LETID 24
Swa bann Mo ki ou servi
BANN mo i bann zouti pwisan dan kominikasyon. Me pour ki nou bann mo i arive akonpli en bi spesifik, nou bezwen swazir zot avek latansyon. En mo ki kapab apropriye lo en lokazyon i kapab annan move lefe ler sirkonstans i sanze. En lekspresyon enteresan, ler i ganny mal servi i kapab vin “en parol ki koz douler.” Lizaz sa bann lekspresyon i kapab senpleman akoz en mank refleksyon, ki reflekte en mank konsiderasyon. Serten lekspresyon i kapab ganny enterprete dan de fason, enn parmi i annan sinifikasyon pour ofans e ridikiliz lezot. (Prov. 12:18; 15:1) Parkont, “en bon parol”—en parol ki donn lankourazman—i anmenn lazwa dan leker sa enn ki pe ganny adrese. (Prov. 12:25) Menm pour en dimoun ki saz, trouv bann mo apropriye i demann zefor. Labib i dir nou ki Salomon, ti konsyan lo sa nesesite pour rod “bann zoli parol” ek “bann parol laverite ki egzakt.”—Ekle. 12:10.
Dan serten langaz, serten lekspresyon i ganny servi ler pe adres sa bann ki pli vye oubyen bann dimoun ki annan lotorite, tandis ki ler pe adres en zanmi oubyen bann ki pli zenn en lot kalite lekspresyon i ganny servi. Inyor bann tel lareg polites i ganny vwar konman en mank respe. I osi pa apropriye pour aplik lo ou menm bann lekspresyon ki montre respe ki koutim lokal in rezerv pour lezot. Lo size montre respe, Labib i etablir en standar pli o konpare avek sa ki lalwa oubyen koutim lokal i kapab demande. I ensit bann Kretyen pour “respekte tou dimoun.” (1 Pyer 2:17) Sa bann ki fer sa avek senserite i koz dan en mannyer ki demontre respe pour dimoun tou laz.
Byensir, bokou dimoun ki pa bann vre Kretyen i servi bann langaz brit e vilger. Zot mazinen ki dimoun pou pli byen konpran si zot servi bann gro parol. Oubyen zot fer sa senpleman parski zot vokabiler i tre limite. Si en dimoun ti abitye koz dan sa fason avan ki i ti konn semen Zeova, i kapab vwar li difisil pour kas sa labitid. Toudmenm, i posib sanze. Lespri sen Bondye i kapab ed en dimoun pour sanz sa bann fason koze. Sepandan, sa dimoun i devret osi pare pour aprann servi lezot mo—bann mo ki transmet sa ki favorab, bann mo ki batir—e apre servi zot regilyerman.—Rom. 12:2; Efe. 4:29; Kol. 3:8.
Fason koze ki fasil pour konpran. En laspe debaz dan en bon fason koze se ki i fasil pour konpran. (1 Kor. 14:9) Si ou lodyans pa fasilman konpran sa bann mo ki ou servi, pour zot ou vin parey en dimoun ki pe koz en lalang etranze.
Pour serten dimoun ki dan en profesyon partikilye serten mo i annan en sinifikasyon spesifik. Pour zot sa bann lekspresyon i kapab bann lekspresyon ki zot servi toulezour. Me sa bann lekspresyon i kapab pa apropriye e limit ou abilite pour kominike si zot ganny servi avek bann dimoun ki pa familye avek sa bann mo. Deplis, kantmenm ou servi bann mo ki ganny servi toulezour, si san okenn rezon valab ou al tro bokou dan detay, sa bann ki pe ekout ou i kapab perdi zot konsantrasyon.
En orater ki annan konsiderasyon i swazir bann mo ki tou dimoun i kapab konpran, menm bann ki mwen edike. Par imit Zeova, i montre konsiderasyon pour bann ‘dimoun senp.’ (Zob 34:19) Si sa orater i vwar li oblize servi en mo ki lezot pa familye avek, alor i devret servi sa mo ansanm avek bann fraz senp ki fer son sinifikasyon kler.
Bann mo senp ki ganny byen swazir i transmet bann lide avek bokou lafors. Bann fraz kourt ek bann lekspresyon senp i fasil pour konpran. Ou kapab servi bann fraz pli long ant ant pour evite ki ou prezantasyon i tro kas kase. Me sirtou pour bann lide ki ou anvi ou lodyans rapel, swazir bann mo ki senp e bann fraz kourt.
Lekspresyon varye e egzakt. I annan en kantite mo pour kapab kominik byen. Olye ki servi menm lekspresyon pour tou sitiasyon, servi en varyete mo. Alor ou koze pou enteresan e fer sans. Ki mannyer ou kapab agrandir lakantite mo ki ou konnen?
