Sango Ja Ku Mwono
Kujika Matwi Kuchangukwikile Kulongesa Akwetu
Kangupapachishile ha mwaka 1941 muze te nguli ni miaka 12. Alioze, nanyingikine kanawa umwenemwene wa mu Mbimbiliya ha mwaka 1946. Mumu liaka? Manenu ngunulweze lusango wami.
HA Mwaka 1910, yisemi jami yakatuka ku Tbilisi, Georgia, yaya ku Canadá. Kapwile mu yimwe fazenda yikehe hakamwihi ni Pelly, Saskatchewan, kuto ya Canadá. Nasemukine ha mwaka 1928, ami napwile kasulasongo wa ana asambano. Hakupalika cha tukweji asambano muze te kanda nguchisemuka tata yafwa, nawa mama yafwa muze te nguchili kanuke. Ha shimbu likehe nawa pangiami wa mukulwana, Lucy, yafwa ni miaka 17. Chocho matu Nick yangulela hamwe ni mandumbu jami.
Ha limwe tangwa muze te nguchili kanuke, asoko jami yangumona ngunatachika muchila wa umwe kavwalu. Ayo te kanevu woma ngwo kavwalu wacho mahasa kungupupa, chocho yangupajila hanga ngulitwamine. Amu te ngunwombo nyima, chahashile kwivwa maliji jo. Kuchakalemanyine, alioze ha shimbu liacho asoko jami yanyingika ngwo kumana te nguli kajika-matwi.
Umwe sepa wamu usoko wetu, yamba ngwenyi, muchilita kungusa mu shikola ya ana akwo waze afwa matwi. Chocho, matu Nick yangutuma ku shikola ya akwa-kufwa matwi mu Saskatoon, Saskatchewan. Shikola yacho te yatwama kusuku ni asoko jami, nawa amu te nguli wika ni miaka yitano, te nakwivwa woma. Kashika te nakumeneka wika asoko jami ha matangwa akunanga ni kusongo lia mwaka. Chocho yingulilongesa limi lia tunaye nawa yinguputuka kuheha ni twanuke akwo.
KUNYINGIKA UMWENEMWENE WA MBIMBILIYA
Ha mwaka 1939, pangiami wa mukulwana Marion yasomboka kuli Bill Danylchuck, chocho ayo yangwanda hamwe ni pangiami Frances. Ayo kapwile atu atangu mu usoko wetu kuputuka kulilongesa Mbimbiliya ni Yela ja Yehova. Muze te nakupwa ha mashimbu jami akuhwima ku shikola, ayo te kakulikolweza hanga angulongese umwenemwene wamu Mbimbiliya. Kuchakapwile chashi kuli yetu mumu ayo te kanyingikine limi lia tunaye. Chipwe chocho, ayo kamwene ngwo napwile ni kuzanga yize te nakulilongesa hakutwala kuli Yehova. Ami nanyingikine ngwami, yize ayo apwile ni kulinga yili yamu Mbimbiliya, kashika napwile ni kuya no mu munda ni kwambujola. Ha mashimbu akehe, yinguzanga hanga angupapachise, chocho ha tangwa lia 5 Setembro wa 1941, Bill yangupapachisa mu chimwe chindundu cha too ni meya. Meya jacho te kanatutuminya chinji!
Kali mu chizavu cha tunaye ha kukunguluka cha mambonge mu Cleveland, Ohio, ha mwaka 1946
Ha mwaka 1946, muze nafunyine ku zuwo, yituya ku kukunguluka cha mambonge ku Cleveland, Ohio, E.U.A. Ha tangwa litangu, pangiami yangusonekena katalilo hanga nguhase kukaula kanawa kukunguluka. Alioze ha tangwa liamuchiali, nevwile kuwaha muze nanyingikine ngwami, ha kukunguluka chacho hapwile chizavu cha tunaye nawa hapwile ndumbu yoze te unaalumbunwina mu limi lia tunaye. Chocho, yinguwahilila ni katalilo wa kukunguluka, nawa chapwile chipema chinji ha kunyingika kanawa yize Mbimbiliya yakulongesa!
KULONGESA UMWENEMWENE
Muze Jita Yamuchiali ya Hashi heswe yahwile, atu kasololwele ngwo kanazange kushishika ku yifuchi yo. Alioze muze nafunyine ku kukunguluka cha mambonge ni kuhiluka ku shikola, yingukwata chiyulo chakununga ni kushishika kuli Yehova. Chocho yingwecha kuhalisa pendelo, kwimba mwaso wa chifuchi ni yiwanyino ya matangwa akunanga. Nawa yingwecha kuya ku yingeleja hamwe ni waze te nakulilongesa no. Akwa ku shikola kakawahilile, chocho yaputuka kunguvwisa woma ni kukwamba yuma ya saki hanga ngwalumune manyonga jami. Waze te nalilongesa no ku shikola kapwile ni kumona yize yeswe yapwile ni kulingiwako, chocho, yingupwa ni uhashi unji wa kwaambulwila umwenemwene. Hachino, amwe akuli waze te nalilongesa no ku shikola kuchingako, Larry Androsoff, Norman Dittrick, ni Emil Schneider, yatayiza umwenemwene ni haliapwila kanawayila Yehova.
Muze te nakuya ni kumeneka mbonge jikwo, nihindu te nakusa tachi hanga ngwambujole kuli tujika matwi. Chakutalilaho, mu Montreal nayile mu chimwe chihela kuze te kwatwama tujika matwi. Ku chihela chacho, yingwambulwila Eddie Tager sango lipema, umwe mukweze yoze wapwile mu chizavu cha yilianyi. Ndo haze afwile hikwapalika mwaka, iye kapwile mu chikungulwila cha limi lia tunaye mu mbonge ya Laval, Quebec. Nanyingikineko nawa mukweze Juan Ardanez. Chizechene ngwe akwa-Mberia, neye te kakuhengwola yisoneko hanga anyingike nyi yize apwile ni kulilongesa te yakatuka mu Mbimbiliya. (Yilinga 17:10, 11) Ni iye yeza mu umwenemwene, nawa yapwa mukulwana mu chikungulwila mu Ottawa, Ontario, ndo ha kufwa chenyi.
Kanambujola mu tapalo kuuputukilo wa mwaka 1950
Ha mwaka 1950, yinguya ku Vancouver. Chipwe ngwe nakuzanga kwambujola kuli tujika matwi, nihindu kuchishi kuvulama yize nahanjikile ni Chris Spicer umwe pwo wakupanjika, yoze nambulwile sango lipema mu tapalo. Iye katayijile mukanda nawa yazanga hanga nguliwane ni mukwo-lunga, Gary. Nayile ku zuwo lio nawa twahanjikile chinji ni kusonejeka. Kutwakalimwene nawa ndo haze kwapalikile yimwe miaka, nakomokene muze ayo angumenekene ha kukunguluka cha mambonge, ku Toronto, Ontario. Gary yamupapachisa ha tangwa liacho. Yuma yino yangwiwulwile ulemu wa kununga ni kwambujola, mumu kutwanyingikine nyi mutu yoze twambulwila limwe tangwa makeza mu umwenemwene.
Kulutwe, yingufuna nawa ku Saskatoon. Koko, yinguliwana ni umwe pwo yoze wangwichile hanga ngulongese Mbimbiliya ana jenyi apasa waze tunaye, Jean ni Joan Rothenberger. Kapwile ni kulilongesa mu shikola ya tunaye yoyene napwile ni kulilongesa. Ha shimbu likehe ana jacho yaputuka kulweza atu waze te akulilongesa no ku shikola. Ngwe miselo, atano akuli ayo yapwa Yela ja Yehova. Umwe wa kuli ayo te Eunice Colin. Tangwa litangu lize twaliwanyine ni Eunice liapwile ha mwaka wami wa kasula wa shikola ya tujika matwi. Ha shimbu liacho, iye yangwaha chimwe chihanda cha sambapitu ni kungulweza nyi munguzanga kupwa sepa lienyi. Kulutwe, iye yapwa mutu mulemu ku mwono wami. Yapwa pwo liami!
Hamwe ni Eunice ha mwaka 1960 ni 1989
Muze naye ya Eunice anyingikine ngwo kanalilongesa Mbimbiliya, iye yalweza kasongo wa shikola hanga akanjise Eunice kulilongesa Mbimbiliya. Chipwe ngwe kamutambwile yuma yakulilongesa nayo, nihindu Eunice yakwata chiyulo chakununga ni kushishika kuli Yehova. Muze azangile kumupapachisa, yisemi jenyi yamwamba ngwo, “Nyi wapwa Chela cha Yehova, mukatuka ku zuwo lietu!” Hachino, muze apwile ni miaka 17, Eunice yakatuka ku zuwo yaya ni kutwama ku zuwo lia amwe Yela ja Yehova. Iye yanunga ni kulilongesa Mbimbiliya, chocho yamupapachisa. Muze twalimbachile ha mwaka 1960, yisemi jenyi kakejile ha umbachiso. Alioze hakupalika cha miaka, ayo yaputuka kutusa vumbi mumu lia ufulielo wetu ni chize te twakulela ana jetu.
YEHOVA KAKUTUFUNGA
Mwanami Nicolas ni mukwo-pwo, Deborah, kali ku Mbetele ya mu Londres
Chakupwa chikalu kulela ana jetu a malunga shimbiali waze akwivwa, mumu yetu twajika matwi. Alioze twakusa tachi hanga ayo anyingike limi lia tunaye hanga tuhase kuhanjika no ni kwaalongesa umwenemwene. Mandumbu ni mapangi mu chikungulwila kakutukwasa chinji. Chakutalilaho, umwe chisemi yatusonekena yimwe ha lifwo hanga atulweze ngwo mwanetu umwe te kanahanjika maliji a sonyi mu Zuwo lia Wanangana. Chocho, yitumukwasa kawashi-washi. Ana jami awana— James, Jerry, Nicholas, ni Steven—kali makulwana mu yingukulwila nawa kanawayila Yehova ni ushishiko weswe hamwe ni mapwo ni asoko jo. Nawa Nicholas ni mukwo-pwo, Deborah, kakukwasa kulumbununa limi lia tunaye ku mutango wa mu Grã-Bretanha, nawa Steven ni mukwo-pwo, Shannan, katwama mu chizavu chakulumbununa limi lia tunaye ku mutango wa mu Estados Unidos.
Ana jami James, Jerry, Steven ni mapwo jo kanakwase mulimo wa kwambujola mu limi lia tunaye mu mitapu yalisa
Chaluyinda, muze te kunasale kakweji umuwika hanga tulinge chiwanyino cha miaka 40 a ulo wetu, Eunice yafwa ni kanser. Chipwe ha mashimbu jacho alamba, nihindu ufulielo wenyi ha uhindukilo te wakukola chinji. Ngunashimbwila tangwa lize mungukaliwana nawa ni mukwetu-pwo.
Faye and James, Jerry and Evelyn, Shannan and Steven
Ha Fevereiro wa 2012, nalimbukile, chocho shina lia kulu yilingumakuka. Yingufupiwa ukwaso, chocho yinguya ni kutwama kuli umwe wa kuli ana jami ni mukwo-pwo. Haliapwila tuli mu chikungulwila Calgary cha limi lia tunaye, muze ngunakalakala ngwe mukulwana. Kwamba pundu, lino lili shimbu litangu nguli mu chikungulwila cha limi lia tunaye! Mba kuchi nahashile kukolesa usepa wami ni Yehova miaka yeswayi te nakuya mu chikungulwila cha Inglês? Yehova mwe wangukwashile. Iye kamanunwine chilakenyo chenyi chakufunga ana-shiwa. (Samu 10:14) Ngunasakwilila chinji mandumbu eswe waze apwile ni kungusonekena, kulilongesa limi lia tunaye ni kungulumbunwina hanga nguhase kunyingika kanawa yuma.
Ku shikola ya pionelu mu limi lia tunaye, muze te ali ni miaka 79
Kwapwile amwe mashimbu waze te chishi kunyingika yize akwetu te akwamba hanji kwivwa ngwe kukushi ni umwe yoze wanyingika chize makwasa kajika matwi. Ha mashimbu jacho, muze te nakwivwa chinyengo ni kufupa kwecha ye yeswe, te nakupukuna ha maliji ja Petulu kuli Yesu ngwenyi: “Mwene, kuli iya mutuya? Maliji a mwono wa mutolo yenu wika nuli no.” (Yoano 6:66-68) Chizechene ngwe mandumbu ni mapangi akwo anji tunaye waze ali mu umwenemwene ha miaka yinji, ni yami nakulilongesa kupwa ni uhumikizo. Nakufuliela muli Yehova ni ku ululikiso wenyi, nawa chino chakungwaha yiwape yinji. Haliapwila kuli mikanda yinji mu limi lietu lia tunaye, nawa ngunawahilila hakunyingika ngwo munguhasa kuya ku kukunguluka cha mambonge mu Limi lia Tunaye lia ku America. Chochene, nakuwahilila, nawa nguli ni mwono upema ha kuwayila Yehova, Zambi yetu munene.