UKWASO KULI ASOKO | ULO
Shina Lunga ni Pwo Mahasa Kutwama Chimuwika Chakuhona Kulimbata?
Atu anji kakutwama chimuwika ngwe lunga ni pwo shimbu kanda achilimbata. Amwe kakulinga chino, mumu kanazange kumona nyi malita ni kushimbwila amone ni mapwa ni ulo upema. Shina kutwama chimuwika shimbu kanda nuchilimbata chili kusolola mana?
Ha chikuma chino
Shina kutwama chimuwika muchikukwasa kulilulieka ulinge umbachiso?
Shina kutwama chimuwika muchikukwasa kwehuka kulimbata ni mutu yoze kalitele?
Yika Mbimbiliya Yakulongesa?
Mbimbiliya yakukanjisa kulisumbakenya cha atu waze kanda achilimbata. Ngwe chilweza, yakwamba ngwo: ‘Echenu kulinga utanji.’ (1 A-Tesalonika 4:3; 1 A-Korindu 6:18) Yino yinachingi kulisumbakenya cha lunga ni pwo waze kanda achilimbata chipwe ngwe kali ni nyonga lia kulimbata kulutwe lia matangwa.a Shimbi ja Mbimbiliya jakukwasa nawa atu hanga ahone kwaaka ufumba shimbu kanda achilimbata ni kulifunga ku yuma yikwo yipi, yize muyihasa kusoloka muze kanda achilimbata.
Yehova mwe waluliekele ulo utangu. Muze ambile ngwenyi: “Lunga akahichike tato ni naye akalalaminye kuli mukwo-pwo, mba kumapwa musunya umuwika.” (Uputukilo 2:24.) Kulimbata kulita ni shimbi, chakukwasa asoko kulizanga ni kulifunga kanawa.
Shina kutwama chimuwika muchikukwasa kulilulieka ulinge umbachiso?
Amwe kakwamba ngwo ewa. Ayo kakumona ngwo lunga ni pwo kakulinyingika kanawa ha kulikwasa ku milimo ya ku zuwo ni ha kunyingika yitanga ya umwe ni mukwo. Alioze, chuma chilemu chize muchikwasa hanga ulo upeme chili kulimbata kulita ni shimbi. Kuchi lunga ni pwo mahasa kulivwashana umwe ni mukwo ha mashimbu akalu ni a uwahililo? Kutwama chimuwika chakuhona kulimbata muchihasa kutwala atu amone ngwo mahasa kulihandununa ha “shimbu lieswalio” mazanga.
Alioze ulo wakukola muze lunga ni pwo akulimbata kulita ni shimbi ni kusa tachi hanga akalakale chimuwika muze mukusoloka yipikalo.
Chikuma chilemu: Shimbu alilulieke hanga alimbate, lunga ni pwo waze akutwama chimuwika chakuhona kulimbata kakupwa mu ponde ya kulihandununa.
Shimbi ya Mbimbiliya: “Mumu cheswacho mutu makuwa, chenacho nawa makacha.”—A-Ngalashia 6:7.
Shina kutwama chimuwika muchikukwasa kufunga mbongo?
Amwe kakwamba ngwo ewa. Chimwe kuhengwola chize alingile mu Estados Unidos, chasolwele ngwo hakachi ka atu kumi, awana katwamine chimuwika mumu lia kufunga mbongo. Nihindu hanyima lia kutwama amwe mashimbu, anji waze ahulile yatongola kapinda wa mbongo ngwe chimwe cha ku yikuma yize yinasolola ngwo te kanda achililulieka hanga alimbate.
Kutwama chimuwika shimbu kanda nuchilimbata, muchihasa nawa kuneha kapinda mukwo chipi-chipi kuli mapwo. Ngwe chilweza, hanyima lia kulihandununa, mapwo kanji-kanji e akusala ni chiteli cha kulela ana.
