NSUNZO 35
Mudhowegevi ‘Mulibihagana Muttu na Mukwaye’
‘Mudhowegevi mulibihagana vina mukamihedhagana muttu na mukwaye.’—1 TES. 5:11.
JIBO 90 Nilibihanege
DHINASUNZE IYOa
1. Mowiwanana na 1 Tesalónika 5:11, mabasa gani anfwanyela iyo okosa?
NUMBA ya Omwene ya mulogo wawo ehimagiwa obe yahiromaga ovenyihedhiwa? Akala pumwenemo kavali waganyedha wi onowubuwelavi matugumano oroma oniliwe Munumbani ejo ya Omwene. Weyo wahimutamalela venjene Yehova. Txibarene, omutamalela oku Yehova wahuttukulela omwibela na lizu nowiweya jibo dha Omwene. Mabasa ehu a omaga Numba dha Omwene anomuttittimiha Yehova. Mbwenye ahikalawo mabasa mena omaga animuttittimiha venjene Yehova. Mabasa abo mena a omaga bamakamaka vaddiddi, anopitta omaga Numba dha Omwene. Mabasa abo a omaga bowalibiha vina wakamihedha abale anda omwebedha Yehova. Murumiwi Paulo wana muyubuweloni mabasene aba a omaga mulogiliye mazu anfwanyeya va 1 Tesalónika 5:11, ali mutoma wa nsunzo ntti.—Kengesa.
2. Txini enasekeserhihu mwari mwa nsunzo ntti?
2 Murumiwi Paulo yotagiha yapama ya muttu waziwa walibiha vina wakamihedha abali na arogora. Iyene wanaweddela ttagaraga. Mwari mwa nsunzo ntti ninele osekeserha mukalelo wakamihedhiliye abali na arogora (1) ovilela makattamiho, (2) otamela murenddele muttu na mukwaye, vina (3) olibiha nroromelo nawa na Yehova. Ovano ndoweni none mukalelo onawodhihu omutagiha wi nalibihe abali na arogora masaka abano.—1 Kor. 11:1.
PAULO OHAKAMIHEDHA ABALI NA AROGORA OVILELA MAKATTAMIHO
3. Paulo wonihile dhavi wi wali muttu wovipimelela?
3 Paulo wanakwela venjene abali. Iyene wahikana makattamiho aye awaniyena; masiki dhawene, wannaweddela ttagaraga vina wanakamihedha abali abale wi awodhe owanana makattamiho awa. Nsaka dhahi murumiwi Paulo kana kobiri, venevo wahitamela mabasa wi awodhe ovisapela vina asapelena akwaye. (Mer. 20:34) Mabasa aye ali a omaga vina oguliha sanjarha. Mufiyeliye o Korinto dila yoroma, wahafwanya Akristu akwaye attidda mabasa akakene Ákila na Prisila. Mbwenye ‘masabuddu otene’ Paulo wanalaleya Ayuda vina Agrego. Ottiya ejo Sila na Timóteo mufiyilani, “Paulo ohivilevela nibasa n’olaleya.” (Mer. 18:2-5) Paulo txipo kayeleliwe yogana yamakamaka ya mwigumini mwaye, omulabela Yehova. Paulo wahilaba na guru mabasa a makamaka vaddiddi mmulogoni, a wapangarhaza abali na arogora. Iyene wahawubutxedha Akristu abale wi orabela ozuzumeletxa dhilobo dha mwigumini vina ahittiye wi osapela murala wattukulele opwaza ‘dhilobo dhamakamaka’—dhotene esile dhiniwanana na omwebedha Yehova.—Fil. 1:10.
