Itie Unana Ndọ—Usụn̄ Adade Esịm Utom Oro N̄kpọ Mîtịmekede
“Man mbufo ẹtịn̄ enyịn ẹse mbubehe Ọbọn̄, n̄kpọ okûfịna mbufo.”—1 CORINTH 7:35.
1. Nso ntọt oro etịmerede owo ekikere ekesịm Paul aban̄a mme Christian ke Corinth?
APOSTLE PAUL ama ekere aban̄a nditọete Christian esie ke Corinth, Greece. N̄kpọ nte isua ition ke edem, enye ama ọtọn̄ọ esop ke uforo uforo obio oro ọkọwọrọde etop ke oburobụt ido esie. Idahaemi, n̄kpọ nte 55 E.N., ke adan̄aemi odude ke Ephesus, ke Asia Minor, enye ama ọbọ ntọt oro eketịmerede owo ekikere oto Corinth aban̄a ubahade ye edinyịme nnọ idiọk edinam oburobụt ido. N̄ko-n̄ko, Paul ama ọbọ leta oto mme Christian ke Corinth ẹbụpde ẹyom ndausụn̄ kaban̄a ebuana idan̄, itie unana ndọ, ndọ, edidianade ntie, ye edifiak ndọ ndọ.
2. Didie ke enyene ndidi oburobụt ido oro okodude ke Corinth ama otụk mme Christian ke obio oro?
2 Etie nte obukpo oburobụt ido oro okodude ke Corinth okotụk esop n̄kann̄kụk ke usụn̄ iba. Ndusụk Christian ẹma ẹnyịme ẹnọ idaha mbiara ido uwem oro okodude ẹma ẹnyụn̄ ẹyọ oburobụt ido. (1 Corinth 5:1; 6:15-17) Etie nte mbon en̄wen, ke ndibiọn̄ọ mme udọn̄ idan̄ oro ọkọyọhọde ke obio oro, ẹma ẹnam n̄kpọ ẹbe ubọk ẹkesịm udomo edidọhọ ẹtre kpukpru edinam idan̄, idem ke ufọt mme ọdọ ndọ.—1 Corinth 7:5.
3. Nso n̄kpọ ke Paul ekebem iso eneme ke akpa leta oro enye ọkọnọde mbon Corinth?
3 Ke anyan leta oro Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Corinth, enye ekebem iso etịn̄ aban̄a mfịna unana edidianakiet. (1 Corinth, ibuot 1-4) Enye ama ọnọ mmọ item ete ẹtre nditiene mme owo, emi ekemede n̄kukụre ndida n̄kesịm ubahade oro ekemede ndinọ unan. Mmọ ẹkpenyene ndidiana kiet nte “mme anam-utom” Abasi. Ekem enye ama ọnọ mmọ san̄asan̄a item aban̄a edinịm esop asana ke n̄kan̄ ido uwem. (1Co Ibuot 5, 6) Ekem apostle oro ama ọwọn̄ọde ebịne leta mmọ.
Ẹtoro Itie Unana Ndọ
4. Ikọ Paul ọkọwọrọ nso ke ini enye ọkọdọhọde ke “ọkpọfọn owo nditetre nditụk n̄wan”?
4 Enye ọkọtọn̄ọ ntem: “Yak ntịn̄ ndien mban̄a se mbufo ẹkewetde ẹbụp: ọkpọfọn owo nditetre nditụk n̄wan.” (1 Corinth 7:1) Ikọ oro “nditetre nditụk n̄wan” mi ọwọrọ nditre ndiyak idem otụk n̄wan kaban̄a uduak ediyụhọ udọn̄ idan̄. Sia Paul ama ekebebem iso obiom use ikpe, enye kemi eketịn̄ aban̄a ebuana idan̄ ke ndutịm ndọ. Ke ntre, Paul kemi okotoro itie unana ndọ. (1 Corinth 6:9, 16, 18; men Genesis 20:6; Mme N̄ke 6:29 domo.) Ke akade iso esisịt, enye ama ewet ete: “Edi mmọdọhọ mmọ eke mîdọhọ kan̄a ndọ ye mme ebe-akpa nte, ọfọn ye mmọ ke mmọ ẹsụk [ẹtiede] nte ami.” (1 Corinth 7:8) Paul ikọdọhọ ndọ, ndusụk ekedi owo emi n̄wan ama akakpa.—1 Corinth 9:5.
