Ṭhen 16

Pathian Na Naihkhawhnak Lam

1. Biaknak tampi ah zeibantuk lawhnak hna dah a fiang tein a lang?

NICHUAHLEI RAM Pakhat ah a phanmi khualtlawngmi pakhat cu Buddha biaknak biakinn pakhat i biaknak phunglam thilri pawl ruangah a khuaruah a har ngaingai. Milem pawl cu Mari asiloah Kri milem an si lo nain, cu biaknak thilri hna cu anmah ram i a ummi biakinn thilri pawl he an i lo ngai hna. Tahchunhnak ah, thlacamnak ṭhi hmannak le hlasak phun in thlacamnakte hna an si. Mi dang zong nih hi aa lomi hna hi an tahchunh tawn. Nichuahlei siseh, Nitlaklei siseh, a biatu hna nih Pathian sin asiloah an biakmi thil sinah naih khawh awkin an i zuamnak lam hna cu chingchiah awk tlakin an i lo dih hna.

2. Thlacamnak cu zeitindah fianter a si i, zeicahdah mi tampi nih thla an cam tawn?

² Mi tampi cu Pathian sin naih khawh awkah thlacamnak in an i zuam bik. Thlacamnak kha “a zarh mi, a thiangmi—Pathian, pathian hna, a sang ngaingaimi hmun, asiloah a si tawnning nak a sang deuhmi ṭhawnnak a ngeimi hna he pehtlaihnak ca i minung tuahsernak,” tiah a sullam an fianter tawn. (The New Encyclopaedia Britannica) Asinain thlacamnak in Pathian an naih tikah, micheu nihcun an hmuh hnga dingmi ṭhatnak lawng kha an ruat tawn. Tahchunhnak ah, mipa pakhat nih Jehovah Hngaltu pakhat kha hitin a rak hal bal: “Ka caah thla na cam ahcun, ka innchungkhar, ka rianṭuannak ah le ka ngandamnak he aa tlaimi harnak vialte kha tei dih a si lai maw?” A fiang tein, cu mipa nihcun cuticun a si lai tiah a rak ruah, sihmanhsehlaw minung tampi nih thla cu an cam ko nain an harnak hna cu an um peng ko. Cucaah,‘Pathian sin ahcun zeicahdah kan naih awk a si?’ tiah biahalnak kan tuah khawh.

PATHIAN KAN NAIHNAK A SULLAM

3. Aho sin lawng ah dah thla cu kan cam awk a si i, zeicah?

³ Thlacamnak cu sullam a ngeilomi biaknak phung pakhat sawhsawh a si lo i thil zeimaw hmuh khawhnak lam pakhat lawng zong a si fawn lo. Pathian kan naihnak a sullam biapi bik cu amah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih awkah a si. Cucaah Jehovah Pathian sin lawngah thla kan cam awk a si. “Jehovah cu amah a aumi hna vialte sinah naihte in a um,” tiah salm caṭialtupa David nih a ti. (Salm 145:18) Jehovah nih amah he, daihnak he a khatmi pehtlaihnak ngeih awkah a kan sawm. (Isaiah 1:18) Hi sawmnak a cohlang mi hna nih: “Keimah cu, Pathian he naihnak cu ka caah a ṭha,” tiah a chimmi salm caṭialtupa he an ruahnak aa khat. Zeicah? Zeicahtiah Jehovah Pathian a naihmi hna cu a hmaanmi lawmhnak le thinlung daihnak kha an hmu lai.—Salm 73:18.

4, 5. (a) Zeicahdah Pathian sin thlacam cu biapi a si? (b) Thlacamnak thawngin zeibantuk pehtlaihnak dah Pathian he kan ngeih khawh?

