Yak Jehovah Aka Iso Ada Fi Usụn̄

1. Nso idi ndusụk n̄kpọ emi anade owo enyene man enye aka iso odu uwem? (Matthew 5:3)

JEHOVAH emi okobotde owo ọdiọn̄ọ se anade owo enyene man enye ekeme ndika iso ndu uwem. Ke uwụtn̄kpọ, ana inyene se idiade, se isịnede, ye itie udakibuot. Ikpanana ekededi ke otu mme n̄kpọ oro ọkpọkọm ke ekpri ini, uwem edidi n̄kpọ emi ẹyọde-yọ. N̄kpọ en̄wen edi ke Jehovah ikobotke nnyịn yak idida idem nnyịn usụn̄. (Kot Matthew 5:3.) Ikpoyom ndikop ata inemesịt, ana idiọn̄ọ ke ana iyak Jehovah ada nnyịn usụn̄, inyụn̄ ika iso iyak enye anam ntre.

2. Nọ uwụtn̄kpọ ndiwụt se afo ‘ndikere mban̄a unana fo ke n̄kan̄ eke spirit’ ọwọrọde.

² Nnyịn ‘ndikere mban̄a unana nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit’ ọwọrọ nso? Usem Greek emi ẹkedade ẹwet ikọ emi ẹkabarede nte ‘ndikere mban̄a unana nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit’ anam owo ekere aban̄a eben̄e eben̄e emi esịnede ntaha ọfọn̄ oyom nditụn̄ kiet ke efak etie. Idem emem enye ke ntak ọbiọn̄, mme owo ẹsọn enye sia enye edehede, eyo ofụri usen oro ọfọp enye, okoneyo enye akpa tuep. Eben̄e eben̄e oro enen̄ede ọdiọn̄ọ ke imọ imoyom un̄wam mîdịghe ntre imọ iditak ke uwem ndọk oro. Ke ukem usụn̄ oro, owo emi ekerede aban̄a unana esie ke n̄kan̄ eke spirit, oro edi, owo emi etiede nte eben̄e eben̄e oro ọdiọn̄ọ ke imoyom un̄wam Abasi ke uwem imọ, ntre ọdọdọn̄ enye ndidia ufọn nto mme n̄kpọ emi Jehovah adade an̄wam mbon emi ẹmade Enye.

3. Idineme nso ke ibuotikọ emi?

³ Ke ibuotikọ emi, idibem iso ineme se ikemede ndikpep nto n̄wan Phoenicia emi ekekpede Jesus ubọk ete an̄wam imọ. Mbụk oro anam ikụt edu ita emi anade mbon emi ẹyomde Jehovah ada mmọ usụn̄ ẹnyene. Ekem iyeneme uwụtn̄kpọ apostle Peter, apostle Paul, ye eke Edidem David emi ẹkeberide edem ke Jehovah ẹnyụn̄ ẹyakde enye ada mmọ usụn̄.

SỤHỌDE IDEM, KÛKPA MBA, NYENE MBUỌTIDEM

4. N̄wan Phoenicia kiet okoyom Jesus anam nso ọnọ imọ?

⁴ Usen kiet, n̄wan Phoenicia emi ‘demon akafịnade eyen esie an̄wan idiọk idiọk’ ama aka ebịne Jesus. (Matt. 15:21-28) N̄wan oro ama ọkọtọn̄ọ edọn̄ ke iso Jesus ekpe enye ubọk ete an̄wam imọ. Ini n̄wan oro akakade ebịne Jesus, enyene se enye akanamde emi owụtde mme edu emi enye ekenyenede. Se ndusụk edu oro mi.

