SHIMBI YAMUCHIALI
1 Wano e maliji waze Mose alwezele A-Izalele eswe mu sali lia Lwiji Yordau, mu puya, mu yana yili hakamwihi ni Sufe, hakachi ka Parane, Tofele, Lapane, Hazerote ni Dizahabe. 2 Kukatuka ku Horepe ndo ku Kandeshe-Mbania kupalikila mu chifuchi cha ku Milundu cha Sere, atu te kakwenda matangwa 11 mba ahete. 3 Ha mwaka 40, ha kakweji 11, ha tangwa litangu lia kakweji, Mose yalweza A-Izalele* yuma yeswe yize Yehova amutumine kwalweza. 4 Yuma yacho yalingiwile muze te hakumba kulu Sahone, mwanangana wa A-Amore, yoze te watwama mu Heshebone ni muze te hakumba kulu Oge, mwanangana wa Mbashane, yoze te watwama mu Asatarote, ku Endreya. 5 Mu sali lia Lwiji Yordau, mu chifuchi cha Moape, Mose yaputuka kulumbununa Shimbi yino, ngwenyi:
6 “Yehova Zambi yetu katulwezele ku Horepe, ngwenyi: ‘Yenu hinwatwama mashimbu anji mu chifuchi chino cha ku milundu. 7 Liluliekenu hanga nuye mu chifuchi cha ku milundu cha A-Amore, talikisenu mu yifuchi yeswe yaajingilika mu Arapa, mu chifuchi cha ku milundu, mu yana, mu Nengeve, ku sesa lia kalunga-lwiji, chifuchi cha A-Kanana ni ku Lebano ni kuheta ndo ku lwiji munene, lwiji Ufrateze. 8 Talenu, ngunanwehe chifuchi chino. Njilenu hanga nutwame mu chifuchi chize Yehova alishingile kuhana kuli yisemi jenu, Apalahama, Izake, Yakomba ni ku minyachi yo.’
9 “Ha shimbu liacho yingwalweza ngwami: ‘Chichi kuhasa kunutwala ukawami. 10 Yehova Zambi yenu, hananwokesa, kashika musono hinwapwa atu anji ngwe tutongonoshi a mwilu. 11 Yehova, Zambi ya tulamba jenu, akanwokese yisuho tununu ni kunuwahisa ngwe chize alakenyene. 12 Kuchi munguhasa kumbata ukawami yilemu yenu, yiteli yenu ni kuhwisa vunda lienu? 13 Sakulenu mu minyachi yenu malunga a mana, a kanyama, akwa-lufuma mupema. Mba yami mungwasakula hanga apwe akwa-lutwe jenu.’ 14 Yenu nwangukumbulwile ngwenu: ‘Yize mwata wetu amba hanga tulinge yili yipema.’ 15 Kashika, yingusakula akwa-lutwe a minyachi yenu, malunga a mana, a lufuma mupema. Yingwasa hanga apwe miata ja tununu, miata ja kulakaji, miata ja makumi atano, miata ja kumi ni yilolo a minyachi yenu.
16 “Ha shimbu liacho yingulweza ngaji jenu ngwami: ‘Muze mukupwa mulonga hakachi ka mandumbu jenu, hakachi ka umwe lunga ni ndumbwenyi hanji chilambala, yenu nwatamba kuusopa ni ululi. 17 Kanda nusolola katonde muze munusopa umwe mulonga. Nwatamba kupanjika kanawa eswe, apwe pichi hanji chiswale. Kanda nuvwila atu woma, mumu nunasopela Zambi. Nyi mulonga muukala kuli yenu, nwatamba kuuneha kuli yami, mungunupanjika.’ 18 Ha mashimbu jacho, yingwalongesa yuma yeswe yize ayo te atamba kulinga.
19 “Chocho, yitukatuka ku Horepe, yitupalika mu puya yeswe yinene ya kole ni woma, yize nwamwene mu jila ya kuya mu chifuchi cha ku milundu cha A-Amore ngwe chize Yehova Zambi yetu atumine, mba yituheta ku Kandeshe-Mbania. 20 Yingwalweza ngwami: ‘Yenu nwaheta mu chifuchi cha ku milundu cha A-Amore chize Yehova, Zambi yenu anwaha. 21 Talenu, Yehova Zambi yenu, hanwaha chifuchi. Yeenu hanga nutwamemo ngwe chize Yehova Zambi ya tulamba jenu ambile. Kanda nwivwa woma chipwe mwongo.”
22 “Alioze, yenu eswe yinukundama kuli yami, yinwamba ngwenu: ‘Tutumenu malunga kulutwe lietu hanga endese chifuchi ni kutunehena sango hakutwala ku jila yize mutwendela ni mambonge waze mutukawanamo.’ 23 Chiyulo nwanguhele te chinalite, chocho yingusakula malunga 12 a ku munyachi ni munyachi. 24 Ayo yaya, yakanduka chifuchi cha ku milundu, yaheta mu Chikulo cha Esekole, yendesa chifuchi. 25 Yahela yimwe mihuko ya mu chifuchi chacho yatunehenayo. Yatulweza nawa ngwo: ‘Chifuchi chize Yehova Zambi yetu atwaha, chili chipema.’ 26 Alioze yenu yinulituna kuyamo, yinulimika ni shimbi ya Yehova Zambi yenu. 27 Yinulinyenyeta mu mbalaka jenu ni kwamba ngwenu: ‘Yehova keshi kutuzanga, kashika atuchijile ku chifuchi cha Engitu hanga atuhane kuli A-Amore atushihe. 28 Kulihi tunayi? Mandumbu jetu katuhongesa ha kwamba ngwo: “Ayo kali ni tachi jinji, kali asuku-asuku kuhiana yetu. Mambonge jo kali anene-anene ni yipanga yamo yisuku-yisuku, twamonamo nawa ana ja A-Anake.”’
29 “Mba yami yingwamba kuli yenu ngwami: ‘Kanda nwivwa woma, chipwe kwivwa mwongo mumu lia ayo. 30 Yehova Zambi yenu, maya kulutwe lienu ni kunwashila jita ngwe chize alingile ku Engitu kumeso jenu. 31 Mu puya, nwamwene chize Yehova Zambi yenu anufungile kuma kweswe kuze nwapalikile, ndo muze nwahetele mu chifuchi chino, ngwe chize umwe lunga akufunga mwanenyi.’ 32 Chipwe chocho, kunwakafulielele muli Yehova Zambi yenu, 33 yoze te wakutetekela kulutwe hanga anuwanyine chihela chize munusa chilombo. Ufuku te kakusoloka mu kahia, mwalwa mu lelwa hanga anusolwele jila yize nwatamba kwendela.
34 “Ha mashimbu eswawa, Yehova te kakwivwa yuma yeswe yize nwakwamba, kashika evwile uli ni kulishinga ngwenyi: 35 ‘Lunga niumwe wa mu chisemuko chino chipi makamona chifuchi chipema chize ngunalishingi kuhana kuli yisemi jenu, wakuhi. 36 Kalemba wika mwana wa Yefune mwe makachimona. Iye makachimona, yami mungukamwaha chifuchi chize iye endele, iye ni ana jenyi, mumu kakaula Yehova ni mbunge yenyi yeswe. 37 (Yehova yangutenukina nawa mumu lia yenu, yamba ngwenyi: “Ni yena kuuchi kanjila mu chifuchi chacho. 38 Yoshua mwana wa Nune, kavumbi ke, mwe makanjila mu chifuchi chacho. Kashika, mutakamise, mumu iye mwe makakwasa A-Izalele kuhinga chifuchi chacho.”) 39 Ana jenu, waze nwambile ngwenu kumakaambata ngwe funge ni ana jenu a malunga waze musono kanyingikine chipi ni chipema, e makanjilamo. Mungukaha chifuchi chino ngwe chihinga cho. 40 Alioze yenu, tewulukenu nuye mu puya mu jila ya Kalunga-Lwiji Muchila.’
41 “Mba yenu yinwamba kuli yami ngwenu: ‘Twavulumuna kuli Yehova. Haliapwila tukandukenu twase jita ngwe chize Yehova Zambi yetu atutumine.’ Mutu ni mutu wa kuli yenu yanda uta wenyi, yinunyonga ngwenu muchipwa chashi kukanduka ku chifuchi cha ku milundu. 42 Alioze Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Alweze ngwe: “Kanda nukanduka chipwe kwasa jita, mumu chichi kupwa hamwe ni yenu. Nyi nwayako, manukumba kuli akwa-kole jenu.”’ 43 Yami nanulwezele, alioze kunwakangupanjikile. Mumu lia uhulia wenu, yinwehuka shimbi ja Yehova, yinweseka kukanduka ku chifuchi cha ku milundu. 44 Chocho A-Amore waze te atwama mu chifuchi chacho, yanuzukukila ngwe puka. Yinuchinyina ku Sere, yinuya ndo ku Horoma. 45 Yenu yinuhiluka mba yinuputuka kulila kumeso ja Yehova, alioze Yehova kanupanjikile chipwe kunupala. 46 Kashika nwalingile mashimbu anji mu Kandeshe.
2 “Chocho yitutewuluka, yituya mu puya mu jila ya Kalunga-Lwiji Muchila ngwe chize Yehova angutumine. Yituya wenyi usuku, yitujinguluka chifuchi cha ku Milundu cha Sere. 2 Mba Yehova yangulweza ngwenyi: 3 ‘Nwaputukile kulu kujingajinga chifuchi chino cha ku milundu. Haliapwila yeenu ku sango. 4 Hana shimbi yino kuli atu ngwe: “Yenu munupalika mu njiza ya mandumbu jenu, ana ja Esau atwama ku Sere, ayo manuvwila woma, kashika kanyamenu. 5 Kanda nwasa no jita, mumu chichi kunwaha chifuchi cho, chipwe chihela chikehe chichi kunwahacho, mumu chifuchi cha ku Milundu cha Sere hingunachihana kuli Esau hanga chipwe chihinga chenyi. 6 Yenu nwatamba kulanda kulia chize munukalia ni kufweta meya waze munukanwa. 7 Mumu Yehova Zambi yenu, kakunuwahisa ha yeswe yize nwakulinga. Iye kananyingika kanawa wenyi wenu mu puya yino yinene. Yehova Zambi yenu, kapwile ni yenu ha miaka yino 40, kunwakahonene chuma nichimwe.”’ 8 Chocho, yitupalikila mukachi ka mandumbu jetu, ana ja Esau waze atwama mu Sere. Yitwehuka jila ya Arapa, ya Elate ni ya Ezione-Ngebere.
“Mba yitukondoloka, yitutalikisa mu jila ya mu puya ya Moape. 9 Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Kanda nulimika ni A-Moape chipwe kwasa no jita, mumu chichi kanwaha chihanda nichimwe mu chifuchi cho ngwe chihinga, mumu hingunahana chifuchi cha Are hanga chipwe chihinga cha ana ja Lote. 10 (Ku mashimbu akunyima, mu chifuchi chacho te mwatwama A-Emi, atu yitakame waze apwile anji, kapwile nawa asuku-asuku ngwe A-Anake. 11 A-Refane no kapwile ngwe A-Anake, kashika A-Moape apwile ni kwavuluka ngwo, A-Emi. 12 Ku mashimbu akunyima, A-Hore te katwama mu Sere, alioze yaahuma kuli munyachi wa Esau ni kwanongesa ni kusalakana mu chihela cho ngwe chize A-Izalele makalinga ni chifuchi chize muchikapwa chihinga cho, chifuchi chize Yehova makaaha.) 13 Haliapwila, yeenu nuzauke Chikulo cha Zerede.’ Chocho yituzauka Chikulo cha Zerede. 14 Miaka yize twendele chize ku Kandeshe-Mbania ndo muze twazaukile Chikulo cha Zerede ni muze chisemuko cheswe cha tujita chakuwile mu chilombo, ngwe chize Yehova alishingile kuli ayo, yapwile miaka 38. 15 Yehova yalimika no mu chilombo ndo muze eswe anongene.
16 “Muze tujita eswe afwile, 17 Yehova yangulweza ngwenyi: 18 ‘Musono mupalikila mu chifuchi cha Moape, chekwamba mu Are. 19 Muze muheta hakamwihi ni A-Amone, kanda wapinjisa chipwe kwasunga, chichi kukwaha chihanda nichimwe mu chifuchi cha A-Amone ngwe chihinga mumu hingunachihana ngwe chihinga kuli ana ja Lote. 20 Chifuchi chacho te kakuchivuluka ngwo chifuchi cha A-Refane. (Ku mashimbu akunyima A-Refane e te atwamamo, kapwile ni kwavuluka kuli A-Amone ngwo Zamezumime. 21 Atu jacho kapwile atu yitakame, kapwile anji, asuku-asuku ngwe A-Anake. Alioze, Yehova yaanongesa kupalikila muli A-Amone, ayo yaahuma ni kwasalakana mu chihela cho. 22 Yino ye iye anakalingila ana ja Esau waze atwama mu Sere, muze akwashile kunongesa A-Hore ni kutambula chifuchi cho hanga atwamemo ndo musono. 23 Hakutwala kuli A-Avimi, ayo katwamine mu yihunda ya Ngeza ndo muze aanongesene kuli A-Kafetore waze akatukile mu chifuchi cha Kafetore.* A-Kafetore yaasalakana mu chihela cho.)
24 “‘Liluliekenu hanga nuzauke Chikulo cha Arnone. Mumu hinakunjika Sahone, mwe Ka-Amore, mwanangana wa Heshebone mu moko je. Kashika, putuka kutambula chifuchi chenyi ni kwasa nenyi jita. 25 Ha tangwa liacho, mungukevwisa mwongo ni woma atu eswe atwama mushi lia lilu waze mevwa sango hakutwala kuli yena. Ayo kumakachikima ni kupinda mumu lia yena.’
26 “Chocho, kuzekwene ku puya ya Kedemote yingutuma tunganda kuli Sahone Mwanangana wa Heshebone ni maliji wano a sambukila ngwo: 27 ‘Ngweche kama ngupalikile mu chifuchi che. Mungukendela wika mu jila, chichi kakondoloka chipwe sali lia utata hanji sali lia umama. 28 Mungukalia wika kulia ni kunwa meya waze mungulanjisa. Ngunete wika hanga ngupalike. 29 Yino ye alingile ana ja Esau waze atwama mu Sere ni A-Moape waze atwama mu Are ndo muze nazaukile Yordau ni kunjila mu chifuchi chize Yehova Zambi yetu atwaha.’ 30 Alioze, Sahone Mwanangana wa Heshebone kakatwechele kupalika, mumu Yehova Zambi yetu te hamwecha akalise mbunge yenyi hanga amuhane mu moko jetu ngwe chize tunamono musono.
31 “Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Hinaputuka kukunjika Sahone ni chifuchi chenyi kuli yena. Liluliekenu hanga nuchitambule.’ 32 Muze Sahone ni maswalale jenyi eswe ejile hanga ase jita ni yetu ku Yahaze, 33 Yehova Zambi yetu yamukunjika mu moko jetu, chocho yitumukumba hamwe ni ana jenyi ni maswalale jenyi. 34 Ha shimbu liacho yitukumba mambonge jo eswe ni kwanongesa hamwe ni malunga, mapwo ni ana. Kutwahichikilemo mutu niumwe ni mwono. 35 Yitusala wika ni yimuna ni yikumba yize twanjile mu mbonge. 36 Kukwakapwile mbonge yize te kutuchi kuhasa kukumba, chize ku Aroere yize yapwile hakamwihi ni Chikulo cha Arnone (kuchingako mbonge yatwama mu chikulo), ndo ku Ngiliate. Yehova Zambi yetu yaakunjika eswe mu moko jetu. 37 Alioze, yena kuwakakundamine ku chifuchi cha A-Amone, chekwamba, ku Chikulo cheswe cha Yapoke ni ku mambonge a ku chifuchi cha ku milundu chipwe ku chihela chikwo chize Yehova Zambi yetu akanjishile.
3 “Mba yitutalikisa kweka, yitukanduka ku jila ya kuya ku Mbashane. Mba Oge, mwanangana wa Mbashane yeza kutupatwiza ni maswalale jenyi eswe hanga ase jita ni yetu ku Endreya. 2 Chocho, Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Kanda umuvwila woma, mumu mungumukunjika mu moko je ni atu jenyi eswe ni chifuchi chenyi. Yena mumukumba ngwe chize walingile ni Sahone mwanangana wa A-Amore yoze te watwama mu Heshebone.’ 3 Kashika, Yehova Zambi yetu, yakunjika Oge, Mwanangana wa Mbashane mu moko jetu ni atu jenyi eswe. Yitwashiha eswe, kutwahichikile mutu niumwe ni mwono. 4 Yitutambula mambonge eswe. Kukwakasalile mbonge niyimwe yize kutwakatambwile. Twatambwile mambonge 60 a chifuchi cheswe cha Argobe a mu wanangana wa Oge mu Mbashane. 5 Mambonge jacho, kaatungile ni yipanga yisuku-yisuku ni yajilo ni yikungo ya kuyika nayo yajilo. Mwapwile nawa yihunda yinji. 6 Alioze, yitunongesa mambonge jacho ngwe chize twalingile ni Sahone Mwanangana wa Heshebone. Yitunongesa mambonge eswe hamwe ni malunga, mapwo ni twanuke. 7 Yitumbata yimuna eswe ni upite weswe wa mu mambonge.
8 “Ha shimbu liacho, yitutambula chifuchi cha mianangana aali a A-Amore waze te akuyula chifuchi cha Yordau chize ku Chikulo cha Arnone ndo ku Mulundu wa Hermone, 9 (A-Sendone te kakuvuluka mulundu wacho ngwo, Sirione. Alioze, A-Amore te kakuuvuluka ngwo, Senire), 10 yitutambula mambonge eswe a mu chana, Ngiliate yeswe ni Mbashane yeswe ndo ku Saleka ni ku Endreya, mambonge a mu wanangana wa Oge ku Mbashane. 11 Mumu Oge Mwanangana wa Mbashane mwe wika wasalile hali A-Refane. Muhela wenyi wa utale uchili mu Raba ya A-Amone. Muhela wacho uli ni usuhwe wa mbandu* livwa ni utohwe wa mbandu jiwana, kulita ni cheseko cha ha matangwa jacho. 12 Ha shimbu liacho, yitutambula chifuchi chino: Aroere yize yapwile mu chikulo cha Arnone ni chihanda cha chifuchi cha milundu cha Ngiliate. Yinguhana mambonge a chifuchi chacho kuli A-Rupene ni A-Ngate. 13 Yinguhana nawa kuli chihanda cha munyachi wa Manase chihanda cha chifuchi cha Ngiliate ni Mbashane yeswe yize yapwile mu wanangana wa Oge. Chifuchi cheswe cha Argobe chize chapwile mu Mbashane te kakuchivuluka ngwo, chifuchi cha Refane.
14 “Njaire mwana wa Manase, yatambula chifuchi cheswe cha Argobe ndo mu njiza ya A-Ngeshure ni ya A-Makata. Yihunda yeswe ya mu Mbashane yayiluka jina lienyi ngwo, Havote-Njaire. Yihunda yacho ndo musono kakuyivuluka ngwo, Havote-Njaire. 15 Mbonge ya Ngiliate yinguyihana kuli Makire. 16 A-Rupene ni A-Ngate yingwaha njiza ya Ngiliate ndo ku Chikulo cha Arnone. Njiza yacho te yakusulila mukachi ka chikulo ndo ku Yapoke, ku chikulo kuze kunakasulila njiza ya A-Amone. 17 Yingwaha nawa Arapa, Lwiji Yordau ni njiza yamo kukatuka ku Chinerote ndo ku Kalunga-Lwiji wa Arapa, Kalunga-Lwiji wa Mungwa ku mwanda wa Pisiga yize yili ku Chivumbuko.
18 “Chocho yingwaha shimbi yino ngwami: ‘Yehova Zambi yenu kanwaha chifuchi chino hanga nutwamemo. Maswalale jenu eswe a ndundo malilulieka hanga azauke Yordau kumeso ja mandumbu jo, A-Izalele. 19 Alioze, mapwo jenu wika, ana jenu ni yimuna jenu (ngunanyingika ngwami nuli ni yimuna anji) e manunga ni kutwama mu mambonge waze nanwaha, 20 ndo muze Yehova mahana uhwimino kuli mandumbu jenu ngwe chize ahana kuli yenu. Ayo nawa mahinga chifuchi chize Yehova Zambi yenu makaaha mu sali lia Yordau. Mba ni yenu munuhiluka mu chihinga chize nanwaha.’
21 “Ha shimbu liacho, yinguhana shimbi yino kuli Yoshua ngwami: ‘Wamona ni meso je yize Yehova Zambi ye alinga kuli mianangana wano aali. Yino nawa ye Yehova makalinga mu yifuchi ya mianangana eswe muze yena mukapalikila. 22 Kanda nwevwila woma, mumu Yehova Zambi yenu mwe wakunwashila jita.’
23 “Ha shimbu liacho, yinguliumba kuli Yehova ha kwamba ngwami: 24 ‘Mwene Yehova, hiwaputuka kusolola kuli kavumbi ke unene we ni kwoko lie lia ndundo, mumu zambi muka uli mu malilu hanji hano hashi yoze wakulinga yitanga ya kukomwesa ngwe yena? 25 Lisesa, ngutayize kama nguzauke Yordau ni kutala chifuchi chipema, chifuchi chipema cha ku milundu ni Lebano.’ 26 Alioze, Yehova te unachinguvwila uli mumu lia yenu, kashika kangupanjikile. Chocho, Yehova yangwamba ngwenyi: ‘Kwahwa! Kanda uhanjika nawa ni yami chikuma chino. 27 Kanduka ha mulundu wa Pisiga, tala ku chitokelo, ku sango,* ku uto* ni ku chivumbuko hanga umone chifuchi ni meso je, alioze kuuchi kuzauka Yordau. 28 Tongola Yoshua apwe kasongo, mukolweze ni kumutakamisa, mumu iye mwe makazauka ni atu wano ni kwakwasa kuhinga chifuchi chize mumona.’ 29 Yino yeswe yalingiwile muze te twatwama mu chikulo hakamwihi ni Mbete-Peore.
4 “Haliapwila yenu A-Izalele, panjikenu shimbi ni yiyulo ni upatwilo ngunanulongesa kwononokena hanga nutwame ni mwono ni kunjila mu chifuchi chize Yehova, Zambi ya tulamba jenu manwaha ni kutwamamo. 2 Kanda nuchiza chipwe kuwezela maliji ha shimbi jize ngunanwehe, kaulenu shimbi ja Yehova Zambi yenu, jize ngunanwehe.
3 “Meso jenu kamwene yize Yehova alingile ha chikuma cha Mbale-Peore. Yehova Zambi yenu, kanongesene malunga eswe anakawayila Mbale-Peore. 4 Alioze, yenu nuchili ni mwono ndo musono mumu nwakujikijila kuli Yehova Zambi yenu. 5 Talenu, nanulongesa shimbi, yiyulo ni upatwilo ngwe chize Yehova Zambi yami angutumine hanga nuyikaule mu chifuchi chize munuhinga. 6 Nwatamba kuyikaula kanawa, mumu nyi nwachilinga, munusolola mana ni chinyingi kuli atu waze makevwa hakutwala ku shimbi jacho. Ayo makamba ngwo: ‘Vungu lino likwete mana ni chinyingi.’ 7 Mumu vungu lika likwete tuzambi jo hakamwihi ngwe chize Yehova Zambi yetu ali hakamwihi ni yetu shimbu lieswe lize mutumusanyika? 8 Shina kuli vungu linene lize lili ni shimbi jingunu ni yiyulo ni upatwilo, ngwe Shimbi jeswe jize ngunanwehe musono?
9 “Alioze, kanyamenu ni kupanjika kanawa nuhone kuvulama yuma yize meso jenu amwene hanga yichine kukatuka ku mbunge jenu matangwa eswe a mwono wenu. Chikwo nawa, yilwezenu ana jenu ni ajikulu jenu. 10 Ha tangwa lize nwamanyine kumeso ja Yehova Zambi yenu, ku Horepe, Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Kungulula atu kumeso jami hanga apanjike maliji jami mba alilongese kungulemesa matangwa eswe matwama mu chifuchi ni kulongesa ana jo.’
11 “Chocho yenu yinukundama, yinumana ku sesa lia mulundu, mba mulundu wakwachile kahia, kahia kaze kahetele mwilu, kwapwile milima, malelwa ni milima yinji. 12 Mba Yehova yaputuka kuhanjika mukachi ka kahia. Yenu nwevwile wika maliji, kunwamwene chuma nichimwe, nwevwile wika maliji. 13 Iye yanulumbunwina usendo wenyi, chekwamba, Kumi lia Shimbi ni kunulweza hanga nujononokene. Iye yajisoneka ha mawe aali. 14 Ha shimbu liacho, Yehova yangulweza hanga ngunulongese shimbi ni yiyulo ni upatwilo uze nwatamba kukaula muze mununjila mu chifuchi chize munukahinga.
15 “Alioze, amu yenu nwakamwene chuma nichimwe ha tangwa lize Yehova ahanjikile ni yenu ku Horepe kupalikila mu kahia, haliapwila panjikenu kanawa 16 hanga nuchine kupianguka ha kulinga kaponya wa kwola yoze unalifu ni mujimba weswawo wa lunga hanji wa pwo, 17 hanji unalifu ni kashitu mweswawo watwama hano hashi, yoze unalifu ni kajila mweswawo wakuhumuka mu malilu, 18 chipwe unalifu ni kashitu mweswawo yoze wakukalala hashi hanji unalifu ni yishi mweswawo yoze uli mu meya. 19 Muze mutala mu malilu ni kumona tangwa, kakweji, tutongonoshi ni yuma yeswe yize yatwama mu malilu, kanda yinupiangula chipwe kufulamana kumeso ja yuma yacho chipwe kuyiwayila. Mumu Yehova Zambi yenu, hanahane yuma yeswayi kuli atu waze atwama hano hashi. 20 Alioze, yenu e Yehova achijile ku Engitu, kwe ku lutengo wa utale hanga nupwe atu jenyi ni chihinga chenyi ngwe chize nuli musono.
21 “Yehova yanguvwila uli mumu lia yenu, kashika alishingile ngwenyi, kechi kungwecha hanga nguzauke Yordau chipwe kunjila mu chifuchi chipema chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga. 22 Yami mungufwila mu chifuchi chino, chichi kazauka Yordau, yenu munukazauka Yordau ni kuhinga chifuchi chipema. 23 Nwatamba kukanyama hanga nuchine kuvulama usendo uze Yehova Zambi yenu alinga ni yenu, kanda nulinga kaponya niumwe wa kwola yoze unalifu ni chuma chize Yehova Zambi yenu anukanjisa. 24 Mumu Yehova Zambi yenu, kali ngwe kahia kaze kakwocha, kali Zambi yoze wakuzanga hanga amuwayile wika iye.
25 “Nyi yenu munupwa ni ana ni ajikulu, mba munutwama mu chifuchi ha mashimbu anji, alioze munulinga yuma yipi ha kulinga kaponya wa kwola wa chuma cheswacho ni kulinga yuma yipi kumeso ja Yehova Zambi yenu ni kumuhona vumbi, 26 musono ngunase chuma cheswe mu malilu ni hano hashi hanga chipwe chela kuli yenu ngwami, yenu munukakuwa kawashi mu chifuchi chize munukahinga ha kuzauka Yordau. Kunuchi katwamamo mashimbu anji, munukakuwa eswe. 27 Yehova makanumwanga hakachi ka atu, alioze amwe a kuli yenu wika e makalilamwina hakachi ka mavungu kuze Yehova makanumwangina. 28 Kwe kuze yenu munukawayila tuzambi a mapaya ni a mawe akulinga kuli atu, tuzambi waze keshi kumona, keshi kwivwa, keshi kulia chipwe kwivwa vumba.
29 “Kuzekwene, nyi munufupa Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe, pundu lume, kumunukamuwana. 30 Ha shimbu liacho, muze munupwa ni kapinda munji ni kumona ngwenu yuma yeswe ayi yinalingiwa kuli yenu, chocho munukafuna kuli Yehova Zambi yenu ni kupanjika liji lienyi. 31 Mumu Yehova Zambi yenu, kali Zambi wa keke. Iye kechi kanuhichika chipwe kununongesa, chipwe kuvulama usendo uze alishingile kuli tulamba jenu.
32 “Haliapwila, hulenu hakutwala ku matangwa akunyima muze te kanda nuchisemuka, chize ha tangwa lize Zambi atangile mutu. Talenu ku songo limwe lia malilu ndo ku songo likwo. Shina hikunalingiwa kama chuma chinene ngwe chino? Shina hinunevu kama chuma ngwe chino? 33 Shina atu akwo hanevu Zambi mahanjika mukachi ka kahia ngwe chize yenu nwevwile, alioze yinununga ni mwono? 34 Nyi shina Zambi haneseka kusakula vungu mukachi ka vungu likwo ni upatwilo ni yilayi ni yikomokeso ni jita ni kwoko lia ndundo ni kwoko lia kwolola ni yitanga yinene ya kukolesa woma ngwe chize Yehova Zambi yenu alingile ni yenu ku Engitu kumeso jenu? 35 Yuma yino kanakayisolola wika kuli yenu hanga te nunyingike ngwenu, Yehova kali Zambi wamwenemwene, kuchizako iye, kukushi nawa Zambi mukwo. 36 Iye yanwecha nwivwe liji lienyi kukatuka mu malilu hanga anufumbe, mba hano hashi iye yecha hanga numone kahia kenyi kanene, chocho yenu yinwivwa liji lienyi mukachi ka kahia.
37 “Amu iye azangile chinji tulamba jenu ni kusakula munyachi wo, yanuchiza mu Engitu kupalikila mu ndundo jenyi jinene. 38 Iye kahumine kumeso jenu mavungu anene-anene a tachi jinji kuhiana yenu hanga anunjise mu yifuchi yo ni kunwahayo ngwe chihinga, ngwe chize nunamono musono. 39 Kashika chize musono nyingikenu ngwenu, Yehova mwe Zambi wamwenemwene mu malilu ni hano hashi. Kukushi Zambi mukwo. 40 Fungenu yiyulo ni shimbi jenyi jize ngunanwehe musono hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu ni ku mwono wa ana jenu mba nukatwame miaka yinji mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha.”
41 Ha mashimbu jacho, Mose yahandununa mambonge atatu ku chivumbuko cha Lwiji Yordau. 42 Nyi mutu mashiha mukwo chakuhona kumuhalila chipwe kumuvwila kole, iye katamba kuchinyina ku yimwe ya ku mambonge jacho hanga anunge ni mwono. 43 Mambonge jacho kali wano: Mbezere yili mu puya mu chana kuli A-Rupene, Ramote mu Ngiliate kuli A-Ngate, Ngolane mu Mbashane kuli A-Manase.
44 Yino ye Shimbi yize Mose ahanyine kuli A-Izalele. 45 Yino ye iwulwiso, shimbi, yiyulo ni upatwilo yize Mose ahanyine kuli A-Izalele muze akatukile ku Engitu, 46 mu sali lia Yordau, mu chikulo hakamwihi ni Mbete-Peore mu chifuchi cha Sahone, Mwanangana wa A-Amore te watwama mu Heshebone yoze Mose ni A-Izalele akumbile muze akatukile ku Engitu. 47 Yatambula chifuchi chenyi ni chifuchi cha Oge, Mwanangana wa Mbashane, mianangana aali a A-Amore waze te atwama mu chifuchi cha ku chivumbuko cha Yordau, 48 chize ku Aroere yize yapwile hakamwihi ni chikulo cha Arnone ndo ku Mulundu wa Zaione, uze avuluka nawa ngwo, Hermone, 49 ni Arapa yeswe ku chifuchi cha ku chivumbuko cha Yordau ndo ku Kalunga-Lwiji wa Arapa ku ukandukilo wa Pisiga.
5 Chocho Mose yakungulula A-Izalele eswe yaalweza ngwenyi: “Yenu A-Izalele panjikenu shimbi, yiyulo ni upatwilo uze ngunanulweze musono. Yenu nwatamba kulilongesayo ni kuyikaula kanawa. 2 Yehova Zambi yetu, kalingile usendo ni yetu ku Horepe. 3 Yehova kalingile usendo wacho ni tulamba jetu, alioze kaulinga nawa ni yetu, yetu eswe tuli hano. 4 Yehova kahanjika ni yenu meso ni meso ku mulundu, kupalikila mu kahia. 5 Ha shimbu liacho, yenu te nunevu woma mumu lia kahia, kashika kunwakakandukile ha mulundu, yami te ngunamana hakachi ka yenu ni Yehova hanga ngunulweze liji lia Yehova. Iye yamba ngwenyi:
6 “‘Yami nguli Yehova Zambi yenu, yoze wanuchijile mu chifuchi cha Engitu, chifuchi cha undungo. 7 Kanda nuwayila tuzambi akwo, shina wika yami.
8 “‘Kanda nusonga kaponya chipwe chuma chikwo cha kuwayila chize muchilifwa ni chuma chimwe chili mwilu hanji hano hashi, chipwe mu meya. 9 Kanda nufulamana kumeso jo, chipwe kwawayila, mumu yami Yehova Zambi yenu, nguli Zambi yoze wakuzanga hanga anguwayile wika yami. Yoze wakumwesa lamba ana mumu lia uhenge wa yisemi jo ndo ha chisemuko chamuchitatu ni chamuchiwana cha waze akunguvwila kole. 10 Alioze nakusolola zango lize kulishi kuhwa ndo kuli tununu ja chisemuko cha waze akunguzanga ni kufunga shimbi jami.
11 “‘Kanda nuvuluka jina lia Yehova Zambi yenu chamokomoko, mumu Yehova kechi kasambisa yoze mavuluka jina lienyi chamokomoko.
12 “‘Fungenu tangwa lia Sambata hanga lipwe lisandu ngwe chize Yehova Zambi yenu anutumine kulinga. 13 Lingenu milimo yenu yeswe ha matangwa asambano, 14 alioze tangwa liamuchishimbiali lili sambata kuli Yehova Zambi yenu. Ha tangwa liacho kanda nulinga mulimo niumwe, chipwe yenu, chipwe ana jenu a malunga hanji a mapwo, chipwe ndungo wenu wa lunga hanji wa pwo, chipwe ngombe, chipwe chimbulu chipwe yimuna jenu akwo, chipwe chilambala yoze uli mu mambonge jenu hanga ndungo wenu wa lunga ni wa pwo ahwime ngwe yenu. 15 Iwulukenu ngwenu, yenu nwapwile ndungo mu chifuchi cha Engitu, mba Yehova Zambi yenu yanuchizamo ni kwoko lienyi lia ndundo ni kwoko lienyi lia kwolola. Kashika Yehova Zambi yenu ananutumu kufunga tangwa lia Sambata.
16 “‘Lemesenu tatenu ni noko ngwe chize Yehova Zambi yenu anutuma, mba nutwame miaka yinji ni yuma ku mwono wenu yende kanawa mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha.
17 “‘Kanda ushiha mutu.
18 “‘Kanda ulinga upangala.
19 “‘Kanda wiya.
20 “‘Kanda uhanjika mahuza hali mwenyembo we.
21 “‘Kanda uzanga pwo lia mukwenu. Kanda uzanga zuwo lia mukwenu, chipwe munda wenyi, chipwe ndungo wenyi wa lunga hanji wa pwo, chipwe ngombe wenyi, chipwe chimbulu wenyi, chipwe chuma cheswacho cha mukwenu.’
22 “Yehova kahanyine shimbi jino ku chikungulwila cheswe cha A-Izalele muze apwile ku mulundu, kupalikila mu kahia, mu lelwa, mu milima ni liji mwilu, kakawezeleho nawa chuma nichimwe. Kulutwe yajisoneka ha mawe aali, yangwahawo.
23 “Alioze, muze nwevwile liji mukachi ka milima ha shimbu lize kahia te kanalekwoka ha mulundu, akwa-lutwe eswe a minyachi ni makulwana eswe yakundama kuli yami. 24 Yenu yinwamba ngwenu: ‘Yehova Zambi yetu katusolwela uhenya ni unene wenyi, twevwa liji lienyi mukachi ka kahia. Musono twamona ngwetu, Zambi mahasa kuhanjika ni mutu, nihindu mutu wacho manunga ni mwono. 25 Mba yika mutufwila? Kahia kano kanji mukahasa kutunongesa. Nyi twanunga ni kwivwa liji lia Yehova Zambi yetu, pundu lume, mutufwa. 26 Mumu iya hakachi ka atu hanevu liji lia Zambi ya mwono kupalikila mu kahia ngwe chize yetu twalivwa mba yanunga ni mwono? 27 Kundama hanga upanjike yize Yehova Zambi yetu mamba. Yena mwe mutulweza yeswe yize Yehova Zambi yetu makulweza, mutukupanjika ni kulinga yeswe yize mamba.’
28 “Chocho, Yehova yevwa maliji waze yenu nwangulweza, mba Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Nevwa yize atu wano akulweza. Yuma yize ayo amba yili yipema. 29 Te muchipema nyi ayo mapwa ni mbunge ya kunguvumbika ni kufunga shimbi jami jeswe. Nyi machilinga, yuma yeswe ku mwono wo ni ku mwono wa ana jo te muyenda kanawa ku miaka yeswe! 30 Yako walweze ngwe: “Hilukenu mu mbalaka jenu.” 31 Alioze yena watamba kusala kuno ni yami, mungukulweza shimbi jeswe, yiyulo ni upatwilo uze watamba kwalongesa hanga aukaule mu chifuchi chize mungwaha akatwamemo.’ 32 Yenu nwatamba kukaula kanawa yeswe yize Yehova Zambi yenu anulweza. Kanda nukondoloka chipwe sali lia utata hanji sali lia umama. 33 Yenu nwatamba kwendela mu jila yize Yehova Zambi yenu anulweza hanga nutwame ni mwono ni yuma yeswe ku mwono wenu yende kanawa ni kutwama mashimbu anji mu chifuchi chize munukahinga.
6 “Jino je shimbi, yiyulo ni upatwilo uze Yehova Zambi yenu angutuma ngunulongese hanga nujikaule muze munuzauka ni kunjila mu chifuchi chize munuhinga. 2 Iye kalinga chino hanga nuvumbike Yehova Zambi yenu ni kukaula yiyulo yeswe ni shimbi jeswe jize nanulweza hanga yenu, ana jenu ni ajikulu jenu nutwame ha miaka yinji. 3 Yenu A-Izalele, panjikenu ni kukaula kanawa shimbi jino hanga yuma yeswe ku mwono wenu yende kanawa ni kwoka mu chifuchi cha yamwa ni wuchi chize Yehova Zambi ya tulamba jenu, anulakenyene.
4 “Yenu A-Izalele, panjikenu: Yehova Zambi yetu, iye wika Yehova. 5 Nwatamba kuzanga Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe ni tachi jenu jeswe. 6 Maliji wano ngunanulweze musono katamba kupwa mu mbunge yenu, 7 nwatamba kwalongesa kuli ana jenu, kwahanjika muze nunatwama ku zuwo lienu, muze nunende mu tapalo, ha kupomba ni ha kuhinduka. 8 Akasenu ha kwoko lienu hanga apwe chiwulwiso, katamba kupwa ngwe chilayi* ha huma lienu. 9 Asonekenu helu lia yikolo ya mazuwo jenu ni ku yikolo ya mbonge yenu.
10 “Muze Yehova Zambi yenu manunjisa mu chifuchi chize alakenyene kuli tulamba jenu Apalahama, Izake ni Yakomba, chize te manwaha, chifuchi cha mambonge anene, apema, waze kunwatungile, 11 ni mazuwo a too ni yuma yeswe yipema yize kunwaselemo ni mashima waze kunwafulile ni minda ya uva ni ya olevwe yize kunwatumbile ni muze munulia, munukuta, 12 kanyamenu hanga nuchine kuvulama Yehova yoze wanuchijile mu chifuchi cha Engitu, chifuchi cha undungo. 13 Yehova Zambi yenu mwe nwatamba kuvumbika, mwe nwatamba kulingila ni kulishinga mu jina lienyi. 14 Kanda nulingila tuzambi akwo, chipwe tuzambi ja atu waze nwalisulangana no, 15 mumu Yehova Zambi yenu yoze uli mukachi kenu, kali Zambi yoze wakuzanga hanga amuwayile wika iye. Nyi ka, ufwatulo wa Yehova Zambi yenu muwiza hali yenu, iye manukuwisa hano hashi.
16 “Kanda nweseka Yehova Zambi yenu ngwe chize nwamwesekele ku Masa. 17 Yenu nwatamba kwononokena kanawa shimbi ja Yehova Zambi yenu, yiwulwiso yenyi ni yiyulo yenyi yize anutuma kwononokena. 18 Lingenu yuma yalita, yuma yize yapwa yipema kumeso ja Yehova hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu. Njilenu mu chifuchi chipema chize Yehova alakenyene kuli tulamba jenu, nuchihinge 19 ni kuhuma akwa-kole jenu eswe ngwe chize Yehova alakenyene.
20 “Kulutwe muze ana jenu manuhula ngwenu: ‘Yiwulwiso yino ni yiyulo ni upatwilo uze Yehova Zambi yetu anutuma, yika yinalumbunuka?’ 21 Henaho munukumbulula ana jenu ngwenu: ‘Twapwile ndungo ja Falau mu Engitu, alioze Yehova, yatuchizamo ni kwoko lia ndundo. 22 Yehova kalingile yilayi ni yikomokeso yinene-yinene kole ni woma kuli A-Engitu, kuli Falau ni kuli akwa-zuwo lienyi eswe kumeso jetu. 23 Iye katuchijilemo atunehe kuno hanga atwehe chifuchi chize alakenyene kuli tulamba jetu. 24 Yehova katutumine kukaula shimbi jenyi jeswe, kuvumbika Yehova Zambi yetu hanga tutwame kanawa mba tununge ni mwono ngwe chize tuli musono. 25 Mutupwa akwa-ululi nyi mutukaula shimbi jeswe ja Yehova Zambi yetu ngwe chize iye atutuma kulinga.’
7 “Muze Yehova Zambi yenu manutwala mu chifuchi chize mununjila hanga nutwamemo, iye makahuma kumeso jenu mavungu wano anene-anene: A-Hete, A-Ngikashe, A-Amore, A-Kanana, A-Perize, A-Hevwe ni A-Yepushe, mavungu shimbiali anene-anene a tachi jinji kuhiana yenu. 2 Yehova Zambi yenu maakunjika ku moko jenu, mba yenu munwakumba. Nwatamba kwanongesa. Kanda nulinga no usendo chipwe kwevwila keke. 3 Kanda nulimbata no. Kanda nwecha ana jenu a mapwo alimbate ni ana jo a malunga, chipwe kwecha ana jenu a mapwo alimbate ni ana jo a malunga. 4 Nyi nwachilinga, ana jenu mapianguka, maputuka kulingila tuzambi eka; chocho ufwatulo wa Yehova muwiza hali yenu, iye manunongesa kawashi.
5 “Alioze, nwatamba kwalinga chino: Puzulenu yilumbilo yo, pupenu manguji jo asandu, nongesenu tuzambi jo ni kwocha tuponya jo a kusonga. 6 Mumu yenu nuli asandu kuli Yehova Zambi yenu; Yehova Zambi yenu kanusakula hanga nupwe atu jenyi, atu jenyi alipwila hakachi ka atu eswe hano hashi.
7 “Yehova kakanusakwile ni kunusolwela zango mumu ngwo nuli anji hakachi ka mavungu, yenu nunanyingika ngwenu, nwapwile akehe chinji hakachi ka mavungu eswe. 8 Alioze, Yehova kachilingile mumu kakunuzanga, kazangile kumanununa chilakenyo chize alingile kuli tulamba jenu. Kashika Yehova anuchijile ku Engitu ni kwoko lienyi lia ndundo hanga anulamwine ku chifuchi cha undungo, ku kwoko lia Falau mwanangana wa Engitu. 9 Yenu nunanyingika kanawa ngwenu, Yehova Zambi yenu, kali Zambi wamwenemwene, Zambi washishika, yoze wakufunga usendo uze alingile ni yenu, zango lienyi lize kulishi kuhwa liakuheta ndo ku kanunu ka yisemuko ya waze akumuzanga ni kufunga shimbi jenyi. 10 Alioze iye kumakafwetesa waze akumuvwila kole ni kwanongesa. Kechi kushimbula kuchilinga kuli waze akumuvwila kole; iye kumakaafwetesa. 11 Kashika, kaulenu kanawa shimbi, yiyulo ni upatwilo uze ngunanulweze musono.
12 “Nyi munununga ni kukaula yiyulo ni upatwilo, Yehova Zambi yenu, mafunga usendo ni zango kulishi kuhwa lize alishingile kuli tulamba jenu. 13 Iye manuzanga, manuwahisa ni kunwokesa. Ewa, manuwahisa ni ana anji ni yilima-lima ni mbuto ni vinyu yaha ni maji a olevwe. Ngombe jenu ni mapanga masema ana anji mu chifuchi chize makanwaha, kulita ni chilakenyo chize alingile kuli tulamba jenu. 14 Yenu munupwa atu akuwahisa hakachi ka atu eswe; niumwe lunga hanji pwo yoze mapwa mumba hakachi kenu wakuhi. Ni yimuna jenu makasema ana anji. 15 Yehova machiza mukachi kenu yikola yeswe, kechi kuneha hali yenu misongo yize yapwile mu chifuchi cha Engitu. Alioze mayineha kuli waze eswe akunuvwila kole. 16 Nwatamba kunongesa mavungu eswe waze Yehova Zambi yenu makunjika ku moko jenu. Kanda nwevwila keke. Kanda nuwayila tuzambi jo, mumu chino muchipwa kambwila kuli yenu.
17 “Alioze nyi munwamba mu mbunge yenu ngwenu: ‘Mavungu wano kali anji chinji kuhiana yetu, mba kuchi mutuhasa kwahuma?’ 18 Kanda nwevwila woma. Nwatamba kwiwuluka yize Yehova Zambi yenu alingile kuli Falau ni kuli a Engitu eswe 19 ni upatwilo unene uze nwamwene ni meso jenu ni yilayi ni yikomokeso ni kwoko lia ndundo ni kwoko lia kwolola lize Yehova Zambi yenu anuchijile nalio ku Engitu. Yino ye Yehova Zambi yenu makalinga kuli atu eswe waze nunevwila woma. 20 Yehova Zambi yenu makevwisa mwongo ndo muze waze eswe anakasala ni waze anakaswama mafwa. 21 Kanda nwevwila woma, mumu Yehova Zambi yenu, kali Zambi munene kole ni woma, iye manukwasa.
22 “Yehova Zambi yenu, makahuma akwa-mavungu kumeso jenu hakehe-hakehe. Kunuchi kaanongesa ha chisuho chimuwika hanga tushitu a mu yambu achine kwoka ni kunupinjisa. 23 Yehova Zambi yenu, kumaakunjika mu moko jenu ndo muze munwanongesa eswe. 24 Iye makunjika mianangana jo mu moko jenu, yenu munukajimuna majina jo hano hashi. Niumwe mahasa kunukumba wakuhi, ndo muze munwakuwisa eswe. 25 Nwatamba kwocha tuponya jo. Kanda nuzanga prata hanji oru ya tuponya jo, chipwe kuyanda hanga ahone kunupiangula, mumu yuma yino yili chizelwokeso kuli Yehova Zambi yenu. 26 Kanda nutwala chuma cha luchisa ku mazuwo jenu hanga nuchine kupwa a luchisa ngwe chuma chacho, chuma chize atamba kunongesa. Nwatamba kuchivwila lwaji, mumu chili chuma chize atela kunongesa.
8 “Nwatamba kukaula kanawa shimbi jize ngunanwehe musono hanga nununge ni mwono, nuliokese, nunjile mu chifuchi chize Yehova alishingile kuhana kuli tulamba jenu hanga nutwamemo. 2 Iwulukenu wenyi uze Yehova Zambi yenu anwendesa ha miaka 40 mu puya hanga anupwise akwa-kulikehesa ni kunweseka anyingike yize yili mu mbunge jenu, nyi te munukaula shimbi jenyi nyi ka. 3 Iye kanulongesa kupwa akwa-kulikehesa, kanwecha ni zala, kanulisa manaa yize te kunwanyingikine chipwe yisemi jenu hanga nunyingike ngwenu, mutu katambile wika kutwama ni mwono mumu lia mbolo, alioze ha liji lieswe lia kutuhuka mu kanwa lia Yehova. 4 Ha miaka 40, mazalo jenu kasuwikile, chipwe molu jenu kajimbile. 5 Yenu nunanyingika kanawa ngwenu, Yehova Zambi yenu kapwile ni kunufumba ngwe chize mutu akufumba mwanenyi.
6 “Kashika, fungenu shimbi ja Yehova Zambi yenu, endenu mu majila jenyi ni kumuvumbika. 7 Mumu Yehova Zambi yenu, manunjisa mu chifuchi chipema, chifuchi cha yitwetwe ya meya, cha mafuji a meya ni meya anapukumuka mu yikulo ni mu chifuchi cha milundu, 8 chifuchi cha tiliku, cha sevada, cha mitondo ya uva, cha mikuyu, cha romana, chifuchi cha maji a olevwe ni wuchi, 9 chifuchi chize muchikapwa ni kulia chinji, kumuchi kahona chuma nichimwe, chifuchi cha mawe waze akwete utale ni milundu yize munukachiza unengu.
10 “Muze munulia, munukuta, nwatamba kuhalisa Yehova Zambi yenu ha kunwaha chifuchi chipema. 11 Nwatamba kukanyama hanga nuchine kuvulama Yehova Zambi yenu, ha kwehuka shimbi jenyi, yiyulo ni upatwilo uze ngunanulweze musono. 12 Muze munulia, munukuta, munutunga mazuwo apema ni kutwamamo, 13 muze ngombe jenu, mapanga jenu, prata ni oru yenu muyoka, munupwa ni yuma yinji, 14 kanda nwecha hanga mbunge jenu jipwe ni kuzo jinuvulamise Yehova Zambi yenu, yoze wanuchijile ku Engitu, chifuchi cha undungo 15 ni kunusongwela mu puya yinene kole ni woma, muze mwapwile tupela ni tuvwanda, chifuchi chomu chize chakapwile ni meya. Iye kanufwambwishile meya ku liwe, 16 kanulishile ni manaa mu puya, yize yisemi jenu te kanyingikine hanga anulongese kulikehesa ni kunweseka mba nukapwe ni mwono upema. 17 Nyi munwamba mu mbunge jenu ngwenu: ‘Twapwa ni upite uno mumu lia ndundo ni tachi jetu,’ 18 iwulukenu ngwenu, Yehova Zambi yenu, mwe wanwaha ndundo ja kupwa ni upite wacho hanga amanunune usendo uze alishingile kuli tulamba jenu, ngwe chize nunamono musono.
19 “Nyi tangwa limwe nwavulama Yehova Zambi yenu, nwakaula tuzambi akwo, nwawayila ni kufulamana kumeso jo, ngunanulweze pundu ngwami, kumunukafwa. 20 Nyi kunwapanjikile liji lia Yehova Zambi yenu, kumunufwa ngwe chize anafu akwa-mavungu waze Yehova ananongesa kumeso jenu.
9 “Yenu A-Izalele, panjikenu: Musono nunazauka Yordau hanga nunjile mu chifuchi, nuhumemo mavungu anene-anene, a tachi jinji kuhiana yenu, mambonge anene-anene, a yipanga yisuku-yisuku, yinaheta ndo mwilu, 2 atu a tachi, asuku-asuku, ana ja Anake, waze nunanyingika, nwevwile nawa atu mamba ngwo: ‘Iya mahasa kulimika ni ana ja Anake?’ 3 Kashika, nyingikenu ngwenu, Yehova Zambi yenu, matetekela kulutwe lienu. Iye kali ngwe kahia kaze kakwocha, maanongesa. Iye makaakumba kumeso jenu hanga nwahume kawashi-washi ni kwanongesa ngwe chize Yehova anulakenyene.
4 “Muze Yehova Zambi yenu, maahuma kumeso jenu, kanda nwamba mu mbunge jenu ngwenu: ‘Yehova katunjisa mu chifuchi chino hanga tutwamemo mumu lia ululi wetu.’ Alioze, nyongenu ngwenu, Yehova kahuma mavungu wano kumeso jenu, mumu lia upi wo. 5 Yenu nunanjila mu chifuchi cho hanga nutwamemo, hi mumu lia ululi wenu ko hanji upeme wa mbunge jenu. Alioze, Yehova Zambi yenu kanahuma mavungu wano kumeso jenu, mumu lia upi wo hanga liji lia Yehova, lize alishingile kuli tulamba jenu, Apalahama, Izake ni Yakomba limanunuke. 6 Kashika, nyingikenu ngwenu, Yehova Zambi yenu, kanwaha chifuchi chino hanga nutwamemo, hi mumu lia ululi wenu ko, mumu nuli atu a mbunge yikalu.
7 “Kanda nuvulama chize nwehile Zambi yenu Yehova mu puya. Chize ha tangwa lize nwakatukile mu chifuchi cha Engitu ndo muze nwahetele mu chifuchi chino, yenu yinulimika ni Yehova. 8 Chipwe mu Horepe yenu nwehile Yehova, kashika Yehova evwile uli mba yazanga kununongesa. 9 Muze nakandukile ha mulundu hanga ngutambule mawe, mawe a usendo uze Yehova alingile ni yenu, yingutwamako matangwa 40 ni ufuku 40 chakuhona kulia mbolo chipwe kunwa meya. 10 Mba Yehova yangwaha mawe aali, akusoneka ni munwe wenyi. Ha mawe jacho, hapwile maliji eswe waze Yehova angulwezele ku mulundu kupalikila mu kahia, ha tangwa lize A-Izalele eswe te analikungulula. 11 Ha kuhwa cha matangwa 40 ni ufuku 40, Yehova yangwaha mawe aali, mawe a usendo, 12 Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Sunuka kawashi, mumu atu je waze wachijile ku Engitu hapianguka. Ayo hapianguka kawashi mu jila yize te atamba kwenda. Halizuzulwila kaponya.’ 13 Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Ngunamono ngwami, atu wano kali ni mbunge yikalu. 14 Ngweche ngwanongese hanga ngujimune jina lio hano hashi, mungupwisa yena vungu lia tachi, vungu linene kuhiana ayo.’
15 “Yami yingusunuka ha mulundu, muze mulundu te muuchilekwoka ni kahia, te ngunakwata mawe aali a usendo. 16 Muze nanumwene, yingunyingika ngwami hinwavulumuna kuli Yehova Zambi yenu! Hinwalizuzulwila mwana-ngombe. Yenu yinupianguka kawashi-washi mu jila yize Yehova anulwezele, yize te nwatamba kwendela. 17 Kashika, yingumbila mawe aali waze apwile ku moko jami, yapalwoka kumeso jenu. 18 Chocho, yinguliumba kuli Yehova ngwe chize nalingile ha matangwa 40 ni ufuku 40. Chalile mbolo chipwe kunwa meya mumu lia shili yize nwalingile, nwalingile yuma yipi chinji kumeso ja Yehova ni kumutuka. 19 Nevwile woma unji mumu lia ufwatulo wa Yehova hali yenu, iye te kanazange kununongesa. Alioze, ha tangwa liacho Yehova yangupanjika.
20 “Yehova te kanevwila Arone uli unji, te kanazange kumushiha. Alioze, yingumulembela kuli Zambi ha tangwa liacho. 21 Kashika, yingwanda mwana-ngombe wacho, chuma chize chanuvulumwishine, yingumwocha mu kahia, yingumufwenyonya, yapwa uto. Yingwanda uto wacho, yinguumbila mu meya waze te anasulumuka ku mulundu.
22 “Chikwo nawa, ku Tabera, ku Masa ni ku Kibrote-Hatava yenu nwehile nawa Yehova. 23 Muze nwapwile ku Kandeshe-Mbania, Yehova yanulweza ngwenyi: ‘Yeenu nukahinge chifuchi chize mungunwaha!’ Yenu yinwehuka cheka nawa shimbi ja Yehova Zambi yenu, kunwamufulielele chipwe kumwononokena. 24 Nwakulimika ni Yehova chize haze nanunyingikine.
25 “Chocho, yingufulamana kuli Yehova ha matangwa 40 ni ufuku 40. Nafulamanyine mumu Yehova kambile ngwenyi manunongesa. 26 Yinguliumba kuli Yehova ni kumulweza ngwami: ‘Mwene wami Yehova, kanda unongesa atu je. Ayo kali chihinga che, atu waze wachijile ni tachi je mu Engitu ni kwoko lie lia ndundo. 27 Iwuluka tuvumbi je Apalahama, Izake ni Yakomba. Kanda ulihulikila ha kukala cha mbunge ya A-Izalele, ha ungulungulu wo ni ha shili yo. 28 Nyi ka, atu a mu chifuchi chize watuchijile mamba ngwo: “Yehova kahashile kwatwala mu chifuchi chize aalakenyene. Amu keshi kwazanga, iye kaachiza kuno hanga aashihile mu puya.” 29 Ayo kali atu je, chihinga che, waze wachijileko ni ndundo je ni tachi je.’
10 “Ha shimbu liacho, Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Sesa mawe aali analifu ni atangu, kanduka kuno ku mulundu hanga tuliwane, linga nawa mushete wa mapaya. 2 Yami mungusoneka ha mawe maliji waze apwanga ha mawe atangu waze wapalulanga, mba musa mawe jacho mu mushete.’ 3 Yingulinga mushete wa mapaya a mukesha, yingusesa mawe aali analifu ni waze atangu, yingukanduka ha mulundu ni mawe jacho ku moko jami. 4 Iye yasoneka ha mawe maliji waze ene asonekene chitangu, Kumi lia Shimbi jize Yehova ahanjikile ku mulundu mukachi ka kahia ha tangwa lize A-Izalele te analikungulula. Yehova yajihana kuli yami. 5 Mba yingusunuka ku mulundu, yingusa mawe jacho mu mushete uze nalingile, mawe jacho achilimo ngwe chize Yehova angutumine kulinga.
6 “Chocho, A-Izalele yakatuka ku Mberote-Mbene-Jakane yaya ndo ku Mosera, kwenako Arone anakafwila ni kumufunda, mba mwanenyi Eleazare yaputuka kukalakala ngwe sasendote mu chihela chenyi. 7 Kuzekwene yaakatuka yaya ku Gudegoda, ku Gudegoda yaya ku Jotepata, chifuchi cha yitwetwe ya meya.
8 “Ha shimbu liacho, Yehova yahandununa munyachi wa A-Levi hanga ambate mushete wa usendo wa Yehova, apwe sali lia Yehova ni kumulingila ni kuwahisa jina lienyi, ngwe chize akulinga ndo musono. 9 Kashika, A-Levi kakatambwile chihanda hanji chihinga mukachi ka mandumbu jo. Yehova mwe chihinga cho, ngwe chize Yehova Zambi yo aalwezele. 10 Hakutwala kuli yami, ku mulundu nalingileko matangwa 40 ni ufuku 40 ngwe chize nalingile ha chisuho chitangu, Yehova yangupanjika nawa ha chisuho chacho. Yehova yalitwamina kununongesa. 11 Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Lilulieke utetekele atu hanga anjile mu chifuchi chize mungwaha kulita ni chize nalakenyene kuli tulamba jo hanga atwamemo.’
12 “Haliapwila, yenu A-Izalele, yika Yehova Zambi yenu ananwita? Iye kananwita wika yino: Vumbikenu Yehova Zambi yenu, kaulenu shimbi jenyi, muzangenu, lingilenu Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe, 13 kaulenu shimbi ni yiyulo ya Yehova yize ngunanulweze musono hanga mwono wenu upwe kanawa. 14 Talenu, Yehova Zambi yenu mwe mwenya-malilu, ewa, malilu a malilu ni hashi ni yuma yeswe yize yatwamaho. 15 Alioze, hali tulamba jenu wika Yehova awahililile ni kwasolwela zango; iye hasakula yenu munyachi wo hakachi ka atu eswe ngwe chize nunamono musono. 16 Haliapwila, pemesenu mbunge jenu, kanda nujikalisa. 17 Mumu Yehova Zambi yenu, kali Zambi wa tuzambi, Mwene wa ene, Zambi munene, mukwa-ndundo, kole ni woma, keshi katonde chipwe kutayiza kalimbalimba. 18 Iye kakupatwila ni ululi mwana-shiwa ni tuliwa, iye kakuzanga chilambala, kakumwaha kulia ni mazalo. 19 Kashika, ni yenu nwatamba kuzanga yilambala, mumu nwapwile yilambala mu chifuchi cha Engitu.
20 “Yehova Zambi yenu mwe nwatamba kuvumbika, iye mwe nwatamba kulingila, hali iye nwatamba kulikwachilila, nwatamba kulishinga ha jina lienyi. 21 Iye mwe nwatamba kuhalisa. Iye kali Zambi yenu, iye mwe walingile yuma yinene-yinene kole ni woma yize nwamwene ni meso jenu. 22 Muze tulamba jenu ayile ku Engitu, kapwile atu 70, haliapwila Yehova Zambi yenu hanwokesa ngwe tutongonoshi a mu malilu.
11 “Zangenu Yehova Zambi yenu, kaulenu mashimbu eswe yiyulo yenyi, upatwilo ni shimbi jenyi. 2 Yenu nunanyingika ngwenu, musono ngunahanjika ni yenu hi ni ana jenu ko waze kakanyingikine chipwe kumona fumbo lia Yehova Zambi yenu, chipwe unene wenyi, kwoko lienyi lia ndundo ni kwoko lienyi lia kwolola. 3 Ayo kakamwene yilayi ni yuma yize iye alingile mu Engitu, kuli Falau mwanangana wa Engitu ni mu chifuchi chenyi cheswe; 4 chipwe yize alingile kuli maswalale a mu Engitu, kuli tuvwalu jo ni matemba a jita a Falau waze atokele mu meya a Kalunga-Lwiji Muchila muze ayo te ananuhanga, mba Yehova yanongesa eswe. 5 Ayo kakamwene yize iye anakanulingila mu puya, ndo muze nwahetele mu chihela chino, 6 ayo kakamwene nawa yize iye alingile kuli Ndatane ni Apirame ana ja Eliape, mwana wa Rupene, muze hashi hazulukile kumeso ja A-Izalele ni kumina eswe hamwe ni mazuwo jo, mbalaka jo, atu eswe ni yimuna jo. 7 Yenu e nwamwene ni meso jenu yitanga yeswe ya kukomwesa yize Yehova alingile.
8 “Fungenu shimbi jeswe jize ngunanwehe musono hanga nutakame, nuzauke ni kutambula chifuchi, 9 mba nutwame miaka yinji mu chifuchi chize Yehova alishingile kuhana kuli tulamba jenu ni minyachi yo, chifuchi cha yamwa ni wuchi.
10 “Chifuchi chize mungunwaha chinalisa chinji ni chifuchi cha Engitu, kuze nwakatukile, kuze nwapwile ni kutumba mbuto ni kukalakala chinji hanga nuhinjile meya mu munda ngwe chize akuhinjila meya mu ngalanja. 11 Alioze, mu chifuchi chize mununjila ni kutambula chili chifuchi cha milundu ni yikulo. Mu chifuchi chacho, mwakunoka vula munji, 12 chifuchi chize Yehova Zambi yenu, anafungu. Meso ja Yehova Zambi yenu, kali mu chifuchi chacho, chize ku uputukilo wa mwaka ndo ku songo lia mwaka.
13 “Nyi munukaula kanawa shimbi jize ngunanulweze musono, munuzanga Yehova Zambi yenu ni kumulingila ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe, 14 mba yami mungukanokesa vula mu chifuchi chacho ha shimbu lize hingunatese, vula musazu ni wa chihungula soke, mba nuhase kukunga mbuto jenu, vinyu yaha ni maji a olevwe. 15 Mungukahana kulia kuli yimuna jenu. Ni yenu munukalia, munukakuta. 16 Kanyamenu hanga mbunge jenu jichine kupianguka ha kuwayila tuzambi akwo ni kufulamana kumeso jo. 17 Nyi nwachilinga, ufwatulo wa Yehova muwiza hali yenu, iye kechi kanokesa nawa vula, hashi kuhechi kema mbuto, munukakuwa kawashi mu chifuchi chipema chize Yehova ananwehe.
18 “Kashika, fungenu maliji wano mu mbunge yenu ni ku mwono wenu, akasenu ngwe chiwulwiso ha kwoko lienu, katamba kupwa ngwe chilayi ha mahuma jenu. 19 Nwatamba kwalongesa kuli ana jenu ni kwahanjika muze nunatwama ku zuwo lienu, muze nunende mu tapalo, ha kupomba ni ha kuhinduka. 20 Asonekenu helu lia yikolo ya mazuwo jenu ni ku yajilo ya mbonge, 21 mba yenu ni ana jenu nukatwame ha miaka yinji mu chifuchi chize Yehova alakenyene kuhana kuli tulamba jenu, ha shimbu lieswe lize malilu manunga ni kufuka hashi.
22 “Nyi munukaula shimbi jeswe jize ngunanwehe musono, munuzanga Yehova Zambi yenu, munwenda mu majila jenyi mashimbu eswe ni kulikwachilila kuli iye, 23 Yehova makahuma akwa-mavungu wano eswe kumeso jenu, yenu munukatambula chifuchi cha mavungu anene-anene waze ali anji kuhiana yenu. 24 Chihela cheswe munuliata, muchikapwa cha yenu. Chize ku puya ndo ku Lebano, kukatuka ku Lwiji, lwiji Ufrateze ndo ku kalunga-lwiji wa ku chitokelo.* Yino ye muyikapwa njiza ya chifuchi chenu. 25 Niumwe kechi kanukumba, Yehova Zambi yenu, makanukwasa hanga atu eswe akanuvwile woma kweswako kuze munwendela ngwe chize iye anulakenyene.
26 “Talenu, musono ngunase kumeso jenu chiwape ni shingo: 27 Munupwa ni yiwape, nyi munukaula shimbi ja Yehova Zambi yenu, jize ngunanulweze musono. 28 Munushingiwa nyi kunwakawile shimbi ja Yehova Zambi yenu, nyi munwehuka kukaula jila yize ngunanulweze hanga nukaule tuzambi waze kunwanyingikine.
29 “Muze Yehova Zambi yenu, manunjisa mu chifuchi chize munukatwama, munukatongola yiwape ha mulundu wa Ngerizime ni shingo ha mulundu wa Epale. 30 Milundu yacho yili mu sali lia Lwiji Yordau ku chitokelo, mu chifuchi cha A-Kanana waze atwama mu Arapa, kulutwe lia Ngilingali hakamwihi ni mitondo yinene ya More. 31 Mumu munuzauka Yordau hanga nunjile mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ni kutwamamo. Muze munutambula chifuchi ni kutwamamo, 32 senu tachi hanga nukaule yiyulo yeswe ni upatwilo uze ngunanwehe musono.
12 “Jino je shimbi ni yiyulo ni upatwilo uze nwatamba kukaula matangwa eswe munutwama mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu alakenyene tulamba jenu, chize manwaha ngwe chihinga. 2 Nwatamba kunongesa yihela yeswe yize akwa-mavungu akuwayilamo tuzambi jo, yipwe ku milundu yisuku-yisuku, yipwe ku mindundena, yipwe mushi lia mutondo weswawo wa wisu. 3 Nwatamba kupuzula yilumbilo yo, kupalula manguji jo, kwocha mahamba jo ni kunongesa tuzambi jo a tuponya hanga nujimune majina jo mu chihela chacho.
4 “Kanda nuwayila Yehova Zambi yenu ngwe chize ayo akuwayila tuzambi jo. 5 Alioze, wayilenu Yehova Zambi yenu mu chihela chize masakula hanga nusemo jina lienyi ni zuwo lienyi mukachi ka minyachi yenyi yeswe. 6 Mu chihela chacho, mwe nwatamba kuya, mwenamo nwatamba kutwala milambu yenu ya kwocha, yitapo yenu, yihanda yenu ya kumi, milambu ya ku moko jenu, milambu ya kumanununa chilakenyo chenu, milambu ya kuhana ni mbunge yeswe ni ana ngombe atangu ni a mapanga. 7 Mwenamo yenu ni asoko jenu nwatamba kulila kumeso ja Yehova Zambi yenu ni kuwahilila ni yuma yeswe yize munulinga, mumu Yehova Zambi yenu hanuwahisa.
8 “Kanda nulinga ngwe chize nunalinga musono, mutu ni mutu kanalinga yize anamono ngwenyi yinalite kumeso jenyi, 9 mumu yenu kanda nuchinjila mu chihela cha uhwimino ni kutambula chihinga chize Yehova Zambi yenu manwaha. 10 Muze munuzauka Yordau ni kutwama mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga, iye manuhwimisa kuli akwa-kole jenu eswe waze ananujingilika, munukatwama kanawa. 11 Yenu munutwala yuma yeswe yize ngunanutumu mu chihela chize Yehova Zambi yenu masakula hanga asemo jina lienyi, milambu ya kwocha, yitapo yenu, yihanda ya kumi ni milambu ya ku moko jenu ni milambu yeswe hanga numanunune chilakenyo chenu kuli Yehova. 12 Munuwahilila kumeso ja Yehova Zambi yenu, yenu ni ana jenu a malunga ni a mapwo, ndungo jenu a malunga ni a mapwo ni A-Levi waze ali mukachi ka mambonge jenu, mumu ayo kakatambwile chihanda nichimwe hanji chihinga mukachi kenu. 13 Nwatamba kukanyama hanga nuhone kulambula milambu ya kwocha mu chihela cheswacho munuwana. 14 Nwatamba kuhana wika milambu yenu ya kwocha, mu chihela chize Yehova masakula mu njiza ya minyachi yenu. Mwenamo nwatamba kulinga yeswe yize ngunanulweze.
15 “Alioze, munuhasa kushiha chimuna ni kulia yifwo yenyi mu mambonge jenu kulita ni yiwape yize Yehova Zambi yenu manwaha ha shimbu lieswalio munuzanga. Mutu apwe wa luchisa hanji mupema mahasa kulia ngwe chizechene nwakulia kapaji ni kai. 16 Alioze kanda nulia manyinga, nwatamba kwazujila hashi ngwe meya. 17 Kechi kanwecha hanga nukalile mu mambonge jenu chihanda cha kumi ya mbuto yenu, cha vinyu yenu yaha, cha maji a olevwe, chipwe ana a ngombe jenu atangu ni mapanga, chipwe milambu yize munuhana hanga numanunune chilakenyo chize nwalinga, chipwe milambu yize nwakuhana ni mbunge yeswe ni milambu ya ku moko jenu. 18 Yuma yacho munukayilila kumeso ja Yehova Zambi yenu mu chihela chize Yehova makasakula, yenu ni ana jenu a malunga ni a mapwo, tuvumbi jenu a malunga ni a mapwo ni A-Levi waze ali mukachi ka mambonge jenu. Yenu munukawahilila kumeso ja Yehova Zambi yenu mu yuma yeswe yize munulinga. 19 Nwatamba kukanyama hanga nuhone kulengulula A-Levi mashimbu eswe munutwama mu chifuchi chenu.
20 “Muze Yehova Zambi yenu matohwesa chifuchi chenu ngwe chize alakenyene mba yenu munuzanga kulia yifwo ni kwamba ngwenu, ‘tunazange kulia yifwo,’ yenu munuhasa kulia yifwo ha shimbu lieswalio munuzanga. 21 Nyi chihela chize Yehova Zambi yenu, masakula hanga aseho jina lienyi muchipwa kusuku, ngwe chize nanulweza, munuhasa kushiha amwe ngombe hanji mapanga waze Yehova anwaha ni kwalia mukachi ka mambonge jenu ha shimbu lieswalio munuzanga. 22 Munuhasa kuyilia ngwe chize te munulia kapaji ni kai, chipwe mutu wa luchisa hanji yoze keshi wa luchisa mahasa kuyilia. 23 Alioze, kanda nulia manyinga, mumu manyinga kali mwono, kanda nulia mwono hamuwika ni yifwo. 24 Kanda nwalia. Yenu nwatamba kwazujila hashi ngwe meya. 25 Kanda nwalia hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu ni ku mwono wa ana jenu ha kulinga yuma yalita kumeso ja Yehova. 26 Muze munuya ku chihela kuze Yehova masakula, nwatamba kumbata wika yuma yenu yisandu ni milambu ya kumanununa nayo chilakenyo chenu. 27 Kwenako munulambwila milambu yenu ya kwocha, yifwo ni manyinga, munuyilambwila ha chilumbilo cha Yehova Zambi yenu, manyinga a milambu yenu nwatamba kwazujila ha chilumbilo cha Yehova Zambi yenu, alioze yifwo munuhasa kuyilia.
28 “Nwatamba kusa tachi hanga nukaule maliji eswe waze ngunanulweze hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu ni ku mwono wa ana jenu ku miaka yeswe. Nyi nwalinga chino, munulinga yuma yize yalita kumeso ja Yehova Zambi yenu.
29 “Muze Yehova Zambi yenu manongesa mavungu waze munuhuma, muze munutwama mu chifuchi cho, 30 kanyamenu hanga nuchine kupianguka muze manongesa mavungu jacho kumeso jenu. Kanda nuhula hakutwala kuli tuzambi jo ngwo: ‘Kuchi mavungu wano apwile ni kuwayila tuzambi jo? Ni yetu che mutukalinga.’ 31 Kanda nulinga yuma yino kuli Yehova Zambi yenu, mumu akwa-mavungu kakulingila tuzambi jo yuma yize Yehova akuvwila lwaji, kakwocha chipwe lume ana jo a malunga ni a mapwo hanga ahane ngwe mulambu kuli tuzambi jo. 32 Nwatamba kukaula maliji eswe ngunanulweze. Kanda nuwezela chipwe kuchizaho chuma nichimwe.
13 “Nyi mukachi kenu mwasoloka umwe profeta hanji umwe yoze wakutaha kupalikila mu yilota, makusolwela chimwe chilayi hanji chikomokeso, 2 mba chilayi hanji chikomokeso chacho muchimanunuka, chocho iye mamba ngwenyi: ‘Tuyenu tukaule tuzambi akwo, tuzambi waze kunwanyingikine, tuyenu twawayile,’ 3 kanda nupanjika maliji jo. Mumu Yehova Zambi yenu, kananweseka hanga amone nyi nwakuzanga Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe nyi ka. 4 Yehova Zambi yenu, mwe nwatamba kukaula ni kuvumbika. Nwatamba kufunga shimbi jenyi ni kupanjika liji lienyi. Nwatamba kumulingila ni kulikwachilila kuli iye. 5 Alioze, profeta wacho hanji yoze wakutaha kupalikila mu yilota, nwatamba kumushiha. Mumu kalimika ni Yehova Zambi yenu, ha kunupiangula mu jila yize Yehova Zambi yenu, yoze wanuchijile ku chifuchi cha Engitu, chifuchi cha undungo anutumine hanga nwende. Kashika, chizenu upi mukachi kenu.
6 “Nyi ndumbwe, mwane wa lunga hanji wa pwo, mukwenu-pwo hanji sepa lie, meseka kukupiangula kutenga ha kukulweza ngwenyi: ‘Tuye tuwayile tuzambi akwo,’ tuzambi waze yena ni tulamba je kunwanyingikine, 7 tuzambi ja atu waze nwalisulangana no, chipwe ngwe katwama hakamwihi hanji kusuku, chipwe ngwe kali ku songo limwe lia hashi ndo ku songo likwo lia hashi, 8 kanda utayiza hanga akupiangule chipwe kumupanjika; kanda umuvwila keke chipwe kumufunga. 9 Alioze, watamba kumushiha, yena mwe watamba kupwa mutangu kumushiha, mba atu eswe meza ni kukukwasa kumushiha. 10 Mwase mawe ndo muze mafwa, mumu iye kazanga kukupiangula hanga uchine kulingila Yehova Zambi ye, yoze wakuchijile mu chifuchi cha Engitu, chifuchi cha undungo. 11 Muze A-Izalele eswe machivwa, mevwa woma, kechi kalinga nawa chuma cha mutapu au mukachi kenu.
12 “Nyi munwivwa ngwo mu mambonge waze Yehova Zambi yenu anwaha hanga nutwamemo, 13 mwasoloka malunga amokomoko hanga apiangule atu a mu mbonge, ha kwamba ngwo: “Tuyenu, tuwayilenu tuzambi akwo,” tuzambi waze yenu kunwanyingikine, 14 chikuma chacho nwatamba kuchitala kanawa ni kuchihengwola. Nyi mununyingika ngwenu, chuma chacho chipi kanachilinga mukachi kenu, 15 nwatamba kushiha ni katana atu a mu mbonge yacho. Nongesenu mbonge yacho ni katana ni yuma yeswe yize yilimo hamwe ni yimuna jo. 16 Nwatamba kukunga upite wo weswe nuuse mukachi ka tapalo, mba munwocha lie limbo ni upite wamo weswe, upite wacho muupwa ngwe mulambu wa kwocha kuli Yehova, Zambi yenu. Mbonge yacho yatamba kupwa ngwe mulumba wa yiswaswa ku miaka yeswe. Kunwatambile kuyitungulula. 17 Kunwatambile kukwata ku chuma chize atesa kunongesa hanga ufwatulo wa Yehova uhwe, anuvwile keke ni kunwokesa ngwe chize alishingile kuli tulamba jenu. 18 Yenu nwatamba kwononokena Yehova Zambi yenu ni kufunga shimbi jenyi jeswe ngunanulweze musono ni kulinga yuma yalita kumeso ja Yehova Zambi yenu.
14 “Yenu nuli ana ja Yehova, Zambi yenu. Kanda nulichata chipwe kutewula ha mahuma jenu mumu lia mutu yoze wafwa. 2 Mumu yenu nuli atu asandu kuli Yehova Zambi yenu, Yehova kanusakula hanga nupwe atu jenyi, atu jenyi alipwila hakachi ka atu eswe a hano hashi.
3 “Kanda nulia chuma nichimwe cha luchisa. 4 Wano e tushitu waze yenu munuhasa kulia: Ngombe, panga, pembe, 5 kapaji, kai, chifwembe, pembe wa mu yambu, ngulungu, tengu ni panga* wa ku milundu. 6 Yenu munuhasa kulia kashitu mweswawo yoze uli ni sende ja kupula hakachi, yoze wa kusekula. 7 Kanda nulia tushitu waze a kusekula, alioze keshi ni sende ja kupula hakachi ngwe: Kamelu, mbalu ni sele, mumu tushitu jacho kakusekula, alioze keshi ni sende ja kupula hakachi. Kali a luchisa kuli yenu. 8 Ni ngulu neye kanda numulia, chipwe ngwe kali ni sende ja kuteta, alioze keshi kusekula. Kapwa wa luchisa kuli yenu. Kanda nulia yifwo ya kashitu yono chipwe kumukwata muze mafwa.
9 “Hakutwala ku yishi, munuhasa kulia wano: Eswe waze akwete yisapi ni mahalo munuhasa kulia. 10 Alioze kanda nulia yishi waze keshi yisapi chipwe mahalo. Kali a luchisa kuli yenu.
11 “Yenu munuhasa kulia tujila eswe apema. 12 Alioze, kanda nulia tujila wano: Pupa, chikungulu, chiselele, 13 sasa, ngungu ni milali yo yeswe, 14 milali yeswe ya yikwakwalo, 15 kakulu, chambamba, ngavota, chikoji ni milali yenyi yeswe, 16 chikulu, chikungulu, chozo, 17 toji, kuyu, katovwi, 18 nange, chitokola ni milali yenyi yeswe, mbwembwetu ni kafukufuku. 19 Tututu eswe ali ni mapulwa atwama hano hashi, kali a luchisa kuli yenu. Kunwatambile kwalia. 20 Alioze munuhasa kulia tujila eswe apema.
21 “Kanda nulia kashitu yoze munuwana hafwa kulu. Alioze munuhasa kumuhana kuli chilambala yoze watwama mu mambonge jenu, iye mahasa kumulia, hanji yenu munuhasa kumulanjisa kuli chilambala. Mumu yenu nuli vungu lisandu kuli Yehova Zambi yenu.
“Kanda nuteleka mwana pembe mu yamwa ya naye.
22 “Nwatamba kuhana chihanda cha kumi cha mbuto jeswe jize mujima mu minda yenu mwaka ha mwaka. 23 Munukalia chihanda cha kumi cha mbuto jenu, cha vinyu yenu yaha, cha maji jenu a olevwe, cha ana atangu a ngombe jenu ni a mapanga jenu kumeso ja Yehova Zambi yenu, ku chihela kuze masakula kusa jina lienyi hanga nulilongese kuvumbika Yehova Zambi yenu ku miaka yeswe.
24 “Alioze nyi wenyi muupwa usuku mba munumona ngwenu, kunuchi kuhasa kumbata yuma yeswe hanga nuye nayo ku chihela kuze Yehova Zambi yenu masakula kusa jina lienyi, mumu kuli kusuku chinji (mumu Yehova Zambi yenu makanuwahisa), 25 munuhasa kulanjisa yuma yacho hanga nuye ni mbongo ku chihela kuze Yehova Zambi yenu masakula. 26 Mbongo jacho munuhasa kulanda najo yeswayo munuzanga: Ngombe, mapanga, pembe, vinyu, walwa ukwo usasu ni yeswe yize munuzanga hanga nukayilile kumeso ja Yehova Zambi yenu, nukawahilile, yenu ni akwa-zuwo lienu. 27 Alioze, kanda nulengulula A-Levi waze atwama mu mambonge jenu, mumu ayo kakatambwile chihanda chipwe chihinga hamuwika ni yenu.
28 “Ku songo lia miaka yitatu, nwatamba kuneha yuma yeswe ya chihanda cha kumi cha mbuto jenu ja mwaka wacho nuyise mu mambonge jenu 29 hanga A-Levi waze kakatambwile chihanda chipwe chihinga hamuwika ni yenu ni chilambala, mwana-shiwa ni tuliwa waze ali mu mambonge jenu alie, akute mba Yehova Zambi yenu manuwahisa ha yeswe yize munulinga.
15 “Ku songo lia miaka yeswe shimbiali, nwatamba kujimuna* makongo. 2 Chino che nwatamba kulinga ha kujimuna makongo jacho: Mutu mweswe wahanyine kongo kuli mwenyembo wenyi, katamba kujimuna kongo liacho. Katambile kwita kuli mwenyembo wenyi chipwe kuli ndumbwenyi hanga amufwete, mumu nwajimuna kongo liacho hanga nulemese Yehova. 3 Munuhasa kufwetesa chilambala kongo lienu, alioze nwatamba kujimuna kongo lia ndumbwenu. 4 Niumwe katambile kupwa chiswale mukachi kenu, mumu Yehova makanuwahisa mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu makanwaha ngwe chihinga. 5 Chuma nwatamba kulinga chili wika kupanjika kanawa liji lia Yehova Zambi yenu ni kufunga shimbi jeswe jize ngunanwehe musono. 6 Mumu Yehova Zambi yenu, makanuwahisa ngwe chize alakenyene, munukahana mikuli kuli akwa-mavungu, alioze yenu kunuchi kafupa kutambula mikuli. Munukayula akwa-mavungu anji, alioze ayo kechi kanuyula.
7 “Nyi ndumbwenu mapwa chiswale mukachi kenu, mu yimwe mbonge ya mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, kanda nukalisa mbunge jenu hanji kulituna kumukwasa. 8 Alioze, yenu nwatamba kumukwasa ni kumulevwalisa yeswayo yize anahono. 9 Kanyamenu hanga nuchine kupwa ni manyonga api mu mbunge jenu ni kwamba ngwenu: ‘Mwaka wamuchishimbiali, mwaka wa kujimuna kongo unaheta,’ kashika chichi kukwasa ndumbwami chiswale chipwe kumwaha yuma yakulikwasa nayo. Nyi iye makololoka kuli Yehova hakutwala kuli yena, chino muchipwa shili kuli yena. 10 Nwatamba kumukwasa, nwatamba kumwaha ni mbunge yimuwika, kunwatambile kumwaha ni mbunge jaali, mumu ye Yehova Zambi yenu makawahishila milimo yenu yeswe ni yuma yeswe yize munukalinga. 11 Yiswale kechi kuhwa mu chifuchi chino, kashika ngunanulweze ngwami: ‘Nwatamba kukwasa mandumbu jenu ni yiswale waze atwama mu chifuchi chenu ha yize anafupu.’
12 “Nyi nwalanda ndumbwenu Ka-Hepreu wa lunga hanji wa pwo, mba iye manulingila ha miaka yisambano, nwatamba kumutusula ha mwaka wamuchishimbiali. 13 Nyi nwamutusula kanda numwecha aye chizechene. 14 Nwatamba kumwaha amwe mapanga hanji pembe jenu, ndambu ya vinyu ni ndambu ya maji a olevwe. Nwatamba kumwaha kulita ni chize Yehova Zambi yenu ananuwahisa. 15 Iwulukenu ngwenu, yenu nwapwile ndungo mu chifuchi cha Engitu, mba Yehova Zambi yenu yanuchizamo. Kashika ngunanwehe shimbi yino musono.
16 “Alioze, nyi ndungo wacho mamba ngwenyi: ‘Chichi kuya kwami ku mahetu,’ mumu kakuzanga yena ni akwa-zuwo lie, chikwo nawa kakuwahilila ha kupwa ni yena, 17 anda katwalo, mukunjike ku chikolo mutuwe twitwi lienyi, mba iye mapwa ndungo ye ku mwono wenyi weswe. Yino ye watamba kulinga nawa ni ndungo we wa pwo. 18 Nyi wamutusula, mba iye masakula kuya kwenyi, kanda wivwa chinyengo, mumu milimo yize akulingila ha miaka yisambano yili milimo yize akulinga kuli ngamba aali ni Yehova Zambi ye, kakuwahisa ha yeswe yize akulingila.
19 “Tupula-majimo eswe a kuji a ngombe ni mapanga jenu nwatamba kwapwisa asandu kuli Yehova Zambi yenu. Kanda nulinga mulimo niumwe ni tupula-majimo a ngombe jenu chipwe kutewula tupula-majimo a mapanga jenu. 20 Yenu ni akwa-zuwo lienu nwatamba kwalia kumeso ja Yehova Zambi yenu ha mwaka ni mwaka, ku chihela chize Yehova masakula. 21 Alioze, nyi mapwa ni kapalia, mapwa chilema, kapuputa hanji kupwa ni kapalia mweswawo munene, kanda numulambula kuli Yehova Zambi yenu. 22 Yenu nwatamba kumulia mu mambonge jenu, chipwe ngwe nuli a luchisa hanji ka, munuhasa kwalia ngwe chize nwakulia kai ni kapaji. 23 Alioze manyinga kanda nwalia, nwatamba kwazujila hashi ngwe meya.
16 “Fungenu kakweji wa Ambimbi,* lingenu chiwanyino cha Chizomboka kuli Yehova Zambi yenu, mumu Yehova Zambi yenu kanuchijile mu Engitu ha kakweji wa Ambimbi. 2 Ha mashimbu a Chizomboka cha Yehova Zambi yenu, nwatamba kulambulaho mapanga, pembe ni ngombe, ku chihela kuze Yehova masakula hanga aseko jina lienyi. 3 Yitapo yino kunwatambile kuyilia ni chuma chize chili ni futunwiso; ha matangwa shimbiali nwatamba kulia mbolo jize kujishi futunwiso, mbolo ja lamba, mumu nwakatukile mu chifuchi cha Engitu fuji-fuji. Lingenu chino hanga nwiwuluke ku mwono wenu weswe tangwa lize nwakatukile mu chifuchi cha Engitu. 4 Ha matangwa shimbiali katambile kunuwana ni futunwiso mu chifuchi chenu cheswe. Hakutwala ku yifwo yize munukalambula chingoloshi cha tangwa litangu, nyi yasalaho kunwatambile kuyitulika hanga nukayilie tangwa likwo. 5 Kechi kanutayiza kulambula chitapo cha Chizomboka mu mbonge niyimwe yize Yehova Zambi yenu anwaha. 6 Shina wika ku chihela chize Yehova Zambi yenu masakula hanga aseko jina lienyi. Yenu nwatamba kulambula chitapo cha Chizomboka ha chingoloshi ha kunjila cha tangwa, kulita ni tangwa lize nwakatukile ku Engitu. 7 Nwatamba kuteleka yifwo ya chitapo ni kuyilila ku chihela chize Yehova Zambi yenu masakula, mba chimene munufuna mu mbalaka jenu. 8 Ha matangwa asambano, nwatamba kulia mbolo kujishi futunwiso, mba ha tangwa liamuchishimbiali mukupwa kukunguluka cha mbonge cha Yehova Zambi yenu, ha tangwa liacho kanda nulinga mulimo niumwe wa ku musunya.
9 “Nwatamba kwalula poso shimbiali. Poso jacho munuputuka kujalula ha mashimbu a kupatula mbuto ni kwengo. 10 Yenu nwatamba kulinga Chiwanyino cha Poso kuli Yehova Zambi yenu ni kuneha milambu ya kuzanga chenu, yize munukahana kulita ni chize Yehova Zambi yenu ananuwahisa. 11 Ku chihela kuze Yehova Zambi yenu masa jina lienyi, kwenako yenu, ana jenu a malunga ni a mapwo, ndungo jenu a malunga ni a mapwo, A-Levi waze ali mu mambonge jenu, yilambala, ana-shiwa ni tuliwa waze ali mukachi kenu nwatamba kuwahilila kumeso ja Yehova Zambi yenu. 12 Iwulukenu ngwenu nwapwile ndungo ku Engitu, kashika, ononokenu shimbi jino ni kujikaula.
13 “Nwatamba kulinga Chiwanyino cha Yisakila ha matangwa shimbiali muze munukunga mbuto ya mu yizungwilo yenu ni ya mu ukamino wa maji ni vinyu. 14 Wahililenu ha mashimbu a chiwanyino, yenu, ana jenu a malunga ni a mapwo, ndungo jenu a malunga ni a mapwo, A-Levi, yilambala, ana-shiwa ni tuliwa waze ali mu mambonge jenu. 15 Ha matangwa shimbiali munukalinga chiwanyino kuli Yehova Zambi yenu, ku chihela chize Yehova masakula, mumu Yehova Zambi yenu makawahisa mbuto jenu jeswe ni yuma yeswe yize munulinga, munukawahilila chinji.
16 “Malunga eswe katamba kusoloka kumeso ja Yehova Zambi yenu katatu ha mwaka, ku chihela chize iye masakula hanga apwe ha yiwanyino yino: Chiwanyino cha Mbolo Kuyishi Futunwiso, Chiwanyino cha Poso ni ha Chiwanyino cha Yisakila. Ayo katambile kusoloka mokomoko kumeso ja Yehova. 17 Chawana chize mutu ni mutu maneha chatamba kulita ni chiwape chize Yehova Zambi yenu ananwehe.
18 “Nwatamba kusakula ngaji ni alemu a ku minyachi yeswe mu mambonge eswe waze Yehova Zambi yenu anwaha, ayo katamba kupatwila atu ni ululi. 19 Nwatamba kulinga yuma yipema kuli atu eswe, kanda nusolola katonde chipwe kutayiza kalimbalimba, mumu kalimbalimba kakupupuchisa mukwa-mana ni kuhanjikisa mukwa-uli mahuza. 20 Ululi, ewa, ululi we nwatamba kusolola mba nununge ni mwono ni kutambula chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha.
21 “Kunwatambile kutumba mutondo niumwe wa kuwayila hakamwihi ni chilumbilo chize munulingila Yehova Zambi yenu.
22 “Kunwatambile kulijikila kaponya, kali chuma chize Yehova Zambi yenu akuvwila lwaji.
17 “Kanda nuhana ngwe chitapo kuli Yehova Zambi yenu, ngombe hanji panga yoze uli ni kapalia hanji chilonda, mumu chino chili chizelwokeso kuli Yehova Zambi yenu.
2 “Nyi ngwe mukachi kenu, mu yimwe ya ku mambonge waze Yehova Zambi yenu anwaha, munuwanamo umwe lunga hanji pwo, yoze unalinga yuma yipi kumeso ja Yehova Zambi yenu ni kuvulumuna usendo wenyi, 3 mba mutu wacho mapianguka, mawayila tuzambi akwo ni kufulamana kumeso jo hanji kuwayila tangwa, kakweji ni yuma yeswe yize yatwama mu malilu, chuma chize chanutumine kulinga. 4 Muze manulweza hanji mununyingika chikuma chacho, nwatamba kuchihengwola kanawa. Nyi mununyingika ngwenu, chuma chacho chipi chapwa kulinga mu Izalele, 5 nwatamba kutwala pwo hanji lunga yoze walinga chuma chacho haze lia mbonge, nwatamba kumwasa mawe ndo muze mafwa. 6 Mutu wacho nwatamba kumushiha nyi mukupwa yela aali hanji atatu. Alioze, kunwatambile kumushiha nyi mukupwa wika chela umuwika. 7 Yela aali hanji atatu e atamba kupwa atangu kumwasa mawe hanga amushihe mba atu akwo no mamwasa mawe. Nwatamba kuchiza upi mukachi kenu.
8 “Nyi mu yimwe mbonge yenu mwasoloka chikuma chikalu chinji kusopa kuli yenu, ngwe mulonga wa kumwanga manyinga, chikuma chinatale ha yikumba, ungulungulu hanji chuma chikwo, yenu nwatamba kuya ku chihela chize Yehova Zambi yenu masakula. 9 Yeenu kuli asasendote A-Levi ni ngaji waze anakalakala ha matangwa jacho nwalumbunwine chikuma chino, mba ayo manulweza chiyulo chize makwata. 10 Yenu nwatamba kulinga yuma kulita ni chiyulo chize manwaha ku chihela chize Yehova asakula. Nwatamba kusa tachi hanga nukaule usongwelo weswe uze manwaha. 11 Nwatamba kulinga yuma kulita ni shimbi yize manusolwela ni chiyulo chize manwaha. Kanda nwehuka chiyulo chize manwaha chipwe kuya mu jila yipi. 12 Mutu yoze makalisa mbunge, kechi kupanjika ngaji chipwe asasendote waze analingila Yehova Zambi yenu, katamba kufwa. Chizenu upi mu Izalele. 13 Chocho, muze atu makevwa chikuma chino, makevwa woma, kechi kakalisa nawa mbunge.
14 “Muze mununjila mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, munuchikumba ni kutwamamo mba munwamba ngwenu: ‘Tunazange kutongola umwe mwanangana hanga atuyule ngwe chize mavungu eswe akulinga,’ 15 nyi chenacho, nwatamba kutongola mwanangana yoze Yehova Zambi yenu masakula. Mwanangana yoze munusakula katamba kupwa umwe wa kuli atu jenu. Kunwatambile kutongola chilambala hanji mutu yoze hi Ka-Izalele ko hanga apwe mwanangana wenu. 16 Alioze, mwanangana katambile kupwa ni tuvwalu anji, chipwe kuhilwisa atu ku Engitu hanga apwe ni tuvwalu anji, mumu Yehova kanulwezele ngwenyi: ‘Kanda nukeza kahilukila nawa mu jila yino.’ 17 Iye katambile kupwa ni mapwo anji hanga mbunge yenyi yichine kupianguka, chipwe kupwa ni prata ni oru yinji. 18 Muze matwama ha ngunja yenyi hanga aputuke kuyula, iye makasoneka ha umwe mukanda Shimbi jize mujikatuka mu mikanda yize anasweka kuli asasendote A-Levi.
19 “Iye katamba kufunga mukanda wacho ni kuutanga matangwa eswe hanga alilongese kuvumbika Yehova Zambi yenyi ni kwononokena maliji eswe a Shimbi yino ni yiyulo ni kuyikaula. 20 Nyi malinga chino, mbunge yenyi kuyichi kalinangamisa hali mandumbu jenyi, kechi kehuka shimbi, chipwe kuya mu jila yipi hanga iye ni ana jenyi akayule ha miaka yinji mu Izalele.
18 “Asasendote A-Levi ni munyachi weswe wa A-Levi kechi katambula chihanda chipwe chihinga mu Izalele. Ayo kumakalia ya ku milambu ya ha kahia yize akuhana kuli Yehova, mumu che chihinga cho. 2 Kashika, ayo katambile kupwa ni chihinga nichimwe mukachi ka mandumbu jo. Mumu Yehova kali chihinga cho ngwe chize aalwezele.
3 “Yino ye atamba kuhana kuli asasendote muze atu mahana chitapo cha ngombe hanji panga: Chilama, mbangachi ni lufu, katamba kuyihana kuli asasendote. 4 Yenu nwatamba kwaha mbuto yitangu ya ku mbuto jenu, vinyu yaha, maji a olevwe ni wona utangu wa mapanga jenu. 5 Mumu Yehova Zambi yenu, kaasakula hamwe ni ana jo mukachi ka minyachi yeswe hanga avumbike jina lia Yehova ku miaka yeswe.
6 “Alioze, nyi umwe Ka-Levi makatuka mu yimwe ya ku mambonge muze te atwama, mba mazanga kuya ku chihela kuze Yehova masakula, 7 iye mahasa kununga ni kulingila Yehova Zambi yenyi ku chihela chacho, ngwe chize mandumbu jenyi eswe A-Levi akulinga kumeso ja Yehova. 8 Iye mahasa kutambula kulia ngwe chize A-Levi akwo matambula ni mbongo jize mapwa najo ha kulanjisa upite wa tulamba jenu.
9 “Muze mununjila mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, kanda nwimbulula yitanga yipi ya mavungu wano. 10 Katambile kuwana mukachi kenu niumwe yoze mocha mwanenyi wa lunga hanji wa pwo, chipwe tahi, mukwa-kulinga tufuta-futa, mukwa-kupanda, nganga, 11 mukwa-kupinjisa akwo ni wanga, mukwa-kuhula akwa-mahamba, tahi hanji mukwa-kuhanjika ni afu. 12 Mutu yoze wakulinga yuma yino yipi, kali chizelwokeso kumeso ja Yehova, mumu lia yino yuma yipi, kashika Yehova Zambi yenu anahuma mavungu wano kumeso jenu. 13 Yenu nwatamba kupwa kunushi kapalia kumeso ja Yehova Zambi yenu.
14 “Mumu mavungu wano nunahuma, kakupanjika akwa-tufuta-futa ni tahi, alioze Yehova Zambi yenu, kazangile nulinge yuma yino. 15 Mukachi ka mandumbu jenu, Yehova Zambi yenu makasakulamo umwe profeta ngwe yami. Yenu nwatamba kumupanjika. 16 Yino ye nwetele kuli Yehova Zambi yenu ku Horepe, ha tangwa lize nwalikungulwile muze nwambile ngwenu: ‘Kanda tupanjika nawa liji lia Yehova Zambi yetu, chipwe kumona nawa kahia kano kanji hanga tuchine kufwa.’ 17 Chocho Yehova yangulweza ngwenyi: ‘Yuma yize ayo amba yinalite. 18 Mungukatongola mukachi ka mandumbu jo, umwe profeta walifwa ni yena, mungukasa maliji jami mu kanwa lienyi. Iye makaalweza yeswe yize mungumutuma. 19 Mungukafwetesa mutu yoze kapanjikile maliji jami, waze profeta yono makahanjika mu jina liami.
20 “‘Nyi umwe profeta mahanjika mu jina liami chuma chize chamutumine kuhanjika, hanji mahanjika mu jina lia tuzambi akwo, profeta yono katamba kufwa. 21 Yenu hanji munuhasa kulihula mu mambunge jenu ngwenu: “Kuchi mutunyingika ngwetu, Yehova kahanjikile maliji wano?” 22 Nyi profeta mahanjika mu jina lia Yehova, mba yuma yize amba kuyalingiwile chipwe kumanunuka, acho hi Yehova ko wahanjika maliji jacho. Profeta yono kahanjika yuma ya mu mutwe wenyi, kashika kunwatambile kumuvwila woma.’
19 “Muze Yehova Zambi yenu, manongesa mavungu a mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, munuchitambula ni kutwama mu mambonge ni mu mazuwo jo, 2 nwatamba kusakula mambonge atatu mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga. 3 Nwatamba kuteta mu yihanda yitatu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga ni kululieka matapalo jamo hanga mutu yoze mashiha mukwo ahase kuchinyina mu yimwe ya ku mambonge jacho.
4 “Yino ye nwatamba kulinga kuli mutu yoze mashiha mukwo mba machinyinamo hanga anunge ni mwono: Muze iye mashiha mwenyembo wenyi chakuhona kumuhalila hanji kumuvwila kole, 5 ngwe chilweza, nyi iye maya mu yambu ni mwenyembo wenyi ni kuchaha kunyi, mba ha kuzundula njimbu hanga apatule mutondo njimbu muyisokoka ku muhinyi muyilamba mwenyembo wenyi ni kumushiha, mutu wacho katamba kuchinyina mu yimwe ya ku mbonge yacho hanga anunge ni mwono. 6 Alioze, nyi mbonge muyipwa kusuku chinji, mukwa-kukala manyinga mahasa kumukaula hanga amushihe, mumu mbonge yili kusuku chinji. Chipwe chocho, iye katambile kufwa, mumu te keshi kuvwila kole mwenyembo wenyi. 7 Kashika ngunanulweze ngwami: ‘Sakulenu mambonge atatu.’
8 “Nyi Yehova Zambi yenu matohwesa njiza yenu ngwe chize alakenyene kuli tulamba jenu ni kunwaha chifuchi cheswe alakenyene kuhana kuli tulamba jenu, 9 iye machilinga wika nyi munukaula shimbi jeswe jize ngunanulweze musono ni kuzanga Yehova Zambi yenu ni kwenda mu majila jenyi ku miaka yeswe. Muze njiza yenu mayitohwesa, munusakula nawa mambonge akwo atatu a uchinyino. 10 Chino muchikwasa hanga ahone kumwanga manyinga ja mukwa-kusamba mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga, chocho yenu kunuchi kupwa ni mulonga wa manyinga.
11 “Alioze, nyi lunga yoze wakuvwila mwenyembo wenyi kole, mamushimbwila mu jila hanga amulambe mba mamushiha, chocho lunga wacho machinyina mu yimwe ya ku mbonge jacho, 12 makulwana a mu mbonge yenyi katamba kutuma hanga amusake amuhane ku moko ja mukwa-kukala manyinga, lunga wacho katamba kufwa. 13 Kanda numuvwila keke, fwetesenu manyinga ja mukwa-kusamba mukachi ka Izalele hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu.
14 “Muze munutambula chihinga mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, kunwatambile kututulula njiza ya mwenyembo wenu mu chihela chize tulamba jenu ayijikile.
15 “Kunwatambile kuhisa mutu yoze mahengesa hanji yoze malinga shili mumu lia chela umuwika. Nwatamba kupatwila mutu wacho kulita ni yize yela aali hanji atatu mamba. 16 Nyi mutu maliongela mukwo yuma ya saki ni kumusuma mulonga uze kalingile, 17 malunga aali waze analihangujola akamane kumeso ja Yehova ni ja asasendote ni kumeso ja ngaji waze anakalakala ha matangwa jacho. 18 Ngaji mahengwola kanawa chikuma chacho, mba nyi mamona ngwo lunga wacho kanambe yuma ya mahuza, kasuma ndumbwenyi mulonga uze kalingile, 19 nwatamba kulinga kuli iye chizechene anazange kulinga kuli ndumbwenyi. Nyi nwachilinga, munuchiza upi mukachi kenu. 20 Atu akwo muze mevwa lusango yono, mevwa woma, kechi keza kalinga nawa chuma cha mutapu au mukachi kenu. 21 Kunwatambile kwivwa keke: Munufwetesa mwono ni mwono, liso ni liso, lizo ni lizo, kwoko ni kwoko ni kulu ni kulu.
20 “Nyi nwaya ni kwasa jita ni akwa-kole jenu mba munumona ngwenu, tuvwalu, matemba a jita ni maswalale jo kali anji chinji kuhiana a yenu, kanda nwevwila woma, mumu Yehova Zambi yenu yoze wanuchijile mu chifuchi cha Engitu, kali hamuwika ni yenu. 2 Shimbu kanda nuchiputuka kwasa jita, sasendote katamba kukundama hanga ahanjike ni atu. 3 Iye katamba kwalweza ngwenyi: ‘Panjikenu yenu A-Izalele, kwasala hakehe nwase jita ni akwa-kole jenu. Kanda nuzeya. Kanda nwivwa woma, chipwe kuchikima ni mwongo mumu lia ayo, 4 mumu Yehova Zambi yenu kanende hamuwika ni yenu hanga anukwase kukumba akwa-kole jenu ni kunulamwina.’
5 “Tupitau a tujita katamba kuhula nawa atu ngwo: ‘Iya watunga zuwo alioze kanda achipombamo? Ahiluke ku zuwo lienyi. Nyi ka, muze mafwa mu jita, mutu mukwo mwe makapombamo. 6 Iya yoze watumba munda wa uva, alioze kalile ku mihuko yawo? Afune ku zuwo lienyi. Nyi ka, muze mafwa mu jita mutu mukwo mwe makalia mihuko yamo. 7 Shina kuli umwe yoze weta pwo, alioze kanda achilimbata nenyi? Afune ku zuwo lienyi. Nyi ka, muze mafwa mu jita makamumbata kuli lunga mukwo.’ 8 Tupitau a tujita katamba kuhula nawa atu ngwo: ‘Iya yoze unevu woma hanji unanenganyana? Afune ku zuwo lienyi hanga achine kuvwisa mandumbu jenyi woma ngwe chize iye anevu.’ 9 Muze tupitau a tujita mahwisa kuhanjika ni atu, ayo katamba kutongola miata a yizavu ya tujita waze masongwela atu.
10 “Muze munukundama ku yimwe mbonge hanga nuyipupe, yenu nwatamba chitangu kulweza atu jamo ngwo, nunazange kulivwashana no. 11 Nyi manukumbulula ni sambukila, manwazulwila yikolo, atu eswe waze munuwanamo makapwa ngamba jenu. 12 Alioze, nyi malituna kulivwashana ni yenu, mazanga kwasa jita ni yenu, nwatamba kujingilika mbonge yo. 13 Mba Yehova Zambi yenu makunjika mbonge yacho mu moko jenu. Shihenu ni katana malunga jamo eswe. 14 Alioze, munuhasa kumbata mapwo, twanuke, mapanga ni yuma yeswe yize munuwana mu mbonge ni upite wamo weswe. Yenu munulia upite wa akwa-kole jenu waze Yehova Zambi yenu akunjika mu moko jenu.
15 “Yino ye munukalinga ni mambonge eswe waze ali kusuku ni yenu. 16 Alioze, kanda nuhichika chuma nichimwe ni mwono mu mambonge ja atu wano, mambonge waze Yehova Zambi yenu ananwehe ngwe chihinga. 17 Nwatamba kunongesa A-Hete, A-Amore, A-Kanana, A-Perize, A-Hevwe ni A-Yepushe, ngwe chize Yehova Zambi yenu anutuma, 18 achine kunulongesa yuma yeswe yipi yize akulingila tuzambi jo ni kunuvulumwisa kuli Yehova Zambi yenu.
19 “Nyi munujikinyina yimwe mbonge hanga nuyikumbe, mba munulimika nayo ha matangwa anji, kunwatambile kunongesa mitondo, chipwe kwanda njimbu hanga nuyipatule. Munuhasa kulia mihuko yako, alioze kanda nuyipatula. Mumu kunwatambile kunongesa mitondo ngwe mutu nunanongesa. 20 Munuhasa kupatula wika mitondo yize munumona ngwenu, kuyishi kwima mihuko ya kulia. Munuhasa kuyipatula hanga nujingilike nayo mbonge ndo muze munuyipupa.
21 “Nyi munuwana mufu mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu anwaha ngwe chihinga, alioze kunwanyingikine yoze wamushiha, 2 makulwana jenu ni ngaji katamba kuya hanga eseke tando yili hakachi ka mufu ni mambonge waze ali hakamwihi. 3 Kashika, makulwana a mu mbonge yize yili hakamwihi ni mufu, katamba kwanda chimbembe wa chihwo yoze kanda achikalakala nenyi chipwe kumusa kanga, 4 makulwana a mu mbonge yacho katamba kutwala chimbembe mu chikulo muze munapukumuka meya, muze kanda achilimamo chipwe kutumbamo mbuto. Mwenamo atamba kumakwina kota ya chimbembe wacho.
5 “Mba asasendote A-Levi mayako, mumu Yehova Zambi yenu hanaasakula hanga amulingile ni kuwahisa mu jina lia Yehova. Ayo makanulweza chize nwatamba kusopa milonga yeswe yinatale ha ungalwe. 6 Kashika, makulwana eswe a mu mbonge yize yili hakamwihi ni mufu, katamba kusana ku moko helu lia chimbembe yoze amakuna kota mu chikulo. 7 Katamba kwamba ngwo: ‘Moko jetu kamwangine manyinga wano, chipwe meso jetu kamwene chize aamwanganga. 8 Yehova kanda uhisa atu je, A-Izalele, waze walamwinyine, kanda wecha mulonga wa manyinga hanga upwe hali atu je A-Izalele.’ Chocho, ayo kechi kapwa ni mulonga wa manyinga. 9 Nyi nwalinga chino, munuchiza mulonga wa manyinga mukachi kenu ni kulinga yuma yalita kumeso ja Yehova.
10 “Nyi nwaya ni kwasa jita ni akwa-kole jenu, mba Yehova Zambi yenu manukwasa kwakumba ni kumbata amwe ngwe funge, 11 mba umwe wa kuli yenu mamona hakachi ka funge jacho umwe pwo chileza, mamuzanga hanga apwe pwo lienyi, 12 iye mahasa kumutwala ku zuwo lienyi. Pwo wacho katamba kutewula kambu jenyi, kuteta yala, 13 kuzula mazalo waze ezanga no mu ufunge ni kutwama ku zuwo lienyi. Pwo wacho malila tato ni naye ha kakweji wamuundu, mba yena mupomba nenyi. Muupwa lunga lienyi, iye mapwa mukwenu-pwo. 14 Alioze, nyi kuwamuzangile, mweche hanga aye kweswako mazanga. Kuwatambile kumulanjisa ni mbongo chipwe kumumwesa lamba, mumu yena wamukolesa sonyi.
15 “Nyi lunga mapwa ni mapwo aali, mazanga chinji umwe kuhiana mukwo, mba eswe aali mamusemena ana, alioze mwana mutangu mapwa wa yoze keshi kuzanga chinji, 16 ha tangwa lize lunga yono mahana chihinga chenyi kuli ana jenyi a malunga, iye katambile kupwisa mwana wa pwo yoze azanga chinji ngwe mwanenyi mutangu ni kulelesa mwana wa pwo yoze keshi kuzanga chinji, yoze uli lume mwanenyi mutangu. 17 Iye katamba kutayiza mwana wa pwo yoze keshi kuzanga chinji ngwe mwanenyi mutangu ni kumwaha yihanda yaali ya chihinga, ya yuma yeswe yize ali nayo, mumu kali uputukilo wa tachi jenyi ja kusema. Ulite wa mwana mutangu uli niwenyi.
18 “Nyi umwe lunga mapwa ni mwana chihulia, yoze keshi kwononokena yisemi jenyi, mba ayo meseka kumufumba, alioze iye kechi kwapanjika, 19 yisemi jenyi katamba kumutwala kuli makulwana, ku chikolo cha mbonge, 20 malweza makulwana a mu mbonge ngwo: ‘Mwanetu au kali chihulia, keshi kutwononokena. Kakulia chinji, kali nawa chizengi.’ 21 Mba malunga eswe a mu mbonge mamwasa mawe ndo muze mafwa. Chocho munuchiza upi mukachi kenu. Muze A-Izalele eswe machivwa, mevwa woma.
22 “Nyi umwe lunga malinga shili yize atela kufwa, chocho munumushiha mba munumusukika ku mutondo, 23 mujimba wenyi kuwatambile kusala ufuku weswe ha mutondo. Yenu nwatamba kumufunda ha tangwa lizeliene, mumu yoze akusukika ha mutondo kashingiwa kuli Zambi. Yenu kunwatambile kupihisa chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga.
22 “Nyi muwana panga hanji ngombe wa ndumbwe hatoka, kanda umulengulula, watamba kumufunyisa kuli ndumbwe. 2 Alioze, nyi mwenya-chimuna katwama kusuku hanji kuwamunyingikine, yena watamba kutwala chimuna wacho ku zuwo lie, ndo muze mwene meza ni kumusaka. Watamba kumuhilwisa kuli mwenyayo. 3 Chino che watamba kulinga ni chimbulu, mazalo ni chuma cheswacho chize mwenyembo we matokesa. Kanda ulengulula chuma chacho.
4 “Nyi wamona chimbulu hanji ngombe wa mwenyembo we halimbuka mu jila, kanda umuhiana chakuhona kumukwasa. Watamba kukwasa mwenyembo we kuzundula chimuna.
5 “Pwo katambile kuzala mazalo a lunga ni lunga neye katambile kuzala mazalo a pwo. Mumu mweswe yoze wakulinga chino, kali chizelwokeso kuli Yehova Zambi yenu.
6 “Nyi munuwana chaswa cha kajila ku mutondo hanji hashi muze muli ana hanji monda, mba naye kanautama hali ana hanji ha monda, kunwatambile kwanda naye hamwe ni ana jenyi. 7 Echenu naye aye kwenyi, alioze munuhasa kusala ni ana. Lingenu chino hanga yuma yeswe yende kanawa ku mwono wenu ni kwokesa matangwa jenu.
8 “Muze munutunga zuwo, helu lia zuwo liacho tungenuho nawa chipanga hanga nuchine kupwa ni mulonga wa manyinga nyi umwe maholokaho.
9 “Mu munda wenu wa uva kanda nutumbamo nawa mbuto yeka. Nyi ka, yuma yize munutumbamo ni uva, yeswe mayitwala muma musandu.
10 “Kanda nusa ngombe ni chimbulu mu kanga yimuwika hanga achipe munda.
11 “Kanda nuzala mazalo akutonga ni wona wa mapanga ni wanda wa linyu yakuchinga.
12 “Yenu nwatamba kusa sapo ku masongo awana a mazalo jenu.
13 “Nyi lunga mambata pwo, malipomba nenyi, alioze kulutwe kechi kumuzanga nawa, 14 mba mamukolesa sonyi ni kupihisa lufuma wenyi ha kwamba ngwenyi: ‘Nambatanga pwo yono, alioze muze napombanga nenyi, namonanga ngwami iye hi chijiji* ko.’ 15 Chocho, yisemi ja mwana-pwo wacho katamba kusolola chilayi chize muchihana shindakenyo kuli makulwana waze ali ku chikolo cha mbonge ngwo, mwana pwo te kanda achipomba ni lunga. 16 Tato katamba kulweza makulwana ngwenyi: ‘Nahangishile mwanami kuli lunga yono, alioze iye keshi kumuzanga nawa, 17 kanamusuma mulonga ha kwamba ngwenyi: “Mwane hi chijijiko ko.” Alioze, talenu yize yinasolola ngwo mwanami kapwile chijiji.’ Chocho, ayo mala hina kumeso ja makulwana a mu mbonge. 18 Makulwana a mu mbonge makwata lunga wacho, mamulamba. 19 Ayo mamufwetesa 100 wa shekele ja prata hanga ajihane kuli tato ya mwana-pwo, mumu iye kapihisa lufuma wa mwana-pwo chijiji mu Izalele, kashika manunga ni kupwa pwo lienyi. Katambile kumulakula ha matangwa eswe a mwono wenyi.
20 “Alioze, nyi yuma yize lunga amba yili yamwenemwene, pwo wacho lume hi chijiji ko, 21 ayo katamba kutwala pwo wacho haze, ku chikolo cha zuwo lia tato, mba malunga a mu mbonge mamwasa mawe ndo muze mafwa, mumu iye kalinga chuma cha sonyi mu Izalele ha kulinga utanji* ku zuwo lia tato. Chizenu upi mukachi kenu.
22 “Nyi umwe lunga mamukwata makoji ni pwo lia mukwo, eswe aali katamba kwashiha. Chizenu upi mu Izalele.
23 “Nyi mwana pwo chijiji yoze hanamwita kuli lunga, mba lunga mukwo mamuwana mu mbonge malipomba nenyi, 24 yenu nwatamba kwatwala haze, ku chikolo cha mbonge yacho, munwasa mawe ndo muze mafwa. Pwo munumushiha mumu katetele, lunga munumushiha mumu kakolesa sonyi pwo lia mwenyembo wenyi. Chizenu upi mukachi kenu.
25 “Alioze nyi lunga mawana mu yambu pwo yoze hanamwita kuli lunga, mba mapomba nenyi ku tachi, lunga wika mwe atamba kushiha, 26 kanda nulinga upi niumwe kuli mwana pwo. Iye kalingile shili niyimwe yize atela kufwa. Chikuma chino chinalifu ni cha lunga yoze mashiha mwenyembo wenyi. 27 Lunga kawananga pwo mu yambu, iye katetanga, alioze te kukushi niumwe yoze mamukwasa.
28 “Nyi lunga mawana mwana pwo chijiji yoze kanda achimwita kuli lunga, mapomba nenyi ku tachi, 29 mba lunga wacho mahana 50 a shekele ja prata kuli tato ya pwo, iye mapwa pwo lienyi. Iye katambile kulilakula nenyi ha matangwa eswe a mwono wenyi, mumu kamukolesa sonyi.
30 “Lunga niumwe katambile kupomba ni pwo lia tato hanga achine kukolesa tato sonyi.
23 “Lunga yoze uli ni maundu* afwenyoka hanji yoze hanamupatula ulunga wenyi, katambile kunjila mu chikungulwila cha Yehova.
2 “Mwana wa upangala katambile kunjila mu chikungulwila cha Yehova. Chipwe mu chisemuko chamuchikumi, niumwe wa ku munyachi wenyi katambile kunjila mu chikungulwila cha Yehova.
3 “Ka-Amone niumwe chipwe Ka-Moape katambile kunjila mu chikungulwila cha Yehova. Chipwe mu chisemuko chamuchikumi, niumwe wa ku munyachi wenyi kanda akanjila mu chikungulwila cha Yehova, 4 mumu ayo kakanukwashile ni kulia chipwe ni meya muze nwakatukile ku Engitu. Chikwo nawa, ayo kasanyikine Mbalau mwana wa Mbeore, wa ku Petore, ya mu Mesopotamia hanga anushinge. 5 Alioze, Yehova Zambi yenu kakapanjikile Mbalau. Chocho, Yehova Zambi yenu yalumuna shingo, yilipwa chiwape kuli yenu, mumu Yehova Zambi yenu kakunuzanga. 6 Yenu kunwatambile kwakwasa apwe ni sambukila chipwe upite ha matangwa eswe a mwono wenu.
7 “Kanda uvwila kole A-Endome, mumu ayo kali mandumbu je.
“Kanda nuvwila kole A-Engitu, mumu yenu nwapwile yilambala mu chifuchi cho. 8 Ana jo, kukatuka ku chisemuko chamuchitatu, mahasa kunjila mu chikungulwila cha Yehova.
9 “Muze munulilulieka hanga nwase jita ni akwa-kole jenu, yenu nwatambile kukwata chuma nichimwe cha luchisa. 10 Nyi lunga mapwa wa luchisa mumu lia kutuhuka meya* ha ufuku, iye katamba kukatuka mu chilombo, katambile kufunamo nawa. 11 Chingoloshi, iye katamba kusana meya, mba ha kunjila cha tangwa mahasa kufuna mu chilombo. 12 Nwatamba kusakula chihela haze lia chilombo hanga nupwe ni kupihishilako. 13 Ha yikwata yenu hatamba kupwa katemo. Muze munuya mu yambu, nwatamba kushima wina nupihishilemo, mba munuushikila. 14 Mumu Yehova Zambi yenu kanende mukachi ka chilombo chenu hanga anulamwine ni kukunjika akwa-kole ku moko jenu. Kashika, chilombo chenu chatamba kupwa chisandu hanga ahone kumona chuma chipi mukachi kenu ni kunwehuka.
15 “Nyi ndungo machina mwata wenyi mba meza kuli yenu, kunwatambile kumuhilwisa kuli mwata wenyi. 16 Iye mahasa kutwama mukachi kenu, mu mbonge yize mazanga. Kanda numumwesa lamba.
17 “Mwana wa pwo hanji wa lunga Ka-Izalele, katambile kupwa chikoi wa mu tembele. 18 Chipwe mbongo jize mafweta kuli chikoi wa pwo hanji wa lunga, katambile kujitwala mu zuwo lia Yehova Zambi yenu hanga afwete najo chimwe chilakenyo, mumu eswe aali kapwa chizelwokeso kuli Yehova Zambi yenu.
19 “Kanda nufwetesa mbwezo kuli mandumbu jenu ha mbongo, ha kulia hanji ha chuma cheswacho. 20 Munuhasa kufwetesa mbwezo kuli chilambala, alioze kuli mandumbu jenu kunwatambile kuchilinga hanga Yehova Zambi yenu, anuwahise ha yeswe yize munulinga mu chifuchi muze mununjila.
21 “Nyi nwalinga chimwe chilakenyo kuli Yehova Zambi yenu, kanda nushimbula kuchimanununa, mumu Yehova Zambi yenu, makanufwetesacho. Nyi kunwamanunwine chilakenyo chenu, munuvulumuna. 22 Alioze, kunuchi kuvulumuna nyi kunwalingile chilakenyo nichimwe. 23 Nwatamba kumanununa yuma yeswe yize nwalakenya kuli Yehova Zambi yenu.
24 “Nyi mununjila mu munda wa uva wa mwenyembo wenu, munuhasa kulia ni kukuta, alioze kanda numbata niyimwe.
25 “Nyi mununjila mu munda wa mwenyembo wenu, munuhasa kuhulula ni moko mbuto yize hiyahia hanga nulie, alioze kunwatambile kuteta mbuto ya mukwenu ni poko.
24 “Nyi lunga mambata pwo, mba mecha kumuzanga mumu lia chuma cha sonyi chize manyingika hakutwala kuli iye, katamba kumusonekena mukanda wa kulakula, mamwahawo ni kumuhuma ku zuwo lienyi. 2 Muze makatuka ku zuwo lia lunga wacho, iye mahasa kulimbata ni lunga mukwo. 3 Nyi lunga wamuchiali kechi kumuzanga nawa, mamusonekena mukanda wa kulakula, mamwahawo ni kumuhuma ku zuwo lienyi, hanji nyi lunga wamuchiali mafwa, 4 acho lunga mutangu yoze wamumbachile ni kumuhuma, katambile kumufunyisa nawa ku zuwo lienyi, mumu iye kapwa wa luchisa, chino chili chizelwokeso kuli Yehova. Kanda nuneha shili mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga.
5 “Nyi lunga machimbata, katambile kuya mu jita, chipwe kumwaha chiteli chikwo. Katamba kutwama ku zuwo ha mwaka umuwika ni kuwahilila ni mukwo-pwo.
6 “Niumwe katambile kutambula kuli mukwo mawe akutwa no unga hamukunda wa kongo lize amutambwile, mumu chino muchipwa ngwe kanatambula mwono wa mukwo.
7 “Nyi nwanyingika ngwenu umwe mukachi kenu keya Ka-Izalele ni mukwo, kamumwesa lamba ni kumulanjisa, nwatamba kumushiha. Nwatamba kuchiza upi mukachi kenu.
8 “Muze mukusoloka musongo wa mbumba mukachi kenu, senu tachi hanga nukaule kanawa usongwelo uze asasendote A-Levi manwaha. Nwatamba kukaula yuma yeswe yize naalweza. 9 Ewulukenu yize Yehova Zambi yenu alingile kuli Miriame mu jila, muze nwakatukile ku Engitu.
10 “Nyi wahana kongo kuli mwenyembo we, kanda unjila mu zuwo lienyi hanga wande chimwe chuma mumu lia kongo lize ali nalio. 11 Watamba kushimbwila haze, mutu yoze uli ni kongo mwe watamba kutuhwisa chuma chize mumbata mumu lia kongo liacho. 12 Nyi mutu wacho kali chiswale, chuma chacho kanda chipomba ku zuwo lie. 13 Muze mukutoka, watamba kuhilwisa hina lize akwahanga mumu lia kongo, muze iye mapomba ni kulifuka hina lienyi, iye makuwahisa, mba muupwa mukwa-ululi kumeso ja Yehova Zambi yenu.
14 “Kanda umwesa lamba mukwa-mulimo wa kufweta yoze unahono, hanji chiswale, chipwe ngwe kali Ka-Izalele ni mukwenu hanji chilambala yoze uli mu chifuchi chenu, watwama mu mambonge jenu. 15 Nwatamba kumwaha fweto yenyi ha tangwa lizeliene, muze kanda kuchitoka, mumu iye kanahono, fweto yacho ye muyimukwasa ku mwono wenyi. Nyi kunwamufwetele, iye mateta kuli Yehova hakutwala kuli yenu, mba yenu munupwa ni mulonga.
16 “Yisemi katambile kwashiha mumu lia shili ya ana jo, ana no katambile kwashiha mumu lia shili ya yisemi jo. Mutu ni mutu katamba kumushiha mumu lia shili yenyi mwene.
17 “Kunwatambile kuhengesa upatwilo wa yilambala chipwe wa ana-shiwa, chipwe kutambula hina lia tuliwa mumu lia kongo lize ali nalio. 18 Ewulukenu ngwenu nwapwile ndungo ku Engitu, mba Yehova Zambi yenu yanuchizako. Kashika ngunanwehe shimbi yino.
19 “Muze munucha mbuto mu minda yenu, nyi munuvulamamo chimwe chichita, kanda nuya ni kuchanda. Chihichikilenu yilambala, ana-shiwa ni tuliwa hanga Yehova Zambi yenu anuwahise ha yuma yeswe yize munulinga.
20 “Muze mununyika mutondo wa olevwe, kunwatambile kuufunyina cheka. Mihuko yize muyisalako yatamba kupwa ya yilambala, ana-shiwa ni tuliwa.
21 “Muze munuhela uva mu minda yenu ya uva, kunwatambile kufunamo cheka hanga nuhele yize yasalamo. Nwatamba kuyihichikila yilambala, ana-shiwa ni tuliwa. 22 Iwulukenu ngwenu, nwapwile ndungo mu chifuchi cha Engitu. Kashika ngunanwehe shimbi yino.
25 “Muze malunga aali mazwela, katamba kutwala mulonga wacho kuli ngaji hanga ausope. Muze mausopa, mukwa-ululi masamba, yoze uli ni mulonga mamuhisa. 2 Nyi mutu yoze ahisa katela kumulamba, ngaji mapombesa mutu wacho hanga amulambe. Yisuho yize ayo mamulamba yatamba kulita ni shili yize alinga. 3 Ayo mahasa kumulamba yisuho 40, katambile kuhianyisa yisuho yacho. Nyi mahianyisa, makolesa sonyi mutu wacho kumeso ja mbunga.
4 “Kunwatambile kukasa kata ku kanwa lia ngombe muze anazungula mbuto.
5 “Nyi mwana-kwo ni yayo katwama hamuwika, mba umwe wa kuli ayo mafwa kahichikile mwana, pwo wa yoze wafwa katambile kulimbata ni mutu wa mu usoko weka. Nyalienyi katamba kumwita hanga alimbate nenyi. 6 Mwana wa lunga yoze iye masema katamba kuhinga jina lia yoze hanafu hanga jina lienyi lihone kujimuka mu Izalele.
7 “Nyi lunga malituna kulimbata ni pwo yoze yayo ahichika, chocho pwo wacho maya kuli makulwana ku chikolo cha mbonge ni kwamba ngwenyi: ‘Mwana-kwo ya mukwetu lunga kazangile kufunga jina lia yayo mu Izalele. Kalituna kulimbata ni yami hanga asemene yayo ana.’ 8 Makulwana a mu mbonge katamba kumusanyika hanga ahanjike nenyi. Nyi iye manunga ni kwamba ngwenyi: ‘Chazangile kulimbata nenyi,’ 9 mba tuliwa makundama kuli iye kumeso ja makulwana, mamuzula sapato ni kumufwila mate ku meso ni kwamba ngwenyi: ‘Yino ye atamba kulinga kuli lunga yoze malituna kwokesa usoko wa yayo.’ 10 Kulutwe, jina lia mu usoko wenyi mulipwa ngwo: ‘Zuwo lia yoze azulile sapato.’
11 “Nyi malunga aali kanalilambe, mba pwo wa umwe wa kuli ayo malinjisa mu vunda yacho hanga akalile mukwo-lunga, hazehene mazoza kwoko lienyi hanga akwate ku ulunga wa yoze unalilambe ni mukwo-lunga, 12 nwatamba kuteta kwoko lienyi. Kanda numuvwila keke.
13 “Mu njeke yenu kanda nusamo mawe aali alisa akweseka no, likwo linene, likwo likehe. 14 Ku zuwo lienu kwatambile kupwa yikashi yaali yalisa yakweseka nayo, chikwo chinene, chikwo chikehe. 15 Nwatamba kupwa ni chipimo* chalita cha ululi ni njongo jalita ja ululi hanga nuhase kutwama miaka yinji mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha. 16 Mumu mutu mweswe chihenge yoze wakulinga yuma yino, kali chizelwokeso kumeso ja Yehova Zambi yenu.
17 “Ewulukenu yize A-Amaleke anulingile mu jila, muze nwakatukile ku Engitu. 18 Ayo kanukawile mba yashiha eswe waze apwile kunyima te anahongo. Kakevwile woma wa Zambi. 19 Muze Yehova Zambi yenu, manwaha uhwimino kuli akwa-kole jenu eswe waze ananujingilika mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga hanga nutwamemo, yenu nwatamba kunongesa A-Amaleke eswe. Kanda nuvulama kuchilinga.
26 “Muze mununjila mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha ngwe chihinga, munuchitambula ni kutwamamo, 2 nwatamba kwanda jimwe mbuto ja mihuko yeswe yitangu yize munuhela mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, nwatamba kujisa mu mutonga ni kujitwala ku chihela kuze Yehova Zambi yenu asakula hanga aseko jina lienyi. 3 Nwatamba kuya kuli sasendote yoze unakalakala ha matangwa jacho hanga numulweze ngwenu: ‘Tunashindakenya musono kuli Yehova Zambi yenu ngwetu, hitwanjila mu chifuchi chize Yehova atwaha ngwe chize alishingile kuli tulamba jetu.’
4 “Mba sasendote matambula mutonga, mausa kulutwe lia chilumbilo cha Yehova Zambi yenu. 5 Yenu nwatamba kwamba kumeso ja Yehova Zambi yenu ngwenu: ‘Tata kapwile Ka-Arame, mutu chihenge, iye yapalumuka ku Engitu ni usoko ukehe, yatwamamo ngwe chilambala, alioze kulutwe yapwa vungu linene, lia tachi, lia atu anji. 6 A-Engitu kapwile ni kutumwesa lamba ni kutuvwisa yinyengo ni kutwaha milimo yikalu. 7 Chocho yituputuka kulila kuli Yehova Zambi ya tulamba jetu, mba Yehova yevwa miteto yetu, yamona lamba lietu, kuhondangana chetu ni luyinda wetu. 8 Mba Yehova yatuchiza ku Engitu ni kwoko lienyi lia ndundo ni kwoko lienyi lia kwolola ni yitanga yenyi yinene yakukomwesa ni yilayi ni yikomokeso. 9 Iye yatuneha ku chihela chino, yatwaha chifuchi chino, chifuchi cha yamwa ni wuchi. 10 Kashika, twaneha mbuto jitangu ja mu chifuchi chize Yehova atwaha.’
“Chocho yenu munusa mutonga kulutwe lia Yehova Zambi yenu ni kufulamana kulutwe lia Yehova Zambi yenu. 11 Yenu, A-Levi ni yilambala waze ali mukachi kenu, munuwahilila ni yuma yeswe yipema yize Yehova Zambi yenu anwaha hamwe ni akwa-zuwo lienu.
12 “Muze munuhwisa kuhandununa chihanda cheswe cha kumi cha mbuto jenu ha mwaka wamuchitatu, mwaka wa chihanda cha kumi, chihanda chacho munukachihana kuli A-Levi, yilambala, ana-ashiwa ni tuliwa, ayo makachilia mukachi ka mambonge jo ndo muze makuta. 13 Mba munukamba kumeso ja Yehova Zambi yenu ngwenu: ‘Twanda chihanda chisandu ku zuwo lietu, twachihana kuli A-Levi, yilambala, ana-ashiwa ni tuliwa ngwe chize watutumine kulinga. Kutwehukile chipwe kulengulula shimbi jenu. 14 Muze te tuli ni ufwe kutwachilile, chipwe kuchikwata muze te tuli a luchisa, chipwe kuchilambula kuli afu. Twononokena liji lia Yehova Zambi yetu, twalinga yeswe yize watutuma. 15 Haliapwila, yenu nuli mu malilu mu chihela chenu chisandu, talenu hashi, wahisenu atu jenu A-Izalele ni chifuchi chize watwaha ngwe chize walishingile kuli tulamba jetu, chifuchi cha yamwa ni wuchi.’
16 “Musono Yehova Zambi yenu kananutuma kukaula shimbi jino, yiyulo ni upatwilo. Yenu nwatamba kujononokena ni kujikaula ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe. 17 Musono hinwevwa liji lia Yehova ngwo, iye mapwa Zambi yenu muze munwenda mu majila jenyi, munukaula shimbi jenyi ni upatwilo wenyi ni muze munupanjika liji lienyi. 18 Musono Yehova kevwa yize nwamba ngwenu, yenu munupwa atu jenyi, chihinga chenyi chalipwila ngwe chize iye anulakenyene ngwo yenu munukaula shimbi jenyi jeswe. 19 Iye kamba ngwenyi, nyi munununga ni kupwa atu asandu kuli Yehova Zambi yenu, makanunangamisa helu lia mavungu akwo ngwe chize anulakenya, manuhalisa, manufumanyisa ni kunulemesa.”
27 Mose ni makulwana a mu Izalele yalweza atu ngwo: “Ononokenu shimbi jeswe ngunanwehe musono. 2 Ha tangwa lize munuzauka Yordau hanga nuye mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, mikenu mawe anene-anene ni kwakwita ndambo. 3 Mba muze munuzauka Yordau, sonekenuho maliji eswe a Shimbi, hanga nunjile mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha, chifuchi cha yamwa ni wuchi, ngwe chize Yehova Zambi yenu alakenyene kuli tulamba jenu. 4 Muze munuzauka Yordau, mawe jacho nwatamba kwamika ku Mulundu wa Epale ni kwakwita ndambo, ngwe chize ngunanulweze musono. 5 Nwatamba kutungaho nawa chilumbilo cha Yehova Zambi yenu, chilumbilo cha mawe. Kunwatambile kuchinga utale ha mawe. 6 Nwatamba kutunga chilumbilo cha Yehova Zambi yenu ni mawe a muundu ni kulambulaho milambu ya kwocha kuli Yehova Zambi yenu. 7 Nwatamba kulambula yitapo ya sambukila ni kuyilila kuzekwene. Munukawahilila kumeso ja Yehova Zambi yenu. 8 Maliji eswe a Shimbi yino, nwatamba kwasoneka kanawa ha mawe.”
9 Mba Mose ni asasendote A-Levi, yalweza atu eswe ngwo: “Yenwe A-Izalele, holenu nupanjike. Musono hinwapwa atu ja Yehova Zambi yenu. 10 Panjikenu liji lia Yehova Zambi yenu ni kukaula shimbi jenyi ni yiyulo yenyi yize ngunanwehe musono.”
11 Ha tangwa liacho, Mose yalweza atu ngwenyi: 12 “Muze munuzauka Yordau, minyachi yize yatamba kumana ku Mulundu wa Ngerizime hanga yiwahise atu yili yino: Simeone, Levi, Yunda, Yisaka, Yosefwe ni Mbenjamine. 13 Minyachi yize muyikamana ku mulundu wa Epale hanga yishinge atu yili yino: Rupene, Ngate, Ashe, Zapulone, Ndane ni Napatali. 14 A-Levi makakololoka kuli malunga eswe A-Izalele ngwo:
15 “‘Mashingiwa mutu yoze masonga hanji kuzuzulula kaponya ni kumusweka, chuma chize chapwa chizelwokeso kuli Yehova, mulimo wa kulinga ni moko a chilangaji.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
16 “‘Mashingiwa mutu yoze malengulula tato hanji naye.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
17 “‘Mashingiwa mutu yoze matutulula njiza ya mwenyembo wenyi.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
18 “‘Mashingiwa mutu yoze matokesa kapuputa.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
19 “‘Mashingiwa mutu yoze masolola katonde ha kupatwila chilambala, mwana-shiwa ni tuliwa.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
20 “‘Mashingiwa mutu yoze mapomba ni pwo lia tato, mumu iye malelesa tato.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
21 “‘Mashingiwa mutu yoze malipomba ni kashitu.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
22 “‘Mashingiwa mutu yoze malipomba ni ndumbwenyi, mwana wa tato hanji wa naye.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
23 “‘Mashingiwa mutu yoze malipomba ni naye-weno.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
24 “‘Mashingiwa mutu yoze majikinyina mwenyembo wenyi hanga amushihe.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
25 “‘Mashingiwa mutu yoze matayiza mbongo ja kalimbalimba hanga ashihe mutu yoze keshi chitela.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
26 “‘Mashingiwa mutu yoze malituna kwononokena ni kukaula maliji a Shimbi yino.’ (Atu eswe makumbulula ngwo: ‘Amene!’)
28 “Nyi munupanjika liji lia Yehova Zambi yenu ni kukaula shimbi jeswe jize ngunanulweze musono, Yehova Zambi yenu makanunangamisa helu lia mavungu eswe a hano hashi. 2 Yiwape yino ye munupwa nayo nyi munupanjika mashimbu eswe liji lia Yehova Zambi yenu:
3 “Makanuwahisa mu mbonge ni ku chihela cheswacho munukapwa.
4 “Makawahisa ana jenu, mbuto ja mu minda yenu, ana a yimuna jenu, ana a ngombe jenu ni ana a mapanga jenu.
5 “Makawahisa mutonga wenu ni chikashi chenu cha kulingila mbolo.
6 “Makanuwahisa mu milimo yenu yeswe.
7 “Yehova makakumba akwa-kole jenu eswe waze malimika ni yenu. Ayo meza ni kunulukukila sali limuwika, alioze machinyina ku yihela shimbiali yalisa. 8 Yehova manuwahisa, mawahisa machila jenu ni yeswe yize munulinga. Yehova Zambi yenu manuwahisa mu chifuchi chize iye manwaha. 9 Yehova manupwisa atu jenyi asandu ngwe chize alishingile, mumu nunakaula shimbi ja Yehova Zambi yenu ni kwenda mu majila jenyi. 10 Atu eswe hano hashi makanyingika ngwo, jina lia Yehova hali yenu lili, chocho ayo makanuvwila woma.
11 “Yehova makanuwahisa ni ana anji, yimuna anji ni mavu apema hanga nulime mu chifuchi chize Yehova makanwaha kulita ni chize alishingile kuli tulamba jenu. 12 Yehova makazulula malilu ngwe chize mutu akwazulula zuwo lia upite wenyi, iye manwaha vula ha shimbu lialita ni kunuwahisa ha yeswe yize munulinga. Munukahana mikuli kuli mavungu anji, alioze yenu kunuchi katambula mikuli. 13 Nyi nwanunga ni kwononokena shimbi ja Yehova Zambi yenu jize ngunanulweze musono, Yehova manunangamisa hali akwa-mavungu, ayo kechi kunukumba, iye makanusa helu hi kwishi ko. 14 Kanda nwehuka maliji eswe waze ngunanulweze musono, chipwe kuya sali lia utata chipwe lia umama ha kukaula tuzambi akwo ni kwalingila.
15 “Alioze, nyi kunwapanjikile liji lia Yehova Zambi yenu ni kukaula shimbi ni yiyulo yeswe yize ngunanulweze musono, shingo lino lieswe muliza hali yenu:
16 “Munukashingiwa mu mbonge ni ku chihela cheswacho chize munukapwa.
17 “Mitonga yenu ni yikashi ya kulingila mbolo muyikashingiwa.
18 “Ana jenu, mbuto ya mu minda yenu, ana a ngombe jenu ni ana a mapanga jenu makashingiwa.
19 “Milimo yenu yeswe muyikashingiwa.
20 “Yehova makatuma shingo, vunda ni lamba ha yuma yeswe yize munulinga, ndo muze manukuwisa kawashi-washi, mumu lia yitanga yenu yipi ni ha kumwehuka. 21 Yehova makanwasa yikola yeka ni yeka ndo muze munukakuwa mu chifuchi chize munuhinga. 22 Yehova makanumwesa lamba ni mukaka ni kachiki ni kujimba ni chivukuminya ni katana ni kusasaminya ni kuunda; munukapinda ni yuma yino yeswe ndo muze munukakuwa. 23 Malilu waze ali helu lia mitwe yenu, makapwa unengu, hashi haze nunaliate muhakapwa utale. 24 Yehova kechi kanutumina vula, alioze makanutumina fufuta ni mavu ndo muze yenu eswe munukanonga. 25 Yehova manukunjika kuli akwa-kole jenu hanga anukumbe. Yenu munukaalukukila sali limuwika, alioze munukachinyina ku yihela shimbiali. Mianangana eswe a hashi makevwa woma ha kumona ni kwivwa yuma yipi yize yalingiwa kuli yenu. 26 Mijimba yenu muyikapwa kulia cha tujila eswe a mwilu ni tushitu eswe a hano hashi, kukuchi kapwa niumwe yoze makaahuma.
27 “Yehova makatuma hali yenu, yivunda, mikoko, mbongola ni mukule, ngwe chize alingile kuli A-Engitu, yikola yize niumwe kechi kahasa kuyiwuka. 28 Yehova makanupwisa yizaluke, tupuputa ni kunuyambashanyisa. 29 Munukapuputa ha mwalwa ngwe kapuputa, kunuchi kawaha ha yeswe yize munulinga; makanumwesa lamba, makanwiya yuma, niumwe kechi kanulamwina. 30 Munukatenda pwo, alioze lunga mweka makapomba nenyi ku tachi. Munukatunga mazuwo, alioze kunuchi katwamamo. Munukatumba munda wa uva, alioze nuchi kalia mihuko yamo. 31 Ngombe jenu makaashihila kumeso jenu, alioze kunuchi kalia yifwo yo. Yimbulu jenu makeyila kumeso jenu, alioze kunuchi kalinga nichimwe. Mapanga jenu makaahana kuli akwa-kole jenu, alioze niumwe yoze makaalamwina wakuhi. 32 Ana jenu a malunga ni a mapwo makaahana kuli atu eka kumeso jenu, munukeevwila usona, alioze kunuchi kalinga nichimwe hanga nwatambule. 33 Mihuko ya mu minda yenu ni yuma yeswe yize munulima, makayilia kuli atu waze kunwanyingikine, makanumwesa lamba ni kunuvwisa yinyengo. 34 Munukazaluka mumu lia yuma yize munukamona.
35 “Yehova makanumwesa lamba ni kunwasa mahute ha makungunwa ni ku molu jenu, mahute waze keshi kuya, chize ku yiliato ndo ha mbanda-mitwe yenu. 36 Yehova mecha hanga yenu ni mwanangana yoze munusakula anuyule, anutwale ku vungu lize yenu ni tulamba jenu kunwanyingikine; kuze munukawayila tuzambi eka, tuzambi a mapaya ni a mawe. 37 Makanuvwila mwongo, makanulelesa ni kunuseha kuli atu eswe atwama kuma kuze Yehova makanutwala.
38 “Munukatumba mbuto yinji mu minda yenu, alioze munukahela yikehe, mumu makayilia kuli mapasu. 39 Munukalima munda wa uva, alioze kunuchi kanwa vinyu yamo, chipwe kuhela uva yamo, mumu makayilia kuli mavuno. 40 Mu chifuchi chenu mumukapwa mitondo yinji ya olevwe, alioze kunuchi kalikwita maji jako, mumu mihuko yeswe muyikalukumuka. 41 Munukasema ana a malunga ni a mapwo, alioze kechi katwama ni yenu, mumu makaambata ngwe funge. 42 Tututu makalia mitondo yeswe ni mihuko ya mu chifuchi chenu. 43 Yilambala waze ali mukachi kenu makanunga ni kulinangamisa hali yenu, yenu munukapwa mushi lio. 44 Ayo makanwaha mikuli, alioze yenu kunuchi kaaha mikuli. Ayo makapwa mitwe, alioze yenu munukapwa michila.
45 “Shingo lino lieswe mulikeza hali yenu, mulikanukaula ni kunuwana ndo muze munukuwa, mumu kunwapanjikile liji lia Yehova Zambi yenu ni kukaula shimbi ni yiyulo yize anulweza. 46 Shingo liacho mulinunga hali yenu ni hali munyachi wenu hanga lipwe chilayi cha mutolo ni utowezo, 47 mumu yenu nwechele kulingila Yehova Zambi yenu ni uwahililo ni chiseke, muze nwapwile ni yuma yeswe. 48 Yehova makatuma akwa-kole jenu alimike ni yenu, munukaakalakalila ni zala ni pwila ni uvu, munukahona yuma yinji. Ayo makakasa kanga ya utale ha kota jenu ndo muze makanukuwisa.
49 “Yehova makatuma vungu lize mulikakatuka kusuku hanga likanulukukile kawashi-washi ngwe pupa. Vungu lize liakuhanjika limi kunwanyingikine, 50 vungu likalu lize kulichi kalemesa kashinakaji chipwe kuvwila keke mukweze. 51 Ayo makalia ana a yimuna jenu ni mihuko ya mu chifuchi chenu ndo muze manunongesa. Kechi kanuhichikila mbuto chipwe vinyu yaha, chipwe maji a olevwe, chipwe ana a ngombe, chipwe ana a mapanga ndo muze manunongesa. 52 Ayo makanujingilika ni kunupwisa funge mu mambonge eswe a mu chifuchi chenu, ndo muze yipanga yisuku-yisuku yikolo yize nwakufuliela muyikapuzuka. Ewa, ayo makanuseleka mu mambonge eswe a mu chifuchi chize Yehova Zambi yenu manwaha. 53 Kashika, yenu munukalia ana jenu, yifwo ya ana jenu a malunga ni a mapwo waze Yehova Zambi yenu manwaha, mumu lia kunuseleka ni lamba lize akwa-kole jenu manumwesa.
54 “Chipwe lunga chimbovu, mwashi uli mukachi kenu kechi kuvwila keke ndumbwenyi, mukwo-pwo ni ana jenyi waze masala, 55 kechi kaaha yifwo ya ana jenyi yize iye makalia, mumu kukuchi kapwa nawa chimwe chuma cha kulia hamukunda wa kuseleka ni lamba lize makaamwesa kuli akwa-kole jo mu mambonge. 56 Chipwe pwo chimbovu, mwashi yoze kanda achinyonga kama kuliata hashi mumu lia umbovu, kechi kevwila keke mukwo-lunga, mwanenyi wa lunga hanji wa pwo, 57 iye kechi kaaha chingoji chize muchikatuhuka mu molu jenyi ni ana waze makasema. Iye makayilila kutenga mumu lia kuseleka ni lamba lize akwa-kole jenu makanumwesa mu mambonge jenu.
58 “Nyi kunwakawile kanawa maliji eswe a Shimbi yino, ali ha mukanda uno, nyi kunwavumbikile jina lino lilemu kole ni woma lia Yehova Zambi yenu, 59 Yehova maneha hali yenu ni ha munyachi wenu lamba lize kulishi kuhwa ni misongo yize kuyishi kuya. 60 Munukapwa ni misongo ngwe yize apwile nayo A-Engitu, misongo yize te nwakuvwila woma, misongo yacho kuyichi kaya. 61 Chikwo nawa, Yehova makaneha hali yenu musongo hanji lamba lize kulishi lia kusoneka mu mukanda wa Shimbi, ndo muze makanunongesa. 62 Chipwe ngwe nuli anji ngwe tutongonoshi a mu malilu, nihindu munukasala akehe, mumu kunwapanjikile liji lia Yehova Zambi yenu.
63 “Yehova kanakawahilila ha kunuwahisa ni kunwokesa, kashika, Yehova makawahilila nawa ha kununongesa ni kunukuwisa; makanuchiza mu chifuchi chize munuhinga.
64 “Yehova makanumwanga hakachi ka mavungu, chize ku songo limwe lia hashi ndo ku songo likwo lia hashi, kwenako munukawayila tuzambi a mapaya ni tuzambi a mawe. Tuzambi waze yenu ni tulamba jenu kunwanyingikine. 65 Yenu kunuchi kapwa ni sambukila mukachi ka mavungu wano. Yiliato yenu kuyichi kahwima. Yehova makanwaha mbunge ya kusakalala, makafuwisa meso jenu ni kunuvwisa yinyengo yinji. 66 Mwono wenu muukapwa mu ponde, munukevwa mwongo mwalwa ni ufuku, kunuchi kapwa ni shindakenyo ya kunulamwina. 67 Ha chimene, munukamba ngwenu: ‘Kachi hikwatoka kama!’ Ha ufuku munukamba ngwenu: ‘Kachi hikwapwa kama chimene!’ Mumu lia mwongo uze munukevwa ni yize meso jenu makamona. 68 Yehova makanuhilwisa ku Engitu mu ulungu mu jila yize anwambile ngwenyi: ‘Kunuchi kayimona nawa,’ yenu munukalilanjisa kuli akwa-kole jenu ngwe ndungo a mapwo ni a malunga, alioze kukuchi kapwa yoze makanulanda.”
29 Wano e maliji a usendo uze Yehova atumine Mose kulinga ni A-Izalele mu chifuchi cha Moape, kuwezako usendo uze alingile no ku Horepe.
2 Chocho Mose yakunga A-Izalele eswe yaalweza ngwenyi: “Nwamwene yuma yeswe yize Yehova alingile kumeso jenu mu chifuchi cha Engitu, kuli Falau, kuli tuvumbi jenyi ni mu chifuchi chenyi cheswe, 3 nwamwene nawa upatwilo, yilayi yinene ni yikomokeso. 4 Alioze, Yehova kakanuhele mbunge ya kunyingika yuma, chipwe meso a kumona hanji matwi a kwivwa, ndo ha tangwa lino. 5 ‘Muze ngunakanusongwela ha miaka 40 mu puya, mazalo jenu kakasuwikile chipwe sapato jenu kujakasulile. 6 Yenu kunwakalile mbolo chipwe kunwa vinyu hanji walwa ukwo usasu hanga te nunyingike ngwenu, yami nguli Yehova Zambi yenu.’ 7 Kusulaho, yinuheta ku chihela chino, mba Sahone mwanangana wa Heshebone ni Oge mwanangana wa Mbashane yeza ni kwasa jita ni yetu, alioze yitwakumba. 8 Mba yitutambula chifuchi cho, yituchihana ngwe chihinga kuli A-Rupene, kuli A-Ngate ni ku chihanda cha munyachi wa A-Manase. 9 Kashika, ononokenenu maliji a usendo uno ni kwakaula hanga yuma yeswe yize munulinga yende kanawa.
10 “Musono, yenu eswe nunamana kumeso ja Yehova Zambi yenu, akwa-lutwe a minyachi yenu, makulwana, tupitau, malunga eswe a mu Izalele, 11 ana jenu, mapwo jenu ni yilambala waze atwama mu yilombo yenu waze a kunuchahila kunyi ni waze a kunutahila meya. 12 Yenu nuli hano hanga nutayize usendo wa Yehova Zambi yenu ni shingo lize Yehova Zambi yenu analinga ni yenu musono 13 hanga anupwise atu jenyi ni neye apwe Zambi yenu, ngwe chize alakenyene ni kulishinga kuli tulamba jenu Apalahama, Izake ni Yakomba.
14 “Usendo uno ni shingo lino kuchayilingile wika ni yenu, 15 alioze nayilinga nawa ni waze ali hano ni yetu kumeso ja Yehova Zambi yetu ni waze keshi hano ni yetu. 16 (Mumu nunanyingika kanawa chize mwono wetu wapwile ku Engitu ni lamba lize twamwene muze twapalikile mukachi ka mavungu anji mu wenyi wetu. 17 Yenu nwamwene yuma yipi ni tuponya waze apwile mukachi ko, tuponya a mapaya, a mawe, a prata ni a oru.) 18 Kashika, kanyamenu hanga mukachi kenu muchine kupwa lunga, pwo, usoko chipwe vungu lize muliehuka Yehova Zambi yenu ha kuwayila tuzambi a mavungu jacho. Nyi nwachilinga, mukachi kenu kumuchi kupwa mutu yoze uli ngwe mwiji uze wakusokesa mutondo wa ulembe ni kasashisa.
19 “Alioze, nyi mutu mevwa maliji a shingo lino, mba malisambula mu mbunge yenyi ngwenyi: ‘Mungupwa ni sambukila chipwe ngwe mungununga ni kulinga yeswayo munguzanga,’ chocho manongesa eswe waze ali nenyi hakamwihi, 20 Yehova kechi kamukonekena. Ufwatulo wa Yehova muwiza hali lunga wacho ni shingo lieswe lize lili ha mukanda uno muliza hali iye, Yehova majimuna jina lienyi hano hashi. 21 Chocho Yehova mamuhandununa hakachi ka mavungu eswe A-Izalele hanga amone lamba kulita ni shingo lieswe lia usendo lize anasoneka ha mukanda uno wa Shimbi.
22 “Muze chisemuko cha ana jenu ni yilambala waze makatuka ku chifuchi cha kusuku, makamona yilungo yize muyiza mu chifuchi chino ni yikola yize Yehova maneha— 23 fundanga, mungwa ni mulengi wa kahia, chocho mu chifuchi cheswe, kechi kakuwamo mbuto, kumuchi kema mihuko chipwe kusoka mwambu, makachinongesa ngwe Sondome ni Ngomora, Andama ni Zepoime, yifuchi yize Yehova anongesene, mumu lia ufwatulo wenyi— 24 ana jenu, yilambala ni mavungu eswe makahula ngwo: ‘Mumu liaka Yehova apihisa chifuchi chino? Yika yakoka ufwatulo wenyi?’ 25 Atu makakumbulula ngwo: ‘Chino chalingiwa mumu kehuka usendo uze Yehova Zambi ya tulamba jo alingile no muze aachijile mu chifuchi cha Engitu. 26 Ayo yawayila tuzambi akwo ni kufulamana kumeso jo, tuzambi waze te kanyingikine, waze te katambile kuwayila. 27 Chocho ufwatulo wa Yehova yiwiza mu chifuchi chino, yiuneha shingo lieswe lili liakusoneka ha mukanda uno. 28 Kashika, Yehova anuchiza mu chifuchi chenu ni ufwatulo ni utenu weswe ni kunutwala mu chifuchi cheka muze nuli musono.’
29 “Yuma yize yakusweka yapwa yambala ya Yehova Zambi yetu, alioze yuma yize yakusoloka yili ya yetu ni munyachi wetu ku miaka yeswe hanga tumanunune maliji eswe a Shimbi yino.
30 “Muze maliji eswe a chiwape ni shingo waze nasele kumeso jenu mamanunuka, mba munweuluka maliji jacho muze munuya ku mavungu eswe waze Yehova Zambi yenu manutwala, 2 chocho munuhiluka kuli Yehova Zambi yenu ni kupanjika liji lienyi ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe, kulita ni yize ngunanutumu musono, yenu ni ana jenu, 3 Yehova Zambi yenu, makanuchiza ku undungo, makanuvwila keke ni kunukunga cheka nawa hakachi ka mavungu, kuze Yehova Zambi yenu anumwangine. 4 Chipwe ngwe atu jenu hanaamwanga ndo ku masongo a hashi, nihindu Yehova Zambi yenu makaakunga cheka. 5 Yehova Zambi yenu, makanunjisa mu chifuchi chize yisemi jenu ahingile, munukatwamamo. Iye makanuyukisa ni kunwokesa kuhiana yisemi jenu. 6 Yehova Zambi yenu, makapemesa mbunge yenu ni mbunge ya munyachi wenu, chocho munukazanga Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe hanga nununge ni mwono. 7 Yehova Zambi yenu, makaneha shingo lino lieswe hali akwa-kole jenu, waze anuvwilile kole ni kunuhungumiona.
8 “Yenu munukafuna kuli Yehova, munukapanjika liji lienyi ni kwononokena shimbi jenyi jeswe jize ngunanulweza musono. 9 Yehova Zambi yenu, makawahisa milimo ya ku moko jenu, ana jenu makapwa anji, yimuna jenu ni mbuto jenu ja hashi muyoka. Yehova makawahilila ha kunuyukisa ngwe chize awahililile ha kuyukisa tulamba jenu. 10 Chocho yenu munukapanjika liji lia Yehova Zambi yenu, munukakaula shimbi ni yiyulo yenyi yize yili ya kusoneka ha mukanda uno wa Shimbi. Mba munukahiluka kuli Yehova Zambi yenu ni mbunge yenu yeswe ni mwono wenu weswe.
11 “Shimbi yino ngunanwehe musono, hi yikalu ko chinji kukaula, chikwo nawa, kuyishi kusuku chinji ni yenu. 12 Kuyishi mu malilu hanga nwambe ngwenu: ‘Iya mayamo hanga atuneheneyo, mba tuyipanjike ni kuyononokena?’ 13 Kuyishi mu sali lia kalunga-lwiji hanga nwambe ngwenu: ‘Iya yoze matuzaukila kalunga-lwiji hanga atuneheneyo, mba tuyipanjike ni kuyononokena?’ 14 Mumu liji lili hakamwihi ni yenu, lili mu kanwa lienu ni mu mbunge yenu hanga nulikaule.
15 “Talenu, ngunase kumeso jenu mwono ni upeme, kufwa ni upi. 16 Nyi munupanjika shimbi ja Yehova Zambi yenu jize ngunanulweze musono, ni kuzanga Yehova Zambi yenu ni kwenda mu majila jenyi ni kufunga shimbi ni yiyulo ni upatwilo wenyi, munununga ni mwono ni kuliokesa. Yehova Zambi yenu, manuwahisa mu chifuchi chize munuhinga.
17 “Alioze, nyi mbunge yenu muyipianguka, munwecha kupanjika mba munufulamana ni kuwayila tuzambi akwo, 18 ngunanulweze pundu ngwami, munukafwa. Kunuchi katwama miaka yinji mu chifuchi chize munuhinga sali lia Yordau. 19 Ngunase kumeso jenu, mwono ni kufwa, chiwape ni shingo. Malilu ni hashi kali yela ya yize munulinga. Yenu ni munyachi wenu nwatamba kusakula mwono hanga nununge ni mwono. 20 Zangenu Yehova Zambi yenu ni kupanjika liji lienyi ni kulikwachilila kuli iye, mumu iye kali mwono wenu. Kupalikila muli iye munukatwama miaka yinji mu chifuchi chize Yehova alishingile kuhana kuli tulamba jenu, Apalahama, Izake ni Yakomba.”
31 Chocho Mose yaya, yalweza maliji wano kuli A-Izalele eswe 2 ngwenyi: “Musono nguli ni miaka 120. Chatambile nawa kunusongwela, mumu Yehova kangulweza ngwenyi: ‘Yena kuuchi kazauka Yordau.’ 3 Yehova Zambi yenu mwe makanutetekela, iye makanongesa mavungu kumeso jenu, yenu munukatambula chifuchi ni kutwamamo. Yoshua mwe makanusongwela ha kuzauka ngwe chize Yehova amba. 4 Yehova makalinga kuli ayo ngwe chize alingile kuli Sahone ni Oge mianangana A-Amore ni chifuchi cho muze aanongesene. 5 Yehova makaanongesa kumeso jenu, yenu nwatamba kulinga kuli ayo kulita ni shimbi yeswe yize nanwaha. 6 Hamukenu, takamenu. Kanda nwevwila woma chipwe mwongo, mumu Yehova Zambi yenu mwe unanutetekela. Iye kechi kanwehuka chipwe kunumbila.”
7 Chocho Mose yasanyika Yoshua yamulweza kumeso ja A-Izalele eswe ngwenyi: “Hamuka, takama, mumu yena mwe mukanjisa atu wano mu chifuchi chize Yehova alishingile kuhana kuli tulamba jenu, yena mwe mukaahacho ngwe chihinga. 8 Yehova mwe makakutetekela, iye makapwa hamwe ni yena. Kechi kakwehuka chipwe kukumbila. Kashika, kanda wivwa woma chipwe mwongo.”
9 Chocho Mose yasoneka Shimbi yino, yayihana kuli asasendote A-Levi waze te akumbata mushete wa usendo wa Yehova ni kuli makulwana eswe a Izalele. 10 Mose yaalweza ngwenyi: “Ku songo lia miaka yeswe shimbiali, ha shimbu lize hanatese ha mwaka wa kutusula, ha mashimbu a Chiwanyino cha Yisakila, 11 muze A-Izalele eswe masoloka kumeso ja Yehova Zambi yenu ku chihela kuze masakula, yenu nwatamba kutanga Shimbi yino hanga A-Izalele eswe ayivwe. 12 Kungenu atu, malunga, mapwo, twanuke ni yilambala waze atwama mu mambonge jenu hanga apanjike, alilongese hakutwala kuli Yehova Zambi yenu hanga amuvumbike ni kukaula kanawa maliji a Shimbi yino. 13 Chocho ana jo waze te kanyingikine Shimbi yino, makapanjika ni kulilongesa kuvumbika Yehova Zambi yenu matangwa eswe waze matwama mu chifuchi chize makatambula ha kuzauka Yordau.”
14 Mba Yehova yalweza Mose ngwenyi: “Tangwa lia kufwa che linakundama. Sanyika Yoshua hanga nuye mu mbalaka ya kulikungulwila hanga ngumutongole ngwe kasongo.” Chocho Mose ni Yoshua yaya mu mbalaka ya kulikungulwila. 15 Yehova yasoloka mu mbalaka, mu nguji lia lelwa, mba nguji lia lelwa yilimana ku chikolo cha mbalaka.
16 Yehova yalweza Mose ngwenyi: “Kwasala hakehe hanga ufwe, atu wano makalinga ukoi wa ku spiritu ni tuzambi a yilambala waze ali hakamwihi ni chifuchi muze makaya. Ayo makangumbila ni kwehuka usendo uze nalinga no. 17 Ha shimbu liacho utenu wami muukeza hali ayo, mungukaambila, chichi kasoloka kuli ayo ndo muze maanongesa. Muze makamona lamba linji ni luyinda, makalihula ngwo: ‘Shina chino chinalingiwa mumu Zambi yetu keshi nawa mukachi ketu?’ 18 Alioze yami chichi kasoloka kuli ayo ha shimbu liacho mumu lia upi weswe uze alinga ha kuwayila tuzambi akwo.
19 “Haliapwila sonekenu mwaso uno, ulongesenu kuli A-Izalele. Akolwezenu hanga alilongesewo ukapwe uchela wami hali A-Izalele. 20 Muze mungwatwala mu chifuchi chize nalishingile kuhana kuli tulamba jo, chifuchi cha yamwa ni wuchi, ayo malia, makuta ni kutohwa, mahiluka kuli tuzambi eka ni kwalingila, manguhona vumbi ni kutangula usendo wami. 21 Muze kapinda munji ni lamba muliza hali ayo, mwaso uno muupwa uchela wami kuli ayo (mumu ana jo katambile kuvulama mwaso wacho), mumu ngunanyingika kupwa cha mbunge jo, chipwe muze te kanda nguchanjisa mu chifuchi chize nalishingile kwaha.”
22 Chocho Mose yasoneka mwaso wacho ha tangwa lizeliene, mba yaulongesa kuli A-Izalele.
23 Mba iye* yatongola Yoshua mwana wa Nune hanga apwe kasongo, yamulweza ngwenyi: “Takama, hamuka, mumu yena mukanjisa A-Izalele mu chifuchi chize nalishingile kwaha, yami mungununga ni kukukwasa.”
24 Muze Mose ahwishile kusoneka maliji eswe a Shimbi yino ha mukanda, 25 Mose yalweza A-Levi waze te akumbata mushete wa usendo wa Yehova ngwenyi: 26 “Andenu mukanda uno wa shimbi nuuse sali lia mushete wa usendo wa Yehova Zambi yenu, ukapwe uchela wami hali yenu. 27 Yami ngunanyingika kanawa uhulia ni pami jenu. Kama muze nguchili ni mwono nwakukolema Yehova, mba yika mutwamba muze yami mungufwa! 28 Ngukungulwilenu makulwana eswe a minyachi yenu ni tupitau jenu a maswalale hanga ngwalweze maliji wano kumeso jo. Malilu ni hashi makapwa yela a yuma yize ayo malinga. 29 Ngunanyingika ngwami, muze yami mungufwa, yenu munulinga yuma yinji yipi, munupianguka mu jila yize nanutumine kwenda. Mba kulutwe lamba muliza hali yenu, mumu nwalinga yuma yipi kumeso ja Yehova, munukamutuka ni milimo ya moko jenu.”
30 Mba Mose yahilukila maliji a mwaso uno kumeso ja A-Izalele eswe, chize ku uputukilo ndo ku songo:
32 “Yenu malilu, panjikenu, munguhanjika,
hashi hapanjike maliji a mu kanwa liami.
2 Malongeso jami, makanoka ngwe vula;
maliji jami makasulumuka ngwe mume,
ngwe vula mupema ha mwambu
ngwe vula munji yoze wakunoka ha yiputa.
3 Mumu mungwambujola jina lia Yehova.
Hanjikenu ha unene wa Zambi yetu!
4 Iye kali Liwe, yuma yeswe yize akulinga yapwa yingunu.
Mumu majila jenyi kali a ululi.
Iye kali Zambi ya ushishiko, keshi uhenge;
Zambi ya ululi, kalulama.
5 A-Izalele e apiangukile.
Ayo hi ana je ko, uhenge ni wo.
Ayo kali chisemuko chipi, cha uhenge!
6 Yenu atu yihepuke, yimbinda.
Shina chenacho nwatamba kutwama ni Yehova?
Ngwami iye kali Tatenu yoze wanuhele mwono,
yoze wanutangile ni kunukolesa?
7 Ewulukenu mashimbu a kunyima;
Nyongenu ha miaka ya yisemuko yitangu.
Hulenu yisemi jenu, ayo makanulweza;
hulenu makulwana ali mukachi kenu, ayo makanwambulwila.
8 Muze Chitunda ahanyine chihinga ku munyachi ni munyachi,
muze ahandunwine ana ja Alama* umwe ni mukwo,
muze asele njiza hakachi ka atu
kulita ni unji wa ana ja Izalele.
9 Mumu chihanda cha Yehova, chapwa atu jenyi;
Yakomba mwe chihinga chenyi.
10 Iye kamuwanyine mu puya,
mu puya ya hululu, mwa too ni zungo lia tushitu a mu yambu.
Yamujingilika, yamulela,
yamufunga ngwe katumba ka liso lienyi.
11 Ngwe chize tela akusanda chaswa chenyi,
ni kuhumuka helu lia ana jenyi
ni kuzazulula mapulwa jenyi hanga akwate,
ni kwambachila ha malumbi jenyi,
12 Yehova wika mwe te unamusongwela;
niumwe kazambi wa yilambala kakapwile hamwe nenyi.
13 Iye yamwendesa mu yihela ya milundu;
mba yamulisa kulia cha mu minda.
Yamwaha uchi wa ku liwe
ni maji a olevwe a ku liwe.
14 Maji a ngombe ni yamwa ya panga,
hamwe ni chihanda chilemu cha mapanga,
hamwe ni kuji a mapanga a ku Mbashane ni pembe,
hamwe ni tiliku yipema.
Ku manyinga a uva yiunwa vinyu.
15 Muze Yeshurene atohwele, yapwa chihulia.
Yatwa mushindo, ewa, yena yiutohwa, yiutakama, yiukuta.
Chocho yiwehuka Zambi yoze wakutangile,
yiulengulula Liwe lia ulamwino we.
16 Yamuvwisa uli mumu lia tuzambi a yilambala;
yamutuka ni yuma yauzelwokeso.
17 Kahanyine yitapo kuli andemoniu hi kuli Zambi ko,
tuzambi waze te kunwanyingikine,
aha, waze asolokele.
Tuzambi waze yilambala jenu te kanyingikine.
18 Yinuvulama Liwe lize lianutangile,
kunweulukile Zambi yoze wanuhele mwono.
19 Muze Yehova achimwene, yeehuka
mumu ana jo a malunga ni a mapwo kamutukile.
20 Chocho iye yamba ngwenyi: ‘Chichi kusoloka nawa kuli ayo;
mungumona yize ayo malinga.
Mumu kali chisemuko chipi,
ana waze keshi kushishika.
21 Ayo kavundula uli wami ha kuwayila tuzambi a mahuza;
kangutuka ni tuponya jo amokomoko.
Mungwasosomba hanga evwe ukwa wa waze hi mavungu ko;
mungwatuka ni vungu lia yihepuke.
22 Mumu utenu wami hiwawika kahia
kaze mukalengenya ndo muchima lia Fuka.
Kahia kaze mukocha hashi ni mbuto yaho
ni kwocha fundamentu ya milundu.
23 Mungwokesa lamba lio;
mungwasa mivi yami yeswe hali ayo.
24 Kumakahonga ni zala,
kumakanonga ni kachiki, kumakakuwa upu.
Mungukaatumina mazo a ngongo
ni ulembe wa tushitu waze akukalala hashi.
25 Ana jo a malunga maakashiha ni katana haze lia mazuwo jo;
mukachi ka mazuwo jo, mwongo muukapinjisa
mukweze wa lunga ni wa pwo,
kanuke ni kashinakaji.
26 Kachi nambile ngwami: “Mungwamwanga;
kumakaavulama kuli atu.”
27 Nevwile woma wa yize akwa-kole te mamba,
mumu chikuma chacho te kuchishi kulumbunuka kanawa kuli akwa-kole.
Te mahasa kwamba ngwo: “Twakumba ni ndundo jetu;
hi Yehova ko walinga yuma yino yeswe.”
28 Mumu Izalele, lili limwe vungu lize kulishi mana,
mukachi ko kumushi chinyingi.
29 Te muchipema nyi mapwa ni mana! Ayo te mahasa kupukuna ha chikuma chino.
Te manyonga ha yize muyilingiwa kuli ayo.
30 Kuchi mutu umuwika mahasa kuhanga 1,000,
atu aali mahuma 10,000?
Chino muchilingiwa wika, nyi Liwe lio mulialanjisa,
nyi Yehova maakunjika ku moko ja akwa-kole jo.
31 Mumu liwe lio kulishi ngwe Liwe lietu,
Chipwe akwa-kole jetu kanachinyingika.
32 Mumu mutondo wo wa uva uli mutondo wa Sondome,
wa mu minda ya Ngomora.
Uva wo wapwa uva wa ulembe,
yichakata yawo yasasa.
33 Vinyu yenyi yapwa ngwe ulembe wa manoka,
Utende usasu wa yihili.
34 Yuma yino yeswe yili yakutulika mu mbunge yami,
yakufunga hamwe ni upite wami.
35 Kukala mulonga ni kufwetesa nichami,
ha shimbu lize hingunatese, kulu lie mulikasenana,
mumu luyinda we kanakundama.
Yuma yize muyinuwana muyiza kawashi-washi.’
36 Yehova makasopesa atu jenyi,
makevwila keke tuvumbi jenyi
muze mamona ngwenyi tachi jo hijatepuluka,
hikwasala wika waze anahongo ni kulela.
37 Chocho iye makamba ngwenyi: ‘Kulihi ali tuzambi jo,
Liwe kuze achinyinanga,
38 waze alile maji a yitapo yenu,
waze te akunwa vinyu ya milambu yenu ya walwa?
Ayo eze ni kunukwasa.
Ayo apwe uchinyino wenu.
39 Haliapwila nyingikenu ngwenu, yami, ewa yami nguli Zambi,
kukushi zambi mukwo kuhiana yami.
Yami nakushiha, ni kuhana mwono.
Yami nakulemeka ni kuuka,
kukushi niumwe yoze mahasa kulamwina mutu ku moko jami.
40 Mumu ngunazundula kwoko liami mwilu,
ngunalishinga ngwami: “Ni mwono wami wa mutolo.”
41 Muze munguhela katana wami wa peyima
ni kululieka moko jami hanga ngusopese,
yami mungukala mulonga wa akwa-kole jami,
mungufwetesa waze akunguvwila kole.
42 Munguchupika mivi yami mu manyinga.
Katana wami kumakalia yifwo,
manyinga ja waze ashiha ni ja funge
ni mitwe ya tusongo ja akwa-kole.’
43 Wahililenu, yenu mavungu ni atu jenyi,
mumu iye makakala manyinga ja tuvumbi jenyi,
makakala akwa-kole jenyi,
makafuka shili ya chifuchi cha atu jenyi.”
44 Chocho Mose yeza, yatongola maliji eswe a mwaso uno kumeso ja atu, iye ni Hozeia* mwana wa Nune. 45 Muze Mose ahwishile kuhanjika maliji wano kuli A-Izalele eswe, 46 mba yaalweza ngwenyi: “Nyongenu ha maliji eswe a utowezo waze nanulweza musono hanga nuhase kukwasa ana jenu kwononokena maliji eswe a Shimbi yino. 47 Mumu maliji wano hi amokomoko ko, alioze kanalumbunuka mwono kuli yenu, kupalikila mu maliji jacho munukatwama miaka yinji mu chifuchi chize munukahinga ha kuzauka Yordau.”
48 Ha tangwa lizeliene Yehova yalweza Mose ngwenyi: 49 “Kanduka ha mulundu uno wa Aparime, Mulundu wa Nebo uli mu chifuchi cha Moape hakamwihi ni Yeriku hanga utale chifuchi cha Kanana chize munguhana ngwe chihinga kuli A-Izalele. 50 Mukafwila ku mulundu uze mukanduka ngwe chize afwile yayenu Arone ku Mulundu wa Hore, 51 mumu yenu kunwakashishikile kuli yami hakachi ka A-Izalele, muze nwapwile hakamwihi ni meya a Meripa ku Kandeshe mu puya ya Zini, yenu kunwakafumanyishine jina liami kumeso ja A-Izalele. 52 Yena mukamwena chifuchi chacho kusuku, alioze kuuchi kanjila mu chifuchi chize nguhana kuli A-Izalele.”
33 Wano e maliji a yiwape waze Mose mutu wa Zambi wamwenemwene awahishile no A-Izalele, muze te kanda achifwa. 2 Iye yamba ngwenyi:
“Yehova yeza ku Sinai,
iye yatemuka kuli ayo chize ku Sere.
Yapanguluka ni uhenya wenyi chize ku chifuchi cha ku mulundu wa Parane,
iye wapwile hamuwika ni kumi lia tununu lia asandu.
Ku kwoko lienyi lia utata kwapwile tujita jenyi.
3 Iye wazangile atu jenyi;
asandu je eswe kali mu moko je;
ayo te kanatwame ku molu je;
yaputuka kupanjika maliji je.
4 (Mose katwaha usongwelo, katwaha shimbi
ngwe chikungulwila cha Yakomba.)
5 Iye kapwile mwanangana mu Yeshurene
muze miata ja atu alikungulwile
hamwe ni minyachi yeswe ya A-Izalele.
6 Rupene atwame ni mwono, kanda afwa,
Chipwe malunga jenyi kanda atepuluka.”
7 Iye yawahisa Yunda ni maliji wano ngwenyi:
“Yehova, panjika liji lia Yunda,
mufunyise mukachi ka atu jenyi.
Kwoko lienyi liakalila yuma yize niyenyi,
mukwase kukumba akwa-kole jenyi.”
8 Hakutwala kuli Levi iye yamba ngwenyi:
“Tumimi ye ni Urimi ye, yili ya yoze washishika kuli yena,
yoze wasele mu cheseko ku Masa.
Walitachikile nenyi hakamwihi ni meya a Meripa.
9 Mutu yoze wambile kuli yisemi jenyi ngwenyi: ‘Chishi kunuzanga.’
Iye kavulamine mandumbu jenyi,
yalengulula ana jenyi.
Mumu ayo kakawile maliji je,
kononokene usendo we.
10 Ayo alongese Yakomba yiyulo ni upatwilo we
ni Izalele mu Shimbi ye.
Ayo alambule insensu ya vumba lipema kuli yena
ni mulambu wamuundu ku chilumbilo che.
11 Yehova, wahisa kama tachi jenyi,
wahilila nawa ni milimo ya moko jenyi.
Makuna molu ja waze akumukatukila
hanga waze akumuvwila kole achine kulimika nenyi nawa.”
12 Kuli Mbenjamine iye yamba ngwenyi:
“Yoze azanga kuli Yehova, atwame kanawa hakamwihi nenyi;
iye mamufunga tangwa lieswe,
iye matwama hakachi ka yipaya yenyi.”
13 Hakutwala kuli Yosefwe yamba ngwenyi:
“Chifuchi che achiwahise kuli Yehova
ni yuma yipema ya mwilu
ni mume ni meya a mu mashima a hashi,
14 ni yuma yipema yize yakusoka mumu lia mwalwa
ni mbuto yipema ya ha kakweji ni kakweji,
15 ni yuma yipema chinji ya ku milundu yikulu
ni yuma yipema ya ku milundu ya mutolo
16 ni yuma yipema ya hashi ni yize yinazalisaho
ni utayizo wa yoze wasolokele ku chiputa.
Yino yeswe yize ha mutwe wa Yosefwe,
yize ha mutwe wa yoze hanasakula hakachi ka mandumbu jenyi.
17 Uhenya wenyi uli ngwe wa mwana mutangu wa ngombe,
mbinga jenyi jili ngwe mbinga ja ngombe wa mu yambu.
Mbinga jacho makashinjika najo atu,
eswe hamuwika ndo ku masongo a hashi.
Ayo kapwa kumi lia tununu a Eframe,
ni tununu a Manase.”
18 Hakutwala kuli Zapulone iye yamba ngwenyi:
“Wahilila yena Zapulone mu kutuhuka che,
wahilila yena Yisaka mu mbalaka je.
19 Ayo makatambika atu ku mulundu.
Kwenako makalambula yitapo ya ululi.
Mumu makachiza upite unji mu tulunga-lwiji,
upite wahengama mu masekeseke.”
20 Kuli Ngate iye yamba ngwenyi:
“Kawaha yoze matohwesa njiza ya Ngate.
Iye kakupomba ngwe ndumba
yoze halilulieka hanga alie kwoko, ewa mutwe wa yoze makwata.
21 Iye makasakula chihanda chitangu,
kwenako makafungila chihanda cha mukwa-kuyula.
Akwa-lutwe ja atu, makalikunga.
Iye makalila ululi wa Yehova,
ni yiyulo ni upatwilo wenyi hali A-Izalele.”
22 Hakutwala kuli Ndane iye yamba ngwenyi:
“Ndane kali mwana wa ndumba.
Iye makakatuka ku Mbashane ni kutumbuka.”
23 Hakutwala kuli Napatali iye yamba ngwenyi:
“Napatali kanawahilila ni utayizo wa Yehova.
Kanazale too ni yiwape yenyi.
Hinga chifuchi cha ku chitokelo ni cha ku uto.”
24 Hali Ashe iye yamba ngwenyi:
“Ashe amuwahise ni ana.
Apemene kuli mandumbu jenyi,
Ulisa molu jenyi ni maji a olevwe.
25 Yajilo ye muyikapwa ya utale ni unengu,
Yena mukatwama kanawa matangwa eswe a mwono we.
26 Kukushi Zambi wamwenemwene ngwe wa Yeshurene,
yoze wakuzomboka mu malilu hanga akukwase,
yoze wakuzomboka mu malelwa mu wanangana wenyi.
27 Zambi kali uchinyino chize ku matangwa akunyima.
Moko jenyi a mutolo kali mushi lia yena.
Iye makahuma akwa-kole kumeso je,
iye makamba ngwenyi: ‘Anongese!’
28 Izalele makatwama mu ukulungunga,
shima lia Yakomba mulikatwama ukawalio
mu chifuchi cha mbuto ni vinyu yaha
muze malilu makasotola mume.
29 Wawaha yena Izalele!
Iya yoze walifwa ni yena?
Ulamwino we wakukatuka kuli Yehova,
Iye kali lukepwe yoze wakukukwasa
ni katana wenyi wa wanangana.
Akwa-kole je makakuvwila woma.
Yena mukaliata ha mitanda yo.”
34 Chocho Mose yakatuka ku yana ya Moape, yakanduka ku Mulundu wa Nebo, ku Pisiga, hakamwihi ni Yeriku. Mba Yehova yamusolwela chifuchi cheswe: Chize ku Ngiliate ndo ku Ndane. 2 Chifuchi cheswe cha Napatali, chifuchi cheswe cha Eframe, chifuchi cheswe cha Manase, chifuchi cheswe cha Yunda ndo ku kalunga-lwiji wa ku chitokelo, 3 ku Nengeve, ku chifuchi cha Yordau hamwe ni chikulo cha Yeriku ni mbonge ya mingaji ndo ku Zoare.
4 Yehova yamba ngwenyi: “Chino che chifuchi chize nalishingile kuli Apalahama, Izake ni Yakomba, ngwami: ‘Mungukachihana ku munyachi we.’ Ngunakutayiza uchimone ni meso je, alioze kuuchi kanjilamo.”
5 Chocho, Mose kavumbi ka Yehova, yafwila mu chifuchi cha Moape ngwe chize Yehova ambile. 6 Iye yamufunda mu chikulo cha chifuchi cha Moape, kulutwe lia Mbete-Peore. Ndo musono, niumwe kanyingikine haze hatwama fuka lienyi. 7 Mose kapwile ni miaka 120 muze afwile. Meso jenyi te kanda achilaa, chikwo nawa, te uchili ni tachi. 8 A-Izalele yalila Mose mu chana cha Moape ha matangwa 30. Mba matangwa a kulila Mose ni yinyengo yahwa.
9 Yoshua mwana wa Nune, te kanazala too ni spiritu ya mana, mumu Mose kasayikile kwoko lienyi hali iye. A-Izalele yaputuka kumupanjika, yalinga ngwe chize Yehova aatumine kupalikila muli Mose. 10 Chize haze, mu Izalele kumwakapwile nawa profeta walifwa ni Mose, yoze Yehova te ananyingika meso ni meso. 11 Iye kalingile yilayi yeswe ni yikomokeso yize Yehova amutumine kulinga mu chifuchi cha Engitu, kuli Falau, kuli tuvumbi jenyi eswe ni mu chifuchi cheswe. 12 Chikwo nawa, Mose ni kwoko lienyi lia ndundo kalingile yuma yinji yinene-yinene ni yikomokeso, kumeso ja A-Izalele.
Chize Alisonekene, “ana ja A-Izalele.”
hanji ngwetu, Kreta.
Hanji 44,5 centimetru. Tala Apendice B14.
Hanji “ku norte.”
Hanji “ku sule.”
Hanji “muya wa kulikasa nawo ha huma.”
Chekwamba, Kalunga-Lwiji Munene, Mediterraneo.
Kota nawa, “songe.”
Hanji “kuvulama.”
Tala Apendice B15.
Hanji “virgem.”
Hanji “ukoi.”
Hanji “mbili.”
Hanji “ndele.”
Hanji “pezu.”
Kota Zambi.
Kota nawa, “atu.”
Jina lia Yoshua. Jina Hozeia linalumbunuka “kamulamwina kuli Yehova, Yehova kalamwina.”