Äpilükülükü Jiowa Pwe Kopwe Tipepwora
“Kopwe apilükülükü ewe Samol mi Lapalap, kopwe pöchökül o tipepwora. Ewer, kopwe apilükülükü ewe Samol mi Lapalap.”—KÖLFEL 27:14.
ÄPILÜKÜLÜK mi enlet a ussun chök saram mi tittinöch. Pokiten ach äpilükülük sisap chök ekieki ussun ewe riäfföü a torikich iei, nge sipwe pwora me pwapwa lupwen sia ekieki ussun met epwe fis lon mwach kkan. Jiowa chök a tongeni ngenikich ach äpilükülük allim a kawor ren an we Kapas. (2 Timoti 3:16) Ekkewe kapas “äpilükülük,” “apilükülüköch,” me “apilükülük allim” ra mak fän chommong lon ewe Paipel. Ekkena kapas ra weneiti än aramas ekipwichi och mettoch mi mürinnö. Ra pwal weneiti met ra äpilükülük ngeni.a Ei esin äpilükülük mi nüküchar a mürinnö seni eü minen äneän are och mettoch esap pwönüetä.
2 Jises ese chök ännefota ekkewe sossot me riäfföü a kükküna nge a ekieki ussun mwach kkan me a äpilükülükü Jiowa. “Atewe mi likiitu won ewe irapenges pokiten ewe pwapwa mi nom mwen i, ese mo lolileniesini asauan, o a mottiu pelimwanin ewe leenien motun Kot.” (Ipru 12:2) Jises ese rikilo seni an älleäsochisi Kot ese lifilifil ewe liwinin an föri pokiten a ännefota aitöchüoloon än Jiowa nemenem me epinaloon itan we.
3 King Tafit a kapas ussun ewe riri lefilen äpilükülük me tipepwora: “Kopwe apilükülükü ewe Samol mi Lapalap, kopwe pöchökül o tipepwora. Ewer, kopwe apilükülükü ewe Samol mi Lapalap.” (Kölfel 27:14) Ika sia mochen tipepwora, sisap tiperueru ussun ach äpilükülük allim nge sipwe ekkekieki ussun minne sia äpilükülük ngeni me anomu lon letipach. Ach föri ena epwe älisikich le äppirü än Jises pwora pwe sipwe achocho lupwen sipwe fiti ewe angang a awisa ngeni nöün kewe chon käeö. (Mattu 24:14; 28:19, 20) Ach tong fitifengen me ach lükü me ach äpilükülük ra pwäratä pwe kich nöün Kot chon angang.—1 Korint 13:13.
Ka ‘Fakkun Urulo Ren Apilukuluk Allim’?
4 A fokkun amwarar met a wikkiti nöün Kot kewe aramas lon mwach kkan. Ekkewe chon Kraist mi kepit ra witiwiti ewe fansoun ar repwe angang ren Kraist lon läng nge, ekkewe “ekkoch siip” ra äpilükülük ngeni ar repwe “ngaseseni fän nemenien limengau, o nöün Kot kewe [woon fönüfan] repwe eäni ewe ngas mi ling.” (Jon 10:16; Rom 8:19-21, NW; Filipai 3:20) Repwe “ngaseseni” tipis me ewe liwin tipis. Pwüngün pwe Jiowa ewe Sou Liffang “meinisin sokkun liffang mi murinno, o meinisin sokkun liffang mi unusoch” epwe ngeni nöün kewe mi tuppwöl.—Jemes 1:17; Aisea 25:8.
5 Epwe ifa ükükün ewe lamoten äpilükülük lon manauach? Alon Rom 15:13: “Amo ewe Koten apilukuluk allim a amasouakemi ren sokkun pwapwa o kinamwe meinisin lon ami luku, pwe oupwe fakkun urulo ren ami apilukuluk allim lon manamanen ewe Ngun mi Fel.” Ewer, äpilükülük allim ese ussun eü kantel lon kiroch nge a ussun chök pöchökkülen ewe akkar a ttin lesossor. Äpilükülük a aüra manauach ren kinamwe, pwapwa, angang mi lamot, me pwora. Sia ‘fakkun urulo ren apilukuluk allim’ lupwen sia lükü än Kot Kapas me angei än we ngün mi fel. Alon Rom 15:4: “Pun minne mi makketiu lom, a makketiu pwe sipwe kaeo, pwe epwe wor rech ach apilukuluk allim ren likiitu o aururu me ren ekkewe puk.” Ina popun, kopwe pwisin eisinuk: ‘Ua tümünü pwe ai äpilükülük allim a pöchökkül ren ai käkkäeö me akkäleäni ewe Paipel? Ua tittingor fän iten ngünün Kot?’—Luk 11:13.
