Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa kpɔ

ˈDhɛ Yesu ˗yö bhɔ, ˈmën ˗kë ˈö Zozɛfö waa Madhi ˈwo to Betedhɛmö, ˈö ˈwii wo ꞊yɛɛ˗ kë Nazadhɛtö wo ˗gɔ ˈplöö?

Biblö ˈyii˗ ˗gɛn pö. ˈˈKɛɛ ˗yö ˈwɔn ˈbha ˗nu ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo kwa ˗takun kö ˈpë ˗kë ˈö ˈwii wo ꞊yɛɛ˗ kë Nazadhɛtö ˈˈtʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈka ˈkwa˗ dɔ, ˗an ˗zɔn.

˗Zlan ˗bha ˈˈkiö do ˗ya ˗pö Madhi ˗dhɛ ˗yö ˗dho ˈgwü ˈsü, ˈö ˈnën kpɔ. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈwɔn ꞊blɛɛ ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ kö Madhi waa Zozɛfö ˗wo Zozɛfö ˗gɔ ˈplöö Nazadhɛtö, Gadhidhe ˗sɛ ˈgü. (Dhu. 1:26-31; 2:4) ꞊Taabha, ˈdhɛ ˈwo go Ezitö ˈwo nu, ˗wo ˗dho Nazadhɛtö. ˗Dhɛ ˈö bhë ˈyö Yesu ˗yö ˗gla ˗a ˗bha ˈö ˗kë Nazadhɛtömi ˈka. (Mat. 2:19-23) ˗A ˗wɔn ˈgü Yesu, Zozɛfö waa Madhi ˗an ˈgodhɛ ˈö mɛn ꞊vadhɛ wo ˗zogɔn ˗a ˈka, ˈyö ˗tɔ Nazadhɛtö.

Madhi ꞊dhegblüdhe do ˈwo˗ ˗dhɛ Edhizabɛtö ˗yö ˗kun ˗ya ˗sü ˈka Zuda. ˗Yö ˗kun ˈˈsaabhomɛn Zakadhi ˗bha dhebɔ ˈka ,ˈö kun ˈzü Zan mɛnbɔyibhaamɛn dhö ˈka. (Dhu. 1:5, 9, 13, 36) ˈˈTʋ̈ŋ do ˈbha ˈka Madhi ˗yö ˗dho Edhizabɛtö ˈˈpiʋ̈ Zuda, ˈö ˈˈsu ˗yaaga ˗kë mü, ˈö ö ꞊yɛɛ˗ ˗kë Nazadhɛtö. (Dhu. 1:39, 40, 56) ˗Ya ˗kë ˈö Madhi ˗yö Zuda ˗dhɛ dɔ.

ˈDhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗yö ˗ʒiö, ˈtɔŋ˗ ˈö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈö ˗dhö ˗yö ˈdho ö ˈkpɔ ˗pö ˈgü kö ‹˗wa dhʋng mü› bhë Zozɛfö ˗ya ꞊bhlëë ˗ya. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗yö ˗go Nazadhɛtö ˈö dho Betedhɛmö «Davi ˗bha ˈˈkwipö ˈgü.» ˗Dhɛ ˈö bhë, ˈyö ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn ˗nu ˗wa pö Mesi ˗dho bhɔ ˗a ˗bha. (Dhu. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mich. 5:2) ˈDhɛ Madhi ˗yö Yesu kpɔ, Zozɛfö ˈyaa kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo ˈˈta ꞊gblɛɛn ˈsü ˈnën ˈˈpuu bhë ˗a ˈka kö ˈwo nu Nazadhɛtö. ˗Wo ˗to Betedhɛmö. ˗Go mü ˗sü kö ˗wo ˈdho Zedhizadhɛmö ˗yö ˗mɔn ˈˈkɩdhʋŋ ˈˈseishiö ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗dho ˈnën ˈˈpuu bhë ˗a ˈka ˗sü ˈö ˗Zlan ˗dhɔkëgükɔ ˈgü kö ˗wo ˈˈsaa˗ bho mü bhë, ˈyii kë ˈˈgbɩɩ˗ ˗an ˗bha ˈka.—Lév. 12:2, 6-8; Dhu. 2:22-24.

˗Zlan ˗bha ˈˈkiö ˗ya Madhi ꞊kpɔɔ ˗be ꞊dhɛ ˗a gbö ˗dho ˗ya ‹Davi ˗bha ˈˈgo ˗gbloo ˈgü,› ˈö «˗Gblüdëdhɛ ˗kë.» ˗A ˈbha ˗ya kë kö Zozɛfö waa Madhi ˗wo Yesu ˗bha ˗bhɔ Davi ˗bha ˈˈkwipö ˈgü ˗sü ˈgüman ˗së ˈka. (Dhu. 1:32, 33; 2:11, 17) ˗A ˈbha ˗ya kë ˈzü kö ˗wa ˗yö ꞊dhɛ ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈwo ˈto mü ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˈˈpiʋ̈, kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˈwo dho ˗a kë ꞊taabha ˗Zlan ˗ya ˗zɔn wo ˗dhɛ.

ˈˈTʋ̈ŋ ˈwo˗ ˗kë Betedhɛmö ˈö ˈwɔndɔmɛn ˗nu ˈdhö ꞊kun nu ˗an ˈˈpiʋ̈ ˈkwaa˗ dɔ. ˈˈKɛɛ ˈdhɛ ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö Zozɛfö waa ö ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗wo ˗ya ˗sü ˈka ˈkɔ do ˈgü, kö ˗an gbö ˗ya kë «ˈnëngɔnnën ˈˈtɩtɩ» ˈka, kö ˈyaa ˈnën ˈˈpuu ˈka ˈzü. (Mat. 2:11, NWT) ˗Yö ˗kë ꞊dhɛ ˈwii ˈdho Nazadhɛtö, ˗wo ˗to Betedhɛmö ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˈˈpiʋ̈.

Edhɔdö ˗ya ˗pö ˈˈsɔdha ˗nu ˗dhɛ ˗wo ˈdho ˗wo «ˈnë gɔɔn˗ ˈˈpɛpɛ ˈkö˗ ˗kwɛ ꞊ya ꞊mɔɔ ꞊plɛ ˗bha, ˈˈɛɛn ˗a mɛ ˈdhɛ ˗zian ˈö˗ ˗nu ˗bha ꞊plɛ ˗naa ˈˈdhiʋ̈ ˈyii pa ꞊kö, ˈö ˈwo Betedhɛmö [...] bha˗ ꞊gban zë.» (Mat. 2:16) ˈDhɛ ˈˈkiö do ˗yö Zozɛfö waa Madhi ˗an ꞊kpɔɔ, ˗wo ˗duëë Yesu ˈka ˈwo dho Ezitö ˈwo ˗ya mü, ˈö yö ˗a ˈka Edhɔdö ga ˗yi ˗bha. ꞊Taabha, Zozɛfö ˗yö ö ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗sü ˈö ˈwo nu Nazadhɛtö. ˈMën ˗kë ˈwii wo ꞊yɛɛ kë Betedhɛmö? ˗Wa ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈwo dha Edhɔdö gbö ˈˈgblüyaasü Asedhausö ˈö kun Zude ˗sɛ ꞊kɔɔn ˗ni ˈgü bhë ˗a ˗gɔ. ˗Zlan ˗bha ˈˈkiö ˗ya ˗pö ˈzü Zozɛfö ˗dhɛ ˈwa ˗dho ˈdho mü. ˗A ˗wɔn ˈgü, Zozɛfö ˗yö ö ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗sü ˈwo wo ꞊yɛɛ˗ ˗kë Nazadhɛtö, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗dhɛ ˈö ˗bhë ˗a ˈgü, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö Yesu ˗to kö ˗yö kë ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗së ꞊dede ˈka.—Mat. 2:19-22; 13:55; Dhu. 2:39, 52.

˗Yö ˗kë ꞊dhɛ Zozɛfö ˗yö ˗ga kö Yesu ˈti ˗dho dhaŋ˗ ˈgü ˗sü ˈˈkwɛɛ ˈˈpʋ mɛn ˗nu ˗gɔ ꞊köŋ. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö Zozɛfö ˗dho ˈgo ga ˈgü kö ˗yö kë ˈˈsɛ ˗ta yö. Mɛn ꞊vadhɛ ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗kpan ˗a ˗bha, ˈwo˗ dhɛɛˈˈ kpɔ ˈwɔn ˗nu ˈwo ˗kë ˗an ˈka. ˗Wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗ʒianwo ˈwo˗ dhɛɛˈˈ kpɔ ˈpë ˗kë ˈö waa Madhi ˈwo to Betedhɛmö kö Yesu ˗ya bhɔ bhë, ˗a ˈka.