Nunning le Rianṭuannak Tuahchunhnak Cauk caah Cherhchanmi
JANUARY 4-10
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LEVITIKAS 18-19
“Ziazalei Ah Thiang Tein Um Peng”
Satan Rap in i Huhphenh Khawh Ning
Jehovah nih Israel mi hna sinah an pawngkam mi hna nih an tuahmi ziaza rawhralnak kong kha a chim i hitin a ti hna: “Kaan kalpi hna lainak ram, Kanaan ram i an tuah bantuk zongin nan tuah lai lo. . . . Ram cu a thurhnawm cang i cucaah a ṭhatlonak kha dan ka tat.” A thiangmi Israel Pathian nih Kanaan mi hna an nunning cu fih a nun tuk caah an ram kha a thiang lomi le a thurhnawm tukmi in a hmuh.—Lev. 18:3, 25.
Jehovah nih a Miphun kha Lam a Hruai hna
13 Miphun dang hruaitu hna cu ri a ngeimi minung fimnak nih lam a hruai hna. Tahchunhnak ah, Kanaan mi hna le an hruaitu hna nih thi aa naihmi he umṭinak, nu le nu, pa le pa sualnak, saram he umṭinak, fale raithawinak le siasal biaknak hna telin thil fihnung kha an tuah. (Lev. 18:6, 21-25) Cun Babilon mi le Izipt mi hna cu Pathian miphun nih an ngeihmi a thiangmi phunglam hna kha an ngei lo. (Nam. 19:13) Asinain Pathian miphun tu cu an biaknak thianter awk, pumsalei thian awk le a thianghlim lomi nupa sualnak hna hrial awkah an hruaitu pawl nih an forh hna. Cucaah annih cu Jehovah nih a hruai hna ti a fiang ko.
w14 7/1 7 ¶2
Thil ṭhalo Hna He Aa Tlaiin Pathian Tuah Dingmi
Thil ṭhalo a tuah pengmi le a lung a khong i a ziaza aa thleng duh lomi hna nih zeidah an ton lai? Fiang tein langhtermi mah biakam hi ruathmanh u: “Miding mi hna cu hi ram chungah hin khua an sa kho lai i ding tein khua a sami hna cu hi ram chungah hin an um lai. Sihmanhsehlaw miṭhalo hna cu ram chung khan hlonh an si lai i mi rawi hmangmi hna cu ram chung cun phawi an si lai.” (Phungthlukbia 2:21, 22) Miṭhalo i huham iapnak zong a um ti lai lo. Daihnak in a khatmi hi vawlei ah nawlngaimi hna cu Adam le Evi sinin ro kan comi sual tuah duhnak lungthin in duhsah duhsah in an luat cang lai.—Rom 6:17, 18; 8:21.
Thlaraulei Lungvar Hna
“Zeitluk In Dah Na Phunglam Cu Ka Duh!”
11 Pathian nih a miphun hna ṭhatnak caah siaherhnak a langhtermi Moses Nawlbia a pahnihnak cu famua suatnak a si. Israel mi lo ngeitu nih a lo theipar a zun tikah a nganhtakmi kha misifak pawl a charter hna lai tiah Jehovah nih a ti. Lo ngeitu hna nih lo rawl ṭuan tikah lo a pawngri tiang taktak cun nan ṭuan lai lo, mitsur asilole olive thei a tlami zong kha nan char hna lai lo. Lo chungah faphal philhtakmi kha nan la ṭhan hna lai lo. Cucu misifak, mipem, ngakṭah le nuhmei caah dawtnak in timhpiakmi a si. An caah famua suat hi a harmi rian a si nain cutin an tuahnak thawngin rawl hal in an vak lai lo.—Levitikas 19:9, 10; Deuteronomi 24:19-22; Salm 37:25.
JANUARY 11-17
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LEVITIKAS 20-21
“Jehovah Nih A Miphun Kha A Dang Tein A Chiah Hna”
Paradis—nang Na Caah Maw?
