Dusukun ɲuman maracogo

1, 2. N’i be tagara yɔrɔ dɔ la i tɛ min lɔn, mun na a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ i ka mɛnni kɛ i ɲɛminɛbaga fɛ? Faan juman fɛ an be se ka dusukun suma ni ɲɛminɛbaga ye?

KURUN bolila dɔ b’a ka kurun bolila kɔgɔjiba lamagatɔ kan. Yalayalatɔ dɔ be kongokolon cɛtigɛra. Awiyɔn bolila dɔ b’a ka awiyɔn bolila sankabaw sanfɛ minw b’a to a tɛ yeli kɛ ka ɲɛ. Yala i b’a lɔn koo kelen min be o cɛɛ saba sen kɔrɔ wa? Faratiba b’u sen kɔrɔ ni foyi tɛ yen wala ni mɔgɔ si tɛ yen k’u ɲɛminɛ.

² I ka miiri k’a filɛ i be tagara yɔrɔ dɔ la i tɛ min lɔn. Mɔgɔ dɔ b’i bila sira, ale be yɔrɔ lɔn ani i lanin b’o tigi la. N’a fana be sira lɔn ka ɲɛ, a bena se k’i ɲɛminɛ. N’i ye mɛnni kɛ a fɛ, i tɛna tunu. Faan dɔ fɛ, an be se k’o ɲɛminɛbaga nin suman ni Jehova ka nilifɛn ɲuman dɔ ye a ye min di an ma: dusukun (Zaki 1:17). N’an dusukun sababu tɛ, an be tunu pewu. N’an be baara kɛ n’a ye ka ɲɛ, a be se k’an dɛmɛ ka sira ɲuman ta ani k’an ka tagamacogo kɔrɔsi. O la, an k’a filɛ dusukun ye fɛɛn min ye, ani a be baara kɛ cogo min na. O kɔ, an bena baro kɛ koo nunu kan: 1) Mɔgɔ be se k’a dusukun kolo cogo di? 2) Mun na an ka kan k’an janto mɔgɔ wɛrɛ dusukun koo la? 3) Nafa juman b’a la ka kɛ ni dusukun ɲuman ye?

DUSUKUN YE MUN YE ANI A BE BAARA KƐ COGO DI?

3. Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana ka fɔ ko “dusukun,” a kɔrɔ tigitigi ye mun ye, ani see juman dira adamadenw dɔrɔn ma dugukolo kan?

³ Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana ka fɔ ko “dusukun” Bibulu kɔnɔ, o kɔrɔ tigitigi ko “yɛrɛlɔn.” An be dan na ni danfɛn tɔɔw ye dugukolo kan sabu Ala ye see di an ma an ka se k’an yɛrɛ lɔn. An be se k’a latigɛ k’an yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ ani ka kiti tigɛ an yɛrɛ kan k’a filɛ n’an tagamacogo bɛnnin lo. An dusukun be i n’a fɔ kititigɛla wala seere, min be baara kɛ an kɔnɔ. A be se k’an ka kɛwalew n’an ka miiriliw ani an ka koo latigɛninw sɛgɛsɛgɛ. A be se k’an lasun an ka koo ɲuman latigɛ wala a be se k’an lasɔmi an kana koo jugu kɛ. O kɔ, a be se k’an hakili sigi ko an ye sugandili ɲuman kɛ wala k’an kɛlɛ ani ka nimisaba don an na sabu an ma sugandili kɛ ka ɲɛ.

4, 5. a) An b’a lɔn cogo di ko Adama ni Awa tun be ni dusukun ye, ani mun lo kɛra tuma min na u ye Ala ka sariya tiɲɛ? b) Cɛɛ kantigiman minw kɛra Krista tile ɲɛ, u dɔw kofɔ minw dusukun y’u tando wala a y’u kɛlɛ.

⁴ Cɛɛ ni muso be n’o see ye kabi u dantuma na. Adama ni Awa y’a yira ko u be ni dusukun ye. An b’o lɔn sabu u ka jurumu kɛnin kɔ, maloya y’u sɔrɔ (Zɛnɛzi 3:7, 8). A fɔ man di, nka hali n’u dusukun y’u kɛlɛ, o ma foyi ɲɛ u ye o wagati la. U tun tugura ka Ala ka sariya tiɲɛ. Olu yɛrɛ lo y’a latigɛ ka muruti Jehova Ala bolo ani ka kɛ a juguw ye. U tun ye mɔgɔ dafaninw ye, u tun b’a lɔn u be min kɛra cɔ. O kama, u tun tɛ se ka kɔsegi Ala ma tugun.

