Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi
JUNE 3-9
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | GALATI 4-6
“Kan caah Sullam a Ngei tukmi ‘Tahchunhnak’”
(Gal. 4:24, 25) Mah hihi tahchunhnak ah lak khawh a si lai: nu pahnih hi biakamnak pahnih an si. Biakamnak pakhat, Hagar kha, Sinai Tlang in a rami a si i a fale cu sal in hrinmi an si. 25 Hagar cu Arabia ram Sinai Tlang kha a si i atu Jerusalem le a chung i a ummi a fale vialte, sal sinak chung i khua a sami hna aiawhtu hi a si.
it-1 1018 ¶2
Hagar
Lamkaltu Paul nih tahchunhnak in a langhtermi Hagar nih Sinai Tlang ah Jehovah he Nawlbia biakam a tuahmi pumsa Israel miphun kha a aiawh. Mah biakamnak nih “a fale cu sal in hrinmi” a siter hna. Annih cu sualnak a ngeimi an si caah mah biakam ningin an nung kho lo. Nawlbia tangah a ummi Israel mi cu a luat lomi sal an si, thih awktlak sualnak a ngeimi an si. (Joh. 8:34; Rom 8:1-3) Paul chan i Jerusalem khua nih amah le a fale sal i a cantermi Hagar kha a langhter. Mah Jerusalem khuapi nih pumsa Israel mi kha a aiawh. Chiti thuhmi Khrihfa hna cu Pathian nupi in langhtermi “vancung Jerusalem” i fale an si. Mah Jerusalem cu zeitikhmanh ah sal a si bal lomi, a luatmi nu, Sarah bantuk a si. Ishmael nih Isak a hrem bantukin Fapa thawngin luatnak a hmumi, “vancung Jerusalem” i fale kha Jerusalem i sal in hrin a simi fale nih an hrem ve hna. Asinain Hagar le a fapa ṭhawl an simi nih pumsa Israel mi Jehovah nih a miphun in a hlawtmi hna kha a langhter.—Gal. 4:21-31; Joh. 8:31-40 zong zoh.
(Gal. 4:26, 27) Sihmanhsehlaw vancung Jerusalem cu a luatmi nu kha a si i amah cu kan nu cu a si. 27 Zeicahtiah Cathiang nih, “Fa a ngei bal lomi nu, i lawm tuah! Nau nganfah a ing bal lomi nu, lunglawmhnak in au tuah! Zeicahtiah, kaltakmi nu nih, a va he khua a sa komi nu nakin fa tam deuh a ngeih hna lai,” a ti.
Pennak cungah Hninh khawh Lomi Zumhnak Ngei
11 Abraham biakamnak chung i biakam pawl cu Abraham tefa nih Biakammi Ram an co tikah a voikhatnak a tling. Asinain mah biakamnak nih a ngan deuhmi ṭhatnak a chuahter rih lai tiah Baibal nih a langhter. (Gal. 4:22-25) Abraham tefa i a pakhatnak asiloah a biapi bikmi cu Jesuh Khrih a si tiah lamkaltu Paul nih a fianter. A pahnihnak ah aa telmi cu chiti thuhmi Khrihfa 144,000 an si. (Gal. 3:16, 29; Biat. 5:9, 10; 14:1, 4) Eden dum ah tuahmi biakam i minu cu vancung Pathian bupi kha a si. Mah minu cu “vancung Jerusalem” tiah auh a si i zumhfekmi thlarau pum a ngeimi hna in dirhmi a si. (Gal. 4:26, 31) Abraham biakamnak nih a langhter bantukin minu tefa nih minung caah zungzal ṭhatnak a chuahter lai.
(Gal. 4:28-31) Ka u le ka nau hna, Isak cu Pathian biakam thawngin Pathian fapa a si bantukin nannih zong Pathian biakam thawngin Pathian fa nan si ve. 29 Hawi phung kel in hrinmi fapa nih Pathian thlarau thawngin hrin a simi fapa kha a serhsat bantukin atu zongah hin a si ve. 30 Sihmanhsehlaw Cathiang nih zeitindah a ti kha? “Sal nu le a fa kha ṭhawl hna, zeicahtiah sal nu fapa nih a luatmi nu fapa he an pa ro kha i hrawm hlah seh,” a ti a si lo mei? 31 Ka u le ka nau hna, kannih cu sal nu fa kha kan si lo, a luatmi nu fa kha kan si.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Gal. 4:6) Pathian fa nan si langhternak caah khan Pathian nih a Thlarau cu nan lung chungah a run thlah i cu Thlarau nih cun, “Ka Pa, ka Pa,” ti in a au.
w09 4/1 13
Na Hngal Maw?
Jesuh nih thla a cam tikah Jehovah kha “Abba, Ka Pa” tiah zeicah a auh?
Aramaic biafang ʼab·baʼʹ timi cu “ka pa” asiloah “Oh, Ka Pa” timi sullam a ngei. Mah biafang cu Baibal ah voithum aa tel, a voithum ningin thlacamnak ah aa telmi a si i vancung kan Pa, Jehovah kha a ti duhmi a si. Mah biafang i a sullam cu zeidah a si?
Cauk pakhat nih (The International Standard Bible Encyclopedia) hitin a ti: “Jesuh chan lioah ʼabbāʼ timi biafang cu nifatin hmanmi a si i fale nih dawtnak in an pale an auhnak hna a si.” Mah cu dawt kawhnak biafang a si i holh a thiam kami ngakchia nih an hmanmi ah aa tel. Jesuh nih lungtak tein a Pa sin thla a cam lioah mah biafang kha a rak hman. Jesuh cu a thih lai te i Gethsemane dum ah thla a cam lioah Jehovah kha “Abba, Ka Pa” tiah a rak auh.—Marka 14:36, NW.
Mah cauk nih hitin a ti chap: “Greek le Rom chan lio i Judah mi hna nih Pathian kha ʼAbbāʼ tiah an au lo. Cu bantuk dawt kawhnak biafang in auh cu Pathian upat lo a si tiah an ruah caah a si. Asinain Jesuh nih thla a cam lioah cutin a auhmi nih a Pa he aa naih tukmi an si ti a chimmi cu a hmaan ti kha a langhter. Lamkaltu Paul ṭialmi Baibal cauk ah “Abba” timi biafang voihnih aa tel, mah nih kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna zong thla an cam tikah mah biafang an hman ve ti kha a langhter.—Rom 8:15; Galati 4:6.
(Gal. 6:17) Ka bia donghnak ah: ahohmanh nih harnak ka pe ti hlah u. Ka pum cung i a ummi hmape nih hin Jesuh sal ka si cu a langhter ko.
w10 11/1 15
Na Hngal Maw?
Lamkaltu Paul nih “ka pum cung i a ummi hmape nih hin Jesuh sal ka si cu a langhter” a ti tikah zeidah a chim duhmi a si?—Galati 6:17.
▪ Kumzabu pakhatnak i mi hna nih Paul chimmi bia kha a sullam a phunphun in an i fiang kho men. Tahchunhnak ah, hlanlio ah raldohnak ah an tlaihmi hna, biakinn thil a firmi hna le an Bawi inn in a tlimi hna an si ti hngalh khawh awkah a linmi thir in an pum ah hmape an ser hna. Mah hmape a ngeimi cu mi nih an namneh hna.
Asinain hmape a ngeimi poah kha an namneh hna lo. Hlanlio mi hna nih zei miphun kan si ti le zei biaknak kan si ti langhter awkah a linmi thir in an pum ah hmape an rak i ser. Cauk pakhat (Theological Dictionary of the New Testament) nih hitin a ti: “Siria mi hna nih annih cu Hadad le Atargatis pathian a biami kan si ti langhter awkah an ban asiloah an hngawng ah a linmi thir in hmape an rak i ser . . . Greek pathian Dionysus a biami hna nih cun hmape um dingin ivy hnah kha an hman.”
Lamkaltu Paul nih missionary rian a ṭuan lioah a tonmi hremnak ruangah a hmuhmi hmape kong kha a chim duhmi a si tiah chanthar Baibal a fiantermi hna nih an ti. (2 Korin 11:23-27) Asinain Paul nih Khrihfa a simi kha a hmape in si loin a nunning in a langhternak kong kha a chim duhmi a si kho men.
Baibal Relnak
(Galati 4:1-20) Ka chim duhmi cu hihi a si: rocotu ding kha ngakchia a si chung cu thil vialte a ngeitu si ko hmanhsehlaw sal bantukin tuah a si. 2 A pa nih a tinhpiakmi caan a phak hlan cu zohkhenhtu hna kut tangah khan a um i cu hna nih cun a thilri zong kha an zohkhenhpiak. 3 Cu bantukin kannih zong hi thlaraulei in nutling, patling sinak kan phak hlan cu vawlei le van a uktu thlarau hna sal kan si. 4 Sihmanhsehlaw a hmaanmi caan cu a hung phak tikah, Pathian nih a Fapa kha a run thlah. Nu chung khan a hung chuak i Judah mi nawlbia tangah khan a um, 5 cucu nawlbia tang i a ummi hna kha luatter awk le kannih kha Pathian fa i canter awk caah a si. 6 Pathian fa nan si langhternak caah khan Pathian nih a Thlarau cu nan lung chungah a run thlah i cu Thlarau nih cun, “Ka Pa, ka Pa,” ti in a au. 7 Cucaah sal nan si ti lo, fa nan si cang. Cun Pathian fa nan si cang caah Pathian nih a fale ca i a chiahmi thil vialte cu aan pek hna lai. 8 Hlan ah cun Pathian kha nan rak hngal lo, cucaah pathian a si lomi thil sal kha nan rak si. 9 Sihmanhsehlaw atu cu Pathian cu nan hngalh cang—atu cu Pathian nih aan hngalh hna ka ti deuh awk tu a si—cucaah zeitindah kha a derthawmmi le san a tlai lomi thlarau hna lei ah khan i mer ṭhan nan duh? Zeicahdah an sal si, i nolh ṭhan cu nan duh? 10 Ni thiang khun, thla thiang khun, caan thiang khun, kum thiang khun ti ulh kha nan hmang. 11 Nan ca i har lengmang in ka ṭuanmi vialte kha pakpalawng ah nan canter sual lai ti ka phang ko. 12 Ka u le ka nau hna, keimah bantuk kha si u, tiah kaan nawl hna. Kei zong nanmah bantuk pei ka si ve cu. Ka cungah ṭhatlonak nan tuahmi zeihmanh a um lo. 13 Zei ruangah dah thawngṭha kha ka rak in chimh hna ti cu nan hngalh: ka zawt caah pei a si kha 14 Sihmanhsehlaw zei rel loin nan rak ka um lo i a dawnh zong nan rak ka dawn lo. Ka pumsa umtuning kha nan caah thil har a rak si nain Pathian vancungmi bantukin nan rak ka cohlan. 15 Nan rak i lawm tuk ko kha ta. Atu hi nan zeidah a ti? Si kho sehlaw cu, nan mitmu hmanh nan rak i khoih hnga i nan rak ka pek hnga. Cucu keimah hrimhrim nih ka chim ngam. 16 Atu cu biatak kaan chimh hna ruangah nan ral ka si cang dahra? 17 Midang pawl nih khan nan zawn cu an in ruat ngai ko hna, sihmanhsehlaw an i tinhmi cu a ṭha lo. An duhmi cu keimah le nanmah kha ṭhen i nanmah kha anmah lei lawng i ṭanter kha a si. 18 Thilṭha i tinh ahcun cu bantuk zawnruahnak ngeih cu a ṭha ko—nan sin i ka um lawngah si loin cu bantuk cu zeitik ca paohah a ṭha zungzalmi a si. 19 Ka dawtmi ka fale hna, nu nih nau a ngeih lai i a inmi nganfahnak bantuk khi nan caah ka ing ṭhan hoi, nan chung i Khrih sining a um hlan paoh cu ka ing zungzal ko lai. 20 Atu te ah hin, nan sinah umning law ti ka duh hringhran ko, cuticun ka bia chimning zong hi a thlen zong maw ka hei thlen khawh deuh hnga ka ti. Nan kong ah hin ka lungre a thei ko!
JUNE 10-16
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | EFESA 1-3
“Jehovah Khuakhannak Le Rianṭuan Ning”
(Efe. 1:8, 9) Cu tluk tam in a kan pekmi a vel cu a va lianngan hringhran dah! 9 Pathian nih a fimnak le a thil hmuh khawhnak in a rak i timhmi cu a hun tuah i Khrih thawngin tlinter a timhmi a khuakhannak a rak i thupmi kha kannih cu a kan hngalhter cang.
it-2 837 ¶4
A Sunglawimi Thilthup
Messiah Pennak. Khrih kong a sunglawi tukmi thilthup he aa tlaimi langhnak kha Paul nih a langhter. Efesa 1:9-11 ah Pathian nih aa tinhmi, a sunglawimi thilthup kong kha a kan hngalhter tiah Paul nih a ti, cun hitin a ti: “Pathian nih a fimnak le a thil hmuh khawhnak in a rak i timhmi cu a hun tuah i Khrih thawngin tlinter a timhmi a khuakhannak a rak i thupmi kha kannih cu a kan hngalhter cang. Caan a cut tikah Pathian nih tlinter a timhmi cu hihi a si: van i a ummi thil vialte le vawlei i a ummi thil vialte kha hmunkhat ah a pumh dih hna lai i Khrih cu an lu ah a ser lai. Zeizong vialte hi Pathian khuakhan ning le tinh ning in an kal ko; Khrih he kan i pehtlaihnak thawngin Pathian nih amah mi si ding i a kan thim cu amah nih a rak i tinhmi a si ko i a hramthawk tein tuah awkah a rak i khiah ciami a si ko.” Mah a sunglawimi thilthup ah Pathian Messiah Pennak i cozah aa tel. Paul nih “van i a ummi thil vialte” tiah a ti tikah Khrih he vangcung Pennak ro a co dingmi kha an si. “Vawlei i a ummi thil vialte” timi cu vawlei ro a co dingmi kha an si. Jesuh nih a zultu pawl sinah Pennak ah an tuah dingmi a sunglawimi thilthup kong kha a chim i hitin a ti: “Pathian Pennak biathli cu nannih cu pek nan si cang.”—Mar. 4:11.
(Efe. 1:10) Caan a cut tikah Pathian nih tlinter a timhmi cu hihi a si: van i a ummi thil vialte le vawlei i a ummi thil vialte kha hmunkhat ah a pumh dih hna lai i Khrih cu an lu ah a ser lai.
Jehovah Nih A Chungkhar A Pumhkhawmh
3 Jehovah cu aa tinhmi ningin a tuahtu a si zungzal. “Caan a cut tikah” Pathian nih van i a ummi vialte le vawlei i a ummi minung vialte kha chungkhar pakhat siter awkah a timhtuah. Mah timhtuahnak kha “khuakhannak” tiah a ti. (Efesa 1:8-10 rel.) Khuakhannak cu pahnih in a um. Pakhatnak ah Pathian nih chiti thuhmi kha van ah um awkah a timhtuah hna, annih cu Jesuh Khrih kuttang ah rian an ṭuan lai. Mah cu Jehovah nih Khrih he van ah uktu a ṭuan hngami a pumhkhawmh hna caan, AD 33, Pentekos ni in aa thawk. (Lam. 2:1-4) Khrih tlanhnak man thawngin Pathian nih chiti thuhmi hna kha van i nun awkah aa tlakmi miding in a hmuh hna. Annih nih “Pathian fa” an si kha an i hngalh.—Rom 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4 Pahnihnak ah Pathian nih Messiah Pennak tang vawlei Paradis ah a um dingmi kha a pumhkhawmh hna. Paradis ah a um hmasa dingmi cu “mibu nganpi” an si lai. (Biat. 7:9, 13-17; 21:1-5) Kum Thongkhat Uknak chung ah mithi nuai tampi cu an thoṭhan lai i mibu nganpi he an umṭi lai. (Biat. 20:12, 13) Mah tikah lung aa rualmi kan si langhternak caanṭha tampi kan hmu lai. Mibu nganpi le a thoṭhanmi hna cu “vawlei i a ummi thil” an si te lai. Kum thongkhat uknak a dih tikah hneksak an si lai i zumhfek tein a ummi hna cu vawleicung ah a ummi “Pathian fale” an si lai.—Rom 8:21; Biat. 20:7, 8.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Efe. 3:13) Cucaah nan ca i harnak ka in caah hin nan lung dong hlah u, nanmah ca ṭhatnak lawngte ah a si ko.
Upatnak Hmuh Awkah Zeihmanh I Dawnhter Hlah
15 Jehovah duhnak teimak tein kan tuahmi nih mi kha upatnak hmuh awkah a bawmh hna. Paul nih Efesa Khrihfabu sinah hitin a ṭial: ‘Nan ca i harnak ka inmi cu nanmah upatnak hmuhnak ca a si caah nan lung dongh lo awkah kaan nawl hna.’ (Efe. 3:13, NW) Paul nih harnak a inmi cu Efesa unau pawl upatnak hmuhnak caah a si tiah zeicah a ti? Paul nih harnak a ton buin unau pawl ca rian a ṭuannak thawngin Khrihfa hna caah a sung bikmi cu Pathian rian ṭuan a si ti kha a hmuhsak hna. Paul cu harnak a in tikah a lung a dongh ahcun unau pawl nih Jehovah he an i pehtlaihnak, an phungchimnak le an i ruahchanmi cu a biapi lo tiah an ruah khawh men. Paul nih inkhawhnak a langhternak thawngin Khrih zultu si awkah zei paoh hlawt a phu ti kha unau pawl a hmuhsak hna.
(Efe. 3:19) A dawtnak hi tling lak ngaingai cun hngalh khawh a si lo nain nan hngalh te ko lai. Cucaah Pathian tlinnak a tlingmi cun khat ko u.
cl 299 ¶21
“Khrih Dawtnak Hngalhthiamnak”
21 “Hngalhthiamnak” tiah lehmi Greek biafang cu “hmuhtonnak in hngalhmi” tiah sullam a ngei. Jesuh bantukin dawtnak kan langhter tikah mah zawn ruat loin midang ṭhatnak ca kan tuah lai, midang herhmi kha kan bawmh hna lai i lungtak tein kan ngaihthiam hna lai, mah tikah Jesuh intuarnak kha ṭha tein kan hngalhthiam lai. Cuticun kanmah theng nih Khrih ‘a dawtnak kha kan hngalhthiam’ lai. Cun Khrih he kan i lawh deuhdeuh tikah Jesuh nih tling tein aa zohchunhmi Jehovah Pathian he kan i naih deuhdeuh ve lai ti kha i cinken hna u sih.
Baibal Relnak
(Efesa 1:1-14) Pathian duhnak in Khrih Jesuh lamkaltu a simi keimah Paul nih, Efesa khua i a ummi Pathian mi hna, Khrih Jesuh chung i nan nunnak ah zumhawktlak in khua a sami hna, ca kaan kuat hna. 2 Pathian kan Pa le Bawipa Jesuh Khrih nih vel le daihnak in pe ko hna seh. 3 Kan Bawipa Jesuh Khrih i a Pa le a Pathian cu lawm ko u sih. Zeicahtiah Khrih he kan i pehtlaihnak thawngin kannih cu vancung khua ah hin thlarau laksawng phun kip kha a kan pek. 4 Vawlei a ser hlanin Pathian nih kannih cu Khrih chung i amah ta si dingin a kan thim cang, cucaah a hmaiah a thiangmi le soi awk um lomi kan si awk a si. 5 Pathian nih cun kannih cu Jesuh Khrih thawngin a fa i cohlan awk kha a rak timh cangmi le a duhmi a si. 6 Pathian cu a sunglawimi a laksawng ruangah hin thangṭhat ko u sih, a dawtmi a Fapa in a kan pekmi a laksawng caah hin thangṭhat ko u sih. 7 Khrih thihnak nih kannih cu a kan luatter, cucu kan sualnak kha ngaihthiam kan si tinak a si. Pathian vel cu a va lianngan hringhran dah, 8 cu tluk tam in a kan pekmi a vel cu a va lianngan hringhran dah! 9 Pathian nih a fimnak le a thil hmuh khawhnak in a rak i timhmi cu a hun tuah i Khrih thawngin tlinter a timhmi a khuakhannak a rak i thupmi kha kannih cu a kan hngalhter cang. 10 Caan a cut tikah Pathian nih tlinter a timhmi cu hihi a si: van i a ummi thil vialte le vawlei i a ummi thil vialte kha hmunkhat ah a pumh dih hna lai i Khrih cu an lu ah a ser lai. 11 Zeizong vialte hi Pathian khuakhanning le tinhning in an kal ko; Khrih he kan i pehtlaihnak thawngin Pathian nih amah mi si ding i a kan thim cu amah nih a rak i tinhmi a si ko i a hramthawk tein tuah awkah a rak i khiah ciami a si ko. 12 Cucaah Khrih chung i ruahchannak a bunh hmasa bik pawl kannih nih hin Pathian sunparnak cu thangṭhat ko u sih. 13 Nannih zong cuti cun nan si ve: khamhnak aan phorhtu hna thawngṭha biatak kha nan theih tikah Khrih kha nan zumh i Pathian nih a ta nan si hmelchunhnak cu nan cungah a khenh; cu hmelchunhnak cu bia aan kamhmi hna Thlarau aan pek hna hi a si. 14 Pathian nih a mi hna bia a kan kamhmi kha kan hmuh hrimhrim lai tinak aamahkhan cu Thlarau hi a si i Pathian nih a ta a simi hna cu luatnak tling a pek hna lai ti a kan hngalhtertu zong a si. A sunparnak cu thangṭhat ko u sih!
JUNE 17-23
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | EFESA 4-6
“Pathian nih Aan Pekmi hna Ralthuam vialte kha i Hruk U”
(Efe. 6:11-13) Khuachia hlennak kha nan doh khawh nakhnga Pathian nih aan pekmi hna ralthuam vialte kha i hruk u. 12 Zeicahtiah kan dohmi hna cu minung kha si loin, vancung khua i a ummi thlarau sual ṭhawnnak hna le uktu hna le nawlngeitu hna le hi a muimi chan lianhngannak hna hi an si. 13 Cucaah atu hin Pathian ralthuam kha i hruk u. Cun ni ṭhalo kha a hung phanh tikah nan ral cu nan rak doh khawh lai i a donghnak tiang nan i tuk hnu zongah nan hmun ahcun fek tein nan dir kho lai.
Mino Hna—Satan Doh awkah Fek tein Um U
LAMKALTU Paul nih Khrihfa hna kha ralkap he a tahchunh hna. Kannih cu ral a domi kan si i kan ral cu a um taktakmi a si. Asinain kan dohmi cu minung an si lo, Satan le khuachia kha an si. Annih cu kum tampi chung ral a do cangmi an si i raldoh an thiam tuk. Cucaah mah raldohnak ah teinak hmuh ding cu a si kho lomi a lo men lai, a hleiin mino kan si ahcun a si men lai. Cu bantuk a ṭhawng tukmi raldohnak ah mino pawl nih teinak an hmu kho lai maw? An hmuh khawh i tei zong an tei. Zeicah? Jehovah sinin ṭhawnnak an hmuh caah a si. Ṭha tein cawnpiakmi ralkap bantukin raldohnak ah teinak an hmuh nakhnga ‘Pathian nih a pekmi hna ralthuam vialte kha an i hruk.’—Efesa 6:10-12 rel.
(Efe. 6:14, 15) Cucaah timhcia tein dir u: nan taisawm caah biatak kha fek tein i sawmh u; nan ṭangphaw caah dinnak kha i benh u; 15 nan kedan caah daihnak Thawngṭha chim thathawhnak kha i denh u.
Mino Hna—Satan Doh awkah Fek tein Um U
4 Mah taisawm bantukin Pathian Bia biatak nih a hmaan lomi cawnpiaknak in a kan huhphenh khawh. (Johan 8:31, 32; 1 Johan 4:1) Baibal biatak sunsak awkah kan cawn deuhdeuh tikah Pathian phunglam ningin nun awk asiloah “ṭangphaw” i hruk awkah kan i fawih deuh lai. (Salm 111:7, 8; 1 Johan 5:3) Biatak kan hngalhthiam deuhdeuh tikah kan ral dohnak ah kan i huppheng kho deuhdeuh ve lai.—1 Pet. 3:15.
7 Jehovah i a dingmi phunglam nih kan “lung” asiloah kan chunglei minung kha a huhphenh khawh caah ṭangphaw he tahchunh khawh a si. (Ptb. 4:23) Ralkap pakhat nih a fek lomi thir pakhat caah thir in sermi a ṭangphaw kha zeitikhmanh ah a thleng lai lo. Cu bantukin kanmah nih a hmaan tiah kan ruahmi thil caah Jehovah i a dingmi phunglam kha zeitikhmanh ah kan thleng lai lo. Kan lungthin huhphenh awkah fimnak a za in kan ngei lo. (Ptb. 3:5, 6) Cucaah kan “ṭangphaw” nih kan lungthin a huppheng maw ti kha hmaan tein kan check zungzal a hau.
10 Rom ralkap pawl cu kedan an i denhmi nih ral tei awkah a bawmh hna bantukin langhternak kedan kan i denhmi nih “daihnak thawngṭha chim” awkah a kan bawmh. (Isa. 52:7; Rom 10:15) Asinain phungchim awkah a caan ah ralṭhatnak tampi kan ngeih a hau. Kum 20 a simi Bo nih hitin a ti: “Ka khaanhawi pawl sin phungchim kha ka ṭih tuk. Ka ning a zak. Ka ruah ṭhan tikah cutin ka rak umnak a ruang kha ka hngal lo. Atu cu ka ṭhikhat pawl sin phungchimnak ah kaa nuam tuk cang.”
(Efe. 6:16, 17) Zumhnak kha phaw caah i ken zungzal u law cu phaw cu Khuachia nih mei bantuk a simi thal in aan kah hna tikah nan rak hmih khawh hna lai. 17 Cun luchin caah khamhnak kha i chinh u law thlarau nih aan pekmi hna vainam caah Pathian bia kha i lak u.
Mino Hna—Satan Doh awkah Fek tein Um U
13 Satan nih “mei bantuk a simi” zei thal in dah an kah khawh? Jehovah kong lihbia chimnak in aan kah men lai. Jehovah nih aan daw lo i ahohmanh zong nih zei ah an in rel lo tiah Satan nih ruahter aan duh. Kum 19 a simi Ida nih hitin a ti: “Jehovah nih a ka naih lo i ka Hawi si a duh lo tiah ka ruat tawn.” Cutin a ruah tikah zeidah a tuah? “Pumhnak cu ka zumhnak a ṭhantertu taktak a si. Kaa pum ko nain a phi ka pe bal lo, zeicatiah ka chimmi kha ahohmanh nih theih an duh lai lo tiah ka ruah. Asinain atu cu pumhnak caah ṭha tein kaa timtuah i voihnih asiloah voithum tal a phi pek awkah kaa zuam. Mah cu a har ko nain cutin ka tuah tikah kaa nuam deuh. Unau pawl cu thazaang petu taktak an si. Pumhnak in ka ṭin fatin Jehovah nih a ka dawt ti kha ka hngalh chinchin.”
16 Luchin nih ralkap pakhat i a thluak kha a huhphenh khawh bantukin “khamh kan i ruahchannak” nih kan ruahnak kha a huhphenh khawh. (1 Thes. 5:8; Ptb. 3:21) Ruahchannak nih Pathian biakam ah lungthin chiah awk le kan tonmi buaibainak ruangah lungdongh lo awkah a kan bawmh. (Salm 27:1, 14; Lam. 24:15) Asinain ruahchannak nih kan huppheng seh ti kan duh ahcun ruahchannak cu kan caah a um taktakmi a si a hau. Kan “luchin” kha kan kut in i put loin kan lu ah kan i chinh awk a si.
20 Lamkaltu Paul nih Pathian Bia cu vainam he aa lo tiah a ti. Jehovah nih mah vainam kha a kan pek. Asinain kan zumhnak kilvennak ca le kan ruahnak remhnak caah mah vainam kha ṭha tein kan hman thiam nakhnga kan cawn a hau. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Na thiamnak kha zeitindah na ṭhanter khawh? Kum 21 a simi Sebastian nih hitin a ti: “Baibal ka rel tikah dalkhat chungin caangkhat paoh kha ka ṭial. Ka duh bikmi Baibal caang hna kha ka khomh.” Mah nih Jehovah ruahning hngalhthiam chin awkah a bawmh. Daniel nih hitin a ti chap: “Baibal ka rel tikah phungchimnak ah ka tonmi hna a bawm kho hngami kong kha ka ruat i Baibal caang kha ka thim. Zumhnak he Baibal kong kha kan chim i anmah bawmh awkah a si khawh chung kan i zuammi kha an hmuh tikah mi nih ṭha tein an lehrulh.”
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Efe. 4:30) Cun Pathian thiang thlarau kha a ngaihchiatter hlah u; zeicahtiah Pathian ta nan si hmelchunhnak le Pathian nih aan luatter hna Ni cu a phan lai ti aamahkhan cu Thlarau cu a si.
it-1 1128 ¶3
Thiannak
Thiang thlarau. Jehovah rianṭuan ṭhawnnak asiloah thlarau timi cu Pathian nih a uk khawhmi le aa tinhnak a tlinter zungzaltu kha a si. Mah cu a thiang tukmi a si i Pathian nih a hmanmi a si. Cucaah mah kha “thiang thlarau” ti in le ‘thlaraulei thiannak’ ti in auh a si. (Salm 51:11; Luk. 11:13; Rom 1:4; Efe. 1:13) Mi pakhat cungah thiang thlarau a um timi cu a thian nakhnga a bawmmi ṭhawnnak kha a si. A thiang lomi asiloah a ṭha lomi tuahsernak nih thiang thlarau kha a ralchanh asiloah ‘a ngaih a chiatter’ khawh. (Efe. 4:30) Thiang thlarau cu amah pumpak tein a um khomi a si lo nain Pathian i a thiangmi sining a langhtertu a si caah ‘a ngaih a chia’ kho. A ṭha lomi tuahsernak nih ‘thiang thlarau kha a dawnh’ khawh. (1 Thes. 5:19) A ṭha lomi tuahsernak hna kan tuah peng ahcun Pathian thiang thlarau kha ‘a ngaih kan chiatter’ lai i Pathian ral ah kan i cang lai. (Isa. 63:10) Thiang Thlarau ralchanh in thil ṭhalo a chimmi cu tuchan ah siseh, hmailei chan ah siseh, ngaihthiam an si lai lo tiah Jesuh nih a ti.—Matt. 12:31, 32; Mar. 3:28-30; THLARAU ah zoh.
(Efe. 5:5) Hihi fiang tein i theih u: nu le pa sualnak a tuahmi le dawhcah loin khua a sami le a hak a kaumi cu Khrih Pennak chung le Pathian Pennak chungah covo zeihmanh an ngei lai lo (hakkauh hi siasal biak phun khat a si).
it-1 1006 ¶2
Hakkauhnak
Tuahsernak ah A Langmi. Hakkauhnak cu a ṭha lomi le a hleihluat tuk in duhnak ruangah a langmi a hleihluat tukmi tuahsernak kha a si. Baibal ṭialtu Jeim nih a ṭha lomi duhnak cu a ṭhang i sualnak kha a hrin tiah a ti. (Jeim 1:14, 15) A hak a kaumi pakhat cu a tuahsernak in hngalh khawh a si. Lamkaltu Paul nih a hak a kaumi cu siasal a biami bantuk a si tiah a ti. (Efe. 5:5) A duhmi thil kha Sertu Pathian biaknak le rianṭuannak nakin biapi deuh ah a chiah caah a pathian bantuk a hung si.—Rom 1:24, 25.
Baibal Relnak
(Efesa 4:17-32) Bawipa min in hi bia hi ka chim i ralrinnak kaan pek hna: lawkih mi bantukin um ti hlah u. Annih cu an ruahnak kha pakpalawng a si. 18 An lungthin kha a mui. Annih cu zeihmanh an hngalh lo ca le an lung a ṭhawn caah Pathian pekmi nunnak chungah khan an i tel kho lo. 19 Ningzah zeihmanh an hngal lo i sualnak kha an tuah lengmang, cun i sum loin aa dawhcah lomi thil phunzakip kha an tuah. 20 Khrih kong i nan theihmi cu, cu bantuk cu an si lo. 21 Amah kong cu nan theih i amah zultu nan si bantukin Jesuh chung i a ummi biatak cu cawnpiak nan si. 22 Cucaah cun nan rak nun tawn ningin aan nuntertu hna nan mihring hlun kha hlaw u, cu mihring hlun cu pumsa duhnak hlenhmang nih a hrawh lengmang tawnmi kha a si. 23 Nan lungthin le nan ruahnak ah ser tharmi nan si awk a si. 24 Pathian he aa lo in sermi nan mihring thar kha i hruk u law cucu a dingmi le a thiangmi nunning i a langmi nunnak taktak kha a si. 25 Cucaah lihchim um ti hlah seh. Aho cio paoh nih a unau cu biatak chim seh, zeicahtiah kan dihlak in hmunkhat ah Khrih pum chung nge kan si cio. 26 Na thin a hun ahcun na thinhunnak kha sualnak chung i aan luhpitu siter hlah; cun na thinhunnak cu nitlak khumhter hlah. 27 Khuachia cu caanṭha pe hlah. 28 Fir a hmangmi kha fir ti hlah seh, amah ca i ding tein pawcawmnak caah le sifak mi bawmhnak caah rian ṭuan seh. 29 Bia nan i ruah tikah mi ca ṭhatlonak bia hmang hlah u. Mi ca i san a tlaimi, a herhmi zawn i ṭhatnak a chuahpitu le a theimi thluachuah vanluh a petu ding bia lawng kha hmang u. 30 Cun Pathian thiang thlarau kha a ngaihchiatter hlah u; zeicahtiah Pathian ta nan si hmelchunhnak le Pathian nih aan luatter hna Ni cu a phan lai ti aamahkhan cu Thlarau cu a si. 31 Lungthli in i uamnak le thinhunnak le ingpuannak kha hlaw hna u. I hua ti hlah u, i vawlpam ti hlah u. Huatnak lungthin ngei ti hlah u. 32 Pakhat le pakhat cungah zaangfahnak lungthin le nemnak lungthin ngei u law Pathian nih Khrih thawngin aan ngaihthiam hna bantukin pakhat le pakhat i ngaithiam u.
JUNE 24-30
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | FILIPI 1-4
“Zeithil Kong Hmanhah Lungrethei In Um Hlah U”
(Fil. 4:6) Zeithil kong hmanhah lungrethei in um hlah u. Thla nan camnak ah Bawipa cu nan herhmi kha hal u law nan hal tikah lunglawm tein hal zungzal u.
“Pathian Daihnak, Minung Hngalhnak A Lonhtu”
10 “Zeithil kong hmanhah lungrethei loin” “Pathian daihnak” hmuh awkah zeinihdah a kan bawmh khawh? Kan tonmi buaibainak he aa tlaiin kan lungre a theih tikah thlacamnak cu hnemtu taktak a si ti kha Paul bia nih a langhter. Cucaah kan lungre a theih tikah thla kan cam a hau. (1 Peter 5:6, 7 rel.) Jehovah nih a ka dawt timi zumhnak he thlacam. Na hmuhmi thluachuah vialte cungah lawmhnak bia chim. Cun Jehovah cu “kan hal khawh leng le kan ruah khawh lengin thil a tuah khotu Pathian” a si ti kha philh hlah.—Efe. 3:20.
(Fil. 4:7) Cun Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu nih cun, Khrih Jesuh chungah nan lungthin le nan ruahnak cu him tein a chiah lai.
“Pathian Daihnak, Minung Hngalhnak A Lonhtu”
7 Filipi khua i unau pawl nih Paul cakuat an rel tikah zei kong dah an ruah? Paul le Silas nih an tonmi le Jehovah nih anmah bawmh awkah a tuahmi kha an hun i cinken ko lai. Paul nih zei kong dah a cawnpiak hna? Nan lungrethei hlah u. Thlacam u law “Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu” kha nan hmuh lai. Mah cu zeidah a chim duhmi a si? Baibal lehnak cheukhat nih “minung ruahnak a lonhtu” asiloah “minung tinhnak nakin a sang deuhmi” tiah an leh. Cucaah Paul nih “Pathian daihnak” cu kan ruah khawhmi nakin a ṭha deuh tukmi a si tiah a ti. Kan tonmi buaibainak hna tawnghthamning kha kan hngal men lai lo nain Jehovah nih cun a hngalh i kan i ruahchan lomi thil a tuah khawh.—2 Peter 2:9 rel.
“Pathian Daihnak, Minung Hngalhnak A Lonhtu”
16 “Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu” kha kan hmuh tikah zei ṭhatnak dah kan hmuh? Kan lungthin le kan ruahnak kha “him tein a chiah” tiah Baibal nih a ti. (Fil. 4:7) “Him tein a chiah” timi a hrampi biafang nih khua pakhat kha huhphenh awkah rian a ngeimi ralkapbu pakhat kha a chim duhmi a si. Filipi khua cu, cu bantuk khua a si. Khua kutka hna kha ralkap nih an cawngh timi hngalhnak nih khuami hna cu ṭha tein a hngilhter khawh hna. Cu bantukin “Pathian daihnak” kan hmuh tikah kan lungthin a dai. Jehovah nih a kan dawt i hlawhtlinnak hmuhter a kan duh ti kha kan hngalh. (1 Pet. 5:10) Mah nih lungretheihnak le lungdonghnak hna i teiter lo awkah a kan huhphenh.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Fil. 2:17) Ka nunnak thisen hi nan zumhnak raithawinak sa cungah khan toih hei si sehlaw cucu ka lawmhmi a si hnga i cu kaa lawmhnak cu nan dihlak in kaan hrawm hna hnga.
it-2 528 ¶5
Thawinak
Thlet thawinak. Thlet thawinak cu a hleiin Israel mi Biakammi Ram i an phanh hnuah an tuahmi, a dang thawinak hna he tuahṭimi a si. (Nam. 15:2, 5, 8-10) Mah ah mitsurhang (“a rittermi hang”) kha biakṭheng cungah an thlet. (Nam. 28:7, 14; Ex. 30:9 he tahchunh; Nam. 15:10) Lamkaltu Paul nih Filipi Khrihfa hna sinah hitin a ṭial: “Ka nunnak thisen hi nan zumhnak raithawinak sa cungah khan toih hei si sehlaw cucu ka lawmhmi a si hnga.” Mah Baibal caang ah Paul nih a hmanmi raithawinak ah toih timi nih zumtukhat unau pawl caah a nunnak pek a duhmi kha a langhter. (Fil. 2:17) A thih hlan tlawmpal ah Paul nih Timote sinah hitin a ṭial: “Kei tu cu raithawinak biakṭheng cung i an ka chiah caan a phan cang; hi vawleicung nunnak hi ka chuahtak lai caan a phan cang.”—2 Tim. 4:6.
(Fil. 3:11) Cun kaa ruahchanmi cu thihnak in thawhter ka si ve te lai ti hi a si.
“Mithi Thawhter An Si A Pakhatnak”—Atu Aa Thawk Cang!
5 A hun changtu ah “Pathian mi” a simi chiti thuhmi hna cu ‘Pathian sinah zungzal um’ in vancung sunparnak hmuh awkah Bawi Jesuh Khrih he an i tong lai. (Galati 6:16; 1 Thesalon 4:17) Cucu “mithi thawhter an si a pakhatnak” tiah ti a si. (Biathlam 20:6) Cu thawhṭhannak a dih tikah nuai tampi hna cu paradis ah zungzal nun ding ruahchannak he vawleicung ah an tho lai. Kan i ruahchanmi cu vancung a si ah siseh, vawlei a si ah siseh “mithi thawhter an si a pakhatnak” kong kha hngalh kan duh awk a si. Zei bantuk phun thawhṭhannak dah a si? Zeitik ah dah a tlin lai?
Baibal Relnak
(Filipi 4:10-23) Ka zawn nan ka ruahnak kha nan hun parter ṭhan caah Bawipa chung i nunnak ka ngeihmi ah hin kaa lawm hringhran ko. Cuti ka ti tikah, ka zawnruah kha nan rak ngol ka ti duhnak a si lo, langhternak caan nan rak ngeih lo ca lawnglawng ah khan a rak si. 11 Cun cu pin ah, an ka hramkau lo, ti ruahnak ka ngeih caah hihi ka chimmi a si fawn lo, zeicahtiah ka ngeihmi paohah lungsi tein um ding kha ka thiam cang. 12 Herhbau in um kha zeidah a lawh ti ka hngalh, cun a hlei a hluat in ngeih kha zeidah a lawh ti zong kha ka hngalh. Cucaah khuazei ka hmanhah, zeitik caan paohah, ka paw a khim ah siseh, ka rawl a ṭam ah siseh, tam tuk ka ngeih ah siseh, tlawm tuk ka ngeih ah siseh, lungsi hnangam tein um kha ka thiam cang. 13 Khrih nih ṭhawnnak a ka pekmi thawngin zeithil hmanh hung chuak hna sehlaw ka ton khawh ko hna. 14 Asinain harnak ka tonmi ah nan ka bawmh caah kaa lawm ngaingai ko. 15 Nannih Filipi khua mi nih nan hngalh ko kha ta, thawngṭha ka rak chimka hrawng i Masidonia ram in ka rak kal ah khan, nanmah lawnglawng kha bawmhnak a ka petu Khrihfabu nan rak si; nanmah lawnglawng kha ka sunghnak siseh, ka miaknak siseh a ka hrawmpimi nan si. 16 Thesalonika khua i bawmhnak ka herh ah khan voikhatnak tam bawmhnak nan ka kuat. 17 Nan laksawng hmuh ka duh lawng cu a si lo, nan cazin zongah miaknak i ṭial chap ve seh ti ka duh. 18 Cucaah hi ca kaan kuatmi hna hi, bawmhnak nan ka kuatmi vialte ka hmuh dih hna tinak ca a si—kaa zat leng tiangin nan ka kuat. Epafroditas nih nan laksawng cu a rak ka phorh i ka herhmi vialte cu ka ngei dih ko cang. Hi nan laksawng hi Pathian nih a duh i a cohlanmi raithawinak, rimhmui pekchanhmi bantuk an si. 19 Cun Khrih Jesuh chungah zeizong vialte tlamtling tein a ngeimi ka Pathian nih nan herhmi vialte cu aan pek hna lai. 20 Kan Pa Pathian cu zungzal in thangṭhat si ko seh. 21 Khrih Jesuh ta a simi Pathian mi hna, nan dihlak in salaam kaan kuat hna. Ka sin i a ummi ka u le ka nau hna zong nih an in kuat ve hna. 22 Siangpahrang inn cawngtu pawl le hika i a ummi Pathian mi vialte nih an salaam an in kuat hna. 23 Bawipa Jesuh Khrih vel cu nan dihlak cungah um ko seh.