Ibuot 12
Se Baptism Fo Ọwọrọde
1, 2. (a) Ntak emi baptism mmọn̄ ekpedide n̄kpọ oro ebehede nnyịn owo kiet kiet? (b) Ke ibio ibio, didie ke afo ọkpọbọrọ mme mbụme oro ẹbụpde ke ikpehe ekikere 2?
KE ISUA 29 E.N., Jesus ama obụhọ ke mmọn̄ ke Akpa Jordan. Jehovah ke idemesie ama ese onyụn̄ ọnọ unyịme. (Matt. 3:16, 17) Ke isua ita ye ubak ẹma ẹkebe, etienede ediset esie ke n̄kpa, Jesus ama ọnọ mme mbet esie item, ọdọhọde ete: “Ẹnọ Mi ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄. Mbufo ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, ẹnịm mmọ baptism.” (Matt. 28:18, 19) Nte ẹnịm fi baptism ke n̄kemuyo ye se Jesus eketemede do? Mîdịghe nte afo ke otịm idem ndinam ntre?
2 Ke idaha iba ẹmi, editịm ndiọn̄ọ se baptism ọwọrọde edi akpan n̄kpọ. Mme mbụme ẹdotde ẹkere ẹban̄a ẹsịne mmọemi: Nte baptism mme Christian mfịn ọwọrọ ukem n̄kpọ ye eke Jesus? Nte ofụri se Bible etịn̄de aban̄a baptism enyene n̄kpọ ndinam ye afo? Nso ibuana ke ndidu uwem ke n̄kemuyo ye se baptism mmọn̄ Christian adade aban̄a?
BAPTISM ẸMI JOHN OKONỊMDE
3. Baptism John eketre ye mmanie?
3 N̄kpọ nte ọfiọn̄ itiokiet mbemiso Jesus akanade baptism, John Andinịm owo baptism ama aka wilderness eke Judea, ọkwọrọde ikọ ete: “Mbufo ẹkabade esịt; koro Ubọn̄ Heaven ke ekpere.” (Matt. 3:1, 2) Mme owo ẹtode ofụri n̄kann̄kụk oro ẹma ẹkop se John eketịn̄de, ẹyarade idiọkn̄kpọ mmọ an̄wan̄wa, ndien enye ama onịm mmọ baptism ke Jordan. Baptism oro ekenyene mme Jew.—Utom 13:23, 24; Luke 1:13-16.
4. (a) Ntak emi okoyomde mme Jew ẹkabade esịt usọp usọp? (b) Nso ke ẹkeyom edieke akanade mmọ ẹtre ndidi se ẹdade ‘ikan̄ ẹnịm baptism’?
4 Ama oyom mme Jew oro ẹkabade esịt usọp usọp. Ke isua 1513 M.E.N. ke Obot Sinai mme eteete mmọ ẹma ẹdụk ediomi eke idụt ye Jehovah Abasi. Edi mmọ ikodụhe uwem ekekem ye mme mbiomo oro akanade mmọ ẹbiom ke idak ediomi oro, ndien ke ntre enye ama obiom mmọ ikpe nte mme anamidiọk. Itie mmọ ama ọdiọk. “Akwa ye ndịk ndịk usen Jehovah” emi Malachi ekebemde iso etịn̄ aban̄a ama ekpere, ndien ke 70 E.N. enye ama osịm Jerusalem nte mbabuat nsobo. Ẹma ẹbem iso ẹsio John Andinịm owo baptism ẹdọn̄ ke anyanini mbemiso nsobo oro, ye ifiopesịt kaban̄a utuakibuot akpanikọ nte eke Elijah, man “anam mmọemi ẹkenịmde ẹnọ Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW] ẹben̄e idem ẹbet Enye.” Akana mmọ ẹkabade esịt ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde ẹdian Ibet ediomi ẹnyụn̄ ẹdu ke mben̄eidem ke esịt ye ke ekikere ndinyịme Eyen Abasi, oro Jehovah ọkọnọde ẹsọk mmọ. (Mal. 4:4-6; Luke 1:17; Utom 19:4) Nte John akanamde an̄wan̄a, Eyen Abasi okonịm baptism ke edisana spirit (kpa baptism oro mme mbet ẹmi ẹnamde akpanikọ ẹkenade ke akpa ini ke Pentecost eke 33 E.N.) ye ke ikan̄ (emi okosịmde mmọ oro mîkakabakede esịt nte nsobo ke 70 E.N.). (Luke 3:16) Man mmọ ke idemmọ ẹtre ndina ‘baptism ikan̄,’ ama oyom mme Jew eke akpa isua ikie oro ẹna baptism ke mmọn̄ ke idiọn̄ọ edikabade esịt mmọ, ndien akana mmọ ẹkabade ẹdi mme mbet Jesus Christ ke ini ifet oro ekeberede.
