Harnak Inkhawhnak Thawngin Ṭhatnak Kan Hmu Kho
“Annih nih an in khawh caah lunglawmmi kan ti hna.”—JEIM 5:11.
1, 2. Jehovah nih mi harnak inter a duh lo kha zei nih dah a langhter?
HAWI thinlung a keng ve mi ahohmanh nih sifah harnak in an duh lo bantuk in a kan Sertu Jehovah Pathian zong nih minung harnak inter a duh lo. Thaw a chuah hnawhmi a Bia kan hlathlai i minu le mipa a ser hna hnu ah a cangmi thil kha kan zoh a si ahcun mah kha kan hngalh khawh. Hmasa bik ah Pathian nih mipa kha a ser. “BAWIPA Pathian nih vawlei khan tlak tlawmpal a lak i mipa ah a ser; nunnak petu thaw kha a hnar chungah a chuah hnawh i mipa cu a hung nung.” (Genesis 2:7) Adam cu pum le thinlung lei ah mitling a rak si i a zaw lai lo i a thi lai lo.
2 Adam nunning cu zeitindah a si? “BAWIPA Pathian nih nichuahlei ah, Eden ah, dum pakhat a ser i cuka ah cun a sermi mipa kha a chiah. Thingkung a phunphun kha a khohter hna an i dawh i thei ṭha a phunphun an tlai.” (Genesis 2:8, 9) A si, Adam cu a ṭha tuk hringhranmi inn ah a rak um. Eden ah zei sifah harnak hmanh a um lo.
3. Hmasa bik minu le mipa nih hmailei zei ruahchannak dah an ngeih?
3 Genesis 2:18 ah hitin a chim: “BAWIPA Pathian nih cun, ‘Mipa amah lawng i a um hi a ṭha lo. Hawi le bawmtu ka ser piak lai,’ a ti.” Jehovah nih Adam caah a tlingmi nupi a serpiaknak thawngin a nuammi chungkhar nunnak a rak ngeihter. (Genesis 2:21-23) Cun Biabal nih hitin a chim rih: “Thluachuahnak a pek hna i, ‘Tefa tampi in ngei u law nan tefa cu vawlei cung khuazakip ah khat hna seh.’” (Genesis 1:28) Hmasa bik minu le mipa nih Eden dum kha vawlei dihlak ah kauh ding tinvo sung an hmuh. Cuticun vawlei cung pumpi cu Paradis ah a cang lai. Sifah harnak tong loin aa nuammi tefa an ngei lai. Zeitluk aa dawhmi hramthawknak dah a si!—Genesis 1:31.
Sifah Harnak Aa Thawk
4. Tuanbia chung vialte ah minung he aa tlai in zeidah fiang tein i lang?
4 Asinain, tuanbia chung vialte i minung nunning zoh tikah thil pakhatkhat ah palhnak nganpi a um ti a fiang. Ṭhatlonak a hung chuak i minung chungkhar nih sifah harnak nganpi an in. Kum zabu thluangthluan Adam le Evi tefa hna cu an zaw, an tar i a donghnak ah an thi. Vawlei cu aa nuammi minung an umnak paradis umtuning he aa dang tuk. Hi thil umtuning he aa tlai in Rom 8:22 ah fiang tein a langhter: “Atu caan tiangah hin cun sermi thil vialte cu nau nganfah bantuk in an hrum an ai.”
5. Minung chungkhar sifah harnak inmi kongah hmasa bik minu le mipa cu zeitindah an i tel?
5 A tam hringhranmi sifah harnak hi caan saupi chung a um caah Jehovah ṭuanvo a ngei lo. (2 Samuel 22:31) Ṭuanvo a ngeimi ah minung an i tel. “An dihlak in an thu, thil ṭhalo kha an tuah.” (Salm 14:1) A thawkterte ah hmasa kan nu le kan pa cu thil ṭha lawngte an rak hmu. Mah kha hmuh peng awkah Pathian nawl an ngaih a rak herh. Asinain Adam le Evi nih Jehovah nawlngai loin mah duh in nunnak lam kha an rak i thim. Hmasa kan nu le kan pa cu Jehovah sinin an i ṭhen caah mitling an rak si ti lo. Thih tiang an zorchuk chin lengmang. Cucaah tlinlonak ro kha kan co.—Genesis 3:17-19; Rom 5:12.
6. Sifah harnak aa thawknak ah Satan zeitindah aa tel?
6 Satan Khuachia tiah auhmi vancungmi pakhat ruang zong ah sifah harnak aa thawk. Zalong tein thimnak nawl a ngei ko nain biakmi si a rak duh caah mah kha ningcang lo in a rak hman. Asinain sermi hna kha si loin Jehovah lawng biak ding a si. Adam le Evi kha Satan nih Jehovah nawl nan ngaih lo ahcun “amah [Pathian] bantuk in hngalhnak nan ngei ve lai i a ṭha le a ṭhalo kha nan hngal ve lai” tiah a rak lem hna.—Genesis 3:5.
Jehovah Lawng Uktu dingah Aa Tlak
7. Jehovah ralchanh ruangah a chuakmi thil nih zeidah a langhter?
7 Jehovah lawng Univers ah Nawlngeitu Ngan Bik in uktu si awkah aa tlak i amah uknak lawng a dingmi a si kha ralchanhnak ruangah a chuakmi thil ṭhalo hna nih a langhter. “Hi vawlei uktu” Satan nih lungtlinnak a pe kho hrimhrim lomi a ṭha lomi, a ding lomi le a puarhrangmi uknak a chuahter kha a luancia kum thong tampi ah a cangmi thil nih a langhter. (Johan 12:31) Satan nawlngeihnak tangah caan saupi chung a ummi lungrawh awk ngai minung uknak zong nih dinnak in uk khawhnak an ngeih lo kha a langhter. (Jeremiah 10:23) Cucaah Jehovah uknak leng in zei uknak hmanh hlawh a tling lo. Mah hi a hmaan ti kha minung tuanbia nih a langhter.
8. Minung uknak vialte he aa tlai in Jehovah timhnak cu zeidah a si i mah aa timhnak cu zeitindah a tlinter lai?
8 Jehovah nih amah aa bochan lomi uknak hna kha hneksak awkah kum thong tampi minung kha nawl a pek hna. Cucaah mah uknak vialte kha vawlei cungin a hloh dih hnuah amah uknak in a airawlh cu a dingmi a si. Hi kong he aa tlai in chimchung bia pakhat ah hitin a ti: “Cu siangpahrang hna [minung uknak] chan ah cun vancung Pathian nih pennak [Khrih a uk dingmi Pathian i vancung cozah] pakhat a ser lai i cu pennak cu zeitikhmanh ah a rawk lai lo; . . . hi pennak vialte hi a hrawh dih hna lai i a donghter dih hna lai, sihmanhsehlaw cu pennak tu cu zungzal in a hmun lai.” (Daniel 2:44) Khuachia le minung uknak a dong lai i Pathian vancung Pennak lawng nih vawlei kha a uk lai. Khrih cu Siangpahrang a si lai i vawlei in thimmi zumhawktlak minung 144,000 hna cu a uk ṭi hawi an si lai.—Biathlam 14:1.
Sifah Harnak Nih Ṭhatnak A Chuahter Khawh
9, 10. Jesuh nih sifah harnak a rak inmi in zeitindah ṭhatnak a rak hmuh?
9 Vancung Pennak ah uktu a ṭuan hngami hna an ngeih awk sining kha biatak tein dothlat ding a si. Pakhatnak ah, Khrih Jesuh nih Siangpahrang in uktu ṭuan awkah zeitluk in sining a tlinh kha a rak langhter. Kum relcawklo chung Jehovah pawngah “rian thiam ngaimi” in a Pa duhnak kha a rak tuah. (Phungthlukbia 8:22-31) Jehovah nih vawlei ah a thlah tikah lungtho tein Jesuh nih nawl a rak ngaih. Vawlei ah Jehovah nawlngeihnak le Pennak kong chimnak ah khan a lungthin a rak chiah. Jesuh nih mah nawlngeihnak kha a dih umnak in a ngaihnak thawgin kan dihlak caah zohchunhawk ṭha a rak chiah.—Matthai 4:17; 6:9.
