Watchtower BIBILIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBILIOTEKA ONLINE
Etxuwabo
  • BIBILIA
  • MANIVURU
  • MATUGUMANO
  • bh epaddi 10 pp. 96-105
  • Dhottanddiwa Dha Omuyani—Mukalelo Onnipattani

Epaddi eji kunfwanyeya mavidiyu

Onilevelele, kiwodheyile otomola vidiyuya

  • Dhottanddiwa Dha Omuyani—Mukalelo Onnipattani
  • Txini Ensunziha Bibilia Txibarene?
  • Mwana Musorho
  • Makani Oladdana
  • NIKAMIHEDHO VINA NIBARELO NA ANGELO
  • DHOTTANDDIWA DHA OMUYANI ABENE ALI AMWIDDANI EHU
  • MUKALELO ONAPUPURUTXA ADOMONYO ATTU
  • MUKALELO WA OVADDA NA MUYA DHABURE
  • Ebaribari Mwaha wa Angelo
    Txini Ennisunziha Bibilia?
  • Anju Bani Vina Ankosa Mabasa Gani?
    Kajavo Egumi Yamukalakala!—Kursu ya masunzo a Bibilia
  • Karumela Nikamihedho na Yehova wi Orabele Muya Dhabure
    Mwang’aneli Onvuwiha Omwene wa Yehova (Wosunzana)—2019
Txini Ensunziha Bibilia Txibarene?
bh epaddi 10 pp. 96-105

KAPITULU KUMI

Dhottanddiwa Dha Omuyani​—Mukalelo Onnipattani

  • Angelo anowakamiha attu?

  • Muya dhabure dhinapakela dhavi attu?

  • Ninofanyeela wova muya dhabure?

1. Ninfanyeelela eni ofuna osunza mwaha wa angelo?

OMUZIWA muttu dila dhinji onotaganyiheya na osunza elobo mwaha wa murala waye. Mwakakene, omuziwa Yehova Mulugu onotaganyiheya na omuziwa deretu vamodha na murala waye wa angelo. Bibilia onatxemerha angelo okala ‘ana a Mulugu.’ (Job 38:7) Dhahene, mabasa gani ana awene mu efunelo ya Mulugu? Awene aahikosa mabasa mmapadduwoni a attu? Angelo anopatta egumi yawo? Akala anopatta, na mukalelo gani?

2. Angelo adhile wuvi, nanda aliwo angasi?

2 Bibilia onowaloga angelo dila mazana menjene. Ndoweni noone dhing’onovi mwa dhologa esi wila nisunze dhilobo dhinji mwaha wa angelo. Angelo adhile wuvi? Kolosi 1:16 onloga wila: ‘Modheela iyene [Yezu Kristu] dhilobo dhiina dhotene dhihittanddiwa odhulu na velaboni ya vati.’ Vina, dhottanddiwa dhotene dha omuyani dhintxemerhiwa angelo dhattanddiwe modha modha na Yehova Mulugu modheela Mwana waye muttaji. Oli angelo angasi? Bibilia onolagiha wila angelo matxikwi na matxikwi aahittanddiwa, nanda otene aba ba guru.​—Masalmo 103:20.a

3. Job 38:4-7 onnipanga eni mwaha wa angelo?

3 Nzu na Mulugu, Bibilia, ninnipanga wila mudhidhi wattanddiwe elabo ya vati, ‘ana a Mulugu otene aahiroma okuwa na wooba mada.’ (Job 38:4-7) Dhahene angelo aahikalawo wale vaddiddi attu ahinatti ottanddiwa, masiki vina elabo ya vati ehinatti ottanddiwa. Epaddi eji ya Bibilia vina enlagiha wila angelo ahikaana dhiwelo, sabwani Bibilia onloga wila awene ‘aahikuwa vamodhavi na ottaba.’ Koona yawila ‘ana otene a Mulugu’ aahittaba vamodhavi. Nsaka nttile, angelo otene aali epaddi ya murala wowiwanana bugamulaba Yehova Mulugu.

