Zumhawk A Tlakmi Khrihfa Nu Pawl —A Man A Sungmi Pathian A Biatu Hna
“Iang hi hlen a hmang, dawh hi a ziam kho, Sihmanhsehlaw Bawipa a ṭihmi nu cu thangṭhat awk a si.”—PHUNGTHLUKBIA 31:30.
1. Dawhnak cungah Jehovah hmuhning le vawlei hmuhning kha tahchunh tikah zeitindah aa thleidan?
HI VAWLEI nih muisam pumrua kha biapi ngai in a chiah, a hleikhun in nu pawl he pehtlai in a si. Asinain, Jehovah nih cun minung chunglei kha a zoh, cu minung chunglei cu a tar deuh deuh ah aa dawh deuh deuh kho ve. (Phungthlukbia 16:31) Cucaah Baibal nih nu pawl kha hitin a forh hna: “Lenglei i ṭamhnak, nan sam phiar ning te hna, nan ṭhi nan hlawn te hna, nan thil nan thuam te hna ah khan nan i dawhnak cu a um awk a si lo. Nan i dawhnak cu nan chung muru ah a um awk tu a si i cu nan i dawhnak cu a tar kho lomi nemnak le daihnak lungthin, Pathian mithmuh i a sung bikmi thil a simi kha a si.”—1 Piter 3:3, 4.
2, 3. Kumzabu pakhatnak i thawngṭha karhternak ah nu pawl cu zeitindah an rak i tel i, cucu zeitindah chimchung a rak si.
2 Baibal chungah a ummi nu tampi hna nih cu bantuk thangṭhat awk a tlakmi lungthin kha an rak langhter. Kum zabu pakhatnak ah, annih lak i cheukhat cu Jesuh le lamkaltu hna rak conglawmh le zohkhenhnak caanṭha an rak hmu. (Luka 8:1-3) Ahnu ah, Khrihfa nu pawl cu a lung a thomi thawngṭha thanhtu ah an hung cang; acheu nih cun lamkaltu Pawl tel in lamhruaitu Khrihfa pa hna kha man ngei ngai in an bawmh hna; cun cheukhat tu cu khual dawtnak kha an langhter i, an inn ah Khrihfa pumhnak hmanh an tuahter hna.
3 Jehovah nih aa tinhmi tlinternak ah nu pawl a hman ngaingai hna lai nak kha Baibal ah a rak chimchung. Tahchunhnak ah, Joel 2:28, 29 nih nu, pa, tar le no hna nih thiangthlarau an hmuh lai i Pathian Pennak thawngṭha an thanh lai tiah a rak chimchung. Mah chimchungmi bia cu C.E 33 Pentekos ni ah a rak tling. (Lamkaltu 2:1-4, 16-18) Thlarau chiti thuhmi cheukhat nu hna cu profet chimchung khawhnak khuaruahhar a simi laksawng hna kha an rak hmu. (Lamkaltu 21:8, 9) Kumzabu pakhatnak ah, cu thlarau ralkapbu nganpi a simi, zumhawk a tlakmi unau nu hna nih phungchimnak ah i zuam ngai in an i telnak thawngin Khrihfa biaknak kha khul rangin an rak karhter. Curuang ah, C.E 60 hrawng ah, lamkaltu Pawl nih thawngṭha cu “vanrang tang khua zakip ah sermi thil vial te sinah chim” a si cang tiah a rak ṭial.—Kolose 1:23.
An Ralṭhatnak, an i Zuamnak le Khual Dawtnak an Ngeih Caah Thangṭhatnak an Rak Hmuh
4. Kumzabu pakhatnak Khrihfabu chung i nu cheukhat kha Pawl nih zeiruang ah a rak lawmh hna?
4 Lamkaltu Pawl nih, a bikin cheukhat nu pawl rianṭuannak kha a rak lawmh hna bantuk in nihin zongah Khrifa zohkhenhtu hna nih aa zuam ngaimi nu pawl rianṭuannak kha an sunsak ve. Pawl nih an min langhter in a lawmhmi nu hna ah “Bawipa rian a ṭuanmi Traifena le Traifosa” le ‘Bawipa caah rian tampi a ṭuanmi dawtmi hawi Persis’ te an i tel. (Rom 16:12) Euodia le Sintekhe nih “thawngṭha karhter kha fakpi in an ka bawmh” tiah Pawl nih a rak ṭial. (Filipi 4:2, 3) Prisila zong a va Akuila le Pawl he an rak ṭuanṭi. Amah le Akuila cu Pawl caah “thih hmanh a ngamhmi” an si i “keimah lawng si loin Jentail Khrihfa bu vialte zong an i lawm” tiah Pawl nih a rak ṭial.—Rom 16:3, 4; Lamkaltu 18:2.
5, 6. Zei bantuk lam in dah Prisila nih tuchan unau nu hna caah zohchunh awk ṭha a rak chiahtak?
5 Prisila kha zeinihdah i zuamnak le ralṭhatnak a ngeihter? Lamkaltu 18:24-26 ah a hliah pakhat hmuh a si, hihi kan rel ahcun biatak lam kong hmaan deuh chin in theihternak ah biachim a thiam ngai mi Apollo kha a va nih a rak bawmh tikah a rak domhtlaih ve ti a si. Cucaah, Prisila cu Baibal le lamkaltu hna cawnpiaknak kha lungtho ngai in a cawngmi a rak si ticu a fiang. Curuang ah, a ṭhangaimi sining kha aa ngeih i mah nih khan amah cu Pathian le a va caah a man a sungmi a siter lengah tuan Khrihfa bu ca zongah man ngeimi pakhat a rak siter. Baibal kha teima tein a cawng i ‘zumhawk tlak a simi zohkhenhtu’ hna hmangin Jehovah nih a kan pekmi thlarau rawl zong a eimi, tuchan Khrihfa unau hna cu cu bantuk in mansungmi an si ve.—Luka 12:42.
6 Akuila le Prisila cu hawi hleiin khual dawtnak an rak langhter. Pawl cu Korinth khua ah an sinah a um i anmah he cun saphawthlam a rak ser. (Lamkaltu 18:1-3) Mah nuva hna cu Efesa khua ah an i ṭhial, cun Rom khua ah an i ṭial ṭhan tikah Khrihfa khual dawtnak kha an langhter zungzal i, an inn kha Khrihfa pumhnak ca hmanhah an rak hmanter hna. (Lamkaltu 18:18, 19; 1 Korin 16:8, 19) Nimfa le Johan Mark nu Mari zong nih Khrihfa pumhnak caah an inn kha an rak hmanter hna.—Lamkaltu 12:12; Kolose 4:15.
Tuchan Mansungmi
7, 8. Tuchan Khrihfa nu tampi hna cu a sungmi rian he pehtlai in zei thangṭhat awk minṭha dah an hmuh i, annih nih fek tein zeidah an zumh khawh?
7 Kumzabu pakhatnak bantuk in, zumhawktlakmi tuchan Khrihfa nu hna cu Pathian tinhmi tlinternak ah, a hleikhun in thawng ṭha chimnak rian i a biapi bikmi hmun ah an i tel ve. Cu unau nu hna cu an min a va ṭha dah! Tahchunhnak ah a thih kum 2002 tiang kum 50 leng Jehovah cungah zumhawk tlak tein rian a rak ṭuanmi Gwen kong kha ruat hmanh. “Gwen nih lungtho ngai in thawng ṭha a thanh kha kan khuapi nih an hngalh dih” tiah a va nih a chim. “Amah caah cun mi vialte hi Jehovah dawtnak le biakamnak a cohlang kho hngami an si dih. Pathian le a bupi cung lawng si loin kan chungkhar cung zongah zumhawk tlak a rak simi le, kan hnabei a dongh tikah dawtnak in tha a rak kan pekmi cu hmunkhat kan um chung vialte keimah le ka fale caah kan thazang taktak a rak si. Amah kha kan ngaituk.” Nuva an si nak cu kum 61 a si.
8 Pakhat lawng a simi le va a ngeimi thong tampi Khrihfa nu hna cu hmaikal le misinnari rian kha an ṭuan i, annih nih aa tuaimi khuapi in a dang tein a ummi sang dangah Pennak thawngṭha an karhter lioah nunnak ca a zami thil men in an hna a ngam. (Lamkaltu 1:8) Mah nu tampi hna cu Jehovah rian tamdeuh in ṭuannak dingah inn le fa ngei loin um awkah biakhiahnak an tuah. Khualtlawng rianṭuantu a simi an vale kha zumhawktlak tein a bawmmi zong an um, cun thong tampi unau nu hna cu vawlei pumpi i Bethel ah rian an ṭuan. Mah ca ṭhatnak a hlawmi cu nu hna cu Jehovah inn sunparnak a khahtertu “miphun vialte hna chawhlawn” ah pelloin an i tel.—Haggai 2:7.
9, 10. Khrihfa nupi hna le hringtu nule nunning he pehtlai in chungkhar chung i cheukhat nih zeitindah lawmhnak bia an rak chim?
9 Unau nu tampi hna cu chungkhar rian tampi an ngei ko nain Pennak thawngṭha chim kha hmasabik ah an chiah. (Matthai 6:33) Innchung a ngei rih lo mi hmaikal unau nu pakhat nih hitin a rak ṭial: “Ka nu i a fekmi zumhnak le zohchunhawk ṭha ruangah hmaikal ka ṭuanmi hi a si. A ngaite in, amah cu ka caah a ṭha bikmi hmaikal ṭuanhawi a rak si.” Ngaknu panga i an nu a simi a nupi kong kha a va nih hitin a chim: “Kan inn cu thianghirhriar in a um zungzal. Kan chungtein thlaraulei kan zulh khawh nakhnga Bonnie nih inn kha sawhsawh tein a chiah. Tangka kha samrel tein a hman caah kum 32 chung cancheu rian lawng ka ṭuan, cu ruangah chungkhar le thlaraulei ca i caan tam deuh ka pek khawhnak hi a si. Teima tein rian ṭuan a sun zia zong ka fa le kha a cawnpiak hna. Amah cu thangṭhat awk tlak taktak a si.” Mah hna nuva cu Jehovah Hngaltu hna vawlei pumpi zung ah atu an ṭuan.
10 An pa nih a cuzami ngakchia hna an nu a simi a nupi kong kha hitin a ṭial: “Susan nunning lakah ka duh bikmi cu Pathian le minung cung i a ngan ngaingaimi a dawtnak hi a si, cun hngalhthiamnak, zawnruahnak zong a ngeih lengah mi ding a si fawn. Jehovah cu kan pek khawhmi lakah a ṭha bikcem pek awkah aa tlak ti in ruahnak a ngei zungzal—cucaah Jehovah sal in siseh, nupi pakhat in siseh cu nunphung cu amah theng nih a zulh.” A nupi bawmhnak thawngin hi unau pa cu Khrihfa upa, hmaikal, khualtlawng rianṭuantu aiawhtu le sizung pehtlaihnak kommiti chungtel pakhat in rianṭuan le thlaraulei tinvo ṭha tampi hna kha a ṭuan khawh cang hna. Cu bantuk nu pawl cu an vale caah le Khrifa hawi caah le a hlei in, Jehovah caah a man a sungmi an va si dah!—Phungthlukbia 31:28, 30.
Va a Ngei Lomi a Sunglawimi Nu Hna
11. (a) Jehovah nih a hleikhun in nuhmei a simi, zumhawktlak a simi nu hna caah siaherhnak a ngeihnak kha zeitindah a langhter? (b) Khrihfa nuhmei hna le a dang va a ngei lomi zumhawk tlak a simi unau hna nih zeidah fekte in an zumh khawh ve?
11 Jehovah nih nuhmei hna ca ṭhatnak caah zawnruahnak a ngeihnak kha atu le atu a langhter. (Deuteronomi 27:19; Salm 68:5; Isaiah 10:1, 2) Pathian cu aa thleng lo. Nuhmei lawng si loin Kawp ngeilomi nu hna le mah duhin a mahte lawng a ummi asilole aa tlakmi Khrihfa va a hmu rih lomi nu hna zong kha Pathian nih hngalhduhnak taktak a ngeih zungzal hna. (Malakhi 3:6; Jeim 1:27) Nang zong Khrihfa innchung bawmhnak ngei loin Jehovah rian kha zumhawktlak tein a ṭuanmi na si ahcun, Pathian mithmuh ah a man a sungmi ka si tiah fekte in na zumh khawh.
12. (a) Khrihfa unau nu cheukhat nih Jehovah cungah zumhawk tlakin an umnak kha zeitindah an langhter? (b) Cheukhat unau nu hna cu zeidah an tuar?
12 Tahchunhnak ah, “Khrihfa ṭhit-umnak” lawng tuah awk timi Jehovah cawnpiaknak kha zumhawk tlak tein zulh a duh caah va ngeih loin a ummi Khrihfa unau nu hna kong kha ruat hmanh. (1 Korin 7:39; Phungthlukbia 3:1) Hi Baibal bia in thazang an la kho: “Zumh tlakmi sinah zumh tlakin naa langhter.” (2 Samuel 22:26) Asinain, mi tam deuh caah cun mah lawngin um cu zuamcawhnak pakhat a si. Unau nu Pakhat nih hitin a chim: “Pathian lawngah kaa ṭhium lai tiah bia kaa kam ko nain, ka hawile Khrihfa unau pa ṭha hna he an i ṭhitummi ka hmuh tikah kei bel cu keimah te lawng ka si peng i atu le atu ka mitthli a tla tawn.” A dang unau nu pakhat nih hitin a chim ve: “Kum 25 chung Pathian rian ka ṭuan cang. Pathian sinah zumhawk tlakmi si zungzal dingin biakhiahnak ka tuah, sihmanhsehlaw a caancaan ah ka um a har i ka ngeih a chia tawn.” Cun “keimah bantuk unau nu pawl nih thapeknak kha ngaih an duh” tiah a ti chap. Cu bantuk zumhawk tlak a simi hna kha zeitindah kan bawmh khawh hna lai?
13. (a) Jepthah fanu sinah a lengmi hna nunning in zeidah kan i lak khawh? (b) Kan Khrihfabu chungah amah lawng a ummi unau nu hna kan sia an herhnak kha zeitindah langhter khawh a si rih?
13 Bawmh khawhnak lamkhat kha hlanlio tahchunhnak pakhat chungah hmuh a si. Jepthah fanu nih va ngeihnak nawl a ngeih ti lo tikah mah zawnruahnak a hlawt tikha mi nih an rak hngalh piak. Amah kha thapek awkah zeidah an rak tuah? “Israel mi fanu hna nih kum khat hnu kum khat Gilead mi Jepthat fanu kha kum khat ah ni li lengmang an ngaih [“an va thangṭhat,” NW]” (Biaceihtu 11:30-40) Cu bantukin, Pathian nawlbia kha zumhawktlak tein a ngaimi amah lawngin a ummi unau nu hna kha lung takin kan thangṭhat hna awk a si.a Kan sia an herhnak kha zeitindah kan langhter khawh rih? Duh a nungmi mah unau nu hna nih zumhawktlak tein an rian an ṭuan khawh zungzal nakhnga Jehovah sinah thlacamnak in Bawmhnak kan hal piak hna awk a si. Jehovah le Khrihfa bu dihlak nih an dawt taktak hna ti le an upat ngaingai hna tikha fekte in an zumh nakhnga thapeknak bia an theih a herh.—Salm 37:28.
Kawp Ngei lomi nu[pa] Hna Hlawhtlinning
14, 15. (a) Kawp ngei lomi nule nih Jehovah sinah zeiruangah bawmhnak an hal awk a si? (b) Kawp a ngei lomi nule nih an thlacamnak he aa ruangin zeitindah tuah khawh a si?
14 Kawp a ngeilomi Khrihfa unau nu hna zong nih zuamcawhnak a phunphun an ton. Asinain, Baibal nunphung ningin fale zohkhenhnak caah bawmhnak kha Jehovah sinah an hal khawh. Kawp ngeilomi nu[pa] na si ahcun nu le pa rian a pahnih in cun na kemh kho lai lo. Sihmanhsehlaw, zumhnak in Jehovah bawmhnak kha na hal ahcun amah nih na rian kha ṭuan an bawmh lai. Tahchunhnak ah: inn dot sangpi pakhat i na inn khan ah a rit ngaimi eidin awk thilri tomkhat he na kai hei ti u sih. A naih ah sehhlei [elevator] a um ahcun thadih in hlei sawhsawh in cu na thilpi cu naa kai pi lai maw. Kai pi naisai hlah! Cu bantukin, Jehovah sinah bawmhnak hal khawh a si ko bu in a rit ngaimi lungthinlei thlrit kha nangmah lawngin phorh i tim hlah. Pathian nih a sinah bawhnak hal awkah an sawm. Salm 68:19 nih hitin a ti: “Nikhat hnu nikhat kan thilrit a kan chaangtu Bawipa cu thangṭhat ko u.” Cu bantukin, 1 Piter 5:7 zong nih “amah nih an zohkhenh hna caah” nan lungretheihnak vialte kha amah cungah chiah dih awk ah an sawm. Cucaah harnak le lungretheihnak thilrit nih an nenh ahcun vancung nan Pa sinah lungthin hun in “a zungzal” thlacam.—1 Thesalon 5:17; Salm 18:6; 55:22.
15 Tahchunhnak ah, hringtu nu na si ahcun, sianginn ah na fale nih an ton hngami ṭhirual hneknak asiloah dinnak hneksaknak hna he pehtlai in na lungre a thei lai ti cu a fiang ko. (1 Korin 15:33) Cucu lungretheih awk thil a si. Sihmanhsehlaw thlacamnak tuah ding thil zong a si. A taktak in, sianginn an kal hlan ah, asilole nicang Baibal nan rel dih hnu ah na fale he cu kong ahcun thlacam ṭi u. Cu theng tiin thlacamnak cu ngakchia lungthin chungah hmual ngei ngai in a cam kho. Culengah, na fa lungthin chungah Jehovah bia lut lakin cawnpiak awk lungsau in naa zuam lioah Pathian bawmhnak kha na hmuh khawh ko. (Deuteronomi 6:6, 7; Phungthlukbia 22:6) “Zeicatiah Bawipa nih a dingmi cu a mit in a ven hna i an thlacamnak kha angaih zungzal.”—1 Piter 3:12; Filipi 4:6, 7.
16, 17. (a) Fapa pakhat nih a nu langhtermi dawtmi kong kha zeitindah a chim? (b) Mah nu i thlaraulei hmuhning nih a fale cungah zei ṭhatnak dah a chuahter?
16 Fa paruk a ngeimi Olivia nunning hi ruat hmanh. A hniang nu a chuah kate ah zumlotu a va nih a kaltak hna, Sihmanhsehlaw Pathian lam ningin a fale cawnpiak awkah khualrang tein tuanvo a rak la colh. Olivia fapa, atu kum 31 a simi Khrihfa upa le hmaikal rian a ṭuanmi, Darren hi cu lioah cun kum 5 hrawng lawng a rak si. Nihin tiang Darren inmi zawtfahnak ṭhalo nih Olivia kha lungretheihnak a chap. A ngakchiat lio kong kha a ruatṭhan i Darren nih hitin a ṭial: “Sizung ihkhun cung ka ṭhut i ka nu ka hngah len kha atu tiang ka philh lo. Ka nu cu ka pawngah a ṭhu i keimah caah ni fate Baibal a rak rel. Cun ‘Kan thangṭhat Jehovah’b timi Pennak hla kha a ka sa piak tawn. Nihin tiang mah hla kha ka duh bikmi Pennak hla a si.
17 Olivia nih Jehovah kha aa bochan i a dawt caah kawp ngei lomi nu nih a hlawh a rak tlinnak hi a si. (Phungthlukbia 3:5, 6) A fale hmai ah a rak langhtermi tinhmi hna nih a lungputning hmaan kha a fianter. Darren nih hitin a chim: “Caantling Pathian rianṭuan i timh awkah ka nu nih a kan forh zungzal. Cucaah kan unau paruk lakah pali hna le keimah cu caantling rianṭuantu kan hung si. Asinain, hi thil kongah ka nu nih voikhat hmanh aa uanthlar bal lo. Thangṭhat awk tlak a simi a ziaza kha ka si khawh chungin cawn kaa zuam.” Olivia fale bantuk in ngakchia vialte Pathian biami an hung si dih lai lo. Sihmanhsehlaw hringtu nu pakhat nih a si khawh chung in Baibal nunphung he aa tlak in a nun ahcun, Jehovah lamhruainak le dawtnak aa telmi bawmhnak hmuh ding kha aa ruahchan khawh.—Salm 32:8.
18. Jehovah timhpiakmi Khrihfa bu kan sunsaknak kha zeitindah kan langhter khawh?
18 Khrihfa bu chungah thlarau rawl caan hmaan tein danghnak timhnak le Khrihfa unau i hawikomhnak le thlaraulei upa a simi ‘minung laksawng’ hna thawngin Pathian bawmhnak kha kan hmuh. (Efesa 4:8) Zumhawktlak a simi Khrihfa upa hna nih Khrihfa bu chung i a ummi vialte bawmh awk le a hleikhun in “nuhmei ngakṭah” herhbaunak zoh kha an i zuam. (Jeim 1:27) Cucaah Pathian mi hna he naih tein um law nangmah te lawng zeitik hmanh ah um hlah.—Phungthlukbia 18:1; Rom 14:7.
Tangdornak Nih a Ngeihmi Dawhnak
19. Zeiruang ah nu nih tang ah aa dormi hi a nauta tinak a si lo i, Baibal i zei tahchunhnak nih dah a ṭanhpi?
19 Jehovah nih nu kha pa bawmtu ah a rak ser. (Genesis 2:18,) Cucaah, nu nih a va nawl a ngaihmi hi a nautatertu a si lo. Cu nih cun nu pakhat kha a hlorh i Pathian duhning he aa khatmi a thil ti khawhnak aa hmang ti tu a si deuh. Phungthlukbia a ngan 31 nih thil a tikhomi hlan lio Israel ram i nupi pakhat nih a ngeihmi rian phunphun kha artlang in a langhter. A si a fakmi kha a bawmh hna, mitsur dum a ser, cun lo zong cawk. A si, “a va nih aa bochan i a va cu a si a fak bal lai lo.”—a hme 11, 16, 20.
20. (a) Khrihfa unau nu pakhat nih Pathian pekmi thil ti khawhnak a ngeihmi kha zeitindah a hmuh awk a si? (b) A ṭhami zei ziaza dah Esther nih a rak langhter i, cu ruangah Jehovah nih zeitindah a rak hman?
20 Pathian kha a ṭihzah i tangdornak a ngei mi nu pakhat nih cun cungkai duhnak ngei in mah le mah aa hlorh lai lo. (Phungthlukbia 16:18) Cun vawlei thil kha biapi zulh in amah duhnak kha a tlinter lai lo i Pathian pekmi a thil tikhawhnak kha a chungkhar le Khrihfa bu le innpa le a bikin Jehovah ca ṭhathnemnak ah a hman lai. (Galati 6:10; Titas 2:3-5) Baibal chungah a ummi Siangpahrangnupi Esther nunning kha ruat hmanh. A muisam aa dawh ko nain, amah cu toidormi le nawlngaimi a si. (Esther 2:13, 15) Va a ngeih tikah tuan deuh Singpahrangnupi Vashti he i lo loin a va kha a upat ngaingai. (Esther 1:10-12; 2:16, 17) Siangpahrangnupi a si hnu hmanh ah, aa tlakmi thil kong ah khan an pale u le nau a simi, a ṭa Mordekai ruahnak kha upat ngai in a rak zulh. Sihmanhsehlaw amah cu mi derthawm a si lo! A thli tein Judah mi hrawhdih cikcek a timtu, nawl a ngei i zangfahnak a ngei lomi, Haman kha ralṭha ngai in a rak phuan. Jehovah nih a miphun kha kilven awkah Esther kha a rak hman.—Esther 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.
21. Zeitindah Pathian caah Khrihfa nu pakhat cu a man a sung deuhmi pakhat a hung si khawh lai?
21 Hlan le atu ah nu pawl cu Jehovah le a biaknak caah an pum dihlak in an i pe ti cu a fiang ko. Cucaah, Pathian a ṭihmi nu hna cu Jehovah hmai ah a man a sungmi an si. Khrihfa unau hna, nannih cu “hmaizah awktlak a simi rian zei rian paoh caah khan aa tlakmi” si awk i duh a nung chin lengmang mi “thil” siter awkah thlarau hmangin Jehovah i a dotdot cawnpiaknak kha cohlang u. (2 Timote 2:21; Rom 12:2) A man a sungmi biatu hna he pehtlai in Baibal nih hitin a chim: “Amah cu a kut theitlai ruangah khan thangṭhat u, hauka ah khan amah cu a rianṭuannak nih khan upatnak hmuhter seh.” (Phungthlukbia 31:31) Pakhat cio nih cu bantuk cu si ko u.
[A Tanglei Fianternak Hna]
a Zeitindah thangṭhat khawh a si timi kong he pehtlai in Vennakinnsang 2002, March 15, cahmai 26-8 kha zoh.
b Jehovah Hngaltu hna nih an rak chuahmi Jehovah thangṭhatnak hla kha sa u timi hlacauk chung i hla nambar 212.
Naa cinken maw?
• Zeitindah kumzahbu pakhatnak i Khrihfa nu cheukhat cu Jehovah hmai ah a man a sungmi an hung si?
• Zeitindah atu kan chan i unau nu tampi cu Jehovah hmai ah a man a sungmi an i siter cang?
• Kawp ngei lomi nu pawl le va a ngei lomi a dang unau nu hna kha Jehovah nih zeitindah a bawmh hna?
• Nu pakhat nih hruainak timhtuahnak lungtak tein a upatnak kha zeitindah a langhter khawh?
[Cahmai 10nak i Hmanthlak]