Lingila Yehova, Zambi ya Utuswilo
‘Kuze kuli spiritu ya Yehova, kuzekwene kwe kuli utuswilo.’—2 A-KORINDU 3:17.
1, 2. (a) Mumu liaka undungo ni utuswilo yapwile yikuma yilemu ha matangwa ja Paulu? (b) Iya yoze Paulu ambile ngwenyi kali Shina lia utuswilo wamwenemwene?
AKWA-KRISTU atangu kapwile mu Unguvulu wa Roma, muze atu te akulizata chinji ha shimbi jamo, chize te akwaasongwela ni utuswilo uze te akwete. Alioze, chipwe ngwe Roma te yikwete ndundo, nihindu te yakujikijila hali ndungo jamo ha kulinga milimo yikalu. Ha amwe mashimbu, mu Roma yimupwa ndungo anji. Kashika undungo ni utuswilo yapwile yikuma yilemu chinji kuli atu jamo hamwe ni akwa-Kristu.
2 Kanji-kanji postolo Paulu te kakusoneka hakutwala ku utuswilo. Alioze iye kakafupile kuhwisa milonga ya hano hashi, ngwe chize atu anji apwile ni kulinga ha mashimbu jacho. Shimbu alinge chocho, Paulu ni mandumbu jenyi yalihulikila ha kwambujola sango lipema lia Wanangana wa Zambi ni kwaakwasa hanga anyingike ulemu wa ukuule wa Kristu Yesu. Paulu kalwezele akwa-Kristu-ni-akwo kuze te mawana Shina lia utuswilo wamwenemwene. Yasoneka ngwenyi: ‘Yehova kali spiritu. Kuze kuli spiritu ya Yehova, kuzekwene kwe kuli utuswilo.’—2 A-Korindu 3:17.
3, 4. (a) Yika Paulu alumbunwine mu versu jitangu ja 2 A-Korindu 3:17? (b) Yika twatamba kulinga mba tupwe ni utuswilo uze unakatuka kuli Yehova?
3 Ha mukanda wenyi wamuchiali kuli A-Korindu, Paulu yatongola yize yalingiwile kuli Mose ha kusunuka ha Mulundu Sinai muze akatukile kumeso ja mungelo wa Yehova. Kumeso jenyi te kunatemuka! Muze A-Izalele amwene Mose, yevwa woma, chocho iye yafuka kumeso ni chitambala. (Kutuhuka 34:29, 30, 33; 2 A-Korindu 3:7, 13) Paulu yalumbununa ngwenyi: ‘Alioze nyi umwe matewuluka kuli Yehova, kakumuchiza chitambala.’ (2 A-Korindu 3:16) Yika Paulu ambile kwamba?
4 Ha mutwe wapalika twalilongesa ngwo, Yehova Sakatanga wa yuma yeswe, iye wika mwe ukwete utuswilo uze kuushi shimbi nawa ungunu. Kashika chinalite kwamba ngwo, utuswilo wakukatuka kumeso ja Yehova nawa ‘kwe kuze kuli spiritu ya Yehova.’ Alioze Paulu kambile ngwenyi nyi twazanga kupwa ni utuswilo, twatamba kutewuluka kuli Yehova. Chino chinalumbunuka ngwo twatamba kupwa ni usepa upema ni iye. A-Izalele mu puya kamwene yuma kulita ni manyonga ja utu, hi kulita ni manyonga ja Yehova ko. Chapwile ngwe kali ni chitambala ku manyonga ni ku mbunge jo. Kazangile kuzachisa utuswilo wo waha hanga akuchise usolo wo.—A-Hepreu 3:8-10.
Chipwe mutu yoze uli mu kamenga neye mahasa kupwa ni utuswilo wacho
5. (a) Spiritu ya Yehova yakutwaha utuswilo wa mutapu uka? (b) Kuchi tunanyingika ngwetu mutu mahasa kupwa ndungo hanji mu kamenga, alioze mapwa ni utuswilo wa Yehova? (c) Yihula yika twatamba kukumbulula?
