Jehovah Nawlngeihnak Kha Na Ṭanh Maw?
“Miphun vialte kha, ‘BAWIPA cu siangpahrang a si,’ . . . tiah chim hna u.”—SALM 96:10.
1, 2. (a) A.D. 29, October thla hrawng ah a biapi ngaimi zei thil dah a rak cang? (b) Mah cu Jesuh caah zei sullam dah a rak ngeih?
A.D. 29, October thla hrawng ah, vawlei cungah a rak um bal lomi a biapi ngaimi thil a rak cang. Thawngṭha ṭialtu Matthai nih hitin a chim: “Tipilnak a in dih cangka cun Jesuh cu ti chung cun a chuak. Van kha aa hung i Pathian Thlarau cu ṭhuro bantukin a rung zuan i a cung i aa fut kha [Tipil petu Johan nih] a hmuh. Cun vancung in aw pakhat a rung thang i, ‘Amah hi ka dawtmi ka Fapa a si, Amah cungah hin ka lung a tling,’ tiah a ti.” Hi cu Thawngṭha ṭialtu pali nih an ṭialmi thil tlawmpal lak i pakhat a si.—Matthai 3:16, 17; Marka 1:9-11; Luka 3:21, 22; Johan 1:32-34.
2 Jesuh cungah thiang thlarau toihnak nih amah cu Chiti Thuhmi ti sullam a ngeimi Messiah asiloah Khrih a si kha a langhter. (Johan 1:33) A donghnak ah, biakammi [“tefa,” NW] cu a hung chuak! Tipil petu Johan hmai ah a dirmi cu Jehovah le a nawlngeihnak ah ral ngan bik a simi Satan lu a rialtu ding a si. Asinain Satan nih a kedil a cuk hmasa lai. (Genesis 3:15) Tipil a in hnu in Jesuh nih Jehovah nawlngeitu a sinak le Pennak he aa tlaimi Pathian timh-nak a tlin nakhnga aa zuam awk a si kha fiangte in a rak hngalh.
3. Jehovah nawlngeihnak ṭanhnak ding rian caah Jesuh cu zeitindah a rak i timhlamh?
3 Rian thar ca timhlamh awkah “Jesuh cu Thiang Thlarau he khat in Jordan tiva khan a ra kir i Thlarau nih ramcar chung-ah khan a kalpi.” (Luka 4:1; Marka 1:12) Cu lioah Jesuh nih Satan a chuah-termi Jehovah nawlngeitu sinak kongkau le a nawlngeihnak lei ṭannak ding rian kong kha ni 40 chung thukpi in a rak ruat. Mah kongkau ah van le vawlei ah a ummi fimnak a ngeimi thilnung vialte an i tel dih. Cucaah Jesuh i zumhawktlak nunning cu kan ruah awk a si, Jehovah nawlngeihnak lei ah ṭan duhnak kan ngei ve ti langhter awkah zeidah tuah awk a si kha zoh u sih.—Job 1:6-12; 2:2-6.
Jehovah Nawlngeitu A Sinak Zuamcawh A Si
4. Satan tuahmi zei nih dah nawlngeitu sinak a dohtu a siter?
4 A cung lei i langhtermi thil a cangmi pakhatte hmanh kha Satan nih a mit ṭep loin a zoh. Caan sawksam loin Pathian i ‘minu’ “tefa” chung i a biapi bikmi kha a doh colh. (Genesis 3:15) Satan nih Jesuh kha a Pa duhnak tuah canah a caah santlai ṭhahnem si dawh a lomi kha tuah awkah voi thum a rak tukforh. A hlei in a voi thumnak tukforhnak cu nawlngeitu sinak kongkau zuamcawh a si. Satan nih “vawlei cung peng le ram vialte le an sunparnak vialte kha a hmuhsak dih” i Jesuh kha “[‘voi khatte,’ NW] na khuk naa bil i na ka biak ahcun hi vialte hi kan pek dih lai,” tiah a ti. Satan nih “vawlei cung peng le ram vialte” a uk dih ti kha Jesuh nih ṭha tein a hngalh caah “Satan, va kal cang!, Cathiang nih pei, ‘Bawipa na Pathian cu va bia law, amah rian lawnglawng va ṭuan,’ tiah a ti kha,” tiah a ti i nawlngeitu sinak kongkau ah a dirhmun kha a rak langhter.—Matthai 4:8-10.
