Αμάραντος—Τροφή από τους Αζτέκους

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ

Η ΑΛΕΓΚΡΙΑ, ένα θρεπτικό γλυκό του οποίου το ισπανικό όνομα σημαίνει «χαρά» ή «ευτυχία», βρίσκεται συνήθως στους πολύχρωμους πάγκους των μεξικάνικων λαϊκών αγορών. Φτιάχνεται από τους σπόρους του αμάραντου, ενός τροπικού φυτού με κατακόκκινα άνθη. Το γλυκό γίνεται συμπαγές με την προσθήκη ανεπεξέργαστου μελιού, και μερικές φορές γαρνίρεται με καρύδια, κουκουνάρια και σταφίδες. Οι σπόροι του αμάραντου μπορούν επίσης να αλεστούν και να χρησιμεύσουν ως δημητριακά ή να γίνουν αλεύρι, το οποίο χρησιμοποιείται στην παρασκευή ψωμιού και γλυκισμάτων.

Οι Αζτέκοι έφτιαχναν τορτίγια και ταμάλε με το αλεύρι του αμάραντου. Επίσης, ο αμάραντος έπαιζε εξέχοντα ρόλο στις θρησκευτικές τους τελετές. Η εφημερίδα Δε Νιους (The News) της Πόλης του Μεξικού ανέφερε: «Σε μια από τις πολλές τελετουργίες τους, οι Αζτέκοι [σκότωναν] κάποιον εχθρό που είχαν αιχμαλωτίσει, βουτούσαν στο αίμα του ένα κομμάτι ψωμί από αμάραντο και το έτρωγαν». Ένα άλλο έθιμο περιλάμβανε την ανάμειξη αλεσμένων σπόρων αμάραντου με καλαμπόκι και μέλι και την κατασκευή ειδωλίων ή θεοτήτων με αυτό το μείγμα. Εκείνα τα είδωλα τα έτρωγαν αργότερα στη διάρκεια μιας τελετουργίας που έμοιαζε με το Καθολικό μυστήριο της Μετάληψης.

Και οι δύο αυτές συνήθειες εξόργισαν τον Ισπανό κονκισταδόρο Ερνάν Κορτές και τον υποκίνησαν να θέσει εκτός νόμου την καλλιέργεια και την κατανάλωση αμάραντου. Όποιον τολμούσε να παρακούσει τη διαταγή του είτε τον σκότωναν είτε του έκοβαν το χέρι με το οποίο έκανε την παράβαση. Έτσι, ένα από τα πιο σημαντικά φυτά του Μεξικού εκείνη την εποχή σχεδόν εξαφανίστηκε.

Ωστόσο, ο αμάραντος κατάφερε να επιβιώσει και με κάποιον τρόπο διαδόθηκε από την Κεντρική Αμερική στα Ιμαλάια. Στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, έγινε βασικό είδος διατροφής για τις ορεινές φυλές του Θιβέτ, της Ινδίας, της Κίνας, του Νεπάλ και του Πακιστάν.

Στο Μεξικό, τώρα τελευταία οι ερευνητές προσπαθούν να απομονώσουν την πρωτεΐνη των σπόρων για να παραγάγουν γάλα από αμάραντο, ένα ρόφημα παρόμοιας θρεπτικής αξίας με το αγελαδινό γάλα. Σκοπός τους είναι να το χρησιμοποιούν προκειμένου να εμπλουτίζουν τροφές ή ποτά για εκείνους που δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν αβγά, γάλα, ψάρια ή κόκκινο κρέας.

Παρά την ταραχώδη ιστορία του αμάραντου, πολλοί άνθρωποι σήμερα απολαμβάνουν ακόμα αυτή τη θρεπτική τροφή με τις πολλές χρήσεις.