Η Θεά των Αρχαίων Ελλήνων και της Εφέσου Άρτεμη
Η παρθένα θεά του κυνηγιού των Ελλήνων, που οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν Διάνα, ήταν η Άρτεμη. Σύμφωνα με την κλασική μυθολογία, η Άρτεμη ήταν κόρη του Δία και δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα, γεννημένη από τη Λητώ σαν αποτέλεσμα μοιχευτικής σχέσης με τον Δία. Η Άρτεμη απεικονίζεται οπλισμένη με τόξο και βέλη, να κυνηγάει άγρια ζώα, και ιδιαίτερα αρσενικά ελάφια. Οι λάτρεις της πίστευαν ότι όχι μόνο έστελνε κατά διαστήματα πληγές, αλλά ακόμη ότι χρησιμοποιούσε τη δύναμή της για να προκαλεί θάνατο. Επιπρόσθετα, θεραπευτικές ικανότητες αποδίδονταν σ’ αυτή, και θεωρούνταν ως η προστάτιδα των παιδιών, και των ανθρώπων και των ζώων.
Μολονότι οι Έλληνες ταύτιζαν την Άρτεμη της Εφέσου που λατρευόταν στις πόλεις ολόκληρης της Μικράς Ασίας με τη δική τους Άρτεμη, εκείνη είχε λίγα κοινά με την παραπάνω-περιγραφόμενη θεότητα των Ελλήνων της κλασικής μυθολογίας. (Πράξεις 19:27) Η Άρτεμη της Εφέσου ήταν θεά της γονιμότητας και απεικονιζόταν να έχει πολλαπλά στήθη, ένα πυργωτό στέμμα και ένα είδος φωτοστέφανου πίσω από το κεφάλι της. Το κάτω μισό του σώματός της που έμοιαζε με μούμια ήταν διακοσμημένο με διάφορα σύμβολα και ζώα.
Την Άρτεμη την οποία λάτρευαν στην Έφεσο, την συνέδεαν στενά με δημοφιλείς θεές άλλων λαών, πράγμα που έδειχνε ότι όλες είχαν μια κοινή προέλευση. Το A Dictionary of the Bible (Ένα Λεξικό της Αγίας Γραφής) που εκδόθηκε από τον Τζέιμς Χάστινγκς στον Τόμο 1, σελίδα 605 λέει: «Η Άρτεμη παρουσιάζει τόσο πολλές ομοιότητες με την Κυβέλη της Φρυγίας, και με άλλες γυναικείες αναπαραστάσεις της θεϊκής δύναμης στις Ασιατικές χώρες, όπως την Μα των Καππαδοκαίων, την Αστάρτη ή Ασταρώθ των Φοινίκων, την Αταργάτη και Μύλιττα των Συρίων, ώστε συμπεραίνεται ότι όλες αυτές είναι ποικιλίες μιας κεντρικής θρησκευτικής αντίληψης, που παρουσιάζει ορισμένες διαφορές σε διάφορες χώρες, οι οποίες διαφορές οφείλονται στη διαφορετική ανάπτυξη των χωρών σύμφωνα με τις τοπικές καταστάσεις και τον εθνικό τους χαρακτήρα.
Οι αρχαίοι κατάταξαν το ναό της Άρτεμης στην Έφεσο ανάμεσα στα επτά θαύματα του κόσμου. Ήταν ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα φτιαγμένο από κέδρο, κυπαρίσσι, άσπρο μάρμαρο και χρυσό. Πίστευαν ότι ήταν τόσο ιερός που μπορούσαν να αφήσουν θησαυρούς μέσα σ’ αυτόν χωρίς το φόβο της κλεψιάς, και εγκληματίες μπορούσαν να βρουν άσυλο μέσα στην περιοχή που έφτανε σε απόσταση περίπου 183 μέτρων γύρω από το ναό αν και αυτό άλλαζε αρκετά σε διάφορες περιόδους. Ένας μεγάλος αριθμός από παρθένες ιέρειες και ευνούχους ιερείς υπηρετούσαν σ’ αυτόν το ναό και απαγορευόταν με την ποινή του θανάτου ακόμη και να μπουν στο ναό παντρεμένες γυναίκες.
Για τις μεγάλες γιορτές που γίνονταν τον μήνα Αρτεμίσιο (Μάρτιο-Απρίλιο), οι επισκέπτες που έρχονταν στην Έφεσο από όλη τη Μικρά Ασία έφταναν μέχρι και τις 700.000. Ένα χαρακτηριστικό αυτού του εορτασμού ήταν η θρησκευτική πομπή, με την περιφορά του αγάλματος της Άρτεμης γύρω από την πόλη με τον πιο ενθουσιώδη τρόπο.
Η κατασκευή των ασημένιων ομοιωμάτων του ναού της Άρτεμης αποδείχθηκε επικερδής επιχείρηση για τον Δημήτριο και άλλους Εφέσιους αργυροχόους. Γι’ αυτό όταν ο Παύλος κηρύττοντας στην Έφεσο υποκίνησε έναν σημαντικό αριθμό ατόμων να εγκαταλείψουν την ακάθαρτη λατρεία αυτής της θεάς, ο Δημήτριος ξεσήκωσε τους άλλους τεχνίτες λέγοντάς τους ότι το κήρυγμα του Παύλου όχι μόνο αποτελούσε κίνδυνο για την οικονομική τους ασφάλεια, αλλά ότι υπήρχε επίσης ο κίνδυνος να εξαφανιστεί η λατρεία της μεγάλης θεάς Άρτεμης. Αυτό εξελίχθηκε σε ταραχή η οποία τελικά διαλύθηκε από το γραμματέα της πόλης.—Πράξεις 19:23-41.