Ita Ne Thup göi 21 DISEBA
Nyima 11 me 06 Qene Drehu
Itre Thithi Qa Kuhu Hni La Hnei Iehova Hna Dreng
“Nge tro nöjei ate a ate laka cilieti la Kasisitia hmekuje hune ka fene hnengödrai asëjëihë, nge Iehova la atesiwa i cliie.”—SAL. 83:18.
1, 2. Nemene la hna melëne hnene la itre xaa atr, nge nemene la itre hnyinge nyine troa sa?
AME ngöne lo itre macatre ka ase hë, tre, hna nango jole la mele ne la ketre föe, ngöne la eahlo a goeëne la ketre akötre ka tru ka traqa kowe la ketre atr ka lapa ezi eahlo. Ngöne laka hna hnaho eahlo e hnin la ketre fami ka hmi Katolik, ene pe hnei eahlo hna tro troa sipo ixatua thene la ketre peen, ngo xele kö nyidrë ma ithanata me eahlo. Celë hi matre, eahlo a thithi jë koi Akötresie, me hape: “Thatre kö ni la pengö i Cilie . . . , ngo ame la hnenge hna atre, tre, ka mele Cilie. Celë hi matre, eni a sipo Cilie troa pane xatua ni matre tro ni a hane atrepengö Cilie!” Ame hë ngöne la itre hnepe drai thupene lai, tre, hna traqa hnene la Itretre Anyipicine i Iehova troa wai eahlo me hamëne la atrehmekune hnei eahlo hna thel, me akeukawane mina fe la hni eahlo. Hnei angatre fe hna ini eahlo laka, hetre sipu ëje i Akötresie, ene Iehova. Hna ketr la hni eahlo ngöne la eahlo a atre la ëje i Akötresie. Öni eahlo, ka hape: “Pane mekune jë nyipunie! celë hi lo Akötresieti la hnenge hna ajane troa atre qaane lo eni a nekönatr!”
2 Nyimutre mina fe la itre atr hna ketr ngöne la angatr a hane atre la ëje i Akötresie. Ame itre xaa ijin, tre, angatr a hane xötrei öhne la ëje i Iehova ngöne la angatr a e la Salamo 83:18 e hnine la Tusi Hmitrötr. Ame la easa e la xötre cili ngöne la Tusi Hmitrötr qene Drehu, tre, kola hape: “Nge tro nöjei ate a ate laka cilieti la Kasisitia hmekuje hune la fene hnengödrai asëjëihë, nge Iehova la atesiwa i cilie.” Ngo hapeu, hane kö nyipunieti thele, la kepine matre hna cinyihane la Salamo 83? Nemene la ka upe la nöjei atr troa atrehmekune laka, Iehova hmekuje hi la nyipi Akötresie? Nemene la ini hne së hna kapa enehila ngöne la Salamo celë? Tro sa ce wange la itre mekune ka sa la itre hnyinge cili ngöne la hna cinyihane celë.a
Ketre Icilekeu Hna Qëmeke Kow Hnene La Nöje i Iehova
3, 4. Drei la ka cinyihane la Salamo 83, nge nemene la ewekë hnei angeic hna qaja nge hna xouen?
3 Thenge lo itre ithuemacanyi hna hamëne ngöne la xötrei, ame la Salamo 83, tre, “Salamo i Asafa.” Ame la atre cinyihane la tusi Salamo celë, tre, maine jë ketre matra i Asafa hi atre Levi, ene lo ketre atr ka atreine catr elo miuzik ngöne lo ijine musi Davita joxu. Ame ngöne la Salamo celë, tre, kola sipo iele Iehova hnene la atre cinyihan troa canga traqa, matre troa cilëgöline la musi cile i Nyidrë, me ahlemune mina fe la ëje i Nyidrë. Maine jë hna cinyihane la Salamo celë thupene lo meci Solomona. Pine nemen? Pine laka, ame ngöne lo itre ijine musi Davita me Solomona, tre, thaa ithupëjia pala kö la joxu ne Turo memine la nöje i Isaraela. Ame ngöne lo ijine kola cinyihane la Salamo 83, tre, hna icilekeu hnei angetre Turo memine la nöje Isaraela, me ce xöle memine lo itre ithupëjia ne la nöje cili.
