Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi
MARCH 5-11
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | MATTHAI 20-21
“Nan Lak i Pakhatkhat nih Ngan a Duh ahcun Nan Sinum a Si Awk a Si”
(Matthai 20:3) Cun cu hnu suimilam pathum, zinglei suimilam pakua tluk ah khin chawdawr hrawngah khan a vaa chawk i zeihmanh a tuah lomi tlawmpal kha a va hmuh hna.
nwtsty chung i media
Chawdawr
Hmanthlak chungah kan hmuh bantukin chawdawr cheukhat cu lam pawngah an um. Thil a zuarmi hna nih an zuarmi thil kha lam pawngah tampi an chiah caah lam kha an phih. Mah chawdawr ah inn ah an hman tawnmi thil, tlak in sermi umkheng le a man a fakmi thlalang in sermi thil hna kha an cawk khawh. Thil kihternak (refrigerator) an ngeih lo caah nifate in an herhmi thil kha mah chawdawr ah an cawk tawn. Cuka hmun i thil a cawmi hna nih chawlettu hna asiloah khual tlawngmi hna sinin thawngpang an hngalh khawh, cun ngakchia pawl zong lente an i celh i rian a ngei lomi hna nih rianngeitu kha cuka hmun in an hngah tawn. Chawdawr ah Jesuh nih a zawmi kha a rak damter hna, Paul zong nih thawngṭha a rak chimh hna. (Lam. 17:17) Asinain phungbia cawmpiaktu hna le Farasi mi hna nih cun mah chawdawr ah mi nih hngalhmi le conglawmhmi si kha an duh.
(Matthai 20:20, 21) Cun Zebedi fapa hna nu kha Jesuh sinah cun a fapa hna he khan an ra i a hmaiah khan a kun i zaangfahnak a hal. 21 “Zeidah na duh?” tiah Jesuh nih cun a hal i, “Siangpahrang na si tikah ka fapa pahnih hna hi na orhlei le na kehlei ah an ṭhut nakhnga, bia ka kam law ka duh,” tiah a leh.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 20:20, 21
Zebedi fapa hna nu: Anih cu lamkaltu Jeim le Johan nu a si. A sangmi dirhmun a halmi taktak cu Jeim le Johan an si kha Mark cauk in kan hngalh khawh. Asinain Jesuh a nute zong a simi Salome kha mah dirhmun hmuh awkah an rak halter.—Matt. 27:55, 56; Mar. 15:40, 41; Johan 19:25.
na orhlei le na kehlei ah: Mah dirhmun pahnih nih upatnak le nawlngeihnak kha a langhter, asinain a ngan deuhmi upatnak kha orhlei ah a ṭhumi nih a hmuh.—Salm 110:1; Lam. 7:55, 56; Rom 8:34.
(Matthai 20:25-28) Cucaah Jesuh nih cun an dihlak in a kawh hna i, “Vawlei cungah cun nan hngalh bantukin, bawi nih an ukmi hna cu a lal in an lalhnawh tawn hna i hruaitu hna nih khan an hruaimi hna cu a uk in an uk tawn hna. 26 Sihmanhsehlaw nannih cu cuticun nan si awk a si lai lo. Nan lak i pakhatkhat nih ngan a duh ahcun nan sinum a si awk a si. 27 Ahohmanh pakhatnak si a duhmi cu nan sal a si awk a si. 28 Cuticun pei Mi Fapa hi a si cu, rian ṭuanpiak dingah ka rat ṭung lo, mi tampi an rian ṭuanpiak awk le annih tlanhnak ca i ka nunnak pek awkah pei ka rat cu,” tiah a ti hna.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 20:26, 28
rian a ṭuanpiaktu: Asiloah “sal.” Toidor tein midang rian a ṭuanpiak lengmangmi tiah sullam a ngeimi Grik biafang di·aʹko·nos kha Baibal ah atu le atu a hman. Mah biafang kha Khrih (Rom 15:8), Khrih rianṭuantu asiloah sal (1 Kor. 3:5-7; Kol. 1:23), Khrihfa upa a bawmtu (Fil. 1:1; 1 Tim. 3:8), sinum (Johan 2:5, 9) le cozahlei rianṭuantu hna (Rom 13:4) caah a hman tawn.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Matthai 21:9) A hmai i a kalmi hna le a hnu in a zulmi hna cu an bu ning piin an au i, “David Fapa cu thangṭhat ko u! Bawipa min in a rami cu Pathian nih thluachuah pe ko seh, Pathian cu thangṭhat ko u,” tiah an ti.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 21:9
Thangṭhat ko u: Asiloah “Khamh ko,” “Hosanna.” Mah Grik biafang cu “khamh ko” asiloah “zaangfahnak in, khamh ko” ti sullam a ngeimi Hebru biafang in a rami a si. Mah biafang kha luatnak asiloah teinak hmuh awkah Pathian nawlnak caah a hman. Cucaah “zaangfahnak in rak kan luatter” ti sullam zong a ngei kho. Mah lio chan ah thlacamnak le thangṭhatnak ah hmanmi biafang a si. Mah Hebru biafang kha Salm 118:25 ah hmuh khawh a si, Lanhtak puai lioah sakmi Hallel Salm hla ah aa tel. Cucaah hla biafang hna nih Lanhtak puai lio caan kha a hngalhter ṭhan hna. Pathian nih a fapa kha thihnak in a thawhternak thawngin David Fapa khamh awkah thla an cammi kha a leh hna. Matt. 21:42 ah Jesuh theng nih Salm 118:22, 23 cu Messiah he aa pehtlaimi a si tiah a ti.
