Ukkuta Chok, Me Nengeni An Jiowa Angangen Amanau!
“Oupwe atetteliochukemi, ukkuta chok, me nengeni an Jiowa angangen amanau fan asengesimi.”—2 KRONIKA 20:17, NW.
1, 2. Met popun an “Kok seni Makok” mauneikich a lamot lap seni ewe feiengau a fisita seni terrorism?
TERRORISM a wewe ngeni eu maun ngeni unusen fonufan are ngeni eorenien aramas meinisin, alon ekkoch aramas. Ina eu tufichin feiengau aramas repwe fokkun afanni. Iwe nge, mei wor pwal eu maun chon fonufan rese afanni are ra afanni nge ekis chok. Met ena maun?
2 Ina an “Kok seni ewe fonuen Makok” maun, ewe Paipel a awewe won lon Isikiel sopwun 38. Sia tunommong ren ach apasa pwe ei maun a lamot seni terrorism? Aapwi, pun an Kok we maun esap chok eu maun ngeni ekkewe muun fonufan. Ina eu maun ngeni an Kot we Muu lon lang! Iwe nge, ewe Chon Forikich esap ekis chok sopwochun lon ena maun, ussun chok ekkewe muun fonufan ra ekis chok sopwoch ren ar maunei terrorism. Ewe Chon Forikich epwe unusen tufich le fiu atun an Kok we maun.
Eu Maun Ngeni An Kot We Muu
3 Osukosuk lefilen an Kot we King mi nemenem lon lang iei, me an Setan we otot a chok sopwosopwolo seni le poputaan nemenemen Muun Kot lon lang lon 1914. Lon ena fansoun, a wor esilesil ngeni sou nemenemen fonufan pwe repwe anomuur fan ewe Sou Nemenem mi seikita me ren Kot. Nge rese mochen fori, ussun chok a fen oesini: “Ekkewe kingen fonufan ra chok pwisin uta, o ekkewe samol ra pungupungfengen, pwe repwe u ngeni ewe SAMOL pwal ngeni noun we mi epit; ra apasa, ‘Sipwele mutalo ach keei fotek me rer, o pout senikich ar keei riri.’ ” (Kol Fel 2:1-3) Ar u ngeni nemenien Muun Kot epwe fokkun lapelo atun ewe maunen Kok seni Makok.
4 Eli sia fen ekieki ifa ussun chon fonufan mi tongeni maun ngeni eu muu lon lang rese tongeni kuna. A pwalo lon ewe Paipel pwe mei wor “ipuku-faik-me-ruanu ngerou, . . . [mi] kamoto seni fonufan,” fengen me “ewe Lam,” Kraist Jises lon ei muu. (Pwarata 14:1, 3; Jon 1:29) Pokiten ewe minefoon Muu a nonnom lon lang, ewe Paipel a eita ngeni ewe “lang mi fo,” me ekkewe aramas mi nom fan nemenian ir eu “fonufan mi fo.” (Aisea 65:17; 2 Piter 3:13) Lape-ngeni ekkewe 144,000 aramas, chokkewe repwe nemenem lon lang ren Kraist, ra fen awesalo manauer won fonufan fan tuppwol. Ra fen anneta pwe ra fich ngeni wiiser kewe mi fo lon lang.
5 Iwe nge, mei wor ekkewe lusun 144,000 ra chuen nonnom won fonufan. Seni ekkewe lap seni 15,000,000 ra fiti ewe Faafen Ach Samol lon 2002, 8,760 chok ra pwarata pwe ra fen filita fan iten wiiser lon lang. Io kewe ra mochen maunei ekkewe lusun chokkewe mi fen filita fan iten wiiser lon ewe Muu, ra wesewesen maunei Muun Kot.—Pwarata 12:17.
Ewe King Epwe Unusen Pworacho
6 Met Jiowa epwe fori lupwen ekkewe chon u ngeni ra maunei Muun we a fen oesini: “I mi momot lon lang a chok tatakir; ewe SAMOL a chok turunufaser. Iwe, epwe kapas ngenir lon an song, o epwe aniua ir ren an lingeringer; epwe apasa: ‘Ua fen seikata ai king won ai chuk fel, Saion.’ ” (Kol Fel 2:4-6) A war ewe fansoun lupwen Kraist, fan an Jiowa emmwen, “epwe pworacho.” (Pwarata 6:2) Ifa ekiekin Jiowa ussun ewe maun ngeni noun kewe aramas atun ewe fansoun noun we epwe pworacho? Jiowa a eani ewe ekiek pwe ra maunei i pwisin me noun we King mi nemenem iei. ‘Chokewe mi atapakemi ra atapa fituken lon mesei.’ (Sekaraia 2:8) Me a ffat ekiekin Jises lupwen a apasa pwe minne aramas ra fori are rese fori ngeni pwiin kewe mi kepit, a ussun ita pwe ra fori are rese fori ngeni i pwisin.—Mattu 25:40, 45.
