Ua Kúna Chókkewe mi Watte Ar Lúkú Ra Feiéch

Ua takir pún use fen ekieki pwe chienei na emén mi achocho lón lamalam. Ua eisini: “Met ka silei usun ewe Paipel?” Ese mwittir pélúweni, nge mwirin a ereniei pwe inan we i emén Chón Pwáraatá Jiowa, me a káé ekkóch mettóch seni. Ua tingorei an epwe sópweló le apwóróusa.

Aua fósfengen tori a pwinimaw. Chienei na a ereniei pwe ewe Paipel a apasa pwe Satan i ewe sounemenemen ei fénúfan. (Joh. 14:30) Neman ka fen silei ena pwóróus seni me lóóm, nge me rei a minefé me kkóló. Ua fen rong pwe Kot i emén mi kirekiréch me pwúng me a nemeni ei fénúfan. Nge ren met ua kúna lón manawei, iwe usun ese fen pwúng ena. Inaamwo ika a chék 26 ieri nge ua fen kúna chómmóng mettóch ua lólilen ren.

Semei we i emén chón uwou sepelin lón ewe United States Air Force. Ina minne, lekúkkúni ua silei pwe epwe tongeni fis maun pún ekkewe soufiu ra chék mmólnetá le néúnéú kensi pakutang. Ewe maun lón Vietnam a fiffis atun ua fiti college lón California. Ua fiti ekkewe chón sukul lón ar angangen ú ngeni. Ekkewe polis ra cheekem fán wokur, iwe aua sú me a tuno pweisem me ause tongeni kúnakem ren étúétún ewe tear gas. Ina ewe fansoun osukosuk me aramas ra ú ngeni mwú. A kan fis ninniilóón chón politics, protest mi efisi án aramas fiufengen. A sókkopat án emén me emén ekiek ren itá met repwe féri. Iwe ua osukosuk ren ena.

Lón 1970, ua poputá le angang efengin Alaska me a watte nei moni. Iwe, ua sái ngeni London me ua mééni efóch wáái skuter, me ua ssá ngeni éér nge use silei ia upwe ló ia. Mwirin fitu maram, ua tori Afrika. Atun ai sái, ua chuuri ekkóch aramas iir mi pwal áneánei ar repwe ngaseló seni pwisin ar kewe osukosuk.

Ina minne, pokiten met ua fen kúna me rong, iwe usun a pwúng me rei met ewe Paipel a apasa usun án emén ngún mi ngaw nemeni ei fénúfan. Nge ika pwe Kot ese nemeni ei fénúfan, met chék a féfféri? Ua mochen silei.

Iwe, mwirin fitu maram, ua silei pélúwen ai we kapas eis. Ló, ló, ló, ua pwal poputá le silei me tongei chómmóng aramas mi sókkopat nónnómur, nge ra chúen tuppwél ngeni ewe emén Kot mi enlet.

NORTHERN IRELAND​—“EÚ FÉNÚEN PAKUTANG ME FÉÚN PISTOR”

Lupwen ua liwiniti London, ua ló chuuri inen chienei we, me a ngeniei eú Paipel. Mwirin, atun ua ló ngeni Amsterdam, Netherlands, emén Chón Pwáraatá a kúnaei ai állea fán ewe tengki wóón ewe al, me a álisiei le alapaaló ai sile. Mwirin, ua ló Dublin, Ireland me kúna ewe keangen ofesilap án Chón Pwáraatá Jiowa. Ua fichifich wóón ewe asam. Ina ewe atun ua chuuri Arthur Matthews, i emén Chón Kraist mi ásimaw me watte an sile. Ua tingor án emén epwe káé ngeniei, iwe i a tipeeú ngeni le káé ngeniei.

Ua fókkun pwapwa le poputá le káé, ua achocho lón ai káé, me ua kan mwétéres le álleani ekkewe puk férien Chón Pwáraatá Jiowa. Me ua pwal pwisin álleani ewe Paipel. A mmen ámmeseik! Atun án ewe mwichefel mwich, ua kúna pwe pwal mwo nge ekkewe semirit ra silei pélúwen ekkewe sókkun kapas eis ekkewe mwán mi sukul tekia ra fen resin ekieki usur ren fite fite ier. Áwewe chék: ‘Pwata a wor mi ngaw? Ié ena Kot? Met a fis atun emén a máló?’ Ua chék chiechi ngeni ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa, me a mecheres ena pokiten ese pwal wor emén ua silei lón ena fénú. Ra álisiei le tongei Jiowa, me mochen féri letipan.

