Meken 111

Hatrene La Itre Drai Hnapin

EASË hë la ngöne la hnaipajö ne drai menu. Iesu a munëti hune la wetre Elaio, nge nyidrëti a goeëne la ēnē e kuhu fen, ame hna tro pi koi nyidrë hnei Anederea, me Iakobo me Ioane. Angatre a hnehengazone la ēnē, pine laka, Iesu hi a ase qaja ka hape, thaa tro kö a hnene la kete etë hune la kete etë.

Ngo maine jë hetre ketre mekuna i angatre kö, ngöne la angatre a tro koi Iesu. Ame lo itre wiike ka ase hë, hnei nyidrëti hna qaja la “hlepëti” nyidrë, ene la ijine kola troa “mama la nekö i at.” Nge qëmekene lai, hnei nyidrëti hna amexeje koi angatre la “puatine la fewatin.” Qa ngöne lai, kola isa thele mekune hnene la itre aposetolo.

Angatre a hnyingë Iesu ju ka hape: “Da ulatine jë koi huni jötëti a hlepëti eu la itre ewekë cili [ka tro pa qëmekene troa apaatrene e Ierusalema memine la ēnē]? nge nemenëti la hatrene la hlepëti hmaca enëtilai, meminëti la puatine la fewatin?” Eje hi laka, köni qenöne la hnyinge i angatr. Angatre a ajane troa pane atre la ijine troa apaatrene e Ierusalema memine la ēnē e cili, thupene lai, Iesu a troa hlepëti ngöne la mene ne la Baselaia, nge kola nyipune hnene la pune la fen’ asë.

Qea la aqane tro Iesu a sa koi angatr, nyidrëti a hamëne la itre mekune ka sa lai köni götrane ne la hnying. Nyidrëti a hamëne la hatrene ka troa amamane la pune la fene ka troa pane traqa koi angetre Iudra; ngo thaa hnei nyidrëti kö hna hmaca e cili. Nyidrëti fe a hamëne la ketre hatrene ka aijijëne la itre atr ka troa nyihluei nyidrë, troa atre laka, angatre hi a mele ngöne hë la hlepëti nyidrë, nge easenyi catre fe hë la pune la fen.

Kola tro la itre macatre, nge kola öhne hnene la itre aposetolo la aqane eatre hnyawa la hna perofetane hnei Iesu. Eje hi laka, kola nyiqaane eatre la itre hna perofetan, ngöne la ijine mele angatr. Celë hi matre, thaa sesëkötre kö la itre Keresiano ka mele ngöne lo 37 lao macatre thupen, la kola apaatrene ngöne lo macatre 70, la fene hna mele ngöne hnei angetre Iudra memine la ēnē.

Ngo, thaa hlepëti pala kö Iesu Keriso, ngöne la macatre 70. Hna nyiqaane la hlepëti Keriso fë la mene ne la Baselaia, ngöne itre macatre thupene lai. Ngo eu? Kola amamane hnyawa lai hnene la ewekë hna perofetane hnei Iesu.

Hnei Iesu hna perofetane ka hape, “tro ha drenge la itre uqanyi ne ishi.” Öni nyidrëti ka hape: “Troa cile la kete nöje kowe la kete nöj,” nge troa jiin, me hete sa ngöne la ite lapa, me itre meci ka tru. Tro ha methinëne la itretre drei nyidrë, me humuthi angatr. Tro ha xulu la nöjei perofeta thoi, me amenun la ka ala nyimu. Nge troa nanazije la ihnimi ne la ka ala nyimu ngöne la troa mana la ngazo. Nge ngöne la ijine cili, tro ha cainöjëne la maca ka loi celë ne la baselaia e cailo fen nyine anyipicine kowe la nöjei nöj.

Eje hi laka, thaa hna eatre asë kö la itre ewekë hna perofetane hnei Iesu, qëmekene la troa apaatrene e Ierusalema ngöne la macatre 70, ngo troa eatre hnyawa itre eje ngöne la hlepëti nyidrë, memine la pune la fen. Ame la easë a goeëne hnyawa la itre ewekë ka traqa kowe la fen, qaane lo 1914, easë a wangatrehmekune hnyawa laka, hna qaane hi la macatre celë, kola eatre hnyawa lo itre hna perofetane hë ekö hnei Iesu.