6 Ewe Kapasen Kot a apöchökkülatä Jises, ewe Leenien Äppirü. Ika sia nenneloi Jises ren ach äppirü i, sisap ‘chipwangelo, are apwangapwangelo, lon ngunuch’ ika sia kan sotun äppiru i. (Ipru 12:3) Ika ach äpilükülük allim seni Kot a kisikisilo lon ekiekich me letipach are ika sia poputä le akkomwa pisek are ach angang, iwe, sipwe tongeni mölülülo lon pekin ngün, me lo, lo, lo, epwe pöütülo ach pöchökkül me pwora le manaueni manauach mi limelimöch. Iwe, eli epwe pwal mwo nge talo ach “luku usun chok efoch wa mi ta.” (1 Timoti 1:19) Nge, äpilükülük mi enlet epwe äpöchökküla ach lükü.
Apilükülük A Lamot Ika Epwe Wor Ach Lükü
7 Alon ewe Paipel: “Iwe, luku a usun chok ach alleta minne sia apilukuluku, o usun chok ach achifoua minne sise mo kuna.” (Ipru 11:1) Ina popun, äpilükülük a lamot ika epwe wor ach lükü. Ekieki mwo Eperiam. Me ren ekiekin aramas, Eperiam me pwülüwan we, Sara, rese chüen tufichin nöünöü lupwen Jiowa a pwon ngeniir pwe epwe wor mwirimwirir. (Keneses 17:15-17) Met meefien Eperiam? “Lon an we apilukulukingau a chok apilukulukoch, o a luku pwe epwe i semelapen chommong einang.” (Rom 4:18) Ewer, än Eperiam äpilükülük a apöchökküla an lükü pwe epwe wor mwirimwirin. Iwe mwirin, an lükü a apöchökkülalo an äpilükülük. Eperiam me Sara ra pwal mwo nge pworacho le likitalo leenier me märäriir kewe fän iten ar repwe nonnom lon imwen mangaku lon eü fönü mi towau!
8 Än Eperiam äpilükülük a pöchökkül pokiten an unusen älleäsochisi Jiowa, inaamwo ika a weires ngeni. (Keneses 22:2, 12) Sipwe pwal lükü pwe Jiowa epwe efeiöchükich ika sia älleäsochisi Jiowa me likiitü lon an angang. Paul a apasa: “Likiitu epwe efisata manauoch, o manauoch epwe efisata apilukuluk allim. Iwe, ewe apilukuluk allim esap alichipungukich.” (Rom 5:4, 5) Ina popun Paul a pwal makkei: “Am aua mochen pwe emon me emon leimi oupwe pwarata ewe chok sokkun achocho pwe oupwe kuna uren ach apilukuluk allim tori le sopwolon.” (Ipru 6:11) Ach ekieköch mi alongolong woon ach chiechiöch me Jiowa epwe älisatä ach pworacho fän riafföü nge fiti pwapwa.
“Oupwe Pwapwaiti Ach Apilukuluk Allim”
9 Ach äpilükülük allim seni Kot a mürinnö seni mettoch meinisin ewe fönüfan a awora. Alon Kölfel 37:34: “Kopwe witiwiti ewe SAMOL, o kopwe chok fetal lon an we al, iwe, epwe seikuketa pwe kopwe fonueni ewe fonu; kopwe nennengeni poutmwalin ekkewe aramas ingau.” Ewer, mei wor chommong popun sipwe “pwapwaiti ach apilukuluk allim.” (Rom 12:12) Iwe nge, sipwe föri ena ika sia ekkekieki ussun ach äpilükülük. Ka föfföri ena? En mi kan anchangei manauom lon Paratis ia esap wor semwen me osukosuk ie, lupwen kopwe tongeni föri angang mi mürinnö fengen me ekkewe aramas ka tongei? Ka ekkekieki ussun ekkewe liosun Paratis lon nöüch kewe puk? Lupwen sia föri ena, ussun itä sia limeti ewe kinaas lon eü asamwocho pwe sipwe künaöchü ewe leeni mi ling me lükün. Ika sise limeti ewe kinaas, iwe, ekis me ekis, esap chüen ffat met sia küna me lükün. Eli sipwe ännefota pwal och mettoch. Amwo sisap föri ena!