Lón 1972, ua papatais. Mwirin eú ier, ua poputá le pioneer me fiti eú kúkkún mwichefel lón Newry, Northern Ireland. Ua rentini eú imw únúkkún eú chuuk, a towau seni telinimw. A wor ekkewe kou únúkkún ewe leenien atake me ua praktis ai kewe afalafal mwen meser. Usun itá ra aúselingéch ngeniei atun ra mwéngé. Rese tongeni fénéúei, nge ra fen álisiei le nengeni ekkewe chón aúseling atun ua afalafal. Lón 1974, ua kewis ngeni special pioneer, mwirin Nigel Pitt a fitiei, ewe a wiliti chiechiei lón ánein manawei.

Lón ena fansoun a watte osukosuk me féfférún akkachofesá lón Northern Ireland. Ekkóch ra fen eita ngeni Northern Ireland “fénúen pakutang me féún pistor.” A chéú án aramas fiufengen wóón al, chón peki aramas, me pakutangei ekkewe tarakú. A wor osukosuk lón pekin politics me lamalam. Iwe nge, ekkewe Pirostan me Katolik ra silei pwe Chón Pwáraatá Jiowa rese angolong lón politics, ina popun aua tongeni afalafal fán kinamwe. Fán chómmóng chón ekkewe imw ra silei ineet me ia epwe fis ie ekkewe osukosuk, me repwe erenikem pwe aupwe túmúnúkem seni ekkewe leeni mi efeiengaw.

Nge, a chúen wor ekkóch atun aua nóm lón feiengaw. Eú rán, ngang me chienei we itan Denis Carrigan, i pwal emén pioneer aua afalafal lón eú sóópw ikewe ese wor Chón Pwáraatá Jiowa ie, me ina chék oruuen ám ló ikena. Emén fefin a tipi ngenikem pwe ám spai me soufiu seni Britain, neman pokiten ause ngingiin chón Ireland. An tipi ngenikem a alólilen, pún lón ena atun ika mwo emén epwe chék chiechiéch ngeni ekkewe soufiu, iwe aramas ra tongeni peki me nieló are peki pwásukun. Ese wor aramas lúkún, atun aua útá me witi ewe bus nge a mmen patapat, iwe aua kúna efóch tarakú a ssáto ppen ewe kafie, ikewe ewe fefin mi tipi ngenikem a nóm ie. Ewe fefin a towu seni ewe kafie me fós ngeni ekkewe rúúemén mwán lón ewe tarakú, me a itinikem. Iwe, ekkewe mwán ra ssáto rem me eisinikem kulókun án ewe bus e kan war. Atun a war ewe bus, ekkena mwán ra fós ngeni ewe driver. Ause rong met ra fósun, me ese wor pasisé wóón ena bus, iwe aua fen silei pwe ra akkóta ar repwe efeiengawakem atun aua towu seni ewe sóópw. Nge ese fis ena. Atun aua tétiw seni ewe bus, ua eisini ewe driver: “Ekkewe mwán ra fós ngonuk usun ám?” A erá: “Ua silekemi me ua ereniir ika ámi ié. Ousap pwal i lólilen. Ámi mi safe.”

Lón 1976 atun eú mwichelap lón Dublin ua chuuri Pauline Lomax, emén special pioneer nge a visit Ireland i seni England. I emén mi ásimaw, tipetekison me múrinné. I me mwongean we Ray ra silei ewe enlet seni lekúkkúnúr. Mwirin eú ier, aua pwúpwúlú me Pauline me aua sópweló le special pioneer lón Ballymena, Northern Ireland.

Lón ekkóch atun, aua pwal kewis le sáifetál me chuuri pwiich kewe lón Belfast, Londonderry, me pwal ekkóch leeni mi efeiengaw. A chúng letipem ren án pwiich kewe lúkú me likitaló ar lamalam lóóm, me ar ekiekin aapaap me koput ren ar repwe angang ngeni Jiowa. Iwe Jiowa a efeiéchúúr me túmúnúúr!

