Watchtower BIBILIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBILIOTEKA ONLINE
Etxuwabo
  • BIBILIA
  • MANIVURU
  • MATUGUMANO
  • bh epaddi 7 pp. 66-75
  • Njeedhelo Na Ebaribari Wa Amudhi Awo Akwile

Epaddi eji kunfwanyeya mavidiyu

Onilevelele, kiwodheyile otomola vidiyuya

  • Njeedhelo Na Ebaribari Wa Amudhi Awo Akwile
  • Txini Ensunziha Bibilia Txibarene?
  • Mwana Musorho
  • Makani Oladdana
  • MMUDHI WEHU AGAKWA
  • ‘LAZARO, KABUDDUWELA OTAKULU!’
  • OSUNZA ODHEELA MMAPADDUWONI A OVENYA MU OKWANI
  • ‘OTENE ABALE ALI MMASIYE OWUBUWELIWA’
  • OVENYA MU OKWANI WA ODHOWA ODHULU
  • Onele Okalawo Ovenyihiwa mu Okwani!
    Txini Ennisunziha Bibilia?
  • Attu Anakweliwe Anele Wiyelela Okalawo!
    Kajavo Egumi Yamukalakala!—Kursu ya masunzo a Bibilia
  • Njeedhelo Na Ebaribari Wa Abale Akwile
    Agakwa Oddule Onimukweliwe
  • “Murogorinyu Onere Ovenya Mukwani”!
    Mwang’aneli Onvuwiha Omwene wa Yehova (Wosunzana)—2023
Txini Ensunziha Bibilia Txibarene?
bh epaddi 7 pp. 66-75

KAPITULU TANU NA BIILI

Njeedhelo Na Ebaribari Wa Amudhi Awo Akwile

  • Niziwile dhavi yawila txibarene ovenya mu okwani onela opadduwa?

  • Yehova onoona dhavi wavenyiha mu okwani abale akwile?

  • Anavenyihiwe mu okwani bani?

1-3. Mwiddani gani onnittamagiha iyo notene, nanda woona ejile ensunziha Bibilia onnidheelana dhavi ofuruleya?

KATANAALELA eji, weyo onomuttawa mwiddani wa otabala vaddiddi. Iyene ddoliba vaddiddi vina onottamaga vaddiddi opitta weyo. Weyo onoziwa yawila iyene mutabala sabwani weyo ohoona wila iyene ohaapa amarho eena awo. Peno mukalelo gani ontamela weyo omuttawa, iyene onowuwaddamelavi. Enkala ninga kavali njeedhelo. Morurumutxa, moboli wuttwanyuwela. Iyene ddwa guru vaddiddi opitta mwiddani wawo, nanda iyene olibela wukamiha. Eji enowufurula vaddiddi!

2 Na mukalelo woladdana, weyo onottamagihiwa na mwiddani ninga oddwene. Iyo notene ninottamagihiwa. Ninga musunzelihu mu kapitulu evirile, Bibilia ontxemerha okwa okala mwiddani. Kavo nne ngafuna mmodha wa iyo onwodha omuttawa obe owana na mwiddani oddu (okwa). Enji wa iyo nihimoona mwiddani oddu bagattukula egumi ya attu ehu oofuneya. Mbwenye Yehova ddwa guru vaddiddi opitta okwa. Iyene Moboli wokwela oddwene omalile olagiha wila poddi omugonjiha mwiddani oddu. Nanda iyene onororomeliha omutolotxa kakamwe mwiddani oddu, okwa. Bibilia onsunziha wila: ‘Ninga mwiddani wogomihedha, okwa onela otxiliwa.’ (1 Korinto 15:26) Obu muselu waderetu!

3 Voroma ndoweni noone mukalelo oniwa iyo agakwa oddule onimuziwihu. Woona eji onela onikamiha ononelamo elobo eenanikalihe oosanzaya. Yehova onororomeliha wila abale akwile anela okalawo wili. (Izaiya 26:19) Awene anela wiyihedhiwa wili egumi. Ntti tti njeedhelo na ovenya mu okwani.