NIKAMIHEDHO VINA NIBARELO NA ANGELO

4. Bibilia onlagiha dhavi wila angelo oororomeleya anozuzumela mabasa a attu?

4 Vowila ahikosela onamoona ottanddiwa wa attu ooroma, dhottanddiwa dhororomeleya dha omuyani dhinolagihaga ntanaalo nddimuwa na omwadheya wa murala wa attu vina weedda wa efunelo ya Mulugu. (Gano 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12) Na ovira wa mudhidhi, txibarene, angelo ahoona yawila enjiya mwari mwa murala wa attu aahittiya omulaba Muttanddi wawa wokwela. Mohaganyedha eji yahakubanyiha angelo oororomeleya. Mpaddi mwina, akala muttu mmodha onomuroromela Yehova, onokala ‘ohagalala vari va angelo.’ (Luka 15:10) Vowila angelo ahikaana nzuzumelo ninga nttene nddimuwa wa abale animulaba Mulugu, iyo poddi ononelamo sabwa yalabihedhi Yehova angelo wili wili wila aalibihe vina aabarele adhari aye oororomeleya velaboni ya vati. (Kengesa Ahebreu 1:7, 14.) Koona dhotagiha dhing’onovi.

mungelo onofuga mwano mwa poddogoma wi anvune Daniyel’ pit

‘Mulugu waga wahimuruma mungelo waye nanda bafuga milomo dha apoddogoma.’​—Daniyel 6:22

5. Dhotagiha gani dha nikamihedho na angelo dhinfanyihu mBibiliani?

5 Angelo eeli aahimukamiha muligani Loti vamodha na ana aye a ayana oviluwa va matolotxiwelo a sidadi dhabure dha Soddoma na Gomora modheela wattukulela otakulu wa murudda obule. (Wita 19:15, 16) Vyaka mazana musogorhomwa, namavuhula Daniyel wahivokedhiwa mu nttoloni na apoddogoma, mbwenye apoddogomaya kanvoreyile nanda iyene wahiloga: ‘Mulugu waga wahimuruma mungelo waye nanda bafuga milomo dha apoddogoma.’ (Daniyel 6:22) Mu vyaka zana dhoroma E.C., mungelo wahimburutxa murumiwi Pedro mu kambura. (Merelo 12:6-11) Mowenjedhedha, angelo aahimukamiha Yezu omaromo wa orumiwi waye wa velaboni ya vati. (Marko 1:13) Vina mudhidhi mung’onovi Yezu ahinatti okwa, mungelo mmodha wahimuttwanyuwela Yezu nanda ‘wahimulibiha.’ (Luka 22:43) Txino eji yahimpangarhaza Yezu vaddiddi mmidhidhini esile dha makamaka vaddiddi mu egumini yaye!

6. (a) Ovanene angelo ambarela dhavi nlogo na Mulugu? (b) Ovanene ninfuna noone mavuzo gani?

6 Ovanene, angelo kanttwanyuwela viina nlogo na Mulugu velaboni ya vati na mukalelo wowooneya. Masiki attu vankooddani wawoona angelo, angelo a guru a Mulugu anobarelavi nlogo naye, makamaka mwa ejile emputtula omuyani. Bibilia onloga dhahi: ‘Mungelo wa Yehova onosama mowazugunuwa abale animova iyene, nanda iyene onowavuneela.’ (Masalmo 34:7) Mazu aba anfanyeelela eni okala a nipangarhazo vaddiddi wa iyo? Sabwani ohikala dhottanddiwa dha omuyani dhowopiya esene dhinfuna onitolotxa! Awene bani? Awene adhile wuvi? Awene antamela dhavi onivoreya? Wila nifanye dhowakula dha mavuzo aba, mogwaddela ndoweni noone elobo yapadduwile omaromo wa nipadduwo na attu.

DHOTTANDDIWA DHA OMUYANI ABENE ALI AMWIDDANI EHU

7. Mpaka muttengo gani weeddeleyi deretu Satana wapupurutxa attu wa Mulugu?

7 Ninga musunzelihu mu Kapitulu 3 ya nivuru ntti, mungelo mmodha wahisilila walamula attu eena, na ejene, iyene wahimusadduwela Mulugu. Musogorhomwa mungelo oddu wahiziweya okala Satana Ddiabo. (Ovuhulela 12:9) Mwari mwa vyaka zana dha 16 mumaleliye omunyengetta Eva, Satana waheeddeleya deretu wapupurutxa wa Mulugu ottamagela attu otene, mbwenye wahalile attu ang’onovi bahi oororomeleya, ninga Abeli, Enoki, na Nowé.​—Ahebreu 11:4, 5, 7.

8. (a) Angelo eena akalile dhavi adomonyo? (b) Wila aviluwe va Mpuloni wa masiku a Nowé, adomonyo aakosile eni?

