Biaknak Hmaanlo Kha Hrial Peng!
“Bawipa nih, ‘Annih cu nan kaltak hrimhrim hna lai i an sin cun nan i ṭhen hrimhrim lai. A thianglomi kha zeihmah tawng hlah u law kan cohlan hna lai’ tiah a ti.”—2 Korin 6:17, 18.
1. Lungthin ṭha a ngeimi tampi cu zei bantuk thlarau lei sining ah dah an um?
Thinlung ṭha a ngeimi mi tampi nih Pathian kong le minung hmailei kong i biatak kha an hngal lo. Thlarau lei he aa tlai in hngalh an duh tukmi mah kong hna kha fiangte in an hngalh lo tikah lungtuai le vaivuan in an um. Mi nuai tampi cu Sertu lung a fahtermi zumhnak hrut, phunglam le puai hna i sal an si. Hell mei, thumkomh Pathian, a thi kho lomi thlarau asiloah a dang cawnpiaknak hmaanlo a zummi innpa chakthlang le rualchan na ngei kho.
2. Biaknak lei hruaitu pawl nih zeidah an tuah i zei thil dah a hung chuak?
2 Thlarau lei muihnak nih a khuh dihmi hi zeiruangah a si? Biaknak ruangah a si cu khuaruahhar awk ngai a si. A ngaite ti ahcun biaknak bu hna le Pathian ruahnak he aa ralchanh in mi a cawnpiaktu hruaitu pawl an si. (Marka 7:7, 8) Cuti an tuah ruangah, mi tampi nih Pathian lung an fahter ko na hmanh in a hmaanmi Pathian a biami kan si ti zum ding tiangin hlen an si. Ngaihchiat awk a simi hi thil sining cu a hmaan lomi biaknak ruangah a si.
3. Biaknak hmaanlo a cawisangtu cu ahodah a si i Baibal nih amah kha zeitindah a langhter?
3 A hmaan lomi biaknak hnulei ah mit in hmuh khawh lomi thilnung pakhat a um. Cu thilnung kong he aa tlai in lamkaltu Paul nih hitin a rak chim: “Annih nih zeicahdah an zumh lo ti ahcun, hi vawlei khuazing ṭhalo nih hin an lungthin cu mui lakah a chiah peng hna caah a si. An cung i a ceumi ceunak cu hmu loin a umter hna, cu ceunak cu Khrih sunparnak kong Thawng Ṭha in a rami a si i Khrih cu Pathian bantuk taktak a si.” (2 Korin 4:4) “Hi vawlei khuazing” cu Satan a si. Amah cu a hmaan lomi biaknak a cawisangtu bik a si. “Satan hmanh nih pei ceunak vancungmi bantuk aa siter khawh cu. Cucaah a sal hna nih ṭhatnak sal bantuk an i siter cu thil fawilangte a si ko. (2 Korin 11:14, 15) Satan nih thil ṭhalo kha thil ṭha in a hmuhter hna i lihbia kha zumh awkah a hlen hna.
4. Pathian Nawlbia nih hlan lio Israel mi hna caah profet deu he aa tlaiin zeidah a chim?
4 Cucaah Baibal nih a hmaan lomi biaknak kha fakpi in sual a phawt! Tahchunhnak ah, Moses Nawlbia nih profet deu pawl kha hrial awkah a thimmi a miphun kha fekte in ralrin a rak pek hna. A hmaan lomi cawnpiaknak le biaknak tha a pemi mi zeipaoh a si ah ‘Bawipa Pathian kha ralchanh awk an cawnpiak hna caah . . . thah an si lai.’ Israel mi kha ‘cu bantukin ṭhatlonak kha nan lakin nan thenh lai’ tiah nawl a rak pek hna. (Deuteronomi 13:1-5) A ngaite in, Jehovah nih a hmaan lomi biaknak kha ṭhatlonak in a hmuh.—Ezekiel 13:3.