5. Mme edu ewe ke n̄wan oro ekenyene? Didie ke Jesus akan̄wam enye? (Se ndise n̄ko.)

⁵ N̄wan Phoenicia oro ama osụhọde idem eti-eti. Ntak idọhọde ntre? Enye ikayatke esịt ini Jesus ọnọde uwụtn̄kpọ yak etie nte ke Jesus emen enye odomo ye eyen ebua, utọ nte enye emi mbon Gentile ẹkesibọkde ẹnyene ke ufọk. Ekpedi afo ke Jesus ọkọdọhọ se enye ọkọdọhọde mma oro onyụn̄ anamde n̄kpọ ye afo nte akanamde ye mma oro, akpakanam nso? Ndi esịt akpakayat fi ke ẹsọn̄ọ fi enyịn, afo adaha ọkpọn̄ Jesus ete yak emen un̄wam esie aka? N̄wan Phoenicia oro ikanamke ntre. Enye ikosụhọkede idem kpọt, enye ikakpaha mba n̄ko. Nte enye akakade iso ekpe Jesus ubọk ete an̄wam imọ anam idọhọ ntre. Nso ikanam enye anam ntre? Enye akanam ntre sia enye ama ọbuọt idem ye Jesus. Utọ mbuọtidem emi n̄wan oro ekenyenede akanam Jesus anam n̄kpọ emi enye mîkesiwakke ndinam. Kpa ye edide idaha idaha-oro ke enye ọkọdọhọ n̄wan oro ke ẹkedọn̄ imọ ikan̄wam “mme erọn̄ ufọk Israel emi ẹkesopde usụn̄” kpọt, Jesus ama ebịn ndedehe spirit osio eyen mma Gentile oro ke idem.​—Matt. 15:24.

6. Nso ke ikpep ito mbụk n̄wan Phoenicia oro?

⁶ Ikpoyom Jehovah ada nnyịn usụn̄, ana ikpebe n̄wan Phonecia oro. Ana isụhọde idem, ikûkpa mba, inyụn̄ inen̄ede inyene mbuọtidem. Owo emi osụhọrede idem kpọt ekeme ndika iso n̄kpe Abasi ubọk ete an̄wam imọ. Ana inen̄ede ibuọt idem ye Christ Jesus inyụn̄ iberi edem ye mbon emi enye adade ada mme mbet esie usụn̄. (Matt. 24:45-47) Enenem Jehovah ye Eyen esie ndida mbon emi ẹnyenede mme edu oro usụn̄. (Men James 1:5-7 domo.) Idaha-emi, ẹyak ineme nte Jehovah esidade nnyịn usụn̄ onyụn̄ ọnọde nnyịn se idin̄wamde nnyịn ikop inemesịt. Iyokụt n̄ko nte uwụtn̄kpọ apostle Peter, apostle Paul, ye eke Edidem David ẹkemede ndin̄wam nnyịn iyak Jehovah ada nnyịn usụn̄ onyụn̄ an̄wam nnyịn ikop inemesịt.

KPEBE PETER​—KA ISO KPEP IKỌ ABASI

7. Nso utom ke ẹkenọ Peter? Edi nso ke akana enye anam n̄ko? (Mme Hebrew 5:14–6:1)

⁷ Kop uwụtn̄kpọ apostle Peter. Enye ekesịne ke otu akpa mme Jew emi ẹkediọn̄ọde ke Jesus edi Messiah, ke Jesus ke Jehovah ada ekpep ikọt Esie “ikọ nsinsi uwem.” (John 6:66-68) Ke Jesus ama ekeset, mbemiso enye ọnyọn̄de heaven, enye ama ọdọhọ Peter ete: “Bọk n̄kpri erọn̄ mi.” (John 21:17) Peter ama esịn idem anam se ẹkedọhọde enye. Jehovah ama akam ọnọ enye spirit Esie ewet leta iba emi ẹkedisịnde ke Bible. Edi akana Peter ekpep Ikọ Abasi ke idemesie n̄ko. Ke uwụtn̄kpọ, enyene mme leta emi Abasi ama ọkọnọnọ apostle Paul spirit Esie yak ewet. Peter ama emen mme leta oro etie ekpep. Peter ama ọdọhọ ke ndusụk n̄kpọ emi Paul ekewetde “[ẹsọn̄] owo ndifiọk.” (2 Pet. 3:15, 16) Edi Peter ama aka iso ekpep aban̄a mme n̄kpọ oro onyụn̄ enịm ke Jehovah ayanam “ọkpọsọn̄ udia” emi enye ọkọnọde Paul spirit Esie ewet an̄wan̄a imọ, ke Jehovah oyonyụn̄ an̄wam imọ inanam se Paul ekewetde ke mme leta oro.​—Kot Mme Hebrew 5:14–6:1.

