‘Kunyonga Yuma ya Spiritu Chakuneha Mwono ni Uhwimino’

1, 2. Mumu liaka akwa-Kristu awayisa akusa chinji mbunge ku mukanda wa A-Roma kapitulu 8?

HANJI hiunatange kama mukanda wa A-Roma 8:15-17 ha mashimbu a Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Yesu. Chisoneko chino chakulumbununa chize akwa-Kristu akuwayisa akunyingika ngwo kali ni kutalatala cha kuya mu malilu. Mukanda wa A-Roma 8:1 wakuhanjika hali waze awayisa ngwo kali “waze ali muli Kristu Yesu.” Shina mukanda wa A-Roma kapitulu 8 uli wika wa waze awayisa nyi? Kutala mukanda wacho muuhasa kukwasa ni waze makatwama miaka ya mutolo hano hashi?

² Kapitulu 8 wa A-Roma kamusonekenene waze awayisa. Ayo kakutambula “spiritu” mumu kanashimbwila “tangwa lia kwaasolola ngwe ana, acho we ukuule wa mijimba [yo ya musunya].” (A-Roma 8:23) Kulutwe lia matangwa, makapwa ana ja Zambi mu malilu. Yehova hanakonekena shili jo hamukunda wa ukuule. Hanaapwisa akwa-ululi hanga ahase kupwa ana jenyi.​—A-Roma 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Mumu liaka waze ali ni kutalatala cha kutwama miaka ya mutolo hano hashi no atamba kulilongesa A-Roma kapitulu 8?

³ Alioze mu tupitulu akulianga mu mukanda wa A-Roma, Paulu yasoneka hakutwala kuli mutu yoze te hi wakuwayisa ko, chipwe chocho, Yehova te kakumumona ngwenyi kali mukwa-ululi. Mutu wacho te Apalahama. Lunga yono washishika kapwileko shimbu Yesu kanda achihana mwono wenyi kupwa ukuule. (Tanga A-Roma 4:20-22.) Ni musono, Yehova mahasa kwalula akwa-Kristu ashishika waze ali ni kutalatala cha kutwama miaka ya mutolo hano hashi ngwenyi, kali akwa-ululi. No mahasa kuyuka ku fumbo lili mu mukanda wa A-Roma kapitulu 8.

4. Muze mututanga A-Roma 8:21, yika twatamba kulihula yetwene?

⁴ Mu A-Roma 8:21 twakuwanamo maliji ja Yehova waze akutwaha ushindakenyo ngwo chifuchi chenyi chaha muchikapwako, nawa atu makaatusula ku shili ni kufwa. Versu yacho yinambe ngwo, o makawahilila ni utuswilo wa “uhenya wa ana a Zambi.” Shina wakunyonga kutwama mu chifuchi chacho chaha? Tutalenu yize twatamba kulinga mba tukapwemo.

“KUNYONGA CHA MUSUNYA”

5. Yika Paulu apwile ni kulumbununa mu A-Roma 8:4-13?

⁵ Tanga A-Roma 8:4-13. Mu kapitulu 8 wa A-Roma, Paulu kalumbunwine atu a mitapu yaali, waze “akunyonga yuma ya musunya” ni waze “akunyonga yuma ya spiritu.” Amwe kakunyonga ngwo, Paulu kapwile ni kwamba hali waze te hi akwa-Kristu ko ni waze apwile akwa-Kristu. Alioze, Paulu kasonekene maliji jacho kuli akwa-Kristu waze te ‘hanatambika apwe asandu.’ (A-Roma 1:7) Kashika atu apwile ni “kunyonga yuma ya musunya” ni waze apwile ni “kunonga yuma ya Spiritu” kapwile akwa-Kristu. Mba kuchi apwile alisa?

6, 7. (a) imwe yuma yika liji “musunya” lialumbunuka mu Mbimbiliya? (b) Liji “musunya” kuchi analizachisa ha A-Roma 8:4-13?

⁶ Mu Mbimbiliya, liji “musunya” kakulizachisa ku yuma yinji. Ha mashimbu amwe liakulumbunuka mujimba wa mutu. (A-Roma 2:28; 1 A-Korindu 15:39, 50) Mulihasa nawa kulumbunuka usoko wa mutu. Chakutalilaho, Mbimbiliya yakwamba ngwo, Yesu kapwile wa “ku munyachi wa Ndawichi nikulita ni musunya,” Paulu neye yamba kuli A-Yunda ngwenyi, kali “usoko wami nikulita ni musunya.”​—A-Roma 1:3; 9:3.

⁷ Kulita ni A-Roma 8:4-13 yika Paulu te anambe kulumbununa muze ambile hakutwala kuli waze akunyonga “yuma ya musunya?” Mba tuwane kumbululo, mutuhasa kutanga A-Roma 7:5. Mu mukanda wacho Paulu yasoneka ngwo: “Muze twapwile mu musunya, usolo upi uze ye Shimbi yakasumwine walingile mu mijimba yetu.” Hano, Paulu kanalumbununa ngwenyi, atu akutwama kulita ni “yuma ya musunya” kali atu waze akukaula manyonga jo api ni kulinga yesweyo anazange kulinga.