David Fapa: Mah biafang nih Jesuh chuahkehnak le biakammi Messiah i a dirhmun kha a langhter.
(Matthai 21:18, 19) A thaizing cu zingkate in Jesuh cu Jerusalem khua ah khan a kal ṭhan i lampi ah a rawl a ṭam. 19 Lam pawngah khan theipi kung a hei hmuh i a hei fuh, asinain a hnah lawng a rak si ai. Cucaah thingkung cu aa thawh i, “Zeitikhmanh ah thei tlai ti hlah,” tiah a ti. Hmakhatte ah theipi kung cu a car ko.
jy-BU 244 ¶4-6
Zumhnak Kong Cawnpiaknak Caah Theipi Kung Kha A Hman
Jesuh nih zeicah theipi kung kha chiat a serh? A chimmi mah bia ah a phi hmuh khawh a si: “Hihi philh hlah u: nan zumh i lung awṭawm lo tein nan um ahcun, hi theipi kung cung i ka tuahmi hi nan tuah khawh ve lai; cu lawng si loin hi tlang hmanh hi, ‘I ṭhial law rili chungah i paih,’ nan ti khawh lai i aa ṭhial lai i aa paih ko lai. Nan zumh ahcun thlacamnak in nan halmi paoh kha nan hmuh lai.” (Matthai 21:21, 22) Mah cu zumhnak nan ngeih ahcun tlang hmanh nan thawn khawh timi, a hmasa ah a chimmi bia kha a nolh ṭhanmi a si.—Matthai 17:20.
Theipi kung kha hmangin Jesuh nih Pathian cungah zumhnak ngeih a herhnak kong kha a langhter. Hitin a ti: “Thla nan cam i thil nan hal tikah, kan halmi cu kan hmuh cang, tiin zum u law, zeizong vialte nan hmuh ko lai.” (Marka 11:24) Mah cu Jesuh hnu a zulmi vialte caah a biapi tukmi cawnpiaknak a si. A hleiin a ruahhlan ah hneksaknak a tong hngami lamkaltu hna caah a biapi tuk. Theipi kung le zumhnak an i pehtlaihnak a dang a kong a um rih.
Theipi kung bantukin Israel miphun cu mi a hlengmi an si. Israel miphun cu Pathian he biakamnak a sermi an si caah lenglang men in zoh ahcun Nawlbia a zulmi an lo. Asinain an miphun ningin zoh ahcun zumhnak an ngei lo i thei an tlai lo. Pathian fapa hmanh kha an rak hlawt. Cucaah Jesuh nih thei a tlai lomi theipi kung a carternak thawngin zumhnak a ngei lomi le thei a tlai lomi Israel miphun an donghnak kha a langhter.
MARCH 12-18
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | MATTHAI 22-23
“A Ngan Bikmi Nawlbia Pahnih Kha Zul”
(Matthai 22:36-38) Aa thawh i, “Saya, Phungbia chungah hin zei nawlbia dah a ngan bikmi a si?” tiah a hal. 37 Jesuh nih cun, ‘Bawipa na Pathian cu na lungthin dihlak le na ruahnak dihlak le na nunnak dihlak in na dawt lai,’ 38 ti hi a ngan bik le a biapi bik nawlbia cu a si.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 22:37
lungthin: Langhternak in hmanmi mah biafang nih minung chunglei ruahnak vialte kha a chim duhmi a si tawn. “Nunnak” le “ruahnak” timi biafang a hmanṭimi nih mi pakhat i a thinlung cawlcanghnak, a duhnak le a intuarnak hna kha a chim duhmi a si. Hika ah a hmanmi mah biafang pathum (lungthin, nunnak le ruanak) cu aa pehtlaimi an si; a sullam zong aa khat pahmi an si, cucaah mah nih Pathian kha a tlingmi dawtnak le dawtnak taktak in dawt a hau ti kha a hleiin a langhter duhmi a si.
nunnak: Asiloah “pum dihlak.”
ruahnak: Mah cu tuah khawhnak sining kha a si. Mi pakhat nih Pathian a hngalh nakhnga le Pathian a dawtnak a ṭhan khawh nakhnga a ruahnak kha a hman. (Johan 17:3; Rom 12:1) A hramthawk Hebru holh in ṭialmi Deutronomi 6:5 chung ah ‘lungthin, ruahnak le ṭhawnnak’ timi biafang pathum kha a hman. Cutin biafang aa dangmi, a hmanmi cu a ruang a um ko lai. Pakhatnak ah, hlanlio Hebru holh ah “ruahnak” ti sullam a ngeimi biafang a um lo, ruahnak timi biafang canah “lungthin” timi biafang kha a hman. Mah biafang ah minung kan ruah ning, kan intuar ning, kan lung cawlcangh ning le kan lungput hna aa tel. (Deut. 29:4; Salm 26:2; 64:6; mah Baibal caang chung i hlathlai awk a kong tawi hna timi i lungthin kha zoh.) “Lungthin” timi Hebru biafang kha Grik Septuagint Baibal ah “ruahnak” tiah a hman. (Gen. 8:21; 17:17; Ptb. 2:10; Isa. 14:13) Matthai nih Deutronomi 6:5 ah a hmanmi “ṭhawnnak” timi Hebru biafang kha a cherhchan tikah “ruahnak” timi Grik biafang kha a rak hman. Ṭhawnnak timi biafang ah pumsalei le ruahnaklei ṭhawnnak asiloah thilti khawhnak ṭhawnnak hna aa tel. Thawngṭha cauk a ṭialtu hna nih Deutronomi Baibal cauk an cherhchan tikah zeicah aa khatmi biafang an hman lo ti kha hngalhthiam awkah a sullam aa khat pahmi Hebru le Grik biafang nih a kan bawmh.
(Matthai 22:39) A hun changtu biapi bik nawlbia cu, cu bantuk ṭhiamṭhiam cu a si i, ‘Na innpa cu nangmah naa dawt bantukin na dawt lai,’ ti a si.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 22:39
A hun changtu: Matt. 22:37 ah Jesuh nih Farasi mi pawl kha Cathiang chungah aa ṭialmi ningin dairek in a rak leh hna, cun a changtu nawlbia kha a rak chim (Lev. 19:18). Mah nawlbia pahnih cu aa pehtlaimi an si, Moses Nawlbia vialte le Profet hna cawnpiaknak vialte cu mah nawlbia pahnih chungah aa khumhmi an si tiah Jesuh nih a cawnpiak hna.—Matt. 22:40.
innpa: Grik biafang “innpa” (“pawngah a ummi”) timi biafang nih kan pawngkam ah a ummi lawng kha a chim duhmi a si lo, mah ah kan i pehtlaimi mi vialte an i tel.—Luk. 10:29-37; Rom 13:8-10.
(Matthai 22:40) Moses Nawlbia vialte le profet hna cawnpiaknak vialte cu hi nawlbia pahnih chungah hin an i khumh dih.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 22:40
Nawlbia . . . Profet hna: “Nawlbia” timi nih Genesis in Deuteronomi tiang kha a langhter. “Profet hna” timi nih Hebru Baibal chung i a ummi chimchungbia vialte kha a langhter. Asinain mah biafang pahnih kha a langhterṭi ahcun Hebru Baibal vialte kha a chim duhmi a si.—Matt. 7:12; 22:40; Luk. 16:16.
an i khumh: “Chungah aa khumh” timi Grik biafang cu “aa hngatchan, hram aa bunh” ti sullam a ngei. Jesuh nih Nawlbia Pahra lawng kha si loin dawtnak cungah hram aa bunhmi Hebru Baibal vialte kha a langhter duhmi a si.—Rom 13:9.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Matthai 22:21) Cun Jesuh nih cun, “A si ahcun, Siangpahrang cu siangpahrang ta a simi thil kha va pe u law Pathian cu Pathian ta a simi thil kha va pe ko u,” tiah a ti hna.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 22:21
Siangpahrang cu siangpahrang ta a simi thil: Matt. 22:21, Mar. 12:17 le Luk. 20:25 chung lawngah Rom siangpahrang kong kha a langhter. “Siangpahrang ta” timi ah nawlngeitu nih hmuh awkah aa tlakmi upatnak pek le a nawl ngaihnak aa tel.—Rom 13:1-7.
Pathian cu Pathian ta a simi thil: Mi pakhat nih Pathian kha lungthin dihlak in biak, lungthin diklak in dawt le zumhfek tein a nawl ngaih aa tel.—Matt. 4:10; 22:37, 38; Lam. 5:29; Rom 14:8.
(Matthai 23:24) Lam hruaitu mitcaw hna. Fikfa kha kan i din chih sual lai tiah, heh tiah nan zet, asinain kalauk kha nan lemh ṭung!
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 23:24
Fikfa kha kan i din chih sual lai tiah, heh tiah nan zet, asinain kalauk kha nan lemh: Israel mi caah fikfa cu a thiang lomi saram lakah a hme bikmi a si i kalauk cu a ngan bikmi a si. (Lev. 11:4, 21-24) Biaknak lei hruaitu hna nih fikfa he aa lomi thil hmete kha an zet ko nain Kalauk he aa lomi, thil ngan a simi Nawlbia tu kha an tuah lo tiah Jesuh nih bia-eng in a ti hna.
MARCH 19-25
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | MATTHAI 24
“Donghnak Caan Chungah Thlaraulei Ah Hliphlau Tein Um”
(Matthai 24:12) Ṭhatlonak kha a karh tuk lai caah mi tampi cu an dawtnak kha a kik lai.
it-2-E 279 ¶6
Dawtnak
Dawtnak Cu A Kik Kho. Hmailei ah Pathian a zummi hna karlak ah dawtnak (a·gaʹpe) a kik lai tiah Jesuh Khrih nih a zultu pawl kha a chimh hna. (Matt. 24:3, 12) Lamkaltu Paul zong nih harnak caan ah mi cu “a hak a kaumi” an si lai tiah a ti. (2 Tim. 3:1, 2) Cucaah mi pakhat cu a hmaanmi phunglam in a pial kho i a rak ngeihmi dawtnak zong a zor kho. Mah nih Pathian Bia ruahnak thawngin le Jehovah phunglam ningin nunnak ah thlennak tuahnak thawngin dawtnak ngeih peng le dawtnak ṭhanchoter a biapit kha a langhter.—Efe. 4:15, 22-24.
(Matthai 24:39) tilian a hung tlun taktak i a fenh dih hna hlantiang kha cu, zeihmanh an hngal lo. Mi fapa a rat tikah cun cu bantuk cun a si lai.
w99-E 11/15 19 ¶5
Pathian Caah Na Ṭuan Hngami Rian Kha Na Ṭuan Dih Maw?
5 Harnak caan kong he aa tlaiin Jesuh nih hitin a chim: “Mi Fapa a rat cu Noah chan i thil umtuning bantuk kha a si lai. Tilian a tlun hlan ah khan cun, Noah lawng chung i a luh ni tiang khan, an ei an ding an i ṭhi an i um i tilian a hung tlun taktak i a fenh dih hna hlantiang kha cu, zeihmanh an hngal lo. Mi fapa a rat tikah cun cu bantuk cun a si lai.” (Matthai 24:37-39) A tlarimi hmuhnak ngeiin eidin le i ṭhitum cu a palhmi a si lo, mah cu Pathian nih a hramthawk tein a rak timhtuahmi a si. (Genesis 2:20-24) Mah kong kha biapi tuk ah ruat in kan lungre a theih nakhnga lo thla kan cam awk a si ko lo maw? Pennak kha hmasa ah chiah awk, a hmaanmi thil tuah khawh awk le a rian tlamtling tein ṭuan khawh awkah Jehovah nih a kan bawmh khawh.—Matthai 6:33; Rom 12:12; 2 Korin 13:7.
(Matthai 24:44) Cu ruangah cun nannih zong timhcia tein nan um zungzal awk a si, zeicahtiah Mi Fapa cu nan i rin lo caanpi ah a ra ko lai.
jy-BU 259 ¶5
Zultu Pawl Nih Hmelchunhnak An Hal
Jesuh nih a zultu pawl kha hliphlau tein le ralring tein um a hau tiah a cawnpiak hna. Jesuh nih a dang tahchunhnak kha hmangin hitin a ti: “Hihi philh hlah u: Inn ngeitu nih mifir a rat lai caan kha hngal seh law cu hngilh lo tein a rak um hnga i mifir kha a inn chungah a luhter hnga lo. Cu ruangah cun nannih zong timhcia tein nan um zungzal awk a si, zeicahtiah Mi Fapa cu nan i rin lo caanpi ah a ra ko lai.”—Matthai 24:43, 44.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Matthai 24:8) Hi thil vialte hi nauchuah lai nganfah a hmasa bik bantuk an si.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 24:8
nganfah: Mah Grik biafang nih nauchuah lio nganfahnak kha a langhter. Lungretheihnak, fahnak le sifah harnak caah mah biafang kha a hman. Matt. 24:21 ah a chimmi harnak nganpi a phak hlan tiang vawlei harnak hna cu nauchuah lai nganfah bantukin atu le atu, fakpi in, a karh chin lengmang lai ti kha mah nih a langhter.
(Matthai 24:20) Nan zam caan hi khuasik caan le Sabbath ni ah a si sual nakhnga lo, Pathian sinah thlacam tuah u.
nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 24:20
khuasik caan: Mah caan ah ruah fakpi in a sur, ti a lian i a kik tuk. Cucaah khualtlawn awkah a har i rawl le dornak hmun hmuh awk zongah a har.—Eza. 10:9, 13.
Sabbath ni ah: Judea ram ah Sabbath nawlbia ruangah khenkhamnak tampi a um, cucaah lam hla khualtlawn awk le thil phorh awkah a har kho. Sabbath ni ah khua kutka hna kha an khar.—Lam. 1:12 le App. B12 [BU] ah zoh.
MARCH 26–APRIL 1
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | MATTHAI 25
“Ralring Tein Um Ko U”
(Matthai 25:1-6) Cu ni ahcun vancung Pennak cu, nupi ṭhi tlangval don awkah an meiinn he an i thawhmi ngaknu pahra bantuk a si lai. 2 Panga cu an hrut i panga cu an fim. 3 A hrutmi nih cun an meiinn cu an i put ko nain zinan kha a hlei in an i ken lo. 4 A fimmi tu nih cun an meiinn he khan, zinan khat tein an rawnmi thawl kha an i ken chih cio. 5 Nupi ṭhi tlangval cu a rauh caah ngaknu hna cu an ngu i an i hngilh. 6 Zanṭimpi ah khin mi an hung au i, ‘Nupi ṭhi tlangval cu a ra cang. Ra chuak u law ra tong u,’ tiah an ti.
(Matthai 25:7-10) Ngaknu pahra cu an hun i hlau i an meiinn cu an hun timhtuah hna. 8 Khi tikah a hrutmi hna nih khan a fimmi hna cu, ‘Kan meiinn an mit cuahmah ai, nan zinan kan ṭhen ve tuah u,’ an ti hna. 9 A fimmi hna nih cun, ‘A si kho lai lo. Nanmah ca he kanmah ca he cun kan ngeihmi hi a zaa lai lo. Chawdawr ah va kal u law vaa cawk ko u’ tiah an leh hna. 10 Cucaah a hrutmi ngaknu hna cu zinan cawk awkah khan chawdawr ah cun an va kal i cu karah nupi ṭhi tlangvalpa cu a rak phan. Timhcia tein a ummi ngaknu panga hna cu nupi ṭhit rawldanghnak chungah khan amah sinah cun an lut i innka kha an khar.
(Matthai 25:11, 12) Hnu deuh ah khin ngaknu dang zong kha an ra phan ve. ‘Bawipa, bawipa, innka hung kan hunh tuah,’ tiah an au. 12 Sihmanhsehlaw nupi ṭhi tlangvalpa nih cun, ‘Kan hngal hrimhrim hna lo,’ tiah a leh hna.
Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai
(Matthai 25:31-33) Mi Fapa cu Siangpahrang bantukin vancungmi vialte hna he a rat tikah a bawiṭhutdan cungah cun a ṭhu lai i 32 vawleicung mi vialte cu a hmaiah pumh an si lai. Cun tuukhal nih tuu cu meheh sinin a ṭhen hna bantuk khan bu hnih ah a ṭhen hna lai; 33 tuu cu a orhlei ah a chiah hna lai i meheh cu a kehlei ah a chiah hna lai.
w15-HK 3/15 26 ¶7
Khrih Unau Pawl Zumhfek tein Bawmhnak
7 Tuchan ah tuu le meheh bianabia kha fiang tein kan hngalhthiam cang. “Mi Fapa,” asiloah “Siangpahrang” cu Jesuh a si. Siangpahrang “unau” cu thiang thlarau in chiti thuhmi le Jesuh he van ah uktu a ṭuanṭi hngami an si. (Rom 8:16, 17) “Tuu” le “meheh” cu miphun dihlak chung i mi hna kha an si. Annih cu a rauhhlan ah a ra laimi harnak nganpi a donghnak leiah biaceih an si lai. Vawleicung ah a nung rihmi chiti thuhmi an pehtlaih hna ning cungah hrambunh in Jesuh nih bia a ceih hna lai. Mah bianabia le Matthai dal 24 le 25 i a dang bianabia pawl hngalhthiam awkah Jehovah nih a kan bawmh caah kan i lawm tuk.
(Matthai 25:40) Cun Siangpahrang nih cun, ‘Hihi kan chimh hna: Ka unau pakhatkhat cungah, zeitluk hmanh in sifak le nauta si sehlaw, nan tuahmi thil paoh hi ka cung i nan tuah a si ko,’ tiah a leh hna lai.
w09-HK 10/15 16-17 ¶16-18
“Nannih Cu Ka Hawile Nan Si”
16 Pathian Pennak ah nun ding naa ruahchan ahcun Khrih naule he zeitindah hawikom nan si khawh? Hawikom si khawhnak lam pathum zoh u sih. Lamkhat cu lungthin dihlak in phungchimnak ah i tel a si. Khrih nih a naule kha vawleicung pumpi ah thawngṭha chim u tiah a fial hna. (Matt. 24:14) Asinain tuchan vawlei ah a tang rihmi Khrih naule cu an hawile tuu dang bawmhnak tel lo in an rian an lim kho lai lo. Tuu dang nih phungchimnak rian an ṭuan fa tin te a sunglawimi rian lim awkah Khrih naule an bawmh hna a si. Khrih bantuk in zumhawktlak le a fimmi sal nih hawikom sinak a langhtermi mah rian kha mansung ah an chiah.
17 Tuu dang nih Khrih naule bawmh khawhnak lam hnihnak cu phungchimnak rian kha tangka in bawmh a si. Jesuh nih a zultu hna kha “vawleicung chawva” in hawikom i ser u tiah a forh hna. (Luka 16:9) Jesuh le Jehovah he i hawikomhnak kha cawk khawh a si lo. Asinain Pennak rian karhternak bawmh awkah kan chawva kan hmannak thawngin hawikom sinak le dawtnak kha kaa lawng si lo in “thil tinak” in kan langhter. (1 Johan 3:16-18) Phungchim ah kan i tel tikah le biakinn saknak, remhnak le vawlei pumpi phungchimnak rian caah thawhlawm kan pek tikah kan bawmh hna a si. Kan pekmi thawhlawm cu a tlawm ah siseh, a tam ah siseh lunglawm tein kan thawhmi kha Jehovah le Jesuh nih an sunsak tuk.—2 Kor. 9:7.
18 Khrih hawile kan si langhternak lam thumnak cu Khrihfa upa lamhruainak zulh a si. Annih cu Khrih lamhruainak tangah thiang thlarau in rian pekmi an si. (Efe. 5:23) “Nan hruaitu pawl kha an bia ngai hna u law an nawl zul hna u” tiah lamkaltu Paul nih a ṭial. (Heb. 13:17) Kan umnak hmun Khrihfa upa nih Baibal hrambunh in lam a kan hruaimi kha zulh a har caan a um men lai. An chambaunak kan hngalh men lai caah ruahnak a kan cheuhmi a palh tiah kan ruah khawh. Asinain Khrihfabu Lu a simi Khrih nih mah chambaunak a ngeimi pa pawl kha a hman hna. Cucaah an nawlngeihnak kan leh ning cu Khrih he kan i hawikomhnak he aa pehtlai. Khrihfa upa pawl an palhnak kha zoh loin an lamhruainak lunglawm in kan zulh tikah Khrih kan dawt a si.