12 Asinain, zeirel loin kan um lo awk thil pakhat a um. “Cucaah nihin nawl kaan pekmi hna nawlbia cu a dihlak in nan zulh lai, nannih nih nan ṭhawn i va co awkah nan kal hnawhmi ram cu nan luh hnawh i nan co nakhnga” tiah Pathian nih Israel miphun kha a rak ti hna. (Deuteronomi 11:8) Levitikas 20:22, 24 zongah mah ram kong kha hitin a langhter: “Cucaah ka nawlbia vialte le ka phunglam vialte nan ulh hna lai i nan tuah hna lai, nan nunnak dingah kaan hruai hnanak ram nih aan luak hna nakhnga lo. Nan hmaiah ka dawimi miphun i an phung kha nan zul hna lai lo; zeitintiah mah cu thil hna cu an tuah caah, cucaah ka huat hna. Sihmanhsehlaw nannih sinah cun, ‘An ram cu nan co lai i nan co awkah kaan pek hna lai, cawhnuk le khuaihliti in a luangmi ram cu,’ tiah ka ti.” A si, Kamhmi Ram conak cu Jehovah Pathian he a ṭhami pehtlaihnak cungah aa hngat. Israel miphun nih a nawl an rak ngaih lo caah Pathian nih Babilon miphun kha a rak teiter hna i paradis bantuk a simi an umnak hmun khan ṭhawlnak nawl a rak pek hnanak kha a si.
it-1 1199
Ro
A ngeitu a thih tikah rocotu asiloah a changtu sinah pekmi thilri paohpaoh kha a si; pupa asiloah a hmasa a ngeitu siin hmuhmi thil paohpaoh kha a si. A bik in an hmanmi Hebru biafang cu na·chalʹ (noun, na·chalahʹ) a si. Mah ah a changtu nih ro asiloah pupa ngeihmi thilri hmuhnak le peknak aa tel. (Nam. 26:55; Ezek. 46:18) A caan ah ya·rashʹ timi biafang cu “a cotu nih ro conak” caah hman a si, asinain rocotu si loin midang nih ‘ro chuhnak’ caah voi tam deuh hman a si. (Gen. 15:3; Lev. 20:24) Cun ralkap tuahsernak aa telmi “an pawnchuah hna; an ṭhawl hna” ti sullam zong a ngei. (Deut. 2:12; 31:3) Ro conak he aa tlaiin hmanmi Greek biafang cu kleʹros he aa pehtlai, mah cu a hramthawk ah “camcawhfung” ti sullam a ngei ko nain a hnuah “i cheuhmi” tiin le a donghnak ah “ro” tiin sullam a hung ngei.—Matt. 27:35; Lam. 1:17; 26:18.
it-1 317 ¶2
Va
Vawlei pumpi Buanchukcho a dih tikah Noah nih ‘saram thiang pawl le a thiangmi va’ hna kha khangh thawinak a pek. (Gen. 8:18-20) Pathian nih minung ei dingin a awnhmi lakah va zong aa tel, asinain thi cu nan ei lai lo tiah a ti hna. (Gen. 9:1-4; Lev. 7:26; 17:13 he tahchunh.) Mah lio caan i ‘a thiangmi’ va cheukhat cu Pathian sin raithawinak caah cohlan awk tlakmi an si ti a fiang; Baibal nih Moses Nawlbia pek a si hlan tiang cu “thianglo” tiah langhtermi zei va hmanh a um lo i ei khawh an si ti kha a langhter. (Lev. 11:13-19, 46, 47; 20:25; Deut. 14:11-20) Va cheukhat a thiang lo tiah ti an sinak a ruang kha Baibal nih a langhter lo. A thiang lo tiah timi va tam deuh cu sa a sehmi va pawl asiloah sathu a eimi va pawl kha an si, a dihlak in cun an si lo. Mah nawlbia cu Pathian nih Peter langhnak a pek bantukin biakam thar ser a si tikah hnon a si.—Lam. 10:9-15.
Thlaraulei Lungvar Hna
it-1 563
I Ahnak
Pathian Nawlbia nih mithi caah pum i ah kha fiang tein a thlauh. (Lev. 19:28; 21:5; Deut. 14:1) A ruang cu Israel mi cu Jehovah i a thiangmi miphun, amah ta an si caah a si. (Deut. 14:2) Cucaah Israel mi cu siasal biaknak he aa tlaimi thil vialte in an thian zungzal a hau. Mahle pum fahnak i pek in ngaihchiatnak a hleihluat tuk in langhternak cu thawhṭhannak ruahchannak a ngei i mithi mi hna sining taktak ṭha tein a hngalmi caah cun aa tlak lo tukmi a si. (Dan. 12:13; Heb. 11:19) Mah lengah mahle mah i ahnak thlauh a simi nih Israel mi kha Pathian sermi minung pum upat awkah a forh ko hna lai.