Ua nóm Ireland úkúkún engol ier. Mwirin lón 1981 aua ketiw le fiti ewe Sukulen Gilead ewe fiik me ruuen class. Lupwen aua sochungio, aua kewis le ló Sierra Leone, West Africa.

ÁN PWIICH KEWE LÓN SIERRA LEONE WATTEEN LÚKÚ INAAMWO RA WÉÚNGAW

Aua nóm lón eú imwen misineri fengen me 11 aramas iir mi aramaséch. Aua áeáfengen eú kitchen, úlúngát imwen ngaseló, ruu imwen tútú, eú phone, me eú mwesinen sóópw me ápwás. Fán chómmóng a kan ttur fiifi me ese kan ffat ineet epwe pwal on sefál. A kan wor nakich wóón osen ewe imw, me serepenit fán ewe imw.

Inaamwo ika nónnómúm ese kon lien éch, nge a mmen apwapwa ewe angangen afalafal. Aramas ra súféliti ewe Paipel me ra aúselingéch ngenikem. Chómmóng ra káé me etiwa ewe enlet. Chón ena fénú ra kan kér ngeniei “Mister Robert,” me Pauline “Missus Robert.” Iwe nge, mwirin och fansoun, pokiten ua kan angang lón ewe keangen ofesilap, iwe a kisikisiló ai fansoun le fiti ewe angangen afalafal. Iwe aramas ra poputá le kér ngeni Pauline “Missus Pauline,” me ra kér ngeniei “Mister Pauline.” Pauline a sani ena!

Chómmóng pwiich kewe ra wéúngaw, nge iteitan Jiowa a chék túmúnúúr, fán ekkóch lón ewe napanap mi amwarar. (Mat. 6:33) Ua chemeni emén chienach fefin, néún moni a chék naf fán iten méén ener mwéngé me néúr kewe lón ena chék rán, nge a fangóló unusen ena moni ngeni emén pwiich mi samau nge a osupwangen méén únúman sáfei fán iten malaria. Mwirin lón chék pwal ena rán, chienach na fefin ese fen tepereni nge emén fefin a etto ren me mééni an epwe féri mékúran. A chómmóng ena esin pwóróus.

MINEFÉÉN EÉRENI LÓN NIGERIA

Aua nónnóm Sierra Leone úkúkún tiu ier. Mwirin aua kewis le angang lón Bethel lón Nigeria. Iwe aua nóm lón eú watteen keangen ofesilap. Ua pwal féri ewe esin angangen ofes ua piin féfféri lón Sierra Leone. Nge Pauline a kúna weires pún a watte sókkólóón an angang. Me lóóm a kan afalafal úkúkún 130 awa iteiten maram me a wor néún kewe chón káé mi feffeitá. Nge iei, a angang lón eú ruumwen tete, le teisefáli ekkewe úf mi kamw. Pauline ese mwittir eérenaaló an na mineféén angang, nge a poputá le mirititi pwe chienan kewe chón Bethel ra fókkun aúcheani an angang, iwe a alamota ekkewe atun a tongeni apéchékkúla chienan kana.

Ause silei án chón Nigeria eéreni, me a chúen chómmóng mettóch a lamot aupwe silei. Áwewe chék, eú rán emén pwiich a panato emén mineféén chón Bethel sister lón ai we ofes pwe epwe kapong ngeniei. Atun ua eitieló pei pwe upwe kapong ngeni, neminna a chapetiw órun pechei. Ua fókkun máirú! Mwittir chék ua chemeni Föför 10:25, 26 me Pwärätä 19:10. Iwe ua tipemwaramwar me ekieki, ‘Upwe ereni pwe esap féri ena ika?’ Nge ua pwal mirititi pwe pokiten a fen ketiw an epwe wiliti chón Bethel, iwe a fen silei met ewe Paipel a apasa.

Ua meefi sáw lón ena atun nge mwirin ua research. Ua kúna pwe minne fefinach na a féri, ina eérenien ena fénú, nge chómmóng ra chúen eáni ena esin eéreni. Ekkewe mwán ra kan pwal chapetiw órun pechen emén. Ina eérenier ren ar repwe pwári súfél. Ena esap eú féfférún fel ngeni emén, me a pwal fis ena sókkun lón ewe Paipel. (1 Sam. 24:8) Ua kilisou pwe use apasa och epwe tongeni ásáwa fefinach we pokiten chék ai use silei ar eéreni.