MMUDHI WEHU AGAKWA

4. (a) Moonelo wa Yezu mwaha wa okwa wa mmudhi onnisunziha eni mwaha wa dhiwelo dha Yehova? (b) Omarho gani wa va woka wakosile Yezu?

4 Wahiromaga omuyeleela mmudhi mu okwani? Opawa, na olilawa, vina yiwelo yohikaana nikamihedho poddi okala yohivileleyana. Midhidhi ninga esi, ninofanyeela opepesa Nzu na Mulugu wila ninipangarhaze. (Kengesa 2 Korinto 1:3, 4.) Bibilia ononikamiha ononelamo mukalelo oniwamo Yehova na Yezu mwaha wa okwa. Yezu, oddwene walagihedha mowakwana ejile eli Babi waye, wahiziwa opa wa omuyeleela muttu mu okwani. (Joau 14:9) Yezu vadhowiye o Yeruzalemi, iyene wandowa omoona Lazaro na arogori aye, Maria na Marta, abene akala mu sidadi ya Betaniya yakala vakukuvi. Awene aahikala amarho ofiyedhana vaddiddi. Bibilia onloga dhahi: ‘Yezu wannimukwela Marta na mbali waye vina Lazaro.’ (Joau 11:5) Ninga musunzelihu mu kapitulu evirile, dhahene Lazaro wahikwa.

5, 6. (a) Yezu wakosile eni bali na amudhi vamodha na amarho a Lazaro abale aalila? (b) Olila wa Yezu onnilibihela eni?

5 Yezu wewilemo dhavi mwakweli marho waye? Nipadduwona ninnipanga wila Yezu wahidha wa amudhi na amarho a Lazaro oku awene bagalila mwaha wa okwa oku. Mwawooneliye, Yezu wahikubanyedha vaddiddi. “Iyene waheddiwa ttagaraga, ogulugudheya murima.” Mumalelani, nipadduwona ninloga dhahi, “Yezu wahitomola kutto.” (Joau 11:33, 35) Koddi, olila wa Yezu watapulela wila iyene kaana njeedhelo? Nne. Txibarene, Yezu wahiziwa yawila elobo yaderetu egahipadduwa. (Joau 11:3, 4) Vina, Iyene wahiwa opa na okubanya ontotiwa sabwa ya okwa.

6 Na mukalelo obule, olila wa Yezu ononilibiha. Eji ennisunziha wila Yezu na Babi waye, Yehova, anowidda okwa. Mbwenye Yehova Mulugu onowodha owanana vina ompemberha mwiddani oddu! Ndoweni noone ejile yakosihile Mulugu wila Yezu akose.

‘LAZARO, KABUDDUWELA OTAKULU!’

7, 8. Sabwa yani mukalelo wa Lazaro wakala ninga kuna njeedhelo wa attu abale oona, ki txini yakosile Yezu?

7 Lazaro wahimala weyiwa mmudhini, venevo Yezu wahiruma wila oburutxiwevo mwarha obule wafugiweena va mavolowelova. Marta wahikoodda sabwani muvireli masiku manai, txino maningo a Lazaro aahiroma ovudda. (Joau 11:39) Mmooneloni wa omuttu, njeedhelo gani naliwo?

Yezu ononvenyiha Lázaro mu okwani, oku amudhi aye na amarho aye bagamuttabela

Ovenya mu okwani wa Lazaro wahitota ottaba onddimuwa.​—Joau 11:38-44

8 Mwarhaya wahibubulutxiwavo, venevo Yezu wahikuwa na lizu nowiweya: ‘Lazaro, kabudduwela otakulu!’ Yapadduwile txini? ‘Mulobwana oddule wakwile wahibudduwela otakulu.’ (Joau 11:43, 44) Weyo onowodha wubuwelela ottaba wana attu venevale? Akala Lazaro wali mbali wawa mung’onoya, mmudhi, marho, obe mwaddamani, awene aahiziwa yawila iyene wahikwa. Dhahene, iyene wahivenyihiwa​—mulobwana wakakene wofuneya​—bemelile wili vari vawa. Txino ejile yahooneya okala ninga yohiwodheya. Mohaganyedha attu enjene aahimukumbatta Lazaro na ohagalala. Opemberha gani okwa!