Chikuma chilemu: Kanji-kanji kutwama chimuwika shimbu kanda achilimbata muchihasa kuneha lamba linji kuhiana yuma yipema yize lunga ni pwo akushimbwila.
Shimbi ya Mbimbiliya: “Yami Yehova nguli Zambi yenu, yoze wakunulongesa hanga nukalumbunuke.”—Izaia 48:17.
Shina kutwama chimuwika muchikukwasa kwehuka kulimbata ni mutu yoze kalitele?
Amwe kakwamba ngwo ewa. Alioze mukanda kalila ulo we, unambe ngwo: “Lunga ni pwo waze akutwama chimuwika shimbu kanda achilimbata, kanji-kanji keshi kunyingika ngwo kutwama chimuwika chakupwisa chikalu kulihandununa.” (Fighting for Your Marriage.) Mumu liaka? Mumu malunga ni mapwo amwe waze akutwama chimuwika kakunyingika ngwo keshi kulita mu yuma niyimwe. Alioze kulita ni akwa-kuhengwola, ayo keshi kuzanga kulihandununa hamukunda wa chiteli cha kufunga umwe kashitu yoze azanga, limwe zuwo lize atamba kufweta hanji ufumba uze kanyongene, chipwe ngwe kulihandununa chacho muchanehena yuma yipema.b Mukanda wacho unanungu ni kwamba ngwo: “Atu amwe waze te mahasa kulihandununa muze kanda achilimbata, kakulimbata kulita ni shimbi mumu kakumona ngwo mutuhasa kwetu kununga mu ulo chizechene.”
Chikuma chilemu: Shimbu kutwama chimuwika chinutwale kukwata chiyulo chipema, muchihasa kupwisa chikalu kuhwisa usendo uze kuushi kanawa.
Shimbi ya Mbimbiliya: “Chikanyame malangikiza ye yipi maswama, alioze yizuzuke masenya kulutwe mba maalamba.”—Yishima 22:3.
Shina kuli yimwe yize muhasa kulinga?
Yena muhasa kwehuka yipikalo yize yakwiza shimbu kanda uchilimbata ni kupwa ni ulo upema. Kuchi muhasa kuchilinga? Ha kukaula shimbi ya Mbimbiliya hakutwala ku ulo. Wana mashimbu hanga unyingike kanawa mutu yoze mulimbata nenyi shimbu kanda nuchitwama chimuwika ngwe alunga ni pwo. Tusendo apema kakwamwena ku yitanga ni yuma yize akulianyina ni akwo, yize yapwa yilemu chinji kuhiana kulivwisa kuwaha cha ku musunya.
Mu Mbimbiliya muli yiyulo yipema yize muyihasa kukwasa hanga ulo upwe ukolo nawa wa uwahililo.c Ngwe chilweza, mu Mbimbiliya muli shimbi jize mujihasa kukukwasa . . .
kwehuka kulinga utanji
kupwa sepa mupema kuli mutu yoze mulimbata nenyi
kukanyama hanga umone yilayi yize muyisolola ngwo mutu wacho hanji kechi kupwa yoze malita ni yena
Nyi muzanga kunyingika nawa hakutwala ku yikuma yino, tala chikuma “Ulo ni Usoko” ha site jw.org.
Shimbi ya Mbimbiliya: “Yisoneko yeswe kayisonekene ni ukwaso wa spiritu yisandu ya Zambi, yakukwasa ha kulongesa.”—2 Timoteu 3:16.
a Tala chikuma, “O amor justifica o sexo antes do casamento?”
b Yinakatuka ha chikuma, Sliding Versus Deciding: Inertia and the Premarital Cohabitation Effect,” by Scott M. Stanley, Galena Kline Rhoades, and Howard J. Markman, published in the journal Family Relations.
c Ku minyachi yimwe, yisemi kakusakula mutu yoze malimbata ni mwano wa lunga hanji wa pwo. Nyi chenacho Mbimbiliya muyihasa kukwasa yisemi hanga anyingike yitanga yize mafupiwa.