4. Paulo na Timóteo akamihedhile dhavi Akristu owanana ofwara-fwariwa?
4 Vetiwe mulogo muswa o Tesalónika, ovirile mudhidhi mung’onovi abaliya ahiroma ofwara-fwariwa venjene. Attu abure edda zerhu-zerhu ahitatamula mbigiddi amutamelaga Paulo na Sila, muhafwanyelani ‘aaburulela abali ena vali anddimuwa a muttette,’ akuwaga: “Etene aba asadduwela nlamulo na Sésari.” (Mer. 17:6, 7) Weyo onowodha otanalela mukalelo wadhugudheyile Akristu aswa a mulogo obule muziwilani wi ahiroma ofwara-fwariwa? Awene agahidha wobanela omulabela wawa Yehova, mbwenye Paulo kafuna wi ejo yapadduwele. Mwa ejuwene iyene na Sila ahibudduwa mmuttettenimwa na nikuluvelo na wi Akristu aswa a mulogo obule agahizuzumeliwa. Paulo wahawubutxedha akadda Tesalónika wi: ‘Agahimuruma Timóteo, mbalawa . . . , wi alibihe vina awaralihe nroromelo nawa, wi ahikalewo muttu onjeriheya na makattamiho anafwanya.’ (1 Tes. 3:2, 3) Temóteo wahona makattamiho ofwara-fwariwa apadduwile owaniwaye o Listra. Iyene wahimoona Paulo mukalelo walibihiliye abali a wenewale. Vina wahoona nikamihedho navahile Yehova, Timóteo agahalibiha abali na arogora aswa a mulogo obule wi dhilobo dhotene dhigahaweddela pama dhahene ninga yapadduwile na awene.—Mer. 14:8, 19-22; Aheb. 12:2.
5. Mbali onkuweliwa Bryant opurelimo dhavi nikamihedho nivahiwiye na munddimuwa wa mmulogoni?
5 Paulo walibihile dhavi abali? Dila yanawili eyelelaga mulogo wo Listra, Ikónio vina o Antiokiya, Paulo na Barnabé ‘wahattomamo anddimuwa a mmulogoni.’ (Mer. 14:21-23) Kavali waganyedha wi anddimuwa aba a mmulogoni attomiwe anapangarhaza abaliya, dhahene ninga enkosa anddimuwa a mmulogoni masaka abano. Koona mazu otamalela alogile mbali onkuweliwa Bryant, iyene ohiloga dhahi: “Baddina vyaka 15, babani wahibudduwa vatakulu vina mmani wahiburutxiwa mmulogoni. Ddanviwona meka vina ddahikumuwa venjene.” Txini emukamihedhile Bryant ovilela makattamiho mudhidhene obo? Iyene ohiloga: “Tony, munddimuwa mmodha wa mmulogoni, wanloga na miyo mmatugumanoni vina mudhidhi mwina. Iyene wahiloga na miyo sabwa ya attu agumanilena makattamiho masiki dhawene ahiyeleliwe wagalala. Wahengesa na miyo Masalmo 27:10 vina wahiloga sabwa ya Ezekiya walivi wororomeleya masiki babe vahaliye yotagiha yapama.” Eji emukamihedhile dhavi Bryant? Bryant ohenjedhedha: “Na nipangarhazo na Tony, Miyo ddahiroma okana wagalala wa ozuzumela mabasa a mudhidhi wotene.” Anddimuwa a mmulogoni, mukale txenjewa wi muwodhe wazinddiyela, abale ali ninga Bryant, anveda nikamihedho vina opangarhaziwa na “mazu apama.”—Gano 12:25.
6. Paulo olabihidhile dhavi mapadduwo a emeleli ororomeleya a masaka a wale wi apangarhazena abali na arogora?
6 Paulo wahawubutxedha Akristu wi, “athu enjene onihile nroromelo nawa” anlogiwa mBibiliani, awodhile ovilela makattamiho na nikamihedho na Yehova. (Aheb. 12:1) Paulo wahinonelamo wi mapadduwo a emeleli ororomeleya a masaka a wale awodhile ovilela makattamiho-makattamihovi agumanana awene, agahakamihedha abali na arogora oliba murima vina odhowavi akuluvelaga “muthethe wa Mulugu oliwo.” (Aheb. 12:22) Yakene jinpadduwa masaka abano. Bani wa iyo ohinlibiheya agengesa sabwa ya Jedeau, Barak, Davidi, Samuwel, na ena enjene akamihedhiwe na Yehova? (Aheb. 11:32-35) Ki niloge dhavi sabwa ya emeleli ororomeleya a masaka abano? Abali a kwatti enddimuwa anowakelaga makarta anleba abali na arogora ororomeleya awodhile olibiheya sabwa ya wengesa mapadduwo a mwigumini a Anamoona a Yehova ororomeleya a masaka abano.
