Kapitulu Kumi Na Modha
‘Katamelaga Voroma Omwene Wa Mulugu’
1. (a) Yezu wakokomezeli eni anamewa aye otamelaga voroma Omwene? (b) Nivuzo gani ninfanyeelihu ovivuza?
OKWARANYA vyaka 1.900 dhivirile, bagakosa diskursu yaye mu Galileya, Yezu wahakokomeza anamewa aye: “Tamelaní voroma Omwene wa Mulugu na enfuna iyene.” Sabwa yani ejilene yakala yomaguva? Mudhidhi wa Kristu wakela mpaddo wa Omwene, kugafiyile vyaka mazana menjene musogorho? Pu mwenemo, mbwenye Omwene wa Mesiya ogahikala etagano egalabihedhi Yehova wila eyihedhe olamulela waye onddimuwa vina osoriha efunelo yaye enddimuwa na elabo ya vati. Muthu muthuvi odduwene onnonelamo ofuneya wa dhilobo esi onofanyeela wika vamburoni voroma Omwene mwigumini yaye. Akala ejene yanfuneya mu vyaka zana dhoroma, jofuneya vina vaddiddi ovanene, sabwa yawila ovanene Kristu ohikiwa vampaddoni ninga Mwene! Noona, nivuzona thi nthi: Mukalelo waga wa okalawo onolagiha yawila ddinotamela voroma Omwene wa Mulugu?—Mateu 6:33.
2. Dhilobo gani dhinkosela athu guru?
2 Ovanene, athu matxikwi na matxikwi mwilaboni motene, txibarene anotamela voroma Omwene. Awene anolagiha nikamihedho nawa olamulela wa Omwene modheela weeddiha egumi yawa na okosa efunelo ya Yehova, bagaviperheka vamentoni vaye. Mpaddi mwina, enjiya mwari mwa nlogo na athu anfunetxa otamela dhilobo dha mwilaboni. Athu anorumarumela kobiri vamodha na dhoreela vina dhoziva esene dhinguliwa na kobiri. Obe awene anowika guru dhawa dha makamakadha osogorhiha ganyo dhawa. Mukalelo wawa wa okalawo onlagiha ovizuzumela anya, ozuzumela dhilobo dha omaningoni, vina dhoziva. Awene animwika Mulugu va mburoni wanawili, akalato anomuroromela iyene.—Mateu 6:31, 32.
3. (a) Mikalelo gani dha dhorela dhalibihedhi Yezu anamasunza aye otamelaga, sabwa yani? (b) Sabwa yani kuli ofuneya wa ozuzumeletxa dhilobo dha omaningoni?
3 Mbwenye, wa anamasunza aye, Yezu wahavaha nlago nthi: “Muhipigele dhorela mwilaboni-mpuno,” vowila nne modha mwa dhoreela esi kadhingoneela na mukalakala. Iyene ohiloga dhahi: “Nyuwo ugelaní dhorela odhulu” modheela omulaba Yehova. Yezu wahakokomeza anamafara aye okaanavi ninto ‘nothorhorha’ modheela ofwaseyelaga vina owaralelaga okosa efunelo ya Mulugu. Iyene wahapanga dhahi: “Kamunwodha ovilevela Mulugu, [vina] ovilevela muhaku.” Kito mwaha wa dhofuneya dha omaningoni—dhoja, dhabalo, na numba? Yezu ohilaga dhahi: “Kamuzuzumeletxe.” Iyene wahatonyihedha balame—Mulugu onojiha esene. Yezu wahalibiha anamafara aye wila asunze na marhuwa—Mulugu onowabaliha abene. Athu a zelu abene ali adhari a Yehova katxenjerhi vaddiddi opitha balame na marhuwa? Yezu ohiloga dhahi: “Tamelaní voroma Omwene wa Mulugu na enfuna iyene; dhinagu dhetedhene [dhinfuneya] munowenjedhedhiwavo.” (Mateu 6:19-34) Merelo awo anolagiha yawila weyo onorumeela ejene?
Kuthiye Ebaribari Ya Omwene Ohogeya
4. Akala muthu onowika thima vaddiddi dhilobo dha omaningoni, txino txini enapadduwe?
4 Jaderetu ozuzumela mwaha wa osasanyedha dhofuneya dha omaningoni dha muthu mwinya vina dha murala. Mwa dhaene, akala muthu onozuzumela bure dhilobo dha omaningoni, dhodhavodha dhinokala dhowopiha. Masiki akala iyene onologa wila onororomela Omwene, akala mmirimani mwaye onowika mburo woroma dhilobo dhiina, ebaribari ya Omwene enela ohogeya. (Mateu 13:18-22) Motagiha, mudhidhi dhahi mulamuleli woreela wa muzombwe wahinvuza Yezu dhahi: “Ddirege nni wi ddifwanye okalawo wamukala-kala?” Mulamuleli oddu wankalawo na mweeddelo waderetu vina wanaweeddiha deretu athu ena, mbwenye iyene wahiwadeleela mazanga aye. Iyene kafuna onyanyala mazanga aba wila akale namafara wa Kristu. Noona iyene wahiyeleela gari ejene egamuthukuleli okala na Kristu mu Omweneni wa odhulu. Mudhidhene obule Yezu wahiloga: “Enorutxa vaddiddi mureli ovolowa mumweneni wa Mulugu!”—Marko 10:17-23.
5. (a) Paulo wamulibihile Timóteo wila aziveliwe na dhilobo gani, nanda sabwa yani? (b) Satana onlabihedha dhavi ‘ojiwa murima na kobiri’ ninga murega onimpa muthu?
5 Vyaka dhinjidhene musogorhomwa, murumiwi Paulo wahimulebela Timóteo, oddwene wali mwilaboni ya Éfeso mudhidhene obule, mburo wa mpinddu woreela. Paulo wahimubutxedha iyene: “Nidhaga mwilaboni-mpuno, kanidhílena elo; nigadhowaga, kaninthukulamo elo. Akala ninowona yoja na yowabala, nifwasena esi-wene.” Jaderetu olabela okaana “yoja na yowabala” ya muthu vina murala waye. Mbwenye Paulo wahilaga: “Abale anunlela orela, anogwela mmanyengethoni, anomageya na murega wa monlelo ebewene anpúthula, anagwihedha athu murimelani, mutolowani.” Satana onoshaga. Voroma txino iyene onimureyela muthu mirega dhiñgono. Egamala bifarihedhiwa na odideliwa vaddiddi, txino gari ya owelihiwa o ganyoni obe ogumela ganyo yaderetu ejene empitxa kobiri vaddiddi, mbwenye enfunetxa mudhidhi vaddiddi obwene wakoyeliwa dhilobo dha omuyani. Nigahikale txenjewa, ‘ojiwa murima na kobiri’ podi ohoga dhilobo dhilitxi dha makamaka, dha Omwene. Paulo ologile dhahi: ‘Athu ena ajiwe murima, arimeliwa nroromelo, avitotela goyi dhinddimuwa.’—1 Timóteo 6:7-10.
6. (a) Wila nirabele omageya na okaanetxa dhilobo dha omaningoni, txini enfanyeelihu okosa? (b) Nikuluvelo gani ninfanyeelihu okaana masiki na makathamiho a muhaku aliwo ovanene mwilaboni?
6 Na omukwela na murima wotene mbali waye wa Okristu, Paulo wahimulibiha Timóteo: “Rabelá dhetene esi” vina “Tabwelá nroromelo n’ekalelo en’wana munyakoddo.” (1 Timóteo 6:11, 12) Onofuneya guru nigafuna orabela oseeliwa vamodha na mukalelo wa okalawo wa okaanetxa dhilobo wa elabo ejino ennirija. Mbwenye nigaviwananiha na nroromelo nehu, txipo Yehova kananinyanyale. Masiki na owela muthengo wa dhilobo vina otuweya wa ganyo okwene oli mpaddi wotene, iyene onela okaanela ebaribari yawila nihikaana ejile enfunihu txibarene. Paulo ohileba: “Kamujiwe murima na muhaku. Ziveliwanina dhinnenyu, vowi Mulugu wene okala waye óloga dhahi mbíbiliani: ‘Miyo kaddinauthiye weka, kaddinaunyanyale.’ Dhahene ninowodha ologa nroromelaga: ‘Nabuya ddinddikoya, kaddinova elo. Txini enawodhe athu oddírana?’” (Ahebreu 13:5, 6) Vina Mwene Davidi wahileba: “Vàlimi mpali mpaka apano voluvalilemi, kaddinamona muthu wapama opwaziwe, kaddinawona anaye alobaga dhoja.”—Masalmo 37:25.
Anamasunza Ooroma Ahimetxa Nlagiho
7. Masunziho gani mwaha wa olaleya, aavahile Yezu anamasunza aye, nanda masunziho aba aakaleli eni ofanyeela?
7 Yezu mwamaleliye wasunziha deretu arumiwi aye, iyene waharuma odhowa elabo ya Izrayel wila alaleye bili yaderetu vina alogege dhahi: “Omwene wa wirimu oli vakuvi-kuvi.” Obu wali mpaganyo wohagalaliha vaddiddi! Yezu Kristu, Mwene Mesiya, wali vari vawa. Vowila arumiwi ela oviperhekela mabasa a Mulugu, Yezu wahakokomezela okuluvela yawila Mulugu agahasapela. Noona iyene wahiloga dhahi: “Muleddoni mwenyu kamuzuzumele othukula elo: nne muri waweddana, nne buddu, nne poso, nne kobiri, nne dhabalo bili. Takulu ji takulu vanakeliwenyu, kalani venevo ofiyedha siku n’ovenya mwilabonimwá.” (Mateu 10:5-10; Luka 9:1-6) Yehova agahasapela modheela walabihedha Aizrayel akwawa, abene aakaanile ekalelo ya wawakela aleddo ali amalabo.
8. (a) Mudhidhi muñgonovi ahinathi okwa, Yezu ovahedhi eni nsunziho niswa mwaha wa mabasa a olaleya? (b) Elobo gani yafanyeela okalavi vamburoni woroma mwigumini ya anamafara a Yezu?
8 Musogorhomwa, ahinathi wene okwa, Yezu wahalaga arumiwi aye na sabwa yawila musogorhomwa awene aalabege mutxiddo mwa mikalelo dhamalile osadduwa. Ninga yodhavo ya ofarafareliwa mabasa awa modheela nlamulo, txino kagakeliwe ninga aleddo mwilaboni ya Izrayel. Vina, mohigoneela awene agahithukulela mu dhilabo dha Amalabo muselu wa Omwene. Venevo awene anfanyeela othukula “thumbi” vina “poso.” Masiki dhaenevi, anfanyeela otamelaga voroma Omwene wa Yehova vamodha na wira enfuneye na nikuluvelo nawila Mulugu agahireeliha guru dhawa wila akaane dhilobo dhofuneya vina yowabala.—Luka 22:35-37.
9. Paulo wekile dhavi Omwene vamburoni woroma mwigumini yaye oku bagavisapela, nanda nlago gani nivahiliye sabwa ya mwaha obu?