5, 6. (a) Ntak an̄wan̄ade nte ke Paul ikotoroke usụn̄uwem n̄ka mọn̄k? (b) Ntak emi Paul okotorode itie unana ndọ-ọ?
5 Eyedi mme Christian ke Corinth ẹma ẹdifiọk ukpepn̄kpọ akwaifiọk mbon Greece, emi ndusụk owo ẹketorode ọkpọsọn̄ usua inem uwem, m̀mê ntụkidem. Ndi oro ekpedi ntak emi mbon Corinth ẹkebụpde Paul m̀mê “ọkpọfọn” mme Christian nditre kpukpru ebuana idan̄? Ibọrọ oro Paul ọkọnọde ikowụtke ekikere ukpepn̄kpọ akwaifiọk mbon Greece. (Colossae 2:8) Ke mîbietke mme ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono Catholic, idụhe ebiet ndomokiet emi enye okotorode uwem unana ndọ ẹmi ẹsuade inem uwem ke ufọkidụn̄ n̄ka mọn̄k m̀mê ufọkidụn̄ n̄ka nun, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke mbon oro mîdọhọ ndọ ẹma ẹnen̄ede ẹsana ẹnyụn̄ ẹkeme nditịp n̄kpọ nsịn ke edinyan̄a idemmọ ebe ke usụn̄uwem ye akam mmọ.
6 Paul okotoro itie unana ndọ “ke ntak nnanenyịn eke odude ke emi.” (1 Corinth 7:26) Ekeme ndidi enye eketịn̄ aban̄a n̄kpọsọn̄ ini oro mme Christian ẹkesobode, emi ndọ ekemede ndinam etetịm ọsọn̄. (1 Corinth 7:28) Item oro enye ọkọnọde mme Christian oro mîdọhọ ndọ ekedi: “Ọfọn ye mmọ ke mmọ ẹsụk [ẹtiede] nte ami.” Ye mbon oro iban ẹma ẹkekpa, enye ọkọdọhọ ete: “Nte amatara ọkpọn̄ n̄wan? Kûyom aba n̄wan.” Ye ebeakpa edide Christian, enye ekewet ete: “Ọfọn ye enye akan nditie ke itie esie nte ami nsede; ndien nse nte ami mmonyụn̄ nnyene Spirit Abasi.”—1 Corinth 7:8, 27, 40.
Owo Inyịkke Owo Ndika Iso Ndu ke Itie Unana Ndọ
7, 8. Nso iwụt ke Paul ikenyịkke Christian ekededi ndika iso ndu ye unana edidọ ndọ?
7 Nte eyịghe mîdụhe, edisana spirit Jehovah akada Paul usụn̄ ke ini enye ọkọnọde item emi. Ofụri se enye eketịn̄de aban̄a itie unana ndọ ye edidọ ndọ ada ukem ukem onyụn̄ owụt ufat. Enye inamke enye edi n̄kpọ owụtde edinam akpanikọ m̀mê unana edinam akpanikọ. Utu ke oro, enye edi n̄kpọ owo enyenede ifụre ndimek, ye edida ukem ukem ke nditoro itie unana ndọ nnọ mbon oro ẹkemede ndidu edisana uwem ke idaha oro.