5. (a) Ke ini Jesus ekedide ndina baptism, ntak emi John okobụpde mbụme aban̄a emi-e? (b) Baptism Jesus ke mmọn̄ akada aban̄a nso? (c) Didie ke Jesus akada ediyọhọ uduak oro Abasi akaduakde aban̄a enye ke akpan n̄kpọ?
5 Ke otu mbon oro ẹkedide ẹbịne John ndina baptism ekedi Jesus ke idemesie. Edi ntak-a? John ama ọdiọn̄ọ ete ke Jesus ikenyeneke idiọkn̄kpọ ndiyarade, ndien ntre enye ama ọdọhọ ete: “N̄kam nyom Afo onịm mi baptism, ndien Afo etiene mi?” Edi baptism Jesus ekenyene ndida mban̄a isio isio n̄kpọ. Ntre enye ama ọbọrọ ete: “Yak edi ntre ke emi: koro ntem ke odot nnyịn ndinam kpukpru nti ido.” (Matt. 3:13-15) Baptism Jesus ikpekekemeke ndida mban̄a edikabade esịt n̄kpọn̄ idiọkn̄kpọ; m̀mê ndikpokoyom enye ayak idemesie ọnọ Abasi, koro enye ekedi andibuana ke idụt oro ẹma ẹkeyayak ẹnọ Jehovah. Utu ke oro, baptism esie, ke ama okosịm ọyọhọ idaha eyen Jew eke isua 30 ke emana, akada aban̄a edida idemesie ndinọ Ete esie eke heaven ndinam n̄kaiso uduak Esie. Uduak Abasi kaban̄a “owo [oro], kpa Christ Jesus,” ama abuana utom aban̄ade Obio Ubọn̄, n̄ko ediwa mfọnmma uwem esie eke owo nte ufak ye nte isọn̄ obufa ediomi. (Luke 8:1; 17:20, 21; Heb. 10:5-10; Matt. 20:28; 26:28; 1 Tim. 2:5, 6) Jesus ama ada se baptism mmọn̄ esie akadade aban̄a ke ata akpan n̄kpọ. Enye ikayakke mme udọn̄ n̄kpọ efen ẹwọn̄ọde enye. Enye ama ọsọn̄ọ ada ke ndinam uduak Abasi tutu osịm utịt uwem esie ke isọn̄.—John 4:34.
EDINA BAPTISM NDỤK KE N̄KPA
6. Ewe baptism en̄wen ke Jesus akana ndien ke ewe ikpehe ini?
6 Ke n̄kemuyo ye se baptism Jesus ke mmọn̄ akadade aban̄a, enye n̄ko ama ana baptism efen. Enye ama ọfiọk ete ke utom oro Abasi okonịmde imọ ke iso eyeda okosụn̄ọ ke imọ ndiyak uwem imọ eke owo nnọ nte uwa edi nte ke ẹyenam imọ iset ke spirit ke ọyọhọ usen ita. Enye ama etịn̄ aban̄a emi nte edide baptism. “Baptism” emi ọkọtọn̄ọ ke 29 E.N. edi ikọyọhọke tutu enye ekenen̄erede akpa ẹkenyụn̄ ẹnamde enye eset. Ntre ke n̄kpọ nte isua ita ẹbede ke enye ama okobụhọ ke mmọn̄, enye nte enende ama ekeme ndidọhọ ete: “Mmenyene baptism eke ẹdinịmde Mi; ndien ndu ke mbaba adan̄a didie tutu ẹnam enye ẹma!”—Luke 12:50.
