Efunelo Ya Mulugu Na Elabo Ya Vati Jivi?

1. Efunelo ya Mulugu na elabo ya vati jivi?

EFUNELO ya Mulugu na elabo ya vati txibarene jaderetu vaddiddi. Yehova onfuna wila elabo ya vati edhaale attu oosanzaya, a egumi yaderetu. Bibilia onloga wila ‘Yehova Mulugu wahitxeya mundda mu Edeni’ nanda vina iyene ‘wahimelihamo . . . miri dhotene dhokoddelela mmentoni vina dha misapo dhaderetu.’ Mumaleli Mulugu omuttandda mulobwana na muyana woroma, Adamu na Eva, Iyene wahawika vatakulu apale vokoddela nanda wahapanga dhahi: “Kalanina guru dh’obala enjivihanani, dhalani mwilaboni, muthongemo.” (Wita 1:28; 2:8, 9, 15) Noona yali efunelo ya Mulugu yawila attu akaane ana, atapule maddile a mundda obule wa paraizu wila wakwane velaboni yotene ya vati, vina akoyege dhinamadha.

2. (a) Niziwile dhavi yawila efunelo ya Mulugu na elabo ya vati enela osoriheya? (b) Bibilia onloga eni mwaha wa attu okala velaboni ya vati na mukalakala?

² Weyo onoona ninga efunelo ya Yehova Mulugu ya attu okala mparaizu wa elabo ya vati enela osoriheya? Mulugu onologa dhahi: ‘Miyo ddahiloga eji, miyo vina ddinela okosa ejene.’ (Izaiya 46:9-11; 55:11) Indde, ejile efunile Mulugu onela okosa wene txibarene! Iyene onloga yawila ‘kattanddeli wene yovi, [elabo ya vati] mbwenye osasanyeli wila ekaliwege.’ (Izaiya 45:18) Mukalelo gani wa attu wafunile Mulugu wila akalege velaboni ya vati? Nanda mudhidhi mungasi wafuniliye wila akalegevo? Bibilia onowakula: ‘Aligani anela okaana elabo ya vati vina anela okalamo na mukalakala.’​—Masalmo 37:29; Ovuhulela 21:3, 4.

3. Mikalelo gani dhonyimula dhiliwo ovanene velaboni ya vati, nanda esi dhintatamula mavuzo gani?

³ Ninga munooneyelani, eji kinatti opadduwa. Ovanene attu anobulela vina anokwa; vina anowana nanda anopanana. Vahikala elobo ehikalile deretu. Txibarene, Mulugu kafunile wila elabo ya vati ekale ninga munoonela iyo ovanene apa! Yapadduwile txini? Sabwaya jivi ekooddeli osoriheya efunelo ya Mulugu? Kuli nivuru na mapadduwo nilebiwe na muttu ninwodha onipanga sabwa yaromeli mbigiddi odhulu.

WITEYA WA MWIDDANI

4, 5. (a) Txibarene bani walogile na Eva modheela nowa? (b) Muttu wali wa mweddelo waderetu wale vina wororomeleya onda dhavi okala mbava?

⁴ Nivuru noroma na Bibilia ninomuloga namapambiha wa Mulugu oddwene wattwanyuwile mmunddani wa Edeni. Iyene onologiwa ninga ‘nowa,’ mbwenye iyeneya kaali enama enamavi. Nivuru nomariha na Bibilia ninomuloga iyene ninga ‘oddule ontxemerhiwa Ddiabo vina Satana oddwene ompupurutxa elabo yotene ya vati.’ Iyene vina onotxemerhiwa ‘nowa yoroma.’ (Wita 3:1; Ovuhulela 12:9) Mungelo oddu wa guru, obe yottanddiwa yohooneya ya omuyani, wahilabihedha nowa wila eloge na Eva, ninga munwodhela okosa muttu wa ttotto okala ninga lizu naye nindela mu bonekani oli vakukuvi. Kuli waganyedha wila muttu oddule wa omuyani wahikalavo Mulugu bagaasasanyedha attu elabo ya vati.​—Job 38:4, 7.