Eliya munvenyiheliye mwana, mamukelaya omukubatta mwanaye

Elia wahinvenyiha mu okwani mwana wa mulobwana wa mamukwela.​—1 Amwene 17:17-24

9, 10. (a) Yezu walagihile dhavi Nipara na guru yaye ya onvenyihana Lazaro mu okwani? (b) Nimpuramo eni sabwa ya wengesaga mapadduwo a ovenya mu okwani a Bibilia?

9 Yezu kaalogile wila wakosile ntikiniho ntti nowumiha milomo na guru dhaye. Mu nlobeloni naye mudhidhi mung’onovi ahinatti omutxemerha Lazaro, iyene wahilagiha deretu wila nipara na ovenya mu okwani ddi Yehova. (Kengesa Joau 11:41, 42.) Kayali dila eji modha bahi yalabihedhi Yehova guru yaye wila anvenyihe muttu mu okwani. Ovenyihiwa mu okwani wa Lazaro tti nimodha mwa matikiniho matanu na manai a ovenyihiwa mu okwani alebiwe mu Nzu na Mulugu.a Wengesa vina osunza mapadduwo aba onohagalaliha. Mapadduwo aba anonisunziha yawila Mulugu kana nsakulano, sabwani abale aavenyihiwe mu okwani aali aima vamodha na anddimuwa, alobwana na ayana, Aizraeli na abale ahili Aizrayeli. Nanda ohagalala gani onlogiwa mwenemwa! Motagiha, Yezu mwanvenyihedhiye mu okwani mwanamuyana, amambali aye, ‘oomile milomo na ohagalala onddimuwa.’ (Marko 5:42) Indde, Yehova wahavaha sabwa ya ohagalala okwene ogakooddilani odduwala viina.

Pedro wahinvenyiha Dorka

Murumiwi Pedro wahinvenyiha mu okwani Dorka muyana wa Mukristu.​—Merelo 9:36-42

10 Txibarene, abale aavenyihiwe mu okwani na Yezu musogorhomwa aahikwa wili. Eji yalagiha wila wavenyiha awene mu okwani kiyatapulela elobo? Nne. Mapadduwo aba a Bibilia anolagiha ebaribari ya makamaka vina anonivaha njeedhelo.

OSUNZA ODHEELA MMAPADDUWONI A OVENYA MU OKWANI

11. Nipadduwo na ovenya mu okwani wa Lazaro ninkamiha dhavi olagiha ebaribari elebiwe va Kohelét 9:5?

11 Bibilia onsunziha wila abale akwile ‘kanziwa wene elobo.’ Awene kawo vina kali wego wegovi. Nipadduwo na Lazaro ninolagiha ebaribari eji. Mumaleliye wiyelela okalawo, Lazaro wahasililiha attu na ologa dha odhulu? Obe wahajeeriha na gahala dhowopiya mwaha wa omottoni? Nne. Bibilia kana mazu ninga abene ovenyedha wa Lazaro. Mwari mwa masiku abale manai aaliye wokwene, iyene ‘kaaziwa wene elobo.’ (Kohelét 9:5) Lazaro wela ogona bahi mu okwani.​—Joau 11:11.

12. Ninfanyeelela eni okaana ebaribari yawila ovenya mu okwani wa Lazaro wahipadduwa txibarene?

12 Nipadduwo na Lazaro vina ninonisunziha wila ovenya mu okwani eji ebaribari, kayo gahala. Yezu wanvenyihile Lazaro vamentoni va anamoona enjene. Masiki asogorheli a relijiau, abene aamwidda Yezu, kaarunile ntikiniho ntti. Ottiya eji, awene aalogile dhahi: ‘Nimukosele eni, mulobwana oddu [Yezu] onkosa dhizinddiyelo dhinji?’ (Joau 11:47) Attu enjene aahidhowa omoona mulobwana oddule wavenyihiwe mu okwani, Lazaro. Yodhavoya jawila, enjiya mwa awene aahimuroromela Yezu. Awene aahoona wila Lazaro wali onamoona wa mento yawila Yezu warumiwe na Mulugu. Yowooneya eji yali ya guru vaddiddi mpaka asogorheli eena a relijiau a Ayuda, abalene oowuma murima aahigana wapa ooheli Yezu na Lazaro.​—Joau 11:53; 12:9-11.