⁵ Adamaden dafabali caaman ma tugu Adama ni Awa kɔ, nka u sɔnna u dusukun ta ma. Ɲɛyirali fɛ, cɛɛ kantigiman Zɔbu sera k’a fɔ ko: “Ne na to ni ne ka tilennenya ye, ne tɛna a bila. Ne dusukun tɛna ne jalaki ne si tile si la.” (Zɔbu 27:6, ABM). Tiɲɛn na, Zɔbu tun b’a janto kosɔbɛ a dusukun cogoya la. A tun be sɔn a dusukun ta ma, a tun b’a to a k’a ɲɛminɛ a ka koow bɛɛ la. O kama, a ninsɔndiyanin tun be se k’a fɔ ko a dusukun t’a kɛlɛ, o kɔrɔ, a t’a tɔɔrɔ maloya ni jalaki fɛ. An k’a filɛ cogo min na Dawuda ka koo be dan na ni Zɔbu ta ye. Tuma min na Dawuda ye Jehova ka masacɛ mɔlen Sayuli mafiɲɛya, a “dusukun y’a yɛrɛ jalaki.” (1 Samuyɛli 24:5, ABM). Siga t’a la, o nimisaba ye Dawuda nafa. O y’a dɛmɛ a k’a faamu ko a man kan ka masacɛ mafiɲɛya ten tugun.

6. Mun lo b’a yira ko Ala y’a kɛ adamadenw bɛɛ dusukun be se k’u jalaki wala ka joo di u ma?

⁶ Yala Jehova sagokɛlaw dɔrɔn lo ka dusukun be kuma u fɛ wa? Ciden Pol ye Ala ka kuma minw sɛbɛ, an k’u lajɛ. A ko: “Ala ka sariya te siya wɛrɛ minw fɛ, olu be sariya sira taama u ka cogo la, k’a sɔrɔ u te Ala ka sariya lɔn. U kɛra u yɛrɛ ka sariya ye. O b’a yira ko u ka kan ka min kɛ, u b’o lɔn. N’u be u yɛrɛ jalaki, ani ka tiɲɛ di u yɛrɛ ma, u b’a yira ten ko sariya koo b’u hakili la.” (Ɔrɔmukaw 2:14, 15). Hali mɔgɔ minw yɛrɛ tɛ Jehova ka sariyaw lɔn, tuma dɔw la u dusukun be se k’u lasun ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’o sariyaw ye.

7. Mun na an dusukun be se k’an bila sira jugu kan tuma dɔw la?

⁷ Nka tuma dɔw la, an dusukun be se k’an bila sira jugu kan. Mun na do? An ye ɲɛyirali min ta kalan daminɛ na, an ka segi o kan. Ni koo dɔ y’a to i ɲɛminɛbaga hakili ɲagamina, a be se k’i lafili. N’i fana b’a sɔsɔ ka ban a ta ma ani i be sira wɛrɛ ta min ka ɲi ele ɲɛɛ na, i be se ka tunu. O cogo kelen na, n’an dusukun b’an lasun ka farisogo negelakow dama lo ɲini, o be se k’a to a b’an bila sira jugu kan. N’an t’a to Ala ka Kuma k’an ɲɛminɛ koɲuman, an tɛna se ka koo ɲuman ni koo jugu faranfasi ka bɔ ɲɔgɔn na koo sɔbɛ caaman na. Tiɲɛn na, n’an b’a fɛ an dusukun ka baara kɛ ka ɲɛ, fɔɔ Jehova ka hakili senu k’an ɲɛminɛ. Pol y’a sɛbɛ ko: “Ne dusukun ye ne seere ye Ni Senu la.” (Ɔrɔmukaw 9:1, ABM). Ayiwa, an be se ka la a la cogo di ko an dusukun be baara kɛ ka kɛɲɛ ni hakili senu ye? Fɔɔ an k’a kolo le.

AN DUSUKUN KOLO COGO

8. a) Negelakow be se ka nɔɔ juman to dusukun kan? Sanni ka koo latigɛ, an ka kan k’an janto mun lo la fɔlɔ? b) Hali ni kerecɛn dusukun t’a jalaki foyi la, mun na a man kan k’a bolo la o dɔrɔn kan? (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ.)

⁸ I be basigi i dusukun kan cogo di ka koow latigɛ? Dɔw be basigi u kɔnɔna miiriliw n’u dusukunnataw dama lo kan k’a latigɛ u bena min kɛ. O kɔ, u be se k’a fɔ ko: “O tɛ basi ye ne fɛ, ne dusukun tɛ n’ jalaki.” Dusukun negelakow be se ka gwan a la fɔɔ k’a bila sira jugu kan. Bibulu b’a fɔ ko: “Mɔgɔ dusukun bɛ filibanciya kɛ ka tɛmɛn fɛn bɛɛ kan, a tolilen bɛ kosɛbɛ. Jɔn bɛ se ka a cogo faamu?” (Zeremi 17:9, ABM). O kama, dusukun negelakow man kan ka kɛ an ɲɛnako fɔlɔw ye. Nka, an ka kan k’a filɛ fɔlɔ min bena diya Jehova Ala ye.a

9. Alaɲasiran ye mun lo ye, ani a ka kan ka nɔɔ juman to an dusukun kan?

⁹ N’an dusukun kolonin be koo latigɛ, o koo tɛna kɛ an negelako ye, nka a bena a yira ko an be siran Ala ɲɛ. An ka ɲɛyirali dɔ lajɛ. Joo tun be kuntigi kantigiman Neemi fɛ ka Zeruzalɛmukaw waajibiya u ka bolomafara dɔw di ani ka lanpo dɔw sara. Nka a ma sɔn k’o kɛ. Mun na do? A tun t’a fɛ abada ka Ala ka jama niin tɔɔrɔ ani k’a yɛrɛ mangoya Jehova ye o cogo la. A y’a fɔ ko: “Alaɲasiran kosɔn, ne ma sɔn k’o kɛ.” (Neemi 5:15). O b’a yira ko a kɔrɔtanin lo an ka siran Ala ɲɛ sɔbɛ la, an ka siran ka koo kɛ min b’an mangoya an sankolola Faa ye. O Alaɲasiran bena an lasun an k’a to Ala ka Kuma k’an ɲɛminɛ n’an b’a fɛ ka koo dɔw latigɛ.

10, 11. Bibulu ka miiriya jumanw lo ɲɛsinna dɔlɔ koo ma? Cogo di an be se k’a to Ala k’an ɲɛminɛ k’o miiriyaw sira tagama?

¹⁰ Ɲɛyirali fɛ, an ka miiri dɔlɔmin koo la. N’an be ɲɛnagwɛyɔrɔ dɔ la, tuma caaman na an ka kan k’a latigɛ n’an bena dɔlɔ min wala n’an tɛna a min. An ka kan k’an dusukun kolo fɔlɔ. Bibulu kɔnɔ miiriya jumanw lo ɲɛsinna o koo ma? Ka dɔlɔ min k’a dama kɛɲɛ, Bibulu kɔni t’o haramuya. A yɛrɛ be Jehova tando sabu a ye diwɛn di adamadenw ma (Zaburuw 104:14, 15). Nka, Bibulu be dɔlɔminkojugu ni dɔlɔtɔya lo haramuya (Luka 21:34; Ɔrɔmukaw 13:13). Ka fara o kan, a be dɔlɔtɔya jati jurumuba ye i n’a fɔ jɛnɛya ni ɲamɔgɔya.b—1 Korɛntikaw 6:9, 10.

¹¹ O miiriya ɲɔgɔnw lo be kerecɛn dusukun kolo ani k’a magaya. N’an be ɲɛnagwɛyɔrɔ dɔ la, ani an ka kan k’a latigɛ n’an bena dɔlɔ min wala n’an tɛna a min, an ka kan k’an yɛrɛ ɲininga ko: ‘Ɲɛnagwɛ sugu juman lo. Kɔni a tɛna yɛlɛma ka kɛ mankan ni manamanako ye dɛ? Ne yɛrɛ delinanko ye mun ye dɔlɔ koo la? Yala dɔlɔ koo ka di ne ye wa? Ne be se ka sigi ni n’ m’a min wa? Yala ne b’a min walisa ka n’ ninsɔndiya ani ka ɲinɛ n’ ka haminankow kɔ wa? Yala ne be se ka n’ yɛrɛ minɛ ani k’a min k’a dama kɛɲɛ wa?’ Bibulu be min fɔ dɔlɔ koo la, ani o be na ni ɲiningali minw ye, n’an be miiri o kan, a ka ɲi an ka dɛmɛ ɲini Jehova fɛ (Zaburuw 139:23, 24). O cogo la, an b’a ɲini Jehova fɛ a k’an ɲɛminɛ n’a ka hakili senu ye. O cogo la fana, an b’an dusukun kolo a ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka miiriyaw ye. Nka, an ka kan k’an janto fɛɛn wɛrɛ la fana ka sɔrɔ ka koow latigɛ.

MUN NA AN KA KAN K’AN JANTO MƆGƆ WƐRƐ DUSUKUN KOO LA?

12, 13. Mun na bɛɛ dusukun tɛ baara kɛ cogo kelen na, ani an ka kan k’o koo ta cogo di?

¹² A bena bari i la k’a ye ko tuma dɔw la, bɛɛ dusukun tɛ baara kɛ cogo kelen na fewu. Kɛcogo dɔ wala landako dɔ be se ka kɛ basi ye balima dɔ fɛ k’a sɔrɔ a ka di balima wɛrɛ ye ani ale tɛ basi sɔrɔ a la. Ɲɛyirali fɛ, a be se ka diya balima dɔ ye ka dɔlɔ dɔɔni min n’a teriw ye ɲɛnagwɛ yɔrɔ dɔ la sufɛ. Nka, balima dɔ wɛrɛ dusukun be se k’a kɛlɛ k’o koo kɛ. Mun na o balima fila tɛ koow jati cogo kelen na, ani mun na an ka kan k’an janto o koo la n’an b’a fɛ ka koo dɔ latigɛ?

¹³ Koo caaman b’a to bɛɛ tɛ kelen ye. An lamɔcogo tɛ kelen ye fewu. Ɲɛyirali fɛ, dɔw ye fiyɛn dɔ kɛlɛ fɔlɔ la ani n’a sɔrɔ u yɛrɛ ma see sɔrɔ a kan fɔlɔ. O kama, u b’u yɛrɛ kɔrɔsira kosɔbɛ a ma (1 Masacɛw 8:38, 39). Ni dɔw ta kɛra dɔlɔko ye, u tɛna tulon kɛ n’a ye tugun hali dɔɔni yɛrɛ. N’o ɲɔgɔnna mɔgɔ dɔ nana bɔ i ye i ka soo, n’i ko a ka dɔlɔ min, a dusukun bena a lasun a ka ban, ani joo b’a fɛ. Yala o bena i tɔɔrɔ wa? Yala i bena a ɲini k’a tigi waajibiya wa? Ayi. I b’a bankun lɔn wo, i t’o lɔn wo (ani n’a sɔrɔ a yɛrɛ t’a fɛ k’o ɲɛfɔ i ye nin yɔrɔ la), balimaya kanu kosɔn, i tɛna a ɲini k’a waajibiya.

14, 15. Kerecɛn fɔlɔw dusukun tun tɛ baara kɛ cogo kelen na koo juman na, ani Pol ye ladili juman di o koo la?

¹⁴ Ciden Pol y’a yira ko tuma caaman na, kerecɛn fɔlɔw dusukun tun tɛ baara kɛ cogo kelen na fewu. O wagati la, kerecɛn dɔw dusukun tun b’u kɛlɛ josɔnsogow koo la (1 Korɛntikaw 10:25). Komi o dumunifɛnw tun be tila ka feere lɔgɔfɛ la, Pol dusukun tun t’a kɛlɛ o koo la. Ale fɛ, joow tɛ foyi ye. Dumunifɛnw danbaga ye Jehova lo ye, o kama ale taw lo, joow ta tɛ. Nka, Pol y’a faamu ko dɔw tun t’o koo jati o cogo kelen na. Sanni u ka kɛ kerecɛnw ye, n’a sɔrɔ u tun ye josɔnlaw ye. Olu fɛ, fɛɛn o fɛɛn tun ɲɛsinna joo koo ma hali ka kɔrɔ, a tun b’u dusukun kɛlɛ. Pol y’o koo ɲɛnabɔ cogo di?

¹⁵ Pol y’a fɔ ko: “Fanga b’an minw na, an ka kan ka barikatanw dɛmɛ, an kana an diyanakow dama kɛ. Fɛɛn min tun ka di Krista ye, a m’o kɛ.” (Ɔrɔmukaw 15:1, 3). Pol y’a jati ko an ka kan k’an balimaw ka makoyakow bila an taw ɲɛ i ko Krista y’a kɛ cogo min na. Baro kɛtɔ o koo kelen kan, Pol y’a fɔ ko a ka fisa ale ma a kana sogo ɲimi tugun abada sanni a k’a balima dɔ kunnatiɲɛ, Krista y’a niin di min kosɔn.—1 Korɛntikaw 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Minw dusukun b’u jalaki koo fitinin fitininw bɛɛ la, mun na u man kan ka tɔɔw kiti n’u be koow jati cogo wɛrɛ la?

¹⁶ Faan wɛrɛ fɛ, minw dusukun b’u jalaki koo fitinin fitininw bɛɛ la, olu man kan ka tɔɔw kɔrɔfɔ ani k’a gwɛlɛya mɔgɔw ma ko bɛɛ ka kan ka koow jati i n’a fɔ olu (Ɔrɔmukaw 14:10). Tiɲɛn na, dusukun ka baara kuun ye k’an yɛrɛ kiti sanni ka tɔɔw kiti. I hakili to Yezu ka kuma nunu na: “Aw kana tɔw kiti, janko Ala kana aw kiti.” (Matiyo 7:1). Kafo kɔnɔ, koo minw ye dusukun koow ye, an kana sɔsɔli kɛ u kan. Nka an k’a ɲini ka kanuya ni kelenya yiriwa, ka ɲɔgɔn sabati sanni ka ɲɔgɔn kɛlɛ.—Ɔrɔmukaw 14:19.

NAFA JUMAN B’A LA KA KƐ NI DUSUKUN ƝUMAN YE

17. Mɔgɔ caaman dusukun be cogo di bi?

¹⁷ Ciden Piyɛri y’a sɛbɛ ko: “Dusukun ɲuman ka to aw fɛ.” (1 Piyɛri 3:16, ABM). Dusukun min gwɛnin lo Jehova Ala ɲɛɛ kɔrɔ, o ye dugaba ye. Mɔgɔ caaman dusukun tɛ o cogo la bi. Pol ye dɔw kofɔ ko u dusukun be ‘i n’a fɔ nɛgɛ wulen ka fɛɛn jɛnida.’ (1 Timote 4:2, ABM). Nɛgɛ gwanniman be mɔgɔ farisogo jɛni k’a fin ani o yɔrɔ be faga. O cogo kelen na, mɔgɔ caaman dusukun faganin lo. A gwɛlɛyara fɔɔ a t’u lasɔmi, a t’u kɛlɛ, a t’u jalaki ani u yɛrɛ tɛ maloya lɔn tugun. Bi, mɔgɔ caaman dusukun t’u jalaki foyi la tugun.

18, 19. a) Nafa juman be se ka kɛ a la n’an dusukun b’an jalaki ani ka maloya bila an na? b) N’an nimisara an ka jurumuw na nka an dusukun bele b’an jalaki, an be se ka mun lo kɛ do?

¹⁸ Tiɲɛn na, n’an dusukun b’an jalaki koo dɔ la, a b’a fɛ k’a fɔ an ye ko an ye koo jugu dɔ lo kɛ. N’o ye jurumukɛla lasun a ka nimisa, a ka jurumu mana juguya cogo o cogo, a be se ka yafa a ma. Ɲɛyirali fɛ, masacɛ Dawuda tun ye kojuguba dɔ kɛ. Nka komi a nimisara sɔbɛ la, Ala yafara a ma. A y’a ka kojugu kɛli haramuya ani k’a cɛsiri ka Jehova ka sariyaw labato. O y’a dɛmɛ k’a ye ko Jehova ‘ka ɲi, a be yafa.’ (Zaburuw 51:3-21; 86:5). N’an nimisara an ka jurumu na ani Jehova yafara an ma, nka o bɛɛ n’a ta an dusukun bele b’an jalaki, k’an tɔɔrɔ ani ka maloya bila an na do?

¹⁹ Tuma dɔw la, mɔgɔ dusukun be se ka to k’a jalaki ani k’a kɛlɛ kojugu wagati jan kɔnɔ hali k’a sɔrɔ nafa foyi t’o la tugun. O la, an dusukun min b’an jalaki, an be se k’a to a k’a faamu ko Jehova ka bon ni adamadenw dusukunnataw bɛɛ ye. An ka kan ka la a la ani ka sɔn a ma ko Ala b’an kanu ani a be yafa an ma i ko an yɛrɛ be tɔɔw jija o la cogo min na (1 Zan 3:19, 20). Dusukun saniyanin be na ni hɛɛrɛ, hakilisigi ni ninsɔndiyaba ye, o minw sɔrɔ man di fewu duniɲa nin kɔnɔ. Mɔgɔ minw ye jurumuba kɛ fɔlɔ la, u caaman y’o lafiya ɲɔgɔn sɔrɔ ani sisan, u be se ka baara kɛ Jehova Ala ye ni dusukun ɲuman ye.—1 Korɛntikaw 6:11.

20, 21. a) Gafe nin kuun ye mun ye? b) An kerecɛnw be ni hɔɔrɔnya juman ye, ani o be sira di an ma ka mun kɛ?

²⁰ Gafe nin kuun ye k’i dɛmɛ k’o ninsɔndiya ɲɔgɔn sɔrɔ, ka kɛ ni dusukun ɲuman ye Sutana ka duniɲa ɲagaminin nin laban wagati tɔɔ kɔnɔ. Koo dɔw be se ka kɛ i sen kɔrɔ loon bɛɛ. I ka kan ka miiri Bibulu ka sariyaw n’a ka miiriya minw kan ani k’u sira tagama, gafe nin tɛ se k’u bɛɛ ɲɛfɔ. Kana miiri fana ko i bena sariya nɔgɔmanw sɔrɔ tuma bɛɛ gafe nin kɔnɔ minw ɲɛsinna dusukun koow ma. Gafe nin kuun ye ka Ala ka Kuma sira tagamacogo yira i la i ka loon o loon ɲɛnamaya kɔnɔ walisa k’i dɛmɛ k’i dusukun kolo ani k’a magaya. “Krista ka sariya” tɛ i n’a fɔ Musa ta. A b’a ɲini a sira tagamabagaw fɛ u k’u sinsin u dusukun ni Bibulu kɔnɔ miiriyaw kan ka tɛmɛ sariya sɛbɛninw kan (Galatikaw 6:2). O cogo la, Jehova ye kerecɛnw hɔɔrɔnya cogo kabakoman na. Nka, a ka Kuma b’an hakili jigi ko an kana an ka “juguya dogo o hɔrɔnya nin jukɔrɔ” fewu (1 Piyɛri 2:16). O hɔɔrɔnya be sababu ɲuman di an ma an k’a yira ko an be Jehova kanu.

²¹ Miiriya jɔnjɔn minw be Bibulu kɔnɔ, i ka miiri k’a filɛ delili la i be se k’u sira tagama cogo fisaman min na. O kɔ, i ye min faamu, baara kɛ n’o ye. O la, i ye kooba min daminɛ tuma min na i ye Jehova lɔn, o bena to ka taga ɲɛ. Ani i kɛtɔ k’i yɛrɛ degi o la, i bena faamuyali “hakili sɔrɔ.” (Eburuw 5:14). I dusukun min kolola Bibulu fɛ, o bena i nafa loon bɛɛ i ka ɲɛnamaya kɔnɔ. I ko mɔgɔ min be tagamabaga ɲɛminɛ, i dusukun bena i dɛmɛ ka koow latigɛ minw ka di i sankolola Faa ye. O ye fɛɛrɛ sɔbɛ ye min bena i dɛmɛ i ka to Ala ka kanuya la.