Khuachia—Zeitindah Doh Khawh An Si?
“Pathian nih, hi vial hi nan nawl ngeihmi a si lai tiah a ti i cu chung i a um duh lomi vancungmi hna kong zong kha philh hlah u. Vawlei tang muihnak ah khin thir cikcin in zungzal an khih hna i sualphawt an si lai Ni, ni lianngan a phak tiang cuka ah cun Pathian nih a chiah hna lai.”—JUDAS 6.
1, 2. Satan le khuachia pawl he aa tlai in zei biahalnak hna dah a chuak?
“FIMHRING tein um u, ralring tein um u! Nan ral Khuachia cu, seh awk kawl ah chiandeih bangin a vak cuahmah ko” tiah lamkaltu Piter nih ralrinpeknak a rak chim. (1 Piter 5:8) Khuachia pawl kong he aa tlai in lamkaltu Paul zong nih hitin a rak ti: “Khuachia he hawikom si cu kan duh hna lo. Bawipa hrai le khuachia hrai cu nan din kep kho hna lai lo; Bawipa cabuai le khuachia cabuai zong nan hman kep kho hna lai lo.”—1 Korin 10:20, 21.
2 Satan le khuachia pawl cu hodah an si? Annih cu zeitik ah le zeitindah an hung chuah? Pathian nih a rak ser hna caah maw? Minung cungah zeitluk in dah huham an ngeih? Anmah kha doh awkah zei huhphenhnak dah kan hmuh?
Satan le Khuachia Zeitindah An Hung Chuah?
3. Vancungmi pakhat cu zeitindah Satan ah a hung can?
3 Minung tuanbia hramthawk i Eden dum ah minung chiah an si lio ah Pathian vancungmi pakhat nih a rak ralchanh. Zeicah? Jehovah i vancung bu ah a hmuhmi rian kha a lung a si lo caah a si. Adam le Evi kha Pathian nawlngai in biak can ah amah tu biak dingin a rak hlen hna. Pathian a ralchanh i a doh ruang le hmasa bik mi nu le mi pa kha sualnak lam a phanhter hna ruangah mah vancungmi cu amah le amah Satan aa siter. Tlawmpal hnu ah, vancungmi dang zong amah sinah an i fon. Zeiti lam in dah?—Genesis 3:1-6; Rom 5:12; Biathlam 12:9.
4. Noah Buanchukcho hlan ah Pathian a ralchanhmi vancungmi cheukhat nih zeidah an rak tuah?
4 Noah chan Buanchukcho hlan ah vancungmi cheukhat nih vawlei cung “fanu hna an i dawh cu . . . an hmuh hna i cucaah an duhmi kha an i thim hna i an ṭhit hna” tiah Cathiang nih a ti. Cu a ningcang loin i fonhnak in Nefilim tiah auhmi mi nganpipi kha hrin an si. (Genesis 6:2-4) Cuticun Pathian nawl a ngai lomi vancungmi pawl cu Satan he an i kom i Jehovah kha an ralchanh.
5. Jehovah nih Buanchukcho in a hrawh hna tikah ralchanhtu pawl zeidah an can?
5 Jehovah nih Buanchukcho in Nefilim le an nule kha a rak hrawh hna. Pathian a ralchanhmi vancungmi hna cu an minung pum kha an kal tak i thlarau pum in van ah an kir ṭhan. Asinain, a ‘hramthawk an umnak hmun, NW’ ah khan an kir ṭhan kho ti lo. Annih cu Tartarus tiah auhmi thlarau lei “muihnak” chungah hren an rak si.—Judas 6; 2 Piter 2:4.
6. Khuachia nih mi kha zeitindah an hlen hna?
6 Cu caan thawk in vancungmi ṭhalo pawl cu ‘a hramthawk an umnak hmun’ kha an rak sung i Satan hawikom ah an cang i ṭhatlonak kha tuah hram an thawk. Minung pum i lak khawhnak an ngei ti lo. Asinain, a ningcang loin nu pa sualnak tuah awkah pa le nu hna kha an lem khawh hna. Camhnak bia chimnak, voodoo doihthiamnak, thitlawnthiam ti bantuk khuachia thiamnak hna in minung kha an hlen hna. (Deuteronomi 18:10-13; 2 Chanrelnak 33:6) Vancungmi ṭhalo hna an donghnak cu Satan bantuk in zungzal rawhnak a si. (Matthai 25:41; Biathlam 20:10) Hi caan chungah annih kha doh in fek tein kan dir a hau. Zeitluk in dah Satan ṭhawnnak a ngeih ti le a khuachia pawl kha zeitindah kan doh khawh hna ti i ruah cu fim a si.
