Na Fa Le Cawnpiaknak Ah Jehovah Kha I Zohchunh
“Nu le pa kip nih an fale kha an chimhhrinh hna asilo maw?”—HEBRU 12:7, Chanthar Mirang Lehnak.
1, 2. Zeicah nu le pa hna nih an fale zohkhenhnak ah harnak an ton?
JAPAN ram i a luan ciami kum tlawmpal lio i cazin an lakmi ah bia an hal mi hna upa a cheu hrawng nih nu le pa le fa le kar lakah i pehtlaihnak a tlawm tuk tiah an ruah i mah nu le pa hna nih hin an fa le kha an duhnak an zulh tuk hna tiah an ti. Mahka ram i a dang cazin ahcun bia an hal mi hna lak i cheu li cheu khat nih an fa le he zeitindah i pehtlaih ding a si ti kan hngal lo tiah an ti. Hi thil kalning hi Ni chuah lei ram lawnglawng ah a cangmi a si lo. “Canada i nupa tampi nih zeitindah a ṭha mi nu le pa kan si khawh lai ti kha kan i fiang lo tiah an ti,” tiin Toronto Star tadinca nih a ti. Hmunkip ah nu le pa hna nih an fale cawmkennak ah an i harh ngai hna.
2 Zeiruang ah nu le pa hna nih an fale zohkhenhnak ah harnak an ton? A biapi mi a ruang cu “ni hmanung bik” le “tuar a har mi caan ṭha lo” ah kan nun caah a si. (2 Timote 3:1, NW) Mah lengah Baibal nih, “minung cu a no lio te in a ruahnak cu a ṭhalo,” tiah a ti. (Genesis 8:21) Cun hmuhtonnak a ngeilo mi hna kha ‘sehawk kawl ah a vak mi chiandeih’ bangin Satan dohnak kha mino pawl nih a hlei in an in. (1 Piter 5:8) Krifa nu le pa hna nih an fale kha “Jehovah cawnpiaknak le thinlunglei phunglam” he zohkhenh awk an i timhnak ah dawntu tampi a um. (Efesa 6:4, NW) Zeitindah nu le pa hna nih an fale kha “chia le ṭha” a thleidang kho mi nutling patling a simi Jehovah a biatu si awkah an bawmh khawh hna lai?—Hebru 5:14.
3. Fale ṭhatein an ṭhan naknga zeiruangah nu le pa cawnpiaknak le lamhruainak cu biapi a si?
3 Mifimpa Siangpahrang Solomon nih hitin a ti: “Ngakchia nihhin hruhnak thil . . . hi an tuah tawn phung a si.” (Phungthlukbia 13:1; 22:15) Cubantuk hruhnak thil kha an hrialnak hnga an nu le an pa sinin dawtnak he chimhhrinhnak an herh. Asinain mino hna nih cubantuk chimhhrinhnak kha an cohlang duh peng lo. A hmaan tein, aho ruahnak cheuhnak hmanh kha an duh lo. Cucaah, “a zulh awk a si mi lam kha ngakchia cu cawnpiak” awkah nu le pa hna nih an cawn awk a si. (Phungthlukbia 22:6) Ngakchia nih cubantuk phunglam kha an i tlaih peng tikah mah cucu an nunnak ah a cang kho. (Phungthlukbia 4:13) An fale cawnpiaknak ah zeidah aa tel ti kha khi nu le pa hna nih hngalh cu zeitluk biapi dah a si!
Chimhhrinhnnak —Zeidah a Chim Duh
4. Baibal ah a hmanmi “chimhhrinhnak” i a biapimi a sullam cu zeidah a si?
4 Nu le pa cheukhat cu pumsa, bia in asiloah thinlung—lei in a puarhrang tuk tiah sual phawt lai kha an phang i an fale chimhhrinh kha an i sum. Cubantuk in thinphan cu a herh lo. Baibal nih “chimhhrinhnak” tiah a hmanmi biafang ah puarhrannak asiloah ṭhatlonak zeihmanh aa tel lo. Krik biafang ah “chimhhrinhnak” timi cu lamhruainak, fimnak, cawnpiaknak le a caancaan ah a fek ko nain dawtnak in velhnak hna he a biapi in aa pehtlai.
5. Zeiruang ahdah Jehovah nih a mi hna he aa pehtlaihning ruah cu a ṭhahnem?
5 Cubantuk chimhhrinhnak tuahnak ah Jehovah Pathian nih a tlingmi zohchunhawk kha a chiahtak. Lamkaltu Paul nih Jehovah kha minung pa pakhat he tahchunh in hitin a rak ṭial: “Nu le pa a simi paoh nih fale an chimhhrin hna a si lo maw? . . . Minung kan pale nih anmah nih a hmaan an tining in caan tawite caah an kan chimhhrinh. Sihmanhsehlaw Pathian nih a kan chimhhrinh cu kanmah ca ṭha ding le thiang tein um hna seh ti a kan duh caah a si.” (Hebru 12:7-10, Chanthar Mirang Lehnak) Asi, Jehovah nih a mi hna cu an thiannak hnga a chimhhrinh hna. Jehovah nih a mi hna a rak cawnpiak hna ning ruahnak thawngin fale chimhhrinhnak kong tampi kan cawn khawh.—Deuteronomi 32:4; Matthai 7:11; Efesa 5:1.
Dawtnak —Lung A Thawh Ter Mi Ṭhawnnak
6. Nu le pa caah Jehovah dawtnak i zohchunh cu zeicah a har khawh?
6 Lamkaltu Johan nih “Pathian cu dawtnak a si” tiah a ti. Cucaah Jehovah cawnpiaknak cu dawtnak in a zungzal thawhter a si. (1 Johan 4:8; Phungthlukbia 3:11, 12) Mah nihcun tefa cungah kokek dawtnak a ngeimi nu le pa hna nih mah kong he aa tlaiin Jehovah i zohchunh cu a fawi lai tiin a ti duhmi a si maw? A si lo. Pathian dawtnak cu phunglam cungah aa hngat mi dawtnak a si. Krik mifim pa pakhat nih cubantuk dawtnak cu “kokek thinlung in a ra mi a si zungzal lo” tiah a ti. Pathian cu lungduhnak nih a tei mi a si lo. A mi hna caah a ṭhabik mi kha a zungzal in a ruah.—Isaiah 30:20; 48:17.
7, 8. (a) A mi hna he aa pehtlaihnak ah Jehovah nih dawtnak phung he aa tlaimi zeibantuk dah i zohchunh awkah a chiah tak? (b) An fale kha Baibal phunglam ning tein an zulhkhawh nakhnga an bawmhnak hna ah zeitindah nu le pa hna nih Jehovah kha an i zohchunh khawh?
7 Jehovah nih Israel mi hna he aa pehtlaihnak ah a rak langhter mi dawtnak hi ruat hmanh. Moses nih dirhṭhan mi Israel miphun hna caah Jehovah a dawtnak kong fianter awkah tahchunhnak hmangin hitin a ti: “Jakob kha . . . a bu chung fano hna kha a hninsai hna i a fano hna kha a thla in a zap i a thla a vun i sap i, a thla cungah a fut ter i a zuan pi tu hna mupi bantuk in BAWIPA lawnglawng [nih a] hruai.” (Deuteronomi 32:9, 11, 12) A fano hna kha zuan thiam hna seh tiin an nu mupi nih ‘a bu kha a hninsai’ i a thla kha a thik thluahmah i a fano le kha zuan awkah a forh hna. A donghnak ah va fate nih a sangngai mi lungpang cung i an bu in a tangah a vun zuan tikah a nu cu va fate i “a cung ah aa hel len’. Zuan a cawngka mi vate kha vawlei ah a tlak hnik tikah a nu nih atang ah a vun zuan hnawh i ‘a thla cung’ in vafa cu a cawi. Cubantuk te cun Jehovah nih hrinthar mi a miphun Israel mi kha dawtnak in a zohkhenh hna. Moses nawlbia kha a rak pek hna. (Salm 78:5-7) Pathian nih a mit fim tein a rak zoh hna i harnak an ton tikah bawmh khawh colh awkah timh cia tein a um.
8 Krifa nu le pa hna nih Jehovah dawtnak kha zeitindah an i zohchunh lai? Ahmasabik ah, an fale kha Pathian bia i an hmuhmi phunglam le nunphung ning tein an cawnpiak hna lai. (Deuteronomi 6:4-9) An timhnak cu an fale nih Baibal phunglam ning tein biakhiahnak an tuah nakhnga bawmh awk caah a si. Cu tin tuahnak nih, dawtnak a ngeimi nu le pa nih an fale cungah an i hel lengmang bantuk a si i an fale nih an cawn mi phunglam ning tein an zulh nakhnga an congh hna. An fale an hun upat deuh tikah zalonnak kha duhsah duhsah tein an pek hna i zawnruahnak a ngei mi nu le pa hna nih an fale harnak an ton tik paohah “zuan hnawh” awk le ‘an thla cung in cawi” awkah timh cia tein an um. Zei bantuk harnak dah a um?
9. Dawtnak a ngeimi nu le pa hna nih a hleiin zeibantuk ṭih a nungmi dah an i ralrin awk a si? Tahchunhnak pe.
9 Jehovah Pathian nih Israel mi kha a ṭhalomi hawikom thawngin a hung chuak hnga dingmi kha ralrin a rak pek hna. (Nambar 25:1-18; Ezra 10:10-14) Nihin zongah miṭhalo he i komh cu ṭihnung ngai a si. (1 Korin 15:33) Krifa nu le pa nih hi kong he aa tlaiin Pathian kha an i zohchunh awk a si. Kum 15 a si mi Lisa an ti mi ngakchianu cu an innchungkhar i an thinlung le thlarau lei a man an ngeih ter ninghe aa kaihkawh lomi pa nih a mit a lak ngai. “Ka nu le ka pa nih ka lungputning aa thlen mi kha an vun hngalh colh i an thin a phang” tiah Lisa nih a ti. “A caancaan ah an ka chimhhrinh i a caancaan ah nem tein tha a kan pek ṭhan.” Lisa he an ṭhu ṭi i lungsau tein a bia kha an ngaihpiak i Lisa i a harnak hram taktak cu a ṭhikhat hawi nih rak cohlan a duhnak a si ti kha an hun hngalh.a
Pehtlaihnak Lampi Hung
10. Jehovah nih Israel mi pawl he aa pehtlaihnak ah zeiti lam hna indah a ṭhami zohchunh awk a chiahtak?
10 Fale cawnpiaknak ah hlawhtlin awkah nu le pa hna nih an fale he i pehtlaihnak lam kha hun awkah an i zuam lai. Jehovah nih kan lungchungah zeidah a um ti a hngalh dih ko nain amah he i pehtlaih awkah a kan forh. (1 Chanrelnak 28:9) Israel mi kha nawlbia a pek hna hnu in Jehovah nih an hruaitu dingah Levi mi kha rian a pek hna i ṭha tein ruah in cawnpiak awkah profet hna kha a rak thlah hna. An thlacamnak theih a duhnak zong kha a rak langhter.—2 Chanrelnak 17:7-9; Salm 65:2; Isaiah 1:1-3, 18-20; Jeremiah 25:4; Galati 3:22-24.
11. (a) Zeitindah nu le pa hna nih an fale he a ṭhami pehtlaihnak kha an ṭhan ter khawh? (b) An fale he pehtlaihnak ah a ṭhami bia ngaitu si cu nu le pa caah zeiruang ahdah biapi a si?
11 Zeitindah nu le pa hna nih an fale he an i pehtlaih tikah Jehovah cu an i zohchunh lai? A hmasa bikah an fale caah a caan an pek awk a si. Nu le pa hna nih, “Mah hawi hna hi ma? Mahhi maw biapi ngaiin ka rak ruah”; “Mah tham cu”; “Aa, zeidah naa ruahchan? Na mit hmanh a keuh rih ṭung lo” ti bantuk in ruat set lo in bia chim zong kha an hrial lai. (Phungthlukbia 12:18) An kong chim ngam dingin tha pek awkah a fimmi nu le pa hna nih a ṭhami bia ngaitu si kha an i zuam lai. An fale an hmet lio i zei a rel lo mi nu le pa hna cu an fale an hun upat tikah anmah theng zeirelonak an tong ve lai. Jehovah nih a mi hna bia ngaih kha a rak duh zungzal. Amah sinah thlacamnak in toidor tein a hun i mer mi sinah a hna a chit hnawh hna.—Salm 91:15; Jeremiah 29:12; Luka 11:9-13.
12. Nu le pa hna nih zei ziaza dah an langhter ahcun fale nih fawi deuh in an naih khawh hna lai?
12 Pathian a pumpak sining nih amah sinah a mi hna zalong tein naih awkah a fawiter mi a kong hna hi ruat hmanh. Tahchunhnak ah, hlanlio Israel mi an Siangpahrang David nih Bathsheba he zuamzamnak in sualnak nganpi a rak tuah. Mi tlinglo a si caah David nih a nunnak ah a dang sualnak nganpi hna a rak tuah. Asinain Jehovah sinah naih le a ngaihthiamnak kha kawl in a mawhchiatnak kha in awkah a rak pelh bal lo. Pathian i a dawt zangfahnak le velngeihnak nih David kha Jehovah sin rak kir awkah a bawmh taktak. (Salm 103:8) Zangfahnak le velngeihnak timi Pathian sining hna kha langhternak in fale an palh tik hmanhah i pehtlaihnak lam a awn nakhnga nu le pa nih bawmh khawh a si.—Salm 103:13; Malakhi 3:17.
Aa Tlakning In Um
13. Aa tlakning tein um timi ah zeidah aa tel?
13 Fale bia ngaihnak ah nu le pa hna cu aa tlakning in a um mi an si lai i “cung lei in a ra mi fimnak” a langhter mi an si lai. (Jeim 3:17) Lamkaltu Paul nih “mi vialte sinah aa tlakning tein va um u” tiah a rak ṭial. (Filipi 4:5, NW) Aa tlakning in um timi a sullam cu zeidah a si? Krik biafang i “aa tlakning tein um” tiah an leh mi a sullam cu “Phungning tein felte in zulh awk hramhram in fialnak a si lo” tikhi a si. Nu le pa hna nih ziaza le thlarau lei phunglam kha fek tein an i tlaih lioah zeitindah aa tlakning tein an um khawh lai?
14. Zeitindah Jehovah nih Lot he i pehtlaihnak ah aa tlakning tein umnak kha a rak langhter?
14 Jehovah cu aa tlakning tein umnak ah a ṭha bikmi zohchunhawk kha a chiahtak. (Salm 10:17) Sualphawt awkah rikhiah a simi Sodom khua kha chuahtak awkah Lot le a innchungkhar kha a rak forh hna tikah Lot cu “aa nuainai.” A hnu ah Jehovah a vancung mi nih an luat nakhnga tlang ah a zaam ter tikah Lot nih: “Tlang cu an hla tuk . . . Khi khua hmete [Zoar] khi na hmu maw? A nai i ka phak khawh lai. Cucaah khika ah khin ka kal ter, hmun hmete men a si ko kha na hmuh ko” tiah a ti. Mah cucu Jehovah nih zeitindah a lehrulh? Hi tin a rak ti: “Cucu ka hna a tla; khi khua cu ka hrawk lai lo.” (Genesis 19:16-21, 30) Jehovah cu Lot a nawlnak kha hnatlak duhnak a ngei. A si, nu le pa hna nih Jehovah Pathian a Bia, Baibal ah a um mi phunglam hna kha an i tlaih peng a hau. Asinain Baibal phunglam kha a hlohlak lo paoh ahcun fale duhnak kha zulh khawh a si.
15, 16. Isaiah 28:24, 25 i kan hmuhmi tahchunhnak in nu le pa hna nih zeibantuk thil dah an cawn khawh?
15 Aa tlakning tein um timi ah fimchimhnak kha cohlan awkah timhcia an si nakhnga fale lungthin kha timhtuah piaknak aa tel. Isaiah nih fianternak in Jehovah kha lothlotu he a tahchunh i hitin a chim: “Lothlopa nih a lo cu thlaici tuhnak caah tiin a thuan lawng a thuang zungzal bal lo. A thuan dih cun thlaici kha a tuh hna, nannan te hna, zira te hnakha a tuh hna. Changvut le barli kha a tlang a tlang in a tuh hna i a lo ri ah thlaici dang kha a tuh hna.”—Isaiah 28:24, 25.
16 Jehovah nih “a lo cu thlaici tuhnak caah tiin a thuan” hna. Cu bantuk in a mi hna kha a chimhhrinh hna hlanah an lungthin kha a timhtuah hmasa. Nu le pa hna nih an fale cawnpiak nakah fale lungthin cu zeitindah an thuan khawh lai? Pa pakhat nih kum li a simi a fapa cawnpiaknak ah Jehovah kha aa zohchunh. A fapa nih innpawng ngakchiapa pakhat kha a velh tikah a pa nih a fapa sonhtarhnak bia kha lungsau tein a ngaih piak hmasa. Mahhnu cun a fapa lungthin a ‘thuan’ bantukin a pa nih mi hrocer pa kut ah harnak fakpi a ingmi ngakchiapa te tuanbia kha a chimh. Tuanbia kha a theih tikah ngakchiapa nihcun mi hrocer pa cu dantat awkah aa tlak tiah a ti. Cubantuk in ‘thuannak’ nih ngakchiapa lungthin kha a timhtuah i innpa ngakchia a velmi cu mi hrocer a si i a hmaan lo ti kha hmuh awkah a fawi ter.—2 Samuel 12:1-14
17. Isaiah 28:26-29 ah nu le pa chimhhrinhnak he aa tlai in cawn awk zeidah a um?
17 Isaiah nih Jehovah cawnpiaknak kha lo thlawh lei he aa pehtlai mi a dang pakhat—changvut nennak he a rak tahchunh. Lothlopa nih a rawlfang a hahning zohin rawlnennak thilri a phunphun kha a hman. A nemmi nannan caah fung, zira caah thingtan a hman nain a hakmi changvut caah leng asiloah cawleng ke kha a hman. Asinain a hakmi rawlfang kha man dih seh tiin a rialchih lai lo. Cubantuk in, Jehovah nih a miphun sin i duh a nung lomi zeithil paoh siseh hloh a duh tikah a um lio mi herhbaunak le thil umtuning he aa tlaiin a phuphun kha a hman. Ruat set loin a duhning paoh in asilole namneh chih in mi a hrem bal lo. (Isaiah 28:26-29) A cheukhat ngakchia cu an nu le an pa nih an vun zoh duak hna nakin zeihmanh hau ti loin an theihthiam. A cheukhat cu atu le atu ralrin pek lengmang an hau, a dang cu mah nakin fak deuhin chimh a hau mi zong an um. Aa tlakning tein a ummi nu le pa hna nihcun ngakchia pakhat cio i an chambaunak ningin an cawnpiak hna lai.
Innchungkhar I Ruahceihnak Kha A Nuammi Siter
18. Zeitindah nu le pa hna nih hmaan tein innchungkhar Baibal cawnnak caah a caan an pek khawh?
18 Na fale cawnpiaknak i a ṭha bikmi lam hna lakah cun hmaan tein innchungkhar Baibal cawnnak le nifate Baibalcang i ruahnak hna an i tel. Innchungkhar cawnnak cu a hmaan tein tuah a si tikah hmual a ngeibikmi a si. Duhcaan paohah asilole lung a thawh tikpaoh i tuah a si ahcun a caancaan te lawng i tuahmi ah a cang kho. Cucaah nu le pa hna nih cawnnak caah ‘a caan an cawk’ lai. (Efesa 5:15-17, NW) Innchungkhar dihlak caah caanrem pakhat khiah cu zuamcawhnak a si kho. Innchungkhar lu a simi pakhat nih ngakchia pawl an hun upat deuh bantuk in an caan hmanning dangdang nih innchungkhar dihlak hmunkhat ah i ton awk a harter ti kha a rak hmuh. Asinain an innchungkhar cu krifabu pumhnak zan hna ah a zungzal in an um ṭi tawn. Cucaah an pa nih cubantuk zan khatkhat ah innchungkhar cawnnak tuah awkah khua a khan. Mah khuakhannak cu san a tlai ngai. A fale an pathum in atu ah tipil a ing cangmi Jehovah sal le an si.
19. Zeitindah nu le pa hna nih innchungkhar cawnnak an tuahnak ah Jehovah kha an i zohchunh khawh?
19 Asinain cawn tikah Baibal kong pakhatkhat i ruahnak lawngin a za lo. Jehovah nih dirh ṭhanmi Israel mi hna kha Nawlbia ‘a sullam hngalh awk tliang tein a rel i a fiantertu’ tlangbawi hna hmangin a rak cawnpiak hna. (Nehemiah 8:8) A fale an pasarih ningtein Jehovah dawt zungzal awkah a bawm kho tu pa pakhat cu innchungkhar cawnnak an thawk hlanah a fale pakhat cio i an herhbaunak he aa tlak in i timhtuah awkah a khaan chungah a lut i a hlathlai. An cawnnak kha a fale caah a nuammi a si ter. A cuza cangmi a fapa pakhat nihcun “kan cawnnak cu a nuam zungzal. Innleng tual ah pumpululh kan chuih lio ah innchungkhar cawnnak kan thawk cang lai tiah a kan auh ahcun kan pumpululh kha kan chiahtak i cawn awkah innchungah kan tli zokzok. Mah cucu zarhkhat chungah a nuam bikmi zanlei sang a si,” tiah a ti.
20. Fale zohkhenhnak ah a si khomi zei harnak dah tuahtan a hau?
20 Salm ca ṭialtu pa nih hitin a thanh: “Fale hi BAWIPA sinin kan hmuhmi ro an si, thluachuah a kan pek mi an si.” (Salm 127:3) Fale cawnpiaknak ah a caan le thazang chuahnak cu a herh ko, sihmanhsehlaw cubantuk in a hmaan tein tuahnak nih kan fale kha zungzal nunnak a hmuh ter khawh hna. Zeitluk a ṭhami laksawng dah a si! Cu a si caah kan fale cawnpiaknak ah Jehovah kha lungtho tein i zohchunh u sih. Asinain “Jehovah cawnpiaknak le thinlunglei phunglam ning tein ṭhan ter hna u,” tiah nu le pa kha rian pek asinain nan hlawh a tling hrimhrim lai tiah aamah a khan lo. (Efesa 6:4, NW) Zeitluk zohkhenh len zongah ngakchia cu doh a hmangmi a si kho i Jehovah a biaknak in aa ngol kho. Cutikah zeidah kan tuah lai? Mah kong cu a hun changtu article i a kong a si lai.
[A Tanglei Fianternak]
a Mah article le a hun zultu article i a um mi hmuhtonnak hna hi nan ram nunphung he aa thleidang mi an si kho. Aa tel mi phung hna hi thleidan thiam i zuam law nanmah nunphung he i tlak ter ko.
Na Phi Cu Zeidah A si?
• Deuteronomi 32:11, 12 ah langhtermi Jehovah dawtnak kha nu le pa hna nih zeitindah an i zohchunh khawh?
• Jehovah nih Israel mi hna a rak pehtlaih hnanak in zei cawnpiaknak dah na hmuh?
• Lot a nawlnak kha Jehovah nih a ngaihpiaknak nih zeidah a kan cawnpiak?
• Fale chimhhrinhnak he aa tlaiin Isaiah 28:24-29 chungin zei cawnpiaknak dah na hmuh?
[Cahmai 6nak i Hmanthlak]
Moses nih Jehovah nih a mi hna a rak cawnpiak hna nak kha mupi nih a fale a zohkhenhmi hna he a rak tahchunh
Nu le pa hna nih an fale caah caan an pek a hau
“Mah cucu zarhkhat chungah a nuambik mi zanlei sang a si’’