8 Ndondo oro ke ama ọkọdọhọ ke “ọkpọfọn owo nditetre nditụk n̄wan,” Paul ama adian ete: “Edi mbak edito do use odu, yak owo enyene n̄wan esiemmọ, n̄wan onyụn̄ enyene ebe esiemmọ.” (1 Corinth 7:1, 2) Ke ama ọkọnọ mbon oro mîdọhọ ndọ ye mme ebeakpa item ‘nditie nte imọ,’ enye ama ọsọp adian ete: “Edi edieke mmọ mîkemeke ndikara esịt mmọ, yak mmọ ẹdọ ndọ; koro ọfọn ndidọ ndọ akan ndikpa udọn̄.” (1 Corinth 7:8, 9) N̄ko, item oro enye ọkọnọde mbon oro iban mmọ ẹma ẹkekpan̄a ekedi: “Kûyom aba n̄wan. Edi edieke afo ọdọde ndọ, uduehe.” (1 Corinth 7:27, 28) Item oro adade ukem ukem mi owụt ifụre edimek.
9. Nte Jesus ye Paul ẹketịn̄de, didie ke ndọ ye itie unana ndọ ẹdi enọ ẹtode Abasi?
9 Paul ama owụt ete ke ndọ ye itie unana ndọ ẹdi enọ ẹtode Abasi. “Ọdọn̄ mi nte kpukpru owo ẹkpetie nte ami. Edi kpukpru owo ẹnyene enọ mmọ nsio-nsio ke ubọk Abasi; ẹnọ owo kiet ẹsịn ke usụn̄ emi, ẹnọ enye eken ẹsịn ke usụn̄ efen.” (1 Corinth 7:7) Nte eyịghe mîdụhe enye ama enyene se Jesus eketịn̄de ke ekikere. Ke ama okowụt ete ke ndọ okoto Abasi, Jesus ama owụt ete ke itie unana ndọ oro owo enyịmede nditie ke ntak anamde n̄kpọ ke ufọn mme udọn̄ n̄kpọ Obio Ubọn̄ edi san̄asan̄a enọ: “Idịghe kpukpru owo ẹkeme ndibọ ikọ emi, ibọhọke mmọ ẹmi ẹnọde mmọ ukeme ndibọ. Koro mme eunuch ẹdu ẹmi ẹmanade ntem ke idịbi eka mmọ; mme eunuch ẹnyụn̄ ẹdu ẹmi edide owo ẹnam mmọ ẹdi eunuch; mme eunuch ẹnyụn̄ ẹdu n̄ko emi ẹnamde idem mmọ eunuch kaban̄a Obio Ubọn̄ Heaven. Owo eke ekemede ndibọ, yak ọbọ.”—Matthew 19:4-6, 11, 12.
Ndikeme Ndibọ Enọ Itie Unana Ndọ
10. Didie ke owo ‘ekeme ndibọ’ enọ itie unana ndọ?
10 Ke adan̄aemi Jesus ye Paul ẹketịn̄de ẹban̄a itie unana ndọ nte edide “enọ,” mmọ ndomokiet ikọdọhọke ke enye edi utịbe utịbe enọ emi esisịt owo kpọt ẹnyenede. Jesus ọkọdọhọ ete ke “idịghe kpukpru owo ẹkeme ndibọ” enọ oro, enye ama onyụn̄ ọdọhọ mbon oro ẹkemede ndibọ ete ‘ẹbọ,’ emi Jesus ye Paul ẹkebọde. Edi akpanikọ, Paul ekewet ete: “Ọfọn ndidọ ndọ akan ndikpa udọn̄,” edi enye eketịn̄ aban̄a “mmọ [oro] mîkemeke ndikara esịt mmọ.” (1 Corinth 7:9) Ke mme uwetn̄kpọ esie oro ẹkebemde iso, Paul ama owụt ete ke mme Christian ẹkeme nditre ndikpa udọn̄. (Galatia 5:16, 22-24) Ndisan̄a ke spirit ọwọrọ ndiyak spirit Jehovah ekpeme kpukpru ikpatisan̄ nnyịn. Nte n̄kparawa Christian ẹkeme ndinam emi? Ih, edieke mmọ ẹtienede Ikọ Jehovah ketket. Andiwet psalm ekewet ete: “Akparawa [m̀mê n̄kaiferi] ada nso anam usụn̄ esiemmọ asana? Ebe ke ndidu ke ukpeme nte ikọ fo etemede.”—Psalm 119:9, NW.
