Vennak Innsang ONLINE LIBRARY
Vennak Innsang
ONLINE LIBRARY
Chin (Hakha)
  • BAIBAL
  • CAUK
  • PUMHNAK
  • mwbr18 June cc. 1-8
  • Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi

Video a um lo.

Sorry, video awn khawh a si lo.

  • Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi
  • Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi—2018
  • Biatlangte
  • JUNE 4-10
  • JUNE 11-17
  • JUNE 18-24
  • JUNE 25–JULY 1
Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi—2018
mwbr18 June cc. 1-8

Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi

JUNE 4-10

BAIBAL AH THUHMI RO HNA | MARKA 15-16

“Jesuh Nih Chimchungbia A Tlinter”

(Marka 15:3-5) Tlangbawi upa hna nih khan Jesuh cu bia tampi an puh. 4 Cucaah Pilat nih cun a hal ṭhan i, “Na let hna lai lo maw? An in puhmi hi a tam ṭung,” tiah a ti. 5 Jesuh cu holh loin a um i Pilat cu a khuaruah a har.

(Marka 15:24) Cuticun vailam ah cun an khenh chih i a puan kha an i phaw i aho nih dah a zei zawn hi a co lai tinak caah, camcawh fung in an zuh.

(Marka 15:29, 30) Aa chawkmi hna nih khan Jesuh cu an lu an thinhnawh i an nihsawh: “Biakinn cu na ṭheh dih i ni thum chungah na sak dih ṭhan taktak hi ta! 30 Atu cu nangmah kha vailam cung khan rung ṭum law i khamh tuah ngat,” an ti.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Mar. 15:24, 29

a puan kha an i phaw: Johan 19:23, 24 ah aa ṭialmi kong kha Matthai, Marka le Luka nih an ṭial lo. Rom ralkap pawl nih Jesuh angki leng le angki chung kha camcawhfung zuh in an i phaw. A angki leng kha ṭhen li ah an ṭhen i ralkap pakhat cio nih an i lak, asinain angki chung tu cu thleh an duh lo caah camcawhfung an zuh. Messiah angki chung camcawhfung an zuhmi nih Salm 22:18 kha a tlinter. Mi a thattu hna nih thah dingmi misual pawl an thil kha an i lak tawn. Thah an si hlanah an thil kha an phoihter hna i an i lak, mah nih an ning a zahter chin hna.

an lu an thinhnawh: An lu an thinhnawh i zeirel lonak bia an chimnak thawngin an nehsawh. Aa chawkmi hna nih cutin an lu an thinhnawhnak thawngin Salm 22:7 kha an tlinter.

(Marka 15:43) Amah cu biaceihtu bu chung i an upatmi pakhat a si ve i Pathian Pennak a rat lainak aa ruahchihmi a si. Cu ni cu ca cawn ninga ni a si (cucu Sabbath ni a nizan kha a si). Cucaah Josef cu ralṭha ngaiin Pilat sinah khan a vung lut i Jesuh ruak kha a hal.

(Marka 15:46) Josef nih cun khiangrang puan pakhat a cawk i a ruak cu a ṭhumh hnuah puan cun a zual i lung an vihmi thlan chungah a vui. Cun thlanka ah cun lung nganpi a khar.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Mar. 15:43

Josef: Thawngṭha caṭialtu pawl nih Josef kong he aa tlaiin a phunphun in an ṭial. Mah nih aa thleidangmi sining an ngeih kha a langhter. Ngunkhuai khawltu Matthai nih Josef kha “mirumpa” tiah a ti, Rom miphun ca tinhnak he a ṭialmi Marka nih “amah cu biaceihtu bu chung i an upatmi pakhat” a si i Pathian Pennak a rat lainak aa ruahchihmi a si tiah a ti. Cun siibawi Luka nih “amah cu miṭha le hmaizah awktlakmi a si” i Jesuh a ralchanhmi khawngsil pawl an thil tinak kha a hna a tla lomi a si tiah a ti, Johan lawng nih “Josef cu Jesuh zultu a si ve, sihmanhsehlaw Judah upa pawl kha a ṭih hna caah a thlite lawngin a si” tiah a langhter.—Matt. 27:57-60; Mar. 15:43-46; Luk. 23:50-53; Joh. 19:38-42.

Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai

(Marka 15:25) Vailam i an khenh chih kha zinglei suimilam pakua ah a si.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Mar. 15:25

zinglei suimilam pakua: Pilat nih Jesuh tung cungah khenh dingin a pek hna lio caan cu “chun” a si tiah Joh. 19:14-16 ah aa ṭialmi kha mi cheukhat nih an langhter. Mah aa dannak kha Baibal nih tling tein a fianter lo nain ruah awk a kong cheukhat a um: Thawngṭha cauk ṭialtu hna nih Jesuh a thih ni i a cangmi thil kong an ṭial tikah a caan an ṭialmi tu cu aa khat. Tlangbawi pawl le upa pawl cu zingkate ah an i tong i cu hnuah Jesuh kha Rom Mangki bawi Pontius Pilat sinah an kalpi tiah an pali ning in an chim. (Matt. 27:1, 2; Mar. 15:1; Luk. 22:66–23:1; Joh. 18:28) Jesuh tung cung i an khenh caan ‘chun suimilam hleihnih in . . . zanlei suimilam pathum tiang’ muihnak nih ram a khuh tiah Matthai, Marka le Luka nih an ṭial. (Matt. 27:45, 46; Mar. 15:33, 34; Luk. 23:44) Jesuh thah a si caan he aa tlaiin ruah awk a kong pakhat a um: Mi cheukhat nih fung in an tuk caan kha thih dan peknak caan in an ruah caah a si men lai. A caan ah fung in an tukmi hna cu a fah tuk caah misual cheukhat cu an thi tawn. Jesuh zong fak ngaiin an tuk caah tung kha amah lawngin a pu kho ti lo, cucaah pa pakhat kha an zonhter. (Luk. 23:26; Joh. 19:17) Fung in an tuk i sau nawn a ruah hnuah Jesuh kha tung cung ah an thlai i thir in an khenhmi a si men lai. Fung in a tukter hna i thing i thir in khenh awkah a pek hna tiah Matt. 27:26 le Mar. 15:15 ah aa ṭial. An hmuh ning cio cungah i ngat in an ṭial caah cutin aa dannak a si men lai. Cucaah tung cung i an khenh chih hnu tlawmpal ah Jesuh a thi ti kha Pilat nih a theih tikah a khuaruah a harmi a si men lai. (Mar. 15:44) Mah lengah zan caan kha suimilam 3 cio in ṭhen 4 ah an ṭhen bantukin chun zong an ṭhen timi kong kha Baibal ṭialtu hna nih atu le atu an langhter. Cucaah ni a chuah caan zinglei suimilam 6 in an rel i zinglei suimilam 9, chun suimilam 12 le zanlei suimilam 3 tiah an langhternak a si men lai. (Matt. 20:1-5; Joh. 4:6; Lam. 2:15; 3:1; 10:3, 9, 30) Mah chan i mi pawl nih a caan hmaan tein a langhtermi suimilam an ngeih lo caah Joh. 19:14 ah kan hmuh bantukin “dengmang” timi biafang kha an hman tawn. (Matt. 27:46; Luk. 23:44; Joh. 4:6; Lam. 10:3, 9) A Tawinak: Marka nih fung in tuknak le tung cung i khenhnak kong kha a langhter, asinain Johan nih cun tung cung i khenhnak kong lawng kha a langhter. Baibal ṭialtu pahnih nih nikhat i suimilam pathum cio in ṭhenmi caan he aa naih bik caan kha an langhter i Johan nih cun a caan a langhter tikah “dengmang” timi biafang kha a hmanmi a si men lai. Mah a kong hna ruangah a caan an ṭialmi aa dannak a si men lai. Marka Baibal ṭial a si in kumzabu tampi a rauh hnuah Johan Baibal cu ṭial a rak si. Johan le Marka nih a caan an langhter ning cu aa dang. Johan nih Marka ṭialmi aa zohchunh lo kha mah nih a langhter.

(Marka 16:8) Cucaah an chuak i an thin a phang i an ning a ṭih caah thlan cun an le. An thin a lau tuk caah ahohmanh an chim hna lo.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Mar. 16:8

An thin a lau tuk caah: A hmasa bik kut in ṭialmi cazual hna ah Marka Baibal cauk kha caang 8nak i biafang hna in an donghter. A donghnak cu a tawi tuk caah mi cheukhat nih a hrampi Marka Baibal cauk a si lai lo tiah an ti. Asinain Marka ṭialmi tam deuh cu a tawi phun an si caah cutin an chimmi cu a hmaan lo. Mah lengah kumzabu palinak i Baibal lei mifim a simi Jerome le Eusebius nih “an thin a lau tuk” timi biafang in a hrampi Marka Baibal cauk cu donghter a si tiah an ti.