10 Pwüngün, pwe ach tong ngeni Jiowa ina ewe popun mi lap seni meinisin sia kan angang ngeni. (Mark 12:30) Nge, sipwe chüen mwötöres le angei ewe liwin. Ren enletin, Jiowa a mochen ach sipwe föri ena! Alon Ipru 11:6: “Are emon esap luku, iwe, esap tongeni apwapwai i. Pun are emon mi mochen arap ngeni Kot, epwe fakkun luku pwe a wor Kot, o a liwini ngeni ir ekkewe mi kukutta i.” Met popun Jiowa a mochen pwe sipwe chechchemeni pwe i ewe Chon Efeiöchükich? Pun lupwen sia eäni ena ekiek, sia pwäratä pwe sia wesewesen silei Semach lon läng. A kisäseü, me a tongei nöün kewe. Ekieki mwo ika esor ach “fansounöch me apilükülük” esor ach pwapwa me sia mwittir lolilen.—Jeremaia 29:11.
11 Moses emön mi ekkekieki ussun an äpilükülük allim. Pokiten i “noun noun Ferio fopul,” a nom ren Moses manaman, itetekia, me wöü. Moses epwe akkomwa ekkeei mettoch are epwe angang ngeni Jiowa? Moses a filatä fän pwora än epwe angang ngeni Jiowa. Met popun? Pokiten “a kukutta chok ewe liwin.” (Ipru 11:24-26) Moses ese tenechepwäk ussun an we äpilükülük allim seni Jiowa.
12 Ewe aposel Paul a alöllöü ach äpilükülük ngeni eü imwach akkau. Imwach akkau lon kapas awewe a tümünü ekiekich, a atufichikich le filiöch, akkomwa ekkewe mettoch mi lamot, me amwöchü ach tuppwöl. (1 Tesalonika 5:8) Ka kan imweim imwom akkau fansoun meinisin? Ika pwe wüü, iwe, ussun chök Moses me Paul, kesap ‘apilukuluku pisek chok mi morelo; nge kopwe apilukuluku ewe Kot mi chok fafang ngenikich mettoch meinisin pwe sipwe pwapwa ren.’ A lamot pwora pwe kopwe ü ngeni om akkomwa pwisin om kewe mochen, nge kopwe feiöch seni om föri ena! Esor popun kopwe lükülük woon ekkewe mettochun fönüfan esor lamotan lupwen ka tongeni eäni ewe “manau mi enlet” mi kawor fän iten chokkewe mi äpilükülüköch me tongei Jiowa.—1 Timoti 6:17, 19.
“Usap Fakkun Likitukelo”
13 Aramas mi lükülük woon ei fönüfan ra fokkun lolilen ussun mwach kkan pokiten a chök lalapelo ewe “riaföü” iei. (Mattu 24:8) Nge chokkewe mi lükülük woon Jiowa rese niuokkus. Repwe ‘manau fän kinamwe, resap öürek, resap pwal niueiti och feiengau.’ (An Salomon Fos 1:33) Pokiten rese eäni lükülük woon ei fönüfan, ra aüselinga ei fön seni Paul fän pwapwa: “Tongei moni esap nonnom lon letipemi, nge ami oupwe menei minne mi nom remi, pun pwisin i a fen apasa, ‘Usap fakkun likitukelo, o usap fakkun poutukelo.’”—Ipru 13:5.
14 Ekkewe kapas “usap fakkun” lon ei wokisin a menlapei pwe esor tipemwaramwar pwe Jiowa epwe tümünükich. Jises a pwal alükülükü kich pwe Kot a tongei kich lupwen a apasa: “Nge oupwe kuttafichi lom an mu o an pung; iwe, ekkeei mettoch meinisin repwap kapach ngenikemi. Iei minne, oute aureki usun leesor, pun leesor epwe pwisin aureki. A naf ngeni eu ran an we ingau.” (Mattu 6:33, 34) Jiowa a silei weiresin ach sipwe achocho fän iten an we Mwu me pwal ach sipwe atufichi manauach. Ina popun, sipwe unusen lükülük woon än Jiowa tufich me an mochen le tümünükich.—Mattu 6:25-32; 11:28-30.
