I be se ka mun lo kɛ n’i furuɲɔgɔn be porno filɛ?

• “Ne fɛ, a kɛra komi n’ cɛɛ tun be to ka ɲamɔgɔya lo kɛ.”

• “O ye n’ lamaloya, n’ tora k’a fɔ n’ yɛrɛ ye ko n’ koo tɛ se ka diya mɔgɔ ye ani ko nafa foyi tɛ n’ na.”

• “N’ tun tɛ se k’o koo fɔ mɔgɔ si ye. N’ tun be tɔɔrɔla n’ kelen ni n’ kelen.”

• “A tun be n’ ɲɛɛ na ko Jehova t’a janto n’ na.”

O lakalitaw b’a yira muso be tɔɔrɔ cogo min na n’a cɛɛ be porno filɛ. N’a tora k’o kɛ dogo la, n’a sɔrɔ kalo wala saan caaman yɛrɛ kɔnɔ, a muso be se k’a miiri ko ale tɛ se ka la a la tugun. Muso dɔ ko: “A tun be n’ ɲɛɛ na ko n’ tɛ n’ cɛɛ lɔn hali dɔɔni. Yala a be koo wɛrɛw dogora n’ na wa?”

Muso minw cɛɛ be porno filɛ, barokun nin labɛnna olu lo kama.a An bena Bibulu ka sariyakolo dɔw lajɛ minw bena o musow dusu saalo, k’a to u ka la a la ko Jehova b’u kanu ani ko a b’a fɛ k’u dɛmɛ. O sariyakolow bena u dɛmɛ u hakili ka sigi kosɔbɛ ani u magwɛrɛnin ka to Jehova la.b

FURUƝƆGƆN JALAKIBALI BE SE KA MUN LO KƐ?

Hali n’i tɛ se k’a lɔn i cɛɛ be koo minw bɛɛ kɛ, i be se ka koo dɔw kɛ minw bena a to i hakili be sigi kosɔbɛ. An k’o koo dɔw lajɛ:

Kana to k’i yɛrɛ jalaki. Muso dɔ be se k’a miiri ko a cɛɛ be porno filɛ sabu ale ye koo jugu dɔ lo kɛ. Alice tun b’a jati ko n’a sɔrɔ fiɲɛ dɔ b’ale la.c A tun b’a yɛrɛ ɲininga ko: “Mun na a ka di n’ cɛɛ ye ka muso wɛrɛw filɛ ka ne to yen?” Muso dɔw be u cɛɛ ka pornofilɛ koo ta cogo min na, u b’u yɛrɛ jalaki o kosɔn. U b’a miiri k’olu lo be koow tɔɔ juguyara. Danielle ko: “O koo tun be to ka n’ dusu gwan kosɔbɛ minkɛ, n’ tun b’a jati ko ne lo b’an ka furu nagasira.”

N’ele fana b’o lo miiri, la a la ko Jehova tɛ i jalaki i cɛɛ ka kɛwalew kosɔn. Zaki 1:14 b’a fɔ ko: “Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ kɔnɔnako le be kojugukɛ nigɛ don a la.” (Ɔrɔm. 14:12; Filip. 2:12). Jehova tɛ i jalaki, nka a dusu ka di kosɔbɛ i ka kantigiya kosɔn.—2 Til. Kib. 16:9.

A ka ɲi fana i k’a faamu ko n’i cɛɛ be porno filɛ, o kɔrɔ tɛ ko i cɛ man ɲi le. Lɔnnikɛlaw ko mɔgɔ min be porno filɛ, cɛnimusoko nege be gwan a la ani muso si tɛ se k’o nege wasa.

Kana hami kojugu. Catherine ko ale tun be to ka miiri a cɛɛ ka pornofilɛ koo dɔrɔn lo la. Frances ko: “Tuma o tuma ni n’ t’a lɔn n’ cɛɛ be yɔrɔ min na, o be hami bila n’ na. N’ dusu be tiɲɛ tile kuru bɛɛ la.” Muso dɔw ko n’u be ni balima dɔw ye minw be se ka kɛ u cɛɛ ka pornofilɛ koo kala ma, o be maloya bila u la. Dɔ wɛrɛw ko u b’a jati ko u b’u kelen na sabu mɔgɔ si tɛ u ka koo faamu.

O dusukunnakow bɛnnin lo. Nka, n’i be i ka wagati fanba kɛ ka to ka miiri o koow la, o bena dɔ lo fara i ka hami kan. O la, i be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, sinsin o lo kan. N’i y’o kɛ, o bena i dɛmɛ ka muɲu.—Zab. 62:3; Efɛz. 6:10.

Bibulu kɔnɔ, muso dɔw kofɔra minw dusu tun kasinin lo ani u ye dususalo sɔrɔ, u kɛtɔ ka Jehova deli. N’i be olu ka maanaw kalan ani ka miiri u kan, o bena i dɛmɛ. Jehova ma o musow ka gwɛlɛyaw bɔ u kan tuma bɛɛ. Nka a y’u hakili sigi. Misali la, Annɛ “dusu tun cɛnnin be kosɔbɛ” a ka gwɛlɛya kosɔn. Nka, tuma min na a “mɛnna Masaba daali la,” a hakili sigira, hali k’a sɔrɔ a tun t’a lɔn a ka koo tun bena kɛ cogo min na.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Dɛmɛ ɲini kafo ka diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ. U be se ka kɛ i ko “dogoyɔrɔ, min be mɔgɔ tanga fɔɲɔ ma” ani “i ko boon, sanji natuma na.” (Ezayi 32:2). U yɛrɛ be se k’i ɲɛsin balimamuso dɔ ma i be se k’i kɔnɔkow fɔ min ye ani a be i dusu saalo.—Talenw 17:17.

I BE SE K’A DƐMƐ WA?

N’i furucɛ be porno filɛ, yala i be se k’a dɛmɛ a ka see sɔrɔ o delinanko jugu kan wa? N’a sɔrɔ i be se k’o kɛ. Bibulu b’a fɔ an ye ko walisa ka gwɛlɛya dɔ ɲɛnabɔ wala ka see sɔrɔ an jugu fariman dɔ kan, “mɔgɔ fila ka fisa mɔgɔ kelen ye.” (Waaj. 4:9-12). Lɔnnikɛlaw y’a yira ko ni furuɲɔgɔnw be ɲɔgɔn dɛmɛ, min be to ka porno filɛ, ale ka teli ka see sɔrɔ a ka delinanko jugu kan ani tɔɔ kelen be se ka la a la tugun.

Tiɲɛn na, furuɲɔgɔn min be to ka porno filɛ, a kɔrɔtanin lo ale k’a kɔnɔ gwɛ ani k’a jija walisa ka see sɔrɔ o delinanko jugu kan. Yala a ye Jehova deli a ka fanga di ale ma ani a ye dɛmɛ ɲini diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ wa? (2 Kor. 4:7; Zaki 5:14, 15). Yala a ye labɛn dɔw bila sen kan walisa k’a yɔrɔ janya o kɔrɔbɔli ma wa? Misali la, a tun be wagati min kɛ a ka telefɔni n’a ɲɔgɔnnaw kan, yala a ye dɔ bɔ o la wa? Koo minw be se ka pornofilɛ nege don a la, yala a b’a yɔrɔ janya u la wa? (Talenw 27:12). Yala a be sɔn i ka dɛmɛ na ani a b’a kɔnɔ gwɛ i ye sɔbɛ la wa? N’o lo, i bena se k’a dɛmɛ.

An k’a filɛ Ethan n’a muso Felicia ye ɲɔgɔn dɛmɛ cogo min na. Ethan tun be to ka porno filɛ kabi a denmisɛn tuma na. Felicia y’a jija kosɔbɛ walisa kumaɲɔgɔnya ka nɔgɔya u ni ɲɔgɔn cɛ. A cɛɛ be se ka kuma a fɛ tuma o tuma ni pornofilɛ nege b’a la. Ethan ko: “N’ be n’ kɔnɔ gwɛ ka kuma n’ muso fɛ, n’ tɛ foyi dogo a la. A be n’ dɛmɛ ni kanuya ye ka labɛnw kɛ walisa ka n’ yɛrɛ tanga pornofilɛ ma. Ani a be n’ ɲininga tuma o tuma ni n’ be sera k’o labɛnw labato. A be n’ dɛmɛ fana n’ kana wagati caaman kɛ ɛntɛrɛnɛti kan.” Tiɲɛn lo ko Ethan ka pornofilɛ koo be Felicia dusu kasi. Nka a ko: “N’ ka dusugwan ani n’ ka tɔɔrɔ lo tɛna a dɛmɛ a ka to k’a ɲini ka see sɔrɔ o delinanko jugu kan. An kumana a ka gwɛlɛya koo la. O kɔ, a tun labɛnnin lo ka n’ dɛmɛ n’ ka see sɔrɔ n’ ka dusukasi kan.”

O barow ɲɔgɔn be se ka cɛman dɛmɛ a ka pornofilɛ dabila. U be se ka musoman fana dɛmɛ ka la a cɛɛ la kokura. Cɛman ka ɲi k’a kɔnɔ gwɛ k’a ka delinanko juguw kofɔ a muso ye, k’a tagayɔrɔ ani a ka kɛtaw fɔ a ye fana. O la, a bena nɔgɔya a muso ma ka la a la sabu a tɛ a ɲinina ka koo dɔ dogo a la.

Yala i lanin b’a la ko i be se k’i cɛɛ dɛmɛ o cogo la wa? N’o lo, mun na aw tɛ barokun nin kalan ani ka baro kɛ a kan ɲɔgɔn fɛ? I cɛɛ ka ɲi k’a ɲini ka pornofilɛ dabila ani ka sababu di i ma i ka la a la. N’i b’a fɛ ka kuma a fɛ o gwɛlɛya koo la, sanni a ka dimi i kɔrɔ, a ka ɲi k’a ɲini k’a faamu o koo be min kɛ i la. A be jijali minw kɛra, ele fana ka ɲi k’a jija u kosɔn ani ka sababu di a ma a k’a to i be la a la tugun. Aw fila bɛɛ ka ɲi k’a lɔn koo minw be mɔgɔw lasun ka porno filɛ ani mɔgɔ be se ka see sɔrɔ o kan cogo min na.d

N’a sɔrɔ i be siran ko ni ele n’i cɛɛ be kumana o koo la, a bena laban ni sɔsɔli ye. N’o lo, ele n’i cɛɛ be se ka kaan bɔ diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ma aw fila bɛɛ delinin be min na walisa a ka na fara aw kan wagati dɔ la ka baro kɛ o koo la. A to i hakili la ko hali n’i furuɲɔgɔn sera ka pornofilɛ dabila, walisa i ka la a la kokura, o be se ka wagati ta. Nka kana i fari faga. To k’a filɛ aw ka jɛnɲɔgɔnya be fisayara cogo min na, hali ni dɔɔni dɔɔni lo. La a la ko ni ele n’i furuɲɔgɔn muɲuna ɲɔgɔn kɔrɔ, a laban aw ka furu bena barika sɔrɔ kokura.—Waaj. 7:8; 1 Kor. 13:4.

NKA N’A MA PORNOFILƐ DABILA DO?

N’i cɛɛ be pornofilɛ dabila ka segi k’a daminɛ, yala o kɔrɔ ko a nimisanin tɛ ani a tɛna se ka pornofilɛ dabila wa? Ayi. Ni pornofilɛ tun kɛra a delinanko ye, n’a sɔrɔ a ka ɲi ka bondori kɛ n’o nege jugu ye a sii bɛɛ la walisa k’a ɲini ka see sɔrɔ a kan. N’a sɔrɔ a yɛrɛ bena segi ka porno filɛ tugun hali n’a tun sera k’a dabila saan caaman kɔnɔ. Walisa k’a yɛrɛ tanga o ma, n’a sɔrɔ a ka ɲi ka fɛɛrɛ barikamanw bila sen kan. Misali la, a ka ɲi ka to k’o fɛɛrɛw labato hali n’a be komi a ye see sɔrɔ a ka nege jugu kan (Talenw 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12). A ka ɲi k’a “ka miiriya yɛlɛma” ani k’a jija “ka ko jugu koniya.” O koo jugu dɔw ye pornofilɛ ye ani koo nɔgɔnin sifa bɛɛ i n’a fɔ k’i ɲɛfɛla mɔmɔ walisa k’i ka cɛnimusoko nege wasa (Efɛz. 4:23; Zab. 97:10, Bible senuma; Ɔrɔm. 12:9). Yala a labɛnnin lo k’o kɛ wa? N’o lo, a bena se ka pornofilɛ dabila.e

Nka i be se ka mun lo kɛ, n’i cɛɛ t’a fɛ k’o delinanko jugu dabila? A gwɛnni lo ko i dusu bena to ka kasi, i bena to ka dimi, i bena to k’a miiri ko a b’i janfara le ani o be faamu. Nka, a ɲini ka dusulafiya sɔrɔ i kɛtɔ ka koow to Jehova bolo (1 Piyɛri 5:7). To k’a ɲini k’i magwɛrɛ a la i kɛtɔ ka Bibulu sɛgɛsɛgɛ, ka delili kɛ ani i ye koo minw kalan ka miiri o kan. N’i b’o kɛra, la a la ko Jehova fana bena a magwɛrɛ i la. A fɔra Ezayi 57:15 kɔnɔ ko a be ni “nimisabaga [wala dusukasibagatɔ] ye, min majiginin be” ani a b’a fɛ k’o tigi dɛmɛ a ka ninsɔndiya sɔrɔ kokura. I seko bɛɛ kɛ ka kɛ kerecɛn ɲuman ye. Dɛmɛ ɲini diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ. Ani la a la ko sini ma, i cɛɛ be se k’a miiricogo yɛlɛma.—Ɔrɔm. 2:4; 2 Piyɛri 3:9.