Ame la ketre ewekë ngöne la hatrene hna hamëne hnei Iesu, ke, ene la kola mama la “ewekë ka sis, ate angazon.” Ame ngöne la macatre 66, hna mama la ewekë ka sisi celë, jëne la itre “ishi,” ene la trongene isi angetre Roma, kola thinge e Ierusalema, me thë la hna xupi etine la ēnē. Hna öhne la “ewekë ka sis” e ngöne la göhnë, thaa thatraqane eje kö.

Ngöne la aqane eatre hnyawa la hatrene hna perofetane hnei Iesu, ame la ewekë ka sis, ke, ene la Société des Nations, nge hna nyihnane eje hnene la ketre organizasio, hna hape, les Nations unies. Kola qaja hnene la itre hmi ka sipu qeje angatre fe ka hape, itre keresiano angatr, laka, celë hi organizasio lai hna acile thatraqane la tingetinge e cailo fen, nge eje a nyijëne la Baselaia i Akötresie nyine troa kuca la itre ajane ej. Drei la ketre aqane mekune ka sisi catr! Troa traqa la ijine tro la itre musi ne fene ka ce huliwa memine la ONU a ujë kowe la itre hmi ka thoi (ka tune lo Ierusalema hnapan) nge troa drume ej.

Celë hi matre Iesu a perofetane ka hape: “Tro ha aköte ataqat, pëkö hna tune ekö qa ngöne la qane la fen hnengödrai uti hë enehila, nge kete pëkö troa tun.” Hna akötre atraqatre e Ierusalema ngöne la macatre 70 M.K. ijine kola apaatrene la lapa, kola e la waan milio nge hetre munëne la etrune la itre hna humuth. Ngo tro kö a atraqatre catr me eatre hnyawa la götrane celë ne la hna perofetane hnei Iesu, ngöne la itre drai ka calemi.

Lapaune Ngöne La Itre Drai Hnapin

Kolo ha troa nyipune la drai menu 11 Nisan, nge Iesu a sisedrëne la porotrike i nyidrë memine la itre aposetolo, göi hatrene la hlepëti nyidrë ngöne la mene ne la Baselaia, me göi pune la fen. Nyidrëti a hmekë angatre qa ngöne la itre ka nyi Keriso thoi. Öni nyidrëti ka hape, “troa amenune la ite hna iëne ene atein.” Ngo tune la itre aeto ka maca lue mek, tro la itre hna iëne a traqa itronyi kowe la götrane gaa hetrenyi la xeni ne la ua, ene la troa cememine la nyipi Keriso ngöne la hlepëti nyidrëti ka thaa mama kö koi lue meke i atr. Thaa tro jë kö a amenu angatr, nge thaa tro jë kö angatre a icasikeu xötreithe la ketre keriso thoi.

Troa mama la itre keriso thoi. Ngo, ame göi Iesu, thatreine kö lue meke ne atr troa öhne la hlepëti nyidrë. Iesu a qaja ka hape thupene la akötr: “Troa canga melöhlemi pi la jö, nge tha tro kö a meleme la treu.” Nyipici, ketre ijine ka ketre pengöne kö, ngöne laka, troa iqouenyi la itre atr. Kösë miti ju hi la drai, paatre hë la jö, nge tune lo menihao, thatreine kö la treu troa thinane la jidr.

Öni Iesu fe ka hape: “Troa jumejume la nöjei mene e hnengödrai.” Kolo lai a hape, tro la itre ewekë ne hnengödrai a nyiqaane nyi hatrene la ewekë ka troa traqa. Pëkö ijine qou, me iakötrë ka tru ka tune lai, hna hane öhne ngöne la mele ne la atr.

Hetrenyi la itre thangane la itre ewekë cili; öni Iesu ka hape, tro ha traqa “ngöne la fene hnengödrai la hleuhleu, me luelue ngöne la ite lapa, nge ite hoke ne hnagejë a ulil, tro ha coköte la nöjei ate hnei qou, me hnëkë treqene la nöjei ewekë troa traqa kowe la fen.” Nyipici, easenyi hë matre nyipune pi la ijine celë ka jole catre ngöne la mele ne la atr, troa “mama pi e hnengödrai la hatene la nekö i at, ame hna iteijenyi la nöjei nöj e cailo fen.”

