Shina Umwenemwene Uchili ni Ulemu?
Shina unamono ngwe chili chikalu kuwana kalisa ha umwenemwene ni ha mahuza? Atu anji musono kali ni chako cha kulikwachilila ha manyonga jo ni ha yize afuliela shimbu afupe sango jamwenemwene. Mba akalile chikuma chino, katunga liji linambe ngwo, “umwenemwene kuushi ni ulemu” liji lize lili ni lufuma munji musono.a Liji lino linambe ngwo, “umwenemwene kuushi ni ulemu” linasolola kanawa yize yinalingiwa mu chifuchi chino, muze atu anji keshi kutayiza ngwo umwenemwene kuuli.
Nyonga lino, hi liaha ko. Ha miaka 2,000 kunyima, nguvulu Ka-Roma, Ponshu Pilatu kahulile Yesu ni kaleleso ngwenyi: “Umwenemwene yika?” (Yoano 18:38) Pilatu kakashimbwilile hanga evwe kumbululo lia Yesu, alioze chihula chenyi chapwile chilemu. Mbimbiliya yakuhana kumbululo lipema lize mulihasa kukukwasa hanga uwane jila ya kwendela mu chifuchi chino chinasolola ngwo, umwenemwene kuushi ni ulemu.
Shina umwenemwene kuuliko lume?
Ewa. Mbimbiliya yakuzachisa liji “umwenemwene,” hanga yisolole chuma chize chatwamako, chipema nawa chize chalita. Yakulongesa ngwo, Yehovab Zambi kali Chishina cha umwenemwene, nawa yakuvuluka Yehova ngwo “Zambi ya umwenemwene.” (Samu 31:5) Mu Mbimbiliya, twakuwanamo umwenemwene uze wakwiza kuli Yehova, chikwo nawa, yakutesa umwenemwene wacho ni yimwe ndeya yize muyihasa kutusongwela mukachi ka vunda yize yili mu chifuchi chino.—Samu 43:3; Yoano 17:17.
Kuchi muhasa kuwana umwenemwene?
Zambi kazangile hanga tutayize umwenemwene wa mu Mbimbiliya chamutayijila. Alioze, kanazange hanga tuhengwole yize yili mu Mbimbiliya ha kuzachisa uhashi wetu wa kunyonga, shimbu tujikijile ha manyonga jetu. (A-Roma 12:1) Zambi kanazange tuzachise “kunyonga” chetu hanga tumunyingike ni kumuzanga. Kanatukolweza hanga tupwe ni shindakenyo ngwetu, yize twakulilongesa mu Mbimbiliya yili yamwenemwene.—Mateu 22:37, 38; Yilinga 17:11.
Mahuza kuliko akatukile?
Mbimbiliya yakwamba ngwo mahuza kaputukile kuli mukwa-kole wa Zambi, Satana, yoze akuvuluka mu Mbimbiliya ngwo, “tato ya mahuza.” (Yoano 8:44) Iye kahanjikile mahuza hali Zambi kuli atu atangu. (Uputukilo 3:1-6, 13, 17-19; 5:5) Ndo musono, Satana machinunga ni kumwanga mahuza ni kusweka umwenemwene hakutwala kuli Zambi.—Usolwelo 12:9.
Mumu liaka mahuza anoko chinji musono?
Ha mashimbu wano tuli waze Mbimbiliya yakuvuluka ngwo, “matangwa a kusula,” Satana kanapiangula ni kwonga chinji atu kuhiana kunyima. Atu kakuhanjika mahuza ni kwonga akwo hanga aliyukise ene. (2 Timoteu 3:1, 13) Mayingeleja anji musono, kakulongesa yuma yinji ya mahuza. Hakutwala ku matangwa jetu, Mbimbiliya yaliangile kwamba ngwo, atu te mapwa ni ‘alongeshi waze makaakula-kula ku matwi,’ nawa te masakula ‘kulituna kwivwa umwenemwene.’—2 Timoteu 4:3, 4.
Mumu liaka umwenemwene uli ulemu?
Kuhanjika umwenemwene chili chilemu hanga kupwe kulijikijila hakachi ka atu. Nyi kukushi ujikijilo, usepa ni yizavu yikwo ya atu muyihasa kulela. Mbimbiliya yakusolola ngwo, Zambi kanazange hanga uwayilo wetu ukatuke ha umwenemwene. Mbimbliya yinambe ngwo: “Waze mamuwayila [Zambi] katamba kumuwayila mu spiritu ni mu umwenemwene.” (Yoano 4:24) Mba unyingike chize umwenemwene wa mu Mbimbiliya muuhasa kukukwasa kunyingika mahuza ja mayingeleja ni kwehuka hanga achine kupinjisa mwono we, tala chikuma, “Mentiras que afastam as pessoas de Deus.”
Mumu liaka Zambi anazange hanga unyingike umwenemwene?
Zambi kanazange hanga ulilamwine, alioze mba chino chilingiwe watamba kulilongesa umwenemwene hakutwala kuli iye. (1 Timoteu 2:4) Nyi mulilongesa shimbi ja Yehova hakutwala ku chipi ni chipema, ni kutwama kulita ni shimbi jacho, mwopwa sepa lienyi. (Samu 15:1, 2) Mba akwase atu kulilongesa umwenemwene, Zambi katumine Yesu hano hashi. Iye kanazange hanga tupanjike malongeo a Yesu.—Mateu 17:5; Yoano 18:37.
Shina tangwa limwe Zambi mahwisa mahuza?
Ewa. Zambi keshi kuzanga kumona atu monga akwo hanga aliyukise ene. Kashika kanalakenya ngwenyi, makanongesa atu eswe waze ananungu ni kuhanjika mahuza. (Samu 5:6) Muze Zambi makachilinga, iye nawa makamanununa chilakenyo chino chinambe ngwo: “Kanwa lia kuhanjika umwenemwene kumakalikolesa lia mutolo.”—Yishima 12:19.
a Madicionário a Oxford kasakwile liji “umwenemwene kuushi ni ulemu” ngwe liji lia ha mwaka 2016.
b Yehova lie jina lia Zambi. (Samu 83:18) Tala chikuma, “Yehova Iya?”