8. Mumu liaka Paulu watambile kutoweza akwa-Kristu akuwayisa hanga ahone kutwama kulita ni “musunya”?

⁸ Mba mumu liaka Paulu atowezele akwa-Kristu akuwayisa ahone kutwama kulita ni “musunya”? Nawa mumu liaka akwa-Kristu eswe atamba kukaula utowezo wacho? Eswe katamba kukaula utowezo wacho mumu hita kavumbi ka Zambi washishika mahasa kuputuka kukaula mbunge yenyi mu mwono wenyi. Chakutalilaho, Paulu kasonekene ngwenyi, amwe mandumbu jenyi amu Roma kapwile ni kulingila “jimo lioene.” Hanji kalumbunwine ngwenyi utanji, kulia chipwe chiseke ye yapwile yuma yilemu chinji mu mwono wo. (A-Roma 16:17, 18; A-Fwilipu 3:18, 19; Yundase 4, 8, 12) Ha mashimbu amwe, mu chikungulwila cha Korindu mwapwile ndumbu yoze wapwile ni kulimona ni “pwo lia tato.” (1 A-Korindu 5:1) Kashika, akwa-Kristu atangu katambile kukaula utowezo ahele Paulu wakuhona kutwama kulita ni “musunya.”​—A-Roma 8:5, 6.

9. Yika yize mukanda wa A-Roma 8:6 kuushi ni kulumbununa?

⁹ Utowezo wacho unafupiwa ni musono. Chipwe mutu yoze wakulingila Yehova miaka yinji mahasa kuputuka kutwama ni kulita ni “musunya.” Shina, Paulu kapwile ni kwamba ngwenyi, kutwatambile kunyonga ha yuma yili ngwe kulia, milimo, kuheha hanji kusolola zango lia ulo? Ka, hi chocho ko. Ayi yeswe yakufupiwa mu mwono. Ni Yesu neye kalile, ni kulisa nawa akwo. Iye nawa te kanyingika ngwenyi katamba kuhwima. Paulu yasoneka nawa ngwo, kulisumbakenya cha lunga ni pwo chili ni ulemu unji mu ulo.

10. Maliji akwamba ngwo “kunyonga yuma” yika analumbunuka?

¹⁰ Muli atalikishile Paulu hakwamba ngwenyi “kunyonga yuma”? Liji lia Ngregu azachishile Paulu linalumbunuka kusa chinji manyonga ha chuma ni kulilulieka kulinga chuma chacho. Umwe mutu walilongesa chinji yalumbununa ngwenyi liji liacho linatale kuli waze “akufupa chinji, hanji kuhanjika chinji” ha yuma yize yili mu mbunge yo. Manyonga jacho e akwaayula mu mwono wo.

11. Yuma yika muyihasa kupwa yilemu chinji mu mwono wetu?

¹¹ Akwa-Kristu amu Roma katambile kulieseka ene hanga amone kuze te akusa mbunge jo. Shina mbunge jo japwile ku “yuma ya musunya”? Ni yetu musono, twatamba kunyonga ha yuma yize yili ni ulemu kuli yetu. Yuma yika twakuhanjika chinji? Yika twakuzanga kulinga mu mwono wetu? Amwe hanji kakunyonga chinji anwe mitapu yinji ya walwa, kupemesa chinji mu zuwo lio, kulanda mazalo aha, kupwa ni mbongo jinji, chipwe kuya ni kwendangana ku yihela yikwo. Yuma yacho hi yipi ko. Hamwe yakufupiwa mu mwono. Chakutalilaho, Yesu kalingile vinyu ha umbachiso. Paulu nawa yalweza Timoteu hanga anwe “kavinyu” hamukunda wakuyiza chenyi. (1 Timoteu 5:23; Yoano 2:3-11) Alioze vinyu hi che chuma chapwile chilemu chinji mu mwono wo ko. Mba etu? Yuma yika yize yikwete ulemu unji mu mwono wetu?

12, 13. Mumu liaka twatamba kukeya ha yize twakunyonga chinji?

¹² Paulu yatoweza ngwenyi: ‘Kunyonga cha musunya, chinalumbunuka kufwa.’ (A-Roma 8:6) Mulihi iye te anatalikisa? Nyi mututwama kulita ni “musunya,” mutuhasa kwenyeka usepa wetu ni Yehova haliapwila ni kutokesa mwono wetu wa kulutwe lia matangwa. Alioze yuma yacho kuyatambile kulingiwa ku mwono wetu. Mutuhasa kwalumuna yitanga yetu. Nunewuluka chitanji wa mu Korindu yoze asosolwele mu chikungulwila? Aye kalumwine mwono wenyi. Yecha yitanga ya utanji. Chocho, yaputuka nawa kuwayila Yehova ni mbunge yitoma.—2 A-Korindu 2:6-8.

