1921—Ipúkú Ier A Ló

A MAK ei kapas eis fán iten ekkewe Chón Káé Paipel lón ewe Watch Tower minen January 1, 1921, a erá: “Ifa ewe angang sia tongeni ésúkúsúkú lón ei ier?” Pélúwan a aloni alon Aisea 61:1, 2, ewe mi áchchema ngeniir usun wiser we le afalafala ewe kapas allim. A erá: “Ewe Samol mi Lapalap . . . a awisaei pwe üpwe aronga ngeni chon mwelele pworausen manau . . . , pwe üpwe aronga ngeni nöün aramas pwe ewe ierin än ewe Samol mi Lapalap chen a war, pwal ewe ränin än Kot apwüngü chon oputer.”

EKKEWE CHÓN AFALAFAL MI PWORA

Ren án ekkena Chón Káé Paipel repwe apwénúetá wiser le afalafal, a lamot ar repwe pwora. Repwe afalafala ewe “pworausen manau” ngeni chókkewe mi tipetekison, me pwal usun “ränin än Kot apwüngü” ekkewe aramas mi ngaw.

Emén Chón Kraist mwán itan J. H. Hoskin, mi nóm Canada, a afalafal fán pwora inaamwo ika a kúna koput. Lón ewe 1921, a sereni emén ministerin Methodist. Pwiich Hoskin a poputááni ar pwóróusfengen ren an erá: “Sipwe chiechifengen wóón ewe Paipel, me inaamwo ika sise tipeeúfengen wóón ekkóch mettóch, nge sia tongeni asopwaló ach pwóróusfengen fán kinamwe me chiechifengen chék.” Nge esap ina met a fis. Iei met pwiich Hoskin a chemeni: “Aua chék kerán fós ren fitu minich, nge a afélúngawa ewe asam, tipei pwe kilassan we a mwék me mworomworetiw fan.”

Ena minister a chúwérúwér ngeniei, me erá: “Pwata kese ló afalafal ngeni ekkewe esap iir Chón Kraist?” Pwiich Hoskin a chék fanafaneló, me atun a ló seni, a ekieki, ‘Ngesá iei ua fen fós ngeni emén me leir?’

Sorotáán ewe rán, ena minister a eitengawa Pwiich Hoskin lón an afalafal lón an we fál. Iei met Pwiich Hoskin a chemeni: “A ereni ekkewe aramas pwe ngang emén mi fókkun kapas chofona mi etto lón ena sóópw me itá úrúrún upwe ninniiló.” Nge Pwiich Hoskin ese fókkun afangafang, a chék sópweló le afalafal me fós ngeni chómmóng aramas. Iei alon: “Ua fókkun sani le akkafalafal. Ekkóch aramas ra pwal mwo nge apasa, ‘Aua silei pwe ka féri án Kot angang!’ me ra eisiniei ika ra tongeni álillis wóón met ua osupwang ren.”

PWISIN KÁÉ ME FAMILI KÁÉ

Ren án ekkewe Chón Káé Paipel repwe álisi ekkewe mi mochen káé Paipel le feffeitá, ra féri ekkewe kókkótun káéén Paipel mi kawor lón ewe puk The Golden Age.a Áwewe chék, ewe Juvenile Bible Study prokram a masou ren kapas eis ekkewe sam me in ra tongeni pwóróus ngeni néúr kewe kúkkún usur. Ekkewe sam me in ra tongeni eáni ekkena kapas eis ngeni néúr kewe me álisiir le kúna pélúwer seni ewe Paipel. Ekkóch ekkena kapas eis, áwewe chék ren “Fitu puk lón ewe Paipel?,” a áiti ngeniir ekkóch pwóróus mi mecheres usun ewe Paipel. Pwal ekkóch, áwewe chék ren “Itá a lamot ngeni emén me emén Chón Kraist mi enlet ar repwe kúna riáfféúmwáál?,” a álisi ekkewe kúkkún me sáráfé ar repwe wiliti chón afalafal mi pwora.

