Ερμής

Θεός των Ελλήνων· γιος του Δία από την Μαία, ταυτιζόμενος από τους Ρωμαίους με το θεό τους του εμπορίου τον Μέρκουρι. Ο Ερμής θεωρούνταν σαν ο αγγελιαφόρος των θεών. Πιστευόταν πως ήταν ο συνετός σύμβουλος των ηρώων και θεωρούνταν ότι ήταν ο θεός του εμπορίου, της επιδέξιας ομιλίας, της γυμναστικής τέχνης και του ύπνου και των ονείρων. Η λύρα, η φλογέρα, οι θυσίες, τα γράμματα και τα σταθμά είναι ανάμεσα στις εφευρέσεις που αποδίδονται στον Ερμή. Πιστευόταν πως αυτός ο θεός όχι μόνο κατεύθυνε τους ζωντανούς αλλά και ότι οδηγούσε τους νεκρούς στον Άδη.

Ο Ερμής θεωρούνταν σαν ο δοτήρας του κέρδους, άσχετα αν αποκτιόταν με έντιμο ή ανέντιμο τρόπο. Γι’ αυτό ήταν ο προστάτης των εμπόρων και των κλεπτών που και ο ίδιος όταν ήταν βρέφος μιας σχεδόν ημέρας έκλεψε τα βόδια του Απόλλωνα σύμφωνα με τις αφηγήσεις της μυθολογίας.

Ενώ ο Παύλος βρισκόταν στα Λύστρα, οι κάτοικοι, μόλις είδαν τον απόστολο να θεραπεύει έναν παράλυτο από τη μέρα της γέννησής του, ταύτισαν τον Παύλο σαν τον Ερμή, ‘επειδή αυτός ήταν ο αρχηγός του λόγου’. (Πράξεις 14:8-13) Αυτή η ταύτιση εναρμονίζεται με την αντίληψη για τον Ερμή σαν θείο αγγελιαφόρο και θεό επιδέξιας ομιλίας. Ότι ο Ερμής λατρευόταν από τους κατοίκους των Λύστρων φαίνεται από την ακόλουθη επιγραφή που βρέθηκε σ’ εκείνα τα περίχωρα το 1909: «Τούης Μακρίνους που λέγεται επίσης Αβασκάντους και ο Μπατάσης ο γιος του Μπρετάσης έκαναν σύμφωνα με μια ευχή με δικά τους έξοδα [ένα άγαλμα] τον Ερμή τον Μέγιστο μαζί κι ένα ηλιακό ρολόι το αφιέρωσαν στο Δία το θεό-ήλιο».