⁵ Vowila dhottanddiwa dhotene dha Yehova sowakwana, kito bani omukosile “Ddiabo” oddu “Satana”? Yaromile bahi modheela mmodha mwa ana a Mulugu a guru a omuyani ovisaddula bakala Ddiabo. Eji yawodheyile dhavi? Ovanene, ninofanyeela ononelamo wila muttu waali wa mweddelo waderetu vina wororomeleya wale, poddi osadduwa bakala mbava. Eji empadduwa dhavi? Txino muttuya onottiya efunelo yabure wunuwa mmirimani mwaye. Akala iyene onodhowavi bagobuwelelagavi ejene, efunelo ejile yabure poddi okala enddimuwa vaddiddi. Venevo mudhidhiya ogakalawo, txino iyene poddi okosa mowiwanana na efunelo ejile yabure yobuwelitxiye.​—Kengesa Tiago 1:13-15.

6. Mwana womuyani wa Mulugu wakalile dhavi Satana Ddiabo?

⁶ Ji ejene yampadduweli Satana Ddiabo. Txino iyene wahimwiwa Mulugu bagaapanga Adamu na Eva wila akaane ana nanda vina wila adhaalihe elabo ya vati na ódhuli wawa. (Wita 1:27, 28) Enooneya ninga Satana wahubuwela wila: ‘Attu aba otene anofanyeela oddebedhaga ottiya omwebedhaga Mulugu!’ Dhahene yubuwelo yabure yahunuwa mmirimani mwaye. Noona, iyene wahikosavo elobo wila amunyengette Eva modheela ompanga dhottambi mwaha wa Mulugu. (Kengesa Wita 3:1-5.) Dhahene iyene ohikala “Ddiabo,” ejene entapulela “Namazivalela.” Mudhidhi wakakene, iyene ohikala “Satana,” ejene entapulela “Namapambiha.”

7. (a) Adamu na Eva akweli eni? (b) Adhuli otene a Adamu anuluvalela eni vina ankwela eni?

⁷ Modheela olabihedha ottambi na ojinjini, Satana Ddiabo wahatotela Adamu na Eva onvanya Mulugu. (Wita 2:17; 3:6) Ninga yodhavo, musogorhomwa awene aahikwa, ninga mwalogeli Mulugu wila awene kovanya agahikwa. (Wita 3:17-19) Vowila mwattegeliye Adamu wahisadduwa bakala wohakwana, ódhuli waye wotene wahihalana dabi yaye. (Kengesa Roma 5:12.) Eji poddi oladdanihiwa na biya enubiwana mikatte. Akala biyaya ehiponddowa, mikattedha dhinkosiwa mbiyani mpu dhinkala dhavi? Kadda mukatte onoponddowa, obe onokaana mopunyageya. Mwakakene, kadda muttu ohihalana “yoponddowa” ya ohakwana wovenyedha mwa Adamu. Ji sabwa ya ejene enuluvalela vina enkwela attu.​—Roma 3:23.

8, 9. (a) Ninga munooneyelani ovanela gani okosile Satana? (b) Mulugu wakooddeli eni wapa anamavanyaya mudhidhene obule?

⁸ Satana mwamutoteliye Adamu na Eva omuttegela Mulugu, txibarene iyene wasogorhela ovanya. Iyene wela ovanela mukalelo wa olamula wa Yehova. Txibarene, Satana waloga dhahi: ‘Mulugu mulamuleli wabure. Iyene onologa ottambi nanda onowakooddiha alamuliwi aye dhilobo dhaderetu. Kili yofuneya attu olamuliwaga na Mulugu. Awene poddi ogana anya ejile eli yaderetu vina ejile eli yabure. Nanda awene anela okala deretu mutxiddo mwa olamula waga.’ Ki Mulugu agasasanyedhi dhavi nivurhano ntti na oruwana? Attu ena anubuwela wila egahikala yofanyeela Mulugu kowapa anamavanyaya. Koddi eji egahakula ovanela wa Satana? Eji egahilagiha yawila mukalelo wa olamula wa Mulugu ohikala?