7. (a) Mmanie en̄wen ẹna baptism ẹdụk ke n̄kpa? (b) Anie onịm baptism emi?
7 Kpa ntre ana mbon oro ẹdikarade ye Christ ke Obio Ubọn̄ esie eke heaven ẹna baptism ẹdụk ke n̄kpa. (Mark 10:37-40; Col. 2:12) Ke mmọ ẹkpade, mmọ ẹsana uwem mmọ eke owo ẹyak ke nsinsi, nte Jesus akanamde. Ndien ke mmọ ẹsetde ke n̄kpa, mmọ ẹdiana ye enye ke ukara eke heaven. Emi edi baptism oro mîdịghe owo baba kiet onịm, edi oro Abasi onịmde ebe ke Eyen esie eke heaven.
8. Nso ke ọwọrọ mmọ n̄ko ‘ndina baptism ndụk ke Christ Jesus’?
8 Ẹdọhọ n̄ko ke mbon oro ẹnade baptism ẹdụk ke n̄kpa Jesus ‘ẹna baptism ẹdụk ke Christ Jesus.’ Otode ke edisana spirit oro ẹnọde ẹbe ke Christ mmọ ẹkabade ẹdiana kiet ye enye, kpa ibuot mmọ, nte mme andibuana ke esop esie oro ẹyetde aran ke spirit, kpa “idem” esie. Koro spirit oro an̄wamde mmọ ndinyene mfọnn̄kan edu ebietde eke Christ, ẹkeme nditịn̄ mban̄a mmọ nte ke kpukpru mmọ ẹkabade ẹdi “kiet ke Christ Jesus.”—Rome 6:3-5; 1 Cor. 12:13; Gal. 3:27, 28; Utom 2:32, 33.
BAPTISM MMỌN̄ EKE MME MBET ẸDIDE CHRISTIAN
9. (a) Ini ewe ke baptism ke usụn̄ oro ẹnọde ndausụn̄ ke Matthew 28:19 ekebem iso ada itie? (b) Ke adade mme mbụme ye mme itien̄wed Abasi oro ẹnọde ke ikpehe ekikere emi, tịn̄ se Jesus okowụtde nte anade mbon oro ẹyomde ndina baptism ẹdiọn̄ọ.
9 John ama onịm mme akpa mbet Jesus baptism ke mmọn̄ ndien ekem ada mmọ owụt Jesus nte mbon oro ẹdibuanade ke an̄wanndọ eke spirit esie. (John 3:25-30) Ke idak ndausụn̄ Jesus mmọ n̄ko ẹma ẹnịm mme owo baptism, emi ọkọwọrọde ukem n̄kpọ nte baptism John. (John 4:1-3) Ọtọn̄ọde ke Pentecost eke 33 E.N., nte ededi, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndiyọhọ ewụhọ edinịm baptism nsịn “ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye edisana spirit.” (Matt. 28:19) Afo eyekụt nte emi otịmde ọnọ ufọn ke ndidụn̄ọde se emi ọwọrọde, ke un̄wana mme itien̄wed Abasi emi ẹsiakde ẹsịn ye mme mbụme ẹmi ẹtienede mi:
Man ẹnịm owo baptism “ke enyịn̄ Ete,” nso ke ana owo ọdiọn̄ọ aban̄a Ete? (2 Ndi. 19:15; Ps. 3:8; 73:28; Isa. 6:3; Rome 15:6; Heb. 12:9; Jas. 1:17)
Ndina baptism ke enyịn̄ “Eyen” oyom ẹdiọn̄ọ nso? (Matt. 16:16, 24; Phil. 2:9-11; Heb. 5:9, 10)
Nso ke ana owo onịm ke akpanikọ man ẹnịm enye baptism ẹsịn ke enyịn̄ “edisana spirit”? (Luke 11:13; John 14:16, 17; Utom 1:8; 10:38; Gal. 5:22, 23; 2 Pet. 1:21)
10. (a) Nso ke baptism mmọn̄ Christian ada aban̄a mfịn? (b) Didie ke emi okpụhọde ye baptism Jesus? (c) Ke ini mme owo oro ẹdotde nte ekemde ye N̄wed Abasi ẹnade baptism, nso ke mmọ ẹkabade ẹdi?