15 Sia pwäratä pwe ‘mesach mi murinno’ lupwen sia lükülük woon Jiowa. (Mattu 6:22, 23) Ika mesach mi mürinnö, a wenechar, limelimöch, esap mäicha are ekimmong. Sap minne a wewe ngeni pwe sipwe mwelele are tunalo minne mi lamot ngenikich lon pekin aion. Nge, a wewe ngeni ach sipwe “mirit” le akkomwa än Jiowa angang.—2 Timoti 1:7.
16 Lükü me tipepwora a lamot ika sia mochen pwe mesach epwe mürinnö. Ren chök awewe, ika nöüm we pos a mochen pwe kopwe angang lon ekkewe rän a fiffis eü mwich, kopwe chüen fiti ewe mwich? Ika emön a tipemwaramwar ussun än Jiowa pwon pwe epwe tümünü Nöün kewe chon angang, iwe, Setan epwe alapalo an sotuni emönnewe tori an epwe ükütiu le fiti ekkewe mwich meinisin. Ewer, ika a apwangapwang ach lükü, a tongeni atufichi än Setan nemenikich, iwe, i a fen wisen akkota met epwe akkom lon manauach nge esap chüen Jiowa. A ifa me alolilenin ach föri ena!—2 Korint 13:5.
“Anomu Om Apilükülük” woon Jiowa
17 Sia älleäni lon Paipel fän chommong pwe chokkewe mi äpilükülük me lükü woon Jiowa resap sopwongaü. (Än Salomon Fos 3:5, 6; Jeremaia 17:7) Fän ekkoch, repwe menei ren met mei wor rer inaamwo ika mi kukkun, pun ra ekieki pwe met ra fangetä ese watte lupwen ra ekieki ussun ekkewe feiöch repwe angei lon mwach kkan Iei ussun ra pwäratä pwe ra fen ‘anomu ar apilükülük’ woon Jiowa me ra lükülük pwe epwe ngeni nöün kewe mi tuppwöl mochenin leluker lon mwach kkan. (Kölfel 37:4, 34) Ina popun, ra pwapwa pwal mwo nge iei. “Än eman chon pwüng apilükülüköch a sopolong lon pwapwa, nge mine eman aramasangau a witiwiti esap fis.”—Än Salomon Fos 10:28.
18 Emön kükkün ät a meefi lükülüköch lupwen seman we a pani i. Sipwe pwal meefi ina ussun lupwen sia fetälfengen me Semach we lon läng. Jiowa a ereni Israel: “Iwe, kosap niuokus, pun ngang üa etuk, . . . üpwe pwal alisuk. . . . Üpwe fokun tümwünuk o amanauok. Pun ngang om Kot ewe Samol mi Lapalap üa amwöchü pöüifichum, pwal ngang ätewe mi ürenuk, ‘Kosap niuokus, ngang üpwe alisuk.’”—Aisea 41:10, 13.
19 A ifa me apwapwaan ach anchangei än Jiowa amwöchü pöüch kewe! Tafit a apasa: “Ua chok sapengeni ewe Samol fansoun meinisin; esor emon epwe amokutuei, pun i a nonnom peliemwani.” (Kölfel 16:8) Met sipwe föri pwe Jiowa epwe ‘nonnom peliemwänich’ iteitan? Sipwe achocho ngeni ren ruu mettoch. Äeüin, sipwe mut ngeni ewe Kapasen Kot an epwe emmweni unusen manauach, me oruuan, sipwe ännefota ewe liwin mi amwarar Jiowa a isetiu mwach. Ewe soumak köl a kölüwu: “Ua chok nonnom reom fansoun meinisin; ka akamwochu poumwani. Ekiekin letipom a emweniei, o mwirin, kopwe angei ei lon ling.” (Kölfel 73:23, 24) Ei wokisin a älisatä ach ekieköch ussun met epwe fis lon mwach kkan.