Zeitluk in dah Satan A Ṭhawn?
7. Satan nih vawlei cungah zei ṭhawnnak huham dah a ngeih?
7 Tuanbia hramthawk in atu caan tiang Satan nih Jehovah kha a thangchiat. (Phungthlukbia 27:11) Vawlei minung tam deuh cungah huham a ngei. 1 Johan 5:19 nih “vawlei hi a pumpi in Mi Ṭhalopa kuttangah a um” tiah a ti. Cucaah Satan nih “vawlei cung ram vialte” i sunparnak kha a hmuhsak i Jesuh kha a rak tukforh. (Luka 4:5-7) Satan kong he aa tlai in lamkaltu Paul nih hitin a chim: “Annih nih zeicahdah an zumh lo ti ahcun, hi vawlei khuazing ṭhalo nih hin an lungthin cu mui lakah a chiah peng hna caah a si. An cung i a ceumi ceunak cu hmu loin a umter hna, cu ceunak cu Khrih sunparnak kong Thawng Ṭha in a rami a si i Khrih cu Pathian bantuk taktak a si.” (2 Korin 4:3, 4) Satan cu “mi lihchim . . . lih vialte pa” a si nain “ceunak vancungmi” bantuk aa siter. (Johan 8:44; 2 Korin 11:14) Vawlei cung uktu le an kuttangmi hna lungthin mitcawtter khawhnak ṭhawnnak le thil tining a ngei. Zumhnak hmaanlo karhternak le biaknak lei ṭawnchommi lihbia hna in mi kha a hlen hna.
8. Satan huham ngeihnak kong kha Baibal nih zeitindah a langhter?
8 Khrih kum a phanh hlan kum zabu panga tluk hrawng, profet Daniel chan lio ah Satan ṭhawnnak le huham a rak lang. Daniel tha pek awkah vancungmi pakhat kha Jehovah nih a thlah tikah “Persia pennak a zoh-khenhtu vancungmi” i khamnak a rak ton. Cu zumhawktlak vancungmi cu “vancungmi bawi bik [Mikhael]” nih a bawmh hlan tiang ni 21 chung kham a rak si. Cun “Grik ram a zohkhenhtu vancungmi” kong zong a chim. (Daniel 10:12, 13, 20) Biathlam 13:1, 2 nih sahrang kha “a ṭhawnnak le a bawiṭhutdan le a nawlngeihnak a kau ngaingaimi” a petu “Limkeng” in Satan kha a langhter.
9. Khrihfa pawl cu aho he dah an i doh?
9 “Kan dohmi hna cu minung kha si loin, vancung khua i a ummi thlarau sual ṭhawnnak hna le uktu hna le nawlngeitu hna le hi a muimi chan lianhngannak hna hi an si” tiah lamkaltu Paul nih a rak ṭialmi cu khuaruahhar awk a si lo. (Efesa 6:12) Nihin ni caan hmanh ah Satan kut tangah a ummi khuachia pawl cu minung uktu hna le mibu cungah huham an ngei i a puarhrang ngaimi miphun ci-hmih in i tuk thahnak, zaang-ennak le lainawnnak hna tuah awkah an forh hna. Hi thlarau sual ṭhawnnak hna kha zeitindah kan doh khawh hna ti kha i ruah hna u sih.
Khuachia Doh Khawh Awkah Zei Huhphenhnak dah Kan Hmuh?
10, 11. Satan le khuachia pawl kha zeitindah kan doh khawh hna?
10 Satan le a vancungmi ṭhalo pawl kha kanmah thazang ṭhawnnak in kan do kho hna lo. Paul nih hitin ruahnak a kan cheuh, “Bawipa he nan i pehtlaihnak thawng le a ṭhawnnak a nganmi thawngin nan thazang cu ṭhawnter chin ko u.” Huhphenhnak hmuh awkah Jehovah kan i bochan a hau. “Khuachia hlennak kha nan doh khawh nakhnga Pathian nih an pekmi hna ralthuam vialte kha i hruk u. . . . Cucaah atu hin Pathian ralthuam kha i hruk u. Cun ni ṭhalo kha a hung phanh tikah nan ral cu nan rak doh khawh hna lai i a donghnak tiang nan i tuk hnu zongah nan hmun ah cun fekte in nan dir kho lai” tiah Paul nih a chap rih.—Efesa 6:10, 11, 13.
11 Paul nih Khrihfa pawl kha “Pathian ralthuam” i hruk awkah voihnih tiang a forh hna. “Ralthuam” timi biafang nih khuachia ralnak kha kan doh tikah lungtho setsai loin kan um lo ahcun kan tei kho lai lo ti a langhter. Cucaah, khuachia doh khawh awkah Khrihfa pawl kan i hruk dingmi thlarau ralthuam hna cu zeidah an si?
Zeitindah ‘Fek tein Dir’ Khawh A Si?
12. Khrihfa hna nih biatak kha taisawm ah zeitindah an i sawmh khawh?
12 “Cucaah timhcia [ “ fek, NW ” ] tein dir u: nan taisawm caah biatak kha fek tein i sawmh u; nan ṭangphaw caah dinnak kha i benh u” tiah Paul nih a ti. (Efesa 6:14) Hika i a chimmi ralthuam pahnih cu taisawm le ṭangphaw a si. Ralkap pakhat cu a tai (a ṭawk, a pang le a paw tanglei) huhphenhnak dingah le vainam i thlaihnak caah taisawm kha fek tein aa sawmh. Cu bangin, Baibal biatak ningin kan nun khawh nakhnga biatak kha taisawm bantuk in fek tein kan i sawmh a hau. Nifa Baibal relnak caah caan suaimi kan ngei maw? Innchungkhar ningin kan rel maw? Chungkhar ningin nicang Biabal i ruah ṭinak kan ngei maw? Cun ‘zumhawktlak le a fimmi sal’ chuahmi cauk hna i hmanung bik fianternak kan theithiam maw? (Matthai 24:45) Cuti kan tuahnak in Paul ruahnak cheuhmi kan zulh khawh lai. Thlarau lei lamhruainak a kan pe khomi video le DVD phal hna zong a um. Biatak fek tein i tlaihnak nih a fimmi biakhiahnak a kan tuahter khawh i a hmaan lomi lam phanh lo awkah a kan kilven khawh.
13. Langhternak kan lungthin kha zeitindah kan kilven khawh?
13 Ṭangphaw nih ralkap pakhat i a ṭang, a lung le a biapimi pum cheubang dang hna kha a huhphenh. Khrihfa hna nih Pathian dinnak kha duh awkah i zuamnak le Jehovah i dinnak phung hna zulhnak in chunglei minung a simi langhternak lungthin kha kilven khawh a si. Langh-ternak ṭangphaw nih Pathian Bia a man ṭhumhnak in khan a kan huhphenh. ‘Ṭhatlonak kha hua in ṭhatnak kha a duhmi’ kan hun si tikah “ziaza ṭhalo vialte” kha kan hrial khawh lai.—Amos 5:15; Salm 119:101.
14. “Kedan caah daihnak Thawng Ṭha chim thathawhnak kha i denh” timi a sullam cu zeidah a si?
14 Rom uknak ram chung i lam hna ah meng thongthong in kal khawh awkah Rom ralkap pakhat nih a fekmi kedan aa denh tawn. “Kedan caah daihnak Thawng Ṭha chim thathawhnak kha i denh” cu Khrihfa hna caah zei sullam dah a ngeih? (Efesa 6:15) Mah cucu ṭuan awkah timhcia in um tinak a si. Zeitik caan paoh ah Pathian Pennak kong thawng ṭha chim awkah timhcia in kan um. (Rom 10:13-15) Khrihfa rianṭuannak ah thatho tein i telnak nih Satan “hlennak” in a kan huhphenh khawh.—Efesa 6:11.
15. (a) Zumhnak phaw a biapit tuk kha zei nih dah a langhter? (b) Zei “mei bantuk a simi thal” hna nih dah kan zumhnak a derter khawh?
15 “Hi thil vialte hna cungah zumhnak kha phaw caah i ken zungzal u law cu phaw cun Khuachia nih mei bantuk a simi thal in an kah hna tikah nan rak hmih khawh hna lai” tiah Paul nih a chapchih. (Efesa 6:16, NW) Zumhnak phaw kha “hi thil vialte hna cungah” i ken u timi bia nih mah ralthuam a biapit tuk kha a langhter. Kan zumhnak der cu a si kho lo. Huppheng khotu phaw bantuk in kan zumhnak nih Satan i “mei bantuk a simi thal” kha a hmih khawh. Tuchan ahmah hriamnam hna cu zeidah an si? Kan zumhnak derter aa zuammi a kan raltu le zumhpialmi hna i serh-satnak bia, lih bia le a cheu hmaan a cheu hmaan lomi bia hna a si. Cun thilri lawng biapi chiah dingin tukforhnak zong a si kho. Mah nih thilri tampi cawk duhnak, aa ungthlarmi hna nunning in nun ve i zuam tiang hmanh a siter khawh. Annih cu inn nganngan inn ṭhaṭha le a ṭha khunmi mawṭaw cawk asiloah ṭhi hlawn man sung le a hnu bik ah a larmi thilpuan hna kha an i porhlawtpi men lai. Midang nih zeithil an tuah hmanh ah “mei bantuk a simi thal” hna kha hmih khawh awkah kan zumhnak a fek lai. Zumhnak ṭhawng zeitindah ngeih khawh le hmunhter khawh a si?—1 Piter 3:3-5; 1 Johan 2:15-17.
16. A fekmi zumhnak ngeih awkah zei nih dah a kan bawmh khawh?
16 Baibal hmaan tein hlathlainak le lungtak tein thlacamnak in Pathian kan naih khawh. Kan zumhnak a ṭhawn nakhnga Jehovah sinah thlacam in kan nawl khawh i kan thlacam ningin kan nung lai. Tahchunhnak ah, zarhfate Vennak Innsang Cawnnak ah i tel kho dingin ṭha tein kan i tim maw? Baibal le Baibal hrambunh-mi cauk hna kan hlathlainak nih kan zumhnak a ṭhawnter lai.—Hebru 10:38, 39; 11:6.
17. “Luchin caah khamhnak” kha zeitindah kan i chinh khawh?
17 Paul nih thlarau ralthuam kong kha hitin a donghter “luchin caah khamhnak kha i chinh u law thlarau nih an pekmi hna vainam caah Pathian bia kha i lak u.” (Efesa 6:17) Luchin nih biakhiahnak hna tuah tikah biapi bik a simi lu le thluak a huhphenh. Cu bantuk in Khrihfa ruahchannak nih kan thinlung thazang kha a huhphenh. (1 Thesalon 5:8) Vawlei lei tinhnak hna le thilri lawng ruahnak kha kan lungthin chungah umter nakcha in Jesuh bantuk in Pathian pekmi ruahchannak kong kha kan ruah deuh awk a si.—Hebru 12:2.
18. Hmaan tein Baibal relnak kha zeicah kan daitlanh awk a si lo?
18 Satan le a khuachia pawl huham ngeihnak kha dohnak ah hmanung bik ralthuam cu Baibal chung i Pathian bia a si. Mah cu nicang Baibal relnak caan khiahmi daithlanh lo awk a ruang dang pakhat a si. Baibal he aa tlaimi a hmaanmi hngalhnak nih Satan hlennak hna le khuachia pawl i zumhnak karhternak hna lengah zumhpialmi hna i rawhnak a chuahtermi bia le cauk hna in a kan huhphenh.
“Zeitik Caan Paoh ah Thlacam U”
19, 20. (a) Satan le a khuachia pawl zeidah an can lai? (b) Zei nih dah thlaraulei ah a kan ṭhawnter?
19 A rauh hlan ah Satan le a khuachia pawl cu hloh an si cang lai. Satan nih “caan tawite lawnglawng ka ngei” ti a hngalh caah “Pathian nawlbia a ngai i Jesuh nih a phuanmi biatak, zumhawktlak tein aa tlaihmi” hna kha thin hung ngai in doh awkah aa thawh. (Biathlam 12:12, 17) Cucaah Satan le a khuachia pawl doh cu a biapi tuk.
20 Pathian sinin hmuhmi ralthuam i hruk dingin forh kan si caah kan i lawm tuk! Thlarau ralthuam kong a chimmi kha Paul nih hitin a rak donghter: “Hi vialte hi thlacam bu in tuah u law Pathian kha bawmhnak hal u. Thlarau nih an hruai hna ningin zeitik caan paoh ah thlacam u. Hi caah timhciate in um zungzal u law nan hnabei zeitikhmanh ah dong hlah u; Pathian mi hna caah thlacam zungzal u.” (Efesa 6:18) Thlacamnak nih thlaraulei a kan ṭhawnter i hliphlau tein a kan umter. Satan le a khuachia pawl dohnak ah a kan bawmmi Paul bia hna kha kan lungthin chungah chia in thlacam u sih.
Zeidah Na Hngalh?
• Satan le a khuachia pawl zeitindah an hung chuah?
• Satan zeitluk in dah ṭhawnnak a ngeih?
• Satan le khuachia pawl kha doh khawh awkah zei huhphenhnak dah kan hmuh?
• Pathian timhtuahpiakmi thilthuam kha zeitindah kan i hruk khawh?