5 Utuswilo uze wakwiza ku spiritu ya Yehova wahiana chinji kutusuka mu undungo. Spiritu yacho yakuneha utuswilo ulemu kuhiana wa atu. Muyihasa kututusula ku undungo wa shili ni kufwa ni ku undungo wa uwayilo wa mahuza ni ndako jawo. (A-Roma 6:23; 8:2) Uno uli utuswilo wa kayanda! Chipwe ndungo hanji mutu yoze uli mu kamenga neye mahasa kupwa ni utuswilo wacho. (Uputukilo 39:20-23) Pangi Nancy Yuen ni Ndumbu Harold King kaasele mu kamenga ha miaka yinji mumu lia ufulielo wo, chipwe chocho, kapwile ni utuswilo wacho. Muhasa kuwana sango jo ha JW Broadcasting. (Yako ha chikuma KWIHUJOLA NI YILWEZA> KUNYONGONONA HA LAMBA.) Haliapwila mutukumbulula yihula yaali. Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu utuswilo wetu ukwete ulemu unji? Nawa kuchi mutuhasa kuzachisa utuswilo wetu ni mana?
UTUSWILO UZE ZAMBI AKUTWAHA ULI ULEMU CHINJI
6. Kuchi A-Izalele asolwele ngwo kakasakwilile ha utuswilo uze Yehova aehele?
6 Nyi matwaha chawana chilemu, twakusakwila kuli yoze watwahacho. Alioze A-Izalele kakasakwilile ha utuswilo uze aehele kuli Yehova. Muze aatuhwishile mu Engitu, ha tukweji akehe wika yaputuka kunyonga yuma yize te akuliamo. Yaputuka kulinyenyeta hamukunda wa manaa, kulia chize Yehova te akwaaha. Nawa yazanga kufuna ku Engitu! Kuli ayo, ‘yishi, tusakwa, ulenga, sopwola’ yapwile yilemu chinji kuhiana utuswilo uze Yehova aahele hanga amuwayile. Kashika Yehova evwilile uli unji. (Kwalula 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Yino yinatwehe longeso lilemu.
7. Kuchi Paulu akawile chiyulo chenyi chili ha 2 A-Korindu 6:1, nawa kuchi yetu mutuhasa kuchilinga?
7 Paulu katowezele akwa-Kristu eswe ngwenyi kutwatambile kuhona mbunge yakusakwilila ha utuswilo uze Yehova hanatwehe kupalikila muli Mwanenyi, Yesu Kristu. (Tanga 2 A-Korindu 6:1.) Paulu te chihenge, ndungo ya shili ni kufwa, kashika apwile ni kwivwa chinyengo. Chipwe chocho, yamba ngwenyi: “Ngunasakwila Zambi mu jina lia Yesu Kristu Mwene wetu.” Mba mumu liaka ambile maliji wano? Paulu yalumbununa kuli akwa-Kristu-ni-akwo ngwenyi: “Mumu shimbi ya spiritu ya mwono muli Kristu Yesu hiyinangutusula ku shimbi ya shili ni kufwa.” (A-Roma 7:24, 25; 8:2) Ngwe Paulu kutwatambile kuvulama ngwetu Yehova hanatutusula ku undungo wa shili ni kufwa. Ukuule wakutukwasa tuwayile Zambi ni mbunge yitoma nawa wakutwaha chiseke chinji.—Samu 40:8.
Shina unazachisa utuswilo we hanga ulinge yize Yehova akuzanga nyi ulinge wika yize wa kuzanga? (Tala maparagrafu 8-10)
8, 9. (a) Utowezo uka postolo Petulu ahanyine hakutwala ku chize twatamba kulingila utuswilo wetu? (b) Kuchi mutu mahasa kuzachisa chipi utuswilo wenyi?
8 Yetu kutwatambile wika kwamba ngwetu twakusakwilila Yehova, alioze twatamba nawa kukanyama hanga tuhone kuzachisa chipi utuswilo wetu. Chakutalilaho, postolo Petulu katutowezele ngwenyi, kutwatambile kuzachisa utuswilo wetu ngwe lisesa hanga tulinge yuma yipi. (Tanga 1 Petulu 2:16.) Utowezo uno unatwiwulula yize yalingiwile kuli A-Izalele mu puya. Ni musono nawa tunafupiwa utowezo wacho, kuhiana ku mashimbu akunyima. Hashi ha Satana hanatuhwisa yuma yinji ya kuzala, kulia, kunwa ni ya kuheha nayo. Akwa-sango kakuzachisa atu apema hanga atunyongese ngwetu twatamba kulanda yuma yize kutwafupiwile. Kashika muchihasa kupwa chashi kutupiangula ku yitanga ya hano hashi nyi twazachisa chipi utuswilo wetu.