Ngo thaa kolo kö a troa treije asë la itre atr, ngöne la kola troa ‘traqa la nekö i atr ngöne la mene ne la Baselaia’ matre troa apaatrene la fene ka ngazo celë. Thaa tro kö a hane treije la itre “hna iën,” ene lo itre 144 000, ka troa hane ce musi me Keriso ngöne la Baselaia ne hnengödrai; ketre tune mina fe lo itre sine tronge së, ene lo itre atr hna hëne hnei Iesu ka hape, itre “xaa mamoe” i nyidrë. Ngacama angatre a troa mele ngöne la ijine akötre ka tru cili, ngo troa xatua angatre hnene la ithuecatre hna hamëne hnei Iesu, kola hape: “E nyiqane troa eate la ite ewekë cili, gala jë nyipunie, me goeën; ke easenyi hë la troa amele nyipunie.”

Hnei Iesu hna hamëne la ketre ceitune kowe la itretre drei nyidrë ka troa mele ngöne la itre drai hnapin, matre tro angatre a atrehmekune la itre ewekë ka amamane ka hape, easenyi hë la pun, öni nyidrë: “Hana wange la hmejienge me nöjei sinöe asë; e sajemu hë it’ ej, nyipunieti a goeën, me ate hmekune laka, easenyi hë la hnaön. Kete tune lai, e öhne hë nyipunie la nöjei ewekë celë a traqa, wangate hmekune ju nyipunie laka easenyi hë la Baselaia i Akötesie. Nyipici ini a qaja koi nyipunie laka, tha tro kö a canga pate la xöte celë, pane eate jë la nöjei ewekë asë.”

Haawe, ame la kola öhne elanyi hnene la itretre drenge la kola eatre la nöjei pengöne ewekë ne la hatrene hna hamëne hnei Iesu, angatre hi lai a trotrohnine ka hape, easenyi hë la pune la fen, nge thaa hmitre kö matre apaatrene pi la iangazo hnene la Baselaia i Akötresie. Eje hi laka, troa traqa la pun, ngöne la ijine mele ne lo itre atr ka troa öhne lo nöjei ewekë hnei Iesu hna perofetane hë. Nyidrëti a hmekëne la itretre drenge ka troa mele ngöne la itre drai hnapine cili:

“Wange kö nyipunie, wanga hace pi la ite hni nyipunie hnene la hna xeni atruny, me iji atrun, me kuke hnine kowe la mele celë, ame hna traqa la drai cili a asesekötë nyipunie; ke tro ej’ a traqa kösë hnö kowe la nöjei at’ asë angete lapane la fen’ asë. Mekune ju nyipunie, me lapa thith, mate atreine nyipunie troa kötene la nöjei ewekë asë celë ka troa traqa me troa icilenyi qëmeke ne la nekö i at.”

Itre Jajinyi Ka Inamacane Me Itre Ka Hmo

Iesu a sa kowe la itre aposetolo ka hnyingë nyidrëti la hatrene la hlepëti nyidrëti ngöne la mene ne la Baselaia. Enehila, nyidrëti a hamëne koi angatre la itre xaa götrane ne la hatren, jëne la köni ceitun.

Troa öhne hnene la itre atr ka mele ngöne la ijine hlepëti nyidrë, la kola isa eatre la itre ceitune cili. Hanawange la aqane nyiqaane la ketre; kola hape: “Nge tro ha aceitunëne la baselaia ne hnengödrai memine la ite jajinyi ka luepi, kola isa xome la ite jina i angate e tro troa ixelë memine la ate xötei faipoipo. Hmo hë la ala tripi e angat, nge inamacanë hë la kete ala tripi.”

Jëne la xötre hnëewekë hna hape, “aceitunëne la baselaia ne hnengödrai memine la ite jajiny ka luepi,” thaa Iesu kö a qaja ka hape, ame la sine la itre atr ka troa hetrenyi la Baselaia ne hnengödrai, ke itre hmo angatr, nge ame la ketre sin, ke, itre ka inamacan! Ohe, nyidrëti pe a qaja göi Baselaia, laka, kola öhne la lue pengöne atr, maine pena, itre ewekë göi Baselaia, laka, ka lue pengön.