PAULO OHATONYIHEDHA ABALI NA AROGORA OTAMELA MURENDDELE MUTTU NA MUKWAYE
7. Txini ensunza weyo na nlago na Paulo nili va Roma 14:19-21?
7 Ninele walibiha abali na arogora nigatamelaga wunuwiha murenddele mmulogoni. Kanittiye wi dhofuna dha muttu-muttu dhinitotele ogawana. Kanilibegena monelo wehu oku vahili nigano na Bibilia. Katanalela yotagiha ya mulogo wo Roma. Mulogo obu mwali makuru meeli Akristu Ayuda na Amalabo. Mudhidhi ogomile Nlamulo na Mizé, kiyali yofuneya Akristu wiwelelagavi nlamulo nakoddiha dhoja dhokwaruliha. (Mk. 7:19) Oromana mudhidhine obule mpaka musogorho Akristu otene ahikana ofuru wa oja dhoja-dhojavi. Ayuda ena ahiroma okosa ejuwene, mwa mpaddi mwina Akristu ena ali Ayuda ahirutxiwa okosa yakene. Makani aba ahitatamula ogawana mmulogoni. Paulo wahiziwa wi yamakamakaya yali otamela vina wiwelela nlago ntti: “Nona japama otadha nama, vinyu, peno elobo yina endha omukwakwathula mbalo onubuwela wi jokwaruliha.” (Kengesa Roma 14:19-21.) Paulo wahakamihedha Akristu abale wona wi makani aba ahiroma otota ogawana mmulogoni. Paulo wali womala-nawale wi atxinje monelo waye ovaga wakwakwattula ena. (1 Kor. 9:19-22) Na mukalelo wakene, ninele walibiha abalihu nigatamela murenddele, vina nigarabela olibana monelo wehu oku vahile nigano na Bibilia.
8. Paulo weddihile dhavi makani a makamaka wi mmulogoni mukale murenddele?
8 Paulo ohittiya yotagiha yapama ya okana murenddele na abale apambiha yogana yattomiwe sabwa ya makani amakamaka. Motagiha, nsaka zana noroma Akristu ena ankalela ntidi ologa wi yanfuneya Amalabo oroma otxetteliwa wi akale Akristu, txino ovaga wi anadhe osisiguliwa na attu a otakulu. (Gal. 6:12) Paulo wahasisigulana venjene monelo obo, mbwenye kakalele ntidi wapambiha, na ovyeviha wahittukula makaniya wi eddihiwe na arumiwi vina anddimuwa a mmulogoni o Jeruzalemi. (Mer. 15:1, 2) Yopurelamoya, mweddelo waye ohakamihedha Akristu okanavi wagalala vina murenddele mmulogoni.—Mer. 15:30, 31.
9. Ninafware dhavi yotagiha ya Paulo?
9 Akala vanowiteya makani a opambihana, ninele wunuwiha murenddele nigatamela malago na abale attomiwe na Yehova wi asogorhele mulogo. Dila dhina ninofwanya malago aba mmapublikasauni mwehu vina magano annivaha nikuru nehu. Nigazuzumela ofwara malago aba ottiya monelo wehu ninele wunuwiha murenddele mmulogoni.
10. Elobo gani yina ekosile Paulo wi onuwihe murenddele mmulogoni?
10 Paulo ohunuwiha murenddele mmulogoni modhela ovaha ttima mikalelo dhapama dha abali na arogora, ottiya merelo awa ohifwanyelela. Motagiha, karta nalebeliye akadda Roma, Paulo ohalogamo attu enjene aromolaga mazina awa, ottiya ejo ohitamalela merelo a muttu-muttu. Enowodheya iyo omutagiha Paulo mwa otamalelaga merelo apama ankosa abali na arogora. Nigakosa dhawene ninele olibiha mandano ehu vina okwelana muttu na mukwaye mmulogoni.
11. Vageteya ohiwanana ninawodhe dhavi wiyelela okana murenddele?
11 Masiki Akristu oliba mpaddi womuyani, anopambihagana muttu na mukwaye. Eji ehinpadduwela Paulo na mukwaye wofiyedheya Barnabé. Alobwana aba eli ahipambihana venjene sabwa ya omuttukula Marko wi adhowe na awene muleddoni wanawili w’omisionario. ‘Opambihana’ oku owattukulela omwalana. (Mer. 15:37-39) Vasogorhova, Paulo na Barnabé vina Marko ahogolela wili mandano awa onihaga wi anvaha ttima murenddele vina wiwanana wa mmulogoni. Mwa ovira wa mudhidhi Paulo wahaloga pama Barnabé na Marko. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Iyo vina ninofwanyela ogwadda makani ana iyo na abalihu a mmulogoni vina nidhowegevi nizuzumelaga mikalelo dhawa dhapama. Dhahene, panawodhihu wunuwiha murenddele vina wiwanana.—Ef. 4:3.