⁹ Mukalelo wowakwana wa oligana wa Mulugu kugamurumeeli wapa anamavanyaya mudhidhene obule. Iyene wahigana yawila vanfanyeela ovira mudhidhi wila aakule ovanela wa Satana na mukalelo waderetu nanda vina wila alagihe yawila Ddiabo iyene muttambi. Noona Mulugu wahigana wila agahattiya attu ovilamulaga mpaka mudhidhi mug’onovi mutxiddo mwa nipakelo na Satana. Sabwa ekoseli Yehova ejene vina sabwa enttiyeliye ovira mudhidhi mwinji ahinatti wogolela mwaha esi, dhinela ologeliwa mu Kapitulu 11 ya nivuru ntti. Noona ovanene ninofanyeela wubuwelela eji: Koddi yali yaderetu Adamu na Eva omukuluvela Satana, oddwene txipo wahaakoseli elobo elobovi yaderetu? Yali yaderetu awene okuluvela yawila Yehova, oddwene wavahile dhilobo dhotene dhananina, iyene muttambi wa otabala? Weyo ogakosile eni?

10. Owodhe dhavi okamihedha mpaddi wa Yehova mwa wakula ovanela wa Satana?

¹⁰ Jaderetu otanaalela mavuzo aba sabwani ovanene kadda muttu wa iyo ninogumana na mwaha dholaddana na esene. Indde weyo ohikaana gari ya okamihedha mpaddi wa Yehova mwa wakula ovanela wa Satana. Weyo poddi omurumeela Yehova ninga Mulamuleli wawo vina okamihedha olagiha yawila Satana iyene muttambi. (Masalmo 73:28; kengesa Gano 27:11.) Mokubanyeya, mwari mwa matxikwi na matxikwi a attu ankala mwilaboni mpuno, angʼonovi bahi bankosa osakula oku. Eji enotota nivuzo na makamaka: Txibarene Bibilia onosunziha wila Satana onolamula elabo eji?

BANI ONLAMULELA ELABO EJI?

11, 12. (a) Onyengettiwa wa Yezu walagihile dhavi wila Satana ddi mulamuleli wa elabo eji? (b) Elobo gani yina enlagiha txibarene wila Satana ddi mulamuleli wa elabo eji?

¹¹ Yezu txipo kaaganyedhi yawila Satana ddi mulamuleli wa elabo eji. Na mukalelo wa ntikiniho, dila modha Satana wahimulagiha Yezu ‘mamwene otene a elabo vamodha na nttittimiho nawa.’ Venevo Satana wahimuroromeliha Yezu: ‘Dhilobo esi dhotene miyo ddinela wuvaha, ogaddikokorela nanda ogaddebedha miyo.’ (Mateu 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Katanaalela eji. Yovaha ejile egahikala yonyengetta wa Yezu kowiliwa Satana kaali mulamuleli wa mamwene aba? Yezu kaarunile yawila malamulelo aba otene a elabo aali a Satana. Txibarene, Yezu agahikosa ejilene kowiliwa Satana kaali munddimuwaya wa malamulelo aba.

¹² Txibarene, Yehova ddi Mulugu wa Guru Dhotene, muttanddi wa elabo yotene yotikiniha. (Ovuhulela 4:11) Vina, kuli mpaddi onloga Bibilia wila Yehova Mulugu obe Yezu Kristu ddili mulamuleli wa elabo eji. Txibarene, Yezu wahimutonya wene Satana okala ‘mulamuleli wa elabo eji.’ (Joau 12:31; 14:30; 16:11) Bibilia vina onomwaddana Satana Ddiabo ninga ‘mulugu wa elabo eji.’ (2 Korinto 4:3, 4) Mwaha wa namapambiha oddu, obe Satana, murumiwi wa Mukristu Joau wahileba: ‘Elabo yotene eli mmadani mwa wabure.’​—1 Joau 5:19.

