An be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan cogo di?

1. An bɛɛ be bondori kɛra ni mun lo ye?

YALA a nege delila ka kɛ i la ka koo dɔ kɛ min man di Jehova ye wa? N’o lo, kana i fari faga. Bibulu b’a fɔ ko: “Kɔrɔbɔli minw y’aw sɔrɔ, o bɛɛ ɲɔgɔn delila ka adamaden sɔrɔ.” (1 Kor. 10:13). O kɔrɔ ko i be bondori kɛra ni nege jugu minw ye, mɔgɔ wɛrɛw fana be bondori kɛra n’o ɲɔgɔn ye. I t’i kelen na ani Jehova ka dɛmɛ barika la i bena see sɔrɔ.

2. Kerecɛn dɔw ni Bibulu kalanden dɔw be bondori kɛra ni nege jugu sifa jumanw lo ye? (jaaw lajɛ fana).

² Bibulu b’a fɔ fana ko: “Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ kɔnɔnako le be kojugukɛ nigɛ don a la.” (Zaki 1:14). Koo minw be kojugukɛ nege don mɔgɔ dɔ la, o be se ka kɛ danna mɔgɔ wɛrɛ fɛ. Misali la, kakalayako nege be se ka kerecɛn dɔ minɛ. Nga kakalayako sifa wɛrɛ nege be se ka kerecɛn wɛrɛ minɛ, o min ye cɛɲɔgɔnɲini wala musoɲɔgɔnɲini ye. Minw ye pornofilɛ dabila, a nege be se k’olu minɛ tugun. Minw tun be dɔrɔgi ta ani minw tun be dɔrɔ min k’a dama tɛmɛ, o fɛɛnw nege be se k’olu fana minɛ tugun. O ye nege jugu damanin ye kerecɛn dɔw ni Bibulu kalanden dɔw be bondori kɛra ni minw ye. Min ye ciden Pol sɔrɔ, n’a sɔrɔ o ɲɔgɔn delila k’an kelen kelen bɛɛ sɔrɔ ka ye. A y’a fɔ ko: “Tuma min na ne b’a fɛ ka koɲuman kɛ, n te se k’o kɛ, fɔɔ kojugu.”—Ɔrɔm. 7:21.

3. N’i be bondori kɛra ni nege jugu dɔ ye kabi wagatijan, o be se k’a to i be mun lo miiri?

³ N’i be bondori kɛra ni nege jugu dɔ ye kabi wagatijan, a be se ka kɛ i ɲɛɛ na ko i tɛna see sɔrɔ a kan abada. I be se k’a miiri fana k’o nege jugu kosɔn, i daa tɛ ɲɛnamaya banbali koo la. Nga i k’a lɔn ko o si tɛ tiɲɛn ye! Mun na do? Walisa k’o faamu, an bena ɲiningali fila jaabi barokun nin na: 1) O miiriya juguw be bɔ min? 2) I be se ka see sɔrɔ nege juguw kan cogo di?

SUTANA B’A FƐ AN KA MUN LO MIIRI?

4. a) Mun na Sutana b’a fɛ an k’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan? b) Mun na an be se ka la a la ko an be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan?

⁴ Sutana b’a fɛ an k’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan. Tuma min na Yezu ye delili kɛcogo yira a ka kalandenw na, a ko: “I kana a to Setana ye an nɛgɛ ka an bla kojugu ra, nka an bɔsi a boro.” (Mat. 6:13, Biblu Ala ta Kuma). O cogo la, a y’a yira ka gwɛ ko Sutana bena a ɲini k’an kɔrɔbɔ. Sutana y’a fɔ ko ni koo jugu nege ye adamaden minɛ, a tɛna sɔn ka mɛnni kɛ Jehova fɛ (Zɔbu 2:4, 5). Mun na a y’o fɔ? Sutana lo kɛra fɔlɔ ye ka tugu a ka nege juguw kɔ ani a ma sɔn ka to kantigiya la Jehova ye. O kama, a b’a miiri ko an be komi ale, ko ni koo jugu nege ye an minɛ, an bena sin ka bɔ Jehova kɔ. Hali k’a sɔrɔ Ala Dencɛ dafanin lo, Sutana y’a miiri yɛrɛ ko ale be se k’a lasun ka koo jugu kɛ (Mat. 4:8, 9). Nga miiri nin na: Yala an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan tiɲɛn na wa? An be se fɔɔ ka ɲɛ! Ciden Pol ye kuma minw fɔ, an sɔnnin be u ma. A ko: “Ala min be see di ne ma, ale barika la ne be se ka koow bɛɛ kɛ.”—Filip. 4:13.