JANUARY 18-24
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LEVITIKAS 22-23
“Kan Caah Sullam A Ngeimi Puai Hna”
it-1 826-827
Thilnu Telh Lo Changreu Puai
Thilnu Telh Lo Changreu Puai i a nikhatnak ni cu sabbath ti zongin auhmi a thiangmi pumhnak ni a si. Nihnihnak ni, Nisan 16 ah Palestine i rawl ṭuanmi theitlai hmasa bik phal kha tlangbawi sinah an put. Rawl an ṭuanmi a vuikami chung i changreu siseh, fangvoi a reu in siseh, a hring in siseh mah puai hlanah ei khawh a si lo. Tlangbawi nih mah faphal kha a hninhnak thawngin theitlai hmasa bik kha Jehovah sinah a pek i tuufa dotla, a pa, kum khat a timi le chiti he cawhmi changvut dip le mitsurhang kha khangh thawinak caah a thawi. (Lev. 23:6-14) A hnuah tlangbawi pawl nih an tuah bantukin biakṭheng cungah zei bantuk fangvui asiloah changvut hmanh kha khangh thawinak pek dingin nawl pekmi a um lo. Mipi asiloah miphun ningin thleitlai hmasa bik pekchanhnak lawng si loin chungkhar kip le pumpak pakhat cio nih mah puai tuah lioah lawmhnak thawinak zong an pekchanh.—Ex. 23:19; Deut. 26:1, 2; THEITLAI HMASA BIK ah zoh.
A sullam. Mah lio caan i thilnu phulh lo changreu einak cu Exodus 12:14-20 ah a langhtermi, Jehovah sinin Moses nih a hmuhmi lamhruainak ningin a si. Mah ah thlauhmi thil hna a um, caang 19 ah hitin a ti: “Ni sarih chung, nan inn chungah thilnu nan chia hrimhrim lai lo.” Deuteronomi 16:3 ah thilnu phulh lomi changreu kha “temh innak changreu” tiah a auh, mah nih kumfatin Judah mi kha Izipt ram i sal an tan lio caan (chang an nawnmi ah thilnu phulhnak caan an rak ngeih lo lio caan [Ex. 12:34]) kha a hngalhter ṭhan hna. Cucaah Israel mi nih sal tannak in an luat tikah an temh innak le an harnak kha an hngalh ṭhan i Jehovah theng nih “Izipt ram chungin nan chuah ni kha nan nunchung vialte nan hngalh camcin nakhnga” tiah a ti hna. An miphun ningin atu an hmuhmi luatnak an cohlan le an Khamhtu in Jehovah an cohlan kha Israel mi hna kumfatin tuahmi Puai pathum lak i a hmasa bik puai nih a hleiin a langhter.—Deut. 16:16.
it-2 598 ¶2
Pentekos
Ṭuan hmasa bikmi changvut cu barley ṭuan hmasa bikmi sinin a dang tein chiah a si. Mah changvut dip ephah cheu hra cheu hnih (4.4 L; 4 dry qt) kha thilnu he cawh in changreu hlum hnih ser a si. “An umnak” inn in an rak put hna, mah cu a thiangmi tinhnak caah si loin innchungkhar ei awkah nifate sermi changreu bantuk a si tinak a si. (Lev. 23:17) Khangh thawinak le sual thawinak cu mah he hmunkhat ah thawi an si i daihnak thawinak caah tuufa pahnih kha an thawi. Tlangbawi nih changreu le tuufa pum cheubang kha a lak i a hnuhmai in a hninhnak thawngin changreu le tuufa cu Jehovah hmaiah hninh a si. Mah nih Jehovah hmaiah pekchanh an si kha a langhter. Pekchanh an si hnuah daihnak thawinak bantukin mah cu tlangbawi vo an si lai.—Lev. 23:18-20.
Jehovah Bupi he Hmailei ah Na Kal maw?
11 Jehovah bupi nih Paul ruahnak cheuhmi mah bia hi zulh awkah a kan forh: “Pakhat le pakhat kan i dawt khawh nakhnga le thilṭha kan i tuahpiak khawh nakhnga, i bawm tliahmah u sih. Pakhat le pakhat hmunkhat i, i pumh lengmang kha ngol hlah u sih; a cheu nih cun ngol hmanh hna sehlaw, kannih cu i forh chin u sih, zeicahtiah Bawipa ni cu a nai deuh chin lengmang ti kha kan hngalh caah i forh chin lengmang ko u sih.” (Heb. 10:24, 25) Hlanlio Israel mi hna cu Jehovah biak awk le a cawnpiaknak ngaih awkah hmaan tein an i pum. A nuammi mah pumhnak lakah pakhat cu Nehemiah chan ah an tuahmi Deu Puai kha a si. (Ex. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Tuchan zongah pumhnak le civui pawl kan ngei ve. Mah pumhnak a dihlak in i pumh awkah kan i zuam awk a si, zeicahtiah mah nih Jehovah he a kan naihter i a rianṭuannak ah a kan nuamhter.—Titas 2:2.
Thlaraulei Lungvar Hna
Zumhfek Tein Um Zungzal!