Kut in ṭialmi Grik cazual le a dang Baibal lehmi hna ah caang 8nak hnuah a saumi asiloah a tawimi Baibal caang chapmi a um. AD kumzabu 5 lioah ṭialmi Codex Alexandrinus, Codex Ephraemi Syri le Codex Bezae Cantabrigiensis kut in ṭialmi cazual hna ah (caang 12 an chapmi) a saumi Baibal caang a um. Cun Latin Vulgate, Curetonian Syriac cazual le Syriac Peshitta Baibal zongah a saumi Baibal caang a um. Asinain kumzabu pali lio i kut in ṭialmi Grik cazual pahnih a simi Codex Sinaiticus le Codex Vaticanus le kumzabu pali asiloah panga lio i Codex Sinaiticus Syriacus cazual ah cun a saumi Baibal caang chapmi a um lo. Cun kumzabu panga lio i Marka Baibal cauk a simi Sahidic Coptic cazual zongah a um lo. Cu bantukin a hmasa bik kut in ṭialmi Marka Baibal cauk a simi Armenian le Georgian cazual zong caang 8nak in a dong.

A hnuah an chuahmi kut in ṭialmi Grik cazual le a dang Baibal lehmi hna ah (catlang tlawmpal aa telmi) a tawimi Baibal caang chapmi a um. AD kumzabu 8 lio i ṭialmi Codex Regius cazual ah cun a tawimi he a saumi he aa tel i a tawimi kha a langhter hmasa. Mah i Biahmaiṭhi ah mah Baibal caang hna kha cheukhat nih an cohlan ko nain a um taktakmi a si le si lo hngalh khawh a si lo tiah an langhter.

A TAWIMI BAIBAL CAANG

Marka 16:8 hnu in an chapmi, a tawimi Baibal caang cu Pathian thawchuah hnawhmi Baibal ah aa telmi a si lo. Mah kha a tanglei ah na rel khawh:

Asinain an theihmi kong vialte kha Peter le a hawile sinah a tawinak in an chim. Mah lengah Jesuh theng nih a thiangmi le a rawk kho lomi zungzal khamhnak kong thawngṭha kha nichuahlei in nitlaklei tiang chim awkah zultu pawl kha a thlah hna.

A SAUMI BAIBAL CAANG

Marka 16:8 hnu in an chapmi, a saumi Baibal caang cu Pathian thawchuah hnawhmi Baibal ah aa telmi a si lo. Mah kha a tanglei ah na rel khawh:

9  Jesuh cu zarhkhat i a nikhatnak ni zingkate ah a thoṭhan, mah hnuah khuachia pasarih a rak ṭhawl piak balmi Mari Magdalin sinah a lang. 10 Mari nih a ngaih a chia i a ṭapmi Jesuh zultu hna sinah mah kong kha a va chimh hna. 11 Asinain Mari nih Jesuh a thawhṭhannak le a hmuhnak kong a chimhmi hna kha an zum lo. 12 Mah hnuah khual a tlawngmi a zultu pahnih sinah a lang ṭhan; 13 an kir tikah mah kong kha a dang zultu hna sinah an chim, asinain an zum hna lo. 14 Cun a zultu hleikhat cabuai pawng an ṭhut lioah Jesuh cu a lang ṭhan, zumhnak an ngeih lo caah le an lung a khon caah a mawhchiat hna, zeicahtiah thihnak in a thawhṭhanmi a hmumi hna bia kha an zum lo. 15 Cun hitin a ti hna: “Vawleicung khuazakip ah va kal u law ṭhawngṭha va chim hna u. 16 A zum i tipil a ingmi cu khamh an si lai, asinain a zum lomi cu sualphawt an si lai. 17 A ka zummi hna nih an langhter hngami khuaruahharnak hna cu, ka min in khuachia an ṭhawl lai, holh a phunphun an chim khawh lai. 18 Rul hna kha an tlaih khawh hna lai, siivai an din hmanhah an thi lai lo. A zawmi hna cungah an kut an chuan tikah an dam lai” tiah a ti.

19 Mah bia a chim hnuah Bawipa Jesuh cu van ah a kai i Pathian orhlei kam ah a ṭhu. 20 A zultu hna zong an kal i khuazakip ah ṭhawngṭha cu an chim, cun an langhtermi khuaruahharnak hna nih Bawipa nih a umpi hna i thawngṭha karhnak ah a bawmh hna ti kha a langhter.