9 Chiyulo cha Petulu chinatale nawa ha yuma yilemu chinji ku mwono wa atu, ngwe shikola, mulimo, ni yize mutusakula kulinga ku mwono. Chakutalilaho, musono akweze kakwaashinjila ase tachi jinji hanga aye ku shikola jinene-jinene ja kayanda. Atu anji kakulweza akweze ngwo nyi maya ku shikola yinene makapwa ni milimo yipema ya mbongo jinji, nawa makapwa ni kwaavumbika. Atu jacho mahasa kwaasolwela sango jinambe ngwo waze akuya ku shikola yinene kakuwana mbongo jinji kuhiana waze akuya ku shikola yikehe. Kuya ku shikola yinene muchihasa kusoloka kuli akweze ngwe nyonga lipema, muze anazange kukwata yiyulo yize muyihasa kukwata ku mwono wo weswe. Mba yika ayo ni yisemi jo atamba kwiwuluka?
10. Yika twatamba kwiwuluka muze tunasakula yize mutulinga yetwene ku mwono wetu?
10 Amwe mahasa kunyonga ngwo amu yuma yino yinatale hali mutu mwene, ayo katamba kupwa ni utuswilo wa kusakula yize anazange kulinga, nyi kuyishi kupinjisa shimbi yo ya mbunge. Mahasa kunyonga ha maliji a Paulu ngwenyi: ‘Kuchi te anangusopesa hakutwala ku kutusuka chami, nikulita ni shimbi ya mbunge ya mutu mweka?’ (1 A-Korindu 10:29) Chipwe ngwe tukwete utuswilo wa kulinga yize mutusakula hakutwala ku shikola ni yize mutufupa kulinga ku mwono wetu, nihindu twatamba kwiwuluka ngwetu utuswilo wetu ukwete haze wasulila nawa ngwetu yeswayo mutulinga yikwete fweto. Kashika Paulu ambile ngwenyi: “Yuma yeswe yinalite ni shimbi; alioze hi yuma yeswe ko yinatambe. Yuma yeswe yinalite ni shimbi; alioze yuma yeswe kuyishi kukolesa.” (1 A-Korindu 10:23) Kashika chipwe ngwe tukwete utuswilo wa kusakula yetwene yize mutulinga, nihindu yize tunazange hi yilemu chinji ko.
TWAKUZACHISA UTUSWILO WETU NI MANA MUZE TWAKUWAYILA YEHOVA
11. Mumu liaka Yehova ahanyine ukuule hanga atutusule?
11 Muze Petulu atutowezele hanga tuhone kuzachisa chipi utuswilo wetu, iye yamba ngwenyi, kupwa “ndungo ja Zambi” we mutapu walita kuzachishilamo utuswilo wetu. Chitela chize Yehova azachishile Yesu hanga atutusule ku undungo wa shili ni kufwa chili hanga tumuwayile ku mwono wetu weswe.
Mutapu upema wa kuzachishilamo utuswilo wetu uli kuzachisa mashimbu ni tachi jetu hanga tuwayile Yehova ni mbunge yeswe
12. Chilweza chika Noa ni asoko jenyi anakatuhichikila?
12 Mutapu upema wa kuzachishilamo utuswilo wetu uli kuzachisa mashimbu ni tachi jetu hanga tuwayile Yehova ni mbunge yeswe. Kulinga chino muchitukwasa hanga tuhone kukaula yuma ya hano hashi, nawa usolo wetu uchine kupwa chuma chilemu ku mwono wetu. (A-Ngalashia 5:16) Achinyonga ha yize alingile Noa ni asoko jenyi. Ayo katwamine mu chifuchi cha ungulungulu ni ukoyi unji. Alioze kakalingile yuma yize te akulinga atu waze te atunga no. Ayo kasakwile kulinga mulimo uze aehele kuli Yehova. Yatunga ulungu, yalulieka kulia cho ni cha tushitu, nawa yatoweza akwo hakutwala ku Sanga lia Meya. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Noa yalinga nikulita ni yeswe yize Zambi amutumine, chocho yalinga.” (Uputukilo 6:22) Hachino, Noa ni asoko jenyi yalilamwina ku Sanga lia Meya.—A-Hepreu 11:7.
13. Yika Yehova hanatwehe hanga tulinge?
13 Mba yika Yehova anatwite hanga tulinge musono? Amu tuli tumbaji twa Yesu, tunanyingika ngwetu Zambi kanatwite hanga twambujole sango lipema. (Tanga Luka 4:18, 19.) Musono, Satana kanapupuchisa atu anji nawa ayo keshi kunyingika ngwo kali ndungo a uwayilo wa mahuza, upite ni yuma ya mafwefwe. (2 A-Korindu 4:4) Ngwe Yesu, tuli ni uhashi wakukwasa akwetu hanga anyingike Yehova ni kumuwayila, mumu kali Zambi ya utuswilo. (Mateu 28:19, 20) Kwambujola kuli akwetu hi chashi ko. Ku yihela yimwe, atu keshi kuzanga kunyingika Zambi, akwo kakulinyenyeta muze twakwambulwila sango lipema. Alioze, amu Yehova hanatwehe mulimo wa kwambujola, tulihulenu ngwetu, ‘Shina nakuzachisa utuswilo wami hanga ngukalakale chinji mulimo wa Yehova?’