10 Akpa mbon ẹmi ẹkenade baptism ke n̄kemuyo ye mme item oro Jesus ọkọnọde ẹkedi mme Jew (ye mbon oro ẹkekabarede ẹkpono Abasi ke ido mme Jew), oro nte idụt ẹma ẹkeyayak idem ẹnọ Abasi, Abasi okonyụn̄ owụtde san̄asan̄a edikere mban̄a tutu osịm 36 E.N. Nte ededi, ke ini ifet edinam mme mbet Christian akatarade osịm mbon Samaria ye mme Gentile, mbemiso ẹnade baptism mmọ ẹkenyene ndinam ọkpọkpọ uyakidem oro owo mîfamke n̄kpọ ida nnọ Jehovah ndinam n̄kpọ esie nte mbet Eyen esie. Ye kpukpru owo, esịnede mme Jew, emi akaiso ndidi se baptism Christian ke mmọn̄ adade aban̄a tutu osịm usen nnyịn. “Baptism kiet” emi abuana kpukpru mbon oro ẹkabarede ẹdi mme Christian akpanikọ. Mmọ ke ntem ẹkabarede ẹdi mme Christian ntiense Jehovah, mme asan̄autom Abasi oro ẹdoride ubọk.—Eph. 4:5; 2 Cor. 6:3, 4.
11. (a) Nso ke baptism mmọn̄ Christian asan̄a ekekem, ndien didie? (b) Ẹnyan̄a Christian ke ntem ẹsio ke nso?
11 Utọ baptism oro otịm ọsọn̄ urua ke enyịn Abasi. Ke ama eketịn̄ aban̄a ubom emi Noah ọkọkọn̄de emi ẹkedade ẹnịm enye ye ubon esie uwem ẹbe Ukwọ, apostle Peter ama odụri ntịn̄enyịn owụt emi. Enye ekewet ete: “Mmọn̄ eke ebietde mmọn̄ oro ke ẹda ẹnyan̄a mbufo kemi, oro edi baptism, emi mîdịghe ediyet ọkọp ikpọkidem mfep, edi edide ediben̄e eke nnyịn iben̄ede Abasi anam nnyịn inyene edisana esịt ke iso Esie, oto ke ediset Jesus Christ.” (1 Pet. 3:21) Ubom oro ekedi n̄kpọ ntiense oro ẹkụtde ke enyịn nte ke Noah ama ayak idemesie ọnọ ndinam uduak Abasi ndien ekem ke edinam akpanikọ ama anam utom emi Abasi ọkonọde enye. Emi ama ada okosịm ndinịm enye uwem. Ke ukem usụn̄ oro, ẹnyan̄a mbon oro ẹyakde idemmọ ẹnọ Jehovah ke ntak mbuọtidem ke Christ oro ẹkenamde eset, ẹmi ẹnade baptism ke ndiyarade oro ndien ekem ẹkade iso ndinam uduak oro Abasi aduakde aban̄a mme asan̄autom esie ke usen nnyịn, ẹsio ke idiọk ererimbot oro odude kemi. (Gal. 1:3, 4) Mmọ isan̄ake aba ibịne nsobo ye mmọ eken ke ererimbot. Ẹnyan̄a mmọ ẹsio ke emi, Abasi onyụn̄ ọnọ mmọ edisana esịt.
NDIDU UWEM EKEKEM YE MBIOMO NNYỊN
12. Ntak emi owo ndina baptism mîdịghe ubiọn̄ edinyan̄a?
12 Ekpedi ndudue ndibiere nte ke edina baptism ke idemesie edi ubiọn̄ edinyan̄a. Enye enyene ufọn n̄kukụre edieke owo oro ke akpanikọ ayakde idemesie ọnọ Jehovah ebe ke Jesus Christ ndien ke oro ebede anamde uduak Abasi, ke edinam akpanikọ tutu osịm utịt.—Matt. 24:13.
13. (a) Nso idi uduak Abasi kaban̄a usụn̄ oro mme Christian ẹmi ẹnade baptism ẹdade uwem mmọ ẹnam n̄kpọ? (b) Didie ke utom edinam mbet Christian ekpedi akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn?
13 Uduak Abasi kaban̄a Jesus ama esịne nte enye akadade uwem esie eke owo anam n̄kpọ. Akana asana uwem oro ayak ke n̄kpa nte uwa. Ke eke nnyịn ana inọ Abasi idem nnyịn, ndidu uwem n̄waidem. Ana ẹda mmọ ẹnam n̄kpọ san̄asan̄a ke edinam uduak Abasi. (Rome 12:1, 2) Ke akpanikọ nnyịn idinamke oro edieke, idem ke ini ke ini, nnyịn ikoide-koi idu uwem nte ererimbot oro akande nnyịn okụk mîdịghe edieke nnyịn ibọpde uwem nnyịn ikanade mme ibụk ibụk mbubịne ke adan̄aemi inọde Abasi ubak ubak utom kpọt. (1 Pet. 4:1-3; 1 John 2:15-17) Ke ini eyen Jew kiet okobụpde se enye akpanamde man enyene nsinsi uwem, Jesus ama eti enye akpan n̄kpọ oro odude ke ndidu edisana ido uwem, ndien ekem enye ama osio owụt ke oyom ẹnam edinam mme mbet ẹdide Christian, edidi anditiene Jesus, edi akpa n̄kpọ ke uwem. Enye ikemeke ndidi udiana nnọ ubịne inyene obụkidem.—Matt. 19:16-21.
14. (a) Nso mbiomo ke ebuana ye Obio Ubọn̄ ke kpukpru Christian ẹnyene? (b) Nte ẹwụtde ke page 101, nso idi ndusụk usụn̄ oro ẹkụtde unen ẹmi ẹkemede ndikama ke ndinam utom emi? (c) Edieke nnyịn ke akpanikọ ibuanade ke utom emi ke ofụri esịt, oro ọnọ uyarade nso?
14 Ẹkpenyene nditi n̄ko nte ke uduak Abasi kaban̄a Jesus ama esịne akpan utom oro enyenede n̄kpọ ndinam ye Obio Ubọn̄. Ẹkeyet Jesus ke idemesie aran ndidi Edidem. Edi ke adan̄aemi okodude ke isọn̄ enye n̄ko ama esịn ifịk ọnọ ikọ ntiense aban̄a Obio Ubọn̄ oro. Nnyịn imenyene ukem utom unọ ikọ ntiense oro ndinam ndien nnyịn imenyene kpukpru ntak ndibuana ke enye ke ofụri esịt. Ke ndinam ntre nnyịn iwụt esịtekọm oro inyenede inọ itie edikara Jehovah ye ima oro nnyịn imade ekemmọ owo. N̄ko nnyịn iwụt ite ke nnyịn imadiana kiet ye ekemmọ mme andituak ibuot ke ofụri ererimbot, ẹmi kpukpru mmọ ẹdide mme ntiense Obio Ubọn̄, ke ndisịn ifịk mbịne utịtmbuba nsinsi uwem ke idak ukara Obio Ubọn̄ oro.
Nneme Ndụn̄ọde
● Nso mbiet n̄kpọ ye nso ukpụhọde ẹdu ke ufọt baptism Jesus ye baptism mmọn̄ mfịn?
● Baptism John ekenyene mmanie? Mmanie ẹna baptism ẹdụk ke n̄kpa? Ndien mmanie ‘ẹna baptism ẹdụk ke Christ Jesus’?
● Nso ibuana ke ndidu uwem ekekem ye mbiomo baptism mmọn̄ Christian?
[Ekebe/Mme ndise ke page 101]
Ke Mme Usụn̄ Ewe Ke Afo Atan̄a Obio Ubọn̄?
Ke enyịnusụn̄ ke enyịnusụn̄
Ke ndifiak n̄ka mbịne mbon oro ẹnyenede udọn̄
Ke mme ukpepn̄kpọ Bible
Ke mme efak
Ye nsan̄a ufọkn̄wed
Ye nsan̄autom