JUNE 11-17

BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LUKA 1

“Mari Toidornak Kha I Zohchunh”

(Luka 1:38) Mari nih a thawh i, “Kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh,” tiah a ti i vancungmi nih cun a kaltak.

ia-BU 149 ¶12

“Kei Cu Bawipa Salnu Ka Si Ko”

12 Toidornak le nawlngaihnak in a khatmi Mari bia kha mi tampi nih an hngalh. Mari nih vancungmi Gabriel kha “kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh” tiah a rak ti. (Luka 1:38) Salnu pakhat i a dirhmun cu a niam tukmi a si, a bawi nih a fialmi poah kha a tuah. Mari zong nih a Bawi a simi Jehovah fialmi kha tuah a rak duh. Pathian nih a cungah zumhawktlak tein a ummi cu a khamh hna ti le a kut tangah i dor cu himnak a si ti kha Mari nih a hngalh. Pathian fialmi rian ka ṭuan ahcun thluachuah ka hmu lai ti zong kha Mari nih a hngalh.—Salm. 18:25.

(Luka 1:46-55) Mari nih aa thawh i: “Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa lianhngannak cu. 47 I lawm tuah, ka nunnak, Bawipa na khamhtu cungah; 48 A salnu hi hi tluk minauta ka si nain a ka philh lo. Nihin thawk in hmailei ah cun mi vialte nih thluachuaknu an ka ti lai; 49 Bawipa, a ṭhawngmi Pathian nih ka cungah khuaruahhar tuk in rian a ṭuan. A min cu a thiang; 50 Amah a ṭihmi vialte kha chan khat hnu chan khat in a zaangfah hna. 51 A ṭhawngmi a ban kha a samh i miruamkai hna kha an khuakhanmi he a ṭhek dih hna. 52 Siangpahrang ṭhawngṭhawng kha an bawiṭhutdan cungin a ṭhumh hna i Minauta kha cungah a cawi hna. 53 Rawl a ṭammi kha thil ṭhaṭha in a khimter hna i Mirum mi kha kut lawngin a kalter hna. 54 Kan pupa hna sinah a rak sermi biakamnak kha a zulh hna; A sal Israel kha bawmh awkah a ra i 55 Abraham le a tefa vialte hna sinah zungzal in zaangfahnak langhter ding kha a philh lo,” tiah a ti.

ia-BU 150-151 ¶15-16

“Kei Cu Bawipa Salnu Ka Si Ko”

15 Mari chimmi bia kha Baibal ah ṭha tein an ṭial. (Luka 1:46-55 rel.) Mah cu Mari chimmi bia lakah a sau bikmi a si i mah in a kong tampi kan hngalh khawh. Messiah nu sinak tinvo sung a hmuhmi ruangah aa lawm tuk i Jehovah kha a ṭhangṭhat. Mah nih sunsaknak lungthin a ngeih kha a langhter. Pathian nih miruamkai hna le nawlngeitu hna kha a ṭhumh hna i minauta kha a cawisan hna tiah a tinak thawngin a fekmi a zumhnak kha a langhter. Cun zeitluk in dah a fim ti zong kan hngalh khawh. A chimmi ah Hebru Baibal ah aa telmi biafang 20 leng kha a rak hman.

16 Mari nih Pathian Bia thuk piin a ruah caah a ruah ning he aa tlaiin chim a duhmi tampi a um ko lai. Asinain toidornak he Baibal Bia lawng kha a rak chim. Amah bantukin a fapa zong nih toidornak he hitin a rak ti: “Kaan cawnpiakmi hna hi keimah cawnpiakmi a si lo, a ka thlahtu ka Pa sinin a rami cawnpiaknak a si.” (Johan 7:16) Kanmah le Kanmah hitin kan i hal awk a si: ‘Pathian Bia kha mari bantukin ka sunsak maw? Asiloah keimah ruahnak dah ka sunsak deuh?’ Mari nih a ṭhami ziaza a ngei ti cu a fiang ko.

Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai

(Luka 1:69) Kan caah a ṭhawngmi Khamhtu kha a chuahter cang. Amah cu a sal David tefa kha a si.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luka 1:69

a ṭhawngmi Khamhtu: Asiloah “khamhnak ki.” Baibal ah aa telmi saram ki hna nih thazaang ṭhawnnak, teinak le ral teinak ti bantuk kha an aiawh. (1Sam. 2:1; Salm 75:4, 5, 10; 148:14) Cun uktu hna, siangpahrang tefa hna, a dingmi le a ding lomi hna kha ki in a langhter hna. Teinak an hmuhmi kha ki in suknak he a tahchunh. (Deut. 33:17; Dan. 7:24; 8:2-10, 20-24) Mah Baibal caang a hnuhmai bia ningin “khamhnak ki” cu a ṭhawngmi khamhtu Messiah a si.

(Luka 1:76) Nang, ka fa, nangmah hi Cungnung Bik Pathian profet tiah ti na si lai; Amah lam kha rak sersiam chung awkah Bawipa hmaiah cun na kal lai.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 1:76

Bawipa hmaiah cun na kal lai: Tipil petu Johan cu Jesuh hmaikal a si. Jesuh cu A Pa aiawhtu le A Pa min in a rami a si. Cucaah Tipil petu Johan cu ‘Jehovah hmaiah’ a kal tiah chim khawh a si.—Joh. 5:43; 8:29; mah Baibal caang i Jehovah timi hlathlai awk a kong tawi kha zoh.

JUNE 18-24

BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LUKA 2-3

“Mino Hna—Thlaraulei Ah Nan Ṭhangcho Maw?”

(Luka 2:41, 42) Lanhtak Puai paoh ah khan, kum fate in, Jesuh nu le pa hna cu Jerusalem ah khan an kal lengmang. 42 Jesuh kha kum hleihnih a si tikah voi dang bantuk in puai ah cun an kal hoi.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 2:41

Jesuh nu le pa hna cu . . . an kal lengmang: Lanhtak puai ah i pumh dingin nu pawl kha nawlbia nih a hal hna lo. Lanhtak puai ah i pumh dingin Josef Jerusalem ah a kal tikah Mari nih a zulh tawn. (Exo. 23:17; 34:23) Kallei he kirlei he meng 190 hrawng a hlatnak ah Josef te chungkhar cu kum fate an kal tawn.

(Luka 2:46, 47) A ni thumnak ni ah Biakinn chungah khan an va hmuh i cawnpiaktu Judah mi hna sinah khan a rak ṭhu i an bia kha a rak ngai i bia a rak hal len ve ko hna. 47 A bia a theimi paoh cu a fimning le a bia lehning ah khan an khuaruah a har ko.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 2:46, 47

bia a rak hal len ve ko hna: Jesuh bia a theimi hna lehrulh ning nih a biahalnak hna cu ngakchia pakhat nih hngalh duhnak men ruangah halmi a si lo kha a langhter. (Luk. 2:47) “Bia a rak hal len” tiah lehmi Grik biafang nih bia an ceih hna tikah halmi, biahalnak phun kha a chim duhmi a si. (Matt. 27:11; Mar. 14:60, 61; 15:2, 4; Lam. 5:27) Lanhtak puai a dih hnuah a min a thangmi biaknaklei hruaitu cheukhat cu biakinn ah an tangta i biakinn lengah mi pawl kha an cawnpiak tawn hna tiah tuanbia ṭialtu hna nih an ti. An ke hram ah ṭhu in mi pawl nih bia an hal khawh hna.

an khuaruah a har ko: Hika i a hmanmi “an khuaruah a har” timi Grik biafang cu an khuaruah a har lengmang ti sullam a ngei kho men.

(Luka 2:51, 52) Cuticun Jesuh cu an sinah khan Nazareth khua ah cun a kir i a nu le a pa kut tangah nawl ngai tein a um: Hi thil vialte hi a nu nih a lung chungah aa ken dih. 52 Cun Jesuh cu pum lei in siseh, fimnak lei in siseh, a hung ṭhang i Pathian hmai le minung hmaiah mithmai ṭha a hmu.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 2:51, 52

nawl ngai tein a um: Asiloah “nawlngai tein a um zungzal.” Pathian Bia a hngalhthiam ning nih cawnpiaktu saya pawl an khuaruah a harter, mah hnuah Jesuh cu inn ah a ṭin i toidor tein a nu le a pa bia a ngai zungzal ti kha mah Grik biafang nih a langhter. Mah nawlngaihnak cu a dang ngakchia pawl nawlngaihnak he aa thleidang; cuticun Jesuh nih Moses nawlbia kha a zulh.—Exo. 20:12; Gal. 4:4.

Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai

(Luka 2:14) “A sang bik van ah khin Pathian cu thangṭhat si ko seh, Cun a dawtmi hna umnak vawlei ah hin remnak um ko seh,” tiah an ti.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 2:14

a dawtmi hna umnak vawlei ah hin remnak um ko seh: Kut in ṭialmi cazual cheukhat ah “vawlei ah daihnak um ko seh, minung cungah dawtnak um ko seh” tiah aa ṭial. Baibal lehmi cheukhat ah mah ningin an langhter. Asinain Vawlei Thar Lehnak Baibal ah hmanmi biafang kha kut in ṭialmi cazual tampi ah hmuh khawh a si. Minung nih zei an tuah hmanhah le zeibantuk lungput an ngeih hmanhah Pathian dawtnak an hmu lai tiah vancungmi pawl thanhnak nih a ti duhnak a si lo. Mah canah a cungah zumhnak taktak a ngei i a Fapa hnu a zulmi hna nih Pathian dawtnak an hmuh lai kha a ti duhnak a si.—Mah Baibal caang i a dawtmi hna timi hlathlai awk a kong tawi kha zoh.

a dawtmi hna: Vancungmi pawl thanhnak ah aa telmi “dawtmi” timi nih minung cungah Pathian nih a langhtermi kha a chim duhmi a si. Grik biafang eu·do·kiʹa kha “cohlannak; lungtlinnak” ti zongin leh khawh a si. Matt. 3:17; Mar. 1:11; le Luk. 3:22 ah eu·do·keʹo timi Grik biafang kha a hman. (Hlathlai awk a kong tawi hna—Matt. 3:17; Mar. 1:11 timi ah zoh.) Mah Bia cu Pathian nih a Fapa tipil a in dih bak ah a chimmi a si. Mah cu “ka lung a tling, ka duh, ka cohlan” ti sullam a ngei. Mah biafang hna ningin “a dawtmi hna” timi kha Pathian lung a tong i a mithmaiṭha a hmumi, “Pathian nih a cohlanmi” ti zong in leh khawh a si. Cucaah vancungmi pawl thanhnak nih mi vialte kha si loin amah an zumh taktak ca le a Fapa hnu an zulh caah Pathian nih a dawtmi hna kha a chim duhmi an si. Grik biafang eu·do·kiʹa cu minung zawnruahnak (Rom 10:1; Fil. 1:15) ti sullam a ngei kho, asinain a hleiin Pathian nih mithmaiṭha a pek, a cohlan timi biafang caah hman a si tawn. (Matt. 11:26; Luk. 10:21; Efe. 1:5, 9; Fil. 2:13; 2 Thes. 1:11) Septuagint Baibal i Salm 51:18 ah mah Grik biafang kha Pathian “zawnruahnak” tiah an leh.

(Luka 3:23) Jesuh nih a rian ṭuan hram a thawk tikah amah cu kum sawm thum hrawng a si, amah cu Josef fapa a si tiah mi nih an ruah. Josef cu Heli fapa a si,

wp16.3 9 ¶1-3 [HK]

Na Hngal Maw?

Josef a pa cu ahodah a si?

Nazareth khua i lehtama a simi Josef cu Jesuh a cawmtu a pa a si. A si ahcun Josef a pa tah ahodah a si? Matthai Thawngṭha cauk i Jesuh chuahkehnak kong ṭialmi cazin ah Josef a pa min kha Jakop tiah a ti. Asinain Luka Thawngṭha cauk ah “Josef cu Heli fapa a si” tiah a ti. Zeicah cutin aa dan?—Luka 3:23; Matthai 1:16.

Matthai cauk ah “Jakob cu Josef pa a si” tiah a ti. Greek biafang ningin zoh tikah Jakop cu Josef a pa taktak a si ti a fiang. Cucaah Matthai nih David hrinsor a simi Josef fapa Jesuh cu phung ningin David bawiṭhutdan conak nawl a ngeimi a si kha a langhter tikah Josef chuahkehnak cazin kha hlathlai in a ṭialmi a si.

Asinain Luka cauk ah “Josef cu Heli fapa a si” tiah a ti. “Fapa” timi biafang kha an fanule va ca zongah an hman tawn. Cu bantuk biafang kha Luka 3:27 zongah hmuh khawh a si, Shealtiel a pa taktak cu Jekoniah a si. Asinain Shealtiel kha “Neri fapa” tiah cazin chungah khumh a si. (1 Chanrelnak 3:17; Matthai 1:12) Shealtiel cu a min ṭial lomi Neri fanu he i ṭhitum dawh an si, cucaah Neri i a fanu va, phundang cun a fapa a hung si. Cu bantukin Josef cu Heli fanu Mary he an i ṭhitum caah Heli fanu i va, phundang cun Heli fapa a hung si. Luka ṭialmi Jesuh chuahkehnak cazin cu “minung lei in,” phundang cun a nu Mary lei in langhtermi a si. (Rom 1:3) Cuticun Jesuh chuahkehnak cazin kha aa lo lomi lam phunhnih in Baibal nih a langhter.

JUNE 25–JULY 1

BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LUKA 4-5

“Jesuh Bantukin Tukforhnak Kha Do”

(Luka 4:1-4) Jesuh cu Thiang Thlarau he khat in Jordan tiva khan a ra kir i Thlarau nih ramcar chungah khan a kalpi. 2 Khika ah Khuachia nih ni sawm li chung a rak tukforh. Cu chung vialte cu rawl a ei lo caah cu caan a dih tikah a rawl a ṭam ngaingai. 3 Khuachia nih cun a thawh i, “Nangmah cu Pathian Fapa na si ahcun, hi lung hi changreu ah i cang tiah ti tuah ngat,” tiah a ti. 4 Jesuh nih cun a leh i, “Cathiang nih pei, ‘Minung nunnak hi rawl lawngin a si lo,’ a ti cu,” tiah a ti.

w13-HK 8/15 25 ¶8

Zei Bantuk Mi Dah Na Si Awk A Si Ti Kha Ruat

8 Satan nih Jesuh zong kha cutin a rak tukforh ve. Jesuh cu ramlak ah rawl loin ni 40 le zan 40 chung a um lioah Satan nih rawl ei duhnak kha hmangin a rak tukforh. “Pathian Fapa na si ahcun, hi lung hi changreu ah i cang tiah ti tuah ngat” tiah a ti. (Luka 4:1-3) Jesuh cu thim ding pahnih a ngei: Rawl ei a duhnak kha tlinter awkah a ṭhawnnak a hman khawh asiloah hman loin a um kho. Asinain mah ca ṭhatnak caah a ṭhawnnak hman awk a si lo ti kha a hngalh. A paw a ṭam ko nain rawl nakin Pathian he an i pehtlaihnak kha biapi deuh ah a chiah. Cucaah hitin a leh: “Cathiang nih pei, ‘Minung nunnak hi rawl lawngin a si lo,’ a ti cu.”—Luka 4:4.

(Luke 4:5-8) Cun Khuachia nih cun a hun kaipi i chikkhatte ah khin vawlei cung ram vialte kha a hmuhsak dih. 6 Khuachia nih cun a thawh i, “Hi lianhngannak vialte le hi chawva vialte hi kaan pek lai. A dihlak hin keimah pek ka si cang i ka duhmi paoh ka pek khawh hna. 7 Cucaah ka hmaiah na khuk naa bil ahcun hi vialte hi na ta an si dih ko lai,” tiah a ti. 8 Jesuh nih, “Cathiang nih pei, ‘Bawipa na Pathian cu na biak lai i amah rian lawng kha na ṭuan lai,’ a ti cu,” tiah a leh.

w13-HK 8/15 25 ¶10

Zei Bantuk Mi Dah Na Si Awk A Si Ti Kha Ruat

10 Satan nih Jesuh tukforh awkah “mi nih zoh an duhmi thil” kha zeitindah a hman? Satan nih “vawleicung ram vialte kha a hmuhsak dih. Khuachia nih cun a thawh i, ‘Hi lianhngannak vialte le hi chawva vialte hi kaan pek lai. A dihlak hin keimah pek ka si cang i ka duhmi paoh ka pek khawh hna’” tiah a ti. (Luka 4:5, 6) Jesuh nih vawleicung pennak taktak kha si loin an sunparnak tu kha langhnak in a hmuhmi a si. Jesuh cu a hmuhmi nih a tukforh lai tiah Satan nih a ruah ko lai. Cucaah “ka hmaiah na khuk naa bil ahcun hi vialte hi na ta an si dih ko lai” tiah a ti. (Luka 4:7) Asinain Satan nih siter a duhmi ningin si cu Jesuh nih a duh hrimhrim lo. Cucaah hitin a al colh: “Cathiang nih pei, ‘Bawipa na Pathian cu na biak lai i amah rian lawng kha na ṭuan lai,’ a ti cu.”—Luka 4:8.

(Luke 4:9-12) Cun Khuachia nih cun Jerusalem ah khan a kalpi i Biakinn parpahlek ah khan a ṭhutter. Cun a thawh i, “Nangmah cu Pathian Fapa na si ahcun hika hin vung zuang tuah ngat. 10 Zeicahtiah Cathiang nih pei, ‘Pathian nih nangmah kha ṭha tein zohkhenh awkah a vancungmi kha a fial hna lai,’ tiah a ti kha. 11 Cu pinah, ‘An kut in an in cawi lai i lung ah na ke hmanh an i khawng lai lo,’ tiah a ti fawn,” tiah a ti. 12 Jesuh nih aa thawh i, “Cathiang nih pei, ‘Bawipa na Pathian cu va hneksak hlah,’ a ti ve kha,” tiah a leh.

nwtsty chung i media

Biakinn Parpahlek

Satan nih Jesuh kha “biakinn parpahlek [a san biknak hmun] ah” a chiah i hika hin zuang tuah tiah a ti taktakmi a si men lai, asinain Jesuh a dirnak hmun taktak cu hngalh a si lo. Mah Baibal caang ah “biakinn” timi biafang kha a hman caah biakinn i hmun dihlak kha a chim duhmi a si kho, cucaah Biakinn i hmun (1) a simi nichuah thlanglei a ki ah Jesuh cu a dirmi a si men lai. Asiloah biakinn i a dang a ki pakhatkhat ah a dirmi a si men lai. Cu bantuk hmun in a tlak i Jehovah nih a khamh lo ahcun a thi ko lai.

w13-HK 8/15 26 ¶12

Zei Bantuk Mi Dah Na Si Awk A Si Ti Kha Ruat

12 Evi he i lo loin Jesuh nih cun toidornak kongah zohchunhawk ṭha a chiah. Satan nih Jesuh kha mi lungthin a la hngami thil tuah in Pathian kha hneksak awkah a forh. Asinain mah cu porhlawtnak langhter a si lai caah Jesuh nih fakpi in a al. “Cathiang nih pei, ‘Bawipa na Pathian cu va hneksak hlah,’ a ti ve kha” tiah fiang tein a leh.—Luka 4:9-12 rel.

Thlaraulei Lungvar Hna kha Hlathlai

(Luka 4:17) profet Isaiah cazual kha an pek. Cazual cu a vun samh i,

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 4:17

profet Isaiah cazual: Isaiah Rili Thi Cazual cu saphaw 17 pehmi cazual pakhat a si. Mah cazual cu pe 24 a sau i cun column 54 a um. Nazaret khua pumhnak inn ah an hmanmi cazual zong mah tlukin a sau men lai. Kumzabu pakhatnak lioah dal le caang a um rih lo caah Jesuh nih rel a duhmi kha kawl in a rel men lai. Asinain chimchungbia pawl a umnak a hmuh khawhmi nih Baibal ṭha tein a hngalh kha a langhter.

(Luka 4:25) Cucaah ka bia hi ngai hmanh u. Elijah chan i kum thum le a cheu khua a khen i Israel ram chung dihlak ah pam a tlun ah khan, cu ram chungah nuhmei tampi an rak um taktak ko.

nwtsty chung i hlathlai awk a kong tawi hna—Luk. 4:25

kum thum le a cheu: 1 Siang. 18:1 ah Elijah nih “a kum thumnak ah” ruah a sur lai tiah a rak thanh. Cucaah Jesuh bia le Siangpahrang pakhatnak ah aa tialmi cu aa ralkah tiah mi cheukhat nih an ti. Asinain Hebru Baibal ah aa ṭialmi nih khua a khen caan cu kum thum leng a si lo tiah a chim duhmi a si lo. “A kum thumnak ah” tiah a timi cu khuakhen a tlung lai tiah Ahab kha Elijah nih chim hram a thawk caan he aa pehtlai. (1 Siang. 17:1) Thla ruk hrawng a rau tawnmi ṭhal caan cu voidang nakin a sau deuh lioah Elijah nih a thanhmi a si men lai. Mah lengah Elijah nih Ahab a ton ṭhan caan, “a kum thumnak ah” ruah a rak sur colh lo. Karmel tlang i mei in hneksaknak tuah hnu lawngah a surmi a si. (1 Siang. 18:18-45) Cucaah mah ah aa ṭialmi Jesuh bia le a nau nih Jeim 5:17 ah a ṭialmi bia cu 1 Siang. 18:1 he aa tlak ko.

    Hakha Vennakinnsang Cauk Hna (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chin (Hakha)
    • Share
    • Duhmi Kha Thim
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zulh Awk Phunglam Hna
    • Pumpak Kong Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Share