⁴ Pathian cu, ‘kan hal hlanin kan herhmi kha a kan hngalhpiak,’ a si ahcun, zeicah bawmhnak caah thla cu kan cam lai? (Matthai 6:8; Salm 139:4) Thlacamnak nih Pathian kan zumhnak le “laksawng ṭha le laksawng tling vialte,” Hrampi in kan ruahnak kha a langhter. (Jeim 1:17; Hebru 11:6) Kan thlacamnak kha Jehovah nih a duh. (Phungthlukbia 15:8) Pa pakhat cu a ngakchiatemi a fa pakhat sinin titernak a um lomi lawmhnak bia a theih tik i aa lawmh bantukin, Pathian zong lawmhnak le thangṭhatnak bia kan chimmi a theih tikah aa lawm ve. (Salm 119:108) Pa-fa pehtlaihnak a ṭhami a umnak ahcun a nuammi biakchonhnak a um ve. Dawtmi fa nihcun a pa sin biachim a duh. Pathian le kanmah kan i pehtlaihnak zong cubantuk ṭhiamṭhiam cu a si ve ko. Jehovah le kan caah a langhtermi dawtnak kong kan hngalhmi kha kan i lawmh taktak a si ahcun, amah sinah thlacam in kan kong kha chim duhnak nganpi kan ngei ko lai.—1 Johan 4:16-18.

⁵ A Sang Bikmi Pathian kha naih tikah, kan hmanmibiafang kongah a hlei hluat in thinphan awk cu a um lo nain, upatnak cu kan ngeih awk a si. (Hebru 4:16) Jehovah sin naih khawhnak lam kan ngei zungzal ko. Cun thlacamnak in Pathian sinah ‘kan lung kan bungh dih’ khawhmi zong hi zeitluk tinvo ṭha dah a si! (Salm 62:8.) Zumh awk tlakmi Abraham nih Pathian hawi sinak nawl a rak hmuh bantukin, Jehovah cung i lawmhnak nih amah he a ṭhami pehtlaihnak ah a kan hruai khawh. (Jeim 2:23) Sihmanhsehlaw universe pumpi i cungnung Bik Bawipa sin thlacam tikah, amah sin naih khawhnak caah a herh a timi ning tein kan zulh hrimhrim awk a si.

PATHIAN SIN NAIH KHAWHNAK CAAH A HERHMI HNA

6, 7. Pathian nih kan thlacamnak theihpiak awkah tangka a kan hal lo nain, thla kan cam tikah zeidah a kan hal?

⁶ Pathian sin naih khawhnak caah tangka a herh maw? Minung tampi nih an ca i thlacampiak awkah biaknak lamhruaitu pawl kha tangka an pek tawn hna. Micheu nihcun thawhlawm an pekmi tangka a tlawmtam zoh in an thlacamnak cu theihpiak a si lai tiah an zumh. Sihmaanhsehlaw Jehovah sin thlacamnak in naih khawh awkah tangka pek a herh tiah Pathian Bia nihcun a kan ti lo. Thlaraulei a kan tuahpiakmi vialte le thlacamnak in amah he i pehtlaihnak thluachuahnak cu a man pek hau loin hmuh khawh a si ko.—Isaiah 55:1, 2.

⁷ Cuti a si ahcun zeidah a herh kun? A hmaanmi thinlung putning cu a herhmi pakhat a si. (2 Chanrelnak 6:29, 30; Phungthlukbia 15:11) Kan lung chungin Jehovah Patian cu “Thlacamnak theitu” le “biatak tein amah a kawlmi hna laksawng petu” a si tiah kan zumh awk a si. (Salm 65:2; Hebru 11:6) Toidornak thinlung zong kan ngeih awk a si. (2 Siangpahaang 22:19; Salm 51:17) Tahchunhnak a chimmi lak i pakhat chungah, Pathian naih tikah toidornak thinlung a ngeimi nautami ngunkhuai kholtupa cu aa porhlawmi Farasi mi pakhat nakin a ding deuh tiah Jesuh Kri nih a rak langhter. (Luka 18:10-14) Thlacamnak in Pathian kan naih tikah, “a lung chungin a ruam a kaimi paoh cu Jehovah nih a fih hna” ti hi philh hlah u sih.—Phungthlukbia 16:5.

8. Kan thlacamnak Pathian nih kan let seh ti kan duh ahcun, kanmah le kanmah kha zei in dah kan i thianh lai?

⁸ Kan thlacamnak kha Pathian nih kan let seh ti kan duh ahcun, kanmah le kanmah kha sualnak a ngeimi tuahsernak in kan i thianh awk a si. Lamkaltu Jeim nih mi dang kha Pathian naih awkin a forh lio hnaah hitin a chap: “Nannih misual mi hna, nan kut kha i ṭawl u, nannih lung ṭemi hna, nan lung kha i thianh u,” (Jeim 4:8) Ṭhatlonak a tuahmi hna hmanh an i ngaihchih i hlan lio an nunnak lam kha an kaltak ahcun Jehovah he daihnak in a khatmi pehtlaihnak an ngei kho. (Phungthlukbia 28:13) Kan lam kha kan thianter cang tiah kan i titer sawhsawh ahcun Jehovah he i hawikomh khawhnak nawl kan hmu lai lo. “A dingmi cu Jehovah nih a mit in a ven hna i, an thlacamnak kha a ngaih zungzal; sihmanhsehlaw Jehovah a hmai cu thil ṭhalo a tuahmi hna kha a ralchan hna,” tiah Pathian Bia nih a ti.—1 Piter 3:12.

9. Aho thawngin dah Jehovah cu kan naih khawh lai i, zeicah?

⁹ Baibal nih: “Vawlei cungah ṭhatnak a tuah i a sual lomi miding pakhat hmanh an um lo,” tiah a ti. (Phungchimtu 7:20) Cucaah, hitin biahalnak na tuah khawh: ‘Mah ti a si ahcun zeitindah Pathian cu kan naih khawh lai?’ Baibal nih hitin a leh: “Mi pakhatkhat nih sualnak a tuah sual a si ahcun, a dingmi Jesuh kri kha bawmtu caah Pa sinah kan ngei ko.” (1 Johan 2:1) Kannih cu misual si ko hmanh u sih law, kan caah tlanhnak man in thihnak a ingmi Jesuh Kri thawngin Pathian sinah zalong tein bia chim in kan naih khawh ko. (Matthai 20:28) Amah cu a thawngin Jehovah Pathian kan naih khawhnak lam pakhat lawnglawng kan ngeihmi a si. (Johan 14:6) Kannih cu Jesuh nih a kan tlanhnak man thawinak nih kan sualnak vialte a thianh dih ko cang tiah ruat in hramhram in sualnak kha kan tuah awk a si lo. (Hebru 10:26) Asinain, ṭhatlonak kha hrial awkah a si khawh chungin kan i zuam ko nain, a caancaan ah kan palh ṭheu a si ahcun, i ngaihchih in Pathian sinah ngaihthiamnak kha kan hal khawh. Toidornak thinlung he amah kha kan naih ahcun, a kan theihpiak ko lai.—Luka 11:4.

PATHIAN SIN BIACHIM KHAWHNAK CAAN ṬHA

10. Thlacamnak kong he aa tlaiin, zeitindah Jesuh cu kan i zohchunh khawh i, pumpak thlacamnak caah caan ṭha cu zei hna dah an si?

¹⁰ Jesuh Kri nih Jehovah he an i pehtlaihnak kha a man a rak sunter ngaingai. Cucaah Jesuh nih amah lawngte thlacamnak in Pathian sin biachimnak caan kha a rak ngei tawn. (Marka 1:35; Luka 22:40-46) Kannih zong Jesuh tuahning kha zohchunh in Pathian sin thla kan cam zungzal awk a si. (Rom 12:12) Ni khat kha thlacamnak biafang hna in thawk u sih law, kan ih hlanah ni khat chung kan rianṭuannak vialte caah Jehovah kha a hmaan tein kan thangṭhat khawh. Chun zongah “zeitik caan paoh ah” Pathian kha naih awkah rikhiahnak tuah. (Efesa 6:18) Jehovah nih a kan theih khawh ko ti hngalhnak he kan lung chung zongin dai tein thla kan cam khawh. Kanmah lawng tein Pathian sin biachimnak nih amah he kan i pehtlaihnak kha fehter awk a kan bawmh khawh i, Jehovah sin i nifate thlacamnak nih amah he i naih deuh chin lengmang awk a kan bawmh khawh.

11. (a) Zeitindah innchungkhar hna cu hmunkhat ah thla an cam awk a si? (b) Thlacamnak a donghnak ah “Amen” tiah na ti tikah zeidah a sullam a si?

¹¹ Jehovah nih mibupi aiawh in thlacamnak zong a theih ve. (1 Siangpahrang 8:22-53) Chungkhar lu lamhruainak in innchungkhar pakhat ning zong in Pathian kha kan naih khawh ve. Mah nihcun chungkhar pehtlaihnak hri kha a ṭhawnter deuh i, nu le pa hna nih toidor tein Pathian sin thla an cam an theih hna tikah fale caah Jehovah cu a um taktakmi mi pakhat ah a cang kho. Jehovah Hngaltu hna an i pumhnak bantuk i mi pakhat nih mi bukhat caah thla an cam tikah tah zeitindah a si? Mibupi lakah kan i telve ahcun, thlacamnak a dih tikah “Cubantuk cun si ko seh” ti sullam a ngeimi “Amen” tiah lung dihlak in chim khawh ve awkah ṭha tein ngai u sih—1 Korin 14:16.

JEHOVAH NIH A THEIHMI THLACAMNAK

12. (a) Zeicahdah thlacamnak cheukhat cu Pathian nih a leh lo? (b) Zeicahdah thla kan cam tikah kanmah pumpak kong lawng kan ruah awk a si lo?

¹² Mi cheukhat nih Kri min in thla an cam ko nain anthlacamnak kha Pathian nih a kan let lo tiah an ruah tawn. Asinain, lamkaltu Johan nih: “Amah (Pathian) duhnak he aa tlakin kan halmi paoh cu a kan theihpiak ko.” tiah a rak ti. (1 Johan 5:14) Cucaah Pathian duhnak he aa tlakin kan hal awk a herh. Kan thlaraulei ṭhatnak kha a kan duhpiak bantukin, kan thlaraulei ca i a ṭha hnga dingmi paoh cu thlacamnak ca i aa tlakmi a kong an si. Pumsalei herhnak lawng a kan ruahter hngami tukforhnak kha kan doh awk a si. Tahchunhnak ah, zawtfahnak kha tei khawh awkah fimthiamnak le inkhawhnak caah thlacam cu a hmaanmi a si ko nain, ngandamnak ca i thinphannak nih thlaralei ṭhatnak kha teiter awk a si lo. (Salm 41:1-3) Krifa nutung pakhat cu a ngandamnak caah a hleihluat tukin a thin a phan kha a hngalh tikah, a zawtfahnak kong he aa tlaiin a hmaanmi hmuhnak a ngeih nak hnga Jehovah sinah bawmhnak a hal. A phichuak ah, a ngandamnak kong cu zeihmanh lo thil hmetuai men ah a can lengah, ‘a si tawnmi leng ṭhawnnak’ pek ka si tiah a ruah. (2 Korin 4:7) Thlaraulei in mi dang bawmh a duhnak kha a karh i, caantling in Pennak kong a thanhtu pakhat ah a hung cang.

13. Matthai 6:9-13 ah a langhter bangin, kan thlacamnak i kan telh khawhmi a kong cheukhat hna cu zeidah an si ?

¹³ Jehovah nih a theih duh nak hnga kan thlacamnak chungah zeidah kan telh lai? Jesuh Kri nih zeitindah thlacam awk a si ti kha a zultu pawl a rak cawnpiak hna. Matthai 6:9-13 ah ṭialmi zohchunh awk thlacanak chungah, a hmaan tein kan hal khawhmi kong hna kha a chim. Kan thlacamnak i biapi bik in kan sia a herh bik dingmi cu zeidah a si? Jehovah Pathain min le Pennak cu a biapi bik in kan ruah awk a si. Thilrilei kan herhmi hal zong aa tlak ve ko. Kan sualnak ngaihthiamnak caah le tukforhnak le mi ṭhalopa, Satan Rulhreu kut in luatnak ca hal awk zong biapi a si ve. Hi thlacamnak a sullam ruat lem loin atu le atu chim hna seh ti Jesuh nih a kan duhmi a si lo. (Matthai 6:7) Fate pakhat nih a pa sin bia a chim tik paoh ah biafang pakhat lawng kha hmang lengmang sehlaw zeibantuk pehtlaihnak dah mah cucu a si hnga?