14, 15. Chiyulo chika Yela ja Yehova anji hanakwate? (Tala chizulie ha uputukilo.)
14 Chili utakamiso ha kunyingika ngwetu Yela ja Yehova anji hananyingika ngwo songo lia hano hashi linakundama nawa kanashiwisa mwono wo hanga alinge upionelu. (1 A-Korindu 9:19, 23) Mapionelu amwe kakukalakala mu membo jo, akwo kakuya ku yikungulwila yize yinafupiwa ukwaso. Ha miaka yitano yize yapalika, mandumbu kuhiana 250,000 kaputukile upionelu, alioze haliapwila mapionelu a shimbu lieswe kanahiane 1,100,000. Cho kuwaha hakumona ngwo mandumbu anji kanazachisa utuswilo wo hanga awayile Yehova!—Samu 110:3.
15 Yika yaakwashile kuzachisa utuswilo wo ni mana? Tutalenu chilweza cha Yoano ni Judith, waze te akukalakala mu yifuchi yinji ha miaka 30 kunyima. Ayo yalumbununa ngwo muze Shikola ya Mulimo wa Pionelu yaputukile ha mwaka 1977, alongi kaakolwezele hanga aye ni kukalakala kuze kunafupiwa chinji ukwaso. Mba alinge yize atesele, Yoano ni Judith yafupiwa kwashiwisa mwono wo. Chocho Yoano yaputuka kulinga milimo yeka ni yeka. Ayo yaya ni kwambujola mu chifuchi cheka. Mba yika yaakwashile kukumba yipikalo ngwe, kuhanjika limi liaha, kwijilila ni chako ni tungonde aha? Chuma chaakwashile chapwile kulemba kuli Yehova ni kumufuliela. Kuchi akwivwa ha kulingila Yehova miaka yeswayi? Yoano yamba ngwenyi: “Nevwile ngwami hinaputuka kulinga mulimo upema uze te kanda nguchilinga kama. Chocho Yehova yapwa mutu wamwambwende ku mwono wami, ngwe chize apwa tata wa zango. Haliapwila mba hinanyingika kanawa ulumbunwiso wa Tiangu 4:8 ngwo: ‘Kundamenu kuli Zambi, mba iye kumakundama kuli yenu.’ Nanyingikine ngwami mba hinawana yize te nakufupa, mwono upema.”
16. Kuchi mandumbu anji akuzachisa utuswilo wo ni mana?
16 Ngwe Yoano ni Judith, amwe mahasa kukalakala ngwe pionelu ha mashimbu anji. Akwo mahasa kukalakala ha mashimbu akehe wika kulita ni mwono wo. Chipwe chocho, mandumbu anji kakulihana ku milimo ya kutunga Mazuwo a Wanangana hashi heswe. Chakutalilaho, mandumbu 27,000 kayile ni kukwasa kutunga chishina chinene, ku Warwick, mu Nova York. Amwe kakwashile ha poso jaali, akwo ha amwe tukweji, eka ha mwaka hanji kuhiana. Anji a kuli mandumbu jacho kafupiwile kuhichika yimwe hanga aye ni kukwasa ku Warwick. Ayo kali yilweza yipema ya atu waze azachishile kanawa utuswilo wo hanga ahalise ni kufumanyisa Yehova, Zambi ya utuswilo!
17. Yika mutukazuka nyi mutuzachisa utuswilo wetu ni mana?
17 Twakusakwila chinji ha kunyingika Yehova ni kupwa ni utuswilo uze wakwiza ha kumuwayila. Yiyulo yize twakukwata yatamba kusolola ngwo utuswilo wetu uli ni ulemu unji. Shimbu tuuzachise mu jila yipi, twatamba kuuzachisa hanga tuwayile Yehova ni mbunge yeswe. Nyi mutulinga chocho, mutuzuka yiwape yize Yehova alakenyene muze uprofeto uno muukamanunuka: “Hashi hene nawa hakatusuke ku undungo wa kupola ndo ku kutusuka cha uhenya wa ana a Zambi.”—A-Roma 8:21.