Kuncɛli Kumaw

1, 2. Mun na a kɔrɔtanin lo an ka kɛ ni limaniya ye bi? A ɲɛyira.

LIMANIYA. Kumaden ɲuman lo min ɲɛsinna jogo cɛɲumanba dɔ ma. Nka, an mana limaniya koo mɛn, an ka ɲi ka miiri kumaden wɛrɛ la: o ye “teliya” lo ye. Mun na do? Sabu ni limaniya tɛ an na, an ka kan ka teliya k’o jogo degi. Nka ni limaniya b’an na tiɲɛn na, an ka kan ka teliya k’a tanga ani ka barika don a la. Mun na do?

² Miiri k’a filɛ, i be kongojalan dɔ cɛtigɛra. O kongoba nin kɔnɔ, i mako gwɛlɛ be jii la. N’i ye jii dɔɔni sɔrɔ, yala i tɛna a tanga tile ma walisa a kana ja wa? I fana bena to k’i ka bara fa walisa a ka se n’i ye i tagayɔrɔ la. An be duniɲa min kɔnɔ, a be komi kongojalan: Jii sɔrɔ man di kongojalan kɔnɔ cogo min na, o cogo kelen na limaniya sɔbɛ sɔrɔ man di bi. A ka teli ka bɔsi an na joona joona n’an m’a tanga ani ka barika don a la. An tɛ se ka to niin na ni jii t’an fɛ. O cogo kelen na an tɛ se ka kisi Alako ta fan fɛ ni limaniya t’an na.—Ɔrɔm. 1:17.

3. a) Jehova ye mun lo di an ma walisa k’an dɛmɛ ka limaniya sɔrɔ? b) An ka ɲi k’an hakili to fɛɛn fila jumanw lo la?

³ Jehova b’a lɔn ko an mako gwɛlɛ be limaniya la. A fana b’a lɔn ko a man nɔgɔ ka limaniya sɔrɔ bi ani k’a mara. O lo y’a to a ye ɲɛyirali dɔw di an ma walisa an k’u ladegi. Jehova ye hakili senu di ciden Pol ma walisa a k’a sɛbɛ ko: “Ala y’a daa di koo min na, minw be la Ala la, ka muɲu fɔɔ k’o sɔrɔ, aw ka olu ladege.” (Eburuw 6:12). An ye baro kɛ cɛɛw ni muso kantigiman minw koo la gafe nin kɔnɔ, Jehova ka ɔriganisasiyɔn fana b’an jija ko an ka banba k’olu ladegi. O la do, an ka ɲi ka mun lo kɛ sisan? An k’an hakili to fɛɛn fila la: 1) An ka to k’an ka limaniya barika bonya. 2) An jigi be koo minw na, u ka kan ka gwɛ an hakili la.

4. Mun lo b’a yira ko Sutana b’a fɛ k’an ka limaniya tiɲɛ? Mun na o man kan k’an jigi tigɛ?

⁴ To k’i ka limaniya barika bonya. Mɔgɔ jugu dɔ b’a fɛ k’an ka limaniya tiɲɛ: Sutana lo. A ye duniɲa nin yɛlɛma k’a kɛ i n’a fɔ kongojalan, yɔrɔ min na a man nɔgɔ ka kɛ ni limaniya ye. A fanga ka bon n’an ta ye fɔɔ ka taga ka na. Yala an ka kan ka siran ko an tɛ se ka limaniya sɔrɔ ani k’a barika bonya wa? Ayi! Mɔgɔ minw bɛɛ b’a fɛ ka kɛ ni limaniya sɔbɛ ye, Jehova ye olu teri sɔbɛ ye. A b’an jigi sigi ko ale ka dɛmɛ sababu la, an be se ka Sutana kɛlɛ fɔɔ a be boli k’a mabɔ an na! (Zaki 4:7). Walisa ka se k’o kɛ, an ka wagati ta loon o loon k’an ka limaniya barika bonya ani k’a sabati. Cogo di do?

5. Cɛɛw ni muso limaniyanin minw koo fɔra Bibulu kɔnɔ, u ye u ka limaniya sɔrɔ cogo di? A ɲɛfɔ.

⁵ I ko an y’a ye gafe nin kɔnɔ, cɛɛw ni muso limaniyanin minw koo fɔra Bibulu kɔnɔ, u ma wolo n’o jogo ye. U ka ɲɛnamaya kɛcogo y’a yira ka gwɛ ko limaniya be sɔrɔ Jehova ka hakili senu barika la (Gal. 5:22, 23, ABM ). U ye dɛmɛ ɲini Jehova fɛ ani Jehova tora k’u ka limaniya barika bonya. An fana k’o ɲɔgɔn kɛ. An kana ɲinɛ abada ko Jehova be hakili senu di mɔgɔ ma caaman. Nka fɔɔ i k’o deli a fɛ ani i ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’i ka deliliw ye (Luka 11:13). An be se ka koo wɛrɛ juman kɛ?

6. Bibulu ka maanaw kalan be se k’an nafa bɛrɛbɛrɛ cogo di?

⁶ Minw ka limaniya barika tun ka bon kosɔbɛ, gafe nin kumana u damanin dɔrɔn lo koo la. Caamanba wɛrɛw be yen! (Eburuw 11:32 kalan). U kelen kelen bɛɛ ka maana be se k’an dɛmɛ ka kalan kɛ ka dunya ani ka delili kɛ walisa ka koo caaman wɛrɛw lɔn. N’an b’u ka maanaw kalan sanfɛ sanfɛ dɔrɔn, an ka limaniya tɛna barika sɔrɔ. Walisa kalan k’an nafa bɛrɛbɛrɛ, fɔɔ an ka wagati ta k’o maanaw kɛyɔrɔw n’u kɛwagatiw sɛgɛsɛgɛ. An k’a to an hakili la tuma bɛɛ k’o mɔgɔ dafabaliw tun ye “anw bɔɲɔgɔnko adamaden ye.” (Zaki 5:17). O la, an bena la u ka koow la ka tɛmɛ fɔlɔ kan. An k’an yɛrɛ bila u nɔɔ na. O la, an bena a faamu u tun bena min kɛ ni an ka gwɛlɛyaw n’an ka kunko ɲɔgɔnw tun ye u sɔrɔ.

7-9. a) Mɔgɔ limaniyanin minw koo fɔra gafe nin kɔnɔ, n’a tun fɔra u ye ko u ka Jehova bato i ko an b’a kɛra cogo min na bi, u tun bena mun lo kɛ do? b) Mun na an ka kan k’an ka limaniya barika bonya n’an ka kɛwalew ye?

⁷ An be an ka limaniya barika bonya fana n’an ka kɛwalew ye. Bibulu yɛrɛ b’a fɔ ko “dannaya salen don ni kɛwalew tɛ.” (Zaki 2:26, ABM ). Bi, Jehova ye baara sifa dɔ kalifa an ma. An ye baro kɛ mɔgɔ minw koo la, n’o baara ɲɔgɔn tun kalifara u ma, miiri k’a filɛ u tun bena ninsɔndiya kosɔbɛ cogo min na!

⁸ Ɲɛyirali fɛ, Ibrayima tun ye sarakabɔlan dɔ lɔ ni kabakuruw ye ka Jehova bato kongokolon kɔnɔ. Nka, n’a tun fɔra a ye ko a ka jɛn n’anw ye bi Masaya Boon ɲuman dɔ kɔnɔ wala lajɛnba dɔ la do? A tun bena a ye ko layidu minw ma dafa ale ɲɛɛ na, an be baro kɛra u kan k’u ɲɛfɔ ani k’u pereperelatigɛ cogo diiman na. O tun bena mun lo kɛ a la do? (Eburuw 11:13 kalan). Eliya do? Ale y’a jija ka baara kɛ Jehova ye masacɛ murutinin dɔ ka wagati la. A fɔra a ye ko a ka Baali ka kiraw faga. Nka, n’a tun fɔra a ye ko sanni a k’o kɛ, a ka taga bɔ mɔgɔw ye hɛɛrɛ la k’u dusu saalo ani k’u jigi tugu do? Tiɲɛn na, yala o cɛɛw n’o muso limaniyaninw tun tɛna teliya ka sɔn ka Jehova bato i ko an b’a kɛra cogo min na bi wa?

⁹ O la do, an ka to k’an ka limaniya barika bonya n’an ka kɛwalew ye. N’an y’o kɛ, o bena a yira ko an be tugura o cɛɛw n’o muso limaniyaninw ka ɲɛyirali kɔ. I ko a fɔra gafe nin dadon kumaw na, u bena kɛ an teriw ye sabu an bena u lɔn ka ɲɛ. Nka dɔ yɛrɛ be se ka fara o teriya barika kan yanni dɔɔni.

10. An bena ninsɔndiya juman lo sɔrɔ alijɛnɛ kɔnɔ?

¹⁰ I jigi be min na, a to o ka gwɛ i hakili la. Ala be jigiya min di a sagokɛlaw ma, o lo ye barika don cɛɛw ni muso limaniyaninw na tuma bɛɛ. Ele do? Ɲɛyirali fɛ, miiri k’a filɛ i ninsɔn bena diya cogo min na ka Ala sagokɛla kantigimanw kunbɛn n’u nana kunu (Kɛwaliw 24:15 kalan, ABM ). E b’a fɛ k’u ɲininga mun ni mun lo la?

11, 12. Duniɲa kura kɔnɔ, e b’a fɛ ka ɲiningali jumanw lo kɛ: a) Abɛli ye? b) Nuhun ye? c) Ibrayima ye? d) Ruti ye? e) Abigayɛli ye? f) Ɛsitɛri ye?

¹¹ N’i ye Abɛli kunbɛn, i tɛna kɔrɔtɔ k’a ɲininga ko a bangebagaw tun be cogo di? I fana be se k’a ɲininga ko: “Serubɛn minw tun be Edɛn nankɔ donda la, i delila ka kuma n’u ye wa? U ye i jaabi wa?” Nuhun do? I be se k’a ɲininga ko: “I siranna Nefilimuw ɲɛɛ wa? Bɛgɛnw ni kongosogo minw tun be n’i ye kurun kɔnɔ, i ye u ladon cogo di o saan na?” N’i ye Ibrayima kunbɛn, i be se k’a ɲininga ko: “I ye Sɛmu kunbɛn ka ye wa? Jɔn lo ye i kalan Jehova koo la? A tun ka gwɛlɛ i ma ka bɔ Uri dugu kɔnɔ wa?”

¹² O cogo kelen na, muso kantigiman minw bena kunu, an k’a filɛ i be se k’u ɲininga min na. “Ruti, mun lo ye i lasun i kɛra Jehova batobaga ye?” “Abigayɛli, i ye Dawuda dɛmɛ cogo min na, i siranna k’o fɔ Nabali ye wa?” “Ɛsitɛri, e ni Maridose ka maana min lakalila Bibulu kɔnɔ, o banni kɔ, aw ka koo tɔɔ kɛra di?”

13. a) Ala bena minw lakunu, n’a sɔrɔ u bena i ɲininga mun ni mun lo la? b) Cɛɛw ni muso minw limaniyanin tun lo galen, i bena se k’u kunbɛn. I be mun miiri o koo la?

¹³ N’a sɔrɔ o cɛɛw n’o muso limaniyaninw bena i ɲininga koo caaman na fana. A bena kɛ ninsɔndiyaba ye k’a ɲɛfɔ u ye laban loonw tun ka gwɛlɛ cogo min na ani Jehova y’a ka mɔgɔw duga cogo min na o wagati la! Siga t’a la, u bena kabakoya kosɔbɛ k’a lɔn Jehova y’a ka layiduw bɛɛ dafa cogo min na. Duniɲa kura kɔnɔ, Ala sagokɛla kantigiman minw koo fɔra Bibulu kɔnɔ, a tɛna gwɛlɛya tugun an ma ka miiri k’a filɛ u tun be cogo min na. U bena kɛ n’an ye o yɔrɔ la alijɛnɛ kɔnɔ! O kama, i k’i seko bɛɛ kɛ sisan walisa o mɔgɔw ka maana ka kɛ tiɲɛnko ye i ɲɛɛ na. To k’u ka limaniya ɲɔgɔn ladegi. An b’a fɛ u ka kɛ i teri sɔbɛw ye ani i ka ninsɔndiya ka Jehova bato n’u ye fɔɔ abada!