A pwal chómmóng kapas eis seni ewe Paipel fán iten ekkewe watte iir mi fen silelap lón Paipel. Pélúwer a nóm lón ewe áeúin puken Studies in the Scriptures. Chómmóng ra fen kúna álillis seni ekkena kókkótun káéén Paipel. Fitengeréú chón állea ekkena kókkótun káéén Paipel ra kúna álillis seni. Nge lón ewe December 21, 1921, a esilesil úkútiwen kaworen ekkena ruu kókkótun káéén Paipel. Nge pwata a fis ena?

EÚ MINEFÉÉN PUK!

Ewe puk *The Harp of God*

Eché chékúkkúnún taropwe mi mak met repwe álleani

Ewe chékúkkúnún taropwe mi wor kapas eis lón

Ekkewe Chón Kraist mwán mi wisen emmwen lón ach mwicheich ra mirititi pwe a lamot án aramas repwe káé ewe Paipel lón ewe esin napanap mi mecheres me tetteléch. Ina popun, a katowu ewe puk itelapan The Harp of God lón ewe November 1921. Chókkewe mi néúni ena puk, ra pwal fiti ena kókkótun káé pwe repwe tongeni pwisin káé wóón ar. Ena kókkótun pwisin káé a álisi chókkana le káé án Kot kókkót fán iten án aramas repwe kúna manaw esemuch. Ifa usun fférún ena kkótun káé?

Atun emén a néúni eú ena puk a pwal angei eché chékúkkúnún taropwe mi makketiw fitu page epwe álleani lón ena puk. Mwirin eú wiik, epwe pwal angei eché chékúkkúnún taropwe mi makketiw fitu kapas eis usun met ewe a fen álleani. A pwal mak lón ena taropwe ekkewe page epwe álleani lón enan wiik.

Iteiten wiik lón úkúkún 12 wiik, ewe chón káé epwe pwal angei eché chékúkkúnún taropwe seni ewe mwichefel mi kkan ngeni. Lape ngeni ekkena taropwe tiinien ekkewe chinnap lón ekkewe mwichefel are chókkewe rese tongeni fiti afalafal imw me imw. Áwewe chék, iei met Anna K. Gardner, seni Millvale, Pennsylvania, Merika, a chemeni: “Atun a katowu ewe puk itelapan The Harp of God, a atufichi pwii we Thayle, ese tongeni fetál le féri met a tongeni féri le tiitiiló iteiten wiik ekkena taropwe mi wor kapas eis lón.” Atun emén a áwesi ena káé, emén chón ewe mwichefel epwe ló chuuri me álisi le alapaaló an káé usun ewe Paipel.

EWE ANGANG MI NÓM MWACH

Lesópwólóón ewe ier 1921, Pwiich J. F. Rutherford a tiinaaló eché taropwe ngeni meinisin ekkewe mwichefel. A apasa pwe “ewe angangen afalafala pwóróusen ewe Mwú lón ei ier, a fen watteeló me álisi chómmóng lap seni lón ekkewe ier.” Mwirin a pwal erá: “A chúen watte ewe angang a lamot ach sipwe féri. Iwe, oupwe pwal pesei ekkewe ekkóch le álillis lón ei angang mi aúchea.” A ffat pwe ekkewe Chón Káé ewe Paipel ra apwénúetá met a eáni pesepes. Lón ewe ier 1922, ra afalafala fán pwora usun pwóróusen ewe Mwú lap seni me mwán.

Chiechi mi Pwora

Ekkewe Chón Káé Paipel ra pwári tongen pwipwi ren ar álillisfengen lefiler. Iir chiechi mi pwora ra ‘alillisfengen lon fansoun riaföü,’ usun met ei pwóróus epwele áiti ngenikich.—SalF. 17:17.

Lón May 31, 1921, a sereni Oruu, emén black mwán lón ewe fénú Tulsa (Oklahoma, Merika) a kalapus pokiten an awata emén fefin, emén white. Mwirin ena, lap seni 1,000 mwán iir white ra fiufengen me chón lón ei kúkkún kúmiin mwán iir black, a mwittir lapóló ena fiffiu tori lón ewe leeni itan Greenwood, ikewe lape ngeni ekkewe black ra nóm ie. Aramas ra solááni, me mwirin kenaaló lap seni 1,400 imw me business. Ekkewe repot ra erá pwe a wor 36 aramas ra máló, nge ren enletin eli mi fen tori fitepúkú. Mwirin, ra eita ngeni ena féfférún ninniiló, Tulsa Race Massacre.