4 Kola qaja hnene la atre cinyihane la Salamo, la itre ëjene ne lo treene lao nöje ka thele troa lepe apaatrene la nöje i Akötresie. Ame lai itre ithupëjia cili, tre, angatr a mele xötreithi Isaraela nge kola e wengë angatre ngöne la tusi Salamo, kola hape: “Ite uma ne heta i Edoma me angete Isamaela; Moaba me angete Hagara; me Gabala, me Amona, me Amaleka; Filisiti ce me angete lapa e Turo; nge hna icasikeu me angate hnei Asuria.” (Sal. 83:6-8) Nemene la ketre ewekë ka tru ka traqa ekö nge hna qaja hnene la tusi Salamo? Itre xan a mekune laka, ame la tusi Salamo celë, tre, ej a qaja la aqane ce xöle Amona me Moaba, memine la itre ka lapa ngöne la wetre i Seira, matre troa isi memine la nöje Isaraela ngöne lo hneijine Iehosafata. (2 A.l.itre jo. 20:1-26) Ame pena ha la itre xan, tre angatr a mekune laka, ej a qaja lo ihmönyinyi angetre Isaraela memine lo itre nöje ka lapa ezi angatr.
5. Tune kaa la aqane troa xatuane la itre Keresiano enehila hnene la Salamo 83?
5 Ngo kola mama hnyawa laka, ame la itre trenge ewekë hnei Iehova Akötresieti hna hamën jëne la tusi Salamo 83, tre, hna cinyihane itre ej ngöne la ketre ijine kola jole la nöje i Nyidrë. Ketre, kola ithuecatre fe hnene la Salamo celë kowe la itre hlue i Akötresieti enehila, ka melëne la itre icilekeu ne la itre ithupëjia me angatr, ene lo itre ka ajane troa apaatrenyi angatr. Nge thaa sihngödri kö koi së laka, tro fe ej a acatrenyi së göne la itre drai elany, ngöne la kola icaasinekeune hnei Gog ne Magog la itre trongene isi angeic ngöne la itupath tixenuë, matre troa lepe apaatrene la nöjei atr ka hmi koi Akötresie ngöne la ua me nyipici.—E jë la Ezekiela 38:2, 8, 9, 16.
Ewekë Hna Pane Hnehengazone Hnene La Atre Cinyihan La Salamo
6, 7. (a) Nemene la itre ewekë ka sisitria hna thithi fë hnene la atre cinyihane la Salamo? (b) Nemene la ewekë hna pane hnehengazone hnei angeic?
6 Drei la aqane qaja amamane hnene la atre cinyihane la Salamo la itre aliene hni angeic ngöne la thith, kola hape: “Akötesieti fe, the munëti jaupueti kö, me tha ula, the pane hmenengëtiju kö, Akötesie. Ke hana xajawatin, ange ithupëjia me cilie a ulili, nge angete methinë cilie a adraiëne la he. Angat’ a thë hnyawa troa angazone la nöjei ate i cilie, me ihanyi koi ite hnei cilieti hna juetën. . . . Ke hnei angate hna cengöne ihanyi cat; nge angat’ a acatene la isisinyikeu ifekethe me cilie.”—Sal. 83:1-3, 5.
7 Nemene la ewekë hna pane hnehengazone hnene la atre cinyihane la Salamo? Nyipici, hnei angeice hna hnehengazone la sipu mele i angeic memine la hnepe lapa i angeic. Ngo ame pe, kola mama ngöne la thithi angeice laka, ame la hnei angeice hna pane wanga atrun, tre, ene la troa xome la ëje i Iehova memine la icilekeu ne la itre ithupëjia memine la nöje ka xome la ëje i Nyidrë. Epi tro mina fe a eje the së asë la aqane waiewekë celë ka loi, matre tro sa catre xomihni ahoeanyi ngöne la itre drai tixenuë ne la fene celë ka ngazo.—E jë la Mataio 6:9, 10.
8. Nemene la aja hna thele troa eatrëne hnene la itre ithupëjia, ngöne la angatr a icilekeu me angetre Isaraela?
8 Kola amexeje hmaca la itre trenge ewekë ne la itre ithupëjia me Isaraela hnene la atre cinyihane la Salamo, öni angeice, ka hape: “Tro sha apatenyi nyudeni mate tha nöje hmaca kö; nge tha tro hmaca kö a amexeje la ëje i Isaraela.” (Sal. 83:4) Drei la aqane methinëne hnene la itre nöje la itre atr hna iëne hnei Akötresie! Ngo hetrenyi kö la ketre kepin matre kola icilekeu hnei angatr memine la angetre Isaraela. Hnei angatre hna meciune la zi angetre Isaraela, me pi hune fë, ka hape: “Tro sha hetrenyi thatraqai shë kö la ite zi Akötesie.” (Sal. 83:12) Hapeu, hetrenyi kö la ketre ewekë ka tune lai ngöne la hneijine së? Eje hi!
“Hnamunë Ka Hmitöte i Enëtilai”
9, 10. (a) Ame ngöne lo hneijine ekö, tre, nemene la hnamunë ka hmitrötre i Akötresie? (b) Nemene la itre manathithi hna kapa enehila hnene la thelen la itre hna iën memine la itre “xaa mamoe”?
9 Ame ngöne la itre hneijine ekö, tre, e qeje Nöje Hna Thingehnaeane hë, tre, kolo lai a qaja lo hnamunë ka hmitrötre i Akötresie. Pane mekune jë nyipunie lo angetre Isaraela a thinge lo nyima ne hun thupene lo kola thepe angatr qaa Aigupito, kola hape: “Qa ngöne la ihnimi cilie hnei cilieti hna tro fë la nöje hna amelene hnei cilie; hna ea trongë angate hnene la tenge cate i cilie kowe la hnamunë ka hmitöte i enëtilai.” (Eso. 15:13) Thupene lai, ame ngöne la “hnamunë” cili, tre, hna acile la ketre ēnē memine la itretre huuj ne ej, cememine la ketre traone ka tru, ene Ierusalema, memine fe la itre joxu ka fetra qa ngöne la matra i Davita, nge ka tithe la therone i Iehova. (1 A.l.ite jo. 29:23) Celë hi kepine matre hnei Iesu hna hë Ierusalema, ka hape, “hnamunëti ne la Joxu atraqate lai.”—Mat. 5:35.
10 Tune kaa fe ngöne la hneijine së? Ame ngöne lo macatre 33 M.K., tre, hna acile la ketre nöje ka hnyipixe, ene la “Isaraela i Akötesie.” (Gal. 6:16) Ame la itre atrene la nöje cili, tre, kolo itre trejine me Iesu Keriso ngöne la götrane ua nge hna iën, ka eatrëne hnyawa la hnëqa i angatr, ene la troa itretre anyipicine la atresiwa i Akötresie; kolo hi lo hnëqa lai hna thipetrije hnene la Isaraela ne la ngönetrei. (Is. 43:10; 1 Pet. 2:9) Hnei Iehova mina fe hna hane kuca ceitune kowe la itre hna iën, laka hnei Nyidrëti hna amexeje lo lai hna thingehnaeane koi angetre Isaraela hna hape: “Tro ni a Akötesi angat, nge tro angat’ a ite ateng.” (2 Kor. 6:16; Lev. 26:12) Ame ngöne lo macatre 1919, hnei Iehova hna adraiëne la göhnë ne la itre thelene la “Isaraela i Akötesie.” Qaane ju hi la ijine cili, angatre hë a lapaane la ketre “fene hnengödrai,” ene la ketre götrane hnë huliwa, nge e cili angatr a madrine la ketre paradraiso ngöne la götrane la ua. (Is. 66:8) Ame ngöne lo macatre 1930, tre, hna ce me angatr hnene lo “ite xa mamoe,” laka itre milio la etrun. (Ioane 10:16) Ame la madrine memine la manathithi ngöne la götrane la ua, hna kapa hnene la itre Keresiano ne la hneijine së, tre, celë hi lue ewekë lai ka anyipicine hnyawa la emekötine la musi cile i Iehova. (E jë la Salamo 91:1, 2.) Drei kö la aqane elëhni atraqatre i Satana!
11. Nemene pala hi la aja hna thele troa eatrëne hnene la itre ithupëjia me Akötresie?
11 Ame ngöne la itre drai tixenuë, tre, Satana a ukune la itre ka kuca la aja i angeic e celë fen, troa icilekeu memine la itre thelen ne la itre hna iën cememine la itre sine trongei angatr, ene lo itre xaa mamoe. Celë hi hna melëne hnei angatr fene lo musi Nazi ngöne la götrane ahuë ne Erop, me fene la musi ne la itre Kominis e Rusi. Ketre, hna melëne mina fe lai ngöne la itre xaa nöj nge tro hmaca kö angatr a melëne lai, ngöne la isi tixenuë i Gog ne Magog. Ame ngöne la isi cili, maine jë tro la itre ka icilekeu a meciune la itre hlapa memine la itre zi ne la nöje i Akötresie, tune lo hna kuca hnene lo itre ithupëjia ekö. Ngo ame la aja ka sisitria hnei Satana hna thele troa eatrën, tre, ene la troa apaatrene la nöje ka xome la ëje i Akötresie matre thaa tro hmaca kö a amexeje eje hnene la Itretre Anyipicine i Iehova. Tune kaa la aqane ujë i Iehova ngöne la kola ijiiji memine musi cile i Nyidrë? Tro sa ce wange hmaca lo itre trenge ewekë ne la atre cinyihane la Salamo.
Ketre Ceitun Ka Amaman Laka Hune Kö Iehova
12-14. Hnene la atre cinyihane la Salamo hna qaja la lue isi ka tru hna hnen ngöne la ketre götrane easenyine la lapa ne Megido; nemene la lue isi cili?
12 Hanawange la aqane catre la lapaune ne la atre cinyihane la Salamo kowe la mene i Iehova, troa thungi jëne la itre nöje ithupëjia matre thaa tro kö a eatrëne la itre mekuna i angatr. Angeic a qaja mina fe lo lue isi ka tru hna thapa hnei angetre Isaraela ngöne lo angatr a ngaane lo itre ithupëjia ezine la lapa ne Megido; kola të la lapa cili hune la wetr nge öhn asë hi la hnapapa e Megido. Ame ngöne la itre drai ne hedredrei, tre, maine tro sa cile ngöne la lapa ne Megido, ke, kola mama qa lai hnathupe memine la Hneopegejë ne Kisona laka weliwele hë. Thupene la manie atraqatr ngöne la ijine hnötr, tre, kola di la hneopegejë, ene pe thaa öhne hë la hnathup. Maine jë, celë hi kepine matre hna hëne mina fe la hneopegejë cili, ka hape, “ite tim’ e Megido.”—A. ame. 4:13; 5:19.
13 Ame ngöne lo hneijine i Gideona Atre Amekötin, tre, hetrenyi la ketre götran, 15 kilomet la enanyin qaa Megido uti hë la wetr ne More; e cili la hna traqa itronyi hnene la itre trongene isi angetre Midiana me Amaleka, memine lo itre sooc ka xulu qaa kohië. (A.ame 7:1, 12) Ka co fe hi la trongene isi Gideona, tre, 300 hi lao trahmany, ngo pine laka ce Iehova me angatr, haawe, hnei angatre hna ngaane la trongene isi ka tru ne la ithupëjia. Hna tune kaa? Hnei angatr hna xötrethenge la itre hna amekötine hnei Akötresie, ene pe hnei angatre hna tro xötreith e jidri la götrane hna lapa ngön hnene la itre ithupëjia, fë la itre ge ka juetrëne la itre lamepa. Ame ngöne la kola nue la isi hnei Gideona, tre, kolo hi a thë la itre ge hnene la itre sooce i nyidrë, ene pe mama pi hi la itre lamepa. Ame mina fe ngöne la ijine cili, tre, hnei angatre hna ufe la itre trutru me suen, ka hape: “Taua i Iehova me Gideona!” Hna amenune la itre ithupëjia, ene pe hnei angatre hna iujënekeune la itre taua i angatr; nge ame pë hë lo itre ka mele pe, tre, hnei angatre hna kötre me trongëne la Hneopegejë ne Ioridrano. Ketre, ame ngöne la ijine cili, tre, hnene la itretre Isaraela hna weje huzune la itre ithupëjia. Ame hë la pun, tre, kola e la ala 120 000 la etrune la itre sooci ne la itre ithupëjia hna humuth.—A.ame. 7:19-25; 8:10.
