisin ewe anuwol Solomon a fos ussun?

• Met sia kaeo ussun aier seni fofforun Tafit?

21. Ach apwonueta alon menni fon seni Piter epwe tongeni alisikich le amwochu limochuch?

[Picture on page 13]

Epwe eu minen tumuun ika sipwe esilei ngeni aramas ach luku ussun lisowu

[Pictures on page 16, 17]

Pokiten Tafit a aier seni letipan, Jiowa a omusalo

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share