7 Pwungun pwe chokkewe mi angangfengen ren ekkewe lusun mi kepit repwe pwal meefi an Kok song. Chokkeei mi tongeni wiliiti kinikinin an Kot “fonufan mi fo” ir “eu mwich mi fakkun lapalap . . . seni ekkewe mu meinisin, o ekkewe einang meinisin, o sokkun kapas meinisin.” (Pwarata 7:9) Ra “ukkuta mwen ewe leenien motun king, o mwen mesen ewe Lam, ra ufouf mangaku pwechepwech mi langattam.” Weween pwe ir aramas mi pwung mwen mesen Kot me Kraist Jises. Ren ar uwei “ira pam le pour,” ra mwareiti Jiowa lon wiisan Sou Nemenem mi pwung won unusen lang me fonufan. An nemenem a pwalo ren nemenien an we King mi nemenem iei, Jises Kraist, “ewe Lamen Kot.”—Jon 1:29, 36.
8 An Kok maun epwe efisata an noun Kot we King epwe mwokutukut me poputani ewe maunen Aramaketon. (Pwarata 16:14, 16) Chokkewe rese mochen anomuur fan an Jiowa nemenem repwe katalo. Nge chokkewe mi likiitu fan riaffou mwaal pokiten ar tuppwol ngeni Muun Kot repwe ngaselo, me ar ngaselo epwe nomofochelo. Paul a makkei ei poraus: “Iei och esisinen an Kot we kapung mi pung, pwe epwe atufichikemi ngeni ewe muun Kot, ewe oua kuna riaffou ren—pun a pung ren Kot pwe epwe liwini riaffou ngeni ir ekkewe mi eriaffoukemi; o epwe pwal ngenikemi chon riaffou pwe oupwe etikem le asoso fansoun ewe Samol Jises epwe pwato seni lang, eti noun kewe chonlang mi manaman lon pulopulen ekkei. Pwe epwe liwini ngeni ir ekkewe rese sinei Kot, pwal ir ekkewe rese alleasochisi ewe kapas allim usun ach Samol Jises.”—2 Tesalonika 1:5-8.
9 Ewe riaffou mi lapalap mi feffeito epwe wes ren ewe maunen Armaketon. Kraist epwe maunei minne mi ngau meinisin. Nge esap wor popun noun Jises kewe chon kaeo repwe fiu. Epwe ussun chok met a fen fis lon muun Juta fite ngerou ier me loom. Ena maun an Jiowa, me Jiowa a awinna noun kewe aramas. Iei ewe poraus: “Nge lupwen ra popueta le kolun mwareiti Kot, ewe Samol mi Lapalap a awarato niuokus watte won ekewe mwichen sounfiu seni Amon me Moap me Etom mi toki ewe fanu Juta. Iwe, ekewe re Amon me Moap ra maun ngeni ekewe re Etom o wesewesen aroserela. Nge lupwen ra wes le aroserela, ra pusin sapefengen o nifengeniir. Iwe, lupwen ekewe sounfiun Juta ra tori ewe imwen mamas mi tekia me lon ewe fanuapo o neneloi ewe mwichemongun aramas, ra chok kuna soma mi nom won ewe pwul. Esap wor eman a tongeni sula.”—2 Kronika 20:22-24.
10 A ussun chok met Jiowa a fen oesini: “Ami ousap fiu.” (2 Kronika 20:17) Iei ewe kokkot fan iten chon Kraist lupwen Jises Kraist “epwe pworacho.” Tori ena fansoun ekkewe chon Kraist repwe maunei minne mi ngau nge esap ren pisekin maun wesewesan. Ra eani ekkewe pisekin maun lon pekin ngun. Iei ussun ra ‘pworacho ngeni ingau ren fofor murinno.’—Rom 6:13; 12:17-21; 13:12; 2 Korint 10:3-5.
Io Ewe Meilap Atun An Kok Maun?