11. ‘Ndisan̄a ke spirit’ ọwọrọ nso?
11 Emi abuana edikpeme mbiọn̄ọ mme anana ukpan ekikere ẹmi ẹsuande ebe ke mme edinam TV, ndise senima, mme ibuotikọ magazine, mme n̄wed, ye mme ikọ ikwọ. Mme utọ ekikere oro ẹdi eke obụkidem. Akparawa Christian edide eren m̀mê n̄wan emi oyomde ndibọ enọ itie unana ndọ ikpenyeneke ‘ndisan̄a ke obụkidem, edi akpasan̄a ke spirit. Koro mmọemi ẹdide mbon obụkidem ẹkere n̄kpọ obụkidem, edi mmọemi ẹdide mbon spirit ẹkere n̄kpọ spirit.’ (Rome 8:4, 5) Mme n̄kpọ spirit ẹnen, ẹsana, ẹdi se ẹmade, ẹnyene eti ido. Mme Christian, n̄kpri ye ikpọ, ẹyenam ọfọn ‘ndikere mme n̄kpọ oro.’—Philippi 4:8, 9.
12. Nso inen̄ede ibuana ke ndibọ enọ itie unana ndọ?
12 Ndibọ enọ itie unana ndọ enen̄ede edi owo ndisịn esịt ke utịtmbuba oro nnyụn̄ mbọn̄ akam nnọ Jehovah mben̄e un̄wam ndibịne enye. (Philippi 4:6, 7) Paul ekewet ete: “Edieke owo ekededi ọsọn̄ọde enyene iwụk ke esịt esie, n̄kpọ mînyụn̄ idụhe ndinyịk enye, edi enyenede odudu ndikara uduak esiemmọ onyụn̄ anamde ubiere emi ke esịt esiemmọ, ndika iso mmụm itie unana ndọ esie n̄kama, enye ayanam nte ọfọnde. Mmọdo owo eke ọkpọn̄de itie unana ndọ esie ọkọdọ ndọ anam nte ọfọnde, edi owo eke mîkpọn̄ke ikọdọ ndọ ayanam se ifọnde ikan.”—1 Corinth 7:37, 38, NW.
Itie Unana Ndọ ye Uduak
13, 14. (a) Nso edimen ndomo ke apostle Paul akanam ke ufọt mme Christian oro mîdọhọ ndọ ye oro ẹdọde ndọ? (b) Ke ewe n̄kukụre usụn̄ ke Christian oro mîdọhọ ndọ anam “se ifọnde ikan” mbon oro ẹdọde ndọ?
13 Itie unana ndọ idịghe n̄kpọ ukpono ke idemesie. Ke nso usụn̄ifiọk, ndien, ke enye ekeme ndidi “se ifọnde ikan”? Enye enen̄ede ọkọn̄ọ ke usụn̄ nte owo adade ifụre oro enye ọnọde anam n̄kpọ. Paul ekewet ete: “Ọdọn̄ mi nte mbufo ẹkûnyene ntịmede-esịt. Owo eke mîdọhọ ndọ esịn esịt ke mbubehe Ọbọn̄, ete idisan̄a didie inem Ọbọn̄ esịt; edi owo eke ọdọde ndọ esịn esịt ke mbubehe ererimbot, ete idisan̄a didie inem n̄wan imọ esịt. Ntre ke ekikere asiaha enye usụn̄ iba. N̄wan eke mînyeneke ebe ye n̄kparawa ẹsịn esịt ke mbubehe Ọbọn̄, ẹte idi edisana ke ikpọkidem ye ke spirit; edi n̄wan eke ọdọde ndọ esịn esịt ke mbubehe ererimbot, ete idisan̄a didie inem ebe imọ esịt. Mmọdọhọ emi nyom ufọn mbufo. Ndọhọke man nsịk mbufo urụk, edi n̄kere mban̄a ido eke odotde, man mbufo ẹtịn̄ enyịn ẹse mbubehe Ọbọn̄, n̄kpọ okûfịna mbufo.”—1 Corinth 7:32-35.