PAULO WAHILIBIHA NROROMELO NA ABALI NA AROGORA
12. Makattamiho gani angumanana abali na arogora?
12 Ninele walibiha abali na arogora nigakamihedha wunuwiha omuroromela wawa Yehova. Ena anonyapwarihiwa na anamudhi ahili anamoona, na akwawa omabasani vina oskola. Enagu anowanana makattamiho manddimuwa a oredda obe anovilibihedha opemberha dhubuwelo dhohifwanyela. Mwa mpaddi mwina Akristu ena adhile vawale anojedhela mwa vyaka dhinjene ogoma wa elabo ejino. Makattamiho aba anoweha nroromelo na Akristu masaka abano. Akristu a nsaka zana noroma ahigumanana makattamiho oladdana. Txini ekosile Paulo wi alibihe abali na arogora?
Ninga murumiwi Paulo ninawodhe dhavi walibiha ena? (Kang’ana ddima 13)b
13. Paulo wakamihedhile dhavi abale anyapwarihiwa sabwa ya esile dharoromelani?
13 Paulo ohilabihedha Malebo wi alibihe abali na arogora. Motagiha, Akristu Ayuda anrutxiwa wavaha yowakula anamudhi apambiha alogaga wi relijiau ya Ayuda yali yattima vaddiddi opitta ya Akristu. Kavali waganyedha wi karta nalebeli Paulo Ahebreu nahalibiha Akristu abale. (Aheb. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Awene anfwanyela olabihedha ewodhelo ya otanalela [raciocínio] wi awodhe wafugana milomo. Masaka abano enowodheya wakamihedha Akristu akwehu annyapwarihiwa nilabihedhaga mapublikasau andela mBibiliani antapulela mowakwana-mwene esile dhinrumelihu. Akala azombwe a mmulogoni anonyapwarihiwa sabwa ya orumela dhottanddiwa, enowodheya iyo wakamihedha na miselu dhinfwanyeya mmabrochurani aba, A Vida—Teve Um Criador? vina A Origem da Vida—Cinco Perguntas que Merecem Resposta, wi natonyedhe ennattukulela orumela wi egumi elottanddiwa.
Ninga murumiwi Paulo ninawodhe dhavi walibiha ena? (Kang’ana ddima 14)c
14. Masiki Paulo vahaniyena mudhidhi sabwa ya ozuzumela olaleya vina osunziha txini ekosiliye?
14 Paulo ohapamgaraza abali na arogora modhela watonyihedha okwela na ‘merelo apama.’ (Aheb. 10:24) Iyene ohakamihedha abali na arogora na mazu vina merelo. Motagiha, Akristu o Judeya vapattiwani na dala, Paulo wahakamihedha na esile dhajombela. (Mer. 11:27-30) Txibarene masiki Paulo vahaniyena mudhidhi mwinjene sabwa ya ozuzumela olaleya vina osunziha, wantamela marhe wi akamihedhe abali ali musegedheyani. (Gal. 2:10) Mwa okosa eji, iyene wahalibiha abali abale okuluvela wi Yehova onowatanala. Masaka abano, enowodheya iyo vina ovilevela nilabihedhaga mudhidhi wehu, guru yehu vina ewodhelo yehu ya ottidda mabasa wi nakamihedhe abalihu agweliwe dhifoyo, nigakosa dhawene ninele olibiha nroromelo nawa. Enowodheya okosa yakakene nigakosaga mivaho wi nikamihedhena mabasa a Omwene ankosiwa orugunuwa elabo yotene. Mikalelo esi na dhina, dhinowakamihedha abali na arogora okana nikuluvelo wi Yehova txipo kananyanyale.
Ninga murumiwi Paulo ninawodhe dhavi walibiha ena? (Kang’ana ddima 15-16)d
15-16. Naweddihege dhavi abale obanile nroromelo?