5. An b’a lɔn cogo di ko Jehova lanin b’a la ko an be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan?

⁵ Jehova be dan na Sutana la. Ale lanin b’a la ko an be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan. An b’o lɔn cogo di? Sabu Jehova kɔnna k’a fɔ ko jamaba dɔ bena to kantigiya la ani u bena kisi tɔɔrɔba wagati la. O kumaw kɔrɔ ko di? Jehova m’a fɔ ko mɔgɔ damanin dɔrɔn, nga a ko jamaba dɔ lo bena don a ka duniɲa kura kɔnɔ. A fɔra ko “u y’u ka faniw ko ka gwɛ Sagaden joli la.” (Yir. 7:9, 13, 14). O kɔrɔ ko Ala b’a jati k’u saniyanin lo. An do b’a lɔn ko Jehova tɛ ngalon tigɛ fewu! A gwɛnin lo ko Jehova t’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan.

6-7. Mun na Sutana b’a fɛ an k’a miiri ko an tɛ se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ an ka nege juguw kosɔn?

⁶ Sutana b’a fɛ an k’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an nege juguw kan abada. Nga o dɔrɔn tɛ. A b’a fɛ an k’a miiri fana ko o nege juguw kosɔn, an tɛ se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Mun na Sutana b’a fɛ an k’o miiri? Sabu ale lo tɛ ni jigiya ye ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada ani Jehova bena a halaki pewu (Zɛnɛzi 3:15; Yir. 20:10). Siga t’a la ko an keliya be Sutana na sabu jigiya b’an fɛ ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. O lo kama a b’a fɛ an k’a miiri ko an be komi ale ani ko jigiya foyi t’an fɛ. Nga jigiya b’an fɛ siniɲasigi koo la. Tiɲɛn na, Bibulu b’an hakili sigi ko Jehova t’a fɛ k’an jalaki, nga a b’a fɛ k’an dɛmɛ le. “A t’a fɛ mɔgɔ si ka halaki, a b’a fɛ bɛɛ ka se ka nimisa ka faran a ka kojuguw la.”—2 Piyɛri 3:9.

⁷ Sutana lo b’a fɛ an k’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan wala ko an tɛna ɲɛnamaya banbali sɔrɔ o kosɔn. N’an y’o faamu ka ɲɛ, o bena a to an b’an cɛsiri ka lɔ kelen kan Sutana ɲɛ.—1 Piyɛri 5:8, 9.

AN KA DAFABALIYA BE SE K’A TO AN BE KƐ NI MIIRIYA JUMAN LO YE?

8. Ka kɛwale juguw niin bɔ a la, n’u ko jurumu o ɲɛsinna mun lo ma? (Zaburuw 51:7; kuma dɔ ɲɛfɔli lajɛ fana).

⁸ Ka Sutana niin bɔ a la, koo wɛrɛ be yen min be se k’a to an b’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan ani k’o kosɔn, an tɛ se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. O ye mun lo ye? O ye jurumu ye, an ye min sɔrɔ cɛɛn ye an bangebaga fɔlɔw fɛ.a—Zɔbu 14:4; Zaburuw 51:7 kalan.

9-10. a) Jurumu ye nɔɔ juman lo to Adama ni Awa kan? (jaa lajɛ fana). b) Jurumu be nɔɔ juman lo to anw kan?

⁹ A kɔrɔsi jurumu ye nɔɔ min to Adama ni Awa kan. U ka kanminɛbaliya kɔ, u y’u yɛrɛ dogo ani u y’a ɲini k’u fari sutara. Gafe Étude perspicace des Écritures y’a fɔ o koo la ko: “Jurumu ye maloya ni hami bila u la, u tun b’u yɛrɛ jalaki ani u tun b’a jati ko u latanganin tɛ.” Adama ni Awa tun tɛna se ka jɛnɲɔgɔnya kɛrɛnkɛrɛnnin kɛ ni Jehova ye tugun abada. U tun mana min o min kɛ, u tun bena to ka hami ani k’u yɛrɛ jalaki tuma bɛɛ sabu u kɛra jurumutɔw ye.