8 Mmasikuni a Nowé, angelo eena aahimusadduwela Yehova. Awene aahinyanyala mburho wawa va muralani wa Mulugu odhulu, nanda batitela velaboni ya vati, nanda baabala maningo a omuttu. Sabwa yani? Va Wita 6:2 ninowengesa: ‘Ana a Mulugu wa ebaribari aahiroma wawang’ana ana a ayana a attu, yawila awene aali ookoddela; nanda aahidhowa baattukula bakala awadhi awa, abale otene aasakulilani.’ Mbwenye Yehova Mulugu kattiyile okalawovi merelo a angelo aba vamodha na ovirigana wa nlogo na attu wapadduwile sabwa ya ejene. Iyene wahidhana velaboni ya vati mpulo wa elabo yotene obwene waseelile attu otene abure nanda baattiya bahi adhari aye oororomeleya. (Wita 7:17, 23) Dhahene, angelo abale aasadduwile, vina abene antxemerhiwa adomonyo, aahimageleliwa onyanyala maningo awa a omuttu venevo aahiyelela odhulu ninga dhottanddiwa dha omuyani. Awene ahivika anyene mpaddi wa Ddiabo, odhile okala ‘mulamuleli wa adomonyo.’​—Mateu 9:34.

9. (a) Yapadduweli adomonyo txini mweyelelani odhulu? (b) Ninfuna noone eni mowiwanana na adomonyo?

9 Angelo abale oovanya mweyelelani odhulu, eeddihiwe ninga attamagihiwi, ninga mulamuleli wawa, Satana. (2 Pedro 2:4) Masiki ovanene vahinwodhani wabala wili maningo a omuttu, awene anokaanavi nipakelo nabure vaddiddi wa attu. Txibarene, na nikamihedho na adomonyo aba, Satana ‘onopupurutxa elabo yotene ya vati enkaliwa.’ (Ovuhulela 12:9; 1 Joau 5:19) Na mukalelo gani? Makamaka, adomonyo anolabihedha marhe ansasanyedhani wila aapupurutxena attu. (Kengesa 2 Korinto 2:11.) Ndoweni noone marhe meena.

MUKALELO ONAPUPURUTXA ADOMONYO ATTU

10. Ologa na muya txini?

10 Wila aapupurutxe attu, adomonyo anlabihedha ologa na muya. Ologa na muya ku ovitaganyiha na adomonyo, peno akala muttuya onloga mwinyene na adomonyo obe onimulabihedha mulaula. Bibilia onokona ologa na muya nanda ononilaga ofuruleya na elobo elobovi eniwanana na ejene. (Galásia 5:19-21) Adomonyo anolabihedha ologa na muya ninga namattadda munlabihedhiye ng’ambo. Namattadda onolabihedha ng’ambo dhottiyana ttiyana wila attidde oba dhottiyana ttiyana. Moligana, muya dhabure dhinolabihedha mikalelo dhottiyana ttiyana dha ologa na muya wila aapakele attu a mikalelo dhotene.

11. Makaga txini, ki ninfanyeelela eni orabela?

11 Ng’ambo yina enlabihedha adomonyo ba makaga. Makaga txini? Ku otamela oziwa dha musogorho obe elobo ekooddile oziwiwa. Makalelo meena a makaga ba makaga a dhineneri, a manivuru, epeddo, wengesa mmadani, vina otamela oziwa esile dhintapulela dhoroha. Masiki attu enjene vanoonani makaga ninga elobo ehimputtula, Bibilia onolagiha wila aliba waganyedha ovanene anlaba vamodha na adomonyo. Noona, Merelo 16:16-18 onomuloga ‘domonyo wa makaga’ oddwene wamuwodhihile mwanamuyana ‘ovwevweraga.’ Mbwenye domonyoya mwakopoliwiye mmaningoni mwa mwanamuyana oddu, mwanamuyanaya kawodhile ovwevwera viina.

