YISONEKO YIZE ALUMBUNUNA
Yishima 17:17—“Sepa lia Mutu Kakuzanga Matangwa Eswe”
“Sepa lia mutu kakuzanga matangwa eswe; alioze ha tangwa lia lamba he hakusemukina uyaya.”—Yishima 17:17, Mukanda Usandu wa Zambi 1996.
“Masepa kakulizanga matangwa eswe. Ana akwetu kakulikwasa ha matangwa a lamba.”—Yishima 17:17, Mukanda wa Zambi 1991.
Ulumbunwiso wa mukanda wa Yishima 17:17
Masepa amwenemwene kali atu waze mutuhasa kujikijila, waze nawa mahasa kutukwasa. Chizechene ngwe ana ja mutu umuwika akulizanga chinji, masepa wano kashishika, kakwete zango, nawa kakulihulumba hali yetu, chipi-chipi ha mashimbu akalu.
“Sepa lia mutu kakuzanga matangwa eswe.” Maliji wano mahasa nawa kulumbunuka ngwo, “masepa kakusolola zango mashimbu eswe.” “Zango” anavuluka hano, mu limi lia Hepreu linalumbunuka yuma yinji hi wika ko yize mutu akwivwa hali mutu mukwo. Lili zango liamwenemwene lize mutu akusolola mu yitanga. (1 A-Korindu 13:4-7) Masepa waze akusolola zango lia mutapu au, kakununga ni kushishika kuli umwe ni mukwo, chipwe muze usepa wo wakupwa mu cheseko ha kuhona kulivwashana hanji mumu lia yipikalo ya tangwa ni tangwa. Ayo nawa kakulikonekena umwe ni mukwo. (Yishima 10:12) Chikwo nawa, sepa wamwenemwene keshi kwivwa chipululu muze yuma yipema yakulingiwa kuli mukwo. Shimbu achilinge, iye kakuwahilila ni yuma yipema yize yakulingiwa ku mwono wa sepa lienyi.—A-Roma 12:15.
‘Sepa wamwenemwene . . . kapwa yaya ha tangwa lia lamba.’ Chishima chino chinakatuka ha nyonga lia kwamba ngwo, ana ja mutu umuwika mahasa kupwa ni usepa ukolo umwe kuli mukwo. Kashika, muze twakulinga yeswayo mutuhasa hanga tukwase umwe sepa yoze unapalika ha mashimbu akalu, twakupwa ngwe ndumbwenyi wa lunga hanji wa pwo. Chikwo nawa, usepa wa mutapu au, kuushi kukokoloka muze kwakusoloka kapinda. Kwamba umwenemwene, muze ayo akupalika mu umwe kapinda, zango ni vumbi lize masepa wano akwete hali umwe ni mukwo liakwoka.
Amwe maliji hakutwala ku mukanda wa Yishima 17:17
Mu mukanda wa Yishima muli yiyulo yinji ya mana. Muli maliji ashi, ehi waze akukwasa yoze unatange anyonge. Chihanda chinene cha mukanda uno, kachisonekene kuli Mwanangana Solomone. Mutapu uze asonekene mukanda uno, unalifu ni chize asonekene miaso yimwe mu liji lia Hepreu. Shimbu asoneke maliji alifwa, iye yausoneka ni manyonga alifwa hanga usolole chikuma chilemu hanji manyonga alisa hanga usolole umwe kalisa. Yishima 17:17, uli chilweza cha umwe mwaso uze ukwete manyonga alifwa. Chihanda chamuchiali chinashindakenya manyonga ali ha chihanda chitangu. Yishima 18:24, uli chilweza cha manyonga aali waze akusolola umwe kalisa. “Yoze malizukila masepa anjianji malikokela kwonwona; alioze kwali sepa umwe wakulalaminya kuhiana yoze wasemuka nenyi.”
Muze Solomone asonekene Yishima 17:17, kota te kananyongo ha usepa ukolo uze wapwile hali tato, Ndawichi ni Jonata, mwana wa mwanangana Saulu. (1 Samuele 13:16; 18:1; 19:1-3; 20:30-34, 41, 42; 23:16-18) Ndawichi ni Jonata kakapwile asoko. Chipwe chocho, kalikachile chinji kuhiana ana ja mutu umuwika. Jonata kasele mwono wenyi mu ponde hanga afunge sepa lienyi.a
Chize Mbimbiliya jikwo jakulumbununa Yishima 17:17
“Sepa kakuzanga matangwa eswe, alioze ha tangwa lia lamba he akusemukina uyaya.”—Almeida Século 21.
“Sepa kakuzanga mashimbu eswe, mba mu lamba iye kakupwa yaya.”— Nova Tradução na Linguagem de Hoje.
“Sepa yoze wakufunga usepa, kapwa ngwe yaya ha mashimbu akalu.”— Sociedade Bíblica Portuguesa.
Tala chinema chino chikehe hanga chikukwase kumona yikuma yili mu mukanda wa Yishima.
a Tala chikuma, “Uma grande amizade.”