10 Jesuh cu hremnak a ing i a donghnak ah thah a rak si. Phungchimnak rian a ṭuan lioah a pawngkam minung i zaangfah awk ngai a simi an sining kha a rak hmuh. Cu ti a hmuhmi le amah theng nih a inmi in ṭhatnak zeital a hmu maw? A hmuh. Hebru 5:8 nih hitin a ti: “Pathian Fapa a si ko nain Pathian nawl ngaih kha harnak innak chungin a thiam.” Vawlei cung a um lio ah a intuarmi nih Jesuh cu hngalhthiamnak le zaangfahnak a ngei deuhmi a siter. Minung chungkhar khuasaknak kha amah theng nih a rak hmuhton. Cucaah sifah harnak a ingmi kha an zawn a ruah khawh hna i anmah khamh awk a ratnak a rian kha ṭha deuh in a hngalhthiam. Mah kong kha Hebru chungah lamkaltu Paul nih hitin hmual ngei ngai in a rak langhter: “Zeizong kip ah a unau hna bantuk kha a si awk hrim a si i cu bantuk in a si cu, annih nih sual ngaihthiamnak an hmuh khawh nakhnga ding caah, zumh awk a tlakmi le zaangfah a thiammi an tlangbawi ngan a si nakhnga caah a si. Amah hrimhrim nih khan tukforhnak le temhinnak kha a rak in cang caah tukforhnak a ingmi kha a bawmh khawh hna.” “Kan tlangbawi ngan hi kan santlaihlonak ah kan cung i zaangfahnak a ngei kho lomi tlangbawi a si lo. Kan tlangbawi ngan hi kanmah bantuk tein tukforhnak a ing vemi a si, sihmanhsehlaw sualnak bel zeihmanh a tuah lomi a si. Cucaah cun ralṭhat in hmai ah fong u sih law vel a umnak Pathian bawiṭhutdan cu fuh u sih. Khika ah kan herh lio caante ah Pathian zaangfahnak le vel cu kan hmuh lai.”—Hebru 2:17, 18; 4:14-16; Matthai 9:36; 11:28-30.
11. Hmailei caan ah siangpahrang le tlangbawi a ṭuan dingmi cu vawlei ah an tonmi thil nih zeitindah a ṭhathnem hna lai?
11 Vancung Pennak ah Khrih Jesuh he uktu ṭuan ṭi dingin vawlei in “tlanhmi” 144,000 hna he aa tlai in cuticun chim khawh a si ve. (Biathlam 14:4) An dihlak in vawlei cungah hrin an si i sifah harnak in a khatmi pawngkam ah an ṭhang i anmah theng zong nih sifah harnak an ton. Jehovah cungah an zumhfehnak kha an i tlaih peng i a cheu cu thah hmanh an i huah. Asinain annih cu ‘Bawipa kong chim cu an ca le Jesuh hnu zulh an duh caah a tam deuh cu hremnak ning a zak lo i thawng ṭha ca i temhnak in kha an ngamh lehlam.’ (2 Timote 1:8) Vawlei cungah an tonmi nih minung chungkhar kha van in biaceih awkah a hlei in sining a tlinhter hna. Zawnruahnak, zaangfahnak an ngei deuh chin i lungtho ngai in minung bawmh kha an duh.—Biathlam 5:10; 14:2-5; 20:6.
Vawlei Ruahchannak A Ngeimi hna Lunglawmhnak
12, 13. Vawlei ruahchannak a ngeimi hna nih sifah harnak in zeitindah ṭhatnak an hmuh khawh?
12 Zawtfahnak, ngaihchiatnak le thihnak a um ti lai lonak vawlei paradis ah zungzal nunnak aa ruahchanmi hna kha atu inmi sifah harnak nih a ṭhathnem kho hna maw? Sifah harnak ruangah inmi fahnak le retheihnak cu duhmi an si lo ti a fiang ko. Asinain cu bantuk sifah harnak kan in khawh tikah sining ṭha a ngeihter deuh i lung a lawmhter khawh.
13 Hi kong he aa tlai in Baibal nih zetindah a chim hi ruat hmanh: “A dingmi thil tuah ruangah temhnak nan in ahcun, nan caah lawmh awk a va si thiam dah!” “Khrih zultu nan si ruang i serhsatnak nan in ahcun nan caah lunglawmh awk a va si dah.” (1 Piter 3:14; 4:14) “Nannih cu ka zultu nan si ruangah mi nih an in nihsawh hna i an in hrem hna i lih a phunphun an in puh hna tikah, nan caah lunglawmh awk a va si dah! Nan lung i lawm u law nan thanuam ko u, zeicahtiah vancung khua ah laksawng tampi chiahpiak nan si ko.” (Matthai 5:11, 12) “Hneksaknak a in tikah fekte in a ummi cu a lung aa lawm, zeicahtiah cu bantuk hneksaknak kha a tei khawh caah . . . nunnak kha laksawng ah a hmuh lai.”—Jeim 1:12.
14. Sifah harnak nih Jehovah a biami hna kha zeitindah an lung a lawmhter?
14 Kan inmi sifah harnak nih a kan lawmhter a si lo. Jehovah duhnak kan tuah ruang le Jesuh zohchunhawk kan zulh ruangah sifah harnak kan inmi a si ti kan hngalhnak tu nih kan lung a lawmhter. Tahchunhnak ah, lamkaltu cheukhat cu Jesuh Khrih kong an chim ruangah thongthlak an rak si i Judah biaceihnak zung ah kalpi in zapi hmai ah thangchiat an rak si. Fakpi in an tuk hna hnu ah an thlah ṭhan hna. Zeitindah an rak um? Baibal nih hitin a chim: “Khawngsil pumhnak cun lamkaltu pawl cu an chuak i Jesuh min ruangah Pathian nih ningzah in awk nan i tlak tiah a ruah hna caah an i lawm ngaingai.” (Lamkaltu 5:17-41) Tuk an si ca le fahnak an in caah an i lawmhmi a si lo. Jehovah sin an zumhfehnak an i tlaih ruang le Jesuh keneh an zulh ruangah fahnak kan in ti an hngalh caah an i lawmh a si.—Lamkaltu 16:25; 2 Korin 12:10; 1 Piter 4:13.
15. Atu sifah harnak kan inkhawhmi nih hmailei ah zeitindah a kan ṭhathnem khawh?
15 Ralchanhnak le hremnak kha lungput hmaan in kan in a si ahcun in khawhnak a kan ngeihter khawh deuh. Mah nih hmailei kan ton hngami sifah harnak kha a kan inter khawh. Baibal nih hitin a ti: “Ka u le ka nau hna, nan cungah hneksaknak a phunphun a tlin tikah van ṭha ah i rel u, zeicahtiah cu bantuk hneksaknak cu nan zumhnak in nan tei tikah in khawhnak nan ngei.” (Jeim 1:2, 3) Cun Rom 5:3-5 zongah hitin a ti: “Harnak kan inmi zongah hin kan i lawm ko, zeicahtiah harnak nih cun in khawhnak kha a kan ngeihter i in khawhnak nih cun hneksaknak kan in khawh kha a langhter i cu a langhternak cu ruahchannak hrampi kha a si. . . . Cu ruahchannak cu pakpalawng men a si lo.” Cucaah Khrihfa phung ruangah atu hneksaknak kan ton deuh paoh ah hi ningcang ṭhalo chungah kan ton laimi hneksaknak kha in khawh awkah timhcia kan si deuh ve.
An Inmi Kha Jehovah Nih A Cham Ṭhan Hna Lai
16. Hmailei ah siangpahrang le tlangbawi a ṭuan dingmi hna an inmi harnak kha cham ṭhan awkah Jehovah nih zeidah a tuah lai?
16 Khrihfa phunglam kan zulh ruangah ralchanhnak asiloah hremnak kan in i thilri chawva kan sungh hmanh ah Jehovah nih laksawng tampi a kan pek lai ti hngalhnak nih lungsinak a kan ngeihter khawh. Tahchunhnak ah, vancung ruahchannak a ngeimi cheukhat sinah lamkaltu Paul nih hitin a rak ṭial: “Nan thil an in chuh hna tikah lunglawmte in nan pek hna, hi thil hna nakin a ṭha deuhmi thil le a hmun kho deuhmi thil [Pathian Pennak ah uktu sinak] nan ngeih kha nan hngalh.” (Hebru 10:34) Vawlei thar ah Jehovah le Khrih lamhruainak tangah minung kha a sungmi thluachuah an hrawm hna tikah zeitluk in an i nuamh lai kha ruat hmanh. Zumhawktlak Khrihfa hna sinah lamkaltu Paul a ṭialmi bia hi a hmaan taktak: “Atu caan i kan inmi temhinnak hi cu hmailei i kan sin i phuan a si te laimi sunparnak he cun tahchunh awk tlak ah ka rel lo.”—Rom 8:18.
17. Atu ah zumhawktlak in Jehovah a biami vawlei ruahchannak a ngeimi hna kha Pathian nih zeidah a tuahpiak hna lai?
17 Vawlei ruahchannak a ngeimi hna zong Jehovah an biak ruangah atu zei thil an sungh hmanh ah, cun lungtho tein an hlawt hmanh ah hmailei caan ah liam thluahmah in Pathian nih laksawng a pek hna lai. Vawlei paradis ah a tlingmi zungzal nunnak a pek hna lai. Cu vawlei thar ah Jehovah nih “an mitthli vialte kha a hnawh dih hna lai. Thihnak a um ti lai lo, ngaihchiatnak le ṭahnak le fahnak zong a um ti lai lo.” (Biathlam 21:4) Zeitluk ṭhami biakamnak dah a si! Atu vawlei ah Jehovah ca i lungtho tein kan hlawtmi siseh, kan sunghmi siseh zei thil hmanh kha sifah harnak in khawhnak a ngeimi zumhawktlak a salle Pathian nih a pek hna hngami khuaruahhar nunnak he tahchunh khawh a si lo.
18. Jehovah nih Baibal ah hnemhnak a pemi zei biakamnak dah a kan pek?
18 Atu kan inmi zei bantuk sifah harnak hmanh nih Pathian vawlei thar ah zungzal kan i nuamhpi dingmi nunnak kha a hnorsuang kho lai lo. Zeicahtiah vawlei thar ah mah vialte kha a ṭha hringhranmi sining nih a rawlh lai. Isaiah 65:17, 18 ah hitin a ti: “Hlanlio thil cu a philh in philh an si cang lai. Ka sermi thil kha zungzal in i lawmhpi hna u law i nuamhpi hna u.” Cucaah Jesuh he nu khat pa dang a simi Jeim nih hitin a ti cu aa tlak ngai: “Annih nih an in khawh caah, lunglawmmi kan ti hna.” (Jeim 5:11) A si, atu kan tonmi sifah harnak hi kan in khawh a si ahcun atu he hmailei he ṭhatnak kan hmuh khawh.
Zeitindah Na Leh Lai?
• Minung nih sifah harnak kha zeitindah an hun ton?
• Sifah harnak nih hmailei ah uktu a ṭuan dingmi le vawlei ruahchannak a ngeimi kha zeitindah a ṭhathnem hna?
• Zeiruangah sifah harnak kan ing ko nain atu kan i lawmh khawh?