11 Kok seni Makok a wewe ngeni Setan ewe Tefil seni an koturutiu lon 1914. Pokiten i emon ngun, ese tongeni pwisin maunei noun Kot kewe, nge a tongeni nounou kumiin aramas le mauneer. Ikkefa ekkeei kumi? Ewe Paipel ese titchikin awewe ngenikich, nge a wor ekis poraus mi alisata ach esinneer. Ren fetalin ekkewe foffor won fonufan me ren ekkewe oesini lon Paipel, epwe ekis me ekis ffatolo ika io. Noun Jiowa kewe aramas resap sotun esissin won ekkeei sokkun poraus, nge repwe mammasa lon pekin ngun atun ra alollofengenni met a fiffis lon pekin muu me pekin lamalam ren met ra fen kaeo lon ewe Paipel.
12 Ewe soufos Taniel a asaramakich ussun ei maun ngeni noun Kot kewe aramas: “Mwirin, pworaus seni fanuen otiu me efeng epwe amairuw. Iwe, epwe feila fan an lingeringer mi watte, pwe epwe niela o arosala chomong aramas. Iwe, epwe aueta imwan imw mangaku mi fokun lingoch lefilen ewe matau me ewe chuk ia ewe Imwenfel a nom ie. Murin epwe tori sopolan, nge esap wor eman epwe alisi.”—Taniel 11:44, 45.
13 Lon fansoun an a mak ewe Paipel, “ewe matau” a wewe ngeni ewe Mediterranean, me ewe “chuk” ina ewe chuuk Saion. Jiowa a apasa ussun ei chuuk: “Ua fen seikata ai king won ai chuk fel, Saion.” (Kol Fel 2:6; Josua 1:4) Iwe, lon kapas awewe, ewe fonu, “lefilen ewe matau me ewe chuk” a wewe ngeni wouochun ekkewe chon Kraist mi kepit lon pekin ngun. Rese chuen riri ngeni ewe saat, are ekkewe aramas mi imulo seni Kot, me ra apilukuluk ngeni ar tufichin nemenem ren Kraist Jises lon ewe Muun lang. A ffat pwe ewe kingen enefen epwe maunei noun Kot kewe chon angang mi kepit fengen me chiener kewe mi tuppwol, ewe mwich mi fokkun lapalap, lupwen a poputa an we maun me ren an Taniel we oesini.—Aisea 57:20; Ipru 12:22; Pwarata 14:1.
Met Noun Kot Kewe Chon Angang Repwe Fori?
14 Met noun Kot kewe chon angang repwe fori lupwen Kok a mauneer? Iwe, met aramasen ewe muun Kot lon ranin Jehosafat a fori a ngenikich ewe leenien appiru. Chechchemeni pwe mi alluk pwe chon wiliposun ewe muu repwe fori ulungat mettoch: (1) repwe tetteloch lon leenier kewe, (2) uta chok, me (3) nengeni an Jiowa amanaueer. Ifa ussun noun Kot kewe aramas ikenai repwe appiru ei poraus?—2 Kronika 20:17.
15 Tetteloch lon leenier: Noun Kot kewe aramas repwe uta, nukuchar le amwochu wiiser le alisata an Kot we Muu. Repwe kamwochunuk won ar rese pekini eu pekin lon fansoun fitikoko. Repwe “likiitu” me resap “mokutukut” lon ar angang ngeni Kot me repwe likiitu le mwareiti Jiowa pokiten an kirokiroch mi tong. (1 Korint 15:58; Kol Fel 118:28, 29) Resap mwokutukut seni leenier mi pwungulo seni Kot, fan an emon erianiir, iei mwo are lon mwach kkan.
16 Uta chok: Noun Jiowa kewe chon angang resap sotun le pwisin amanaueer, nge repwe unusen lukuluk won Jiowa. Jiowa chok a tongeni amanaua noun kewe seni fitikokoon ei fonufan, me ina met a fen pwonei. (Aisea 43:10, 11; 54:15; Kolun Kechu 3:26) Ach eani lukuluk won Jiowa epwe kapachelong ach eani lukuluk won an we mwicheich won fonufan, ewe mwicheich Kot a nounou ren lap seni 100 ier, ren an epwe apwonueta an mochen. Lap seni me loom, chon Kraist mi enlet repwe eani lukuluk won emmwenien chiechier chon luku, chokkewe mi fen angei wiiser seni Jiowa me noun we King mi nemenem iei. Ekkeei mwan mi tuppwol repwe emmweni noun Kot kewe aramas. Ach poutalo ar emmwen mi tongeni efeiengauakich.—Mattu 24:45-47; Ipru 13:7, 17.