14 Christian oro mîdọhọ ndọ emi adade itie unana ndọ esie anam n̄kpọ ndibịne mme ibụk ibụk utịtmbuba inamke “se ifọnde ikan” mme Christian oro ẹdọde ndọ. Enye idụhe ke itie unana ndọ “kaban̄a Obio Ubọn̄,” edi kaban̄a ọkpọkpọ ntak. (Matthew 19:12) Eren m̀mê n̄wan oro mîdọhọ ndọ ekpenyene ‘ndisịn esịt ke mbubehe Ọbọn̄,’ ekere nte idisan̄ade “inem Ọbọn̄ esịt,” onyụn̄ ‘etịn̄ enyịn ese mbubehe Ọbọn̄, n̄kpọ ifịnake enye.’ Emi ọwọrọ ndinọ ntịn̄enyịn emi n̄kpọ mîbahakede ke ndinam n̄kpọ Jehovah ye Christ Jesus. Edi n̄kukụre ke ndinam ntre ke Christian iren ye iban oro mîdọhọ ndọ ẹnam “se ifọnde ikan” mme Christian oro ẹdọde ndọ.
Utom Oro N̄kpọ Mîtịmekede
15. Nso idi ọkpọ ikọ ke nneme Paul ke 1 Corinth ibuot 7?
15 Ofụri nneme Paul ke ibuot n̄wed emi edi emi: Ke adan̄aemi ndọ edide n̄kpọ oro enende ndien, ke ndusụk idaha, ẹtorode enye ẹnọ ndusụk owo, itie unana ndọ nte mfan̄a mîdụhe enyene ufọn ọnọ Christian eren m̀mê n̄wan oro oyomde ndinam n̄kpọ Jehovah ye esisịt mfịna. Ke adan̄aemi ‘ekikere asiahade’ owo oro ọdọde ndọ, Christian oro mîdọhọ ndọ enyene ifụre nditịn̄ enyịn ke “mbubehe Ọbọn̄.”
16, 17. Didie ke Christian oro mîdọhọ ndọ ekeme ndisịn esịt ke “mbubehe Ọbọn̄” ke usụn̄ ọfọnde akan?
16 Nso idi mbubehe Ọbọn̄ emi Christian oro mîdọhọ ndọ ekemede nditịm nnọ ntịn̄enyịn n̄kan mme ọdọ ndọ? Ke udọn̄ikọ efen, Jesus ama etịn̄ aban̄a “se inyenede Abasi”—mme n̄kpọ oro Christian mîkemeke ndinọ Caesar. (Matthew 22:21) Mme n̄kpọ ẹmi ẹnen̄ede ẹtụk uwem, utuakibuot, ye utom ukwọrọikọ Christian.—Matthew 4:10; Rome 14:8; 2 Corinth 2:17; 3:5, 6; 4:1.
17 Ke ofụri ofụri mbon oro mîdọhọ ndọ ẹnyene ifụre ẹkan ndisịn ini mmọ ke utom Jehovah, emi ekemede ndida ufọn nsọk idaha eke spirit mmọ ye udomo utom ukwọrọikọ mmọ. Mmọ ẹkeme ndisịn ini oro okponde akan ke ukpepn̄kpọ idemowo ye ke editie n̄kere. Mme Christian oro mîdọhọ ndọ ẹsikeme ndisịn edikot Bible mmọ ke ndutịm oro mmọ ẹnamde mmemmem mmemmem ẹkan mbon oro ẹdọde ndọ. Mmọ ẹkeme nditịm idem ọfọn akan nnọ mme mbonoesop ye utom an̄wautom. Kpukpru emi edi kaban̄a ‘ufọn idemmọ.’—1 Corinth 7:35.