Aua chuuri chómmóng chón Nigeria ra pwári watteen ar lúkú. Áwewe chék, ren Isaiah Adagbona.a A silei ewe enlet lealúwélún, nge mwirin och fansoun a úri keinepan. Ra tiinaaló ngeni leenien ekkewe mi úriir keinepan, nge i chék ewe Chón Pwáraatá ikena. Inaamwo ika a kúna koput, nge a álisi lap seni 30 chón úriir keinepan le etiwa ewe enlet me a poputááni eú mwichefel lón ena leeni.

PWIICH KEWE LÓN KENYA RA MOSONOTTAM NGENIEI

Lón 1996 aua kewis le angang lón ewe keangen ofesilap lón Kenya, iei ewe oruuen atun ua ló Kenya. Nge ewe áeúin atun, ina ewe ua fen apwóróusa me lepoputáán ei pwóróus. Aua nónnóm lón Bethel. Chómmóng ra etto lón leeniem we kapachelong ekkewe mongki. Ra kan soláái seni fefinach kewe ekkewe féún irá ra kan uwei. Eú rán, emén sister lón Bethel a likiti asammwachoon ruumwan we nge a chék suukuló. Lupwen a liwin, a kúna eú mwichen mongki ra pwapwa le ákkáni ekkewe mwéngé lón ruumwan we. Ena sister a púchér me towu seni ruumwan we. Ekkewe mongki ra pwal máirú me púchér me towu me lón ewe asammwacho.

Ngang me Pauline aua fiti ewe mwichefel mi eáni fósun Swahili. Ekiseló mwirin, ua wisen emmweni ewe Puk Study. Iwe nge, usaamwo kon lien sile fósun Swahili. Ua ammólnatá ewe lesen pwe upwe tongeni álleani ekkewe kapas eis. Nge ika meefien ekkewe chón aúseling a ekis sókko seni met a mak lón ewe lesen, iwe use chúen weweiti. A mmen áweires. Ua letipengaw ren ai tongei pwiich kewe, nge ua chék ingeitiir pwe ra tipemecheres le álleasochisi ewe kókkót fán mosonottam me tipetekison.

PWIICH KEWE LÓN MERIKA RA PWÁRI AR LÚKÚ LÓN ENA FÉNÚ MI WÉÚ

Aua nóm Kenya kis seni eú ier. Mwirin, lón 1997 aua ketiw le angang lón Bethel lón Brooklyn, New York. Iei, aua nóm lón eú fénú ikewe aramas ra pisekini chómmóng pisek, nge ena sókkun a pwal tongeni eselipato ekkóch osukosuk. (SalF. 30:8, 9) Nge pwiich kewe ra pwári watteen ar lúkú. Rese ekiekin ar repwe pisekisekiló nge ra áeá ar fansoun me minne a nóm rer le álisatá angangen án Jiowa we mwicheich.

Lón ánein manawem aua kúna chómmóng pwiich kewe mi sókkopat nónnómur, nge a watte ar lúkú Kot. Áwewe chék lón Ireland, aua kúna pwiich kewe iir mi pwári watteen ar lúkú inaamwo ika a chéú féfférún akkachofesá lón leenier. Inaamwo ika pwiich kewe lón Afrika ra wéúngaw me ra nóm lón ekkewe leeni iir chék Chón Pwáraatá, nge a chúen péchékkúl ar lúkú. Lón Merika eú fénú mi wéúéch, pwiich kewe ra pwal pwári watteen ar lúkú. A ifa me pwapwaan Jiowa atun a nennetiw me láng me kúna án aramas mi sókkopat nónnómur pwári ar tongei!

Ránin manawem ra mwittiriló “lap seni müttirin än eman chon tür äsäp.” (Hiop 7:6) Iei, aua angang lón ach we ofesilap lón Warwick, New York. Aua pwapwa pún aua tongeni sópweló le angangfengen me chókkewe mi enletin tongefengeniir. Aua pwapwa le féri úkúkún ám tufich le álisatá ach we King, Kraist Jesus, ekiseló chék epwele efeiéchú chókkewe mi watte ar lúkú.—Mat. 25:34.