14 Traqa koi 6 kilomet la enanyine qaa Megido a tro kowe la wetr ne More, hna ati ëjene, ka hape, Wetr Tabora. Ame e cili, tre, hnei Baraka Atre Amekötin hna icasikeune la ala 10 000 lao trongene isi angetre Isaraela, matre troa isi memine la trongene isi Iabin joxu ne Hazora, hna elemekene hnene la taane isi nyidrë, ene Sisera. Ame la trongene isi cili, tre, hetrenyi angatre la 900 lao ikariota laka, hna acatrene la itre sine fao ngöne la itre iwile ne itre ej. Pine laka, thaa tru kö hnei jia ne isi ne la itretre Isaraela ka traqa itronyi ngöne la Wetr Tabora, haawe, kolo hi a nyinyape cili thenge ju ngöne la hnathup hnene la trongene isi Sisera. Nge ame ju hi e cili, tre, “hnei Iehova hna agopenyi Sisera, me nöjei ikariota asëjëihë, me nöjei ishi asëjëihë.” Maine jë hnene laka canga trotro ju hi la manie, ene pe kola lö la itre iwile ne la itre ikariota, ke, kolo ha elitrauje la Hneopegejë Kisona. E cili hi la kola lepe apaatrenyi angatre hnyawa hnei angetre Isaraela.—A. ame. 4:13-16; 5:19-21.
15. (a) Nemene la hna thithi fë hnene la atre cinyihane la salamo, göne la nyine tro Iehova a kuca? (b) Nemene la hna amekunë së hnene la ëje ne la isi tixenuë i Akötresie?
15 Kolo mina fe a sipone iele Iehova hnene la atre cinyihane la Salamo, troa hane ujë tun kowe lo itre nöje ka angazone la mele ne la angetre Isaraela ngöne la hneijine i angeic. Angeice a thithi, ka hape: “Longëtinejë koi angate tune lo hna kuca koi Midiana, me Sisera, me Iabin, ngöne la hnathupe ne Kisona; hna apatenyi angat’ e Eni-dora, ite nune agetine angate kowe la hnadro.” (Sal. 83:9, 10) Ketre tune mina fe, ame la isi tixenuë i Akötresie kowe la fene i Satana, tre, hna hëne, ka hape, Amagedo (kola hape “Wetr ne Megido”). Kola amekunë së hnene la ëje cili, lo itre isi ka tru hna hnen e cili easenyine e Megido. Qa ngöne laka ka hune pala hi Iehova ekö ngöne la itre isi cili, haawe, xecie hnyawa koi së laka, tro mina fe Nyidrëti a hane hune ngöne la isi e Amagedo.—Hna ama. 16:13-16.
Loi e Tro Sa Thithi Fë La Musi Cile i Iehova
16. Ame enehila, tre, kola ‘hmahma’ tune kaa la itre qëmeke ne la itre ka icilekeu?
16 Ame ngöne la itre “drai hnapin” celë, tre, Iehova a apë thanganëne la itre trengecatre ne la itre atr ka thele troa lepe apaatrene la nöje i Nyidrë. (2 Tim. 3:1) Celë hi matre kola hmahma la itre ka icilekeu. Hna thingehnaeane lai hnene la Salamo 83:16, kola hape: “Iehova fe, hetraneju la qëmeke i angate hnene la hmahma, mate tro angat’ e thele la atesiwa i cilie.” Ame ngöne la itre nöj, tre, thatreine pi kö la itre ka icilekeu troa ahumune la Itretre Anyipicine i Iehova. Ame ngöne lai itre nöje cili, tre, hna ketr la hni ne la itre atr ka hni ka meköt hnene la aqane catre me xomihni ahoeane la itre hlue ne la nyipi Akötresie, ene pe nyimutre la itre ka ‘thele la atresiwa i Iehova.’ Nge ame ngöne la itre nöj ngöne laka hna axösisine la Itretre Anyipicine i Iehova, tre, hetrenyi la itre atr ka madrine troa hmi koi Iehova, traqa koi ala caa hadredr lao thauzan, me itre hadredr lao thauzan la etrun. Drei la ketre aqane hune i Iehova! Nge drei mina fe la kola hmahma la itre ithupëjia!—E jë la Ieremia 1:19.
17. Nemene la ijine ka sisitria hna qëmeke kow hnene la nöjei atr, nge nemene la itre trenge ewekë hne së hna troa mekune hmaca?
17 Eje hi laka, tro pala hi la itre ithupëjia me easë a catre axösisi së. Nge ketre, easë mina fe a catre cainöjëne la maca ka loi, ngacama kola icilekeu me easë. (Mat. 24:14, 21) Ngo easenyi hë matre umuthe pi la huliwa celë ka fe gojenyine la itre ka icilekeu troa ietra me hetrenyi la mel. Ka nyipi ewekë catre kö la troa ahmitrötrëne la atresiwa i Iehova hune la troa amelene la atr. (E jë la Ezekiela 38:23.) Ame ngöne la kola icaasinekeune la itre nöj e cailo fene asë matre troa lepe apaatrene la nöje i Akötresie, tre, tro sa mekune hmaca lo thithi ne la atre cinyihane la Salamo, kola hape: “Tro pala kö angat’ a hleuhleu, me qou, me iëz, me pat.”—Sal. 83:17.
18, 19. (a) Nemene la ewekë ka troa traqa kowe la itre ka icilekeu memine la musi cile i Iehova? (b) Troa ketri së tune kaa hnene laka, calemi catre hë la tro Iehova a anyipicine hnyawa la musi cile i Nyidrë?
18 Drei la ketre pun ka ngazo kowe la itre ka catre troa icilekeu memine la musi cile i Iehova. Kola amamane hnene la Wesi Ula i Akötresie laka, ame lai itre ka “tha denge thenge la maca ka loi,” ene lo itre hna apaatren e Amagedo, tre, tro hë angatr a akötr pine la “hnëjine ka tha ase palua kö.” (2 Thes. 1:7-9) Kola jele nyipicine hnene la meci ne la itre hna humuth, memine la aqane amelene pë hë la itre ka hmi koi Iehova laka, Nyidrëti hmekuje hi la nyipi Akötresie. Ame ngöne la fene ka hnyipixe, tre, thaa tro jë kö a thëthëhmin la aqane hun atraqatr celë. Tro hë la ‘nöjei ka meköt, me ka tha meköti kö hna amelene hmaca’ a atre la ewekë ka tru hnei Iehova hna kuca. (Ite hu. 24:15) Ame ngöne fe la fene cili ka hnyipixe, tre, tro hë angatr a öhne hnyawa la aqane ujë ka inamacan, ene la troa mele fene la musi cile i Iehova. Nge ame la itre atr ka hni ka menyik, tre, tro ha canga xecie e kuhu hni angatr laka, Iehova hmekuje hi la nyipi Akötresie.
19 Drei la ketre mele ka lolo elanyi hna hnëkëne amë hë hnene la Tretretro së e koho hnengödrai nge ka ihnim, thatraqane la itre hlue i Nyidrë ka mele nyipici! Hapeu, nyipunieti kö a catre thithi matre tro Iehova a canga sa la thithi ne la atre cinyihane la Salamo koi Nyidrë, kola hape: “Tro pala kö [la itre ithupëjia i nyipunie] a hleuhleu, me qou, me iëz, me pat; nge tro nöjei ate a ate laka cilieti la Kasisitria hmekuje hune la fene hnengödrai asëjëihë, nge Iehova la atesiwa i cilie”?—Sal. 83:17, 18.
[Ithueamacany]
a Qëmekene troa ce ithanatane la hna cinyihane celë, tre, loi e tro sa pane ce e la tusi Salamo 83, matre troa atre hnyawa la aliene ej.
Tro Nyipunieti a Qeje Pengöne Tune Kaa?
• Ame ngöne la kola cinyihane la Salamo 83, tre, nemene la ewekë hna qëmeke kow hnei angetre Isaraela?
• Nememe la ewekë hna pane hnehengazone hnene la atre cinyihane la Salamo 83?
• Drei la itre atr hnei Satana hna thele troa icilekeu memin enehila?
• Tune kaa la aqane tro Iehova a sa la thithi hna qaja ngöne Salamo 83:18?