¹⁰ An ka koo ni Adama ni Awa ta tɛ kelen ye tigitigi. Mun na do? Sabu Jehova ma kunmabɔsara di olu kosɔn. A ye kunmabɔsara di anw lo kosɔn walisa an ka se k’an ka jurumuw yafali sɔrɔ ani an ka kɛ ni dusukun ɲuman ye (1 Kor. 6:11). Nga an ye jurumu ani dafabaliya sɔrɔ cɛɛn ye. O kama, a tɛ bari an na k’a ye ko an be maloya, ka hami, k’an yɛrɛ jalaki ani an b’a jati tuma dɔw la ko an latanganin tɛ. Bibulu b’a fɔ ko halibi, jurumu be adamadenw tɔɔrɔla. ‘Hali minw ma hakɛ kɛ Adama ta cogo la,’ olu bɛɛ be tɔɔrɔla (Ɔrɔm. 5:14). Nga an man ɲi k’a miiri ko komi an jurumutɔ be wolo, an tɛna se ka koo ɲuman kɛ abada wala ko an tɛ ni jigiya ye siniɲasigi koo la. An ka ɲi k’o miiriya juguw kɛlɛ. An be se k’o kɛ cogo di?

11. N’an b’a jati ko an tɛ se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan, an ka ɲi ka mun lo kɛ ani mun na? (Ɔrɔmukaw 6:12).

¹¹ An ye jurumutɔw ye minkɛ, tuma dɔw la an be se k’a jati ko an tɛna se k’an ka nege juguw kɛlɛ. A be komi fɛɛn dɔ lo b’a fɔra an ye ko an tɛ se ka nege juguw kɛlɛ abada. Nga an man ɲi ka mɛnni kɛ a fɛ. Mun na do? Sabu Bibulu b’a fɔ an ye ko an man kan k’a to jurumu “ka kuntigiya kɛ” an kan (Ɔrɔmukaw 6:12 kalan). O kɔrɔ ko an be se k’a latigɛ ko an tɛna tugu an ka nege juguw kɔ (Gal. 5:16). Jehova lanin b’a la ko an be se ka ban kojugukɛ ma. N’o tɛ, a tun tɛna o ɲini an fɛ (Deter. 30:11-14; Ɔrɔm. 6:6; 1 Tes. 4:3). Tiɲɛn na, an be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan.

12. N’an b’a miiri ko an tɛna ɲɛnamaya banbali sɔrɔ an ka nege juguw kosɔn, an ka ɲi ka mun lo kɛ ani mun na?

¹² An ka dafabaliya kosɔn, an be se k’a miiri fana ko Jehova bena an jalaki ani ko an tɛna ɲɛnamaya banbali sɔrɔ sabu an be ni nege juguw ye. N’o lo, an ka ɲi k’a faamu ko an ka dafabaliya lo kosɔn an b’o miiri ani an kana an janto o la. Mun na do? Sabu Bibulu b’a yira an na ko Jehova b’a faamu ko an ye jurumutɔw ye (Zab. 103:13, 14). A “be koo bɛɛ lɔn” an koo la. Misali la, a b’a lɔn jurumu ye nɔɔ min to an kelen kelen bɛɛ kan (1 Zan 3:19, 20). N’an tora k’an ka nege juguw kɛlɛ ani k’an jija walisa u kana an lasun ka koo jugu kɛ, Jehova bena a jati ko an saniyanin lo. Mun na an lanin b’o la?

13-14. N’an be ni nege juguw ye, yala o kɔrɔ ko an ta banna le wa? A ɲɛfɔ.

¹³ Bibulu b’a yira ko faranfasiba be nege jugu ni kɛwale jugu cɛ. An tɛ se ka nege juguw bali, nga an be se k’an jija walisa u kana an lasun ka koo jugu kɛ. Misali la, saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, Korɛnti kafomɔgɔ dɔw tun ye cɛɲɔgɔnɲinilaw ni musoɲɔgɔnɲinilaw ye. Pol y’a fɔ o kafomɔgɔw ye ko: “Aw dɔw tun be ten.” Yala o kɔrɔ ko cɛɲɔgɔnɲini wala musoɲɔgɔnɲini nege m’u minɛ ka ye tugun wa? An tɛ se k’o fɔ sabu tuma caaman na, a ka gwɛlɛ yɛrɛ le k’o nege juguw kɛlɛ. Nga kerecɛn minw b’u yɛrɛ minɛ ani u t’a to u ka nege juguw k’u lasun ka koo jugu kɛ, olu koo ka di Jehova ye. A b’a jati k’u “saniyara.” (1 Kor. 6:9-11). Jehova be se ka ele fana jati o cogo la.

¹⁴ I ka nege juguw mana kɛ min o min ye, i be se ka see sɔrɔ u kan. Hali n’i tɛ se k’u tunu ka ban pewu, i be se k’i yɛrɛ minɛ ani k’i jija walisa i kana tugu i “farisogo nigɛlakow” n’i ‘yɛrɛ ka miiriyaw’ kɔ (Efɛz. 2:3). O la, i be se ka mun lo kɛ walisa ka see sɔrɔ i ka nege juguw kan?

MUN LO BE SE K’I DƐMƐ KA SEE SƆRƆ I KA NEGE JUGUW KAN?

15. N’i b’a fɛ ka see sɔrɔ i ka nege juguw kan, mun na i ka ɲi k’i kɔnɔ gwɛ i yɛrɛ ye?

¹⁵ N’i b’a fɛ ka see sɔrɔ i ka nege juguw kan, fɔɔ i k’i kɔnɔ gwɛ i yɛrɛ ye ka sɔn a ma ko i be ni barikantanya dɔw ye. I janto walisa i ‘kana i yɛrɛ nigɛ.’ (Zaki 1:22). Misali la, yala i b’a fɔ i yɛrɛ ye ko: “Mɔgɔ wɛrɛw be dɔrɔ min ka tɛmɛ ne kan.” Wala i b’a ɲini ka mɔgɔ wɛrɛ jalaki i kɛtɔ k’a fɔ ko: “Ni n’ muso tun b’a yira n’ na ko a be n’ kanu kosɔbɛ, n’ tun tɛna porno filɛ.” N’i y’a daminɛ ka kɛ n’o miiriyaw ɲɔgɔn ye, o bena i lasun ka kojugu kɛ. Nga, n’i ye koo jugu kɛ, kana a ɲini ka joo di i yɛrɛ. Sɔn i ka kɛwalew nɔfɛkow ma.—Gal. 6:7.

16. I be se k’i cɛsiri cogo di walisa ka koo ɲuman kɛ?

¹⁶ I ka ɲi k’i kɔnɔ gwɛ i yɛrɛ ye ka sɔn a ma ko i be ni barikantanya dɔw ye. Nga o dɔrɔn tɛ. I ka ɲi fana k’i jija kosɔbɛ walisa u kana i lasun ka koo jugu kɛ (1 Kor. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Piyɛri 1:15, 16). A ɲini k’a lɔn koo minw ka teli k’i lasun ka koo jugu kɛ ani o ka teli ka kɛ wagati min na. N’a sɔrɔ a ka gwɛlɛ i ma ka ban ka koo jugu tigitigi dɔ kɛ, wala wagati tigitigi dɔ lo la a ka gwɛlɛ i ma ka ban o la. Misali la, yala a ka gwɛlɛ i ma kosɔbɛ ka ban kɛwale jugu dɔ ma n’i sɛgɛnnin lo, wala o ka gwɛlɛ i ma sufɛ le? N’o lo, kɔn k’i yɛrɛ labɛn ani miiri k’a filɛ i bena min kɛ o koo ɲɔgɔn na. Kɔn k’o kɛ sanni kɔrɔbɔli dɔ ka cun i kan.—Talenw 22:3.

17. An be kalan juman lo sɔrɔ Yusufu ka koo la? (Zɛnɛzi 39:7-9; jaaw lajɛ fana).

¹⁷ An k’a filɛ Yusufu ye min kɛ tuma min na Potifar muso tun b’a kanbele tigɛra. Yusufu sinna ka ban yɔrɔ nin kelen (Zɛnɛzi 39:7-9 kalan). O be mun lo yira an na? A tun cɛsirinin lo ka koo tilennin kɛ sanni Potifar muso k’a kanbele tigɛ. O cogo kelen na, ele fana be se k’i cɛsiri ka koo tilennin kɛ sanni kɔrɔbɔli dɔ k’i sɔrɔ. O la, a bena nɔgɔya i ma ka koo tilennin kɛ sabu i kɔnna k’a latigɛ i bena min kɛ.

TO K’I “YƐRƐ SƐGƐSƐGƐ”

18. Koo wɛrɛ juman lo be se k’i dɛmɛ ka see sɔrɔ i ka nege juguw kan? (2 Korɛntikaw 13:5).

¹⁸ N’i b’a fɛ ka see sɔrɔ i ka nege juguw kan, i ka ɲi ka to k’i “yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ” tuma bɛɛ walisa k’a filɛ n’i ka kɛtaw bɛnnin lo (2 Korɛntikaw 13:5 kalan). Tuma kelen kelen, segi k’i ka miiriyaw n’i ka kɛtaw sɛgɛsɛgɛ walisa k’a filɛ n’i ka ɲi ka yɛlɛmani dɔw kɛ. Misali la, i yɛrɛ ɲininga ko: “Hali ni n’ sera ka ban koo jugu dɔ ma, yala n’ sinna k’o kɛ wa?” N’i y’a kɔrɔsi ko i ma sin k’o kɛ, kana i yɛrɛ jalaki. Nga miiri k’a filɛ i be se ka min kɛ walisa ka koow kɛ cogo fisaman na siɲɛ wɛrɛ. I yɛrɛ ɲininga ko: “Ni miiriya bɛnbali dɔ nana n’ hakili la, yala n’ be se k’a bɔ yen joona joona wa? Yala n’ ka ɲɛnagwɛkow b’a to a ka gwɛlɛ n’ ma ka ban kojugukɛ ma wa? Ni jaa nɔgɔnin dɔ barila ka bɔ n’ ɲɛɛ fɛ, yala n’ be sin ka n’ ɲɛɛ cɛ ka bɔ a kan wa? Hali ni n’ ka ɲi ka jijalibaw lo kɛ ka n’ yɛrɛ minɛ walisa ka mɛnni kɛ Jehova fɛ, yala n’ b’a faamu ko Jehova ka sariyaw be n’ nafa tuma bɛɛ wa?”—Zab. 101:3.

19. N’an be desizɔn juguw ta hali koo denninw na, mun na a be se ka gwɛlɛya an ma ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan?

¹⁹ N’i ye koo jugu dɔ kɛ, kana a ɲini ka joo di i yɛrɛ ma. Bibulu b’a fɔ ko: “Janfa bɛ adamaden jusukun na ka tɛmɛ fɛn bɛɛ kan, fla tɛ yi, min bɛ se k’a kɛnɛya.” (Zer. 17:9, Biblu Ala ta Kuma). Yezu y’a fɔ fana ko “miiriyajuguw be bɔ mɔgɔ dusu le la.” (Mat. 15:19). Misali la, n’a sɔrɔ mɔgɔ dɔ tun be porno filɛ ani a y’a dabila. Wagati dɔ, a tigi be se k’a miiri ko farati t’a la ka foto dɔw filɛ minw be cɛnimusoko nege don mɔgɔ la sabu o mɔgɔw fari lakolon tɛ. Wala, a be se k’a fɔ a yɛrɛ ko: “Koo jugu tɛ ka miiri o koow la. A daan ye n’ kana u kɛ le dɔrɔn.” Mɔgɔ min be miiri o cogo la, a be i n’a fɔ a tigi dusukun b’a lasunna le a k’a ɲini k’a ‘farisogo . . . nigɛjuguw’ wasa (Ɔrɔm. 13:14). I be se k’i yɛrɛ tanga o ma cogo di? Kana desizɔn juguw ta hali koo denninw na sabu o be se k’a to i be desizɔn juguw ta kobabaw la. Misali la, o be se k’a to an be jurumu kɛ.b N’i ye koo jugu kɛ, “miiriyajuguw” wala miiriya o miiriya be se k’a to i be joo di i yɛrɛ ma, ban u la.

20. An be ni jigiya juman lo ye siniɲasigi koo la ani an be ni dɛmɛ juman lo ye kabini sisan?

²⁰ I ko an y’a ye cogo min na, Jehova ka dɛmɛ barika la, an be se ka see sɔrɔ kɔrɔbɔli kan. Ka fara o kan, Jehova ka makari kosɔn, an be ni jigiya ye ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada duniɲa kura kɔnɔ. Tiɲɛn na, an ninsɔn bena diya ka Jehova bato ni hakilisigi ani dusukun ɲuman ye! Sanni o cɛ, an ka la a la ko an be se ka see sɔrɔ an ka nege juguw kan ani ko an ta ma ban. Komi Jehova b’an dugara an ka jijaliw kosɔn, an bena se ka see sɔrɔ!