13. Matibeelo gani ana iyo a ororomela yawila Yehova txibarene poddi wavenyiha mu okwani abale akwile?

13 Johifanyeela orumeela ovenya mu okwani ninga ebaribari? Nne, sabwani Yezu wasunzihile wila siku sikuvi ‘otene abale ali mmasiye owubuweliwa’ anela ovenyihiwa mu okwani. (Joau 5:28) Yehova ddili Muttanddi wa egumi yotene. Enofanyeela orutxa ororomela yawila iyene poddi ottandda wili egumi? Txibarene, enddimuwaya egaagayeli mubuwelo wa Yehova. Iyene poddi wawubuwela amudhi ehu akwile? Masiki neneri dhohengeseya dhidhaalile odhulu, Yehova onoziwa nzina na kadda neneri! (Izaiya 40:26) Noona Yehova Mulugu poddi wawubuwela amudhi ehu akwile na mukaleloya wotene walaani, nanda iyene onowodha wawiyihedha egumi.

14, 15. Ninga muladdanihedhiwani na ejile yalogile Job, Yehova oniwamo dhavi wawiyihedha egumi abale akwile?

14 Yehova oniwamo dhavi wavenyiha mu okwani abale akwile? Bibilia onsunziha wila iyene onofuna vaddiddi wavenyiha abale akwile. Job mulobwana wororomeleya wahivuza: “Muthu okwile onowiyelela okalawo?” Job waloga mwaha wa ojeedha omasiye mpaka ofiya mudhidhi wa Mulugu omubuwela iyene. Iyene wahiloga na Yehova: ‘Venevo nyuwo munere oddithana, miyo ddinere owakulani; munere oddang’ana n’okwela, vowi nyuwo muli mpaddutxi waga.’​—Job 14:13-15.

15 Ovano katanaalela! Onele ofiya mudhidhi onfuna Yehova wawiyelihedha egumi abale akwile. Eji kin’hagalaliha murima oziwa wila Yehova oniwamo dhahene? Kito niloge dhavi mwaha wa ovenya mu okwani wa musogorho? Anavenyihiwe mu okwani bani, vina wuvi?

‘OTENE ABALE ALI MMASIYE OWUBUWELIWA’

16. Abale akwile anavenyihiwe mu okwani wila akalege mmikaleloni gani?

16 Mapadduwo a Bibilia a ovenya mu okwani anonisunziha dhinji mwaha wa ovenya mu okwani wa musogorho. Attu eyihedhiwe egumi velaboni ya vati veneva aahigumanihiwa wili na amudhi awa. Ovenya mu okwani wa musogorho onakale ninga okulene​—mbwenye waderetu vaddiddi. Ninga musunzelihu mu Kapitulu 3, efunelo ya Mulugu jawila elabo yotene ya vati ekale paraizu. Noona abale akwile kanavenyihedhiwe mwilaboni mudhaalile koddo, opanga, vamodha na maredda. Awene anela okaana gari ya okalawo na mukalakala mwilaboni mpu na murenddele vina mikalelo dhosanzaya.

17. Ovenya mu okwani onafiyedhe wuvi?

17 Anavenyihiwe mu okwani bani? Yezu walogile wila ‘otene abale ali mmasiye owubuweliwa anela wiwa lizu naye [Yezu] nanda anela obudduwa.’ (Joau 5:28, 29) Na mukalelo wakakene, Ovuhulela 20:13 onloga dhahi: ‘Nyaza yahaperheka abale aakwilemo, vina okwa na Hades dhahaperheka abale aakwilemo.’ “Hades” eenaddiwana masiye a nlogo na attu. (Koona Yowenjedha “Seol Na Hades Txini?”) Masiye aba a attu otene anela okala gwengwerhe. Matxikwi na matxikwi a attu otene anvuma mwenemwale anela okalawo wili. Murumiwi Paulo walogile dhahi: ‘Onela okala ovenya mu okwani wa aligani vina ahiligani.’ (Merelo 24:15) Eji entapulela eni?