9 Murumiwi Paulo wali yotagiha yaderetu ya muthu olabihedhi nlago na Yezu. Paulo wahikosa mabasa a olaleya ninga elobo yoroma mwigumini yaye. (Merelo 20:24, 25) Mwadhoweliye murudda dhahi wila alaleye, iyene wahivisapela, mpaka okosa mabasa a oluwa misasa. Iyene kaajeedhela athu ena omusapelaga. (Merelo 18:1-4; 1 Tesalónika 2:9) Masiki dhaenevi, na ntamaalelo, iyene wanrumeela wakeliwa ninga muleddo vina wannakela sagwati dhavahiwiye na athu ena agamulagihedhaga okwela wawa na mukalelo obu. (Merelo 16:15, 34; Filipi 4:15-17) Paulo wahalibiha Akristu wila ahipwaze mabasa awa a vamuralani wila awodhege olaleya, mbwenye ewananihege mabasa awa oothiyana thiyana. Iyene wahalaga awene wila alabege, vina akwelege mirala dhawa, vina agaanege na athu ena. (Éfeso 4:28; 2 Tesalónika 3:7-12) Iyene wahakokomezela omukuluvela Mulugu, othiya okuluvelaga dhilobo dha omaningoni, vina yawila alabihedhege egumi yawa na mukalelo walagiha wila anononelamo txibarene dhilobo dhilitxi dha makamaka. Mowiwanana na masunziho a Yezu, ejilene yatapulela otamelaga voroma Omwene wa Mulugu na enfuna iyene.—Filipi 1:9-11.
Keeka Omwene Va Mburoni Woroma Mwigumini Yawo
10. Otamela voroma Omwene ontapulela eni?
10 Na muthengo gani onkamihedhihu wapanga athu ena bili yaderetu ya Omwene? Mpaddi mmodha, eji engayela mikalelodha dhehu vina ovaya wa ntamaalelo nehu. Kobuwelaga wila, Yezu kalogile wila: ‘Tamela voroma Omwene ogahikaane yokosa.’ Bagaziwa ofuneya wa Omwene, iyene wahiloga efunelo ya Babi waye bagaloga dhahi: “Tameletxani Omwene wa Mulugu.” (Luka 12:31) Masiki enjiya mwa iyo vanfunihu olaba wila nisasanyedhe dhofuna dhehu vina dha murala wehu, nigakaana nroromelo, egumi yehu enelege weeddihiwa na mabasa a Omwene abene anivahile Mulugu. Mudhidhi wakakene, ninela otanaala mabasa a murala wehu.—1 Timóteo 5:8.
11. (a) Yezu olagihile dhavi wila athu otene kagawodhile muthengo wakakene wa omwadha muselu wa Omwene? (b) Dhilobo gani dhinwodha okathamiha muthengo onwodha okosa muthu?
11 Ena mwa iyo anowodha olabihedha mudhidhi mwinjene olaleya bili yaderetu ya Omwene opitha athu ena. Mbwenye mmusiboni mwaye mwaha wa mathaka oothiyana thiyana, Yezu wahilagiha wila otene abale ana mirima dhinligana na mathaka aderetu, anobaala misapo. Na muthengo gani? Mikalelo dha athu dhinothiyana. Saizi, egumi, vina mabasa a murala, dhotene esi dhilobo dhinkathamiha. Mbwenye vagakala ntamaalelo natxibarene, vanowodheya okosiwa mabasa menjene.—Mateu 13:23.
12. Mabasa gani aderetu a omuyani makamaka anlibihedhiwetxa azombwe otanaalela?
12 Jaderetu ofuna okaana mabasa abene ananikamihe omwadha nikamihedho nehu mmabasani a Omwene. Azombwe anofanyeela otanaalela na murima wotene mwaha wa yotagiha yaderetu vaddiddi ya zelu ya muzombwe wa Mukristu Timóteo. (Filipi 2:19-22) Txini egakaleli yaderetu vaddiddi opitha awene ovolowa mmabasani a mudhidhi wotene agamariha osunza oskola? Athu a saizi enddimuwa vina anela oziveliwa ofuna ofiyedha mabasa aderetu a omuyani.
13. (a) Bani onlamula ejile enwodhihu okosa mmabasani a Omwene? (b) Nigatamelaga txibarene Omwene voroma, ninkamihedha wooniha eni?
13 Othiya wasumulelaga abale anawoonihu wila agahifanyeela olaba vaddiddi, ninofanyeela weeddihiwaga na nroromelo wila nilabelege wogolela mabasa ehu wila niwodhe omulaba Mulugu mowakwanela ninga munthiyela mikalelo dhehu. (Roma 14:10-12; Galásia 6:4, 5) Ninga mulagihedhiwani na ejile yampadduweli Job, Satana onomagedha wila iyo ninfunetxa dhilobo dhehu dha omaningoni, oziveliwa wehu, na okala deretu wehu, nanda yawila ninimulabela Mulugu sabwa ya iyene onireelihaga. Mbwenye akala iyo ninotamela voroma Omwene, ninokamihedha wooniha wila Ddiabo muthambi munddimuwa vaddiddi. Ninovaha onamoona wawila ejile enikihu vasogorho mwigumini yehu ba mabasa a Mulugu. Na mazu vina merelo, ninolagiha dhaene wila ninomukwela vaddiddi Yehova, ninokwela olamulela waye onddimuwa, vina ninowakwela athu akwihu.—Job 1:9-11; 2:4, 5; Gano dh’olelana 27:11.
14. (a) Ekaleli eni yopureyamo okaana programa ya mabasa a olaleya? (b) Anamoona a Yehova enjene ankamihedha na muthengo gani mmabasani a olaleya?
14 Okosa programa podi onikamiha olaba vaddiddi opitha ejile egawodhilihu okosa. Yehova ohikaana ‘siku nithomiliye’ wila asorihe efunelo yaye. (Obudduwa 9:5; Marko 1:15) Egawodheyaga, jaderetu kadda sumana okamihedha mabasa a olaleya, dila modha obe dila dhinjene esuwene dhithomiwe. Anamoona a Yehova mazana a matxikwi ozugunuwa elabo yotene ahivilebiha ninga apionero ookamihedha, bagalabihedha mawora meeli kadda siku mu olaleyani bili yaderetu. Anamoona ena mazana a matxikwi menjene anolaba ninga apionero ookamihedha, bagalabihedha othamagela mawora meeli na jiddiga kadda siku mwa olaleya muselu wa Omwene. Apionero a vawoka vina amisionario anolabihedha mudhidhi mwinji mmabasani a Omwene. Iyo vina podi otamela midhidhi dha wapanga njeedhelo na Omwene athu anfuna ovuruwana. (Joau 4:7-15) Yofuna yehu enofanyeela okala ya okamiha vaddiddi mabasa aba mikalelo dhehu dhiganithiya, sabwani Yezu wahibaza ologa: “Muthaka wapama onere olaleyiwa mwilaboni mwetemwene, wi malogo otene ewe. Ngamalá panafiye ogoma wa elabo.”—Mateu 24:14; Éfeso 5:15-17.
15. Mowiwanana na orumiwi wehu, weyo onoonela eni wila nlago na va 1 Korinto 15:58 tha mudhidhi obuno?
15 Na wiwanana, mu dhipaddi dhotene dha elabo ya vati, peno elabo gani ejuwene enkalihu, Anamoona a Yehova anokamihedha mabasa aba. Awene anolabihedha mwigumini yawa nlago nthi nowubuwelihiwa: “Mukale ovikomene, ohigulugudheya. Muthangarhamele mabasa a Nabuya, muziwaga wi omulabela wenyu Nabuya, kamunthiddana vati.”—1 Korinto 15:58.
Osakulela
• Yezu mwalogeliye wila “Tamelaní voroma Omwene,” iyene watonyihedha eni ejene enfanyeela wikiwa vamburoni wanawili?
• Ninfanyeela woonaga dhavi mwaha wa otanaala dhofuneya dhehu dha omaningoni vina dha mirala dhehu? Nikamihedho gani ninanivahe Mulugu?
• Mu dhipaddi gani dha mabasa a Omwene esene dhinwodhihu okamihedha?
[Foto vanikukuni 107]
Nsaka na ovanene mu dhilabo dhotene, Anamoona a Yehova anolaleya bili yaderetu omagomo ohinathi ofiya