1) dhinlabiwana muya dhabure; 2) namombeza makaga onombeza mmadani mwa muyana; 3) Mulobwana oli na nivuwo nintxemerhiwa tarot; 4) ttumbi na mavuwo

Adomonyo anolabihedha marhe oottiyana ttiyana wila aapupurutxe attu

12. Ekaleli eni yowopiha otamela ologa na abale akwile?

12 Mukalelo mwina onapupurutxana adomonyo attu ku walibiha wila aavuzege abale akwile. Attu anlila okwa wa mmudhi dila dhinjidhene anonyengettiwa na dhubuwelo dhabure mwaha wa abale akwile. Txino mulaula onovaha miselu dha va woka obe txino onologa na lizu ninkala ninga tta muttu oddule okwile. Empadduwavoya jawila, attu enjene anorumeela wila abale akwile ahikalawo txibarene nanda yawila ologa na awene onela wakamiha abale aliwo wila avilelena olilawa. Mbwenye “nipangarhazo” nipangarhazovi ninga ntti txibarene tta ottambi vina ttowopiya. Sabwa yani? Sabwani adomonyo poddi otagiha lizu na muttu oddule okwile nanda onvaha mulaula muselu mwaha wa oddule okwile. (1 Samueli 28:3-19) Vina, ninga musunzelihu mu Kapitulu 6, abale akwile ahittiya okalawo. (Masalmo 115:17) Noona ‘muttu onaavuza abale akwile’ onopupurutxiwaga na muya dhabure nanda onokosa movirigana na efunelo ya Mulugu. (Kengesa Olibiha 18:10, 11; Izaiya 8:19) Noona, kaviwang’anelege wila okoodde ng’ambo eji enlabihedhiwa na adomonyo.

13. Attu enjene abalene aawova adomonyo awodhile okosa eni?

13 Muya dhabure kadhinkalela wapupurutxavi attu mbwenye esi vina dhinowatxutxa. Ovanene, Satana na adomonyo aye ahiziwa yawila ahalinawo ‘mudhidhi mung’onovi’ ottiyedhiwani ahinatti omagiwa, nanda ovanene awene anottabwihavi otabalawa opitta mundduni. (Ovuhulela 12:12, 17) Masiki dhahene, attu matxikwi na matxikwi abene aakalawo siku na siku na wova muya esene dhabure aahiwodha ofuruleya. Awene aakosile dhavi ejene? Txini enfanyeela muttu okosa masiki akala iyene onologa na muya?

MUKALELO WA OVADDA NA MUYA DHABURE

14. Ninga Akristu a mu Éfeso a vyaka zana dhoroma, iyo ninawodhe dhavi ottiya ologa na muya dhabure?

14 Bibilia ononipanga dhilobo dhobiili, mukalelo wa ovaddana muya dhabure vina mukalelo wa ottiya ologa na awene. Koona yotagiha ya Akristu a mu sidadi ya Éfeso mu vyaka zana dhoroma. Eena mwa awene anloga na muya ahinatti okala Akristu. Mwaganelani ottiya ologa na muya, awene aakosile eni? Bibilia onloga dhahi: ‘Muttengo mwinjene wa abale aalabihedhile masalapitto ahidhana manivuru awa vamodhavi nanda ahiddumeya vamentoni va attu otene.’ (Merelo 19:19) Modheela ononga manivuru awa a masalapitto, Akristu abale aswa aahimetxa yotagiha wa abale anfuna ovaddana muya dhabure ovanene. Attu anfuna omulaba Yehova anofanyeela onyanyala elobo elobovi eniwanana na ologa na muya. Eji entaganyiheya na manivuru, marevista, mafilme, foto, vina jibo esene dhinlibihedha ologa na muya vina dhinkaliha ninga ologa na muya kwaderetu vina onoziva. Vina onotaganyiheya na, dhirisi obe dhitagano dhiina esene dhinabaleliwa ovibarelana dhabure.​—1 Korinto 10:21.

15. Wila nivaddena guru dha muya dhabure, txini enfanyeelihu okosa?

15 Vyaka dhing’onovi mumaleli Akristu a mu Éfeso ononga manivuru awa a masalapitto, murumiwi Paulo wahalebela: ‘Nihikaana kani . . . yosadduwela guru dhabure dha omuyani.’ (Éfeso 6:12) Adomonyo kaatxelelile. Awene antamelavi ogumela mpaddo munddimuwa. Noona, txini yina yafanyeela okosa Akristu abale? Paulo walogile wila: ‘Vadhulu va dhilobo dhotene kattukulani mukuneelo munddimuwa wa nroromelo, onfanyeelinyu ottimihana myoba dhotene dhottidda dha wabure [Satana].’ (Éfeso 6:16) Mukuneelo wehu wa nroromelo ogakala wovadda panawodhihu ovaddana guru dha muya dhabure.​—Mateu 17:20.

16. Niwodhe dhavi olibiha nroromelo nehu?

16 Ki niwodhe dhavi olibiha nroromelo nehu? Modheela omusunza Bibilia. Wimela wa rhinga ongayela vaddiddi oliba wa matibeeloya. Ninga munlibela rhinga nina matibeelo ooliba, wimela wa nroromelo nehu ongayela vaddiddi oliba wa matibeeloya, ejene eli eziwelo yonyaala ya Nzu na Mulugu, Bibilia. Akala iyo ninomwengesa vina ninomusunza Bibilia siku na siku, nroromelo nehu ninela oliba. Ninga rhinga novadda, nroromelo ninga nttene ninela onibarela mwa opakela wa muya dhabure.​—1 Joau 5:5.

17. Ttarho gani enfuneya wila nivaddena muya dhabure?

17 Ttarho gani yina yafuneya wila Akristu abale a mu Éfeso attukule? Awene aafuna nibarelo nowenjedhedha sabwani aakala mu sidadi yadhaalile odomonyo. Noona Paulo wahapanga: ‘Na mukalelo wotene wa nlobelo na osembezerha . . . midhidhi dhotene mulobelegevi mmuyani.’ (Éfeso 6:18) Vowila iyo vina ninkala mwilaboni mudhaalile odomonyo, jofuneya olobelela na guru nibarelo na Yehova wila nivaddena muya dhabure. Txibarene, ninofanyeela olabihedha nzina na Yehova mmalobeloni ehu. (Kengesa Gano 18:10.) Vina, ninofanyeela olobelagavi wa Mulugu wila ‘anivune mwa wabure,’ Satana Ddiabo. (Mateu 6:13) Yehova onela wakula malobelo a guru ninga abene.​—Masalmo 145:19.

18, 19. (a) Ninfanyeelela eni okaana ebaribari ya opemberha mu koddoni yehu yosadduwela dhottanddiwa dha omuyani dhabure? (b) Nivuzo gani ninfuna wakuliwa mu kapitulu endawo?

18 Muya dhabure sowopiya, mbwenye kaninfanyeela okalagawo na wawova awene, akala ninompambiha Ddiabo nanda baninfiyedha Mulugu modheela okosaga efunelo Yaye. (Kengesa Tiago 4:7, 8.) Ewodhelo ya muya dhabure jogomeliwa. Awene aahisottottiwa mmasikuni a Nowé, vina awene anowaddamela ottongiwa wawa womarihedha musogorho. (Juda 6) Kobuwela vina, yawila iyo nihikaana nibarelo na angelo a guru a Yehova. (2 Amwene 6:15-17) Angelo aba ahikaana ntanaalo nddimuwa na onoona banigeeddeleya deretu mwa ovaddana muya dhabure. Angelo ooligana anonilibiha wila niloge. Noona ndoweni ninfiyedhe Yehova vamodha na murala waye wa dhottanddiwa dha omuyani dhororomeleya. Vina nirabele mukalelo mukalelovi wa ologa na muya nanda dila dhotene nittiddihedhege mabasa malago a Nzu na Mulugu. (1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9) Nigamala iyo poddi okaana ebaribari ya opemberha mu koddoni yehu yosadduwela dhottanddiwa dha omuyani dhabure.

19 Ki Mulugu wattiyeli eni muya dhabure vamodha na obure okwene watoteli attu goi vaddiddi? Nivuzo ntti ninela wakuliwa mu kapitulu endawo.

MUKALELO WA OVADDANA MUYA DHABURE

  • Kanyanyala dhitagano dha ologana muya

  • Kamusunze Bibilia

  • Kalobela wa Mulugu

a Mowiwanana na angelo oonyaala, Ovuhulela 5:11 onloga dhahi: ‘Muttengoya wali matxikwi kumi a matxikwi kumi obe mazana a matxikwi txikwi.’ (Mazu a mutxiddo) Noona Bibilia onotonyihedha txibarene yawila mazana a matxikwi a angelo aahittanddiwa.

ESILE DHINSUNZIHA BIBILIA

  • Angelo oororomeleya anodha wakamiha abale animulaba Yehova.​—Ahebreu 1:7, 14.

  • Satana vamodha na adomonyo aye anowapupurutxa attu vina anowapottotxa wa Mulugu.​—Ovuhulela 12:9.

  • Akala weyo onokosa efunelo ya Mulugu nanda onompambiha Ddiabo, Satana onela wuttawa.​—Tiago 4:7, 8.

    Manivuru a Etxuwabo (1987-2025)
    Obudduwa
    Ovolowa
    • Etxuwabo
    • Ovahedha
    • Dhosakula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nlamulo na Olabihedhana
    • Mukalelo wa Ovolowana
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovahedha