Hmanung bik Ral, Thihnak cu Tei a Si

1, 2. A hramthawk ah Adam le Evi i an nunnak cu zei bantuk dah a si, zei biahalnak dah a chuak?

ADAM le Evi cu ser an rak si lioah zei ral hmanh an ngei lo. Annih cu mitling an si i paradis ah an um. Sertu he pafa bantuk a ṭhami pehtlaihnak an rak ngei. (Gen. 2:7-9; Luka 3:38) Pathian nih a biapimi rian a pek hna. (Genesis 1:28 rel.) Mah rian liim khawh awkah zei can dah an nun a herh lai? ‘Vawleicung khuazakip ah khah dih ding le vawlei uk ding’ ah zungzal in nun a herh lai lo. Asinain “ramlak saram a hme he a ngan he an dihlak” zohkhenh awk tu ah cun zungzal in nun a hau lai. Mah rian kha zungzal in an i nuamhpi khawh.

² Thil sining cu atu ah zeicah aa dan tuk? Kan i nuamhnak a hrawk khomi a ngan bikmi ral thihnak telin zeicah ral tam tuk kan ngeih? Mah ral hna kha Pathian nih zeitindah a hrawh lai? Mah a phi cu Baibal ah a um i atu kan i ruah lai.

Dawtnak in Ralrin Peknak

3, 4. (a) Pathian nih Adam le Evi kha zei nawlbia dah a pek hna? (b) Mah nawlbia ngaih cu zeitlukin dah a biapit?

³ Adam le Evi cu zungzal nun dingin ser an si nain a thi kho lomi cu an si lo. An nun khawh nakhnga thawchuah, eidin le ih a hau. Asinain a biapi bikmi cu nunnak Hrampi a simi Jehovah he an i pehtlaihnak kha a si. (Deut. 8:3) Jehovah kha lam an i hruaiter lawngah an nung kho lai i an i nuam lai. Jehovah nih Evi a ser hlanah Adam kha hitin fiang tein a ti: “Dum chung i a ummi thingkung vialte hi an thei na ei dih ko hna lai, sihmanhsehlaw a ṭha le a ṭhalo hngalhnak pe khotu thingkung a tlai hi cu na ei lai lo. Cu thingthei cu na ei hrimhrim lai lo. Na ei ahcun, na ei ni hrimhrim ah na thi lai.”—Gen. 2:16, 17.

⁴ “A ṭha le a ṭhalo hngalhnak pe khotu thingkung” nih Pathian cu a ṭha le a ṭhalo kongah biakhiahnak nawl a ngei ti a langhter. Adam cu Pathian muikeng in ser a si i chiaṭha thleidannak lungthin a ngeih caah a ṭha le a ṭhalo kha a thleidang khomi a si. Thingkung nih Adam le Evi kha Jehovah lamhruainak an herh zungzal lai ti a hngalhter hna. Mah thingthei kha an ei ahcun Pathian kha “Na kan uk a hau lo” tiah an ti a si lai. Cutin a si ahcun Pathian nih ralrin a pek hna bantukin anmah he an fale he an thi lai.

Minung Chungkhar ah Thihnak a Chuahning

5. Adam le Evi nih zeicah Jehovah bia an ngaih lo?

⁵ Adam nih Evi kha Jehovah nawlbia a chimh. Evi nih mah kha ṭha tein a hngalh i a hnuah mah bia kha a biafang ning ti awk tlukin a chim khawh. (Gen. 3:1-3) Evi nih mah bia kha rul hmangin bia a chimmi Satan sinah a chim. Satan nih nawlngeihnak le zalon a duhnak kha a ṭhanter. (Jeim 1:14, 15 he tahchunh.) Satan nih Pathian cu mi lihchim a si i a nawl na ngaih lo zongah na thi lai lo, Pathian bantuk na si lai tiah Evi kha a ti. (Gen. 3:4, 5) Evi nih Satan kha a zumh i thingthei a einak thawngin amah nawl in thil a tuah, cun Adam zong kha a eiter ve. (Gen. 3:6, 17) Evi cu Satan nih a hlenmi a si. (1 Timote 2:14 rel.) Adam nih mah cu a palh ti kha a hngalh ko nain a nupi bia kha a ngaih. Mah rul cu hawi ṭha a lo nain rul hmangin bia a chimmi cu a puarhrangmi ral a si, anih cu ka chimmi lihbia nih thil ṭhalo a chuahter lai ti a hngalmi a si.