8. Ke angel Abasi ama akayarade obufa n̄kpọ emi Abasi okoyomde Peter anam owụt enye, Peter akanam didie n̄kpọ?

⁸ Usụn̄ emi Peter okowụtde ke imọ imọbuọt idem ye Jehovah ekedi enye ndinam se Jehovah ọkọdọhọde enye anam. Se uwụtn̄kpọ mi. Ini Peter odude ke Joppa emi ekenyenede esụkmbehe, Peter ama okụt n̄kukụt. Ke n̄kukụt oro, angel kiet ama ọdọhọ enye yak enye owot mme unam emi Ibet Moses okotde edidehe ata. Sia enye ekedide ata eyen Jew, ana-edi se angel oro eketịn̄de ama odoro enye ndidien. Nsonso oro Peter ọkọdọhọ ete: “N̄wan̄ansa-o, Ọbọn̄, koro akananam ntaha n̄kpọ ekededi emi asabarede onyụn̄ edehede.” Ekem angel oro ama ọdọhọ enye ete: “Tre ndikot n̄kpọ emi Abasi ama akanam asana edidehe.” (Utom 10:9-15) Idaha-oro ndien ke se Abasi akan̄wanade ndikpep Peter akan̄wan̄a enye. Inam didie idiọn̄ọ? Ekpri ini ekebe ke enye ama okokụt n̄kukụt oro, irenowo ita emi Cornelius owo Gentile okosiode ọdọn̄ ẹma ẹdidọhọ Peter yak enye edi edikụt ete-ufọk mmimọ. Mbemiso Peter okụtde n̄kukụt oro, inyeneke se ikpakanamde enye enyịme ndidụk ufọk owo Gentile. Mme Jew ẹkeda mbon Gentile nte edidehe. (Utom 10:28, 29) Edi ke ntak obufa n̄kpọ emi Jehovah akayararede owụt Peter do, enye ama ọsọsọp aka. (N̄ke 4:18) Enye ama ọkwọrọ ikọ ọnọ Cornelius ye mbonufọk esie, ada enyịn esie okụt nte mmọ ẹnyịmede akpanikọ, nte mmọ ẹbọde edisana spirit, ẹnyụn̄ ẹnade baptism. Oro ama anam esịt adat Peter.​—Utom 10:44-48.

9. Tịn̄ ufọn iba emi ididiade ima ima ndikpep mme n̄kpọ emi ẹkemede ndisọn̄ ndin̄wan̄a owo ke Ikọ Abasi.

⁹ Ukem nte Peter, ana isikpep Ikọ Abasi kpukpru ini. Iyekpep mme n̄kpọ emi ẹmemde; mbon oro ke ẹmen ẹdomo ye mmọn̄eba. Edi ana ima ndisikpep n̄ko mme n̄kpọ emi ẹkemede ndinen̄ede nsọn̄ ndin̄wan̄a owo, emi ẹmende ẹdomo ye ọkpọsọn̄ udia. Ana ikụt ite ke imesisio ini inịm ndida nnen̄ede ndụn̄ọde Ikọ Abasi, inyụn̄ iben̄e idem ndisidụn̄ọde mme n̄kpọ ntre. Ndinam oro idịghe ubiatini. Ntak idọhọde ntre? Ọdiọk se ọdọdiọk, iyadia ufọn iba. Akpa, mme n̄kpọ emi idikpepde iban̄a Jehovah ẹyenam itetịm ima enye inyụn̄ ikpono enye. Ọyọhọ iba, eyenen̄ede ọdọn̄ nnyịn nditịn̄ mban̄a utịbe utịbe Ete nnyịn emi odude ke heaven nnọ mbon en̄wen. (Rome 11:33; Edi. 4:11) Uwụtn̄kpọ Peter ekpep nnyịn n̄kpọ efen. Se ekpepde nnyịn edi, ẹma ẹkpụhọde nte ndusụk n̄kpọ emi ẹdude ke Ikọ Abasi ẹkesin̄wan̄ade nnyịn, ọfọn isọsọp inyịme, ikpụhọ nte ikesikerede n̄kpọ ye nte ikesinamde n̄kpọ. Ini oro kpọt ke Jehovah edikeme ndida nnyịn usụn̄, nnyịn inyụn̄ inyene ufọn inọ enye.

KPEBE PAUL​—NYENE MME EDU EMI ẸNEMDE ABASI ESỊT

10. Owo ndimen obufa owo nsịne m̀mê ndinyene mme edu emi ẹnemde Abasi esịt esịne nso? (Colossae 3:8-10)

¹⁰ Ikpoyom ndinem Abasi esịt, ana ida n̄kpọ en̄wen emi enye ọnọde nnyịn ida in̄wam idem. N̄kpọ oro etie nte ọfọn̄. Ọwọrọ didie? Apostle Paul ekewet ete ke ana ‘isio akani owo iduọk’ inyụn̄ imen “obufa owo” isịne, oro edi, inyene mme edu emi ẹnemde Abasi esịt. (Kot Colossae 3:8-10.) Ndinyene mme edu oro idịghe n̄kpọ usen kiet m̀mê isua kiet. Kop uwụtn̄kpọ eke enye Paul ke idemesie. Enye ọkọtọn̄ọ ke ini emi enye edide uyen esịn idem oyom ndinyene mfọn Abasi. (Gal. 1:14; Phil. 3:4, 5) Edi enye ikenen̄ekede idiọn̄ọ uduak Abasi, ke ntak oro enye ikokponoke Abasi nte Abasi okoyomde ẹkpono imọ. Nte Paul mîkọdiọn̄ọke mme n̄kpọ emi Christ ekekpepde ye nte enye okonyụn̄ edide owo ntan̄idem adian do akanam enye edi owo “owo emiom.” Eke Paul ama ọdiọk tutu editie nte n̄kpọ eke enye emende idiọk ido ọfọrọ ọtọn̄ọde ke ibuot tutu esịm ikpat.​—1 Tim. 1:13.

11. Ewe mfịna ke Paul ekenyene emi akanade enye etịme eti-eti ndikan ubọk? Ntak ọbọrọde ntre?

¹¹ Mbemiso Paul akakabarede Christian, enye ekedi owo iyatesịt. Iyatesịt esie ekesisụk edi ikan̄ ikan̄ iyatesịt ntem. Mbụk kiet ke n̄wed Utom Mme Apostle ọdọhọ ke Paul ama ayat esịt eti-eti ye mme mbet Jesus tutu enye “esịn [mmọ] ndịk ke idem onyụn̄ oyom ndiwot mmọ.” (Utom 9:1) Ke Paul ama akakabade edi Christian, imenịm ke enye ama aka iso etịme ndisio utọ akani ido oro nduọk. (Eph. 4:22, 31) Kpa ye oro, ini kiet ntem emi Paul ye Barnabas ẹkefan̄ade n̄kpọ, mfan̄a oro ama okpon tutu akabade “ọkpọsọn̄ eneni.” (Utom 15:37-39) Paul ama afiak ọnyọn̄ ke akani obot ke n̄kpọ enye oro, edi enye ikọdọhọke yak imọ itịme adan̄ado, ke imọ idikemeke ndikpụhọde. Enye ama aka iso ‘ọtọn̄ọ idem esie ita,’ aka iso etịme ndikan n̄kpọ emi ekedide n̄kpọ mfịna ọnọ enye ubọk man enye enem Jehovah esịt.​—1 Cor. 9:27.

12. Nso ikan̄wam Paul ekeme ndision̄o ndiọi ido unyọn̄?

¹² Paul ama ekeme ndision̄o ndiọi ido oro unyọn̄ onyụn̄ emen obufa owo esịne, oro edi, enyene mme edu emi Abasi amade sia enye ama ayak Jehovah an̄wam enye. (Phil. 4:13) “Ukeme emi Abasi ọnọde” akan̄wam Paul, kpa ukeme oro akan̄wam Peter. (1 Pet. 4:11) Kpa ye oro, ndusụk ini Paul ama esinam ndudue, enye onyụn̄ etie enye nte ke ukeme emi enye esịnde atatak. Edi ini idem ekememde Paul, enye ama esikere aban̄a nti n̄kpọ emi Ete esie emi odude ke heaven akanamde ọnọ enye, onyụn̄ ebiere ndika iso ntịme man enem Ete esie oro esịt.​—Rome 7:21-25.

13. Didie ke ikeme ndikpebe Paul?

¹³ Usụn̄ emi ikemede ndikpebe Paul edi nnyịn ndidiọn̄ọ ete ke inamke n̄kpọ m̀mê ebịghi didie ikanam n̄kpọ inọ Jehovah, ke ana ika iso itịme ndisio akani owo nduọk nnyụn̄ mmen obufa owo nsịne; enye emi Abasi ọnọde nnyịn ete isịne edi oro. Ikpedue ikanam n̄kpọ emi ima iketịme ndikan ubọk, utọ nte ndiyat esịt mbe adan̄a m̀mê nditịn̄ ikọ emi mîfọnke ye owo, inaha idọhọ ke eke nnyịn ke ufọn idụhe. Utu ke oro, ana isụk ika iso itịme ndikpụhọde nte isikerede n̄kpọ ye nte isinamde n̄kpọ. (Rome 12:1, 2; Eph. 4:24) Nte isụk inamde oro, enyene akpan n̄kpọ emi mîkpanaha ifre. N̄kpọ oro edi emi: Ẹkeme nditat ata ata ọfọn̄ mîdịghe ẹfiak ẹmụm enye yak odụk nnyịn idem yak ọfọn. Edi enye emi Abasi ọdọhọde imen isịne mi, nnyịn ke idem nnyịn inyene ndikpok n̄kpọ nsion̄o ke idem nnyịn, mîdịghe idadian n̄kpọ man oto do ọfọn̄ oro odụk nnyịn ọfọn. Nnyịn ndikpụhọde man idu uwem ikekem nte Abasi ọdọhọde edi nnennen n̄kpọ emi akpanade inam.

KPEBE DAVID​—KA ISO YAK JEHOVAH EKPEME FI

14-15. Didie ke Jehovah esikpeme ikọt esie? (Psalm 27:5) (Se n̄ko ndise.)

¹⁴ Ikpoyom ndikop ata inemesịt, se nnyịn idinamde ikụreke ke nnyịn ndikpep Ikọ Abasi nnyụn̄ nnyene mme edu emi ẹnemde Abasi esịt. Ana iyak enye ekpeme nnyịn. Enye oro etie nte ndinyene itie emi idakde ibuot. Nso ke itịn̄ iban̄a? Didie ke ikeme ndikụt ete ke imaka iso iyak Jehovah ekpeme nnyịn?

¹⁵ Edidem David ama etịn̄ aban̄a ukpeme emi Jehovah esikpemede nnyịn, emi enye ekemende odomo ye ataya m̀mê itie udakibuot. (Kot Psalm 27:5.) Jehovah esikpeme ikọt esie man owo ekededi m̀mê n̄kpọ ekededi emi ekemede ndidian̄ade mmọ n̄kpọn̄ imọ idikụt unen. Didie ke enye esinam oro? Enye ọn̄wọn̄ọ ete ke n̄kpọ-ekọn̄ ekededi emi ẹbotde ẹban̄a nnyịn idikwe unen. (Ps. 34:7; Isa. 54:17) Kpa ye edide Satan ye mbon emi enye akamade ọdọn̄ utom ẹnyene odudu, mmọ idikemeke ndinam idian̄ade ikpọn̄ Jehovah. Ọkpọkọm mmọ ẹwowot nnyịn, Jehovah ayanam ifiak iset ididu uwem. (1 Cor. 15:55-57; Edi. 21:3, 4) Jehovah esinyụn̄ an̄wam nnyịn iyọ mme n̄kpọ emi ẹkemede nditịmede nnyịn esịt tutu edi se nnyịn ikpọn̄de enye. (N̄ke 12:25; Matt. 6:27-29) N̄kpọ en̄wen emi edima Ete nnyịn anamde ọnọ nnyịn edi enye ndinọ nnyịn nditọ-ete emi ẹsin̄wamde nnyịn, afiak ọnọ nnyịn mbiowo emi ẹsisede ẹban̄a nnyịn. (Isa. 32:1, 2) Ima isop idem ye nditọ-ete nnyịn emi, mmọ ẹsiwak nditi nnyịn mme akpan n̄kpọ emi ikemede ndinam man Jehovah aka iso ekpeme nnyịn.​—Heb. 10:24, 25.

16. Tịn̄ mme usụn̄ emi Jehovah ekekpemede David.

¹⁶ Ini David okokopde uyo Jehovah, mme mfịna emi ẹsisịmde mbon emi ẹkoide-koi ẹnam idiọkn̄kpọ ikesịmke enye. (Men Mme N̄ke 5:1, 2 domo.) Edi ini enye mîkokopke uyo Jehovah, Jehovah ama ayak enye ọbọ utịp ndiọi n̄kpọ emi enye akanamde. (2 Sam. 12:9, 10) Edi enyene mme ini emi David ọkọbọde ufen ke n̄kpọ emi enye mîkeduehe. Enye oro? David ama ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah onyụn̄ an̄wan̄a esịt esie ọnọ enye. Jehovah ama anam enye okụt ke imọ imama enye eti-eti, ke imọ iyonyụn̄ ise iban̄a enye. Nte Jehovah akasan̄ade anam esịt ana David sụn̄ ekedi oro.​—Ps. 23:1-6.

17. Didie ke ikeme ndikpebe David?

¹⁷ Ikpoyom ndibiere n̄kpọ ndien nnyịn ikere item Jehovah kaban̄a n̄kpọ oro, ikpebe David. Imọdiọn̄ọ n̄ko ke ndusụk ini imekeme ndibọ ufen ke ntak ndiọi n̄kpọ emi ikebierede ndinam, idịghe ke ntak emi Jehovah mîkemeke ndikpeme nnyịn. (Gal. 6:7, 8) Okponyụn̄ edi ibọ ufen ke n̄kpọ emi ubọk m̀mê ukot nnyịn mîsan̄ake, ẹyak ibọn̄ akam inọ Jehovah, itịn̄ ofụri ofụri nte etiede nnyịn ke idem inọ enye, inyụn̄ inịm ke enye eyekpeme nnyịn esịt ye ekikere.​—Phil. 4:6, 7.

KA ISO YAK JEHOVAH ADA FI USỤN̄

18. Nso utọ mme owo ikan nnyịn ikụk? Nso ke ana inam edieke iyomde Jehovah aka iso ada nnyịn usụn̄? (Se mme ndise n̄ko.)

¹⁸ Ibuotikọ isua 2026 ọdọhọ ete: “Mmọ oro ẹkerede ẹban̄a unana mmọ ke n̄kan̄ eke spirit ẹkop inemesịt.” Ini emi ke enen̄ede oyom inam item Jesus oro. Ntak-a? Ntak edi ke mbon emi ẹkande nnyịn ẹkụk ikopke inemesịt. Mmọ ẹdọhọ ke mmimọ iyomke ndausụn̄ Abasi. Mmọ ẹkpono nsunsu n̄kpọ mîdịghe ẹtiene item mme owo man ẹnyene se idade mmọ usụn̄. Inaha iyak mmọ ẹbiat nnyịn. Idinam didie man mmọ ẹkûbiat nnyịn? Edi nnyịn ndida mme n̄kpọ emi Jehovah ọnọde nnyịn n̄n̄wam idem. Oro edi, ikpep Ikọ Abasi, inyene mme edu emi ẹnemde enye esịt, inyụn̄ iyak enye ekpeme nnyịn.