3 Pathian salle nih zumhfehnak kha zeitindah kan langhter khawh? Jehovah kha lungthin dihlak in kan dawt i kan i pumpeknak thawngin a lung a lawmhtermi thil kha kan tuah zungzal. Hlanlio thil sining cheukhat hi ruathmanh. Baibal ah “zumhfek tein um” tiah lehmi Hebru biafang cu a tlingmi, a ṭhami asiloah a dihlak timi sullam a ngei. Tahchunhnak ah, Israel mi nih Jehovah sin saram in rai an thawi tikah saram cu a ṭhami, do a tlami a si lai tiah Nawlbia nih a ti. (Lev. 22:21, 22) Pathian miphun cu a ke, a hna asiloah a mit a tling lomi le a zawmi saram in raithawi awkah awnh an si lo. Mah saram cu a tlingmi, a ṭhami asiloah a dihlak in si cu Jehovah caah a biapi. (Mal. 1:6-9) Jehovah nih a ṭhami asiloah a tlingmi si cu zeicah biapi ah a chiah ti kha kan hngalh khawh. Thingthei, cauk asiloah hriamnam ti bantuk thil pakhatkhat kan cawk tikah a ṭha lomi asiloah a chambaumi kha cu cawk kan duh lai lo. A dihlak in a tlingmi, a ṭhami kha kan duh. Cu bantukin Jehovah nih amah kan dawtnak le kan zumhfehnak zong kha a hmuh ve. A tlingmi, a ṭhami le a dihlak in a si a hau.
JANUARY 25-31
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LEVITIKAS 24-25
“Jubili Kum le Hmailei Luatnak”
it-1 871
Luatnak
Luatnak Pathian. Jehovah cu luatnak Pathian a si. Izipt ram i saltannak in Israel mi kha a luatter hna. Cun ka nawlbia nan zulh chung paoh cu sifah harnak in nan luat lai tiah a ti hna. (Deut. 15:4, 5) Asinain Nawlbia nih pa pakhat cu a si a hun fah ahcun amah le a chungkhar zohkhenhnak caah amahle amah kha sal in aa zuar kho tiah a ti. Asinain sal a ṭuan in a kum sarihnak ah Nawlbia thawngin luatnak a hmuh ṭhan. (Ex. 21:2) Jubili kum (kum 50 a tlin fatin) ah luatnak kong kha ram chung i a ummi, mi vialte sinah thanh a si. Hebru sal dihlak cu luatnak an hmu i pa paohpaoh an umnak ram cio ah an kir ṭhan.—Lev. 25:10-19.
it-1 1200 ¶2
Ro
Lo cu chankhat hnu chankhat in i pekmi chungkhar ro a si caah zungzal ca in zuar khawh a si lo. Lo zuarnak cu tirawl a voi zat ningin hlanhmi lawng a si i a man cu Jubili a phanh hlan, a kum zat ning paohin tuak a si. Jubili kum hlanah cawk ṭhan a si lo ahcun a ngeitu taktak sinah lo vialte cu pek ṭhan an si lai. (Lev. 25:13, 15, 23, 24) Mah nawlbia ah kulhnak vanpang a ngei lomi khua i inn hna zong aa tel, mah inn hna cu ram chung i lo bantuk ah rel an si. Kulhnak a ngeimi khua i inn kha cu a zuarnak in kum khat chung lawngah cawk ṭhannak le tlanhnak nawl a um, mah caan chungah a tlanh khawh lo ahcun a cawtu ta a si lai. Levi mi hna khua i inn pawl cu zeitik caan paohah tlanhnak nawl an ngei. Zeicatiah Levi mi cu ram covo an ngeih lo caah a si.—Lev. 25:29-34.
it-2 122-123
Jubili
Israel mi nih Jubili nawlbia an zulh tikah ngaihchiat awk ngai sining in an luat. Mah cu tuchan ram tampi ah hmuhmi a rum tukmi le a si a fak tukmi tiin nunning phunhnih lawng umnak in an luatmi kha a si. Pakhat kip cio in ṭhatnak an hmuh caah an miphun ningin an ṭhawngṭha. Ahohmanh ṭhatnak a hmu deuhmi an um lo i chawlehnak a ṭhatlo ruangah chiatnak a tong deuhmi tiin an um lo, an miphun ningin ṭhatnak hmuh awkah an thiamnak le an thilti khawhnak hna kha an i hrawm kho. Nawl an ngaih tikah Israel mi nih Jehovah pekmi tirawl thluachuah le fimcawnnak thawngin Pathian uknak lawng nih a pek khawhmi a tlingmi cozah le rumnak kha an hmuh.—Isa. 33:23.