Attu anohagalala vanawoonani abale aakwile avenyaga Mparaizu

Mparaizu, abale akwile anela ovenya nanda anela ogumanihiwa wili na amudhi awa

18. Bani antaganyihiwa mwari mwa ‘aligani’ abene anfuna ovenyihiwa mu okwani, nanda njeedhelo ntti txino ninupatta dhavi?

18 ‘Aligani’ antaganyiheya na attu abale anengesihu mwaha wa awene mBibiliani abene aakalilewo Yezu ahinadha velaboni ya vati. Txino weyo onimubuwela Nowe, Abramu, Saara, Mizé, Ruti, Esteri, na eena gwe. Eena mwa alobwana na ayana aba a nroromelo anologiwa mu kapitulu 11 ya Ahebreu. Mbwenye ‘aligani’ anotaganyiheya vina na adhari a Yehova abene akwile nsaka nttino nehu. Sabwa ya njeedhelo na ovenya mu okwani, nihifuruleya modheela wova okwa.​—Ahebreu 2:15.

19. ‘Ahiligani bani,’ nanda mudhidhi gani onavaha Yehova na oderetu?

19 Ki attu otene abale ahimulabile obe ahimwiweleli Yehova sabwa yawila txipo awene keewile mwaha wa iyene? Attu aba matxikwi na matxikwi a ‘ahiligani’ kanadduwaliwe. Awene vina anela ovenyihiwa mu okwani nanda anela ovahiwa mudhidhi wa osunza mwaha wa Mulugu wa ebaribari vina wila amulabe iyene. Mwari mwa mudhidhi wa vyaka txikwi, abale akwile anela ovenyihiwa mu okwani nanda anela ovahiwa mudhidhi wa ogumana na attu oororomeleya velaboni ya vati mwa omulaba Yehova. Ntti ninakale nsaka naderetu vaddiddi. Mudhidhi obu bu obule onaddana Bibilia okala Siku na Ottonga wa Vyaka Txikwi.b

20. Jeena txini, nanda bani andowamo?

20 Koddi eji entapulela wila attu otene aakalilewo anela ovenyihiwa mu okwani? Nne. Bibilia onloga wila eena mwa abale akwile ali mu ‘Jeena.’ (Luka 12:5) Jeena ottukulile nzina ntti ovenyedha zungu nali otakulu wa Yeruzalemi wa wale. Miruttu vamodha na zungu dhanddumeyiwa mwenemwale. Miruttu esile dhaaponyedhiwa mwenemwale si esile dhooniwa na Ayuda okala dhohifanyeela otibeeliwa vina ovenya mu okwani. Noona Jeena eji ezinddiyelo yofanyeela ya otolotxiwa wa mukalakala. Masiki Yezu vanakaaniye mabasa a wattonga abale aliwo vamodha na abale akwile, Namattongaya wogomihedha ddi Yehova. (Merelo 10:42) Txipo iyene kanaavenyihe mu okwani abale anattongiye okala abure vina ahinfuna osadduwa.

OVENYA MU OKWANI WA ODHOWA ODHULU

21, 22. (a) Mukalelo gani mwina oliwo wa ovenya mu okwani? (b) Bani wali Woromaya ovenyihiwa mu okwani baakela egumi ya omuyani?

21 Bibilia vina onologa mukalelo mwina wa ovenya mu okwani, wa okalawo ninga yottanddiwa ya omuyani odhulu. Yotagiha modha bahi ya mukalelo obu wa ovenya mu okwani ohilebiwa mBibiliani, ovenya wa Yezu Kristu.

