Khrih Lungthin Ngei Zungzal
‘Khrih Jesuh lungthin nannih lakah um ko seh.’—ROM 15:5, NW.
1. Zeicah Khrih lungthin ngeih ding kan i zuam awk a si?
JESUH nih hitin a chim: “Ka sinah ra tuah u . . . kei cu nunnem le toidornak lungthin a ngeimi ka si caah ka nawl hi i cawn ve u; cun dinhnak kha nan hmuh ko lai.” (Matt. 11:28, 29) Hi lungtho in sawmnak ah Jesuh dawtnak lungthin fiang tein a lang. Mah nakin a ṭha deuhmi zohchunhawk minung ah an um lo. Pathian Fapa lianngan a si nain a hlei in bawmh a herhmi hna cungah zawnruahnak le nemnak a langhter.
2. Jesuh lungthin zei hna dah kan zoh lai?
2 Hi capar le a hnu capar pahnih ah Jesuh lungthin ngeih khawh ning le hmunhter khawh ning le kan nunnak ah “Khrih lungthin” zeitindah langhter khawh a si timi kong kan i ruah lai. (1 Kor. 2:16) Jesuh nunnemnak le toidornak, zaangfahnak, Pathian nawl a ngaihnak, a ralṭhatnak le a fekmi a dawtnak phun nga kha kan zoh lai.
Khrih Nunnemnak In Cawnnak
3. (a) Zultu pawl Jesuh cawnpiakmi toidornak pakhat cu zeidah a si? (b) Jesuh nih a zultu pawl thazang dernak kha zeitindah a hmuh?
3 Pathian Fapa mitling Jesuh cu mitlinglo misual hna lakah rianṭuan ding in vawlei ah lungtho tein a ra. An lak i mi cheu nih a hnu ah an thah lai. Asinain Jesuh cu lunglawmhnak le mahlemah i uk khawhnak a ngei peng. (1 Pit. 2:21-23) Midang an palhnak le an tlinlonak nih a kan hnorsuan tikah lunglawmhnak le mahlemah i uk khawhnak ngeih peng awkah Jesuh zohchunhawk ‘fekte in zohchihnak’ nih a kan bawmh khawh. (Heb. 12:2) Jesuh nih a zultu pawl kha “ka seihnam kha i bei u” tiah a sawm hna i a sinin an cawn awk a si. (Matt. 11:29) Zeidah an i cawn khawh? Pakhat cu Jesuh nunnemnak a si i a zultu pawl palhnak an ngei ko nain an cungah a lung a sau. A thih lai zan ah an ke a ṭawlpiak hnanak in zeitikhmanh ah an philh lai lomi “toidornak lungthin” ngeih awk a cawnpiak hna. (Johan 13:14-17 rel.) A hnu ah Piter, Jeim le Johan cu ‘an hngah’ khawh lo tikah Jesuh nih an thazang dernak kha a hngalhthiampiak hna. Piter kha “hngilh loin na um kho lo maw?” tiah a ti. Cun “nan dihlak in hngilh loin um u law tukforhnak chungah nan tlak nakhnga lo, thla cam u, thlarau nih cun a duh ko, sihmanhsehlaw titsa cu a thazang a tlawm,” tiah a ti.—Mar. 14:32-38.
4, 5. Midang thazang dernak lehnak ah Jesuh zohchunhawk nih zeitindah a kan bawmh khawh?
4 Zumtu hawi pakhat cu mi a zuammi, thinhun a fawimi, khrihfa upa asiloah “zumhawk a tlakmi le a fimmi sal” cawnpiaknak a tuah colh lomi a si ahcun zeitindah kan tuah? (Matt. 24:45-47) Vawlei mi hna sual palhnak kan ngaihthiam hna lai nain unau sual palhnak ngaihthiam cu a har men lai. Midang tlinlonak ah fawi tein kan ing a puan ahcun ‘ “Khrih lungthin” zeitindah ka langhter khawh deuh lai?’ tiah kan i hal a herh. Zultu pawl nih “Khrih lungthin” an langhter lo caan hmanh ah Jesuh a lung a rawh lo kha i cinken.
5 Lamkaltu Piter sining hi ruat hmanh. Jesuh nih Piter kha lawng chung in ṭum law ti cungah keimah leiah ra tiah a sawm tikah Piter cu tlawmpal a kal. Cun Piter cu thlitu a fah zia a hmuh tikah ti chungah a pil cuahmah. Jesuh nih thinhung in “na pil cu a ṭha ko! Mah in khan fimnak i lak” tiah a ti maw? A ti lo! “Hmakhatte ah Jesuh nih a hei banh i a tlaih i, ‘Na zumhnak a va hme hringhran dah! Zeicahdah lungawṭawm in na um?’ tiah a ti.” (Matt. 14:28-31) Zumhnak ngeih dawh a lo lomi unau pakhat he i ton tikah langhternak in kan kut in banh in zumhnak a ngeih deuh nakhnga kan bawm kho maw? Hi cu Jesuh nih nunnemnak in Piter cungah a tuahmi i cawn awk ṭha taktak a si.
6. Jesuh nih lamkaltu pawl kha ngannak kongah zeidah a cawnpiak hna?
6 Ahodah a ngan bik tiah lamkaltu pawl bia an i al lioah Piter zong aa tel ve. Jeim le Johan cu Jesuh Pennak ah a orhlei le a kehlei ah ṭhut an duh. Mah kong kha Piter le lamkaltu dang nih an theih tikah an thin a hung. An rak ṭhannak chungkhar ah cu bantuk lungthin um dawh a si kha Jesuh nih a hngalh. A auh hna i hitin a ti hna, “Vawlei cungah cun nan hngalh bantukin, bawi nih an ukmi hna cu a lal in an lalhnawh tawn hna i hruaitu hna nih khan an hruaimi hna cu a uk in an uk tawn hna. Sihmanhsehlaw nannih cu cuticun nan si awk a si lai lo. Nan lak i pakhat khat nih ngan a duh ahcun nan sinum a si awk a si. Ahohmanh pakhatnak si a duhmi cu nan sal a si awk a si.” Cun Jesuh nih amah zohchunhawk ṭha in “Cuticun pei Mi Fapa hi a si cu, rian ṭuanpiak dingah ka rat ṭung lo, mi tampi an rian ṭuanpiak awk le annih tlanhnak ca i ka nunnak pek awkah pei ka rat cu,” tiah a ti hna.—Matt. 20:20-28.
7. Kannih pakhat cio nih Khrihfabu rualrem awkah zeitindah kan bawmh khawh?
7 Jesuh toidornak lungthin ruahnak nih unau lakah ‘a hme bikmi bantukin um’ awk a kan bawmh khawh. (Luka 9:46-48) Mah nih lungrualnak a chuahter. A nganmi chungkhar ah Pa bantuk a simi Jehovah nih a fale kha ‘rualrem tein’ um hna seh ti a duh. (Salm 133:1) Jesuh nih a hmaanmi Khrihfa dihlak cu rualrem tein an um lai tiah a Pa sinah thla a cam, cuticun “vawlei nih cun keimah cu nangmah thlahmi ka si le nangmah nih annih cu keimah na ka dawt bantukin na dawt hna ti kha a hngalh lai.” (Johan 17:23) Rualremnak nih Khrih zultu kan si hngalh awk a bawmh. Cu rualremnak ah i nuamh awkah midang an tlinlonak kha Jesuh hmuh ning in hmuh awk a si. Jesuh cu mi a ngaithiammi a si i ngaihthiamnak cu ngaihthiam kan si khawhnak lam pakhat a si kha a kan cawnpiak.—Matthai 6:14, 15 rel.
8. Kum tampi chung Pathian sal a simi hna zohchunhawk in zeidah kan cawn khawh?
8 Kum tampi chung Khrih aa zohchunhmi hna an zumhnak i zohchunhnak zong in tampi kan cawn khawh. Annih zong Jesuh bantukin midang tlinlonak kha an hngalhthiam. Khrih bantuk zaangfahnak langhternak nih “a dermi kha an thilrit phorh kan bawmh hna awk a si” timi tuah awk a bawmh hna lengah lungrualnak a chuahter kha an hngalh. Cun Khrih lungthin langhter awkah khrihfabu ningpi zong thazang a pek. Lamkaltu Paul nih Rom Khrihfabu kha hi lungthin ngei hna seh ti a duhpiakmi hna kha unau pawl ngei ve hna seh ti an duh, “Lungsaunak le lungthin ṭhawnnak hram Pathian nih [‘Khrih Jesuh lungthin nannih lakah um awk,’ NW] in bawm ko hna seh. Cuticun lungkhat tein kan Bawipa Jesuh Khrih i a Pa Pathian cu nan thangṭhat khawh lai.” (Rom 15:1, 5, 6) A si, lungrual tein kan biaknak nih Jehovah thang a ṭhatter.
9. Jesuh zohchunhawk i cawn tikah zeicah thiang thlarau a herh?
9 Jesuh nih “toidornak lungthin” kha Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi nemnak he a pehtlaihter. Cucaah Jesuh zohchunhawk kha hlathlai in mah kha aa tlakmi lam in i cawn awkah Jehovah thiang thlarau kan herh. Pathian thiang thlarau hmuh awkah thlacam in mah nih a chuahtermi theitlai “dawtnak, lawmhnak, daihnak, lungsaunak, zaangfahnak, ṭhatnak, zumh awk tlakmi sinak, [“nemnak,” NW] le mah le mah i tei khawhnak” hna kha ngeih kan i zuam lai. (Gal. 5:22, 23) Jesuh langhtermi toidornak le nemnak zulhnak thawng in vancung kan Pa Jehovah lung kan lawmhter lai.
Jesuh Nih Zaangfahnak In Mi A Pehtlaih
10. Jesuh nih zaangfahnak zeitindah a langhter?
10 Zaangfahnak zong thiang thlarau nih a chuahtermi sining pakhat a si. Jesuh nih mi kha zaangfahnak in a pehtlaih zungzal hna. Jesuh nih lungthin tak in a kawlmi paoh kha “a rak lawmh hna.” (Luka 9:11 rel.) Jesuh langhtermi zaangfahnak in zeidah kan cawn khawh? Zaangfahnak a ngeimi cu mi panhlau a si i a nunnem, zawnruahnak a ngei i minuam a si. Jesuh cu cubantuk minung a si. Jesuh nih mi kha a zaangfah hna, “khaltu a ngei lomi tuu bantukin lungrethei le awlokchong in an um kha a hmuh hna caah” a si.—Matt. 9:35, 36.
11, 12. (a) Jesuh nih tuahsernak in zawnruahnak a langhtermi tahchunhnak chim. (b) Hi tahchunhnak in zeidah naa cawn khawh?
11 Jesuh nih a tuahsernak zong in zawnruahnak a langhter. Tahchunhnak zoh hmanh. Nu pakhat cu thichuah zawtnak in kum 12 a zaw. Moses Nawlbia ah amah le, amah a tawngmi aho paoh phung ning in thiang lo an si kha a hngalh. (Lev. 15:25-27) Asinain Jesuh minthannak le tuahmi ruang ah a ka damter khawh i a ka damter lai tiah a zumh caah a si lai. “A puan ka tawngh hmanh ah ka dam lai,” tiah a lungthli in a ti. Ralṭhat aa zuam i a puan a tawngh i a dam colh.
12 Pakhatkhat nih an tawngh kha Jesuh nih a hngalh caah aho a si hngalh awkah a pawng hrawng a zoh. Minu cu Nawlbia a buar caah mawhchiat ka si lai ti ṭihphan dawh a lo, a ke hram ah a bawk i a kong kha a chimh dih. A zawmi nu cu Jesuh nih a mawhchiat maw? A mawhchiat lo. “Ka fanu, na zumhnak nih an damter cang. Dai tein va kal law na zawtnak cun va dam ko cang” tiah a hnemh. (Mar. 5:25-34) Hi bantuk zaangfahnak bia a theih tikah minu cu zeitluk in dah a hna a ngam lai!
13. (a) Jesuh lungput cu Farasi mi hna he zeitindah aa dan? (b) Jesuh nih ngakchia kha zeitindah a pehtlaih hna?
13 Zaangfahnak a ngei lomi Farasi pawl he i lo loin Khrih cu mi kha thilrit khinh awkah a nawlngeihnak zeitikhmanh ah a hmang bal lo. (Matt. 23:4) Cu he ralchanh in mi kha zaangfahnak le lungsaunak he Jehovah lam a cawnpiak hna. Jesuh cu a zultu pawl caah a zungzal in dawtnak le zaangfahnak a ngeimi hawikom ṭha taktak a si. (Ptb. 17:17; Johan 15:11-15) Ngakchia tete hmanh Jesuh he an um ṭi tikah an i nuam i Jesuh zong aa nuam ve. Ngakchia pawl he caan hmang kho lo tiang in a rian a tamter lo. Voikhat cu a zultu pawl cu an pawngkam ummi biaknak hruaitu hna bantukin a biapi ngaimi kan si ti lungthin ngeih rih dawh an lo, Jesuh nih a kut in rak tawng hna seh tiah an fale a ratpimi hna kha an thlauh hna. A zultu hna tuahmi kha Jesuh nih a duh lo. Hitin a ti hna: “Ngakchia cu ka sinah ratter ko hna u. Pathian Pennak cu hi bantuk mi hna ta hi a si caah, annih cu kham hna hlah u.” Cun ngakchia hmang in a biapimi a cawnpiak hna, “Mah hi philh hlah u. Pathian Pennak kha ngakchia nih an cohlan bantukin a cohlang lomi cu, ahohmanh Pathian Pennak chungah cun an lut lai lo.”—Mar. 10:13-15.
14. Ngakchia nih siaherhnak an hmuhmi in zei ṭhatnak dah an hmuh?
14 Kum tampi hnu ah mah ngakchia pawl chung in a cheu cu upa an hung si tikah Jesuh Khrih nih ‘a rak pom hna le an cungah a kut a chuan i thluachuah’ a pek hna an ruah ṭhan tikah zeitindah an um lai kha ruat hmanh. (Mar. 10:16) Tuchan ngakchia zong nih an cungah ṭhatnak a pemi le mah zawnruahnak um lomi siaherhnak a ngeimi khrihfa upa le midang kha an philh hna lai lo. A biapi deuhmi cu ngakchiat lio in khrihfabu ah cu bantuk siaherhnak taktak a hmumi nih Jehovah thlarau a miphun cungah a um kha an hngalh.
Zaangfahnak um lomi Vawlei ah Zaangfahnak Langhter
15. Tuchan ah zaangfahnak a um lomi hi zeicah khuaruahhar awk a si lo?
15 Tuchan mi tampi nih midang cung zaangfahnak langhter awkah caan kan ngei lo tiah an ruah. Cucaah Jehovah miphun nih sianginn, rianṭuannak, khualtlawnnak le phungchimnak ah vawlei lungthin kha nifate in kan hmuh. Zaangfahnak um lomi lungput nih kan lung a rawhter men lai nain cucu khuaruahhar awk a si lo. A harmi hi “ni hmanung bik” caan ah a hmaanmi Khrihfa hna cu ‘anmah zawn lawng aa ruatmi, zaangfahnak a ngei lomi’ hna he an i tong lai tiah ralrin pek awkah Paul cu Jehovah nih thaw a chuah hnawh.—2 Tim. 3:1-3.
16. Khrihfabu chungah Khrih bantuk zaangfahnak kha zeitindah karhter khawh a si?
16 Khatlei kam in cun a hmaanmi Khrihfa bu cu zaangfahnak a um lomi vawlei he i dang in hrimhnak a pemi a si. Pakhat cio nih Jesuh i zohchunh in khrihfabu a nuamh nakhnga kan bawmh khawh. Cucu zeitindah tuah khawh a si? A hmasa bik ah, khrihfabu chungah damlonak asiloah a dang harnak ruangah kanmah bawmh le thapek a herhmi tampi an um. Hi “ni hmanung bik” caan ah cu bantuk harnak cu a tam chin lai, asinain cucu a thar a si lo. Baibal chan ah Khrihfa hna cu mah bantuk harnak an tong. Cucaah mi a bawmmi tuahsernak cu mah chan i a nungmi Khrihfa hna caah aa tlak bantukin tuchan zongah aa tlak ve. Tahchunhnak ah, Paul nih Khrihfa hna kha “thazang a dermi kha bawm hna u, pakhat le pakhat lungsau thinfual in um u” tiah a forh hna. (1 Thes. 5:14) Cu ah Khrih bantuk zaangfahnak kha tuahsernak in langhter aa tel.
17, 18. Jesuh zaangfahnak cawn khawhnak lam cheukhat cu zeidah an si?
17 Khrihfa hna nih ‘unau kha conglawmh’ in Jesuh nih a pehtlaih hna laimi bantukin pehtlaih ding rian kan ngei i, kan i hngalhnak kum tampi a simi hna le voikhat hmanh hmuh bal rih lomi hna cung zong siaherhnak taktak kan langhter. (3 Johan 5-8) Jesuh cu amah nih thawk in midang a zaangfah hna bantukin kannih zong midang hrimhter zungzal awk a si.—Isa. 32:2; Matt. 11:28-30.
18 Pakhat cio nih siaherhnak he midang ca ṭhatnak tuah in zaangfahnak kan langhter khawh. Cuti tuah khawhnak lam le caan ṭha kawl. Lungtak in bawm hna. Paul nih “Pakhat le pakhat kha Khrih ah u le nau bantukin i daw cikcek u” tiah a kan forh i “Pakhat le pakhat kha i hmaizah u” tiah a chim chap. (Rom 12:10) A chim duhmi cu Khrih i zohchunhawk, midang kha lungtho le zaangfahnak he pehtlaih awk le “dawtnak taktak” langhter awk cawn kha a si. (2 Kor. 6:6) Khrih bantuk dawtnak kha Paul nih hitin a langhter: “Dawtnak cu thlachiat a ruat i mi cungah zaangfahnak a ngei. Dawtnak cu a nah a chuak lo, a lung a puam lo i aa porhlaw lo.” (1 Kor. 13:4) Kan unau cungah lungfah canah hi cawnpiaknak hi zul hna u sih: “Pakhat le pakhat cungah zaangfahnak lungthin le nemnak lungthin ngei u law Pathian nih Khrih thawngin an ngaihthiam hna bantukin pakhat le pakhat i ngaithiam u.”—Efe. 4:32.
19. Khrih bantuk zaangfahnak langhternak in zei ṭhatnak dah a chuak?
19 Zeitik caan paoh le zei sining paoh ah Khrih bantuk zaangfahnak ṭhanchoter awk kan i zuamnak cu a ṭhathnem tuk. Jehovah thlarau cu khrihfabu ah zalong tein rian a ṭuan lai i mah nih a chuahtermi theitlai ngeih awk a kan bawmh lai. Cun Jesuh chiahtakmi zohchunhawk kan zulh i midang zong zulh ve awk kan bawmh hna tikah lawm le lungrual in kan biaknak nih Pathian theng lung a lawmhter lai. Cucaah midang he kan i pehtlaih tikah Jesuh lungnemnak le zaangfahnak langhter awkah a zungzal i zuam hna u sih.
Na Fianter Kho Maw?
• Jesuh nih “nunnem le toidornak” zeitindah a langhter?
• Jesuh nih zaangfahnak zeitindah a langhter?
• Hi a tlinglomi vawlei ah Khrih bantuk nunnemnak le zaangfahnak langhter khawhnak lam cheukhat cu zeidah a si?
[Cahmai 8nak i hmanthlak]
Unau pakhat a zumhnak a der tikah Piter bawmh a si bantukin kan kut banh in kan bawm lai maw?
[Cahmai 10nak i hmanthlak]
Khrihfabu kha zaangfahnak in a khatmi si awkah zeitindah na bawmh khawh?