15 Paulo kanyanyalile abale obanile nroromelo. Iyene ohaweddela ttagaraga wanloga na awene wila alibihe vina awaralihe. (Aheb. 6:9; 10:39) Motagiha, karta nalebeliye Ahebreu, dila dhinjene ohilabihedha nzu ntti “iyo” anonihedhagamo wila iyene vina wanfwanyela ovirihamo nigano navahiye. (Aheb. 2:1, 3) Ninga Paulo, kaninfwanyela wanyanyala abale obanile nroromelo. Ottiya ejo, nalibihegevi modhela watonyihedha wi ninowakwela vina ninowatanala venjene. Dhawene panoniye iyo wi ninowakwela. Mukalelo onlogihu na mazu anlabihedhihu anele wakamihedha abale anniwa.
16 Paulo ohakuluveliha abali na arogora wi Yehova onowona mabasa awa apama. (Aheb. 10:32-34) Enowodheya iyo vina okosa yakakene wi nakamihedhe abalihu obanile nroromelo modhela wawubutxedha guru ekosilani ya ofwanya ebaribari. Vina wapangarhaza wila obuwele nikamihedho navahile Yehova masaka a mundduni. Nitamele mudhidhi wawalibiha nakuluvelihaga wi Yehova kandduwala merelo awa, okwela olagihilani vina kananyanyale masaka a musogorho. (Aheb. 6:10; 13:5, 6) Makani ninga aba anele wakamihedha okana efunelo ya odhowavi amulabelaga Mulugu.
‘MUDHOWEGEVI MULIBIHAGANA MUTTU NA MUKWAYE’
17. Ninawodhe dhavi wunuwiha ewodhelo yowalibiha attu ena?
17 Dhahene ninga namamaga ondhowavi onuwihaga ewodhelo yaye na ovira wa mudhidhi, enowodheya iyo vina wunuwiha ttotto ya walibiha attu ena. Ninele wakamihedha owanana makattamiho angumananina, nigaloga na awene dhotagiha dha attu avirile mmakattamihoni masaka awale. Ninele wunuwiha murenddele nigaloga dhilobo dhapama dhinawonihuna attu ena, andhowavi atamelaga murenddele vageteya makattamiho vina vagakala monelo wottiyana. Nidhowegevi nilibihaga nroromelo na abalihu mwa ologa na awene dhibaribari dhamakamaka dhinfwanyeya mBibiliani vina wavaha nikamihedho na merelo, mwa okosa elobo wi nakamihedhe abale obanile nroromelo.
18. Txini eganiliwe okosa?
18 Abale ali mmabasani a omaga dhilobo dha Omwene anokana wagalala. Iyo ninele okana wagalala wakakene nigakamihedha abali na arogora wunuwiha nroromelo nawa. Mottiyana na mabasa a omaga Numba dha Omwene dhinongeya mwa ovira wa mudhidhi, dhopurelamo dha mabasa ehu dhinele ogonela okala-nokalawene! Nigadhowavi ‘nilibihagana vina nikamihedhagana muttu na mukwaye.’—1 Tes. 5:11.
JIBO 100 Nikale Anamakela Aleddo
a Okalawo nsaka ntti nomariha elobo yorutxa vaddiddi. Abali na arogora anogumanana makattamiho menjene. Iyo ninele wakalela mareliho nigatamela mikalelo wi napangarhaze. Wi niwodhe okosa ejuwene enanikamihedhe kotanalela yotagiha ya murumiwi Paulo.
b FOTO NIKUKU: (Odhulu) Babi amutonyihedhaga mwanaye olabihedha malago anfwanyeya mmapublikasauni mwehu wi avibarelena agamageleliwa oja mattanga a Natali.
c FOTO NIKUKU: (Vari) Atelani ahidhowa mpaddi mwina wa elabo wi akamihedhe abale agweliwe dhifoyo. (Mutxido) Munddimuwa wa mulogo odhowile omona mbali wobanile nroromelo. Amutonyihedhaga mafoto a mudhidhi okosilani vamodha Eskola ya Apionero vyaka dha mundduni.
d FOTO NIKUKU: Mafotoya anomubutxedha wagalala wanani nsaka nttile. Mbaliya onoroma wubuwela okana wili wagalala wakaniliye mudhidhi wamulabeliye Yehova. Na mudhidhiya, onowiyelela mmulogoni.