6, 7. Jehovah nih Adam le Evi kha zeitindah bia a ceih hna?

⁶ Adam le Evi nih an nunnak le an ngeihmi thil ṭha vialte a petu Jehovah kha an ralchanh. A tak ti ahcun Jehovah nih zeidah a cang ti kha ṭha tein a hngalh ko. (1 Chan. 28:9; Phungthlukbia 15:3 rel.) Asinain Adam, Evi le Satan kha a cungah zei lungput dah an ngeih taktak ti langhternak caan a pek hna. Pale bantuk a si caah an tuahsernak ruangah a lung a fak tuk ko lai. (Genesis 6:6 he tahchunh.) Asinain Biaceihtu a si caah mah misual hna kha ding tein bia a ceih hna.

⁷ A ṭha le a ṭhalo hngalhnak pe khotu thingkung he aa tlaiin Pathian nih Adam kha “na ei ahcun, na ei ni hrimhrim ah na thi lai” tiah a ti. Cucaah Adam nih nitlak hlanah ka thi lai tiah a ruah men lai. Asinain mah ni zanlei ah Jehovah nih Adam le Evi kha a chawnh hna. (Gen. 3:8) A dingmi Biaceihtu a si bantukin an chimmi kha a ngaih hmasa. (Gen. 3:9-13) Mah hnuah misual pahnih kha thih dan a tat hna. (Gen. 3:14-19) A thah colh hna ahcun minung ca i aa tinhmi cu a tling kho lai lo. (Isa. 55:11) Adam le Evi nih sualnak man kha an in colh. Asinain a ṭha deuhmi nunnak a ngei kho hngami fale hrin khawh awkah Jehovah nih a nunter rih hna. Adam le Evi cu sualnak an tuah ni in Pathian hmaiah a thimi bantuk an si. Jehovah caah kum 1,000 cu nikhat bantuk a si caah annih cu “nikhat” chungah an thi.—2 Pit. 3:8.

8, 9. Adam sualnak nih a fale vialte kha zeitindah a hnorsuan hna? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

⁸ Adam le Evi tuahmi nih an fale kha a hnorsuang hna maw? A hnorsuan hna. Rom 5:12 nih hitin a ti: “Sualnak cu mipa pakhat thawngin vawleicung ah hin a tlung i cu a sualnak nih cun thihnak kha a ratpi. Cun mi vialte cu an sual dih caah thihnak nih cun mi vialte cu a ciah dih hna.” Lamkaltu Paul nih hitin a ti chap: ‘Mipa pakhat nawlngaih lo ruangah mi tampi kha misual ah ser an si.’ (Rom 5:19) Zumhfekmi Abel cu a thi hmasa bikmi a si. (Gen. 4:8) Mah hnuah Adam fale dang le a tule pawl cu an tar i an thi. Minung nih hrial khawh lomi ral pahnih a simi, sualnak le thihnak ro kha kan co. Sualnak le thihnak cu Adam fale cungah zeitindah a tlun ti kha fiang tein kan hngal lo nain mah nih a chuahtermi thil tu cu hmuh khawh a si.

⁹ Baibal nih sualnak le thihnak kha ‘miphun vialte cungah a zammi minmei’ he a tahchunhmi cu aa tlakmi a si. (Isa. 25:7) Sualnak le thihnak in ahohmanh kan luat kho lo. Cucaah Baibal nih ‘Adam he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu an thi’ tiah a ti. (1 Kor. 15:22) Cucaah Paul nih “thihnak i a ka kalpitu pum chung hin aho nih dah a ka khamh lai?” tiah a rak hal. (Rom 7:24) Paul kha aho tal nih an khamh kho lai maw?a

Sualnak le Thihnak cu Tei a Si cang lai

10. (a) Jehovah nih thihnak a hrawh cang lai ti kha zei Baibal cang hna nih dah an langhter? (b) Mah cacang hna nih Jehovah le a Fapa kong zeidah a kan hngalhter?

¹⁰ Paul cu Jehovah nih a khamh khawh ko. Baibal ah hitin kan hmuh: “BAWIPA nih thihnak cu zungzal ca in a hrawh lai. Mi vialte cu an mitthli a hnawh hna lai.” (Isa. 25:8) Fale ngaih a chiattermi thil a hrawk i an mitthli a hnawtmi pale bantukin Jehovah nih thihnak kha a hrawh cang lai. Jesuh zong nih a bawmh lai. 1 Korin 15:22 ah “Khrih he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu nunnak ah thawhter an si lai” tiah kan hmuh. Paul nih “aho nih dah a ka khamh lai?” timi a biahalnak kha “Pathian lawnglawng nih kan Bawipa Jesuh Khrih thawngin a ka khamh lai. Pathian cu lawm ko u sih” tiah a leh. (Rom 7:24, 25) Adam le Evi nih sualnak an tuah hnu zongah Jehovah nih minung kha a dawt rih ko hna ti cu a fiang. Jehovah nih Adam le Evi ser awkah a hmanmi Jesuh zong nih minung kha a dawt ve rih ko hna. (Ptb. 8:30, 31) Sualnak le thihnak in minung chungkhar cu zeitindah khamh an si lai?

11. Jehovah nih minung bawmh awkah zeidah a tuah?

¹¹ Adam nih sualnak a tuah tikah Jehovah nih thih dan a tat. Cucaah mi vialte nih tlinlonak le thihnak ro kan co. (Rom 5:12, 16) Rom 5:18 nih hitin a chim: “Sualnak pakhat tuahmi nih mi vialte kha sual a phawt hna.” Jehovah nih a phunglam hna kha merh loin minung kha zeitindah a bawmh khawh hna? Jesuh nih mah biahalnak kha “tlanhnak ca i ka nunnak pek awkah pei ka rat cu” tiah a chimmi bia in a rak leh. (Matt. 20:28) Mitling a simi Jesuh nih tlanhnak man a pek khawh. Mah tlanhnak man cu dinnak phunglam he zeitindah aa tlak?—1 Tim. 2:5, 6.

12. Tlanhnak man cu zeicah dinnak phunglam he aa tlakmi a si?

¹² Jesuh cu a tlingmi minung pakhat in zungzal in a nung kho. Mah cu Adam caah Jehovah nih a rak duhpiakmi a si. Jehovah tinhmi cu Adam i a tlingmi tefa in vawlei khah dih ding a si. Jesuh nih a Pa le Adam tefa kha a dawt tuk hna caah a nunnak a rak pek, mah cu Adam nih a sunghmi nunnak he aa tluk. A hnuah Jehovah nih Jesuh cu van ah thlarau pum in a thawhter. (1 Pit. 3:18) A tlingmi nunnak caah a tlingmi nunnak pek a si caah tlanhnak man cu Jehovah dinnak he aa tlakmi a si. Adam tefa nih zungzal nunnak an hmuh khawh nakhnga Jesuh nih a tuah. Cucaah Paul nih hitin a ti: “Cathiang nih, ‘mi hmasa bik Adam cu minung ah ser a si,’ a rak ti, sihmanhsehlaw Adam hmanung bik cu nunnak petu thlarau a si.”—1 Kor. 15:45.

13. “Adam hmanung bik” nih a thimi hna caah zeidah a tuah lai?

¹³ A rauhhlan ah “Adam hmanung bik” nih Adam tefa kha zungzal nunnak a pek cang hna lai. Mah ah hlanlio ah a rak thimi hna lak i tampi zong an i tel lai. Annih cu vawleicung i nun ṭhan awkah an tho ṭhan lai.—Johan 5:28, 29.

14. Minung cu tlinlonak in zeitindah luatter an si lai?

¹⁴ Minung cu tlinlonak in zeitindah luatter an si lai? Mah kha tuah awkah Jehovah nih vancung cozah a dirh. Uktu cu Jesuh le minung lak in thimmi 144,000 an si. (Biathlam 5:9, 10 rel.) 144,000 cu a tlinglomi minung an si caah an ukmi hna sining kha ṭha tein an hngalhthiam khawh lai. Kum 1,000 chungah Jesuh le amah he uktu a ṭuanṭimi hna nih minung kha mitling si awkah an bawmh hna lai.—Biat. 20:6.

15, 16. (a) ‘Hmanung bik ral a simi thihnak’ he aa tlaiin Baibal nih zeidah a chim? Mah cu zeitikah dah hrawh a si lai? (b) 1 Korin 15:28 ah Jesuh nih zeidah a tuah lai tiah a chim?

¹⁵ Kum 1,000 a dih tikah nawl a ngaimi hna cu sualnak le thihnak in an luat lai. Paul nih hitin a chim: “Adam he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu an thih bantukin, Khrih he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu nunnak ah thawhter an si lai. Asinain a ningcang tein a si lai: a hmasa bik ah Khrih, cun a rat caan ah Khrih ta a simi [amah he uktu a ṭuanṭi hngami]. Cu tikah donghnak cu a phan lai; Khrih nih khan thlaraulei uktu hna le nawlngeitu hna le ṭhawnnak vialte kha a tei dih hna lai i pennak cu Pa Pathian sinah khan a pek lai. Pathian nih ral vialte cu a tei dih hna i a ke tangah a chiah hna hlan tiang Khrih nih cun a uk hna lai. Tei hmanung bik ding ral cu thihnak a si.” (1 Kor. 15:22-26) A donghnak ah Adam sinin ro kan comi thihnak cu hrawh a si cang lai. Minung cungah a zammi “minmei,” thihnak cu zungzal in hrawh a si cang lai.—Isa. 25:7, 8.

¹⁶ Paul nih hitin a ti chap: “Zeizong vialte cu Khrih uknak tang i chiah an si dih tikah Fapa zong nih cun zeizong vialte a tang i a chia dihtu Pathian tangah cun aa chia lai i Pathian nih cun zeizong vialte kha a uk dih cikcek hna lai.” (1 Kor. 15:28) Jesuh uknak i aa tinhmi cu a tling dih cang lai. Mah tikah Jesuh nih a nawlngeihnak le a tlingmi minung chungkhar kha Jehovah sinah a pek ṭhan lai.

17. Satan nih zeidah a ton cang lai?

¹⁷ Minung tonmi harnak vialte a chuahtertu Satan nih zeidah a ton lai? A phi kha Biathlam 20:7-15 ah kan hmuh. Kum 1,000 a dih tikah a tlingmi minung pawl kha hmanung bik hneksak awkah Satan cu awnh a si lai. Mah hnuah Satan le Satan zulh awkah aa thimmi hna cu zungzal in hrawh an si cang lai. Mah kha “thih voihnihnak” tiah auh a si. (Biat. 21:8) Mah cu “tei” a simi Adam sinin kan comi thihnak he aa lo lo. “Thih voihnihnak” ah a thimi hna cu zeitikhmanh ah an nun ṭhan ti lai lo caah mah thihnak cu “tei” a hau lai lo, phundang cun zungzal in a um lai. Jehovah cungah zumhfek tein kan um ahcun “thih voihnihnak” kha ṭih a hau lo.

18. Pathian nih Adam a pekmi rian cu zeitindah liim a si lai?

¹⁸ Mi vialte cu an tling dih cang lai i zungzal in nun awkah Jehovah nih a hna a tlakpi hna lai. Minung nuamhnak a hrawktu ral vialte cu hrawh a si cang lai. Pathian nih Adam a rak pekmi rian cu Adam tel loin liim a si cang lai. A tefa hna nih vawlei le saram pawl kha an zohkhenh hna lai. Jehovah nih a rauhhlan ah hmanung bik ral a simi thihnak kha a tei cang lai caah zeitluk lunglawmh awk dah a si.