AWEREŊ Ë PIÖÖC 26
DIT 123 Loyally Submitting to Theocratic Order
Koor ë Rot Piny, Alëu bï yï Kuɔny ba Kä Cïï ke Ŋic ya Gam
“Awärjäŋ aril, ka wok cïï bï bɛ̈n ë Yelɔ̈ɔ̈m.”—JOP 37:23.
KË BÏÏ ƔOK ƔONÏÏM TÄÄU THÏN
Awereŋ kënë, abï ɣo kuɔny buk ya lɔtueŋ ke ɣo gum, cɔk aa nɔn kuc ɣok kë bï rot looi dhaman bï bɛ̈n tueŋ, ku yeku Yakoba ŋɔ̈ɔ̈th.
1. Cï Yakoba ɣok cak këdï, ku ye wɛ̈tŋö?
YAKOBA, acï ɣo cak ë kueer wën kɔc gɔ̈i cït man, ɣok aa lëu buk tak, ku ɣok aa lëu buk piöc ku yeku kë cuk piɔ̈ɔ̈c tääu ë luɔɔi yic. Ye wɛ̈tŋö ë ciɛk yen ɣok këya? Akɔɔr ɣok buk “ŋïny de Nhialic” yök, ŋïny wën bï ɣok kuɔny buk ŋiɛc ya luɔ̈ɔ̈i ë pïïrda yic ëbën.—Kɛ̈ŋ 2:1-5; Rom. 12:1.
2. (a) Nadɛ̈ piɛɛth buk röt ya yök ke ɣo ye kɔc ŋic këriëëc ëbën? (Jop 37:23, 24) (Tïŋ thura aya) (b) Ye wɛ̈tŋö thieek yen yic buk röt ya kuɔɔr piny?
2 Cɔk aa nɔn cïï Yakoba ɣo cäk riɛl wën lëu bïï ɣok käjuëc ŋic, ka ŋoot ke nɔŋ käjuëc wën cukku ke ŋic. (Kuen Jop 37:23, 24) Tïŋku anyïköl ë Jop da. Ee cïï Nhialic thiëëc ë thiëc ë juëc wën ye nyuɔɔth nɔn cïn en käjuëc ŋic keek. Thiëckä, aacï yen bɛ̈n kuɔny bï rot kuɔɔr piny ku cök tɛ̈ktɛ̈kde piny bï piath. (Jop 42:3-6) Kënë, alëu bï ɣok kuɔny aya të ye ɣok röt kuɔɔr piny ku cukku röt ë yök ke ɣo ŋic këriëëc ëbën. Koor ye ɣok röt kuɔɔr piny kënë, alëu bï ɣok kuɔny buk Yakoba ya ŋɔ̈ɔ̈th ke ye raan wën lëu bï ɣo nyuɔ̈ɔ̈th buk ŋiɛc ya kuany ë pïïric.—Kɛ̈ŋ 2:6.
Të ye ɣok ye gam nɔn cïn en käjuëc ŋicku keek, ka lëu bï ɣo kuɔny cï man cïï yen Jop kuɔny (Tïŋ abër 2)
3. Yeŋö buk jäämic awereŋ kënë yic?
3 Kë buk jäämic awereŋ kënë yic, aa kä cukku ke ŋic, ku jɔl ya të bïï ɣok käk ë ɣo jöör tiaam thïn. Ku abuk jäämic aya, ye wɛ̈tŋö piɛɛth en buk lɔtueŋ ke ɣo luui Yakoba cɔk aa nɔn cïï ɣok këriëëc ëbën ŋic? Jiëëm bïï ɣok ë käkë jäämiic, alëu bï ɣok kuɔny buk gam ë piäthkuɔ ëbën nɔn nadɛ̈ Yakoba, ee Nhialic ë “pɛlënɔm,” ku ee yen lëu bï ɣo lɛ̈k kë wïcku buk ŋic.—Jop 37:16.