¹³ Mutu wacho kasolwele chilweza chipi chakutwama kulita ni “musunya,” alioze neye yahasa kwalumuka. Kashika, nyi mukwa-Kristu musono maputuka kukaula yitanga yenyi yipi hi shimbi ja Yehova ko, neye mahasa kwalumuna yitanga yenyi. Nyi mutwiwuluka utowezo wa Paulu, mutuhasa kwalumuka ku hita yuma yipi twakulinga.

“KUNYONGA CHA SPIRITU”

14, 15. (a) Yika Paulu ambile ngwenyi twatamba kunyonga chinji? (b) Yika “kunyonga cha spiritu” kuchalumbunukine?

¹⁴ Hanyima yakutongola ponde ya “kunyonga cha musunya,” Paulu yalumbununa nawa ngwenyi: “kunyonga cha spiritu, mwono ni uhwimino.” Ayi yiwape yacho mala cho kuwaha!

¹⁵ Alioze “kunyonga cha spiritu” kuchishi kulumbunuka ngwo kutwatambile kutwama ngwe chize atu atamba kutwama ku mwono, ka. Kuchalumbunukine ngwo mutu katamba kunyonga wika hali Yehova hanji Mbimbiliya. Chakutalilaho, tuvumbi twa Zambi ku sekulu yitangu kapwile ngwe chizechene apwa atu eswe. Ayo kapwile ni kulivwisa kuwaha ha kulia ni kunwa, kumbata ni kusomboka, kulela ana, ni kukalakala milimo.—Marku 6:3; 1 A-Tesalonika 2:9.

16. Mulimo uka wapwile ulemu chinji mu mwono wa Paulu?

¹⁶ Alioze Paulu ni akwa-Kristu akwo atangu kakechele hanga yuma yacho yipwe yilemu chinji mu mwono wo. Chakutalilaho, tunanyingika ngwetu mulimo wa Paulu wapwile wakutunga mbalaka. Alioze au hi we mulimo wapwile ulemu chinji mu mwono wenyi ko. Mulimo ulemu mu mwono wa Paulu wapwile wakulingila Zambi. Paulu kasele mbunge ku mulimo wa kwambujola ni kulongesa atu. (Tanga Yilinga 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Mandumbu ni mapangi amu Roma katambile kwimbulula Paulu, kashika ni yetu tulingenu chochene.​—A-Roma 15:15, 16.

17. Yiwape yika mutuzukako nyi twasa manyonga jetu ku yuma ya “spiritu”?

¹⁷ Mukanda wa A-Roma 8:6 unambe ngwo: “Kunyonga cha Spiritu, mwono ni uhwimino.” Chino chinalumbunuka nawa kusa manyonga jetu ku usongwelo wa spiritu ya Yehova ni kulilongesa kunyonga ngwe chize iye akunyonga. Yehova kanatulakenya mwono upema wa uwahililo haliapwila ni mwono wa mutolo kulutwe lia matangwa.

18. Kuchi mutuhasa kupwa ni sambukila muze mutunyonga yuma ya “spiritu”?

¹⁸ Yika te Paulu analumbununa hakwamba ngwenyi “kunyonga cha spiritu” chakuneha sambukila hanji uhwimino? Atu eswe kakuzanga sambukila, chipi-chipi ya ku mbunge, alioze keshi kuyiwana. Twakusakwilila Yehova, mumu mutuhasa kupwa ni sambukila yamwenemwene mu mbunge. Mutuhasa nawa kupwa ni sambukila mu usoko wetu ni mu chikungulwila. Ha mashimbu amwe mutupwa ni kulianda kalema ni mandumbu jetu, mumu tuli yihenge. Muze yino muyilingiwa, tukaulenu fumbo lia Yesu lize ambile ngwenyi, twatamba ‘kulivwashana ni ndumbwetu.’ (Mateu 5:24) Twatamba kwiwuluka ngwetu ni mandumbu jetu no kakuwayila Yehova, “Zambi ya sambukila.”​—A-Roma 15:33; 16:20.

19. Uhwimino uka ungunu uze mutuhasa kupwa nawo?

¹⁹ Nyi mutupwa ni “kunyonga cha spiritu,” mutupwa ni sambukila hanji uhwimino ni Zambi. Profeta Izaia yasoneka ngwo: “Yoze majikijisa manyonga jenyi hali yenu [Yehova], munumufunga mu uhwimino wika, mumu kananufuliela.”​—Izaia 26:3; tanga A-Roma 5:1.

20. Mumu liaka twatamba kusakwilila ha fumbo lili mu A-Roma kapitulu 8?

²⁰ Chipwe ngwe tuli ni kutalatala cha kutwama miaka ya mutolo hano hashi hanji mu malilu, tulieswe mutuhasa kuyuka ku maliji a mana waze ali mu mukanda wa A-Roma kapitulu 8. Tunasakwilila chinji muze Mbimbiliya yinatukolweza tuse mbunge yetu ku kuwayila Yehova hi ku kulilingila usolo wetu ko. Tunanyingika ngwetu “kunyonga cha spiritu,” muchitukwasa tukatambule chawana chipema chinji. Paulu yasoneka ngwo: “Chawana cha vumbi lia Zambi, mwono wa mutolo muli Kristu Yesu Mwene wetu.”​—A-Roma 6:23.