Iei alon Pwiich Richard J. Hill, emén mwán i black Chón Káé Paipel mi nóm lón ena leeni Greenwood: “Lón ena pwinin a fis ena osukosuk, a wor ám mwich. Sárin ám mwich, aua rong ppúngún ppek lón ewe town lón Tulsa. Ena ppek a chék sópwósópwóló tori a pwinimaw.” Lón June 1, lesossorun Aúlúngát, a fen lallapóló ena osukosuk. “Ekkóch aramas ra etto me erenikem pwe ika aua mochen ám aupwe kúna túmún, a lamot ám aupwe mwittir sú ngeni ewe imwen kafémen.” Ina popun, Pwiich Hill fengen me pwúlúwan we me néún kewe nimmén ra súiiti ena imwen kafémen. Ikena ie a wor ina epwe 3,000 mwán me fefin iir black, nge ekkewe soufiun National ra túmúnúúr me ewe government a tiiniireto pwe repwe aúkatiw ena fiffiu.

Lón chék pwal ena atun, Pwiich Arthur Claus, emén white, a fókkun pwora le féri eú mettóch. Iei alon: “Atun ua rong pwe aramas ra sossoláái me kekkeni ekkewe imw lón Greenwood, iwe ua filatá le ló cheki ika ifa usun Pwiich Hill, chiechiei we Chón Kraist.”

Pwiich Arthur Claus a álisi 14 semirit le alapaaló ar silei usun ewe Paipel ren an néúnéú ewe puk The Harp of God

Atun Arthur a tori leenien Pwiich Hill we, a kúna emén mwán mi white a útá fán néún pistor. Ena mwán i chiechien Pwiich Hill, me imwer a chék kkanfengen. Tittipan pwe Arthur emén me lein ekkewe chón osukosuk. Ina popun, a chúwérúwér ngeni Arthur me erá: “Met ke fér ikeei?”

Iei met Arthur a erá: “Ika ena mwán ese sani met upwe apasa, iwe epwe ppekiiei. Ua alúkúlúkú ngeni pwe ngang chiechien Pwiich Hill, me ua fen ekketto ren fán fite.” Arthur me ena mwán ra álillisfengen le túmúnú ena leeni seni ekkewe chón solá.

Ekiseló mwirin, Arthur a silei pwe Pwiich Hill me an we famili ra nóm lón ewe imwen kafémen. Arthur a pwal silei pwe ekkewe black rese tongeni ló seni ena leeni ika pwe General Barrett ese mutatá, i ewe chón nemeni ena leeni. Iei alon Arthur: “A mmen weires ai upwe chuuri ena general. Nge lupwen ua ereni ai kókkót, a eisiniei: ‘Kopwe túmúnú ei famili me awora osupwanger?’ Ua erá pwe ewer, upwe féri.”

Mwittir chék, Arthur a ló ngeni ena imwen kafémen fán néún we taropween mumutá. A ngeni ewe chón angangen ena leeni, me ena chón angang a erá: “Mwa met, ei taropwe general a pwisin sainei! Ke mi silei pwe en ewe ákkáeménún lón ei rán ikenái ke álisi emén le towu seni ei leeni?” Ekiseló mwirin, Arthur me ewe chón angang, ra kúna Pwiich Hill me an we famili. Iir meinisin ra tolong lón wáán Arthur we tarakú me ló ngeni imwer.

Pwiich Claus a nochchei án Pwiich Hill me an we famili repwe núkúnúkéch. Atun ekkewe ekkóch ra kúna pworaan Pwiich Claus me an pwári ewe tongen pwipwi ngeni pwiin we Chón Kraist, ra ingeiti. Arthur a erá: “Iei a lapóló án ewe mwán mi álillis le túmúnú leenien Pwiich Hill we súféliti Chón Pwáraatá Jiowa lap seni me mwán. Me ekkóch aramas ra poputá le sani le rongorong pwóróusen ewe enlet pokiten ra kúna pwe néún Kot aramas ra nómfengen fán tipeeú ese lifilifil ika iir black are white, me kich meinisin néún Kot aramas me sia chék taitap.”

a Lón ewe ier 1937, ewe The Golden Age a siwil ngeni Consolation me lón ewe 1946 a siwil ngeni Awake!