18. Didie ke ediwak nditọete iren oro mîdọhọ ndọ ẹkeme ndiwụt ke mmimọ iyom ndinam n̄kpọ Jehovah ye ‘unana mfịna’?
18 Ediwak nditọete iren oro mîdọhọ ndọ ẹmi ẹnamde utom idahaemi nte mme asan̄autom unamutom ẹnyene ifụre ndidọhọ Jehovah ẹte: “Se mi, dọn̄ mi utom.” (Isaiah 6:8) Mmọ ẹkeme ndisịn n̄wed ndidụk Ufọkn̄wed Unọ Mme Asan̄autom Ukpep, emi ẹnamde ẹnọ mme asan̄autom unamutom ye mbiowo oro mîdọhọ ndọ ẹmi ẹkemede ndinam utom ke ebiet emi udọn̄ okponde akan. Idem nditọete iren oro mîkemeke ndikpọn̄ esop mmọ ẹkeme ndinọ idemmọ unyịme unyịme ndinam n̄kpọ nnọ nditọete mmọ nte mme asan̄autom unamutom m̀mê mbiowo.—Philippi 2:20-23.
19. Didie ke ẹdiọn̄ ediwak nditọete iban oro mîdọhọ ndọ, ndien nso idi usụn̄ kiet emi mmọ ẹkemede ndidi edidiọn̄ nnọ mme esop?
19 Nditọete iban oro mîdọhọ ndọ, ẹmi mînyeneke owo emi edide ibuot ndika mbịne nnyụn̄ n̄kan̄wan̄a esịt mmọ nnọ, ẹkeme ndisọsọp ‘ntop mbiomo mmọ nnọ Jehovah.’ (Psalm 55:22; 1 Corinth 11:3) Emi enen̄ede edi akpan n̄kpọ ọnọ nditọete iban ẹmi mîdọhọ ndọ oto ntak ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ Jehovah. Edieke nte ini akade mmọ ẹdọ ndọ, edidi “owo Abasi ikpọn̄-ikpọn̄,” oro edi, owo oro ama akayak idem ọnọ Jehovah kpọt. (1 Corinth 7:39) Mbiowo ẹkop inemesịt ndinyene nditọete iban oro mîdọhọ ndọ ke mme esop mmọ; mmọemi ẹsiwak ndika n̄kese nnyụn̄ n̄n̄wam mbon udọn̄ọ ye mbonusọn̄. Emi esida inemesịt ọsọk kpukpru owo ẹmi ẹbuanade.—Utom 20:35.
20. Didie ke ediwak Christian ẹwụt nte ke mmimọ ‘imesịn esịt ke mbubehe Ọbọn̄ ye unana mfịna’?
20 Ediwak n̄kparawa Christian ẹmetịm mme mbubehe mmọ man “ẹtịn̄ enyịn ẹse mbubehe Ọbọn̄, n̄kpọ okûfịna [mmọ].” (1 Corinth 7:35) Mmọ ke ẹnam n̄kpọ Jehovah nte mme asan̄autom asiakusụn̄ ofụri ini, mme isụn̄utom, m̀mê ke kiet ke otu mme ọfis n̄kọk itieutom Watch Tower Society. Ndien nso otu oro okopde inemesịt ke mmọ ẹdi ntem! Mmọ ndidu ọnọ nsịnudọn̄ didie ntem! Kamse, mmọ ẹtie “kpa nte ntọi mbara” ke enyịn Jehovah ye Jesus.—Psalm 110:3, NW.
Un̄wọn̄ọ Nsinsi Itie Unana Ndọ Idụhe
21. (a) Ntak anade in̄wan̄în̄wan̄ nte ke Paul ikesịnke udọn̄ inọ edita un̄wọn̄ọ itie unana ndọ? (b) Nso ke ikọ esie ọkọwọrọ ke ini enye eketịn̄de aban̄a ‘edibe nsehe uyen’?
21 Akpan n̄kpọ ke item Paul edi nte ke mme Christian ẹyenam “ọfọn” ndinam ufan̄ nnọ itie unana ndọ ke uwem mmọ. (1 Corinth 7:1, 8, 26, 37) Nte ededi, enye ke baba usụn̄ kiet ikọdọhọke mmọ ẹta un̄wọn̄ọ itie unana ndọ. Ke edide isio ye oro, enye ekewet ete: “Edieke owo ekerede ke imọ idụhe uwem nte ọfọnde ye itie unana ndọ imọ, edieke enye ebede nsehe uyen, ndien oro edi nte ekpetiede, yak enye anam se enye oyomde; enye inamke idiọkn̄kpọ. Yak mmọ ẹdọ ndọ.” (1 Corinth 7:36, NW) Ikọ Greek kiet (hy·peʹra·kmos) emi ẹkabarede nte “ebede nsehe uyen” ọwọrọ ke ataata usụn̄ “se ibede n̄kon̄n̄kan idaha” onyụn̄ etịn̄ aban̄a edibe ini oro udọn̄ idan̄ ofiopde akan. Ntre mbon oro ẹdude ediwak isua ke itie unana ndọ ndien emi ke akpatre ẹkerede ke akpana idọ ndọ ẹnyene ọyọhọ ifụre ndidọ andinịm ke akpanikọ.—2 Corinth 6:14.
22. Ntak ọfọnde ke kpukpru idaha Christian nditre ndidọ ndọ ke ini uyen?
22 Mme isua ẹmi akparawa Christian esịnde ke ndinam n̄kpọ Jehovah ye unana mfịna ẹdi mbubehe oro owụtde eti ibuot. Mmọ ẹnam enye enyene ata eti ibuot, ifiọk eyouwem, ye ikike. (Mme N̄ke 1:3, 4) Owo emi odude ke itie unana ndọ kaban̄a Obio Ubọn̄ odu ke idaha oro ọfọnde akan ndibiom mbiomo uwem ndọ ndien ndusụk eke ete m̀mê eka, edieke enye ebierede ndinam ntre nte ini akade.
23. Nso ke ndusụk owo oro ẹkerede ndidọ ndọ ẹkpenyene ke ekikere, edi nso mbụme ke ẹdineme ke mme ibuotikọ ẹmi ẹtienede?
23 Ndusụk Christian ẹmi ẹma ẹkeda ediwak isua ẹnam n̄kpọ Jehovah ke uyọhọ ini ke itie unana ndọ ẹsitịm ẹmek nsan̄andọ ini iso mmọ ye uduak edika iso ke ndusụk orụk utom uyọhọ ini. Emi ke akpanikọ enen̄ede odot itoro. Ndusụk owo ẹkeme ndikam n̄kere ndidọ ndọ ye ekikere editre ndiyak ndọ mmọ ọbiọn̄ọ utom mmọ ke usụn̄ ekededi. Edi nte Christian oro ọdọde ndọ ekpenyene ndikere ke akpana inyene ifụre ndisịn idem ke utom Jehovah nte ikanamde ke ini imọ mîkọdọhọ ndọ? Ẹyeneme mbụme emi ke ibuotikọ emi etienede mi.
Ke Ndinam Ndụn̄ọde
◻ Ntak emi apostle Paul okokụtde ufọn ndiwet n̄wed nnọ esop ke Corinth?
◻ Ntak emi nnyịn ifiọkde ke Paul ikotoroke usụn̄uwem n̄ka mọn̄k?
◻ Didie ke owo ekeme ‘ndibọ enọ’ itie unana ndọ?
◻ Didie ke nditọete iban oro mîdọhọ ndọ ẹkeme ndibọ ufọn nto itie unana ndọ mmọ?
◻ Ke mme usụn̄ ewe ke nditọete iren oro mîdọhọ ndọ ẹkeme ndibọ ufọn nto ifụre oro mmọ ẹnyenede ndinam n̄kpọ Jehovah ‘ye unana mfịna’?