Thlaraulei Lungvar Hna
w09 9/1 22 ¶4
Na Thin A Hun Tikah
Israel mi pakhat nih a miphun hawi kha a ṭhuat i a mit a hrawh sual ahcun Nawlbia ningin dantat a si lai. Asinain a ingtu nih sualnak a tuahtu asiloah a chungkharmi pakhatkhat kha amah duhnak ningin dat a tat kho lo. Aa tlak ningin dantat awkah rian pekmi biaceihtu hna ti bantuk nawlngeitu hna sinah mah kong kha a chuahpi lai tiah Nawlbia nih a ti. Mi pakhat nih ṭhatlonak asiloah zaangennak kha hramhram in a tuah ti a fian ahcun teirul chamnak kha kham awkah a thil tuahmi ningin dantat a si lai. Asinain cu bantuk thil sining ah mah nak tam deuh aa tel.
FEBRUARY 1-7
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | LEVITIKAS 26-27
“Jehovah Thluachuah Hmuh Khawh Ning”
‘Man Ngei Lomi Thil’ Kha Hlaw
8 “Tangka” cu zeitindah pathian bantuk a si khawh? Tahchunhnak ah, hlanlio Israel mi an lo chungah a ummi lungtum pakhat khi ruathmanh. Mah lungtum cu inn asiloah haukulhnak saknak ah hman khawh a si. Asinain mah lungtum kha “bunh” asiloah “suaimi lung” in an phun i an biak ahcun cucu Jehovah miphun caah tlukrilhnak a si kho. (Lev. 26:1) Cu bantukin tangka zong amah le a zawnte ah man a ngei. Kan nunnak ah tangka cu a herh i Jehovah rianṭuannak ah ṭha tein kan hman khawh. (Pct. 7:12; Luka 16:9) Asinain Khrihfa rian nakin tangka kawlnak kha hmasa ah kan chiah ahcun tangka cu kan pathian a hung si kho. (1 Timote 6:9, 10 rel.) Hi vawlei mi caah cun tangka kawlnak hi a biapi tukmi a si. Mah kha a tlari in hmuh thiam kan i zuam lai.—1 Tim. 6:17-19.
it-1 223 ¶3
Ṭihzahnak
Jehovah nih Moses a hman ning le a pehtlaih ning ruangah Moses nih Pathian mi hna hmaiah khuaruahhar thil hna (Heb., moh·raʼʹ) a tuah khawh. (Deut. 34:10, 12; Ex. 19:9) Zumhnak a ngeimi nih cun Moses nawlngeihnak kha an ṭihzah. Pathian nih Moses hmangin a kan chawnh ti kha an hngalh. Jehovah i a thiangmi biakinn he aa tlai zongin Israel mi cu ṭihzahnak an ngei. (Lev. 19:30; 26:2) Mah cu a thiangmi biakinn kha an upat, Jehovah lamhruainak ningin biaknak rian hna an ṭuan i a nawlbia vialte kha an zulh tinak a si.
w91 3/1 12 ¶10
“Pathian Daihnak” Nih Na Lung Kha Kilveng Seh
10 Jehovah nih a miphun kha hitin a ti hna: “Ka phunglam kha nan zulh hna i ka nawlbia kha nan ulh hna i nan tuah hna ahcun, nan ruahpi cu an caante ah kaan pek hna lai i ram nih hin tirawl aan chuahpiak hna lai i nan lo chung thing hna nih thei an tlai lai. Cun ram chungah daihnak ka chiah lai i nan it lai i ahohmanh nih nan thin an in phanter hna lai lo; cun ram chungin sahrang ṭhalo kha ka ṭhial hna lai i vainam kha nan ram chungah aa chawk lai lo. Nan sinah kaa chawk lai i kei cu nan Pathian ka si lai i nannih cu ka mi nan si lai.” (Levitikas 26:3, 4, 6, 12) Israel miphun cu an ral kut in himnak an hmuh lengah thilri chawva le Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak an ngeih caah daihnak an hmu. Asinain cutin a si khawh nakhnga Jehovah Nawlbia an zulh a hau.—Salm 119:165.