MUKALELO ONABURUTXIWEVO ELABO YA SATANA

13. Enfuneyela eni elabo eswa?

¹³ Na ovira wa kadda yaka, elabo enovira bigopihagavi. Eji ehidhaala na anyakoddo ana futti, anyapolitika ahinroromeleya, asogorheli a relijiau ahinloga ebaribari, na atimbwini a otabala vaddiddi. Kinwodheya osaddula elabo yotene. Bibilia onlagiha wila ninowaddamela nsaka ninfuna Mulugu ogomiha elabo yabure vari va koddo yaye ya Armageddo. Elabo ejino enela otxinjiwa na elabo eswa yoligana.​—Ovuhulela 16:14-16.

14. Mulugu omusakulile ani wila akale Mulamuleli wa Omwene Waye, nanda eji yabazile ologiwa dhavi?

¹⁴ Yehova Mulugu ohimusakula Yezu Kristu wila akale Mulamuleli wa Omwene, obe nlamulelo naye na odhulu. Wale vaddiddi, Bibilia wahibaza ologa: “Txibarene nibaleliwa mwana, nivahiwa mwana mulobwana. Owodha wothonga oli na iyene. Mazina aye anakale: . . . Mwene wa murenddele. Othonga waye onele ofiya mwetemwene na murenddele ondowavi” (Izaiya 9:5, 6) Mowiwanana na nlamulelo ntti, Yezu wahasunziha anamafara aye wila alobelege: ‘Omwene wenyu odhe. Efunelo yenyu ekosiwege velaboni ya vati ninga munkoseliwani odhulu.’ (Mateu 6:10) Ninga munfunelihu woona osogorho mu nivuruni ntti, Omwene wa Mulugu mohigoneela onela ovenyihavo malamulelo otene a elabo eji, nanda Omwene obu onela watxinja awene otene. (Kengesa Daniyel 2:44.) Venevo Omwene wa Mulugu onela okosa elabo ya vati okala paraizu.

ELABO ESWA ELI VAKUKUVI!

15. ‘Elabo ya vati eswa’ txini?

¹⁵ Bibilia ononikuluveliha dhahi: ‘Ohikala odhulu oswa vina elabo ya vati eswa dhinjeedhelihu mowiwanana na ororomeliha [wa Mulugu] nanda mwenemo munela okala oligana.’ (2 Pedro 3:13; Izaiya 65:17) Mudhidhi mwina Bibilia agalogaga dha ‘elabo ya vati eswa,’ eji entapulela attu abene ankala mwilabonimwa ya vati. (Wita 11:1) Noona ‘elabo ya vati’ yoligana tti nikuru na attu abene ankaana nrumeelelo na Mulugu.

16. Mvaho gani wong’animela ondela wa Mulugu onakele abale anarumeeleliwe na iyene, ki txini enfanyeela iyo okosa wila naakele mvahoya?

¹⁶ Yezu waroromelihile wila mu elabo ejo eswa enda, abale arumeeleliwe na Mulugu agahittambirha mvaho wa ‘egumi ya mukalakala.’ (Marko 10:30) Ninowukumbirha wila onfugule Bibilia wawo va Joau 3:16 na Joau 17:3, nanda kengesa elobo gani yalogile Yezu enfanyeelihu okosa wila naakele egumi ya mukalakala. Ovanene koona mBibiliani mareeliho abale anajiwegevo na abale anfanyeelela mvaho obu wotikiniha ondela wa Mulugu Paraizu oddo onda velaboni ya vati.

17, 18. Niwodhe dhavi okaana ebaribari yawila onela okala murenddele na muttiddeeleyo mpaddi wotene velaboni ya vati?

¹⁷ Obure, koddo, opanga, vamodha na otimbwini dhinela ogoma. “Mvuti oner’orimela . . . Vano akurumuwi aner’okala anya a elabo.” (Masalmo 37:10, 11) Murenddele onela okalawo sabwani ‘Mulugu onela ogomiha koddo mpaka okomoni wa elabo ya vati.’ (Masalmo 46:9; Izaiya 2:4) Agamala ‘muligani onela ofuma nanda winjiva wa murenddele mpaka mweri okoodda okalawo viina’​—nanda eji entapulela murenddele wa mukalakala!​—Masalmo 72:7.

