Pathian Thlarau Kha Lam Naa Hruaiter Maw?
‘Na thlarau cu a ṭha, mah nih dinnak lam ah ka hruai ko seh.’—SALM 143:10, NW.
1, 2. (a) Jehovah nih a salle ca ah a thiang thlarau a hmannak thil cheukhat kha chim. (b) A lang khunmi thil sining lawng ah maw thiang thlarau cu rian a ṭuan? Fianter.
THIANG thlarau rianṭuannak kong na ruah tikah na lung ah zeidah a chuak? Gideon le Samson ṭhawnnak kha na mitthlam ah a cuang maw? (Biac. 6:33, 34; 15:14, 15) Hmasa Khrihfa hna an ralṭhatnak asiloah Khawngsil hmai ah thinphan lo in dai te’n a ummi Steven kong zong na ruat ko lai. (Lam. 4:31; 6:15) Tuchan ah, ramkomh civui ah kan hmuhmi lunglawmhnak, khoika lei hmanh ṭan lo ruang ah thong a tlami unau pawl an zumhfehnak le phungchim rian a karhnak hna tah zeitin? Mah vialte nih thiang thlarau rianṭuannak a langhter.
2 A lang khunmi thil sining hna lawng ah maw thiang thlarau cu rian a ṭuan? A si lo. Khrihfa hna cu ‘thlarau nih an nunning kha lam a hruai,’ ‘thlarau nih a hruai’ hna, ‘thlarau nih nunnak a pek’ hna tiah Baibal nih a ti. (Gal. 5:16, 18, 25) Mah bia hna nih thiang thlarau cu kan nunnak ah rian a ṭuan kho zungzal ti a langhter. Nifate kan ruahmi, kan biachim le kan tuahsernak ah thlarau nih lam a kan hruai nakhnga Jehovah kan nawl awk a si. (Salm 143:10 rel.) Kan nunnak ah thlarau kha lam kan i hruaiter ahcun mi a hrimhtermi le Pathian thang a ṭhattermi kan si lai.
3. (a) Zeicah thiang thlarau kha lam kan i hruaiter awk a si? (b) Zei biahalnak hna dah kan i ruah lai?
3 Thiang thlarau lam i hruaiter cu zeicah a biapit? Zeicahtiah thiang thlarau rianṭuannak a ralchanhmi thlarau dang nih uk a kan timh caah a si. Mah thlarau cu Baibal nih “minung sining” tiah a ti, mah cu Adam sin in ro kan comi a tlinglomi kan sining ruangah a chuakmi sual tuah duhnak lungthin a si. (Galati 5:17 rel.) Pathian thlarau lam i hruaiternak ah zeidah aa tel? Sualnak in a khatmi minung sining nih a duhmi thil doh khawhnak lam a um maw? “Thlarau nih a chuahtermi” ziaza a taangmi paruk, ‘lungsaunak, zaangfahnak, ṭhatnak, zumhnak, nemnak le mahle mah i tei khawhnak’ kong kan i ruah lio ah a cunglei biahalnak a phi kan hmuh lai.—Gal. 5:22, 23.
Nemnak le Lungsaunak nih Khrihfabu ah Daihnak a Karhter
4. Nemnak le lungsaunak nih Khrihfabu ah daihnak zeitindah a karhter?
4 Kolose 3:12, 13 rel. Nemnak le lungsaunak nih Khrihfabu ah daihnak a karhter. Nemnak le lungsaunak nih mi kha ṭha tein pehtlaih awk, kan thin a kan hunter tikah dai tein um awk le zaangfahnak ngei lo in an kan chawnh le an kan pehtlaih tikah teirul cham lo awk a kan bawmh lai. Zumtu khat he kan lung aa khah lo tikah lungsaunak nih lungrawh lo awk le remnak ser awk a kan bawmh lai. Khrihfabu ah nemnak le lungsaunak langhter a herh taktak maw? Kan dihlak in mitling lo kan si caah a herh taktak.
5. Paul le Barnabas kar ah zei thil dah a chuak, mah nih zeidah a langhter?
5 Paul le Barnabas kar ah a chuakmi thil hi ruathmanh. Annih cu kum tam nawn thawngṭha bia karhternak rian a ṭuanṭimi an si. An pahnih in ziaza ṭha a ngeimi an si. Asinain voikhat cu bia “fakpi in an i al i pakhat le pakhat an i ṭhen.” (Lam. 15:36-39) Mah nih Pathian salle lak zong ah khuacaan ah lung i khahlonak a um kho ti a langhter. Zumtu khat lakah i theih sualnak a um ahcun i chawnh duh ti lo tiangin thil sining a chiat nakhnga lo zeidah tuah khawh a si?
6, 7. (a) Zumtu khat he thil pakhat kong kan i ruah lioah kan thin a hun ahcun zei Baibal ruahnak cheuhmi dah kan zulh khawh? (b) ‘Bia theihnak leiah kan khul a ran i biachimnak le thinhunnak ah kan khul a nuarh’ ahcun zei ṭhatnak dah a chuak lai?
6 Paul le Barnabas cu bia an i ruah lioah ruahlo in “fakpi in an i al.” Zumtu khat he thil pakhat kong kan i ruah lioah kan thin a hun ahcun Jeim 1:19, 20 ruahnak cheuhmi zulh hi a ṭha: “Ahohmanh bia theih duhnak lei ahcun a khul a rangmi si u law biachimnak lei le thinhunnak lei ahcun a khul a nuarmi si u. Minung thinhunnak nih Pathian tinhmi dinnak kha a chuahter lo.” Bia i ruah lioah thinhun ding thil a chuah ahcun thil sining zoh in i ruahmi kong thlen khawh a si, a hnu ah i ruah khawh a si asiloah zohchia lo in kaltak ding a si.—Ptb. 12:16; 17:14; 29:11.
7 Mah ruahnak cheuhmi zulhnak nih zei ṭhatnak dah a chuahter? Khrihfa pakhat nih a lung daihter awk, thil sining kong ah thlacam awk le zeitin leh ah dah a ṭhat bik lai ti ruah awkah caan a pek ahcun Pathian thlarau lam aa hruaiter a si. (Ptb. 15:1, 28) Thlarau lam aa hruaiter ahcun nemnak le lungsaunak a langhter khawh lai. Mah ziaza a langhter khawh ahcun Efesa 4:26, 29 ruahnak cheuhmi hi a zulh khawh lai: “Na thin a hun ahcun na thinhunnak kha sualnak chung i an luhpitu siter hlah; . . . Bia nan i ruah tikah mi ca ṭhatlonak bia hmang hlah u. Mi ca i san a tlaimi, a herhmi zawn i ṭhatnak a chuahpitu le a theimi thluachuah vanluh a petu ding bia lawng kha hmang u.” Nemnak le lungsaunak kan langhter ahcun Khrihfabu ah daihnak le lungrualnak a karh lai.
Chungkhar ah Zaangfahnak le Ṭhatnak Langhter
8, 9. Zaangfahnak le ṭhatnak cu zeidah an si, chungkhar ah mah ziaza langhter ahcun zei ṭhatnak dah a chuak lai?
8 Efesa 4:31, 32; 5:8, 9 rel. Ni lin lak ah thlizil te a hran le ti kik hraikhat din bantuk in zaangfahnak le ṭhatnak nih mi a hrimhter. Zaangfahnak le ṭhatnak nih chungkhar a nuamhter. Zaangfahnak cu midang lungtak in siaherhnak in a rami, duhnungmi ziaza a si i mi bawmhnak le zawnruahnak bia chimnak in langhter a si. Zaangfahnak bantuk in ṭhatnak zong hi midang ca a ṭhami thil a tuahtermi ziaza ṭha a si ve. Mah ziaza a ngeimi cu misiang an si. (Lam. 9:36, 39; 16:14, 15) Asinain ṭhatnak ah mah lawng aa tel lo.
9 Ṭhatnak timi cu ziazalei ṭhat kha a si. Mah ah zeidah kan tuah timi lawng si loin a biapi deuhmi cu zei bantuk minung dah kan si timi aa tel. Mah ziaza cu a chung he a leng he hma a um lomi a thawmi thingthei he aa lo. Cu bantuk in Khrihfa pakhat nih a nunnak kip ah thiang thlarau nih a chuahtermi ṭhatnak kha a langhter lai.
10. Chungkhar mi nih thlarau theitlai tlai khawh awkah zeidah tuah khawh a si?
10 Chungkhar ah pakhat le pakhat zaangfahnak le ṭhatnak in i pehtlaih awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Baibal biatak hngalhnak cu a biapi. (Kol. 3:9, 10) Chungkhar lu cheukhat nih zanlei Chungkhar Pumhnak ah thlarau nih a chuahtermi ziaza i ruah awkah an timh tawn. Mah kong i ruah cu a har lo. Nan holh in chuahmi cauk ah thlarau theitlai kong aa telmi capar thim. Zarhkhat ah catlangbu tawmte i ruah in thlarau theitlai pakhat kong kha zarh tam nawn i ruah khawh a si. Nan i ruah tikah capar chung Baibal cang pawl kha rel in i ruah u. Nan cawnmi zulh khawhnak lam kawl u law nan i zuamnak cung Jehovah thluachuah hmuh awkah thla cam u. (1 Tim. 4:15; 1 Johan 5:14, 15) Cu bantuk hlathlainak nih chungkhar pehtlaihnak a ṭhatter taktak kho maw?
11, 12. Zaangfahnak kong cawnnak in nuva tuah hnih nih zei ṭhatnak dah an hmuh?
11 Mino nuva tuah khat nih an chungkhar hlawhtlin an duh caah thlarau nih a chuahtermi ziaza kha thukpi in hlathlai awk bia an khiak. Zei ṭhatnak dah an hmuh? An nu nih hitin a chim: “Dawt-zaangfahnak kong tam deuh kan cawnmi nih kan i pehtlaihnak atu tiang a ṭhatter. Pakhat le pakhat kan duhnak i zulh awk le i ngaihthiam awk a kan bawmh. A herh tik caan ah ‘kaa lawm’ ti le ‘ka ngaithiam’ ti chim awk zong a kan bawmh.”
12 An i pehtlaihnak a ṭha lomi nuva tuah khat nih pakhat le pakhat cung ah zaangfahnak an ngeih lo kha an hmuh. Cu tikah zaangfahnak kong an cawng. Zei ṭhatnak dah an hmuh? An pa nih hitin a chim: “Zaangfahnak kong kan cawnmi in na palh tiah pakhat le pakhat i ti lo in i zumh awk le ṭhatnak i kawlpiak awk a si kha kan hun hngalh. Cu tikah pakhat le pakhat cung ah zawnruahnak kan ngei deuh. Ka nupi intuarmi zalong tein chimter le a chim tikah thinhun lo cu zaangfahnak langhter a si. Cuti tuah khawh awkah i uah ti lo a hau. Kan innchungkhar ah zaangfahnak kan langhter tikah bia zong kan i al tuk ti lo. Atu cu kan i pehtlaihnak a ṭha ngai cang.” Nannih innchungkhar tah thlarau nih a chuahtermi ziaza kong cawnnak in ṭhatnak nan hmu kho lai maw?
Mah Lawng Um lioah Zumhnak Langhter
13. Thlaraulei ca ṭihnung a simi zeidah kan hrial awk a si?
13 Khrihfa hna cu mi hmai zong ah mah lawng um lio zong ah Pathian thlarau kha lam i hruaiter a hau. Tuchan Satan vawlei ah a thurhnawmmi hmanthlak le a ṭhalomi nuamhsaihnak a karh tuk. Mah cu kan thlaraulei caah ṭihnung a si. Khrihfa a simi nih zeidah tuah awk a si? Baibal nih hitin ruahnak a kan cheuh: “A thurhnawmmi ziaza vialte le a ṭhalomi ziar le zar vialte kha hlaw ko hna u. Pathian sinah khan i pe u law khamhnak an pe kho tu hna bia, nan lung chung i a tuhmi kha, i cohlan ko u.” (Jeim 1:21) Jehovah hmai ah a thiangmi si zungzal awkah thlarau theitlai a simi zumhnak nih zeitin a kan bawmh khawh kha i ruah u sih.
14. Zumhnak ngeih lonak nih zeitindah thil ṭhalo a tuahter?
14 Zumhnak timi cu Jehovah Pathian kha a um taktakmi in zumh khi a si. Pathian kha a um taktakmi in kan zumh lo ahcun thil ṭhalo fawi tein kan tuah kho. Hlanlio Pathian miphun hna kong hi ruathmanh. Jehovah nih profet Ezekiel kha Israel mi nih a thli tein an tuahmi kha hitin a chimh: “Israel mi upa hna nih mui lak i an tuahmi khi na hmu maw? Anmah cio nih an i suaimi milem an chiahnak ah hmunthiang cio i an tuahmi khi? Annih nih cun ‘BAWIPA nih a kan hmu lo tiah an ruah i ram hi a hlawt cang,’ tiah an ruah.” (Ezek. 8:12) Zeicah cutin an tuah? Jehovah nih kan tuahmi a hmu lo tiah an ruah caah a si. Annih nih Jehovah kha a um taktakmi in an hmu lo.
15. Jehovah kha a um taktakmi in zumhnak nih zeitindah a kan huhphenh?
15 Josef kong hi ruathmanh. A chungkhar le a miphun he aa hlatnak ah a um nain Potifar nupi nih nu le pa sualnak tuah awk a lem tikah a al. Zeicah? Hitin a chim: “Cu bantuk thil ṭhalo cu zeitindah ka tuah khawh lai i Pathian cungah ka sual lai?” (Gen. 39:7-9) A caah Jehovah cu a um taktakmi a si. Pathian cu kan caah a um taktakmi a si ahcun a thurhnawmmi thil kan zoh lai lo, kanmah lawng um lio zong ah Pathian duh lomi thil kan tuah lai lo. Kan biakhiahnak cu salm caṭialtu bantuk a si lai: “Ka inn chungah hin lungthiang in khua ka sa lai. A thurmi tinhmi zeihmanh ka ngei lai lo.”—Salm 101:2, 3.
Mahle Mah i Tei Khawhnak in Na Lungthin Veng
16, 17. Phungthlukbia cauk i “ruahnak a ngeilomi tlangval” pakhat cu zeitindah rap ah aa foih? (b) Tuchan ah mi pakhat cu kum zeizat a si hmanh ah zeitindah cahmai 26 hmanthlak bantuk in a si khawh?
16 Mahle mah i tei khawhnak hi thlarau nih a chuahtermi ziaza lakah a donghnak bik a si, mah nih Pathian huatmi tuah lo awk a kan bawmh khawh. Cun lungthin ven awk zong a kan bawmh. (Ptb. 4:23) Phungthlukbia 7:6-23 chung ah hlawhhlangnu nih a lem khawhmi “ruahnak a ngei lomi tlangval pakhat” kong a chim. “Hlawhhlangnu umnak lei zalam ah cun a kal” i a rap ah aa foih. Zeidah a si hnga ti hngalh duh ah a kal a si kho men. Mah lam cu “ka nunnak a ka hlotu a si” ti kha a rak hngal lo.
17 Tlangval pa nih ṭihnungmi lam kha zeitindah a hrial khawh lai? “Minu lam lei kha nan lung nih hoih hlah seh” timi ralrin peknak a zulhnak in a si. (Ptb. 7:25) Mah in fimnak kan i lak khawhmi cu Pathian thlarau nih lam kan hruai seh ti kan duh ahcun kan caah tukforhnak a si khomi thil sining hrial a hau timi hi a si. “Ruahnak a ngei lomi tlangval” pa bantuk in a ṭhalomi lam a kan kalter khotu thil pakhat cu tinhmi ngei lo in TV line pakhat hnu pakhat thlen asiloah Internet site tampi kawl hi a si. Nu le pa sualnak tha a pemi thil zoh i timh lo bu in zoh sual a fawite. A hnu ah a thurhnawmmi hmanthlak zoh nih a lem khawh i a chiaṭha thleidannak lungthin le Pathian he an i pehtlaihnak a rawk kho. Mah nih nunnak a hmuhnak ding a hnorsuan khawh.—Rom 8:5-8 rel.
18. Lungthin ven awkah zeidah tuah khawh a si, cuti tuah tikah mahle mah i tei khawhnak zeitindah langhter khawh a si?
18 Nu le pa sualnak tha a pemi hmanthlak zoh sual ahcun phih colhnak thawng in mahle mah i tei khawhnak langhter awk a si. Asinain ton hlan i hrial cu a ṭha bikmi a si. (Ptb. 22:3) Aa tlakmi runvennak tuah in cu ning in zulh khawh awkah mahle mah i tei khawh a hau. Tahchunhnak ah, computer kha mi hmuhnak ah chiah cu runvennak ṭha a si. A cheu nih mi an um lio ah computer hman le TV zoh a ṭhat kha an hmuh. Cheukhat cu Internet hman lo ding bia an khiak. (Matthai 5:27-30 rel.) “A thiangmi lungthin le a thiangmi chiaṭha thleidannak ruahnak le zumhnak taktak a simi chungin a chuakmi dawtnak” in Jehovah biak khawh awkah kanmah theng le kan innchungkhar huhphenhnak caah a herhmi zeipaoh tuah u sih.—1 Tim. 1:5.
19. Thiang thlarau kha lam kan i hruaiter ahcun zei ṭhatnak dah kan hmuh lai?
19 Thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza in ṭhathnemnak tampi kan hmu. Nemnak le lungsaunak nih Khrihfabu ah daihnak a umter. Zaangfahnak le ṭhatnak nih chungkhar a nuamhter. Zumhnak le mahle mah i tei khawhnak nih Jehovah he i naih awk le a hmai ah a thiangmi si zungzal awk a kan bawmh. Cu hlei ah Galati 6:8 nih hitin bia a kan kamh: “Thlarau lo ah a tuh ahcun, Thlarau nih zungzal nunnak kha a pek lai.” Jehovah nih Khrih tlanhnak man hrambunh in thlarau lamhruainak a zulmi zungzal nunnak pek awkah a thiang thlarau a hman lai.
Zeitindah Na Leh Lai?
• Nemnak le lungsaunak nih Khrihfabu daihnak zeitindah a karhter?
• Inn ah zaangfahnak le ṭhatnak langhter awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?
• Zumhnak le mahle mah i tei khawhnak nih lungthin ven awk zeitindah a kan bawmh?
[Cahmai 24nak i hmanthlak]
Bia i ruah lioah thinhun lo awkah zeidah tuah khawh a si?
[Cahmai 25nak i hmanthlak]
Thlarau nih a chuahtermi ziaza kong i ruah cu chungkhar caah a ṭhahnem
[Cahmai 26nak i hmanthlak]
Zumhnak le mahle mah i tei khawhnak nih ṭihnungmi zei thil hrial awk dah a kan bawmh?