ACUKKU ŊIC, YE NƐN BÏÏ THÖK Ë PINYNƆM BƐ̈N
4. Cït man cïï ye gɔ̈t ë buŋ ë Mathayo 24:36, yeŋö cukku ŋic?
4 Kuen Mathayo 24:36. Acukku ŋic, ye nɛn bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n. Agut cï wään rëër ë Yecu ë pinynɔm, ee cïï ŋic yen “köölë ayï ee thaarë” bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n.a Acï bɛ̈n lɛ̈k dutuucke nɔn ye Yakoba, Raan ë Dhaman muk nɔm, ku ee yen “ŋic kä bï röt looi ë dhaman bï bɛ̈n tueŋ.” (Luɔi de Tuuc 1:6, 7) NWT. Yakoba, ee yen ŋic kööl bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n, ku acukku lëu buk ŋic yen ë kööl kënë.
5. Ë wɛ̈t kuc ɣok kööl bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n, yeŋö lëu bï rot luɔ̈i ɣook?
5 Cït man cïï Yecu ye lueel, acukku ŋic, ye dhaman yïndï buk nɔ̈k ke ɣo tït, agut bï thök ë pinynɔm bɛ̈n. Kënë, alëu bï ɣo puɔ̈l buk ɣopuɔ̈th pälwei të ye ɣok kɔc wën cï Yakoba luɔ̈ɔ̈i ë dhaman bäär ku köölde akëc dac bɛ̈n. Awu ë dhaman däŋ, ɣok aa lëu buk ɣopuɔ̈th pälwei të cïï kɔcke paanda awu kɔc kɔ̈k ɣo bui gup ë wɛ̈t këc ë thök ë pinynɔm dac bɛ̈n. (2 Pet. 3:3, 4) Ku dhaman dɛ̈t, alëuku buk takic, të ŋic ɣok dhaman bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n, ke ɣok lëu buk tïït ke ɣo lir puɔ̈th cɔk aa nɔn ye ɣo bui gup.
6. Ë wɛ̈t kuc ɣok dhaman bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n, ye këdï lëu bïï yen ɣo kuɔny?
6 Yic adiil, cɔk aa nɔn këc Yakoba ɣo lɛ̈k kööl bïï thök ë pinynɔm bɛ̈n, kënë, ee ɣok kuɔny buk lɔtueŋ ke luuiku, ku yeku ŋɔ̈ɔ̈th. Ɣok aa Yakoba luɔ̈ɔ̈i ë piända ëbën ë wɛ̈t nhiɛɛr ɣok en, ku acie wɛ̈t bïï thök ë pinynɔm guɔ bɛ̈n. Yeku ɣonïïm tääu ë käpiɛɛth bï röt looi të le thök ë pinynɔm bɛ̈n, ku dukku ɣonïïm ë tääu ë “kööl” bïï thök ë pinynɔm bɛ̈nic. Të looi ɣok en këya, kënë abï ɣok kuɔny buk lɔtueŋ ke ɣo luui Yakoba ë pïïrda yic ëbën, ku yeku miëët puɔ̈u.—2 Pet. 3:11, 12.
7. Yeŋö ŋicku?
7 Apiɛth buk ɣonïïm ya tääu e kä ŋicku keek yiic, cït man kööl ë thök nïn wään jɔk ye cöök ë ruɔ̈ɔ̈n tiɛm tök ku buɔt kadhoŋuan ku thiëër ku ŋuan [1914.] Yakoba acï ɣo lɛ̈k käk ye nyuɔɔth nɔn cïï kööl ë thök ë nïn ye cöök jɔɔk, ku acï lɛ̈k ɣok aya, bï ciɛɛŋ ë pinynɔm yiëndï të le nïnkä röt jɔɔk. Ku wɛ̈t cïï käke röt tiɛɛŋ tëden, alëuku buk gam ë piäthkuɔ ëbën nɔn cïï “kööl bï Bɛ̈nydït löŋ de kɔc guiir ë thiɔ̈k arëët.” (Dhep. 1:14) Ku ɣok aŋic lon cïï Yakoba gäm ɣok , ku lon kënë, ee buk kɔcke pinynɔm ëbën lɛ̈k “wëlpiɛthkë wël ke Ciɛɛŋ.” awu wëlpiɛɛthke Bääny ë Nhialic. (Math. 24:14) Wëlpiɛɛthke Bääny ë Nhialic kä, aa piööcë keek të cït baai buɔt karou ku thiërŋuan yiic ku të cït thok tiɛm tök [1000] aya. Ka yen, acukku kɔɔr buk “kööl ayï thaar” kaŋ ŋic ku buk kɔc jäl lɔ piɔ̈ɔ̈c ë wëlpiɛɛthke Bääny ë Nhialic ke ɣo tuc gup.
ƔOK AA CÏÏ TË YE YAKOBA KÄKE LUƆƆI THÏN ŊIC APIƐTH
8. “Luɔɔi de Nhialic” yeŋö wɛ̈tde yic? (Wɛ̈ɛ̈t cï Määtic 11:5)
8 Ɣok kuc “luɔi de Nhialic.” (Kuen Wɛ̈ɛ̈t cï Määtic 11:5.) Wëlkë, aa ye nyuɔɔth, Yakoba alëu bï këriëëc ëbën luɔ̈ɔ̈i bï këden cï tak yepuɔ̈u thöl ë luɔi. Acukku ŋic, ye wɛ̈tŋö ye Yakoba käk kɔ̈k puɔ̈l bïk lɔtueŋ ke loi röt dhaman däŋ ku acukku ŋic aya, yeŋö lëu bï luɔ̈ɔ̈i bïï yen ɣo kony. (Diɛt 37:5) Cït man kuc ë Thanytïïth të ye meth dït thïn ë man yäc, ke yen tëde aya, ɣok aa kuc të ye Yakoba käke luɔɔi thïn.
9. Ë wɛ̈t kuc ɣok kë bïï Yakoba luɔ̈ɔ̈i bïï yen ɣo kuɔny, yeŋö lëu bïï kënë luɔ̈i ɣok?
9 Ë wɛ̈t kuc ɣok kä bïï Yakoba ke luɔ̈ɔ̈i bïï yen ɣo kuɔny, kënë, alëu bï ɣo puɔ̈l buk kuɔ̈c kuany ë pïïrda yic. Cït man, ɣok aa lëu buk jai buk londan ë piööc cïï juak nyin awu buk jai buk cïï lɔ të wën kɔɔr ë kuɔɔnydït thïn ë bɛ̈ɛ̈i kɔ̈kiic. Awu ɣok lëu buk puɔ̈th dak ë dhaman däŋ nɔn nhiɛɛr ë Nhialic ɣok të këc ɣok athiɛɛi wïcku yök, awu të cïn en këpiɛɛth ë bɛ̈nbei ë londan ë piööcic, awu të ye käriliic wën ɣo yök, londan luui ɣok Yakoba gël bï cïï lɔ tueŋ apiɛth.
10. Ë wɛ̈t kuc ɣok të ye Yakoba käke luɔɔi thïn, ye kït kou kɔɔrku keek buk ke tääu ë luɔɔi yic?
10 Ë wɛ̈t kuc ɣok të ye Yakoba käke luɔɔi thïn, kënë, alëu bï kuɔny buk naŋ kït thiekiic cït man, koor ë rot piny. Ku kënë alëu bï ɣo kuɔny buk deetic nɔn nadɛ̈, të ye Yakoba tɛk thïn, ku të ye yen käke luɔɔi thïn, acïï lëu bï thöŋ ke tëdan ye ɣok tɛk thïn ku tëdan ye ɣok käkuɔ luɔɔi thïn. (Yith. 55:8, 9) Ku kënë, alëu bï ɣok kuɔny buk Yakoba ya ŋɔ̈ɔ̈th ë piända ëbën nɔn bïï yen ɣok kuɔny buk tiam ë këriëëc ëbën yic. Të cïï ɣok tiam ë londan ë piööcic, awu londan wën cïï Yakoba gäm ɣok buk looi, ka alɛɛc ëbën, ayeku dhuɔ̈knɔm Yakoba. (Diɛt 127:1; 1 Kor. 3:7) Të cïï ɣok Yakoba thiëëc ku käŋ aa këc röt tiɛɛŋ tëden cï tëdan wïcku yen, ka lëuku buk muk ë ɣonïïm, Yakoba aŋot ke tɔ̈u ke ɣok. (Yith. 26:12) Ayeku them buk lɔtueŋ ke ɣo loi kë yeku lëu ë luɔi ku jɔlku kë cukku ë lëu ë luɔi päl ë Yakoba ciin. Acɔk aa nɔn cïï Yakoba käkë gäi ë looi cït man wään ye yen ye looi ë dhaman thɛɛr, ka yeku ŋɔ̈ɔ̈th ë piända ëbën, alëu bï ɣo kuɔny.—Luɔi 16:6-10.
11. Ye käthiekiic kou ŋicku keek wën lëu bïk ɣok kuɔny?
11 Të ye ɣok ɣonïïm tääu kë ŋicku yic, ka lëu ku buk gam nɔn ye Yakoba Nhialic ë nhiëër, ku le cök, ku ŋic käŋ. Yakoba ee kë yeku luɔ̈i yen ku käpiɛɛth yeku luɔ̈i wɛ̈tamäthkuɔ tïŋ keke thiekiic apɛi. Ku aŋicku aya nɔn nadɛ̈, Yakoba, ee kɔc ë rëër ë gäämden yic riɔp.—Ɣeb. 11:6.
ACUKKU ŊIC, YEŊÖ BÏ ROT LOOI NHIÄK
12. Cït man cïï ye gɔ̈t ë buŋ ë Jakop 4:13, 14, yeŋö cukku ŋic?
12 Kuen Jakop 4:13, 14. Yiny töŋ thiekic yen kïn, acukku ŋic, bï pïïrda yiëndï nhiäk. Ë pinynɔm rëër ɣok thïn kënë, käriliic arëët aa ɣok yök ë dhaman thok ëbën, ë wɛ̈tŋö, “piäl ë guöp ee këde raan ëbɛ̈n.” (Wɛ̈ɛ̈t 9:11) Ku wɛ̈t ee kënë, acukku ŋic nɔn bïï këdan wën cuk tak ke buk looi tiam awu buk pïïr buk këdan cuk kuany buk looi tïŋ ke tiäm.
13. Ë wɛ̈t kuc ɣok kë bï rot looi dhaman bï bɛ̈n tueŋ, yeŋö lëu bïï kënë luɔ̈i ɣok?
13 Ee yic riɛl apɛi buk käriliic ë ɣo yök guum ë wɛ̈tŋö, acukku ŋic yeŋö bï rot looi dhaman bï bɛ̈n tueŋ. Ye wɛ̈tŋö? Ɣok aa lëu buk diɛɛr ë wɛ̈t kë bï rot looi tueŋ, ku kënë, alëu bï miɛt ë piända racic. Kärɛc ë röt tɛ̈ɛ̈m, aa lëu bïk miɛt ë piända racic ë dhaman thiin koor, ku kënë, alëu bï ɣo yiëk diɛɛr. Ku të këc käkuɔn yeku ke ŋɔ̈ɔ̈th röt tiɛɛŋ tëden, ke ɣok lëu buk ɣopuɔ̈th pälwei ku yeku rëër ke ɣo cï puɔ̈th riääk.—Kɛ̈ŋ 13:12.
14. Yeŋö lëu bï ɣo miëët puɔ̈th? (Tïŋ thurat aya.)
14 Të ye ɣok käriliic ë ɣo yök guum, ka yeku nyuɔɔth nɔn ye ɣok Wäädan tɔ̈u nhiaal luɔ̈i ë wɛ̈t nhiɛɛr ë ɣok en ku acie wɛ̈t athiɛɛi ye ke gäm ɣok. Aye Baibol nyuɔɔth nɔn nadɛ̈ Yakoba, acie ɣok ë gël bï kärɛc röt cïï lui ɣok, ku aye Baibol nyuɔɔth aya, acie Yakoba yen këriëëc ëbën mɛnh ë raan yök guiir bï rot ya luɔ̈i keek. Ku aŋic Yakoba aya, ku buk puɔ̈th miɛt, acie wɛ̈t bïï ɣok kë bï rot looi dhaman bï bɛ̈n tueŋ ŋic. Aŋic, kë lëu bï ɣo miëët puɔ̈th, ee buk ya thiëëc ë kuɔɔny ku yeku lööŋke theekiic. (Jer. 10:23) Të ye ɣok Yakoba thiëëc të nɔŋ en kë kɔɔrku buk looi ë pïïrda yic, ka cït kë yeku lueel, të tɔ̈u yen ë: “Bɛ̈nydït piɔ̈u, ke wo bï pïïr, agoku kënë looi, ku nɔn ee yen kënë.”—Jak. 4:15.
Të ye ɣok Yakoba thiëëc ë kuɔɔny ku yeku lööŋke theekiic, ka lëu bï ɣok ya gël (Tïŋ abër 14-15)b
15. Yeŋö ŋicku ke bï rot looi ë dhaman bï bɛ̈n tueŋ?
15 Acɔk aa nɔn kuc ɣok käk röt luɔ̈i ɣok kööl thok ëbën, ke këtöŋ ŋicku, ee wɛ̈t cïï Yakoba ye thɔn nɔn bïï yen ɣo yiëk pïïr athɛɛr, kɔc kɔ̈k aa nɔŋ ŋɔ̈th bïï keek lɔ pïïr paannhial ku kɔc kɔ̈k aabï pïïr ë pinynɔm. Aŋicku ɣodhie nɔn cïï Yakoba ë raan ë jam ë lueth, abï käken cï ke thɔn ëbën tiɛɛŋ tëden ë dhaman bï bɛ̈n tueŋ. (Tito 1:2) Aye Yakoba lueel, “ɣɔn thɛɛr yɛn cï kë bï tïc guiir. Acä lueel an, kë cä kiëët acïï bï löny, ku Yɛn bï këriëëc kaar bä looi ëbɛ̈n looi.” Käken cï ke thɔn ë Baibolic ë dhaman thɛɛr wään, aacï röt tiɛɛŋ tëden, ku ayeku ŋɔ̈ɔ̈th, käken cï ke thɔn ëmën, aabï röt bɛn tiɛɛŋ tëden aya. (Yith. 46:10) Ayeku gam ë piända ëbën, acïn kë lëu bï nhiëër nhiɛɛr ë Yakoba ɣok kaŋ teem kɔ̈u. (Rom. 8:35-39) Ee yen yetök, yen lëu bï ɣo gäm ŋïny ë käŋ, ku deet ë puɔ̈u, ku jɔl ya riɛl wën lëu bïï yen ɣo kuɔny buk kä dhal ɣok tiaam. Ka yeen, ayeku ŋɔ̈ɔ̈th, Yakoba, alëu bï ɣo kuɔny ku thieei ɣook.—Jer. 17:7, 8.
ƔOK CÏÏ LËU BUK TË CÏÏ YAKOBA ƔO CAK THÏN DEETIC ËBËN
16. Cït man cïï ye gɔ̈t ë buŋ ë Diɛt 139:1-6, ye këdï ŋic Yakoba ɣok, ku yeku yök këdï ë ɣopuɔ̈th?
16 Kuen Diɛt 139:1-6. Aciëŋda ee yen ŋic të cïï yen ɣo cak thïn cït man, gupkuɔ, ku tëdan ye ɣok tɛk thïn. Ku nhiëër nhiɛɛr en ɣok, acie rot waar. Yakoba, aŋic kë cuk lueel ku ye wɛ̈tŋö lueel ë ɣok en, ku aŋic kë cuk looi ku ye wɛ̈tŋö ë looi ë ɣok en. Cït man cïï Melik Debid ye lueel, Yakoba ee rëër ke cï rot guiir ë dhaman thok ëbën bï ɣo kuɔny. Ye yök këdï yïpuɔ̈u të ye Yakoba Nhialic Awärjäŋ ku ee yen cï këriëëc ëbën cak, nyin tïït ë yïn? Acïï Debid lueel: “Ŋïny ŋic Yïn yɛn adït aläl [“acä lëu ba deetic” NWT].”—Diɛt 139:6.
17. Ye wɛ̈tŋö ye yen yic riɛl ë dhaman däŋ buk gam nɔn nhiɛɛr ë Yakoba ɣok?
17 Ë dhaman däŋ, alëu bï yic riɛl buk gam nɔn nhiɛɛr ë Yakoba ɣok, ë wɛ̈t tëdan ë bïï ɣo nhial thïn, ciɛɛŋda, awu käkuɔn cuk ke gam dhaman puɔc ë ɣok yic ŋic. Awu alëu buk takic ë dhaman däŋ, awɛ̈ɛ̈ckuɔn thɛɛr cuk ke looi, aŋot ke muk Yakoba keek yenɔm ku acïï lëu bï ɣok bɛ gam. Ku kë cït kënë, ee cï rot kaŋ luɔ̈i Melik Debid. (Diɛt 38:18, 21) Awu raan wën ye them bï pïïrde waaric, alëu bï rot thiëëc, ‘të nhiɛɛr ë Nhialic ɛn, ke ye wɛ̈tŋö ye yen ɣa thiëëc ba pïïrdiën wën nhiaar waaric’
18. Ye këpiɛɛth ŋö yeku yök thïn të gam ɣok en nɔn ŋic ë Yakoba ɣook apiɛth? (Tïŋ thurat aya.)
18 Alëuku buk gam ë piända ëbën nɔn ŋic Yakoba ɣok apiɛth ku ee yenɔm tääu ë käpiɛthkuɔn yeku ke looi yiic. Ku cɔk aa nɔn ŋic en kä niɔp ë ɣok ke thïn, ka ŋic nɔn ye ɣok ye them buk këpiɛth looi, ku ee yen wɛ̈t nhiɛɛr en ɣok. (Rom. 7:15) Të ye ɣok ye takic nɔn ye Yakoba ɣo tïŋ ke ɣo thieekiic tënë yen, kënë, alëu bï ɣok kuɔny buk lɔtueŋ ke luuiku ë pïïrda yic, ku yeku rëër ke ɣo mit puɔ̈th.
Kä cïï Yakoba ke thɔn bï röt looi ë pïïr bï tueŋic, aa ɣo kuɔny bï ŋäthda riɛl, ku keek, aa ɣo kuɔny aya buk käriiliic ë ɣo yök ee pinynɔm kënë yic tiaam (Tïŋ abër 18-19)c
19. Yeŋö ŋicku alɔŋ Yakoba?
19 Ke cïn dak ë puɔ̈u, ɣok ëbën, aŋicku nɔn ye Yakoba nhiëër. (1 Jɔn 4:8) Ɣok ëbën, aŋicku, kë ye Yakoba puɔ̈l buk looi awu kë ye pëën buk cïï loi, aye looi wɛ̈t ë nhiɛɛr ɛn ɣok, ku akɔɔr ɣok buk naŋ pïïr piɛth. Ku aŋicku aya, nɔn wïc Yakoba ɣok buk naŋ pïïr athɛɛr. Ku ee yen wɛ̈t cïï yen ɣok gäm wëërbei ago kënë rot lëu. Ku wëërbei kënë, alëu bï ɣo kuɔny buk tiäm cɔk aa nɔn ye ɣok kɔc dakiic. (Rom. 7:24, 25) Ɣok ëbën aŋicku nɔn “dïïtë Nhialic awär piɔ̈ɔ̈thkuɔ, ku aŋic käŋ kedhie.” (1 Jɔn 3:19, 20) Yakoba aŋic ɣok apiɛth, ku aye ŋɔ̈ɔ̈th nɔn bïï ɣok tiam të looi ɣok londe.
20. Yeŋö lëu bï ɣok kuɔny buk cïï ye diɛɛr?
20 Yakoba ee ɣo lɛ̈k këriëëc ëbën kɔɔrku buk ŋic. Ka yeen, ɣo aa lëu buk ɣonïïm tääu kä wën theekiic yiic ku cukku ë diɛɛr kë wën cukku ŋic. Të ye ɣok ye looi këya, ka yeku nyuɔɔth nɔn ye ɣok Yakoba ŋɔ̈ɔ̈th ë piäthkuɔ ëbën ke ye Nhialic nɔŋ “pɛlënɔm.” (Jop 36:4) Cɔk aa nɔn cïn yen käjuëc ŋicku keek ëmën, aŋicku Yakoba, abï ɣo lɔ piɔ̈c käjuëc nhiäk ë pïïr athɛɛric. Ku kënë, ee ɣo miëët puɔ̈th, ë wɛ̈tŋö, ɣok bï lɔtueŋ ke ɣo ŋic käjuëc arëët tënë yen athɛɛr.—Wɛ̈ɛ̈t 3:11.
DIT 104 Godˈs Gift of Holy Spirit
a Ë wɛ̈t yen Yecu yen bï tɔŋ Armagedon wat nɔm, alëuku buk gam nɔn ŋic yen kööl bïï tɔŋ Armagedon rot looi ku ee yen dhaman bïï yen jɔ “lɔ biic ke tiëm.”—Nyu. 6:2; 19:11-16.
b WËL JIËËM THURA YIC : Moc ku wënde, aacï käken guiɛɛr ë bɛkic, ë wɛ̈t kuc keek en, yeŋö bï rot looi paanden.
c WËL JIËËM THURA YIC: Wänmääth cïï käriliic yök, ee yenɔm tak athiɛɛi bï ke lɔ yök pïïr athɛɛric.