Itre Hnyinge Ne La Itre Ka e

Itre Edromë 30:​18, 19 a hape, “tha mama kö koi ni . . . la gojenyi ne la trahmanyi kowe la nekö jajiny.” Kola hapeue lai?

Alanyim la itre atr memine la itre ka qejepengöne la Tusi Hmitrötr ka thel troa trotrohnine la xötre celë. Hane hi la hna qaja ngöne la Tusi Hmitrötr Fene Ka Hnyipixe: “Hetrenyi la köni ewekë ka tha mama kö koi ni [maine, “ka tru pala ha koi ni” ith.], nge 4 lao ewekë hnenge hna tha trotrohnin: Ene la gojenyi ne la aeto e koho hnengödrai, memine la gojenyi ne la un hune la etë, memine la gojenyi ne la he e kuhu hnagejë, memine la gojenyi ne la trahmanyi kowe la nekö jajiny.”​—It. Ed. 30:​18, 19.

Easa mekun ekö ka hape, ame la hna ithanata, “la gojenyi ne la trahmanyi kowe la nekö jajiny” ke, kola qaja la ketre huliwa ka ngazo. Pine nemen? Pine laka, ame la itre xötr ka tro pa me ka tro pi, ke kola qaja la itre huliwa ka ngazo, ka tha hane kö qaja ka hape, “Loi ju hë.” (It. Ed. 30:​15, 16) Nge ame ngöne la xötre 20 ke, kola qaja “la föe ka nyixetë.” Ame koi angeic, pëkö ewekë ka ngazo hnei angeic hna kuca. Matre easë lo a mekun ka hape, ame ngöne la xötr 18 me 19, ke kola qaja la itre huliwa ka ngazo hna kuca, nge pëkö ka öhn. Eje hi, tha öhne kö së la hna sesë hnene la aeto, me hna wewë hnei un, maine hna nyinyape hnei he. Ketre tun, ijije hi tro la atr a huliwa menu, nge pëkö ka öhn. Matre ame ekö, easa mekun ka hape, ame la hna ithanata “la gojenyi ne la trahmanyi kowe la nekö jajiny” ke, kola qaja la nekö trahmanyi ka ewath la nekö jajinyi matre troa ce meköl me angeic.

Ngo, ame la xötre celë, ke kola qaja la itre huliwa ka loi. Kolo pe a haine la itre ewekë cili hnene la atr cinyanyine la xötre celë.

Ame la qene Heberu ne la xötre celë, ke kola anyipicine laka, ej a qaja la itre huliwa ka loi. Önine la Theological Lexicon of the Old Testament, ame la hnëewekë qene Heberu “tha mama kö koi ni” ngöne Itre Edromë 30:18 ke, “kola qaja la ketre ijine ka mingöming, maine nyine hain.”

Kolo fe a qaja hnei porofesör Crawford Toy ka huliwa ngöne la université Harvard e Etazini laka, tha kolo kö a qaja la itre ewekë ka ngazo hnene la xötre cili. Öni nyidrë: “Kolo pe a haine la itre ewekë hna qaja ngöne la xötr.”

Haawe, ame la hna qaja ngöne Itre Edromë 30:​18, 19 ke, kola qaja la itre ewekë ka mingöming hna hain, nge “ka tru pala ha” koi së. Tune lai atre cinyanyin, easa haine la aqane sesë draië la aeto, me aqane wewë la un hune la etë ngacama pëkö wacane ej. Ketre tun la kola manij la he ngacama ka hace, memine la kola nyiqane iatre la nekö trahmany me nekö jajinyi utihë la nyidroti a ce mele madrin.