Thlaraulei Lungvar Hna
it-2 617
Rai
Pathian Nawlbia Buarnak nih a Chuahtermi. Israel mi nih Pathian he an sermi an biakam an zulh lo ahcun ‘an lakah rai a tlung lai’ tiah ralrin pek an si. (Lev. 26:14-16, 23-25; Deut. 28:15, 21, 22) Baibal nih pumsalei le thlaraulei ngandamnak kha Pathian thluachuah he a pehtlaihter i (Deut. 7:12, 15; Salm 103:1-3; Ptb. 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Biat. 21:1-4) zawtnak kha sualnak le tlinlonak he a pehtlaihter. (Ex. 15:26; Deut. 28:58-61; Isa. 53:4, 5; Matt. 9:2-6, 12; Joh. 5:14) Thil sining cheukhat ahcun Jehovah nih Miriam, Uzziah le Gehazi ti bantuk mi cheukhat kha dairek in thinghmui zawtnak in dan a tat hna, (Nam. 12:10; 2 Chan. 26:16-21; 2 Si. 5:25-27), thil sining tam deuh ahcun zawtnak le rai hna cu kokek ruang le mi pakhat asiloah miphun ningin an tuahmi sualnak ruangah a chuakmi an si. An tuhmi thil an zunmi a si i an tuahmi ṭhatlonak ruangah an pum nih fahnak a inmi a si. (Gal. 6:7, 8) Nupa sualnak a tuah ṭhanmi hna kong he aa tlaiin lamkaltu Paul nih hitin a ti: “Pathian nih khan, an lungthin nih tuah a duhmi thil fihnung kha a tuahter ko hna i pakhat le pakhat cungah ningzak thil kha an tuah . . . caah cu bantuk thil ṭhalo nih hmuh awk a tlakmi dantatnak cu an hmuh.”—Rom 1:24-27.
FEBRUARY 8-14
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | NAMBAR 1-2
“Jehovah Nih A Miphun A Dirh Hna”
w94 12/1 9 ¶4
Kan Nunnak ah Jehovah Biaknak kha Aa Tlakmi Hmun ah Chiahnak
4 Thetse ram ah riahhmun a khuarmi Israel mi kha cunglei in na zoh hna ahcun zeidah na hmuh lai? Nichuah, nitlak, chaklei le thlanglei tiin phunthum ah phukhat cio in riahhmun an khuar i mi nuai thum leng umnak caah ningcang tein sakmi thlam tampi kha na hmuh ko lai. Naih deuh in na zoh tikah riahhmun a laifang ah a dang phu pakhat kha na hmuh hna lai. A hme deuh in sakmi thlam pali cu Levi mi chungkhar pawl umnak caah a si. Riahhmun i a laicer zawn ah puan in kulhmi, a hleikhunmi thlam pakhat a um. Mah cu Jehovah timhtuahnak ningin ‘zungthiammi’ Israel mi nih an sakmi “tonnak thlam,” asiloah puan biakinn kha a si.—Nambar 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Exodus 35:10.
it-1 397 ¶4
Riahhmun
Israel mi hna i an riahhmun cu a nganpi. Milu relnak cazin lakmi ah ral a do khomi pa 603,550, nu le ngakchia, tar le pum tlamtling lomi, Levi mi 22,000 le an sinah a kal vemi miphun dang hna i telin an dihlak ah 3,000,000 asiloah mah nak tam an si kho men. (Ex. 12:38, 44; Nam. 3:21-34, 39) An riahhmun cu zeitluk in dah a ngan ti cu hngalh a si lo nain a ngan tuk lai ti cu a fiang. Jerikho khua khatlei ral, Moab Nelrawn i riahhmun an khuar lioah an riahhmun cu “Beth-jeshimoth in Abel-shittim tiang” a kau tiah a ti.—Nam. 33:49.
Thlaraulei Lungvar Hna
it-2 764
Milu relnak
Miphun ning le chungkhar ningin an min le an chuahkehnak cazin lakmi kha a si. Mah cu min cazin lak sawhsawh asiloah hruaitu pawl min cazin lak lawng kha a si lo. Baibal ah langhtermi miphun ningin min cazin laknak cu ngunkhuai peknak, ralkap rian peknak asiloah (Levi mi caah) biakinn rian peknak ti bantuk tinhnak a phunphun caah a si.
FEBRUARY 15-21
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | NAMBAR 3-4
“Levi Mi Hna Rian”
it-2 683 ¶3
Tlangbawi
Nawlbia Biakamnak tangah a ummi. Israel mi Izipt ram i sal an si lioah Jehovah nih a pahranak rai in Izipt fater pawl a thah hna lioah Israel fater vialte cu amah caah a thianter hna. (Ex. 12:29; Nam. 3:13) Mah fater pawl cu a rian ṭuan dingin thimmi Jehovah ta an si. Pathian nih Israel mi fater pa vialte kha tlangbawi le biakinn zohkhenhtu in a hman khawh hna. Asinain mah rian pawl ṭuan awkah Levi miphun chung i pa pawl tu kha a thim hna. Cucaah Israel mi phun 12 (Josef fapale Efraim le Manasseh tefa hna cu phun hnih in rel an si) i pa a simi fater pawl zaka ah Levi mi pa pawl kha a airolh hna. Thlakhat cung ri in pa a simi fater cazin an lak tikah Levi mi a si lomi fater 273 an hlei, mah a hleimi 273 tlanhnak caah pakhat ah shekel panga cio ($11) Pathian nih a hal hna i mah kha Aaron le a fapale sinah an pek. (Nam. 3:11-16, 40-51) Cutin tuah a si hlanin Jehovah nih Levi mi, Aaron chungkhar i pa pawl kha Israel mi tlangbawi in rian a rak pek cang hna.—Nam. 1:1; 3:6-10.
it-2 241
Levi mi
Rian. Levi mi cu Levi fapale a simi Gershon (Gershom), Kohath le Merari chungkhar pathum in dirhmi an si. (Gen. 46:11; 1 Chan. 6:1, 16) Mah chungkhar hna cu thetse ram i puan thlam biakinn pawngah hmun pek an si. Aaron hrinsor Kohath chungkhar cu puan biakinn i nichuahlei ah riahhmun an khuar. A dang Kohath chungkhar cu thlanglei ah, Gershon chungkhar cu nitlaklei ah le Merari chungkhar cu chaklei ah tiin riahhmun an khuar. (Nam. 3:23, 29, 35, 38) Puan biakinn bunhnak, ṭhehnak le phorhnak rian hna kha Levi mi nih an ṭuan. An i ṭhial tikah Aaron le a fapale nih A Thiangmi Khaan le A Thiang Bikmi Khaan dalnak puanzar kha an ṭhumh i biakamnak kuang, biakṭheng, a thiangmi thilri le umkheng kha an tuam hna. Mah thil hna kha Kohath chungkhar nih an put. Gershon chungkhar nih puan biakinn puanzar le tonnak thlam a khuh, tonnak thlam innka zar, tual kulhnak puanzar le an hri hna (puan biakinn thengte i a hri) kha an put, cun Merari chungkhar nih puan biakinn a tungtlang hna, a fung hna, a tung hna, a hram hna le a hri hna (puan biakinn tual velchum i a hri hna) kha an put.—Nam. 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2 241
Levi mi
Moses chan lioah kum 30 a tling i rian a ṭuan kho cangmi Levi mi hna nih an i ṭhial tikah puan thlam le a chung thilri hna putnak rian kha an ṭuan. (Nam. 4:46-49) Rian cheukhat cu kum 25 a tling cangmi nih ṭuan khawh a si, asinain puan biakinn phorhnak ti bantuk a harmi rian hna kha cu ṭuan dawh an rak si lo. (Nam. 8:24) Siangpahrang David chan a phanh tikah kum 20 in a ṭhumh i rian a ṭuanter hna. A ruang cu puan thlam (biakinn in airolh a si cang) phorh a herh ti lo caah a si tiah David nih a ti. Rian pek an simi cu kum 50 an si ah a dong. (Nam. 8:25, 26; 1 Chan. 23:24-26) Levi mi nih zapi lakah Nawlbia kha an relpiak hna i an cawnpiak tawn hna caah Nawlbia kha ṭha tein an hngalh a hau.—1 Chan. 15:27; 2 Chan. 5:12; 17:7-9; Neh. 8:7-9.
Thlaraulei Lungvar Hna
Fim Law Pathian Kha Ṭih!
13 Harnak caan chungah Jehovah sinin bawmhnak a hmuhmi nih khan David cu Pathian ṭihnak a ngeihter i a zumhnak kha a ṭhawnter. (Salm 31:22-24) Asinain, David cu thil sining pathum ah harnak nganpi tong tiangin Pathian a ṭihnak a rak zor. A pakhatnak ah, Jehovah i biakamnak kuang kha Jerusalem lei ṭhialnak ah Pathian Nawlbia ningin Levi mi nih an liang in put canah leng in a rak phorhter hna. Leng mawngtu Uzzah nih Kuang a sawnmi kha a kut in a hei banh i zeirel loin a tuah caah a thi colh. Uzzah nih sualnak nganpi a tuah nain a taktak ti ahcun David nih Pathian Nawlbia a zulh lo ruangah kha thil ṭihnung kha a rak chuahmi a si. Pathian ṭih timi cu a phunglam ningin tuah tinak a si.—2 Samuel 6:2-9; Nambar 4:15; 7:9.
FEBRUARY 22-28
BAIBAL AH THUHMI RO HNA | NAMBAR 5-6
“Nazir Mi kha Zeitindah Naa Zohchunh Khawh hna?”
it-2 477
Nazir mi
Nazir biakamnak a tuahmi hna nih a bik in an hrial dingmi pathum a um: (1) Zu le zureu an ding lai lo, zu le zureu in sermi a thormi kha an ding lai lo, mitsurhang an ding lai lo, mitsur thei zong a hring in siseh, a car in siseh an ei lai lo, a ci le a hawng hmanh an ei lai lo. (2) An sam an i met lai lo. (3) An nu le an pa, an unau ti bantuk aa naih tukmi chungkhar an si hmanhah an ruak an tawng lai lo.—Nam. 6:1-7.
A Hleikhunmi Biakamnak. Mah biakamnak a tuahmi pakhat nih “BAWIPA sin i, i thleidan [mah cu, i pumpek] awkah a tuah” a si i cutin thleidang ngaiin a ummi cu minung sinin thangṭhatnak hmuh awkah a si lo. Mah canah “aa thleidan chung vialte BAWIPA caah a thiang.”—Nam. 6:2, 8.
Cucaah Nazir mi hal an simi cu Jehovah biaknak ah a biapi tukmi le sullam a ngei tukmi a si. A thiangmi hmun ah rian a ṭuanmi tlangbawi ngan nih aa naih tukmi rualchan an thih hmanhah an ruak kha an tawngh lo bantukin Nazir mi zong nih an tawng lo. Tlangbawi ngan le a dang tlangbawi hna cu a biapi tukmi rian a ṭuanmi an si caah Jehovah hmai i a thiangmi an rian an ṭuan lioah zu le zureu din lo dingin thlauh an si.—Lev. 10:8-11; 21:10, 11.
Mah lengah Nazir mi (Heb., na·zirʹ) pakhat cu ‘aa thleidannak a caan a tlin hlan tiang a sam aa zuahnak thawngin a thiang lai,’ cutin a sam aa zuah caah mi nih a thiangmi Nazir mi a si kha fawi tein an thleidan khawh colh. (Nam. 6:5) Mah Hebru biafang, na·zirʹ kha a thiangmi Sabbath le Jubili kum chungah sersiam lomi mitsur ruang he pehtlai zongin hman a si. (Lev. 25:5, 11) Hngalh duh awk ngai a simi pakhat cu tlangbawi ngan lupawng par ah ṭem chihmi sui thiang in sermi minkhenhnak ah “BAWIPA sin pekmi” tiah aa ṭial, mah kha “Pathian sin pekmi [Heb., neʹzer, na·zirʹ in a rami] ti hngalhnak hmelchunhnak” tiah auh a si. (Ex. 39:30, 31) Cu bantukin chiti thuhmi Israel siangpahrang pawl nih an i hrukmi lukhimh asiloah luchin zong neʹzer tiah auh a si. (2 Sam. 1:10; 2 Si. 11:12) Khrihfabu i lamkaltu pakhat nih nu pawl an sam a saumi cu khuhnak ding caah pekmi a si tiah a ti. Mah cu pa he an dirhmun aa khat lo ti hngalhtertu a si i Pathian timhtuahnak i an dirhmun kha toidor tein an cohlan awk a si. Sam i tan lo ding (pa caah aa tlak lomi), zu din lo ding, i thurhhnawmh loin thiang tein um ding ti bantuk halmi hna nih aa pumpemi Nazir mi nih mahca ṭhatnak hlawt le Jehovah duhnak tling tein zulh a biapitnak kha fiang tein a langhter.—1 Kor. 11:2-16.
Thlaraulei Lungvar Hna
w05 1/15 30 ¶2
Careltu Hna Sinin Biahalnak
Asinain Samson Nazir mi a sinak phun cu aa phundang. Samson a chuah hlanah Jehovah vancungmi nih a nu kha hitin a ti: “Zeitintiah, zohhmanh, fa na pawi lai i fapa na hrin lai. Lu mehnak nam nih a lu a tawng lai lo, zeicahtiah ngakchiapa cu a chuahka in BAWIPA ca i Nazir mi a si lai; cun amah nih Israel mi cu Filistin mi hna kut chungin chuah hram a thawk lai.” (Biaceihtu 13:5) Samson nih Nazir mi sinak caah biakamnak a tuah lo. Jehovah rian peknak in Nazir mi a si i a nunchung Nazir mi a si lai. Mithi ruak tawngh lo ding timi nawlbia cu amah he aa pehtlai lo. Amah he aa pehtlaimi a si ahcun mithi ruak a tawngh sual tikah a chuah ri in aa thawkmi Nazir mi sinak cu zeitindah a thawk khawh ṭhan lai? Cucaah nunchung dihlak Nazir mi a simi hna halmi le mah lungtho tein Nazir mi a simi hna halmi cu aa dang ti a fiang.