Ler pe lir, not tou bann mo ki ou pa vreman byen konpran e get zot dan en diksyonner si i disponib. Swazir detrwa sa bann mo, e fer en zefor spesyal pour servi zot ler i apropriye. Fer atansyon pour pronons zot korekteman e pour servi zot dan en konteks kot lezot pou fasilman konpran zot e pa servi zot zis pour atir latansyon. Anmezir ki ou ogmant lakantite mo ki ou konnen sa pou permet ou servi diferan mo ler ou pe koze. Me fer atansyon—ler en dimoun i mal pronons oubyen mal servi bann mo, lezot i kapab konklir ki sa orater pa vreman konnen ki i pe koz lo la.
Nou lobzektif pour agrandir nou vokabiler se pour enformen, non pa pour enpresyonn bann ki pe ekout nou e fer zot admir nou. Bann parol konplike e bann gro mo i annan tandans pour atir latansyon lo sa orater. Nou dezir i devret pour partaz lenformasyon presye e pour fer li enteresan pour sa bann ki antann li. Rapel sa proverb Labib: “Lalang bann saz i fer dibyen avek konnesans.” (Prov. 15:2) Servi bann bon mo, bann mo apropriye ki fasil pour konpran, i ede fer nou parol agreab e stimilan plito ki vin monotonn e pa enteresan.
Anmezir ki ou ogmant lakantite mo ki ou kapab servi, fer atansyon pour servi mo ki zis apropriye avek sa ki ou pe dir. De mo i kapab annan preski menm sans me toudmenm zot annan en pti pe diferans avek kanmarad, alor nou pa pou servi zot dan menm sirkonstans. Si ou rekonnet sa, i pou ed ou pour kapab koz dan en fason pli presi e evite ofans ou lodyans. Ekout avek latansyon dimoun ki koz byen. Dan serten diksyonner zot ekrir bann sinonim pour sak mo (bann mo ki annan sinifikasyon parey, kantmenm zot pa idantik) e son opoze (bann mo ki annan sinifikasyon opoze). An konsekans, ou pa selman trouv bann diferan lekspresyon pour sa menm lide me osi diferan varyasyon dan sinifikasyon. Sa i tre itil ler ou pe rod sa mo egzakt pour en sirkonstans partikilye. Avan ki ou azout en mo avek ou vokabiler, fer sir ki ou konnen ki i vedir, konman pour pronons li, e kan ki i apropriye pour servi li.
Bann lekspresyon ki spesifik i donn en portre pli kler ki sa bann ki zeneral. En orater i kapab dir: “Sa letan, bokou dimoun ti tonm malad.” Oubyen i kapab dir: “Apre premye Lager Mondyal, dan lespas detrwa mwan, apepre 21,000,000 dimoun ti mor avek lafyev Espanyol.” I vreman fer en diferans ler sa orater i dir klerman ki i vedir par “sa letan,” “bokou dimoun” e “ti tonm malad”! Pour kapab eksprim ou lekor dan sa fason i demann konnesans lo bann fe ki relye avek ou size ensi ki byen swazir bann mo.
Servi sa mo egzakt i kapab osi ed ou fer resorti en lide san bezwen servi en kantite mo. Servi bokou mo i annan tandans pour kouver bann lide. Parkont senplisite i fer li fasil pour lezot konpran e gard bann fe enportan. I ede transmet konnesans egzakt. Lansennyman Zezi Kri ti remarkab pour senplisite dan son fason koze. Swiv son legzanp. (Vwar bann legzanp rikorde dan Matye 5:3-12 ek Mark 10:17-21.) Egzers eksprim ou lekor par servi bann fraz kourt avek bann mo byen swazir.
Bann Mo ki transmet Viger, Santiman, Lavi. Ler ou agrandir ou vokabiler, pa mazin zis bann nouvo mo me osi bann mo ki annan bann karakteristik partikilye. Konsider, par egzanp, bann verb ki eksprim viger; bann lazektif ki fer en prezantasyon vivan; ek bann lekspresyon ki montre santiman, labonte, oubyen ki transmet senserite.
Dan Labib i annan bokou mo koumsa ki eksprim sa bann emosyon. Atraver profet Amos, Zeova ti ensiste: “Sers sa ki bon, e non pa sa ki mal . . . Ay sa ki move, e kontan sa ki bon.” (Amos 5:14, 15) Avek Lerwa Sail, profet Samyel ti deklare: “Ozordi Zeova in aras rwayote Izrael avek ou.” (1 Sam. 15:28) Ler Zeova ti pe koz avek Ezekyel, I ti servi langaz ki difisil pour oubliye, an dizan: “Tou sa bann dan lakaz Izrael i annan latet dir ek leker dir.” (Ezek. 3:7) Pour aksantye ki kantite grav move aksyon Izrael ti ete, Zeova ti demande: “Eski zonm tire dan lapousyer pou depouy Bondye? Me zot ape depouy mwan.” (Mal. 3:8) Letan i ti pe dekrir en leprev lafwa an Babilonn, Danyel ti raporte dan en fason vivan ki “Neboukadnetsar li menm ti ranpli avek firer” akoz Sadrak, Mesak ek Abednego pa ti ador son zimaz, alor i ti ordonnen ki zot ganny anmare e ganny anvoy dan “four dife feros.” Pour ed nou konpran nivo lasaler, Danyel ti raporte ki lerwa ti fer son bann zonm “sof four set fwa plis ki ti labitid sofe”—four ti telman so ki ler bann zonm lerwa ti apros four, zot ti mor. (Dan. 3:19-22) An Zerizalenm detrwa zour avan son lanmor, Zezi ti pe koz avek bann dimoun, avek profon santiman i ti dir: “Konbyen fwa mon’n oule rasanble ou zanfan ansanm, parey en mer-poul i rasanble son bann piti anba son lezel, me ou pa’n oule. Lala! ou lakaz aprezan in ganny abandonnen.”—Mat. 23:37, 38.
Bann mo byen swazir i kapab kit en lenpresyon vivan dan lespri bann ki ekout ou. Si ou servi bann mo ki atrakte bann sans imen, bann ki pe ekout ou pou “vwar” e “tous” bann keksoz ki ou pe dir, “goute” e “santi” bann manze ki ou refer avek, e “antann” bann son ki ou dekrir e dimoun ki ou site. Sa lodyans pou vin absorbe dan sa ki ou pe dir parski ou fer keksoz vin vivan pour zot.
Bann mo ki transmet bann lide dan en fason vivan i kapab fer dimoun riye oubyen plere. Zot kapab enspir lespwar, met dan en dimoun ki dekouraze en dezir pour viv e stimil lanmour pour son Kreater dan son leker. Partou dan lemonn dimoun in ganny bokou afekte par lespwar ki ganny fer resorti par bann mo dan tel pasaz Labib parey Psonm 37:10, 11, 34; Zan 3:16; ek Revelasyon 21:4, 5.
Ler ou lir Labib ek bann piblikasyon “lesklav fidel e pridan” ou pou obzerv en gran varyete mo ek fraz. (Matye 24:45, NW) Pa zis lir zot e oubliy zot. Swazir bann ki anmenn lazwa pour ou, e enkli sa bann mo dan ou konversasyon toulezour.
Koz dapre bann Lareg Granmer. Serten dimoun i realize ki pa toultan ki zot koz dapre bann lareg granmer. Me ki zot kapab fer konsernan sa?
Si ou ankor pe al lekol, servi byen sa loportinite konmela pour aprann bon granmer e byen swazir bann mo. Demann ou ansennyan ler ou pa tro sir lakoz en serten lareg. Pa aprann zis pour ou pas legzanmen. Ou annan motivasyon ki lezot etidyan napa. Ou anvi vin en minis efikas sa bon nouvel.
Me si ou pli aze e ou bezwen koz en lot langaz ki sa enn ki ou ti aprann kan ou ti zanfan? Oubyen petet ou’n mank loportinite pour en bon ledikasyon lekol dan ou prop langaz. Pa dekouraze. Plito, fer en vre zefor pour amelyore, an fezan sa pour lakoz sa bon nouvel. Bokou sa ki nou konnen lo granmer nou aprann par ekout lezot koze. Alor ekout avek latansyon ler bann orater eksperyanse i donn zot diskour. Ler ou lir Labib ek bann piblikasyon baze lo Labib, port latansyon lo fason ki fraz i aranze, bann mo ki ganny servi ansanm, e konteks dan ki zot ganny servi. Kopi lafason ki ou koze dapre sa bann bon legzanp.
Bann santer ek akter popiler i kapab servi bann lekspresyon e stil koze ki pa swiv bann lareg granmer. Dimoun i annan tandans pour kopi bann tel endividi. Bann ki enplike dan drog e lezot avek en lavi kriminel oubyen imoral i souvan annan zot prop vokabiler, donn bann definisyon avek bann mo ki diferan avek zot sinifikasyon normal. I pa saz pour bann Kretyen kopi okenn sa bann dimoun. Si nou fer sa, nou pou idantifye nou avek sa bann endividi lemonn ek zot fason viv.—Zan 17:16.
Fer li en labitid pour byen koze toulezour. Si ou pa pran swen ler ou koze toulezour, pa ekspekte ou pou kapab koz byen lo bann lokazyon spesyal. Me si ou bann parol i en bon kalite dan lavi toulezour, i pou vin fasil e natirel pour ou ler ou lo lestrad oubyen ler pe rann temwannyaz lo laverite avek lezot.