17 Nengeni an Jiowa amanau: Amanauen manauer ewe feioch fan iten chokkewe mi amwochu tuppwol me chokkewe mi lukuluk pwe Jiowa epwe angaseerelo. Tori ewe sopwoloon awa—me ren pwisin ar tufich—repwe esilefetalei warotoon an Jiowa ranin kapwung. Forien Kot kewe meinisin repwe silei pwe Jiowa ewe Kot mi enlet me repwe silei pwe mei wor noun kewe chon angang mi tuppwol won fonufan. Esap chuen fissefal eu fitikoko mi nomottam ussun pwungun an Jiowa nemenem.—Isikiel 33:33; 36:23.
18 Noun Kot kewe aramas repwe feilong lon ewe fonufan sefo ren ar manaman mi fen pochokkulelo, me repwe mochen eani ewe kolun win, ussun chok ekkewe chon Israel ra fori mwirin an Jiowa amanaueer seni lon ewe Setipar. Repwe kilisou tori feilfeilo, ewe mwichen aramas me emon me emon leir, me repwe chechchemeni ekkeei kapas: “Upwe kol ngeni Jiowa, pun a fen tekiata. . . . Jiowa emon soumaun. Jiowa itan. . . . Poufichum, O Jiowa, a tongeni atatakisi chon koputok. Me ren watteen om manaman ka oturatiu chokkewe mi u ngonuk; ka tiinalo om song mi ngetenget, me a ocheer ussun chok fetil mi pwas. . . . Fan om kirokiroch mi tong, ka emmweni ekkewe aramas ka fen angeesefaliir; fan om manaman kopwe emmweniirelong lon leeniom mi pin. . . . Kopwe emweniir me fotukiirelong won chukum, ewe leeni ka pwisin ammonlata fan iten om kopwe nonnom ie. O Jiowa, eu leeni mi pin, O Jiowa, eu leeni ka forata ren poum kewe. Jiowa epwe nemenem tori feilfeilo chok.”—Ekistos 15:1-19, NW.
19 Iei ach tufichin manau tori feilfeilo chok a pochokkulelo lap seni me loom. Iei ewe fansoun mi fich fan iten noun Kot kewe chon angang ar repwe pwarata ar tuppwol ngeni Jiowa me apochokkula ar uppos le angang ngeni ar King mi nemenem feilfeilo chok!—1 Kronika 29:11-13.
En Mi Tongeni Awewei?
• Met popun Kok epwe maunei ekkewe mi kepit fengen me ekkewe ekkoch siip?
• Ifa ussun noun Kot kewe repwe tetteloch lon leenier?
• Ifa weween uta chok?
• Ifa ussun noun Kot kewe aramas repwe kuna an Jiowa amanau?
3. Ifa ewe etiwetiw ngeni sou nemenemen fonufan seni 1914, me ifa ussun ra fen polueni ewe etiwetiw?
4, 5. Ifa ussun aramas mi tongeni fiu ngeni an Kot we muu lon lang, mi monomonolo seniir?
6. Ifa ekiekin Jiowa me Kraist ussun an aramas u ngeni noun Kot kewe aramas?
7. Ikkefa ekkewe popun chokkewe lon ewe “mwich mi lapalap,” lon Pwarata 7:9, repwe meefi an Kok we song?
8. Met Kraist epwe fori pokiten an Kok we maun, me met mwiriloon?
9, 10. (a) Ifa ussun Jiowa a awinna Juta lupwen chon koputer mi fokkun pochokkul ra tookiir? (b) Chon Kraist ikenai repwe sopweilo ar foffori met?
11. (a) Ikkefa ekkewe kumi Kok epwe aea atun an maun? (b) Ifa ussun sipwe nennelo lon pekin ngun?
12, 13. Ifa ussun ewe soufos Taniel a oesini ussun ei saingon maun ngeni noun Kot kewe aramas?
14. Ikkefa ekkewe ulungat mettoch noun Kot kewe aramas repwe fori lupwen Kok a mauneer?
15. Ifa weween an noun Jiowa kewe aramas ra tetteloch lon leenier kewe?
16. Ifa ussun noun Jiowa kewe chon angang repwe uta chok?
17. Met popun noun Kot kewe mi tuppwol repwe kuna an Jiowa amanau?
18, 19. (a) Ifa ussun ewe kolun win lon Ekistos sopwun 15 a pwarata meefien chokkewe mi manau seni an Kok maun? (b) A fich ngeni noun Kot kewe aramas ar repwe fori met iei?
[Picture on page 26]
Jiowa a awinna Jehosafat me noun kewe aramas, nge rese wiisen fiu
[Picture on page 28]
Chokkewe mi kepit fengen me ekkewe ekkoch siip ra angangfengen le alisata an Jiowa nemenem
[Picture on page 30]
Noun Kot kewe aramas repwele eani eu kolun win, ussun chok chon Israel loom