Iyene ohiloga: “Nlogo ninere oraba koddo na nlogo nina, elabo na elabo yina. Mmimburoni dhinjene munere opadduwa othekenyeya wa elabo, viredda dhoraveya, dala.” (Luka 21:10, 11) Dhopadduwa esi dhotedhene dhizinddiylo dhawi “Omwene wa Mulugu oli vakuvi.” Vanowoneya opadduwa wa dhizinddiyelo esi, nsaka nimodhene? Karoma wona.

2.OTHEKENYEYA WA ELABO

Mowiwanana na miselu dha mparha wa Acadêmia Britânica, mwari mwavyaka dhinjene onopadduwa ottekenyeya wa mattaka dila 100 ontota “onongeya wa dhinjene”. Akadda Pesquisa Geológica dos Estados Unidos ahiloga: “Ninga munonelihu, dhihikalawo miselu dhinloga wi (oromana yaka ya 1900), ninojedha ottekenyeya wa mattaka onddimuwa vaddiddi onapadduwe dila 16 mwari mwa yaka modha. Anamapepesa ena ahiloga wi enoneya ninga ottekenyeya wa mattaka onela winjiva. Ebaribariya jawi, ottekenyeya wa mattaka onotatamulaga okwa vina otabuwa wa attu enjene

3.DALA

Koddo dhinrabiwetxa orugunuwa elabo yotene dhinotatamulaga dala, opujana, manyingalo, orameyeliwa dhokaliha, orameya wa bewu obe otowiwa ewodhelo ya osasanyedha milima dha nsaka nimodha-nimodha. “Muselu wa Yaka ya 2018”, ovuwihiwe na Programa Mundial de Alimentação onloga: “Ofiyedha muttengo wa attu amiliyawu 821 anotabuwavi na dala—mwari mwa muttengo obu muhikala amiliyawu 124 ahinkana-wene yoja.” Oja wohifwanyela, onotota okwa wa ayima owakwana amiliyawu 3.1 vyaka dhotedhene. Nona jijene ettukulele okwa wa aima purusentu 45 orugunuwa elabo yotene yaka ya 2011.

4.VIREDDA DHORAVEYA

Nikuru na Organização Mundial de Saúde, nihivuwiha muselu wawi: “Yaka ya 2001 ezinddiyeleya na viredda dhottiyana-ttiyana. Viredda dha wale—ninga ovaluwa, dhiredda dhoraveya, mudagwe—dhinopadduwavi, dhikalawo dhina ninga—makwiyo Síndroma respiratória do Oriente Médio, Ebola na Zika. Anamapepesa na adotoroyá anosunzaga mwaha wa viredda dhinjene, mbwenye masiki dhawenevi awene kanwodha ofwanya mirobwe dhogomihana viredda dhotene.