5. Zei a harmi rian dah Jesuh nih tlamtling in a rak ṭuan?
5 Jehovah nawlngeitu sinak lei ṭan cu Jesuh caah a biapi bik a si kha a nunning nih fiangte in a rak langhter. Pathian lawng cungnung bik nawlngeitu si awk aa tlak kha langhter awkah Satan kut ah thih tiang hmanh in zumhawktlak a si lai kha Jesuh nih ṭha tein a hngalh. (Matthai 16:21; 17:12) Cun Pathian Pennak cu dohtu Satan a hrawk dingmi le universe pumpi ah daihnak le remnak a chuahter ṭhan dingmi Jehovah i aiawhtu bu a si ti zong a chim lai. (Matthai 6:9, 10) Mah a harmi rian kha tlamtlinh awkah Jesuh nih zeidah a rak tuah?
“Pathian Pennak cu A Phan Dengmang Cang”
6. Pennak cu ‘Khuachia rianṭuannak hrawh’ awkah Pathian nih a hman dingmi a si kha Jesuh nih zeitindah a rak langhter?
6 Hmasa bik ah, “Jesuh cu Galili ram ah khan khual a tlawng i Pathian sinin a rami Thawngṭha kha a chimh hna. ‘A caan kha a phan cang. Pathian Pennak cu a phan dengmang cang.’” (Marka 1:14, 15) “Pathian Pennak kong Thawngṭha kha khua dang zongah ka chim hrimhrim awk a si, cu chim ah cun pei Pathian nih a ka thlah cu,” tiah a ti. (Luka 4:18-21, 43) Jesuh cu khua zakip a tlawng i “Pathian Pennak kong Thawngṭha kha a chimh hna.” (Luka 8:1) Mibu kha rawl a dangh hna, thlichia le tilet kha a daihter, mizaw a damter hna, a thimi kha a thawhter ṭhan hna i khua-ruahharnak tampi a rak tuah. Eden i dohnak ruangah a chuakmi rawhralnak le sifahharnak vialte kha Pathian nih a hloh khawh dih i cuticun “Khuachia rianṭuannak [a] hrawh” lai kha khua-ruahharnak thil a tuahmi in Jesuh nih a rak langhter.—1 Johan 3:8.
7. Jesuh nih a zultu pawl kha zei tuah dah a fial hna i zei ṭhatnak dah a chuak?
7 Pennak thawng ṭha kha tling khitkhet in thanh khawh awkah Jesuh nih zumh-awktlak zultu bu a dirh i mah rian ah a rak cawnpiak hna. Hmasa bik ah lamkaltu 12 kha “Pathian Pennak kong chim . . . awkah a thlah hna.” (Luka 9:1, 2) Cun “Pathian Pennak cu nan pawngte a phan cang” timi thawng thanh awkah zultu 70 kha a rak thlah hna. (Luka 10:1, NW, 8, 9) Zultu pawl an ra kir i Pennak kong chimnak rian ah hlawhtlinnak an hmuhmi kha an chim tikah Jesuh nih “Satan kha van in nimtlau bantukin a tlak kha ka hmuh” tiah a leh hna.—Luka 10:17, 18.
8. Jesuh nunning nih zei thil dah fiangte in a langhter?
8 Jesuh cu Pennak kong chimnak ah tlingte in aa hmang i caan ṭha pakhat hmanh a rak thlau lo. Chun he, zan he ngol loin rian a rak ṭuan i zangdam in sawhsawh tein nunnak hmanh kha a hlawt. “Cenghngia nih kua an ngei i vate nih bu an ngei, sihmanhsehlaw Mi Fapa hi cu riahnak hmun hmanh ka ngei lo,” tiah a ti. (Luka 9:58; Marka 6:31; Johan 4:31-34) A thih laite ah Pontius Pilat sinah ralṭha in hitin a rak chim: “Hi vawlei ah ka chuah chan le ka rat chan cu biatak kong chim hi a si.” (Johan 18:37) Jesuh hi vawlei ah a rat cu a liannganmi cawnpiaktu, khuaruahharnak a tuahtu, mah ṭhatnak a hlawmi Khamhtu si awk lawngah a si lo. Cungnung bik nawlngeitu Jehovah duhnak kha ṭanh awk le mah a duhnak kha Pennak in Pathian nih tlinter khawhnak a ngeih chim awk a si kha Jesuh nunning dihlak nih a langhter.—Johan 14:6.
“Aa Lim Cang”
9. Satan nih hmanung bik ah Pathian i minu “tefa” kedil kha zeitindah a rak cuk khawh?
9 Pennak he aa tlai in Jesuh tuahmi vialte kha Ral ngan bik Satan nih a duh hrimhrim lo. Satan nih vawlei cung a “tefa” ah aa telmi uktu cozah le biaknak kha hmangin Pathian i minu “tefa” kha hrawh awkah atu le atu aa zuam. Jesuh cu a chuahka in a thih tiang Satan le a mi hna an hmuichon a rak si. Hma-nung bik ah, A.D. 33, ṭhal thawkka ah mi fapa cu Ral hna kut ah a phan i a kedil cuknak ding caan a rak phan. (Matthai 20:18, 19; Luka 18:31-33) Jesuh kha hremnak tung cungah fahnak tuar in a thih nakhnga sawlphawt awkah Judas Iskariot, tlangbawi ngan pawl, phungbia cawnpiaktu, Farasi mi le Rom mi hna kha Satan nih zeitindah a rak hman hna kha Thawngṭha cauk nih fiang tein an langhter.—Lamkaltu 2:22, 23.
10. Hremnak tung cungah a thihnak thawngin Jesuh nih a biapi bikmi zei thil dah a rak tlinter?
10 Hremnak tung cung i a fak hring-hranmi nganfahnak a tuarmi Jesuh kong na ruah tikah na lung chungah zeidah a hun chuak. Misual mi hna caah Jesuh nih mah le mah i hlaw in a pekmi tlanhnak man raithawinak kha na lung ah a chuak men lai. (Matthai 20:28; Johan 15:13) Mah raithawinak a timh-tuahtu Jehovah dawtnak ngan nih na khuaruah an harter ko lai. (Johan 3:16) “Hi mi hi Pathian Fapa a si hrimhrim ko” tiah a chimmi Rom ralbawipa bantukin na lungthin a um ve ko lai. (Matthai 27:54) Hi lehrulhnak hna cu aa tlak ngaimi an si. Asinain, hremnak tung cungah hmanung bik Jesuh chimmi “Aa lim cang” timi bia kha ruat ṭhan hmanh! (Johan 19:30) Zeidah aa limmi cu a si? Jesuh nih a nunnak le a thihnak in a limmi tampi a um ko nain vawlei ah a rat cu Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak kongkau kha fianter awkah a si lo maw? Jehovah min thangchiatnak vialte hloh awkah Satan kut chugah a fak bikmi hneksaknak a in lai kha rak chimchung a si cang lo maw? (Isaiah 53:3-7) Mah cucu rian ngan ngai a si nian Jesuh nih a rak lim dih. Limnak taktak a si ko!
11. Eden i chimchungmi bia kha Jesuh nih zeitindah a tlinter dih hirhiar lai?
11 Jesuh cu zumhawktlak a si caah minung in si loin “nunnak petu thlarau” in thawhter ṭhan a rak si. (1 Korin 15:45; 1 Piter 3:18) “Na ral cu na ke tangah ka chiah hna hlantiang, ka orhlei kam ah hin ṭhu tuah” tiah sunparnak pek a si cangmi Fapa kha Jehovah nih bia a rak kamh. (Salm 110:1) Cu “ral” hna ah a bik in Satan le a “tefa” vialte an i tel. Jesuh Khrih nih Jehovah i Messiah Pennak Siangpahrang in van le vawlei i ral vialte hrawh dih cikceknak rian kha a hruai lai. (Biathlam 12:7-9; 19:11-16; 20:1-3, 10) Cu tikah Genesis 3:15 i chimchungmi bia le “Na Pennak cu rung tlung ko seh, Vancung khua ah na duhnak an tuah bangin Vawlei cungah hin tuah si ve ko seh” tiah Jesuh nih a zultu a cawnpiakmi hna thlacamnak cu a tling dih hirhiar lai.—Matthai 6:10; Filipi 2:8-11.
Zulh Dingmi Zohchunhawk
12, 13. (a) Nihin ah Pennak thawng ṭha kha mi nih zeitindah an lehrulh? (b) Khrih zohchunhawk kan zulh tikah zeidah kan ruah awk a si?
12 Jesuh nih a rak chimchung ban-tukin nihin ah Pennak kong thawng ṭha cu ram tampi ah chim a si cang. (Matthai 24:14) A phichuak cu, mi nuai tampi Pathian sinah an nunnak an i pumpe. Pennak nih a chuahter dingmi thluachuahnak kha ngangngan ngai in an hngak. Vawlei paradis ah daihnak le himnak he zungzal nun ding an i ruahchan i mah kong kha lunglawm in midang an chimh hna. (Salm 37:11; 2 Piter 3:13) Cu Pennak kong chimtu hna lakah nang tah naa tel ve maw? Naa tel ve a si ahcun thangṭhat awk tlakmi na si. Asinain, pakhat cio nih kan ruah awk a kong a um.
13 “Khrih hrimhrim nih nan caah khan [‘fahnak,’ NW] a in cang i ka keneh ka zul hna seh tiah i zohchunh awk an chiahpiak cang hna” tiah lamkaltu Piter nih a rak ṭial. (1 Piter 2:21) Hika ah Piter nih phungchimnak ah Jesuh teimaknak le cawnpiak a thiamnak kong chim loin fahnak a inmi kong a chim kha i cinken. Jehovah cungnung bik nawlngeitu a si-nak tangah um awk le Satan lichimmi a si langhter awkah zeitluk tiangin Jesuh nih fahnak in duhnak a ngeih kha a mit in a hmutu Piter nih ṭha tein a hngalh. Cu a si ah Jesuh keneh cu zei lam in dah kan zulh khawh? ‘Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak ṭanh awk le sunparter awkah zeitluk tiangin dah sifah harnak in duhnak ka ngeih? Jehovah cungnung bik nawlngeitu a si ṭanhnak ah ka lungthin ka chiah kha ka nunning le phungchim rianṭuannak ah kaa zuamnak nih a langhter maw?’ tiah mah le mah i hal awk a si.—Kolose 3:17.
14, 15. (a) Lam a pialtermi ruahnak cheuh-nak le sawmnak hna kha Jesuh nih zeitindah a rak lehrulh, zeiruangah? (b) Zei kongkau dah kan thinlung chungah kan camter zungzal awk a si? (“Jehovah Lei ah Ṭang” timi rinli kulh chung chimmi kha telter.)
14 Hneksaknak le biakhiah awk kha a nganmi he a hmemi he nifate in kan ton. Kan tuah dingmi thil kongah zeitindah bia kan khiah awk a si? Tahchunh-nak ah, kan Khrihfa dirhmun a thlahdorh termi tukforhnak kan ton tikah zeitindah kan lehrulh? Piter nih mah le mah i zaangfah dingin ruahnak a cheuh tikah Jesuh nih zeitindah a rak leh? “Satan, ka sinah um hlah! Na ruahnak hi Pathian ruahnak si loin minung ruahnak a si” tiah fakpi in a rak mawhchiat. (Matthai 16:21-23) Khrihfa rian le Pathian he kan i pehtlaihnak a hnorsuang khomi tangka le rian ṭha in sawm kan si tikah Jesuh bantukin kan tuah maw? Thil khuaruahhar a tuahmi a hmumi hna nih “hramhram in siangpahrang i ser awkah hung hnuh an ka duh” ti kha Jesuh nih a hngalh tikah khulrang in aa zukphiak.—Johan 6:15.
15 Jesuh nih cu caan le a dang caan hna ah zeicah fek ṭhup in a rak al? A pumpak himnak asiloah ṭhatnak nakin a biapi deuhmi a um kha fiang tein a hngalh caah a si. Zei bantuk sunghnak hmanh a si ah Jehovah duhnak tuah le cungnung bik nawlngeitu a sinak ṭanh kha a duh. (Matthai 26:50-54) Jesuh bantukin Jehovah cungnung bik nawlngeitu sinak kongkau kha kan lungthin ah kan camter zungzal lo ahcun Satan hlennak ah fawite in kan tla kho i biatak dinhdorh le ṭhatlonak i teiternak ṭihnungmi kan ton lai. Satan cu thil ṭhalo kha duhnung tukmi bantuk siter a thiam tuk i Evi kha cuticun a rak hlen.—2 Korin 11:14; 1 Timote 2:14.
16. Midang bawmhnak ah a biapi bikmi kan hmuitinh cu zeidah a si awk a si?
16 Phungchimnak rian ah, mi an lung-retheihmi kong kha chim in cu kong i Baibal chimmi kha hmuhsak awkah kan i zuam. Cucu Baibal cawn an lung a thawh nakhnga hmual ngeimi lam a si. Asinain, a biapi bik kan hmuitinh cu Baibal nih zeidah a chim timi le Pathian Pennak nih a chuahter hngami thluachuahnak kong mi va theihter lawng a si lo. Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak kongkau kha an hngalhthiam nakhnga kan bawmh hna lai. A hmaanmi Khrihfa si i an ‘hremnak tung, NW’ i put in Pennak caah sifahnak in duhnak an ngei lai maw? (Marka 8:34) Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak a ṭanhmi hna he i kom in Satan cu lihchimmi le thangchiattu a si langhter awkah timhcia an si maw? (Phungthlukbia 27:11) Kanmah theng le midang kha cuticun si awkah bawmh ding tinvo sung kan hmu.—1 Timote 4:16.
“Pathian Nih Cun Zeizong Vialte kha A Uk Dih Cikcek” Tikah
17, 18. Jehovah Nawlngeitu a sinak kan ṭanh a si ahcun sunparnak in a khatmi zei hmailei caan dah kan i ruahchan khawh?
17 Kan tuahsernak le phungchim rianṭuannak in Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak kan ṭanh kha langhter awkah kan i zuam. Cu lioah Jesuh Khrih nih “Pennak cu Pa Pathian sinah khan a pek lai” caan kha kan hngah khawh. Zeitikah cuticun a si lai? Lamkaltu Paul nih hitin a rak fianter: “Khrih nih khan thlarau lei uktu hna le nawl ngeitu hna le ṭhawnnak vialte kha a tei dih hna lai . . . Pathian nih ral vialte cu a tei dih hna i a ke tangah a chiah hna hlantiang Khrih nih cun a uk lai. . . . Fapa zong nih cun zeizong vialte a tang i a chia dihtu Pathian tangah cun aa chia lai i Pathian nih cun zeizong vialte kha a uk dih cikcek hna lai.”—1 Korin 15:24, 25, 28.
18 Pathian nih “zeizong vialte kha a uk dih cikcek hna” caan cu zeitluk in dah a sunlawi lai! Pennak nih a rian vialte a lim dih lai. Jehovah cungnung bik nawlngeitu a sinak a ralchanhtu vialte hrawh an si lai. Universe pumpi ah daihnak le remnak a um ṭhan lai. “A min he aa tlakmi sunparnak kha BAWIPA cu pe u, . . . Miphun vialte kha, ‘BAWIPA cu siang-pahrang a si’ . . . tiah chim hna u” timi salm caṭialtu bia kha sermi thil vialte nih hla an sak lai.—Salm 96:8, 10.
Na Let Kho Maw?
• Pathian nawlngeitu sinak kongkau cu biapi bik a si ti kha Jesuh nih zeitindah a rak langhter?
• Jesuh nih phungchim rian a ṭuannak le a thihnak in zeidah a bik in a rak tlinter?
• Jehovah nawlngeitu sinak kan ṭanhnak ah Jesuh zohchunhawk kha zeiti lam in dah kan zulh khawh?
[Cahmai 11nak i Hmanthlak]
JEHOVAH LEI ZH ṬANG
Khrihfa pawl nih a fakmi hneksaknak hna in tikah Korea le hmun dangdang i unau pawl bantukin mah bantuk hneksaknak zeiruangah kan ton timi kha lung chungah i cinken peng cu bawmtu a si.
Soviet uk lio caan ah thong a rak tlami Jehovah Hngaltu pakhat nih hitin a chim: “Eden dum ah a chuakmi Pathian nawlngeitu sinak he aa tlaimi kongkau fiang tein kan hngalhthiamnak nih inkhawhnak ngeih awk a kan bawmh. . . . Jehovah uknak lei ṭan awkah caan ṭha kan hmuh a si ti kha kan hngalh. . . . Mah nih thazang a kan ngeihter i kan zumhfehnak kha a hmunhter.”
Hngaltu dang pakhat nih rian hrang ṭuannak thong a um lio ah amah le Hngaltu a hawile a bawmmi hna kong kha hitin a rak chim: “Jehovah nih a kan bawmh. A har ngaimi sining hna lakah Jehovah he kan i pehtlaihnak a rak fek. Universe i nawlngeitu ngan bik sinak kongkau ah Jehovah lei ah kan ṭang tiin pakhat le pakhat tha kan i pe zungzal.”