Ame la itre jajinyi ka luepi, ke, angatre hi lo itre keresiano ka ijije maine ka qaja ka hape, kola troa sine la Baselaia ne hnengödrai. Kola mama ngöne la ijine Penetekos, macatre 33 M.K. laka kola amë la ekalesia i keresiano, troa föene la atre xötrei faipoipo, ene Iesu Keriso, lo hna amelene hmaca nge hna atrune e hnengödrai. Ngo tro pë hë a faipoipo thupene pe, ngöne la ketre ijine thaa hna sa draine kö.

Ame ngöne lai ceitun, kola lö pi la itre jajinyi ka luepi matre troa kapa la atre xötrei faipoipo, me troa hane sine la trongei lue trefën. Ame la nyidrëti a troa traqa, tro angatre a amelene la itre jina i angatre me thinane la gojeny, me atrune la atre xötrei faipoipo, nge nyidrëti a eatrongëne la föe i nyidrëti kowe la uma hna hnëkëne thatraqai nyidroti. Nge Iesu fe a qaja ka hape, “Ite hmo . . . a xome la ite jina i angat, ngo tha xome wakacu fe kö. Nge angate ite ka inamacane a xomi wakacu ngöne la ite inege i angat memine fe la ite jina i angat. Hmite pete kö la ate xötei faipoipo, nge angat’ asë a fefenedremu me meköl.”

Kola amamane hnyawa hnene la aqane hmitre ne la atre xötrei faipoipo, laka, ame la hlepëti Keriso troa cilëne la hna nyi joxu, ke thatraqane epine qa. Haawe, kolo ha cilëne la therone hnei Iesu, ngöne la macatre 1914. Ame ngöne la jidri ne itreqe, qëmekene la troa traqa la atre xötrei faipoipo, kola imekölenyi la itre jajiny. Ngo thaa kolo kö a qaja angazo angatre pine la ewekë cili. Ame la hnëjine pi la itre jajinyi ka hmo, ke, pine laka, pëkö oele ne la itre jina i angatr. Iesu a qeje pengöne la aqane hlëne la itre jajinyi qëmekene troa traqa la atre xötrei faipoipo: “Nge hne nyipa jidi hë, ame hna u jë, ka hape, Hana ha la ate xötei faipoipo; tro jë nyipunie a ixelë me nyidë. Ame hnene la nöjei jajinyi asë hna cile jë, me nyihnyawane la ite jina i angat. Ame hnene la ite hmo hna qaja kowe la ite ka inamacan, ka hape, Ithue huni la sine wakacu i nyipunie, ke, pi hë la ite jina hun. Nge ite ka inamacane a sa ka hape, Ohe; wanga tha ijiji huni me nyipunie; ngo loi e tro jë nyipunie koi angete itö, matre itö thatraqai nyipunieti kö.”

Ame la wakacu, ke kola nyihatrene la ewekë ka aijijëne la itre nyipi Keresiano, troa hudrume tune la itre uma ne la lai. Wesi Ula i Akötresie la nyine tro la itre Keresiano a lapa qale kow, tune mina fe la uati hmitrötr, ka xatua angatre troa trotrohnine lai Wesi Ula. Kola aijijëne hnene la wakacu ngöne la götrane la ua, kowe la itre jajinyi ka inamacane troa tro fë la lai, matre troa kapa la atre xötrei faipoipo, ngöne la gojenyi ne tro kowe la hna pui ne xeni ne faipoipo. Ngo ame itre jajnyi ka hmo, pëkö wakacu ne la itre trengene jina i angatr, ene la wakacu ne la ua ka nyipi ewekë catr. Haawe, Iesu a qeje pengöne jë la ewekë ka traqa, me hape:

“Nge angate [ite jajinyi hmo] pete kö a troa itö . . . ame hna traqa pe la ate xötei faipoipo, nge angete hnëkën’ a ce lö jë me nyidë kowe la nyikein ne faipoipo; ame hna thinge ju la qëhnelö. Thupene lai, ame hna traqa pi la ite xa jajinyi, me hape, Joxue, joxue, thawa pi koi hun! Nge nyidëti a sa ka hape, Nyipici ini a qaja koi nyipunie, thate nyipunieti kö ni.”

Keriso hë ngöne la Baselaia i nyidrë e hnengödrai, kola atrehmekune hnyawa hnene la itre nyipi Keresiano hna iën, ene lo itre jajinyi ka inamacan, la hnëqa ka tru i angatr, ene la troa haöthe la fene hnengödrai gaa jidr, hnene la lai, matre troa atrune la kola troa bëeke la atre xötrei faipoipo. Ngo thaa hmeke kö la itre Keresiano hna nyihatrene hnene lo itre jajinyi ka hmo, matre atreine troa hane kepe nyidrë me atrunyi nyidrë. Haawe, ame ju hi la kola traqa lo lai ijine troa ikep, thaa fe kö Keriso la qëhnelö ne la hnë pui ne xeni ne faipoipo e hnengödrai. Nyidrëti a nue angatre e kuhu trön, ngöne la melöhlemi ne la jidri ne la fene celë, matre meci angatre memine lo itre xaa atr ka methinëne la wathebo. Iesu a nyipune me hape: “Hmekëne ju nyipunie, ke thate kö nyipunie la drai memine la hawa ne traqa la nekö i atr.”

Itre Talan Nyine Ceitun

Iesu pala hi a ithahnata memine la itre aposetolo hune la wetr elaio, nyidrëti a hamëne la ketre ceitun, ene la hnaaluene ngöne lo lai köni ceitun. Ame ngöne lo nyidrëti e Ieriko, hnei nyidrëti hna qaja la ceitune ngöne la itre mina, matre troa amamane laka, troa traqa la Baselaia epine qa. Iesu a amamane la itre mekune ka ihmeku memine lai, me hamëne la ketre ceitune ka qaja la itre ewekë ka troa traqa ngöne la nyidrëti a hlepëti ngöne la mene ne la Baselaia. Eje fe a amamane laka, ame ngöne la kolo petre kö a mele hnene la itretre drei nyidrë e celë fen, loi e tro angatre a huliwa matre troa akökötrene la “ite ewekë i nyidë.”

Hanawange la aqane nyiqaane Iesu la ceitun, kola hape: “Ke ceitune la [itre ewekë ne la Baselaia] me kete at a tro ga nanyi eë, nge kola hëne la ite hluei nyidë, me nue pe koi angate la itre ewekë i nyidë.” Iesu la atr ka tro ga nanyi eë, ene la hnengödrai, ngo qëmekene tro nyidrëti a tro, nyidrëti a pane nue pe la itre ewekë i nyidrë kowe la itre hlue i nyidrë, ene la itretre drenge ka ijije troa hane sine la Baselaia e hnengödrai. Ame la ewekë celë, ke, thaa ene kö itre trenga mo ne ngönetrei, ngo kola qaja la ketre gaa hlapa nyine troa eën, nge Iesu a jumi feja ngön matre troa hetrenyi pala hi la itre xaa ka troa xötrethenge nyidrë.

Iesu a nue la itre ewekë i nyidrë kowe la itre hlue i nyidrë, qëmekene troa elë hnengödrai eë. Nemene la aqane kuca nyidrë? Hnei nyidrëti hna upi angatre troa catre huliwane la hlapa cili, me cainöjëne la maca ne Baselaia, uti hë la itre cane la fene hnengödrai asë. Tune la hnei nyidrëti hna qaja ka hape: “Nge nyidëti a hamëne kowe la kete la ite talan ka tripi, nge kowe la kete luete, nge kowe la kete caas; ceitune memine la hnei angate hna isa atein; ame hnei nyidëti hna tro ga nanyi eë.”

Ame lai eitre lao talan, ene la itre ewekë i Keriso, ke hna isa thawa thenge la hna isa atrein, maine ka ijije kowe la itre hlue ngöne la götrane la ua; angatre la itretre drenge ka isa pengön. Ngöne lo hneijine i Iesu, ame la atre kapa la faifi lao talan, ke kola mekune ka hape itre aposetolo. Tune la hna qaja hnei Iesu, ame lo itre hlue ka kapa la faifi nge itre xan lue talan, hnei angatre asë hi hna isa alua nyixane la itre talane i angatr, ngöne la hna cainöjëne trongëne la Baselaia me inine la itre atr. Ngo ame la atre kapa la caa talan, hnei angeice hna jele la dro, me juetrëne ej.

Öni Iesu hmaca ka hape: “Thupene la nöjei drai ka nyimute, ame hna traqa pi la joxu ne la nöjei hlue cili, me ate hmekune ngöne tusi thei angat.” Hna traqa hnei Iesu Keriso ngöne la hneijine së, 1 900 lao macatre thupene lo hnei nyidrëti hna pane tro gaa nany; nyidrëti hë a traqa troa e mani; ngo eje hi laka, hna lapa “ahoeany.” Öni Iesu ka hape:

“Ame hna tro pi angeic, ate ka pa la ite talan ka tripi, nge troa tro fë pi la ite xaa talane ka tripi, me hape, Joxu, hnei cilieti hna nue koi ni la ite talan ka tripi; hana xajawatin, ase hë ni itö xane pe la ite xaa talan ka tripi hmaca. Önine la joxu i angeice koi angeic, ka hape, Ole, eö la hlue ka loi me nyipici; hnei ’ö hna nyipici kowe la ite ewekë ka xalaith, tro ni a acilë eö ngöne la ite ewekë ka nyimutre; lö jë kowe la ga madine la joxu i ’ö.” Ketre tune mina fe la hlue ka kapa la lue talan, laka, hnei angeice hna nyixane hnei luetre; haawe, kola qaja aloinyi angeice fe me nyijune la huliwa i angeic.

Ngo hna lö tune kaa hnene la aqane lö la itre hlue ka loi ngöne la madrinene la joxu? Ame la madrinene la joxu, Iesu Keriso, ke, ene la troa kapa la Baselaia ngöne lo nyidrëti a tro pi “gaa nanyi eë,” e hnengödrai thene la Tretretro. Ame kowe la itre hlue ka loi ne la hnedrai së, atraqatre la madrine i angatre troa nue pi koi angatre la itre hnëqa thatraqane la Baselaia, nge ame ngöne la angatre traqa kowe la pune la mele i angatre e celë fen, haawe, atraqatre la madrine i angatre troa mele hmaca me hane sine la Baselaia ne hnengödrai. Ngo tune kaa la hnaakönine hlue?

“Joxu, ini a wangate hmekunyi cilie ate tha eohni. . . . Ame hnenge hna qou, me tro me keleme la talane i cilie e kuhu hnadro; nge dei lo la ewekë i cilie.” Hna thë hnene la hlue celë troa tha hane huliwane la talane i angeic, ene la troa cainöj, me inine la itre atr, ngöne la hlapa. Qa ngöne lai, kola aceitunë angeice hnene la joxu, me hlue ka “ngazo me witi,” nge kola amekötine koi angeice ka hape: “Thapa pi qa thei nyëne la talan, . . . nge kuiëne pi la hlue ka witi kowe kuhu ga jid. tro ha treije me kiki la inyö e cili.” Pë hmaca kö madrinene la itre atrene la caa lapa ne la atr ka ngazo, ngöne la götrane la ua, ke ase hë upetriji angatre e trön.

Celë hi tulu lai kowe asë hi lo itre ka xötrethengene hnihni Keriso. Maine angatre a ajane troa hane qaja aloinyi angatre me nyijune koi angatr, nge thaa tro kö a kuië angatre kowe kuhu gaa jidr, me meci epine palua, haawe, loi e tro angatre akökötrene pala hi la itre ewekë ne la joxu i angatr e hnengödrai, ene la troa catre cainöjëne la Baselaia. Hapeu, epuni kö a hane catre cainöj?

E Traqa Jë Keriso Elanyi Ngöne La Mene Ne La Baselaia

Iesu me itre aposetolo i nyidrë hune la wetr Elaio. Nyidrëti a sa la hnyinge ne la itre aposetolo, göi hatrene la hlepëti nyidrë, me pune la fen; haawe, nyidrëti hë la a troa hamëne lo lai hnaakönine ceitune pe. Öni nyidrëti ka hape: “Nge e traqa ha la nekö i ate ngöne la lolo i angeic, ce memine la nöjei angela asëjëihë, nge tro angeic’ a të hune la therone ka lolo i angeic.”

Ame la traqa cili, eje hune la hna titi ne lo itre drai ne la pune la fene hnengödrai. Göi troa ue? Öni Iesu jë hi e qaja ka hape: “Nge troa icasikeune jë la nöjei nöj’ asëjëihë ngöne la qëmeke i angeic; nge tro angeic’ a thawa luë angate pi, tune la ate thupë mamoe a thawa luëne la nöjei mamoe me nöjei got. Nge tro angeic’ a amë la nöjei mamoe ngöne la götrane maca i angeic, ngo nöjei gote ngöne la götrane mi.”

Iesu a qaja la ewekë ka troa traqa kowe lo itre hna troa amë ngöne la götrane ka loi; öni nyidrë ka hape: “Ame hnei Joxu hna troa qaja koi angatre ka hape, Trohemi, nyipunie ange hna amanathithine hnei Kaka, hetenyi ju la baselaia hna hnëkëne thatraqai nyipunie qane la hna ami tepene la fen.” Ame la itre mamoe hna qaja hnei Iesu ngöne la ceitune i nyidrë, ke thaa ene kö la itre ka troa ce musi me nyidrëti e hnengödrai, ngo angatre a troa hetrenyi la Baselaia, ngöne laka, tro angatre a itre jinine la Baselaia e celë fen. Ame la kola hape, “hna ami tepene la fen,” ke, kola qaja lo Adamu me Eva a hetrenyi la itre nekönatr, ka troa kapa pë hë la itre hna hnëkëne hnei Akötresie, matre troa itöne hmaca la itre atr.

Ngo pine nemene matre kola amë la itre mamoe ngöne la götrane maca ne la joxu, ene la ketre göhnë ka lolo? “Ke hnenge hna mecijin, nge hna ithu ange hnei nyipunie; hnenge hna pi ij, nge hna ithue imenge hnei nyipunie; tehnyiwa ni, nge hna thei ni hnei nyipunie; hnenge hna tro xö, nge hna xetë ni hnei nyipunie; nge hnenge hna mec, nge hna wai ni hnei nyipunie; nge hna akalabusin, nge hna tro pi koi ni hnei nyipunie.”

Pine laka, itre mamoe a mele e celë fen, haawe, angatre a ajane troa atre la kepine matre kola qaja aloi angatre pine la itre huliwa ka loi hnei angatre hna kuca kowe la Joxu, ngo nyidrëti pe e hnengödrai. “Joxu, eue la hne huni hna xajawa cilie kola mecijin, nge hna ithu an? me kola pi ij, nge hna ithue imen? Nge eue la hne huni hna xajawa cilie tehnyiwa, nge hna thenge? nge tro xö, nge hna xetën? Nge eue la hne huni hna xajawa cilie kola mec, nge hna akalabusin, me jötëti koi cilie?”

Kola sa hnene la Joxu ka hape: “Nyipici ini a qaja koi nyipunie, ame hi lo hna kuca hnei nyipunie kowe la kete e angate la ka co cate ka lue tejine me ini, te, nyipunieti hi a kuca koi ni.” Ame la itre trejine me Keriso, ke, celë hi lo thelene la 144 000 lo itre hna iën, ka mele petre kö e celë fen, a kola musi elanyi e hnengödrai. Öni Keriso ka hape, ame hi la kola kuca la loi koi angatr, kösë kolo fe hi lai a kuca la loi koi nyidrë.

Nge kola qaja hnene la Joxu kowe la itre gotr, ka hape: “Iananyi pi me ini, nyipunie ite ka hnëjin, kowe la eë ka epine palua, lo hna hnëkëne thatraqai diabolo, me ite angela i nyën; ke hnenge hna mecijin, nge tha hna ithu ange kö hnei nyipunie; hnenge hna pi ij, nge tha hna ithue imenge kö hnei nyipunie; tehnyiwa ni, nge tha thei ni kö hnei nyipunie; hnenge hna tro xö, nge tha hna xetë ni kö hnei nyipunie; hnenge hna mec, me hna akalabusin, nge tha hna wai ni kö hnei nyipunie.”

Nge kola canga sa hnene la itre gotr, ka hape: “Joxu, eue la hne huni hna xajawa cilieti a mecijin, me pi ij, me tehnyiwa, me tro xö, me mec, me hna akalabusin, nge tha hna xatua cilieti kö?” Caasi hi la trepene me kepine matre kola jele ngazone la itre gotr, nge kola qaja aloine pë hë la itre mamoe. Öni Iesu e sa koi angatre ka hape: “Ame hi lo tha kuca hnei nyipunie kowe la kete e angate la ka co cat, te, tha hnei nyipunieti mina hi hna kuca koi ni.”

Haawe, troa ketre ijine iameköti, lo ijine Iesu hë a musi hune la Baselaia, nge qëmekene la kola troa nyipune la fene ka ngazo ngöne lo akötre atraqatr. Tro la itre gotr a “tro kowe la hna troa nyi thupene ka tha ase palua kö; ngo ame la thina ka meköt [itre mamoe], kowe la mele ka tha ase palua kö.” Mataio 24:2–25:46; 13:40, 49; Mareko 13:3-37; Luka 21:7-36; 19:43, 44; 17:20-30; 2 Timoteo 3:1-5; Ioane 10:16.

▪ Hna jëne nemene matre hnyinge jë la itre aposetolo, ngo nemene fe la itre xaa mekune i angatr?

▪ Nemene götrane ne la hna perofetane hnei Iesu, ka eatre ngöne la macatre 70, ngo nemene la ka thaa traqa kö ngöne la macatre cili?

▪ Eue la kola pane eatre la hna perofetane hnei Iesu, ngo eue la kola troa eatre asë la hna perofetane cili?

▪ Drei lo lai ewekë ka sis ka mama ngöne kola pane eatre la hna perofeta, nge thupene lai, ngöne la kola pune eatre asë?

▪ Pine nemene matre, thaa akötre atraqatre kö lo hna öhne ngöne la kola drume e Ierusalema?

▪ Nemene la itre ewekë ka traqa kowe la fen, ka amamane la hlepëti Keriso?

▪ Eue la kola troa ‘itreijenyi la nöjei nöj’ e cailo fen,’ nge nemene la hna troa kuca pe kö hnene la itretre drei Keriso?

▪ Nemene la ceitune hnei Iesu hna hamën, matre troa xatuane la itretre drei nyidrëti elanyi troa atrehmekune laka, easenyi hë la pun?

▪ Nemene la aqane hmekëne Iesu la itretre drei nyidrë, ka troa mele elanyi ngöne la itre drai hnapin?

▪ Drei la hna nyihatrene hnene la jajinyi ka luepi?

▪ Eue la kola amë la ekalesia i keresiano, matre troa föene la atre xötrei faipoipo, ngo eue la nyidrëti a traqa troa thenge la föe i nyidrë kowe la pui ne xeni ne faipoipo?

▪ Nemene la hna nyihatrene hnene la wakacu, nge nemene la hna aijijë angatre troa kuca jëne ej?

▪ Ekaa la hna pui ne xeni ne faipoipo?

▪ Nemene la manathithi hna triane pe hnene la itre jajinyi ka hmo, matre hna nyipune tune kaa koi angatr?

▪ Nemene la tulu nyine tro së a xome qa ngöne la ceitune göi itre talan?

▪ Drei la itre hlue, nge nemene la ewekë hna nue koi angatr?

▪ Eue la kola bëeke la joxu troa e mani, nge nemene la ewekë hna öhne hnei nyidrë?

▪ Nemene la madrine hna lö hnine hnene la itre hlue ka loi, nge nemene fe la ewekë ka traqa kowe la hnaakönine hlue, ene lo ka ngazo?

▪ Ngöne la hlepëti Keriso, nemene la huliwa ne iameköti hnei nyidrëti hna kuca?

▪ Nemene la aliene la kola hape, itre mamoe a hetrenyi la Baselaia?

▪ Eue la kola nyiqaane la “tepene la fen”?

▪ Qa ngöne trepene ka ue la kola amë wengëne la itre atr, matre sine angatre la itre mamoe, maine itre gotr pena?