“Ami Amanau A Fen Arapoto”
20 A chök lalapolo ewe lamoten än Jiowa nonnom peliemwänich. Ekiselo chök, än Setan fönüfan epwe küna riäfföü wachemwuk esaamwo fen fisitä. Ei riäfföü epwe poputä ren kataloon Papilon mi Lapalap. (Mattu 24:21) Aramas mi lükülükümmang repwe fokkun niuokkus. Nge, lon ena fansoun fitikoko, nöün Jiowa kewe chon angang mi pwora repwe chengel lon ar äpilükülük! Jises a apasa: “Iwe, are ekkeei mettoch epwe fisita, oupwe neta o sacheta pun ami amanau a fen arapoto.”—Luk 21:28.
21 Ina popun, sipwe chengel lon ach äpilükülük seni Kot. Sise mochen ttup ren än Setan kewe minen otupotup. Sipwe angang weires le ämääraatä lükü me tong, me alapalo ach niuokkusiti Kot. Ika sia föri ena, iwe, sipwe pwora le älleäsochisi Kot fansoun meinisin me ü ngeni ewe Tefil. (Jemes 4:7, 8) Ewer, “Oupwe chok pochokkul, o letipemi epwe pworacho, ami meinisin mi witi ewe Samol!”—Kölfel 31:24.
[Footnote]
a Inaamwo ika ewe kapas “apilükülük” lon ewe Tesin Krik a kan weneiti ewe manau lon läng fän iten ekkewe chon Kraist mi kepit nge, lon ei lesen, sipwe fos ussun ese lifilifil met sia äpilükülükü.
En Kopwe Tongeni Pölüeni?
• Ifa ussun än Jises äpilükülük allim a älisatä an pwora?
• Ifa ussun lükü me äpilükülük allim ra ririfengen?
• Ifa ussun an äpilükülük me lükü epwe ngeni emön chon Kraist pwora le akkomwa ekkewe mettoch mi lamot lon manauan?
• Met popun chokkewe mi ‘anomu ar äpilükülük’ woon Jiowa repwe äpilükülüköch ussun mwach kkan?
[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]
1. Ifa lamoten äpilükülük, me ifa ussun ewe Paipel a nöünöü ei kapas?
2. Ifa ussun äpilükülük allim a kkü manauen Jises?
3. Ifa ussun äpilükülük allim a älisi nöün Kot kewe chon angang?
4. Ngeni met ekkewe Chon Kraist mi kepit me chiener “ekkewe ekkoch siip” ra äpilükülükü?
5. Ifa ussun sipwe ‘fakkun urulo ren ach apilukuluk allim’?
6. Met sipwe tümünükich seni ika sipwe amwöchü ach äpilükülük mi pöchökkül?
7. Ifa ussun äpilükülük a riri ngeni lükü?
8. Ifa ussun likiitü fän tuppwöl a apöchökkülatä ach äpilükülük?
9. Menni föfför epwe älisikich le “pwapwaiti ach apilükülük allim”?
10. Met popun ach ekkekieki ussun ewe liwin a pwäralo ach chiechiöch me Jiowa?
11. Ifa ussun än Moses äpilükülük a älisi an epwe filiöch?
12. Met popun ach äpilükülük allim a ussun chök eü akkau?
13. Ifa ussun Jiowa a alükülükü nöün kewe chon angang mi tuppwöl?
14. Met popun chon Kraist resap kon osukosuk ussun ar osupwang lon pekin aion?
15. Ifa ussun Chon Kraist repwe tümünü pwe ‘meser repwe mürinnö’?
16. Met popun lükü me tipepwora a lamot pwe mesach epwe mürinnö?
17. Ifa ussun chokkewe mi eäni lükülük woon Jiowa ra feiöch pwal mwo nge iei?
18, 19. (a) Met sokkun kapasen alükülük Jiowa a ngenikich? (b) Met sipwe föri pwe Jiowa epwe nonnom peliemwänich iteitan?
20, 21. Menni feiöch chokkewe mi äpilükülük woon Jiowa repwe küna lon mwach kkan?
[Lios lon pekin taropwe 20]
Ese lifilifil ika kich kükkün are chinnap, sia tongeni anchangei ussun manauach lon Paratis?