14. Zangfah nawlnak lengah zeibantuk thlacamnak hna dah kan tuah khawh rih?

¹⁴ Zangfah halnak le lungtak tein nawlnak lengah,thangṭhatnak le lawmhnak bia chimnak thlacamnak zong kan tuah awk a si. (Salm 34:1; 92:1; 1 Thesalon 5:18) Mi dang ca zongah thla kan cam khawh. Harnak a ingmi le hremnak a tongmi thlaraulei kan unau hna ca i thlacamnak nih an caah zonruahnak kan ngeihnak a langhter lengah, cubantuk siaherhnak kan chimmi theih kha Jehovah cu a lung aa lawm. (Luka 22:32; Johan 17:20; 1 Thesalon 5:25) A hmaan tein, lamkaltu Paul nih hitin a rak ṭial: “Zei thil kong hmanhah lungrethei in um hlah u, sihmanhsehlaw zei thil kong paoh ah thlacamnak le nawlnak le lawmhnak bia chimnak in nan duhnak vialte kha Pathian sinah hngalhter u; cun ruahnak vialte a lonh dihmi Pathian daihnak nih Kri Jesuh thawngin nan lung le nan lungthin ṭhawnnak kha a runven lai.”—Filipi 4:6, 7.

THLACAMNAK AH TEIMA U

15. Kan thlacamnak hna cu leh an si lo tiah kan ruah ahcun zeidah kan hngalh awk a si?

¹⁵ Pathian kong hngalhnak kha na hmu ko nain, a caancaan ahcun na thlacamnak kha leh ka si lo tiah na ruah men ko lai. Cucu na thlacamnak pakhatkhat kha Pathian nih leh awkah a caan a zat rih lo caah a si kho. (Phungchimtu 3:1-9) Jehovah nih umtuzia pakhat kha caan caankhat chung umnak nawl a pe ko lai nain, thlacamnak hna kha a leh hrimhrim ko hna i cuti tuahnak ding caah aa tlak bikmi caan zong kha a hngalh fawn.—2 Korin 12:7-9.

16. Zeicahdah thlacam cu teimak tein kan zuam awk a si i, mah tuahnak nihcun Pathian he kan i pehtlaihnak kha zeitindah a thlen khawh?

¹⁶ Thlacam kan teimaknak nih Pathian sin i kan chimmi kha kan lungtak tein kan duh ti a langhter. (Luka 18:1-8) Tahchunhnak ah, derthawmnak pakhatkhat kha tei khawh awk a kan bawmh nak hnga Jehovah kha kan hal khawh. Thlacam teimaknak le kan nawlmi he aa tlakin tuahsernak thawngin kan si taktaknak kha kan langhter. Kan nawlnak ahkhan a fiangte le a hmaan tein kan chim awk a si. Tukforhnak kan in lio ah fakpiin thlacam awk a herh khun. (Matthai 6:13) Sualnak he a khatmi kan duhnak kha sum khawh awk kan i zuam lio ah thla kan cam lengmang ahcun, Jehovah nih zeitindah a kanbawmh ti kha kan hmuh ko lai. Mah nihcun kan zumhnak a fehter lai i amah he kan i pehtlaihnak kha a ṭhawnter chin lai.—1 Korin 10:13; Filipi 4:13.

17. Pathian rian ṭuannak ah thlacam duhnak ruahnak thawngin zeitindah ṭhathnemnak kan hmuh khawh?

¹⁷ Jehovah Pathian a rian kan ṭuannak ah thlacamnak ziaza ngeih awk kan i zuamnak thawngin kanmah ṭhawnnak in a rian kan ṭuan kho lo ti kha kan hngalh lai. Zeizong vialte tuah khawh a sitertu cu Jehovah a si. (1 Korin 4:7) Hi kong hngalhnak nih toidor awk a kan bawmh lai i amah he kan i pehtlaihnak kha a ṭhatter chin lai. (1 Piter 5:5, 6) A si, thlacam teimak awkah sullam ṭha kan ngei ko. Thinlung tak tein kan thlacamnak le dawtnak he a khatmi vancung ummi kan Pa sin naih khawhnak he aa tlaimi a man a sungmi hngalhnak nih kan nunnak kha a hmaanmi lawmhnak he a khahter lai.

JEHOVAH HE I BIAKCHONHNAK CU KHATLEI KAP LAWNG ṬANNAK A SI LO

18. Zeitindah Pathian bia cu kan ngaih khawh?

¹⁸ Pathian nih kan thlacamnak kan theihpiak seh ti kan duh ahcun, amah chimmi kha kan ngaih awk a si. (Zekhariah 7:13) Thlarau thawchuahhnawhmi profet pawl hmangin a bia kha a kan kua ti lo i, khuachia thiamnak zong a hmang lo ti cu a fiang ko. (Deuteronomi 18:10-12) Sihmanhsehlaw a Bia, Baibal cawnnak thawngin Pathian bia kha kan ngai kho. (Rom 15:4; 2 Timote 3:16, 17) Pumsa ngandamnak caah a ṭhami rawl a thawtnak theih awk kan i zuam a herh bantukin, “Pathian bia he aa tlaimi thurhnomh lomi hnuk duhnak ngeih,” awkah forh kan si ve. Ni fatein Pathian Bia relnak thawngin thlarau rawl a thawtnak hngalh awkah i zuam ve u.—1 Piter 2:2, 3; Lamkaltu 17:11.

19. Baibal chung i na relmi vialte fakpiin ruahnak thawngin zei ṭhatnak dah hmuh khawh a si?

¹⁹ Baibal chung i na relmi kha fakpiin ruat hna. (Salm 1:1-3; 77:11, 12) Na relmi kong kha ṭha tein ruat hna tinak a si. Cucu rawl rialnak he tahchunh khawh a si. Na relmi kong kha na hngalh ciami thil he pehtlaihter nak thawngin thlarau rawl kha na rial khawh. Mah kongnihcun na nunnak kha zeitindah a thlen, asiloah Jehovah a ṭhawnnak le a rian ṭuanning kha zeitindah a langhter ti fakpiin ruat. Cu bangin pumpak Baibal cawnnak thawngin Jehovah nih a kan pekmi thlarau rawl kha na hmuh khawh lai. Mah nihcun Pathian he an naihter deuh lai i ni fate harnak tei awkah an bawmh fawn lai.

20. Krifa pumhnak kainak nih Pathian he naih awkah zeitindah a kan bawmh

²⁰ Israel miphun nih mipi hmai i Pathian nawlbia an relmi theih awkah an i pumh tikah ṭha tein an rak ngaih bantukin, Krifa pumhnak hna ah Pathian bia an chimmi na ngaihnak thawngin Pathian kha na naih khawh deuh ve lai. Khi caan lio i cawnpiaktu hna nih an relmi Nawlbia a sullam kha an fianter i an bia a ngaimi vialte hna kha hngalh awk le an theih bangin hman taktak awkah an bawmh hna. Mah nihcun lawmhnak nganpi ah a hruai hna. (Nehemiah 8:8, 12) Cucaah Jehovah Hngaltu pawl an pumhnak kai ve awk cu na zia ah canter. (Hebru 10:24, 25) Mah nihcun Pathian hngalhnak theihthiam awk le na nunnak ah hman awkah an bawmh lai i lunglawmhnak an pek lai. Vawlei pumpi Krifa unaubu chung telmi na sinak nih Jehovah sin naih tein um zungzal awkah an bawmh lai. Cu lengah, kan hmuh te lai bangin Pathian miphun hna lakah a hmaanmi himnak cu na hmuh khawh ve lai.

NA HNGALHNAK KHA I HNEKSAK TUAH

Zeicahdah Jehovah cu na naih awk a si?

Pathian sin naihnak caah a herhmi cheukhat cu zeidah an si?

Na thlacamnak ah zeidah na telh khawh hna?

Zeicahdah thlacam cu na teimak awk a si?

Nihin ah Jehovah a bia cu zeitindah na ngaih khawh?