¹⁸ Anamebedha a Yehova anela okalawo na muttiddeeleyo. Aizraeli a nsaka na Bibilia vamwiwelelani Mulugu, awene ankalawo na muttiddeeleyo. (Onamakutha 25:18, 19) Ojavo muttiddeeleyo ninga obulene mParaizu onela okala waderetu vaddiddi!​—Kengesa Izaiya 32:18; Mikeya 4:4.

19. Niziwile dhavi yawila mwilaboni eswa ya Mulugu munela okala otepuwa wa dhoja?

¹⁹ Kunakale otuweya wa dhoja. Munasalmo wahiba dhahi: ‘Vanodha okala milima dhinji velaboni ya vati; vadhulu va myango vanela okala winjiva wotepuwa.’ (Masalmo 72:16) Yehova Mulugu onela wareeliha aligani aye, nanda ‘elabo ya vati txibarene enela ovaha dhobaaladha.’​—Masalmo 67:6.

20. Ninfanyeelela eni okaana ebaribari yawila elabo yotene ya vati enela okala paraizu?

²⁰ Elabo yotene ya vati enela okala paraizu. Mirala dhiswa dhokoddela dhinela omagiwa vina mindda dhinela olimiwa va mattakani annongiwaga na attu oottega. (Kengesa Izaiya 65:21-24; Ovuhulela 11:18) Na ovira wa mudhidhi, dhipaddi dha elabo ya vati dhimalile osasanyedhiwa dhinela omwadheya mpaka elabo yotene okala yokoddela vina yobaala misapo ninga mundda wa Edeni. Vina txipo Mulugu kanattiye ‘otapula nlada naye nanda bakwaniha efunelo ya elobo yotene enkalawo.’​—Masalmo 145:16.

21. Txini enlagiha wila onela okala murenddele vari va attu na dhinama?

²¹ Onela okala murenddele vari va attu na dhinama. Dhinama dha mukokolani vina dha vatakulu dhinelege oja vamodha. Masiki vina mwana mug’ono kanovege dhinama esi dhinopiha ovanene.​—Kengesa Izaiya 11:6-9; 65:25.

22. Txini enfuna opadduwela maredda?

²² Maredda anela ogoma. Ninga Mulamuleli wa Omwene wa odhulu wa Mulugu, Yezu onela ovulumutxa na muddidda munddimuwa vaddiddi opitta mwakoseliye bali velaboni ya vati. (Mateu 9:35; Marko 1:40-42; Joau 5:5-9) Venevo, ‘kavo namakalamo onaloge: “Ddili muredda.”’​—Izaiya 33:24; 35:5, 6.

23. Ovenya mu okwani onadheelena eni ohagalala mmirimani mwehu?

²³ Amudhi akwile anela ovenyihedhiwa okalawo na njeedhelo na okoodda okwa viina. Otene abale angona mu okwani abene ali mmubuweloni wa Mulugu anela wiyihedhiwa okalawo. Txibarene, ‘onela okala ovenya mu okwani wa aligani vina ahiligani.’​—Merelo 24:15; kengesa Joau 5:28, 29.

24. Onoona dhavi okalagawo mParaizu velaboni ya vati?

²⁴ Musogorho motikiniha munowajikira abale asakulile osunza dha Muttanddi wehu Munddimuwa, Yehova Mulugu, vina abale asakulile omulaba iyene! Wali Paraizu wa velaboni ya vati oddo onda oddule wamutonyile Yezu mudhidhi wamuroromelihiliye timbwini oddwene wakwile epaddi yaye: ‘Weyo onela okala na miyo mParaizu.’ (Luka 23:43) Jaderetu wila nisunze dhilobo dhinji dha Yezu Kristu, sabwani mareeliho aba otene anawodheye modheela iyene.