5. Nihin zei ralrin peknak kha dah biapi in kan chiah awk a si?
5 Jehovah nih a hmaan lomi biaknak kha a lungthin dihlak in a huat bantukin Jesuh Khrih le a zultu hna zong nih an huat ve. Jesuh nih a zultu pawl kha hitin ralrin a rak pek hna: “Nal profet kha i ralring hna u, nan sin an rat ahcun tuu bantukin an i umter, sihmanhsehlaw an chunglei cun a hraang ngaimi cenghngia an si.” (Matthai 7:15; Marka 13:22, 23) Paul nih hitin a rak ṭial: “Pathian thinhunnak cu vancung in a rung lang i minung sualnak le ṭhatlonak dihlak cungah khan a rung tlung; cu an ṭhatlonak cu biatak kha lang kho lo in a dawntu a si.” (Rom 1:18) A hmaanmi Khrihfa hna nih mah ralrin peknak hna kha biapi ah chia in Baibal biatak a thupmi asiloah a hmaan lomi cawnpiaknak a karhtertu hna hrial cu a va herh hringhran dah!—1 Johan 4:1.
“A Liannganmi Babilon” In Chuak U
6. “A Liannganmi Babilon” kha Baibal nih zeitindah a langhter?
6 A hmaan lomi biaknak kha Baibal nih zeitindah a langhter ti kha ruat hmanh. Amah cu vawlei cung ram hna le an mi hna cungah nawl a ngeimi zu a rimi hlawhhlangnu bantukin a langhter. Mah langhternak minu cu siangpahrang hna he sualnak a tuah i Pathian hmaan tein a biami hna thisen in a ri. (Biathlam 17:1, 2, 6, 18) Fihnung a simi a zia he aa tlak in min pakhat a cal ah aa ṭial. Cu min cu, “A liannganmi Babilon, vawlei cung hlawhhlangnu vialte le sual thurnak vialte nu,” ti a si.—Biathlam 17:5.
7, 8. A hmaan lomi biaknak cu zeitindah amah le amah hlawhhlangnu aa siter i zeidah a phichuak a si?
7 A Liannganmi Babilon kongah Baibal nih a langhtermi cu vawlei cung biaknak hmaanlo hna he aa tlak. A ngaite ah biaknak thong tampi cu vawlei cung biaknak bu pakhat in an i kom lo nain an i timhnak le an tuahsernak cu aa khat. Biathlam chungah a langhtermi a ziaza a ṭha lomi nu bantukin a hmaan lomi biaknak cu uktu hna cungah nawl a ngei. Ṭhitumh biakamnak a hlawmi nu bantukin a hmaan lomi biaknak cu uktu cozah hna he hawikomhnak a tuahnak thawngin amah le amah hlawhhlangnu aa siter. Zultu Jeim nih hitin a rak ṭial: “Zumh-awktlak lo minung hna! Vawlei he i hawikomh hi Pathian he i ral a si ti kha nan hngal lo maw? Vawlei hawikom si a duhmi paoh nih cun Pathian ral ah an i ser ko.”—Jeim 4:4.
8 A hmaan lomi biaknak le uktu cozah hna an i cawhkalh ruangah sifah harnak tampi a chuak cang. Afrikan political kong a hlathlaitu Dr. Xolela Mangcu nih hitin a rak chim: “A hmaan lomi biaknak le politic pawl an i komh ruangah vawlei cung tuanbia cu a bubu in i thahnak he a khat.” Tunaite ah tadinca pakhat nih hitin a ti: “Nihin thisen a chuahnak bik cem le ṭih a nung bikmi i dohnak hna cu biaknak ruangah a si.” Mi nuai tampi cu biaknak forhfialnak in a chuakmi i dohnak ah an thi. A Liannganmi Babilon nih Pathian i a hmaan mi a sal hna kha a hrem hna i a thah hna caah langhternak in an thisen a ri.—Biathlam 18:24.
9. Jehovah nih a hmaan lomi biaknak a huatnak kha Biathlam chungah zeitindah a langhter?
9 A Liannganmi Babilon kongah Baibal chimmi zoh tikah Jehovah nih zeitluk in dah a huat ti cu a fiang. Biathlam 17:16 nih hitin a ti: “Ki pahra na hmuhmi le sahrang nih khan hlawhhlangnu kha an huat lai i a ngeihmi vialte kha an chuh dih lai i taklawng in an chiah lai; a sa kha an ei lai i amah cu mei in an khangh lai.” A hmasa bik ah, sahrang nganpi nih khan a seh lai i a sa a ei lai. Cun a taangmi paoh cu mei in khangh dih a si lai. A rauh hlan ah vawlei cozah hna nih a hmaan lomi biaknak kha cu bantukin an tuah lai. Cutin tuah awkah Pathian nih an lungthin chungah rian a ṭuan lai. (Biathlam 17:17) A hmaan lomi biaknak vawlei nawlngeitu a simi a Liannganmi Babilon cu hrawh awkah ruah a si cang. “Babilon khualipi hi . . . zeitik hmanh ah hmuh ṭhan a si ti lai lo.”—Biathlam 18:21.
10. A hmaan lomi biaknak kha zeitindah kan hmuh awk a si?
10 A hmaanmi biatu hna nih a Liannganmi Babilon kha zeitindah an hmuh awk a si? Fiangfai tein Baibal nih hitin nawl a kan pek: “Ka mi hna, chuak tuah u, amah chung khan chuak tuah u! Sualnak a tuahmi ahkhan i tel hlah u, dantatnak a hmuh ding zong kha i hrawm hlah u.” (Biathlam 18:4) Harnak in luat a duhmi hna nih a caan a tlai hlan ah a hmaan lomi biaknak in an chuak lai. Jesuh Khrih nih vawlei cung a rak um lio ah mi tampi cu a phungmen in Khrihfa an si lai tiah a rak chimchung. (Matthai 24:3-5) Cu bantuk mi hna kha Jesuh nih: “Nannih cu aho nan si kha kan hngal bal hna lo. Kal ko u, ṭhatlonak a tuahtu hna,” tiah a ti hna lai. (Matthai 7:23) Atu siangpahrang ṭhutdan ah a ṭhumi Jesuh Khrih cu a hmaan lomi biaknak he a pelte hmanh aa tlai lo.
Hlangfang In Hrial—Zeitin In Dah?
11. A hmaan lomi biaknak kha hlangfang in hrial awkah zeidah tuah ding a si?
11 A hmaanmi Khrihfa hna nih biaknak hmaanlo cawnpiaknak kha an hlawt i mah biaknak kha hlangfang in an hrial. Pathian le Baibal kong a hmaan loin a cawnpiakmi radio pro-gram hna le cauk zong kha kan hrial. (Salm 119:37) A hmaan lomi biaknak he aa tlaimi bu pawl hruainak in tuahmi hnianghrawmnak le nuamhngaihnak hna zongah kan i tel lai lo. Cu lengah, a hmaan lomi biaknak kha zeiti lam hmanh in kan ṭanh lo. (1 Korin 10:21) Cuti kan hrialnak nih “Khrih chungin si loin, van le vawlei uktu thlarau hna sinin le minung nih pakhat le pakhat an i cawnpiak chin lengmang mi chungin a chuakmi minung fimnak, santlaihnak zeihmanh a ngei lomi fimnak, hlennak menmen a simi” hna sinin a kan huhphenh.—Kolose 2:8.
12. Mi pakhat nih a hmaan lomi biaknak he pehtlaihnak kha zeitindah a chah khawh?
12 Atu a hmaan lomi biaknak chungah a ummi pakhat nih Jehovah Hngaltu si ka duh ve a ti ah tah? A phung tawn bantukin chuahnak ca ṭialnak nih a hmaan lomi biaknak chung tel mi member si a duh ti lo kha a langhter. Mah nu/pa nih a hmaan lomi biaknak i thurhnawmhnak vialte kha hlangfang in a hrial dih cikcek ding cu a biapi. Hngaltu pakhat si a duhmi i a tuahsernak nih a hmaan lomi biaknak he aa pehtlaih ti lo le mah biaknak bu nih zeihmanh a ṭemṭawm ti lo kha mipi hmai ah fiangte in a langhter awk a si.
13. A hmaan lomi biaknak hlangfang in hrial a herhnak he aa tlai in Baibal ruahnak cheuhmi cu zeidah a si?
13 Lamkaltu Paul nih hitin a rak ṭial: “A zum lomi hna he i fon cetcut tuk in rianṭuan ṭi hlah u; cucu a si kho lomi thil a si. Zeitindah a dingmi thil le a dinglo mi thil cu hawikom an si khawh lai? Zeitindah ceunak le muihnak cu hmunkhat ah an um ṭi khawh lai? Zeitindah Khrih le Khuachia cu an lung aa khat khawh lai? A zummi le a zum lomi nih zeidah an ngeih ṭi khawhmi a um? Zeitindah Pathian biakinn cu lawkih mi siasal he an i tlak khawh lai? . . . Cucaah Bawipa nih, ‘Annih cu nan kaltak hrimhrim hna lai i an sin cun nan i ṭhen hrimhrim lai . A thianglomi kha zeihmanh tawng hlah u law kan cohlan hna lai’ tiah a ti.” (2 Korin 6:14-17) A hmaan lomi biaknak kha hlangfang tein kan hrialnak thawngin mah bia kha kan zulh. Paul ruahnak cheuhnak nih a hmaan lomi biaknak chungmi hna kha kan hrial hna awk a si a ti duhnak a si maw?
“Fimnak In Ṭuan U”
14. A hmaan lomi biaknak chung i mi hna kha kan hrial hirhiar hna lai maw? Fianter.
14 A hmaanmi biatu hna nih biaknak hmaanlo chung mi hna he zeizong kongah kan i pehtlai lai lo maw? Kan zumhnak aa khat lomi hna kha kan hrial hirhiar hna awk a si maw? A si lo. A biapi bikmi pahnihnak nawlbia nih, “na innpa cu nangmah naa dawt bantukin naa dawt lai” tiah a ti. (Matthai 22:39) Pennak kong thawng ṭha kan chimh hna tikah kan innpa cungah dawtnak kan langhter a si. Baibal kan cawnpiak hna nak le a hmaan lomi biaknak hrial a herhnak kong kan theihter hna nak thawng zongin kan dawt hna nak kha kan langhter.
15. “Vawlei ta nan si . . . lo” ti a sullam cu zeidah a si?
15 Kan innpa kha thawng ṭha kan chimh hna nain Jesuh a hnu zultu in kannih cu ‘vawlei ta kan si . . . lo.’ (Johan 15:19) Hika i “vawlei” tiah a hmanmi biafang cu Pathian he aa ṭhenmi minung bu kha a chim duhmi a si. (Efesa 4:17-19; 1 Johan 5:19) Kannih cu Jehovah lung a fahtermi lungput, biachim le tuahsernak hna kan hrialnak thawngin vawlei he kan i ṭhen. (1 Johan 2:15-17) Cuhleiah, “hawi ṭhalo nih ziaza ṭha a hrawh” timi phunglam he aa tlak in Khrihfa ziaza ningin a nung lomi hna he i hawikomhnak kha kan hrial. (1 Korin 15:33) Vawlei ta si lo ti a sullam cu “vawlei cungah thurhnawm lo tein um” kha a si. (Jeim 1:27) Cucaah, vawlei he i ṭhen ti cu midang hna he zeizong kongah i pehtlaih lo kha a chim duhmi a si lo.—Johan 17:15, 16; 1 Korin 5:9, 10.
16, 17. Khrihfa hna nih Baibal biatak a hngal lomi hna kha zeitindah pehtlaih awk a si?
16 Cuti a si caah, Baibal biatak a hngal lomi hna kha zeitindah kan pehtlaih hna lai? Kolose Khrihfabu sinah Paul nih hitin ca a rak ṭial: “A zummi a si lomi hna cung i rian nan ṭuan tikah fimnak in ṭuan u law caan ṭha nan hmuhmi paoh kha ṭhate in hman i zuam u. Nan biachim nan holh rel cu a zungzal in ngaih a nuammi le a ṭhami a si awk a si i ahopaoh kha zeitindah ka chonh ah a ṭhat bik lai ti hngalh kha nan i zuam lai.” (Kolose 4:5, 6) Lamkaltu Piter nih hitin a rak ṭial: “Nan lungthin chungin Khrih kha upat u law nan Bawi ah ser u. Ruahchannak nan ngeihmi kong kha, kan chim tuah u, an timi hna an um ahcun, zeitik caan paoh i chim kho dingin timh ciate in um zungzal u.” (1 Piter 3:15) Paul nih Khrihfa pawl kha, “ahohmanh i cong-oih hlah u, pakhat le pakhat i rem le i daw le lungnem cio tu in nan um lai” tiah ruahnak a rak cheuh hna.—Titas 3:2.
17 Jehovah Hngaltu in kannih nih midang kha puarhrang ngai asiloah ruamkai ngai in kan pehtlai hna lo. Biaknak dang mi pawl zawmhtaihnak bia chim zong kan hmang lo. Inn-ngeitu, innpa asiloah rianṭuan ṭi hawi pakhat nih zaangfahnak ngei lo in a kan volhpamh tik hmanh ah fimnak he ralring tein kan tuah.—Kolose 4:6; 2 Timote 2:24.
“Biatak kha Fekte In I Tlaih”
18. A hmaan lomi biaknak ah a kir ṭhanmi hna cu zei thlarau lei ngaihchiat awk sining ah dah an um?
18 Baibal biatak hngalh hnu ah a hmaan lomi biaknak lei aa mer ṭhanmi pakhat i umtuning cu ngaihchia a va si dah! Cu bantuk umtuning i ngaihchiat awk a simi a phichuak kha Baibal nih hitin a chim: “Kan Bawipa le kan Khamhtu Jesuh Khrih an hngalhnak thawngin hi vawlei cung thurhhnawmhnak in a luatmi hna cu, hi vawlei cung thurhhnawmhnak nih khan a tlaih ṭhan hna i a tei ṭhan hna ahcun, a hramthawk i an rak umning nak khan an donghnak cu a chia deuh. . . . An tuahsernak nih hin, ‘Uico nih cun a luak a ei ṭhan,’ ti le, ‘Vok cu kholh hnu ah nawncek ah aa bual ṭhan,’ timi phungthlukbia kha an hmaanter ngaingai.”—2 Piter 2:20-22.
19. Kan thlarau lei harnak a phakter khomi zei thil paoh kha i ralrin cu zeicah a biapit?
19 Kan thlarau lei ṭihnung a phakter khomi zei thil paoh kha kan i ralring lai. Cu thil cu ton taktak khawh an si! Lamkaltu Paul nih hitin ralrin a kan pek: “Hmailei ah cun mi a cheu nih zumhnak kha an hlawt lai i lih a chimmi thlarau tu kha an bia an ngaih hna lai i khuachia cawnpiaknak kha an zulh lai, tiah thlarau nih fiangte in a chim.” (1 Timote 4:1) “Hmailei ahcun” timi caan ah kan nung cang. Biaknak hmaan lo a hrial lomi hna cu “midang a palhter tawntu hlenthiam mi hna cawnpiaknak tilet le thlichia bantuk a simi nih a kenkip ah a choih” khawh hna.—Efesa 4:13-14.
20. A hmaan lomi biaknak i hrawh khawhnak ṭhawnnak a ngeihmi in khan zeitindah kanmah le kanmah kan i runven khawh?
20 A hmaan lomi biaknak i hrawh khawhnak ṭhawnnak a ngeihmi in khan kanmah le kanmah zeitin in dah kan i runven khawh? Jehovah nih a kan timhtuahpiak mi hna kha ruat hmanh. Pathian thaw chuah hnawhmi Baibal kan i ngeih. (2 Timote 3:16, 17) Jehovah nih ‘zumhawktlak le a fimmi sal’ hmangin thlarau tirawl duhdim in a kan pek. (Matthai 24:45) Biatak kan hngalh chin lengmang bantukin ‘upa nih an ei khawhmi rawl hak’ kha ei duhnak le thlarau lei biatak cawnnak hmun ah i pumh duhnak kan ngeih awk a si lo maw? (Hebru 5:13, 14, Nw; Salm 26:8) “Biatak kha fekte in i tlaih” khawh awkah Jehovah nih a kan timh-tuahpiak mi hna in ṭhatnak tling hmu dingin biakhiahnak tuah hna u sih. (2 Timote 1:13) Cuticun a hmaan lomi biaknak kha hlangfang tein kan hrial khawh lai.
Zeidah Na Rak Cawn Cang?
• “A Liannganmi Babilon” cu zeidah a si?
• A hmaan lomi biaknak kha hlangfang tein hrial awkah zeidah na tuah lai?
• Kan thlarau lei ṭihnung a phakter khomi zei thil hna dah kan hrial awk a si?