22 Mumaleli Yezu opiwa ninga muttu, Yehova karumeeli wila Mwana Waye wororomeleya akalevi Mmasiye. (Masalmo 16:10; Merelo 13:34, 35) Mulugu wahinvenyiha Yezu mu okwani, mbwenye kayo ninga muttu. Murumiwi Pedro onotapulela wila Kristu ‘opiwe omaningoni, mbwenye bakalihiwawo mmuyani.’ (1 Pedro 3:18) Txibarene ntti nali ntikiniho nddimuwa. Yezu wahikalawo wili ninga muttu wa guru wa omuyani! (Kengesa 1 Korinto 15:3-6.) Yezu wali woromaya wakela mukalelo obu wa ovenya mu okwani wa nttittimiho, mbwenye iyene kagakalile womariha.​—Joau 3:13.

23, 24. Bani ankosa mpaddi wa ‘nikuru ning’ono’ na Yezu, nanda awene anakale muttengo mungasi?

23 Mudhidhi mung’onovi Yezu ahinatti okwa, iyene wahapanga anamafara aye oororomeleya yawila iyene agahiyelela odhulu vina wila ‘agahasasanyedha mburho’ wenewale. (Joau 14:2) Yezu wawaddana abale agadhowile odhulu ninga ‘nikuru [naye] ning’ono.’ (Luka 12:32) Angasi anakale mu nikuruni ntti ning’ono na Akristu oororomeleya? Mowiwanana na Ovuhulela 14:1, murumiwi Joau onloga dhahi: ‘Ddahimoona, Mwana Nibila [Yezu Kristu] beemelile va Mwangoni Sioni, nanda vamodha na iyene 144.000 ana nzina naye vina nzina na Babi waye banilebiwe va koveni vawa.’

24 Akristu aba 144.000, vamodha na arumiwi oororomeleya a Yezu, anvenyihedhiwa egumi ya odhulu. Ovenya wawa mu okwani ompadduwa mudhidhi gani? Murumiwi Paulo wahileba wila eji egapadduwile nsaka na ottwanyuwa wa Kristu. (1 Korinto 15:23) Ninga munasunzele weyo mu Kapitulu 9, ovanene iyo ninkalawo mu nsakanene ntti. Noona abale ang’onovi oohalavo a 144.000, abene ankwa mmasikuni ehu anovenyihedhiwa egumi ya odhulu mudhidhene obo onkwani. (1 Korinto 15:51-55) Dhahene enjiya mwari mwa nlogo na attu, ahikaana njeedhelo na musogorho ovenyihedhiwa egumi mParaizu velaboni ya vati.

25. Txini eenalogiwe mu kapitulu endawo?

25 Indde, txibarene Yehova onela omugonjiha mwiddani wehu okwa, nanda okwa onela ogoma na mukalakala! (Kengesa Izaiya 25:8.) Txino weyo onotikina: ‘Abale anavenyihedhiwe odhulu anakosegewo eni?’ Awene anela okosa mpaddi wa nlamulelo notikiniha na Omwene wa odhulu. Mu kapitulu endawo iyo ninela osunza dhiina mwaha wa nlamulelo ntto.

a Mapadduwo meena anfanyeya va 1 Amwene 17:17-24; 2 Amwene 4:32-37; 13:20, 21; Mateu 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Merelo 9:36-42; na 20:7-12.

b Wila okaane miselu dhiina mwaha wa Siku na Ottonga wa Vyaka Txikwi vina matibeeloya a ottongawa onokumbirhiwa woona Yowenjedha “Siku Na Ottonga Wa Vyaka Txikwi Txini?”

ESILE DHINSUNZIHA BIBILIA

  • Nipadduwo na Bibilia na ovenya mu okwani ninonivaha njeedhelo na ebaribari.​—Joau 11:39-44.

  • Yehova onofuna vaddiddi wawiyihedha egumi abale akwile.​—Job 14:13-15.

  • Abale otene ali mmasiye a nlogo na attu anela ovenyihiwa mu okwani.​—Joau 5:28, 29.

    Manivuru a Etxuwabo (1987-2025)
    Obudduwa
    Ovolowa
    • Etxuwabo
    • Ovahedha
    • Dhosakula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nlamulo na Olabihedhana
    • Mukalelo wa Ovolowana
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovahedha