Watchtower BIBILIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBILIOTEKA ONLINE
Etxuwabo
  • BIBILIA
  • MANIVURU
  • MATUGUMANO
  • cf epaddi 7 pp. 66-75
  • ‘Mmubuwele Vaddiddivene Oddule Ovilelile’

Epaddi eji kunfwanyeya mavidiyu

Onilevelele, kiwodheyile otomola vidiyuya

  • ‘Mmubuwele Vaddiddivene Oddule Ovilelile’
  • Kadhawuno Okale Namafara Waga
  • Mwana Musorho
  • Makani Oladdana
  • Ovilela Txini?
  • Esile Dhavilelina Yezu
  • Yamuwodhihile Yezu Ovilela
  • ‘Kafaraga Vakukuvi Tharho Dhaye’
  • Otagihe Ovilela wa Yehova
    Mwang’aneli Onvuwiha Omwene wa Yehova (Wosunzana)—2021
Kadhawuno Okale Namafara Waga
cf epaddi 7 pp. 66-75

KAPITULU 7

‘Mmubuwele Vaddiddivene Oddule Ovilelile’

1-3. (a) Segedho ya Yezu mmunddani mwa Jetsemani ja munuwelo gani nanda totelaya jani? (b) Txini enwodheya ologiwa mwaha wa yotagiha ya Yezu ya ovilela nanda mavuzo gani antatamuwa?

OZUZUMA ohithabwa. Yezu txipo kanadhugudheyege dhaene na segedho ya maningo vina musorho. Oli mmidhidhini dhomariha dha okalawo waye velaboni ya vati. Vamodha na arumiwi aye, ohidha vamburoni vaziwiliye, mundda wa Jetsemani. Iyene wagumanetxa na awene veneva. Mbwenye omathiyu obu, onofuna mudhidhi wila akalevo yeka. Onowathiya arumiwi aye, bavaya mwari mwa mundda obule, bakokora venevo baroma olobela. Onolobela na oparhuwa murima vopitha nanda oli mu segedhoni mpaka kaarhuma dhaye osadduwa badhikala “nikame namothela vati.”​—Luka 22:39-44.

2 Yezu odhugudheyelini dhaene? Yatxibarene jawila onoziwa wila mohigoneela onofanyeela wakwaniha goi yothabwa, mbwenye eji kayo sabwa edhugudheyeliye. Ohikala dhilobo dhilitxi dha makamaka esene dhinubuweliye. Onzuzumeletxa nzina na Babi waye vina onoziwa wila musogorho mwa nlogo na athu mungayela ororomeleyavi waye. Yezu onoziwa wila jofuneya vaddiddi wila avilele. Agavonya, onoveyiha vaddiddi nzina na Yehova. Mbwenye Yezu kavonyile. Musogorhomwa sikunene nthile, mudhidhi muñgonovi ahinathi okapula muya womariha, mulobwana oddule ovahile yotagiha ekaliletxe ya ovilela velaboni ya vati, wahikuwa na opemberha: “Dhetene dhipula!”​—Joau 19:30.

3 Bibilia ononikokomezela ‘omubuwela vaddiddivene oddule ovilelile.’ (Ahebreu 12:3) Dhaene anotatamuwa mavuzo a makamaka: Dhoweha dhiina dhavilelina Yezu sivi? Txini yamuwodhihile Yezu ovilela? Niwodhe dhavi ofara yotagiha yaye? Noona nihinathi wakula mavuzo aba, ndoweni nisekeserhe esile dhili mwari mwa ovilela.

Ovilela Txini?

4, 5. (a) ‘Ovilela’ ontapulela eni? (b) Niladdanihe dhavi wila ovilela kayo otabuwanavi nikathamiho nihinthaweya?

4 Mudhidhi na mudhidhi, notene ‘ninokubanya na dhoweha dhinjidhene.’ (1 Pedro 1:6, NM) Kuloga wila sabwa ya iyo otabuwana yoweha entapulela wene wila ninovilela? Kilitxi dhawene. Nzu na Egrego ninloga “ovilela” nintapulela “ewodhelo ya okoodda othikeya na makathamiho.” Mwaha wa mukalelo wa ovilela onaddiwana na anamaleba a Bibilia, muziwi dhahi onotapulela: “Ji ekalelo enwodha wakwaniha dhilobo s’ohithawa, mbwenye na njeedhelo nothidda motho . . . Bu mukalelo onimwimetxa muthu na manyalo aye txithi, koveya bigañgana opevoni. Bu mweddelo waderetu onwodha osaddula yoweha yorutxetxa bikala nthithimiho, sabwani onañgana ejile enfuniye othambirha omagomelowa, apwazaga wiwa opa wa ovanene.”

5 Noona ovilela kayo otabuwanavi yoweha ehinwodhihu othawa. Mmutapuleloni wa Bibilia, ovilela onotaganyiheya na wimela txithi, okaanavi mubuwelo wofanyeela vina wañganaga musogorho na njeedhelo bugatabuwa na dhoweha. Katanaalela nladdaniho nthi: Alobwana eeli ahifugeliwa mumburoni mmodha mbwenye na sabwa dhothiyana vaddiddi. Mmodha, oddwene oli panga woziweya onowakela ejile ethongeliwiye na thogorogo vina kove yopambiha. Mwina, Mukristu webaribari ofugeliwe sabwa ya okalagawo na nroromelo naye, onolibavi vina onokaanavi kove yohagalala sabwani onowoona wila ejile enimpadduwela enonvaha gari ya wooniha nroromelo naye. Txipo panga oddule kanooniwa wene ninga yotagiha ya ovilela, oku Mukristu oddule wororomeleya onovaha yotagiha ya mukalelo obu waderetu vaddiddi.​—Tiago 1:2-4.

6. Ninita dhavi ovilela?

6 Ovilela onofuneya akala ninofuna oviluwa. (Mateu 24:13) Mwa dhaene, kanimbaaliwana ekalelo eji ya makamaka. Ovilela onofanyeela witiwa. Dhavi? Roma 5:3 onloga wila “masoso anonivaha guru dh’ovilela.” Indde, akala ninofuna wene wita ekalelo eji ya ovilela, kaninfanyeela othawaga dhoweha dhotene dha nroromelo sabwa ya wova. Mbwenye, ninofanyeela wakwaniha. Ovilela onkaaniwa modheela ogumanaga vina opemberhaga dhoweha dhinddimuwa vina dhiñgono esuwene dhintatamuwa siku na siku. Kadda yoweha engumanihuna enonilibihedha wakwaniha ejo endawo. Pu mwenemo, kannita ovilela wokihu. Ningayela ‘guru ya Mulugu yakelilihu.’ (1 Pedro 4:11) Wila anikamihe wimelavi txithi, Yehova ohinivaha nikamihedho nikaliletxe​—yotagiha ya Mwana waye. Ndoweni nañganeni na ofwaseya muthaka wonyaala wa Yezu mwaha wa ovilela.

Esile Dhavilelina Yezu

7, 8. Yezu wavileli eni waddamelaga ogoma wa okalawo waye velaboni ya vati?

7 Venevo vaddamela ogoma wa okalawo waye velaboni ya vati, Yezu wahivilela dhotabala dhinjidhene. Mowenjedha odhugudheya na segedho yothabwa ya musorho ejilene yaniyena omathiyu waye womariha, katanaalela onyonyeya wewiliye vina ohelutxiwa wakoseliwiye. Wahigulihiwa na muthu weeddiyena, wahinyanyaliwa na amarho aye a vamirimani nanda basegedhiwana yoweha s’ohifanyeela. Ejene bigapadduwa, asogorheli a relijiau a muthego munddimuwaya wa elabo ejile bambedda, bamuturela mara nanda bambubudda na dhivwedde. Masiki dhaene, wahivilela dhotene esi na muna ethomo vina guru.​—Mateu 26:46-49, 56, 59-68.

8 Bali mmaworani oomariha, Yezu wahivilelana goi yopitha-pitha. Wahiwasuliwa, bavadiwa vaddiddivene na mukalelo oniliwani onotota “maguma oovaya vina okuthuwa winjene wa nikami.” Wahitomeyiwa, bapiwa na mukalelo wa “okwa vañgono-vañgono na wiwa opa vina goi yolupa muddidda.” Kobuwela ososomedha wewaliye mudhidhi wakomeliwa pregu dhinddimuwa mmadani vina mmanyaloni mwaye, badhigamugumaniha na pingirhizi ejile. (Joau 19:1, 16-18) Katanaalela wiwa opa wothabwa wamusegedhile mudhidhi waddenguma pingirhiziya bigavenyihiwa vina olemela wotene wa maningo aye abene akapatheyi na pregu vina edduni yaye biwarunyeile na pingirhizi esameeliye. Wahivilela goi eji yinjene, oku bana segedho mmusorhoni elogiwe omaromo wa kapitulu eji.

9. Txini eli mwari mwa othukula ‘pingirhizi [yehu] ya goi’ vina onfaragavi Yezu?

9 Ninga anamafara a Kristu, txino ninavilele na eni? Yezu ologile dhahi: ‘Akala muthu onfuna addifare, . . . athukule pingirhizi yaye ya goi, addifaregevi.’ (Mateu 16:24, NM) Nzu nthi ninloga ‘pingirhizi ya goi’ ninolabihedhiwa veneva mwa ezinddiyelo wila nitapulele otabuwa, manyazo masiki okwa. Onfara Kristu kayo elobo yovegana. Magano ehu a Okristu anonithiyaniha na athu ena. Elabo eji enonidda sabwani kaninkosa epaddi ya ejene. (Joau 15:18-20; 1 Pedro 4:4) Masiki dhaenevi, ninofuna othukula pingirhizi yehu ya goi​—indde nihimala ovisasanyedhela otabuwa, masiki okwa othiya onyanyala onfaraga Mutagihiwi wehu.​—2 Timóteo 3:12.

10-12. (a) Dhohakwana dha athu amurija Yezu dhakaleli eni yoweha ovilela wa Yezu? (b) Sivi dhopadduwa dhiina dhavilelina Yezu?

10 Vari va orumiwi waye, Yezu wahigumana na dhoweha dhiina dhatoteya na ohakwana wa abale amurija. Kobuwela wila wali ‘mesirhi wa mabasa,’ wamulabihedhi Yehova wila athanddena elabo ya vati na egumi yotene elivo. (Gano dh’olelana 8:22-31) Noona Yezu wanziwa efunelo ya Yehova na nlogo na athu; yawila anfanyeela wooniha mikalelo Dhaye vina okalawo na ohagalala na egumi yowakwana. (Wita 1:26-28) Bali velaboni ya vati, Yezu wahoona masoso antotiwa na othega na mukalelo wothiyana​—sabwani iyenene wali muthu wa omaningoni, wawodha wiwa esile dhiniwa muthu wa omaningoni. Yahimpa vaddiddi woona mwinyene ohakwana onddimuwa vaddiddi wa athu, ogaladdanihiwa na wakwana okule wa omaromelo wa Adamu na Eva! Dhaene wehiwa wa ovilela wahinfiyedha Yezu. Agahobana nanda banyimuwa, bagawoona athu athegi wila kana njeedhelo? Ndoweni noone.

11 Ovuruvuru wa Ayuda wahimutotela Yezu okubanya mpaka olila vathaddo. Wahithiya ohitanaala wawa wobaniha guru dhaye obe omwimetxa olaleya? Pwadda, mbwenye Yezu “wansunziha malabo otene mumparhanimwá.” (Luka 19:41-44, 47) ‘Wahikubanya vaddiddi’ sabwa ya wuma murima wa Afarizi abalene amwañgana s’ohikapila mento wila amoone akala agahinvulumutxa mulobwana dhahi siku na Sabuddu. Wahathiya anamapambiha abale avithithimiha omutxutxa? Nne wene! Walivi txithi banvulumutxa mulobwana oddule, vari va sinagoga ejile kakamwe!​—Marko 3:1-5.

12 Txino Yezu wahakwaniha elobo yina ejilene yamweha—dhowobana dha anamasunza aye a vamirimani. Ninga musunzelihu mu Kapitulu 3, awene aahididela ofuna ethomo. (Mateu 20:20-24; Luka 9:46) Yezu wahalaga dila dhinjidhene mwaha wa ofuneya wa oviyeviha. (Mateu 18:1-6; 20:25-28) Masiki na olagiwa, awene kamaguvela otanaala. Katanaalela omathiyu womariha waliye na awene, ‘vahibudduwa opambihana wothidda motho’ sabwa ya oddule wali munddimuwaya mwakalelani! (Luka 22:24) Yezu wahanyanyala bagobuwela wila kanwodheya? Nne. Na ovilelagavi, wahikaanavi nikuluvelo vina njeedhelo, bagañganavi mikalelo dhaderetu dhakaanilani. Wanziwa wila mmirimani mwawa annimukwela Yehova vina anfuna wene okosa ofuna Waye.​—Luka 22:25-27.

Foto vanikukuni 70

Ninela othiya wimetxiwa wa mabasihu wobaniha guru dhehu obe ninela olaleyagavi na guru?

13. Txino iyo ningumana na dhoweha gani dhinligana na esile dhavilelina Yezu?

13 Txino ninogumana na dhoweha dhinligana na esile dhavilelina Yezu. Motagiha, txino ninowafanya avuruvuru obe athu ampambiha muselu wa Omwene. Ninela othiya merelo aba a otuwa ntanaalo onobaniha, obe ninelege olaleya na guru? (Tito 2:14) Txino ninowehiwa na dhohakwana dha abali ehu a Okristu. Nzu nohipimiwa deretu obe okosa elobo na nipwazo txino ninonisilidha. (Gano dh’olelana 12:18) Ninela othiya dhojomba dha anamebedha akwihu onikosiha wanyanyala obe ninelege ovilelana dhovonya dhawa banigañgana mikalelo dhaderetu dhikaanilani?​—Kolosi 3:13.

Yamuwodhihile Yezu Ovilela

14. Dhilobo gani biili dhamukamihile Yezu wimelavi?

14 Txini yamukamihile Yezu wimelavi vina othiddeelavi nroromelo naye masiki na dhohelutxiwa dhotene, onyonyeya vina goi dhooniliye? Ohikala dhilobo biili dha makamaka dhamukamihile Yezu. Yoroma, wañganile odhulu, bamukumbirha ‘Mulugu onvaha nivilelo.’ (Roma 15:5, NM) Yanawili, Yezu wañgana musogorho, bagafwaseyela okule wafuna omudhowiha ovilela waye. Ndoweni nisekeserhe dhilobo esi modha-modha.

15, 16. (a) Txini enlagiha wila Yezu kakuluvela guru dhaye wila avilele? (b) Nikuluvelo gani nana Yezu mwa Babi waye, sabwa yani?

15 Masiki Yezu vakaliliye Mwana wowakwana wa Mulugu, kaakuluveli guru yaye wila avilele. Mbwenye wamwañganile Babi waye wa odhulu balobelela nikamihedho. Murumiwi Paulo olebile dhahi: “Yezu valiye mwilaboni, omuloba-loba Mulugu wawodha omvuna múkwani, amunlelaga na nzu noliba, ahabaga mintori.” (Ahebreu 5:7) Koona wila Yezu ‘wahiperheka,’ kayo malobelovi mbwenye vina omuloba-loba. Nzu nthi ninloga “omuloba-loba” ninaddana othidda myeddo na murima wotene, indde osembezerhela nikamihedho. Olabihedhiwa wilimo wa nzu nthi “omuloba-loba” ontonyihedha wila Yezu wahimuthidda myeddo Yehova dila dhinjidhene. Mohaganyedha, mmunddani mwa Jetsemani, Yezu wahilobela wili-wili vina na owarala.​—Mateu 26:36-44.

16 Yezu wahikaana nikuluvelo kakamwe nawila Yehova agahakula dholoba-loba dhaye, sabwani wanziwa wila Babi waye ddi ‘Namewa nlobelo.’ (Masalmo 65:2) Ahinathi odha velaboni ya vati, Mwana oddu wa muthaji wahoona mukalelo wakula Babi waye malobelo a anamebedha oororomeleya. Motagiha, Mwana oddu wali namoona odhulu mudhidhi wamurumile Yehova anju na omaguva wila akule nlobelo nakosa namavuhula Daniyel na murima wotene, masiki Daniyel ahinathi omariha olobelawa. (Daniyel 9:20, 21) Ki Babi oddu agakooddile dhavi wakula mudhidhi wamutapuleli murima Mwana waye wa nammodha “amunlelaga na nzu noliba, ahabaga mintori”? Yehova wahakula wene dholobela dha Mwana waye bamuruma anju wila amulibihedhe wakwaniha masoso abale oothabwa.​—Luka 22:43.

17. Wila nivilele, ninfanyeelela eni wañgana odhulu, nanda niwodhe dhavi okosa ejene?

17 Wila nidige, iyo vina ninofanyeela wañgana odhulu​—wa Mulugu ‘onvaha guru.’ (Filipi 4:13) Akala Mwana wowakwana wa Mulugu wahifanyeela omuloba-loba Yehova nikamihedho, iyo vina ninofanyeela okosa yakakene! Ninga Yezu, ninofanyeela omuthidda myeddo Yehova wili-wili. (Mateu 7:7) Masiki vankooddihu ojeedha omuthambirha anju, ninofanyeela okaana nikuluvelo nthi: Mulugu wehu wokwela onela wakula dhosembezerha dha Akristu anroromeleya abene ‘animuloba nikamyedho naye mathiyu na mutana.’ (1 Timóteo 5:5) Peno dhoweha gani dhingumanihuna, peno oredda, okwa wa mmudhi obe ofarafariwa na aliba onipambiha—Yehova onela wakula malobelo ehu ankosihu na mintori banigakumbirha zelu, oliba murima vina guru wila nivilele.​—2 Korinto 4:7-11; Tiago 1:5.

Foto vanikukuni 73

Yehova onela wakula malobelo animukoselihu na mintori nikumbirhaga nikamihedho wila nivilele

18. Yezu wañgana dhavi musogorho apwazaga goi yamutabutxa, mbwenye afwaseyelaga dha musogorho?

18 Elobo yanawili yamuwodhihile Yezu ovilela yali wañgana musogorho, apwazaga goi mbwenye bagañgana ejile yakoyeliwiye musogorho. Mwaha wa Yezu Bibilia onloga dhahi: ‘Sabwa ya ohagalala watonyihedhiwiye wahivilela pingirhizi ya goi.’ (Ahebreu 12:2, NM) Yotagiha ya Yezu entonyihedha mukalelo onlaba vamodha njeedhelo, ohagalala vina ovilela. Eji enofanyeela ogumanihiwa dhahi: Njeedhelo ninokaaniha ohagalala nanda ohagalala onovileliha. (Roma 15:13; Kolosi 1:11) Yezu wahikaana njeedhelo notikiniha. Wanziwa wila ororomeleya waye ogahikamihedha wiyihedhiwa wa olamulela onddimuwa wa Babi waye vina omuwodhiha ogula wili nlogo na athu mu yothega vina okwa. Yezu vina wahikaana njeedhelo na olamulela ninga Mwene vina olaba ninga Namakutha Munddimuwa, adheelena athu aniwelela mareeliho menjene. (Mateu 20:28; Ahebreu 7:23-26) Sabwa ya ofwaseyela esile dhajeedheliye vina njeedhelo nali vamentoni vaye, Yezu wahigumela ohagalala wohipimeya, nanda ohagalala okule wahimukamiha ovilela.

19. Nigagumana na dhoweha nroromelo, niwodhe dhavi othiya njeedhelo, ohagalala vina ovilela olaba vamodha mwa oderetu wehu?

19 Ninga Yezu, ninofanyeela othiya njeedhelo, ohagalala vina ovilela olaba vamodha mwa oderetu wehu. Murumiwi Paulo ologile dhahi: “Hagalalaní muroromelani” Mumaleliye benjedha: “Vilelaní mmakathamihoni.” (Roma 12:12) Onogumana ovanene na yoweha yorutxa vaddiddi ya nroromelo? Noona onofanyeela wene wañgana musogorho. Kudduwale wila ovilela wawo onela otamaaliha nzina na Yehova. Kathiddeelavi na guru njeedhelo nthi na thima na Omwene. Kaviwoonege buli mwilaboni eswa ya Mulugu ejo enda, vina katanaalela bugajavo mareeliho a Paraizu. Othaga woona osoriheya wa dhilobo dhotikiniha dhiroromelihile Yehova, vamodha na wiyihedhiwa wa olamulela waye onddimuwa, oburutxiwavo wa obure velaboni ya vati vina ogomihiwa wa oredda vina okwa​—onela odhaaliha murima wawo na ohagalala, nanda ohagalala oku onowodha wukamiha ovilela, peno dhoweha gani dhinufanya. Egaladdanihiwa na osoriheya wa njeedhelo na Omwene, goi goivi enkaanihu mwilaboni ejino txibarene jovira, vina “kaiyo elo.”​—2 Korinto 4:17.

‘Kafaraga Vakukuvi Tharho Dhaye’

20, 21. Mwaha wa ovilela, Yehova onjeedha wila nikose eni, nanda ninfanyeela ogana okosaga eni?

20 Yezu wanziwa wila okala namafara waye ogahirutxa, ku okalawo onfuna ovilela. (Joau 15:20) Wahimala ovisasanyedha wila asogorhele dilaya, aziwaga wila yotagiha yaye egahalibiha athu ena. (Joau 16:33) Txibarene, Yezu ohimetxa yotagiha yowakwana ya ovilela, mbwenye iyo kaninaddamavo wene. Yehova onjeedha wila nikose eni? Pedru onotapulela: “Kristu vina outabuwelani nyuwo. Iyene outhiyedhani dila, wi mufware [vakukuvi] mvirileye.” (1 Pedro 2:21) Na mukalelo wakwanihiliye dhoweha Yezu ohithiya “dila,” nlagiho ninfanyeela otagihiwa.a Muthaka olebiwe wa ovilela obwene witiliye podi oladdanihiwa na ‘tharho’ obe madduguddo. Kaninwodha ofara tharho esile mowakwana, mbwenye ninowodha ofara ‘vakukuvi.’

21 Noona ndoweni nigane ofaraga yotagiha ya Yezu mpaka venevo vangomela thotho dhehu. Txipo nihidduwale wila venevo vanfaritxihu vakukuvi tharho dha Yezu, pankalitxihu owabalela wila nivilele “ofiyana omagomelo”​—peno omagomelo wa elabo eji yowuluvala obe omagomelo wa egumi yehu ya ovanene. Kaninziwa enfuna oroma, mbwenye ninoziwa wene yawi: Mpaka mukalakala, Yehova onela oniliva sabwa ya ovilela wehu.​—Mateu 24:13.

a Nzu na Egrego nitapuleliwe “dila” mwatxibarene nintapulela “oleba mutxiddomwa.” Murumiwi Pedru ddi namaleba mmodha bahi wa Malebo a Egrego a Okristu olabihedhi nzu nthi, ninlogiwani wila nintapulela ‘dhilebeliwe otagihiwa’ mu kadernoni na mwana, bu mulagiho wowakwana wa dholebiwa dhinfanyeela mwana otagiha kakamwe mpaka vanwodhiye.”

Owodhe Dhavi Onfara Yezu?

  • Noonege dhavi goi goivi txino enkaanihu sabwa ya okala namafara wa Kristu?​—Mateu 5:10-12.

  • Yezu wapangile anamafara aye wila agapadduweliwe eni, nanda niwodhe dhavi ofara nlago nivahiliye?​—Mateu 10:16-22.

  • Nigemetxiwa okosa mabasihu obe nigafarafariwaga, niwodhe dhavi ofara yotagiha ya Yezu?​—1 Pedro 2:18-25.

  • Ovilela na ororomeleya banigoona goi onvaha onamoona wa eni?​—1 Pedro 4:12-14.

    Manivuru a Etxuwabo (1987-2025)
    Obudduwa
    Ovolowa
    • Etxuwabo
    • Ovahedha
    • Dhosakula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nlamulo na Olabihedhana
    • Mukalelo wa Ovolowana
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovahedha